augustus 2011

de Vliegende Hollander Jaargang 67 - nummer 07/08 - juli/augustus 2011

Lessen van de Lightning II Integrated Test Force voelt JSF aan de tand Nationale Veteranendag • Reünie eerste vliegklas USA • vooruitblik Luchtmachtdagen

4

Omslagfoto: De JSF-flightline op Edwards Air Force Base met vooraan de vier SDD-testtoestellen, AF 1 tot en met 4, en achteraan de eerste twee productie-exemplaren bestemd voor Eglin Air Force Base. Foto: Paul Weatherman, Lockheed Martin

4 | JSF testen Foto: Richard Frigge, AVDD

‘Je hebt onmiddellijk door dat je in een andere generatie vliegtuig zit’

8

Op Edwards Air Force houdt een internationaal team zich bezig met het testen van de Joint Strike Fighter. Ook Nederlanders werken daar aan en met de beoogde vervanger van de F-16, de F-35 Lightning II.

8 | Nationale Veteranendag Tijdens de zevende Nationale Veteranendag verzamelden zich zo’n 4300 actief dienende en oud-militairen. Ondanks het slechte weer, kregen de militairen weer veel publieke waardering in de straten van Den Haag.

10 | 51 Dog Op 24 mei 1950 vertrekken de eerste Nederlandse militairen voor de jachtvliegopleiding in Amerika. Een reis naar het grote onbekende. Reünisten kwam onlangs voor – wellicht – het laatst bijeen. Foto: Wim Salis, AVDD

14 | Lowlands

‘Elke dag een beetje Veteranendag’

Niet het festival in Flevoland maar een oefening waarbij het Korps Commandotroepen in een Operations Task Group ingespeeld raakt op ondersteunende eenheden, bijvoorbeeld helikopters en transportvliegtuigen.

10

16 | Facilitair Bedrijf Defensie Voor facilitaire medewerkers was 1 juni een belangrijke datum, de start van het ‘FBD’. Met deze organisatie wordt structureel 5,5 miljoen euro per jaar bespaard, maar komen tegelijk 75 arbeidsplaatsen te vervallen.

18 | Luchtmachtdagen Foto: uit collectie Koos Françoys

‘Onze instructeurs waren zeer streng, op het “Duitse” af - een uurtje strafexercitie was niets’

14

Anders dan voorgaande jaren, staan in 2011 de Luchtmachtdagen in september op de agenda. In het kader van de bezuinigingen is er versoberd daar waar mogelijk, maar het programma is beide dagen boeiend als altijd, zowel op de grond als in de lucht.

VASTE RUBRIEKEN 21 | Mensen en Mutaties 23 | lees- en kijkwijzer 25 | Journaal 30 | Colofon Foto: Gerben van Es, AVDD

‘In Afghanistan werkten we al veel samen, maar we zagen elkaar pas op het laatste moment’ DE VLIEGENDE HOLLANDER 2

31 | Fotopagina

Column van de Commandant Luchtstrijdkrachten

Kracht Traditiegetrouw vond op 1 juli de ceremonie bij het monument op het terrein van voormalig vliegbasis Soesterberg plaats. Tijdens deze plechtigheid stonden we stil bij de collega’s die in 2010 zijn overleden. In aanwezigheid van de nabestaanden werden de namen van de overleden collega’s één voor één afgeroepen. Voor de nabestaanden was dat een emotioneel moment. De ceremonie helpt hen hopelijk bij de verwerking van het verlies en geeft hen kracht. Alleen al uit dat oogpunt is de 1 juli herdenking waardevol. Ik wil iedereen die betrokken is bij de voorbereiding van de ceremonie en/ of erbij aanwezig was, danken voor de geleverde inspanning. Mede dankzij uw inzet kunnen nabestaanden terugkijken op een voor hen zeer waardevolle ceremonie. Ondertussen heeft het eerste F-16 detachement op Sardinië na drie maanden te zijn ingezet haar taken overgedragen aan de opvolgers. Dit eerste detachement had een krachtige start. Op 26 maart was het detachement klaar om te worden ingezet en dat was twaalf uur na het politieke besluit om deel te nemen aan de operatie! Een paar dagen na aankomst op vliegbasis Decimomannu werden de eerste operationele missies gevlogen. Nu, drie maanden later, staat de teller op driehonderddertig missies en ruim zestienhonderd vlieguren. De handhaving van de no-fly zone en het toezicht op de naleving van het wapenembargo zijn inmiddels mede dankzij de inzet van de Nederlandse jachtvliegtuigen effectief. Op 28 juni heette ik het eerste detachement welkom thuis na hun landing op Eindhoven. De commandant liet mij weten dat alle aandacht vanuit Nederland van collega’s en het thuisfront hen kracht gaf tijdens de missie. Het voelde goed om erkenning te krijgen en dat hielp mee aan het hoog houden van het moreel. Ik wil alle leden van het detachement danken voor hun inzet en flexibiliteit en hen, maar ook degenen die het personeel van de Air Task Force in Afghanistan of elders op missie in de wereld steunden, oproepen: ga daarmee door. Niets is zo belangrijk om steun te ondervinden voor een missie die je doet namens de Nederlandse samenleving.

Foto: Dave de Vaal, AVDD

afgestoten) en de numerus fixus (hoeveel medewerkers in een bepaalde rang mag een Defensieonderdeel hebben). Deze plannen worden op niet al te lange termijn gepresenteerd. Dat betekent echter niet dat er dan ook al ultieme duidelijkheid is voor u persoonlijk. Die zal er pas zijn als de diverse reorganisatietrajecten die nog moeten worden opgestart, zijn afgesloten. Ik zal alles in het werk stellen om onzekerheid zoveel mogelijk weg te nemen. Ik meen een eerste stap te kunnen doen door het identificeren van knelpuntcategorieën. Ik ben overigens uitermate trots als ik hoor hoe binnen de onzekere tijd, de vliegers die straks geen vlieguren meer krijgen nu presteren boven Libië, het personeel van de Air Task Force, de OGRV-ers, techneuten en alle andere collega’s hun werk blijven doen: super professioneel! Mijn welgemeende dank en complimenten daarvoor. Natuurlijk zijn de uiteindelijke plannen belangrijk voor Defensie, maar eigenlijk nog belangrijker is het feit dat minister Hillen weer in gesprek is met de bonden over een nieuwe CAO. De kernpunten bij deze onderhandeling zijn een vernieuwd Sociaal Beleidskader en perspectief op loonontwikkeling. Met een akkoord hopen de minister en de bonden u meer duidelijkheid te bieden in deze onzekere periode. Belangrijk omdat dit ook als basis dient voor een luchtmachtorganisatie die met goed materieel, maar nog meer met gemotiveerd personeel blijft doen waarin we goed zijn: het inzetten van het luchtwapen daar waar nodig. En daar gaat het de politiek en dus de samenleving om. Als u dit leest, zitten we midden in de zomerperiode. Velen van u genieten een welverdiend verlof. Even ontspannen is nodig om op kracht te komen voor het tweede deel van het jaar. Het zij u van harte gegund. De collega’s die vanwege een uitzending niet samen met hun dierbaren op vakantie kunnen wens ik veel succes met het belangrijke werk dat zij doen. Respect! Wilt u reageren? Dat kan per mail via [email protected].

