AANDACHTSCENTRUM DEN HAAG B E L E I D S P LA N 2011- 2015
Den Haag, mei 2011
INHOUDSOPGAVE
1 1.1. 1.2. 1.3.
DOEL BELEIDSPLAN Doelstelling Ontstaan van het Aandachtscentrum Deelnemende kerken en geloofsgemeenschappen per 01-01-2011
Blz. 3 3 3 3
2. 2.1. 2.2. 2.3.
VISIE Missie Doelgroep Identiteit
3 4 4 4
3. 3.1.
ORGANISATIE Vrijwilligers-profiel
4 5
4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6. 4.7. 4.8. 4.9.
STRATEGIE EN DOELSTELLINGEN Overtuiging Groei Samenwerking Kwaliteit Financiën en administratie Huisvesting Verbreding dienstenpakket Bekendheid van het Aandachtscentrum Milieu
5 5 5 5 5 6 6 6 6 6
5. 5.1. 5.2.
MENSEN EN MIDDELEN Algemeen Beleid en werving van vrijwilligers
7 7 7
6. 6.1. 6.2.
HERKOMST, BESTEDING EN BEHEER VAN MIDDELEN Algemeen Herkomst, besteding en beheer
7 7 7
7.
BEOOGDE RESULTATEN
8
2
1.
DOEL BELEIDSPLAN
Het doel van dit beleidsplan is een beschrijving te geven van de werkzaamheden die het Aandachtscentrum verricht, zijn plaats in de samenleving, de organisatie van het werk, de ontwikkelingen en de doelen, de verkrijging, het beheer en de besteding van de financiële middelen en de resultaten die het Aandachtscentrum voor ogen heeft. 1.1. Doelstelling In de wereld waarin wij leven is weinig nog vanzelfsprekend. Ontwikkelingen zoals individualisering, secularisatie, materialisme, een toenemende neiging tot discriminatie, een grotere nadruk op consumptie en een gebrek aan zingeving hebben er in veel gevallen toe geleid dat mensen houvast verliezen en de weg kwijt raken. De dynamiek van de samenleving wordt voor een aanzienlijk aantal van hen te veel, ze hebben steun nodig om zich enigszins staande te kunnen houden. Voor deze groep is er het Aandachtscentrum. Respectvolle aandacht en ontmoeting zijn kernwoorden om het Aandachtscentrum en zijn medewerkenden te beschrijven. Het wil een plek zijn waar mensen zich ‘onvoorwaardelijk’ gekend en gezien weten. Geïnspireerd door christelijke waarden als solidariteit, gerechtigheid en liefde bieden de medewerkenden van het Aandachtscentrum gastvrijheid aan ieder die daar behoefte aan heeft. Het Aandachtscentrum wil een oecumenische ‘huiskamer’ zijn voor ontmoeting, informatie en stilte. De medewerkenden proberen bezoekers een gevoel van gemeenschap en verbondenheid te geven waardoor zij zich misschien iets minder kwetsbaar voelen in de chaos van het leven. 1.2. Ontstaan van het Aandachtscentrum Het Oecumenisch Aandachtscentrum kon in 1983 worden geopend als resultaat van een initiatief van een werkgroep van mensen uit diverse kerken onder leiding van ds. Freek Nijssen. Deze presenteerde in 1981 een definitief voorstel aan de kerkelijke beleidsorganen, hetgeen in 1982 leidde tot de oprichting van de “Vereniging Oecumenisch Centrum voor Informatie en Ontmoeting” te ’s-Gravenhage. Hierin werden bij de oprichting verenigd het RK Dekenaat ’s-Gravenhage, de Gereformeerde Kerken van Den Haag, de Haagse Hervormde Gemeente en een aantal kleinere christelijke kerken. Het Aandachtscentrum gaat uit van deze vereniging. 1.3. − − − − − − − − − − − −