Op 8 april zijn de ombuigingsvoorstellen aan u bekend gemaakt. Daarna is (en wordt) achter de schermen, voor de meesten van u onzichtbaar, hard gewerkt aan een nadere uitwerking van de plannen. Deze moeten uiteindelijk de nieuwe Defensieorganisatie vormgeven. Over drie van die plannen wordt veel gesproken. Het gaat om de inrichting op hoofdlijnen van de Defensieorganisatie (wie heeft waar zeggenschap over), het infrastructurele beleggingsplan (welke defensielocaties blijven bestaan en welke worden

3 DE VLIEGENDE HOLLANDER

REPORTAGE

Uitgebreid testen F-35 Lightning II

JSF aan de tand gevoeld

De vlaggen van de deelnemende landen in het JSF-project flankeren de luchtinlaat van de AF-01, één van de vier SDD-toestellen waarmee op Edwards getest wordt in de F-35 Lightning II Integrated Test Force.

Het Nederlandse team dat op Edwards Air Force Base nauw betrokken is bij het testen van de F-35 Joint Strike Fighter voelt zich bevoorrecht. ‘Het is een unieke ervaring om zo vroeg in de ontwikkelings- en testfase aan zo’n programma te mogen meewerken. We zijn betrokken bij de testmissies, het onderhoudsproces, en evaluaties van de testresultaten. We leren veel van deze ervaring en bouwen kennis op die we later goed kunnen gebruiken tijdens de operationele test en evaluatie fase’, zegt teamleider majoor ir. Bernard Buijs. Tekst: Leo de Rooij | Foto’s: Richard Frigge, AVDD

Flight Test Engineer Buijs volgt de testontwikkelingen rond de JSF al vanaf augustus 2009 op de voet. ‘Toen zijn we hier als Nederland op Edwards AFB, de bakermat van het testvliegen, begonnen met de voorbereidingen. De eerste JSF-testtoestellen AF-1 en AF-2, zetten

hier op 17 mei 2010 de wielen aan de grond. Als Nederland waren we er dus precies op tijd bij om vanaf het begin in te stappen.’ Buijs doet zijn werk op Edwards niet alleen, maar samen met ir. Nancy Bradshaw (Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium) en de technici sergeanten-1 Anno Visser (crewchief op Leeuwarden) en Mark Theihzen (avionics op Volkel). ‘Inmiddels zitten we hier samen met zeven andere naties die betrokken zijn bij het testen van de JSF’, aldus Buijs, die samen met zijn gezin daadwerkelijk op Edwards woont. Een dagelijkse vliegshow van allerhande testtoestellen boven de achtertuin is daar dan ook bij de huurprijs inbegrepen…

De Amerikaanse testvlieger majoor Steve Speares (USAF) te midden van (v.l.n.r.) sergeant 1 Mark Theihzen (avionica), Nancy Bradshaw (NLR), majoor Bernard Buijs (flight test engineer) en sergeant 1 Anno Visser (onderhoudsspecialist).

De Conventional Take Off and Landing-versie F-35A AF-01 in een hangar op Edwards Air Force Base. Het toestel behoort tot het 461th Flight Test Squadron.

Tijdens de System Development and Demonstration (SDD)- fase wordt getest of het vliegtuig voldoet aan de gestelde eisen en vliegt zoals het bedoeld is. Het testen en inzetten van de wapensystemen komt tijdens de operationele testfase aan de orde, waarover later meer.

DE VLIEGENDE HOLLANDER 4

REPORTAGE

Uitgebreid testen Meten is weten, en dat geldt vooral bij een nieuw toestel als de F-35 Lightning II. Alle mogelijke zaken, gedragingen en uitwerkingen op het frame en de systemen worden getest, gemeten, genoteerd en vele malen onder diverse omstandigheden overgedaan. Buijs: ‘We meten hoe het toestel zich gedraagt ten opzichte van de ontwerpspecificaties en verifiëren of de resultaten voldoen aan de gestelde eisen. Daarmee valideren we het ontwerp. Sommige resultaten vereisen kleine aanpassingen in het ontwerp en worden dan opnieuw getest. Aangezien dit vliegtuig volledig door computers wordt bestuurd, betreft dit voornamelijk aanpassingen in de software. Op Edwards staan vier testtoestellen, AF 1 tot en met 4, specifiek voor SDD-testen. Ze zijn in principe gelijk, vliegen hetzelfde, maar zijn wel voorzien van verschillende testsystemen. ‘Per toestel testen we op andere eigenschappen, waarvoor weer andere meetsystemen nodig zijn’, zegt Buijs. ‘Bij het testen van het landingsgestel gebruik je andere instrumentatie dan wanneer je het gedrag van de vleugels onder G-krachten wilt meet. We werken dan ook met Integrated Product Teams, die steeds andere gedeeltes van de tests voor hun rekening nemen. Iedere testmissie wordt eerst door een testvlieger uitgevoerd in de simulator, daarna volgt de testvlucht die vanuit de centrale controlekamer wordt begeleid. Iedere handeling, ieder detail wordt geregistreerd.’

Snoepwinkel Testen in de simulator geeft een goed beeld van wat er tijdens de vlucht verwacht kan worden. Testmissies worden dan ook eerst in de simulator geoefend voordat later het luchtruim wordt gekozen. ‘Learn to know the aircraft and its systems’, noemt de Amerikaanse testvlieger majoor Steve “Whitey” Speares dat. Met zijn ervaring op veertig vliegtuigtypes en honderden uren in de JSF-simulator is oud-vlieger op de F-15 één van de gelukkigen om een JSF-testkist te mogen vliegen. ‘Ik voelde me als een kind in de snoepwinkel’, zegt de ervaren testvlieger over zijn eerste testvlucht in de AF-1. ‘De vlucht werd weliswaar tot in de kleinste puntjes uitgevoerd onder leiding van de controlekamer, maar toch heb je onmiddellijk door dat je in een andere generatie vliegtuig zit. Het vliegt zo ongelooflijk gemakkelijk...’ Qua vliegeigenschappen vindt Speares de JSF – in deze fase van de ontwikkelingstesten nog beperkt in vliegtechnische capaciteiten – eerder lijken op een F-15 dan op een F-16. ‘In een F-16 hoef je de neus maar ergens naar toe te wijzen en de kist is er al. Dat heeft de JSF nu nog wat minder, is daarin te vergelijken met de grotere en zwaardere F-15. Of beter gezegd, de JSF lijkt nu nog het meest op een F-16 met volledige lading bommen. De roll rate waarmee het toestel om zijn lengteas rolt, is verbazingwekkend. Die tovert gegarandeerd bij iedere piloot een glimlach op het gezicht!’ Belangrijke stap Het nieuws dat het Nederlandse parlement heeft ingestemd met de aanschaf van een tweede JSF testtoestel wordt tijdens een lunch in de tuin van huize Buijs met vreugde begroet. ‘Deze aanschaf is voor de Nederlandse Defensie een belangrijke stap voor het kunnen deelnemen aan de operationele testfase van de F-35. Hiermee blijft Nederland zeer nauw betrokken bij de ontwikkelingen van het

SDD-toestel AF-02 taxiet terug over Edwards Air Force Base. AF-01 tot en met 04 zijn eigendom van fabrikant Lockheed Martin. Foto: Frank Crébas, www.bluelifevaviation.nl

Testvlieger Speares met de speciaal voor de F-35 ontworpen helm. In plaats van een head-up display in de cockpit krijgt de vlieger alle noodzakelijke informatie op een Helmet Mounted Display geprojecteerd in deze futuristische helm. 5 DE VLIEGENDE HOLLANDER

REPORTAGE

SDD-toestel AF-04 in take off. Het tweede van een gepland aantal van 1763 F-35A’s voor de USAF, de AF-07, landde op 6 mei op Edwards. Het toestel maakt deel uit van de Low Rate Initial Production (LRIP).

vijfde generatie jachtvliegtuig. Naar verwachting neemt een volgend kabinet pas een beslissing over mogelijke aanschaf; deelname aan deze testfase geeft inspraak in de operationele ontwikkeling’, weet kolonel Anton den Drijver, hoofd F-35 Transitieteam van de Staf CLSK. Ook collega Buijs ziet de deelname aan de Operational Test & Evaluation (OT&E) als een belangrijk voordeel: ‘Dat is “the proof of the pudding”. Dat het vliegtuig goed vliegt, tonen we tijdens de SDD aan, maar hoe het vliegtuig moet worden ingezet als wapensysteem – inclusief alle samenwerkende systemen – en voldoet aan de gestelde operationele eisen, zal tijdens de OT&E blijken. Dit is ook onze laatste mogelijkheid om de vinger op te steken als wij denken dat het beter kan of anders moet.’ Doorvliegen F-16 Maar waar staan we nu precies met de eventuele aanschaf van de F-35 en het langer doorvliegen met de F-16? Voor Den Drijver is het duidelijk: ‘Zoals het nu staat, blijft de F-16 nog tot in de jaren twintig het jachtvliegtuig waarmee Nederland haar ambitieniveau moet zekerstellen. De komende jaren worden we in de wereld echter steeds meer geconfronteerd met nieuwe vliegtuigen en raketsystemen waartegen de F-16 steeds minder bestand is. Het beschermen van onze grondstrijdkrachten brengt dan een groeiend risico met zich

Nogmaals de AF-04, maar dan in de landing. Het toestel heeft inmiddels gezelschap gekregen van twee LRIP-toestellen, de AF-07 en de AF-06 die op 13 mei op Edwards landde. DE VLIEGENDE HOLLANDER 6

mee en vraagt om capaciteiten die vooralsnog enkel nog door de F-35 kunnen worden waargemaakt. Door de veelheid aan hoogwaardige sensoren wordt het doel namelijk op grotere afstand en met grotere nauwkeurigheid herkend. De vlieger hoeft bij wijze van spreken niet meer naar buiten te kijken of ‘ie het goede doel pakt; hiermee wordt ook het toepassen van de Rules of Engagement makkelijker. Top of the bill. Vergelijkbare capaciteiten zijn er eigenlijk nog niet. Het realiseren van een vergelijkbare prijs-kwaliteitverhouding bij andere vliegtuigtypes zal de komende jaren nog een uitdaging blijken.’ Ook volgens luitenant-kolonel Bert de Smit, hoofd van het binnenkort op te richten Nederlandse deel van het Operational Test & Evaluation Team, is operationele doorontwikkeling van de F-16 kostbaar en relatief weinig effectief. ‘Het houdt een keer op. Vergelijk het met een auto uit de jaren zeventig; daar kun je met een heleboel aanpassingen anno nu nog steeds in rijden, maar het is zeker dat problemen steeds vaker zullen voorkomen. Zo ook de F-16. Om vanaf 2015 afscheid te nemen van de F-16 lukt al niet meer, en dus staan we voor de uitdaging om nog enkele jaren te overbruggen. Daar zullen zeker beperkingen aan vastzitten, temeer omdat ook nog eens het aantal F-16’s wordt verminderd vanwege de bezuinigingen. Dat baart zorgen, maar hopelijk vliegen we vanaf 2020 in Nederland dan wél met een vijfde generatie jachtvliegtuig.’•

REPORTAGE

Kolonel Marcel Lambrichs, Hoofd Project Vervanging F-16 bij de DMO ‘Het project Vervanging F-16 staat zeer vaak in de schijnwerpers van zowel de media als de politiek. Geen vreemd verschijnsel als beslist gaat worden over de miljarden kostende aanschaf van een “top of the bill” vliegend wapensysteem, dat vanwege de ontwikkeling van haar complexe en grensverleggende capaciteiten geplaagd wordt door vertraging. Het SDD-ontwikkelingsproject in de VS wordt sinds het begin – 2002 – door partners zoals Nederland, op de voet gevolgd en waar mogelijk bijgestuurd. In 2010 diende zich een bijzonder moment aan en is het internationale project volgens de Amerikaanse budgetregels door een maximale kostengrens gegaan, de zogenoemde Nunn-McCurdy law. Dit veroorzaakte een intensieve controle en een herplanning van het totale project. Eén van de gevolgen hiervan is dat de ontwikkeling van de Short Take Off Vertical Landing-versie,

programma wordt stapsgewijs uitgebreid en verder geïntensiveerd om ontwikkelingsrisico’s te verminderen voordat het vliegtuig aan de luchtmachten wordt overgedragen en de productie in grote aantallen start. Langzamerhand wordt het testprogramma dan ingewikkelder door alsmaar nieuw ingebrachte software die de capabele missiesystemen steeds complexer laat samenwerken. Nederland gaat ook dit proces op de voet volgen en er aan deelnemen. De drie types F-35 worden momenteel op de grond elk apart op dubbele levensduur getest in de vermoeiingsbanken van Lockheed Martin. Elk type krijgt zijn eigen specifieke gebruik te verduren en dan nog eens dubbelop. Kleine structurele problemen komen voor en de oplossingen hiervoor worden meteen, naar type, in de productie van de F-35 verwerkt.

De AF-01 en AF-02 werden op 17 mei 2010 afgeleverd op Edwards Air Force Base. Foto: Tom Reynolds, Lockheed Martin

de F-35B, is losgekoppeld van die van de F-35A – de Conventional Take Off and Landing-variant, de beoogde versie voor Nederland – en de F-35C Carrier Version. Hiermee zijn de projectrisico’s voor de F-35’s A en C aanzienlijk verlaagd. Vertraging en herplanning zijn synoniemen voor extra benodigd budget. Om verder risico’s bij de introductie naar de luchtmachten te vermijden en het ontwerp op een hoger, meer volwassen niveau te krijgen, is inmiddels het testprogramma met een fors aantal testuren uitgebreid. Om dit financieel te kunnen opbrengen zijn bestellingen van Amerikaanse F-35’s verschoven naar latere productiejaren. Dit geeft ruimte om nu om extra budget voor het SDDproject beschikbaar te stellen, maar veroorzaakt ook een vertraging in de F-35 productie-leercurve. Met andere woorden, eerste productievliegtuigen blijven langer relatief duurder dan de later geproduceerde vliegtuigen. Het testvliegen van de F-35A loopt voorspoedig. Het

Desondanks is de F-35A versie nog steeds lichter dan zijn voorziene plangewicht. Aan de langer durende SDD-fase heeft Nederland geen extra financiële bijdrage geleverd. Vertraging van ontwikkeling, inflatie, duurder grondstofprijzen en dergelijke leiden tot toename van de stuksprijzen van de F-35 types. Over de jaren worden haast alle artikelen duurder; dit geldt ook voor een jachtvliegtuig. Op dit moment wordt de zogenoemde kale stuksprijs voor een Nederlandse F-35A berekend op 60,4 miljoen euro. Voor een dergelijke prijs komt een hoge kwaliteit, vijfde generatie jachtvliegtuig binnen handbereik voor de Nederlandse luchtmacht, die daarmee de komende veertig jaar de hoogste dreigingniveaus de baas kan. Tegelijkertijd heeft de industrie en de kennisinstituten van Nederland de kans om op tijdens productie, reparatie, onderhoud en/of doorontwikkeling, het hoogste technische en operationele niveau werkgelegenheid te krijgen in de meest vooruitstrevende producten.’ 7 DE VLIEGENDE HOLLANDER

EVENEMENTEN GENRE

Luchtmachtveteranen van diverse tijdvakken passeren het defileerpunt, begroet door ondermeer (v.l.n.r.) minister van Defensie Hans Hillen, premier Mark Rutte en een saluerende kroonprins Willem-Alexander.