Deelnemende kerken en geloofsgemeenschappen per 1 januari 2011 Doopsgezinde Gemeente Evangelische Broedergemeente Evangelisch-Lutherse Gemeente (PKN) Gereformeerde Kerk van ’s-Gravenhage-Oost (PKN) Gereformeerde Kerk van Scheveningen (PKN) Protestantse Gemeente ’s-Gravenhage (PKN) Remonstrantse Gemeente Rooms-Katholiek Dekenaat ‘s-Gravenhage Oud Katholieke Kerk HH Jacobus en Augustinus Haagse Maandvergadering van het Religieus Genootschap der Vrienden (Quakers) The English and American Episcopal Church of The Hague Christelijke Gereformeerde Kerken ( van groot Den Haag) als waarnemer
2. VISIE Met het Aandachtscentrum willen de kerken in Den Haag, vanuit hun christelijke
3
betrokkenheid met het wel en wee van de medemens, naar buiten treden en diaconaal en pastoraal in de samenleving zichtbaar aanwezig zijn voor allen die behoefte hebben aan maatschappelijke en/of geestelijke dienstverlening, en hen helpen zingeving en betekenis in het bestaan te vinden. 2.1. Missie Het Aandachtscentrum doet dit door: a) het bieden van ondersteunende en stimulerende begeleiding door middel van ontmoeting en gemeenschap en het bieden van een luisterend oor in een gastvrije en ongedwongen sfeer, bij een kopje koffie of thee, samen met anderen, of in een persoonlijk één-op-één contact; b) de mogelijkheid te geven voor een gesprek over geloofs- en levensvragen; c) het verstrekken van informatie over vragen en problemen waarmee mensen in het dagelijks leven te maken hebben; d) een stilteruimte open te stellen voor gebed, viering en overdenking; e) open vieringen te verzorgen van feestdagen als Kerstmis en Pasen; f) het periodiek organiseren van gezamenlijke uitstapjes voor bezoekers; g) rust en veiligheid in de meest ruime zin in de gastruimte te waarborgen; h) gelegenheid te geven voor expositie van beeldende kunst en de verkoop van prentbriefkaarten. 2.2. Doelgroep Tot de doelgroep behoort in algemene zin ieder die op zoek is naar aandacht, huiselijkheid en ontmoeting. Specifiek betreft het hier mensen die kunnen worden getypeerd als sociaal kwetsbaren met multiproblematiek, zij die zich aan de rand van de samenleving bevinden zoals dak- en thuislozen, zij die op straat rondzwerven, in contractpensions verblijven of met psychiatrische problematiek te kampen hebben, etc. 2.3. Identiteit Het Aandachtscentrum en zijn medewerkenden willen herkend worden aan: a) betrokkenheid bij het wel en wee van de medemens, geïnspireerd door het Evangelie van Jezus Christus; b) een open deur in de binnenstad, een laagdrempelige gastvrije ontmoetingsplek, die duidelijk zichtbaar aanwezig is, waar gezamenlijke, op ontmoeting gerichte activiteiten worden gestimuleerd; c) een geestelijke, oecumenische dimensie van “anders in de samenleving staan”; d) het uitdragen van gelijkwaardigheid van bezoekers en medewerkenden; e) een open, vriendelijke en uitnodigende houding; g) het bieden van structuur door duidelijkheid in de handhaving van huis- en gedragsregels en rust. 3.