Zevende Nationale Veteranendag in de Hofstad

Verbondenheid en trots

Tekst: Ingmar Kooman | Foto’s: Wim Salis, AVDD

Publiek en prominenten klapten op zaterdag 25 juni hun handen blauw voor de veteranen tijdens de zevende Nationale Veteranendag. Zo’n 4300 actief dienende en oud-militairen marcheerden door Den Haag. Duizenden mensen bezochten het evenement ter ere van de militairen die wereldwijd zijn ingezet in oorlogen, conflicten en internationale vredesmissies.

Vier (oud-)militairen ontvingen onder andere uit handen van premier Rutte het Draaginsigne Gewonden. DE VLIEGENDE HOLLANDER 8

Keep Them Rolling zorgde ook dit jaar voor authentiek rollend materieel. Links een oud-militair van het Commando Luchtvaarttroepen uit Nederlands Nieuw-Guinea.

EVENEMENTEN

Defilé met voorop oud-militairen, gevolgd door actief dienende van de KMSL vliegbasis Woensdrecht en het AOCS Nieuw Milligen samen met de vliegbasis Eindhoven.

De DHC-delegatie defileert in desert tenue over de Kneuterdijk in Den Haag.

Eén dag voor de Nederlandse Veteranendag vierden veteranen, oudgedienden en hoogwaardigheidsbekleders op Curaçao hun Veteranendag. Op Marinebasis Parera ontving commodore bd Geert Bergsma de speciale Veteranenspeld. Foto: Peter Bijpost, AVDD

Voorafgaand aan de eremars door het centrum van de Hofstad sprak minister-president Mark Rutte in de Ridderzaal zijn bewondering uit voor de inmiddels ruim honderdduizend veteranen die Nederland telt. ‘Uw inzet voor vrede en veiligheid in de wereld verdient ons blijvend respect en waardering. Elke dag een beetje Veteranendag.’ Op deze plechtigheid volgde een bijzondere medailleceremonie op het Binnenhof. Vier (oud-)militairen ontvingen uit handen van kroonprins WillemAlexander, premier Rutte, minister van Defensie Hans Hillen en Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht luitenant-generaal Lex Oostendorp het Draaginsigne Gewonden. Ook overhandigden veteranen 52 recent uitgezonden militairen van de vier krijgsmachtdelen de Herinneringsmedaille voor Vredesoperaties. Vanwege het slechte weer kon de geplande fly-past van moderne en historische vliegtuigen niet doorgaan. Hiervoor was een formatie samengesteld van ondermeer tien PC-7’s, vier F-16’s, twee Apaches, Hawker Hunters en Harvards, en een Beech en Spitfire. Zonder dit vliegende schouwspel bleven de vele toeschouwers niet verstoken van luchtmachtinbreng. Vijfenveertig luchtmachtveteranen namen deel aan het defilé door de Haagse binnenstad. De vliegbases Eindhoven, Gilze-Rijen, Volkel, Koninklijke Militaire School Luchtmacht (KMSL) Woensdrecht en het Air Operations Control Station (AOCS) Nieuw Milligen vertegenwoordigden het actief dienend luchtmachtpersoneel. In totaal defileerden bijna negentig detachementen van voormalige en actief dienende militairen langs de Prins van Oranje. Ze werden aangespoord door zeventien muziekkorpsen en het uitbundige applaus van de vele toeschouwers. Het Malieveld vormde zowel begin- als eindpunt van het defilé. Ook dit jaar was het een plek van weerzien en festiviteiten. Verschillende generaties veteranen haalden uitzendervaringen en andere herinneringen op. Kinderen en volwassenen vergaapten zich aan het diverse oude en moderne militaire materieel, waaronder een F-16, een Alouette III en een Patriot launcher. Wieteke ‘Tante Lien’ van Dort, Raffaëla, Glennis Grace en Jeroen van der Boom zorgden samen met de Koninklijke Militaire Kapel Johan Willem Friso en de Marinierskapel voor de muzikale omlijsting van de regenachtige maar feestelijke dag. • ‘Het contact tussen militairen en burgers is heden ten dage geen vanzelfsprekendheid’, sprak minister Hillen op het Binnenhof. ‘Vroeger had iedereen wel een broer of neef op de kazerne. Alleen daarom al is Veteranendag een dag van grote waarde.’

Het gecombineerde detachement van het AOCS Nieuw Milligen en de vliegbasis Eindhoven en op de achtergrond vliegbasis Volkel. 9 DE VLIEGENDE HOLLANDER

HISTORIE

In Amerika opgeleide Class 51 ‘Dog’ blikt terug

Liefde voor het vak en wil om te slagen 44 Jonge rekruten vertrekken op 24 mei 1950 naar de Verenigde Staten voor de eerste Amerikaanse opleiding tot jachtvlieger. Kort na de Tweede Wereldoorlog krabbelt Nederland op uit een diep dal. Het zijn tijden waarin een tripje naar de Veluwe of het strand al opzien baart, laat staan vliegen over de Grote Plas. Anderhalf jaar naar de States, dat is wat. ‘Wie naar Amerika ging, werd met grote ogen aangekeken’, vertelt voormalig vlieger Koos Françoys. ‘Sterker, je werd net niet heilig verklaard. Maar het scheelde niet veel.’

Tekst: André Twigt | Foto’s: uit collectie Koos Françoys

Voorbereiding op een navigatievlucht op de flightline van Williams, getuige de badge op de neus van de T-33A. DE VLIEGENDE HOLLANDER 10

HISTORIE

De flightline van William

s Air Force Base met daa

rop vele trainers.

nst ners in 1950 in die jans, overgangstrai d, American T-28 Tro zijn ervan gebouw rth nd No ize du van e ee ati tw rm na Fo an. Bij ger van de T-6 Tex e luchtmacht zelfs jns van ipi ver Fil als de n 4, me geno l liefst tot 198 bruikte het toeste en de US Navy ge tot 1994. Briefings vonden geregeld in de vrije

De mannen van het eerste uur, sommige echtgenotes en weduwen kwamen op 23 juni in Voorschoten bijeen voor waarschijnlijk één van de laatste reünies. Geen toevallige datum want het was precies zestig jaar geleden dat de vliegers onder de reünisten in 1951 hun militair brevet kregen. Alle leden van de Class 51D, Dog genoemd, bereikten de leeftijd der allersterksten. Maar de herinneringen aan het Amerikaanse avontuur zijn nog springlevend. Ook de reis er naartoe staat de meesten nog helder voor de geest. Uitgezwaaid door familie, vrienden en bekenden trekt de bemanning van de DC-6 ‘Edam’ even over half zes in de ochtend het voorwiel van de startbaan. Zeventien en een half uur na de start van Schiphol arriveert de KLM-machine in New York. Veel tijd de omgeving te verkennen, is er niet. De volgende ochtend vliegen de aspirant-vliegers naar Randolph Field, een grote vliegbasis nabij San Antonio in Texas. Hier vindt de basis vliegeropleiding plaats. Begin jaren vijftig woedt de Koude Oorlog in alle hevigheid. Om zich te wapenen tegen het Rode Gevaar voert de Koninklijke Luchtmacht een groot opbouwprogramma uit. Voor enkele honderden bestelde Hawker Hunters en Republic F-84 Thunderjets worden met spoed vliegers gezocht. De selectie vindt in Nederland plaats, waarna de beste van de besten naar de States mogen. ‘Nederland had in die dagen een groot tekort aan geoefende vliegers’, weet Frans van Pul. ‘De Verenigde Staten stak daarbij een handje toe. Kort daarna werden ook in Canada vliegers opgeleid.’

natuur plaats.

Ladeknoppen Voor de 44 mannen begint op Randolph een tijd van zes maanden keihard werken en vroeg opstaan. Reveille is om half vijf. De lessen beginnen om half zes. Samen met hun Amerikaanse collega’s gaat de ene helft van de klas naar grondschool, de andere helft naar de flightline waar de T-6 Texans en T-28 Trojans klaarstaan. De US Air Force wil de Nederlanders blanco ontvangen, oftewel zonder militaire vooropleiding. Daardoor past iedereen makkelijker in het Amerikaanse ‘systeem’. ‘Onze instructeurs waren zeer streng, op het “Duitse” af’, vertelt Bert van Wijnen. ‘Bij aankomst werd onze kop kaalgeschoren en maakten we kennis met soms heel typische regeltjes. Zo moesten we ons zelf omgevingsbewustzijn aanleren. Bij iedere hoek van de straat stopte je, vervolgens keek je over je schouder naar rechts, naar links en naar boven en onder. Intussen schreeuwde je “Clear to the right, Clear to the left, Clear above en Clear below”. Wie dit ritueel een keertje vergat, kreeg straf. Een uurtje strafexercitie in de immense hitte was niets. Ook herinner ik me dat je altijd een schone zakdoek op de man moest hebben, zodat je de koperen deur- of ladeknoppen niet met blote handen vast pakte. Anders werden ze vies. Gekkigheid natuurlijk.’ Miami Tijdens de eerste weken van de opleiding krijgen de mannen massa’s leerstof aangereikt. In de cockpit van de T-6 en in het klaslokaal leren 11 DE VLIEGENDE HOLLANDER

HISTORIE

ze blind schakelaars vinden, hoe de bediening werkt en hoe de noodprocedures verlopen. De eerste zes maanden vliegen om. Op enige schaarse momenten is er tijd voor wat ontspanning. Tijdens kerst pakt een initiatief van leerling-vlieger John Shaddick goed uit. Hij vraagt aan één van zijn Nederlandse cursisten of hij de feestdagen bij zijn ouders in Miami wil doorbrengen. De leiding krijgt hiervan lucht en wil alleen toestemming geven wanneer álle Nederlanders naar Florida mee mogen. In allerijl wordt via de krant en radio een oproep voor gastgezinnen verspreid. ‘Vanaf dat moment liep het storm’, vertelt Wijnen. ‘In no-time was iedereen onderdak. Net voor de kerst werden we met twee militaire Dakota’s naar Miami gevlogen.’ ‘Daarna begon het feest’, gaat Françoys verder. ‘We werden overal en voor alles uitgenodigd: swim parties, coffee parties, tea parties.’ Vooral de eerste baart opzien wanneer het weekblad Panorama een foto publiceert met daarop ‘onze jongens’ in gezelschap van enkele ‘schaars’ geklede dames. ‘Helaas hoorden we enkele jaren later dat John Shaddick bij een vlucht boven Korea om het leven was gekomen’, zegt Françoys. ‘Jammer, het was een heel goede vent.’

Torque De States maken een onvergetelijke indruk op de mannen. ‘Er was een gigantische overvloed’, vertelt Frans van Pul. ‘Etalages lagen vol, er waren koelkasten en televisies. Die dingen zag je in Nederland niet. Bij ons was koffie nog op de bon. Bovendien, wat waren we nou gewend? Ik was een “menneke” van negentien. Vergeleken met ons waren die Yanks heel wereldwijs en soms wat naïef. “Where are you from? Holland? Michigan?”, was een veelgestelde vraag’, refererend aan de plaats in de Noord-Amerikaanse staat. Zeker een hoogtepunt zijn de joy flights naar Los Angeles, waar een select gezelschap de Lockheed vliegtuigfabrieken mogen bezichtigen. Ook een bezoek aan Sunset Boulevard in Hollywood staat op het programma. Eveneens om nooit te vergeten, is de overgang van propeller naar straalvliegtuig. Dat gebeurt na de overplaatsing naar Williams Air Force Base. Hier worden de T-6 en de T-28 verruild voor de T-33 T-Bird en de F-80 Shooting Star. Nick de Vrij mag als een van de eersten met een T-33 mee omhoog. Na afloop van de vlucht hangen zijn medecursisten aan zijn lippen. Koos Françoys kan zich zijn eerste keer nog

beton gegoten F-80 In de zogenoemde Captivair, een in ind. getra jets voor werden de procedures

Koos Franço ys (tweede van rechts) en (in het m in gezelschap idden) instru van zijn sect cteur. ieleden

van ‘Mohaw

k White’

Op 19 april 1951 hadden Françoys en zijn instructeur in een T-33 (rechts op de foto) boven de landingsbaan van Williams een mid air collision met een F-80. Beiden kwamen met de schrik vrij, maar de vlieger van de Shooting Star overleefde het ongeval niet. DE VLIEGENDE HOLLANDER 12

Shooting Star

Françoys bi

j zijn eerste

solovluc

-80A Shoo ht in de TF

ting Star op

2 mei 1951

.

REPORTAGE HISTORIE

goed herinneren. ‘Het was een andere manier van vliegen. Met een propellerkist zet je je “voet in het roer” om de torque van de motor op te vangen. Met de T-33 vloog je zonder veel correctie gewoon recht vooruit, heel soepel allemaal. Opvallend was ook het gemis aan herrie en trillingen in de cockpit.’ De overgang naar de F-80 is er ook één om nooit te vergeten. Françoys: ‘In tegenstelling tot de T-33 had de solovariant geen constante inspuiting. Zodra je loodzware manoeuvres trok, liep je het risico dat het toestel begon te sputteren. Zeker iets om rekening mee te houden.’ Fantastisch Van de 44 leerlingen halen er uiteindelijk dertig hun wing. Veertien man vallen af. Tijdens het vier jaar durende verband bij de luchtmacht sneuvelen acht vliegers. Van Pul, Françoys en Van Wijnen komen er zonder al teveel kleerscheuren van af. Eerstgenoemde schopt het tot generaal-majoor en Françoys tot kolonel. Hij wordt onder anderen Commandant 334 Squadron en Commandant vliegbasis Ypenburg. Van Wijnen eindigt als hoofd vliegdienst bij Philips.