ORGANISATIE
Het Aandachtscentrum is een organisatie die drijft op de inzet van vrijwilligers, mannen en vrouwen. Men is steeds op zoek naar betrokken mensen om met dit werk te helpen. Het bestuur van de vereniging bestaat uit vertegenwoordigers van lidkerken. Jaarlijks wordt ten minste één algemene ledenvergadering gehouden. De dagelijkse leiding berust bij een Coördinatie Commissie (CC) en een pastor. Eén van de taken van de CC is een goede begeleiding van de medewerkenden. De CC zorgt voor een duidelijke omschrijving van hun
4
taak en voor het werven en begeleiden van nieuwe medewerkenden. De CC kan dit delegeren aan de Werkgroep Medewerkenden (WMW). De taakverdeling is vastgelegd in de Statuten en in het Huishoudelijk Reglement van het AC. De vrijwilligers krijgen periodieke training en ondersteuning. Jaarlijks wordt een medewerkendenraad gehouden. 3.1. Vrijwilligers-profiel Vrijwilligers: a) zijn betrokken bij de medemens, kunnen luisteren en aandacht geven; b) hebben ervaring in het omgaan met een verscheidenheid aan mensen in verschillende omstandigheden en kunnen zo nodig grenzen stellen; c) hebben “feeling” voor wie maatschappelijk tussen wal en schip is geraakt; d) komen niet direct met oplossingen; e) werken goed samen in een teamverband, stemmen af en zijn daardoor goed in staat tot eenduidigheid in de benadering van bezoekers; f) voelen zich thuis in de oecumenische achtergrond van het Aandachtscentrum; g) hebben misschien nog andere bijzondere vaardigheden waarmee het Aandachtscentrum en/of zijn bezoekers geholpen zijn; h) zijn bereid een deel van hun tijd voor dit werk beschikbaar te stellen, zo mogelijk een dagdeel per week en tonen zich betrokken en actief bij de organisatorische aspecten van het “draaiend houden van het Aandachtscentrum” 4.
STRATEGIE EN DOELSTELLINGEN
4.1. Overtuiging In het Aandachtscentrum wordt de levens- of geloofsovertuiging van de ander gerespecteerd en leggen de medewerkenden de eigen overtuiging niet aan de ander op. Het Aandachtscentrum wordt gekenmerkt door het streven naar een goede sfeer en zorg en aandacht van medewerkenden voor elkaar en voor de bezoekers. 4.2. Groei Groei is geen doel op zich, maar een verwachting op grond van de strategie en inzet om de dienstverlening te verbreden en meer bekendheid te geven aan het werk in al zijn facetten. Wij voorzien dat de te verwachten groei zichtbaar wordt in de bezoekersaantallen, een grotere diversiteit van bezoekers en een meer evenwichtige vertegenwoordiging van de diverse leeftijdscategorieën. 4.3. a) b) c)
Samenwerking Om de doelstellingen te bereiken wil het Aandachtscentrum zoeken naar meer samenwerking met de locale kerken, overheden, zusterorganisaties en zorginstellingen en in het algemeen met allen die daaraan kunnen bijdragen. Hetzelfde geldt ten aanzien van de Haagse Gemeenschap van Kerken en de Haagse Raad voor Levensbeschouwing en Religies. Wij willen het gesprek met de Gemeente Den Haag voortzetten om te bezien hoe de activiteiten van het Aandachtscentrum kunnen aansluiten op haar beleid vanuit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning, teneinde het voortbestaan van het AC te waarborgen door structurele subsidie voor de Stichting Aandachtscentrum, die door een personele unie verbonden is met de vereniging waar het Aandachtscentrum van uitgaat.
4.4. Kwaliteit Kwaliteit betekent voor het Aandachtscentrum:
5
a) b) c) d) e) f)
Het op basis van evaluatie zo nodig verbeteren van de interne informatie en de communicatieve infrastructuur binnen de kring van medewerkenden, bestuur, Coördinatie Commissie en achterban. Het verder ontwikkelen van goede procedures en protocollen. Het periodiek houden van evaluatiegesprekken en voorlichtingsbijeenkomsten met medewerkenden. Medewerkenden de gelegenheid geven trainingen te volgen. Het bij voortduring sonderen van het verwachtingspatroon en de tevredenheid van onze bezoekers. Leven er latente noden of behoeften waarin wij kunnen voorzien? Dat in bijzondere omstandigheden de pastor ook buiten het Aandachtscentrum contact kan hebben met een bezoeker.
4.5. Financiën en administratie Voor wat betreft de financiën en administratie richt het Aandachtscentrum zich op: a) Voor zover nodig, aanpassing aan de vanwege de overheid geldende wet- en regelgeving, zoals de fiscale eisen om aangemerkt te blijven als een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). b) Streven naar een betere dekking van de vaste lasten met vaste inkomsten. c) Toezien op een redelijke verhouding tussen de binnenkomende en voor de activiteiten benodigde middelen. d) Vergroten van de achterban door meer kerken lid te maken. e) Onderzoek in samenwerking met de Gemeente Den Haag of het in stand houden van het Aandachtscentrum subsidiabel is, zonder daarbij de “onvoorwaardelijkheid” van de dienstverlening op te geven. f) Waar mogelijk incidentele en investeringsuitgaven financieren uit projectsubsidies. 4.6. Huisvesting Op het gebied van de huisvesting gelden als prioriteiten: Verbetering van de beschikbare ruimte en uitstraling met als doel de beschikbare ruimte en exploitatie geschikter te maken voor “Informatie en Ontmoeting”. 4.7. Verbreding dienstenpakket Het dienstenpakket van het Aandachtscentrum kan worden verbreed door: a) Incidenteel uitnodigen van disciplines die het werk in het AC kunnen aanvullen. b) Stimuleren van maatschappelijke activiteiten en dialoog, samen met de Haagse Gemeenschap van Kerken en de Haagse Raad voor Religie en Levensbeschouwing. 4.8. Bekendheid van het Aandachtscentrum Aan het Aandachtscentrum en zijn activiteiten kan een ruimere bekendheid worden gegeven door: a) Het verder inhoud geven aan de eigen website www.aandachtscentrumdenhaag.nl b) Bekendmaking van onze dienstverlening in de directe omgeving, het uitnodigen voor een kennismakingsbezoek van het locale bedrijfsleven en andere mogelijk geïnteresseerden. c) Het bij voortduring actief onderhouden van de bestaande contacten met kerken en zusterorganisaties zoals het Leger des Heils, binnenstadpastores etc. d) De ontwikkeling van folder- en informatiemateriaal voor het geven van presentaties. e) Schrijven van artikelen in wijk-, parochie- en andere bladen.
6
4.9.
Milieu
Het Aandachtscentrum streeft naar een efficiënt energiebeheer en voorkomen van verspilling. 5.
MENSEN EN MIDDELEN
5.1. Algemeen De mate waarin de activiteiten van het Aandachtscentrum zich kunnen ontwikkelen en kunnen groeien, is afhankelijk van de beschikbaarheid van mensen en middelen. Steeds weer dienen hiertoe beleidsafwegingen te worden gemaakt. 5.2. Beleid en werving van vrijwilligers De activiteiten van het Aandachtscentrum zijn slechts mogelijk door de inzet van velen. Daarbij gelden als uitgangspunten: a) Het bestaande beleid om zo veel mogelijk te werken met vrijwilligers blijft gehandhaafd. b) Ondersteuning door een beroepskracht is noodzakelijk. c) Behalve op kerken kan het Aandachtscentrum bij de werving van vrijwilligers onder meer ook een beroep doen op de overkoepelende Haagse vrijwilligersorganisatie HOF. d) Het organiseren van een basistraining en eventuele vervolgtrainingen voor de medewerkenden. 6.
HERKOMST, BESTEDING EN BEHEER VAN MIDDELEN
6.1. Algemeen Het Aandachtscentrum is voor zijn financiën afhankelijk van subsidieverstrekkers zoals − Kerken en andere geloofsgemeenschappen (contributies en bijdragen in specifieke kosten); − Gemeente Den Haag, en van overige bronnen als: − Kerkelijke collecten; - Particulieren die zich aangemeld hebben als “Vrienden van het Aandachtscentrum”; - Andere private personen en incidentele giftgevers. 6.2.