Alle heren zouden hun carrière zo over willen doen, te beginnen in de States uiteraard. Van Wijnen: ‘We deelden toen de liefde voor het vak en hadden de wil om te slagen. Die mix creëerde een uniek sfeertje en een fundament waarvan je de rest van je leven baat had. Ik vond het in één woord fantastisch.’ •

Straf na een harde landing: met de ‘hobstick’ het platform op en neer.

Op 23 juni 1951 worden dertig van de 44 cadetten van Class 51Dog gebrevetteerd en tegelijk bevorderd tot tijdelijk reserve sergeant-vlieger.

Françoys poseert bij het platform met T-33’s van de 3525th Pilot Training Win g op Williams Air Force Base. het Amerika-a De laatste etappe van r Schiphol. KLM, van New York naa

vontuur: de terugreis met

een DC-6 van de


REPORTAGE

Special Operations Task Group bundelt krachten

Lowlands 2011 In Afghanistan werkte het Korps Commandotroepen al samen met ondersteunende specialistische eenheden. Maar structureel trainen vooraf zat er niet in. Daarin brengt het KCT met de oefening Lowlands 2011 verandering. ‘Het Special Operations Task Group-concept heeft de toekomst.’ Tekst: Marlous de Ridder en Corné Dalebout Foto’s Gerben van Es, AVDD

In Lowlands gaat het om een NEO: aan commando’s de taak om ambassadepersoneel in een gefingeerd crisisland te beschermen en samen met andere evacués het land uit te krijgen. Zodra de eerste Chinook met KCT’ers, arriveert een tweede (foto) met specialistische eenheden van de luchtmobiele brigade.

Nadat commando’s op quads de landingslocatie voor de Hercules hebben verkend, sporen genisten van de luchtmobiele brigade mijnen op de landingsbaan op. Daarna kan de C-130 landen om de evacués naar een veilige locatie te brengen. DE VLIEGENDE HOLLANDER 14

Mortieristen en schutters lange afstand van 11 Infanteriebataljon nemen de rondom beveiliging in de buitenste ring voor hun rekening en houden eventuele tegenstanders op afstand. De commando’s kunnen zich hierdoor richten op de evacués.

REPORTAGE

Een oude brandweerloods vlakbij de landingsbaan is het verzamelpunt voor de evacués in nood. Commando’s hebben de loods en directe omgeving veilig gesteld. In rijen van twee lopen de evacués tussen de militairen naar de C-130 zodat de Hercules binnen enkele minuten te vertrekken.

De Belgsiche vliegbasis Weelde, net over de grens bij Baarle-Nassau, vormt het decor voor de grootscheepse oefening Lowlands 2011 waarin het Special Operations Task Group-concept wordt beproefd. Zo’n SOTG bestaat, afhankelijk van de opdracht, uit commando’s aangevuld met personeel en materieel van specifieke ondersteunende eenheden, zoals het Defensie Helikopter Commando, de Explosieven Opruimingsdienst, forward air controllers, transportvliegtuigen, luchtmobiele infanterie of andere specifieke eenheden. Een SOTG is inzetbaar voor diverse missies zoals het uitvoeren van een Hostage Rescue Operation (HRO) of offensieve operaties. Het draait tijdens Lowlands om beeldvorming, want het is voor het eerst dat eenheden daadwerkelijk volgens het SOTG-concept trainen. Eerste stap Onder het mom van ‘samen slimmer plannen’ zet het KCT met Lowlands de eerste stap naar een structurele samenwerking in vredestijd tussen ondersteunende specialistische eenheden, de zogenoemde enablers. ‘Met hen werkten we in Afghanistan al veel samen, maar we zagen elkaar pas ter plaatse of in de missievoorbereiding’, vertelt luitenant-kolonel Erik Jellema, Hoofd Sectie Operaties bij het KCT. ‘Het was altijd afwachten wie “aangeklikt” werden. Door SOTG’s al in een vroeg stadium te formeren en gereed te stellen, combineren we schaars personeel en materieel op een efficiënte manier én kunnen we snel reageren op wereldwijde crisissituaties. Bijvoorbeeld bij een NEO, dat staat voor een Non-Combattant Evacuation Operation. Een voorbeeld daarvan is het bevrijden van gegijzelde burgers wat we ook tijdens deze oefening trainen. Met de situaties in het Midden-Oosten en Noord-Afrika is het een reëel scenario dat wij Nederlanders evacueren uit een crisisgebied.’

Het Special Operations Task Group-concept is vlot en vakkundig geklaard. De Chinooks komen terug om de militairen op te halen.

Wederzijds begrip De deelnemende luchtmachteenheden kijken voor het eerst voorzichtig mee over de schouders van de KCT’ers. Het is immers een kennismaking. Volgens Chinook-vlieger majoor Jaap Lokker van het 298 Squadron werkt het vooral verhelderend om samen het planningsproces te doorlopen. ‘Grondtroepen hebben niet altijd beeld bij onze mogelijkheden. Doordat we de missieplanning samen doorlopen, krijgen we niet alleen een beter beeld van elkaars beperkingen, maar zorgt het ook voor wederzijds begrip.’ Voor het KCT is een Special Operations Task Group de toekomst. ‘De afgelopen jaren laten zien dat het KCT volgens dit concept op missie gaat. Voor ons is het een operationeel gedachtegoed geworden, dat we graag verder willen invoeren’, zegt Jellema. Op dit moment ligt het nog aan de goodwill van de enablers zoals het DHC en het 336 Squadron, of zij SOTG-momenten in hun oefening willen of kunnen inbouwen. Hij besluit: ‘Wij hopen dat Lowlands de kracht laat zien van dit soort trainingen.’•

De evacuatie is afgerond. Eenheden van het Korps Commandotroepen en de luchtmobiele brigade verlaten Weelde per Chinook.


PERSONEEL

Facilitair Bedrijf Defens Zoals elke organisatie heeft ook het Commando Luchtstrijdkrachten medewerkers voor wie de facilitaire ondersteuning de hoofdtaak is. Op 1 juni ging het Facilitair Bedrijf Defensie (FBD) formeel van start. De komende maanden staan in het teken van de overgang van de CLSKmedewerkers die bij het FBD worden ondergebracht. De transitieperiode duurt tot 1 september. Met de oprichting van het FBD wordt structureel 5,5 miljoen euro per jaar bespaard. Tegelijk komen 75 arbeidsplaatsen te vervallen.