Herkomst, besteding en beheer
De financiële positie van het Aandachtscentrum kan als volgt worden omschreven: A. De Vereniging Oecumenisch Centrum voor Informatie en Ontmoeting (de Vereniging) verkrijgt haar middelen uit de contributie van de leden (15 %), uit giften van de Vrienden (per ultimo 31-12-2010 in totaal 401) van de Vereniging (20%), uit kerkcollecten (9%), uit giften van derden (12%) en diverse baten (3%). De overige middelen worden verkregen uit de subsidie voor de kosten van de pastor (34%, zie hierna sub C) en uit de subsidie van de gemeente Den Haag (7%).Deze middelen worden voor 72% aangewend voor de vaste lasten zoals de kosten van de pastor (38%), huur (25%), energie (5%), porti, telefoon, belastingen en verzekeringen (4%).
7
B. De Stichting Aandachtscentrum (de Stichting), die door een personele unie is verbonden met de vereniging, wendt de van de Gemeente Den Haag verkregen middelen aan voor de reiskosten en de kosten van training van de medewerkenden. Doorgaans zijn deze van gemeentewege verkregen middelen niet toereikend en moeten dan worden aangevuld door de Vereniging. C. De in het Aandachtscentrum werkzame pastor (0,5 fte) is formeel in dienst van het College van Kerkrentmeesters van de Protestantse Gemeente te ’s-Gravenhage. Dit college ontvangt daar op zijn beurt middelen voor van de diaconie van de Protestantse Gemeente ’s-Gravenhage en het Bisdom Rotterdam ; het resterend gedeelte wordt gedragen door de Vereniging. Het Aandachtscentrum vertrouwt erop dat genoemde subsidiegevers in de komende jaren genoemde middelen blijven verstrekken. D. Het Aandachtscentrum streeft ernaar de vaste kosten (72% in 2010) volledig te financieren met vaste inkomsten. De enige vaste inkomsten worden thans gevormd door de contributies van de lidkerken, in 2010 maar 15% van het totaal, dus ver onder het streefniveau. Gelet op de onzekerheid en de teruglopende tendens van de overige baten, wordt er naar gestreefd in deze situatie verandering te brengen. E. Het ongewisse karakter van het grootste deel van de inkomsten – het Aandachtscentrum dobbert op het tij der welwillendheid van velen – maakt vermogensvorming noodzakelijk. Het vermogen, dat bestaat uit reserves en fondsen, wordt beheerd door het bestuur van de Vereniging. Het is voor een deel uitgezet in de vorm van een rentespaarrekening en bij banken. Besluiten over de besteding van het vermogen worden genomen door het bestuur van de Vereniging. F. Het Aandachtscentrum streeft ernaar om in overleg met de leden van de Vereniging enerzijds en de Gemeente Den Haag anderzijds te komen tot een zodanige financiële structuur, dat jaarlijks de vaste kosten kunnen worden voldaan uit middelen die zijn toegezegd voor een periode van ten minste vijf jaren. 7.
BEOOGDE RESULTATEN
a)
Een grotere naamsbekendheid en zichtbare aanwezigheid in de stad Den Haag en directe omgeving mede dankzij een adequaat PR beleid. Groei, dan wel grotere diversiteit in de bezoekerssamenstelling. Een versterkte positionering en presentie van de kerken. Een gebruikersvriendelijke en doelmatig gefaciliteerde ruimte met een aantrekkelijke uitstraling. Een vitale, doelmatig functionerende vrijwilligersorganisatie. Een optimale werkrelatie met de Haagse overheid, kerken, zusterorganisaties en zorgen welzijnsinstellingen, zodat “zorgketens”ontstaan in de stad. Uitbreiding van de formatie van de beroepskracht in het Aandachtscentrum tot 1 fte. Het behoud van een gezond financieel draagvlak.
b) d) e) f) g) h) i)
8