Voor Defensiemedewerkers verandert er weinig. Door de oprichting van het FBD blijft de dienstv terecht voor facilitaire dienstverlening. In de loop van 2011 wordt het ook mogelijk om facilitaire

Facilitaire zaken die door het FBD worden geleverd: Algem e en Fa cilitair

Facilitaire logistiek

V rije tijd en ev ene m enten

Huisv esting

Ra a mw er k

Post

Facilitaire benodigdheden

Fac. log. taken

Vrijetijdsbesteding

Ondersteunen evenementen

Gebouw- en objectbeheer/ huismeestertaken

PDC

- postdistributie - faxverkeer

- reprodiensten - audiovisuele middelen - naambordje - planten - publicatieborden - visitekaartjes - verstrekken van toners en papier - meubilair - sleutels - kunst - faciliteiten voor mindervaliden - mobiele toiletten - bewegwijzering - raambekleding - wand- en vloerbekleding

- fotostudio - facilitaire verbruiks- en kantoorartikelen - facilitaire gebruiksartikelen

- internet café - zonnebank - sauna - hobbyclubs - vrijetijdsbesteding

- evenementen

- schoonmaak - controle kleine brand- glas reinigen blusmiddelen en - raambekleding brandmeldinstallatie - gevelreiniging - brandveiligheids- dieptereiniging aspecten - reinigen biertap - damesverbandcontainers - gladheidbestrijding - legionellabeheer - vergaderaccommodaties - lokalen tbv lessen - briefing - bedrijfsruimtes (facilitair) - flexruimte - filmzaal - verhuizingen intern extern - preventieve en correctieve inspecties - begeleiden, coördineren en toezien op uitvoering

Fac. Mat. Beheer

Arbo en m Gebouw- en objectbeheer/ huismeestertaken

Doelm atigheidsindicatie

Legenda

Doelmatigheidsindicatie Defen s iebrede onders teunende diens ten

Doelmatigheid hoog

Faculta tie f

Doelmatigheid middel Doelmatigheid laag


Legering/ wasserij stomerij

Schietbaan beheer

Milieu

- legering - textiel verstrekking en reiniging

- schietbaanbeheer - simulator klein kaliber wapens - oefenhuizen - masker-oefenruimtes - munitie-opslagruimte

- milieuadvies - afvalverwerki - ongediertebe - afspuitplaats - brandstoflaad - OWSV-afsche - ondergrondse bovengrondse

PERSONEEL

sie van start

Het was bij het CLSK een heel gepuzzel om de functies die overgaan in kaart te brengen. ‘Veel facilitaire werkzaamheden zijn namelijk als neventaak bij medewerkers belegd’, verduidelijkt majoor Richard van Brandwijk, vertegenwoordiger van het CLSK in dit project. ‘Er heeft dus een omvangrijk en tijdrovend ontvlechtingproces plaatsgevonden. Maar dat is nu achter de rug en kunnen we beginnen met het overhevelen van de 51 en een halve VTE naar het FBD, en de bijbehorende medewerkers natuurlijk.’

verlening op peil. Defensiemedewerkers kunnen via intranet of de afgebeelde servicebalie producten en diensten via CDC Direct af te roepen.

r

mtes mte

Tekst: Willem Bogaard | Foto: AVDD

Arbo en milieu

BHV

Tussenkop Op sommige onderdelen zal het nodige veranderen. De Squadron Materieel Voorziening (SMV) gaat niet over maar blijft bij het CLSK voor de operationele taak. De vredestaken zoals bestellen van kantoorartikelen gaan over naar het FBD. De klanten zullen dus voor deze bestelingen niet meer bij de eigen SMV moeten zijn maar bij het FBD. De periode tot aan 1 september zal gebruikt worden om deze koppelvlakken in te regelen, geeft Van Brandwijk aan. ‘U wordt later op uw eigen onderdeel hierover geïnformeerd. Voorop staat dat de dienstverlening van hetzelfde niveau blijft. Verder zal niet alle facilitaire dienstverlening worden ondergebracht bij het FBD. Het CLSK heeft er voor gekozen dat we het minimale assortiment afnemen. Daarnaast is besloten dat niet alle verplichte delen aan facilitaire diensten worden afgenomen. De fotostudio ten behoeve van de smartcard en het niet operationele dienstvervoer (NOD) blijven belegd bij het onderdeel.’ De komende maanden wordt op elk CLSK-onderdeel duidelijk wat er verandert ten aanzien van aanvraagprocedures op het gebied van faciliteiten. Deze informatie zal via het lokale intranet en/of het onderdeelblad worden bekend gesteld. Kijk voor meer informatie over het FBD op intranet: CDC → BG Facility Services → Facilitair Bedrijf Defensie •

Hoofdgebruiker- en drijver s chap

S e r viceb aliefunctionaliteit

Milieu

Arbo

BHV

BHV coördinatie Brandweerzorg

Coördineren huisvesting

Hoofdgebruikeren drijverschap (uitvoeringstaken)

Servicebalie

Beheer dienstwagens (niet operationeel)

- milieuadvies - afvalverwerking - ongediertebestrijding - afspuitplaats - brandstoflaadstation - OWSV-afscheiders - ondergrondse- en bovengrondse tanks

- Arbo advies

- BHV assortiment

- BHV coördinatie - preventie - bestrijding

- belegging eenheden

- hoofdgebruikerschap - drijverschap

- servicebalie functionaliteit

- niet operationeel dienstvervoer (NOD):

(Locatie) m anage m ent Afroepen/ EBF facilitair

Overige diensten

Coördinatie, management en aansturing

- sportfaciliteiten - dienstfiets - belbus

Uitgifte en beheer van auto’s die bedoeld zijn voor dienstreizen (incl. commerciële inhuur). (niet gekoppeld aan het primair proces)


EVENEMENTEN

Het demonstratieteam Team Viper is vernoemd naar de straalmotor van de Strikemaster waarmee het eerst vloog, en waarmee het bijvoorbeeld te zien was op Volkel in 2009. Sinds 2011 vliegen ze met vijf Hawker Hunters. Foto: Team Viper

Ondanks bezuinigingen boeiend programma op de grond en in de lucht

Luchtmachtdagen op Leeuwarden

Tekst: Arno Marchand

Traditiegetrouw geven de Luchtmachtdagen een beeld van de militaire luchtvaart in Nederland, maar zeker ook van de ons omringende (NAVO-) landen. Ondanks dat met het oog op de bezuinigingen is versoberd waar mogelijk, is het programma voor 16 en 17 september op de grond en in de lucht even boeiend als altijd. Zoveel mogelijk middelen uit binnen- en buitenland zijn te zien, van helikopters tot jachttoestellen en van geleide wapens tot transportvliegtuigen. En natuurlijk demonstratieteams. Naast Solo Display Teams van eigen bodem met de F-16 en Apache, is uit Nederland nog meer te zien. Zowel de Lynx als – indien beschikbaar – de AB412 vliegen naar verwachting voor de laatste keer hun demonstraties tijdens de Luchtmachtdagen. De Lynx kwam in 1978 in dienst bij de Koninklijke Marine en de AB412SP in 1994 bij de luchtmacht. Sinds 2008 vallen beide types onder het DHC en krijgen ze een gezamenlijke opvolger: de NH90. Deze staat op de staticshow, net als zoveel mogelijk andere KLu-types. De Air Power Demonstratie ziet er dit jaar anders uit als voorgaande. Uiteraard toont de luchtmacht met F-16’s, helikopters en transportvliegtuigen waartoe het in staat is, maar voor zover mogelijk wordt in detail getoond hoe het luchtwapen een grondoperatie ondersteunt. Mariniers springen uit een C-130 om een geïmproviseerd dorpje te ontdoen van een militante beweging. Ook 11 Luchtmobiele Brigade van de landmacht draagt daaraan bij. Om een goed beeld te krijgen van de situatie op de grond houdt een F-16 vanaf grote hoogte een oogje in het zeil. Via het Rover-systeem krijgen de militairen op de grond de beelden van de F-16 te zien. Ook vliegt er een Raven UAV van de landmacht die beelden doorgeeft aan de grondtroepen. Deze opnames, in combinatie met beelden vanaf de grond, zijn zoveel mogelijk te zien op de grote televisieschermen. Verder is er volop actie van (weliswaar een geringer aantal) de F-16’s die eerst show of presence en later show of force geven, en verder Chinooks, Apaches en een KDC-10.

macht. Daarnaast stuurt België het demonstratieteam de Red Devils dat dit jaar nieuw leven is ingeblazen met vier SIAI-Marchetti SF-260 propeller lesvliegtuigen. De Britse marine vaardigt het Royal Navy Helicopter Display Team the Black Cats af. De naam van het team van twee Lynxen verwijst naar het embleem van 702 Squadron en naar ‘black catting’, marinetaal voor iets beter hebben of kunnen dan iemand anders. Nieuwe Solo Displays zijn er uit België (A-109), Finland (F/A-18C Hornet) en Turkije. Ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan stelde de Turkse luchtmacht met hulp van het Nederlandse F-16 Solo Display Team en eigen programma voor de F-16C samen. Heel bijzonder is het Britse Team Viper dat vliegt met vijf Hawker Hunters waarvan het ontwerp stamt uit begin jaren vijftig. Als de Dutch Hawker Hunter Foundation met nóg twee Hunters bij het team kan aansluiten, ontstaat een formatie met historische vliegtuigen die uniek is voor deze tijd. •

Buitenlandse teams Ook dit jaar heeft de organisatie enkele van de grote Europese demonstratieteams weten te strikken: Red Arrows van de Britse, Patrouille de France van de Franse en Patrulla Aguila van de Spaanse lucht-

De Red Devils bestonden eerder van 1957 tot 1977, en vlogen met Hawker Hunters en Fouga Magisters. Nadien traden de Fouga’s nog diverse keren op als de Rode Duivels, maar van een officieel team was geen sprake meer tot de heroprichting dit voorjaar. Foto: Joris van Boven, www.sentry.hangar1.net


EVENEMENTEN

Luitenant-generaal Jac Jansen, Commandant Luchtstrijdkrachten ‘Enige tijd was er onduidelijkheid over het wel of niet doorgaan van de Luchtmachtdagen. De inzet in Afghanistan, de missie boven Libië en de bezuinigingen maakte een zorgvuldige afweging noodzakelijk of het evenement nog wel uitvoerbaar was. Inmiddels is er bewust voor gekozen zowel de Marinedagen als de Luchtmachtdagen gewoon doorgang te laten vinden. Juist in tijden van bezuinigingen is het belangrijk om zichtbaar te zijn in de maatschappij en draagvlak voor de krijgsmacht te creëren. De dagen worden wel versoberd, niet alleen in besparingsposten, maar ook het programma. Dat de luchtmacht wordt geraakt door de bezuinigingen, zal daardoor zeker zichtbaar zijn. Het thema van deze open dagen, Future Ops – de krijgsmacht van de toekomst, is gebaseerd op de nieuwe koers die de krijgsmacht inzet. Zodat we ook dan nog steeds een organisatie zijn die er toe doet, met hoogwaardig materiaal en goed opgeleid en getraind personeel. De Luchtmachtdagen bieden ons een uitgesproken kans om het Nederlands publiek te laten zien wat we kunnen als KLu en wat onze toegevoegde waarde is.’

Wellicht voor de laatste keer vliegend te zien tijdens de Luchtmachtdagen, de AB412SP’s van het 303 SAR Squadron. Foto: Marco Ferrageau

Vliegshow Nederland: F-16 Solo Display team, Apache Solo Display team, AB412SP, Alouette III, C-130H Hercules, CH-47D Chinook, Do228-212, KDC-10, SH-14D Lynx België: Red Devils, F-16 Solo Display Team, A-109 Display Team, Sea King Finland: F/A-18 Solo Display Frankrijk: Patrouille de France (alleen vrijdag) Groot-Brittannië: Red Arrows, Black Cats, Battle of Britain Memorial Flight (2x Spitfire), Hawk Solo Display team, Tucano Display Team, Sea King HU-5 Italië: C-27J Spartan Jordanië: Royal Jordanian Falcons Spanje: Patrulla Aguilla Turkije: Solo Türk F-16 Display Civiel: Dutch Hawker Hunter Foundation (Nederland), Team Viper (Groot-Brittannië), ‘The Flying Bulls’ Bölkow Bo-105 (Oostenrijk)

Staticshow Nederland: AB412 SP, AH-64D, CH-47D, DC-10, Do228-212, F-16, Fokker 50, SH-14D Lynx, AOCS Nieuw Milligen, Groep Geleide Wapens (Patriot) België: Sea King Duitsland: F-4F Phantom II, P-3C Orion, UH-1D Finland: F27 Troopship Frankrijk: Grob-120, TB-30 Epsilon Groot-Brittannië: Sea King HU-5 Ierland: AW139 Verenigde Staten: F-16C

De Lynx is bijna uitgefaseerd. Naar verwachting alleen dit jaar is het toestel nog vliegend te zien op de Luchtmachtdagen. Foto: Arno Marchand

Op het moment van schrijven, medio juli, is bovenstaande de lijst zoals bekend bij Bureau Air Display. Het programma voor de vliegen staticshow kan tot aan de Luchtmachtdagen worden aangepast.


EVENEMENTEN

Beeld van de staticshow van de laatste Luchtmachtdagen op Leeuwarden. Foto: Arnoud Schoor, AVDD

La Patrouille de France is een regelmatig terugkerende gast op de Luchtmachtdagen. Dit jaar zijn de Alpha Jets alleen op vrijdag te zien. Foto: Gostar den Daas

De toekomst hangt in de lucht De Luchtmachtdagen 2011 hebben als slogan ‘De toekomst hangt in de lucht’ wat goed aansluit bij het Defensiebrede open dagenthema Future Operations – de krijgsmacht van de toekomst. Het luchtwapen is van groot belang voor het optreden van de krijgsmacht. Het biedt niet alleen bescherming aan grondtroepen, maar is ook in staat vanuit de lucht vrede af te dwingen. Helikopters, transportvliegtuigen en F-16’s zijn en worden ingezet in Afghanistan en Libië. En in Nederland levert de KLu-luchtvloot een belangrijke bijdrage aan de nationale veiligheid. De krijgsmacht staat voor ingrijpende bezuinigingen, maar Nederland wil ook in de toekomst blijven beschikken over een strijdmacht die er toe doet. Daarom moeten wapensystemen voor meer dan één taak inzetbaar zijn, en moet nauw worden samengewerkt met andere krijgsmachtdelen en bondgenoten. De huidige middelen van de KLu voldoen hier al aan. Met toekomstige intensiveringen van het UAV-programma en de deelname aan de testfase van de F-35, stelt de KLu zeker dat zij ook in de toekomst in staat blijft doen waarin ze goed is: het leveren van bescherming daar waar gevraagd. Tijdens de Luchtmachtdagen maakt u kennis met het personeel en materieel en kunt u een voorproefje nemen op de toekomst. De nieuwste ontwikkelingen op het gebied van personeel, materieel en gezamenlijk opereren komen aan bod. De stand van de F-35 is zeker de moeite van het bekijken waard. Dat geldt ook voor die van de Nationale Datalink Management Cell die samen met de Groep Geleide Wapens en andere eenheden van de Koninklijke Luchtmacht het belang van interconnectivity laat zien. En kijk ook eens hoe de uitrusting van militairen en de werkplek van de toekomst er uitziet. De Luchtmachtdagen laten zien wat de toekomst brengt.

De Air Power Demonstratie ziet er dit jaar anders uit dan voorgaande, maar nog steeds is er volop actie van F-16’s. Foto: Arno Marchand

Jaarlijks vliegt het Belgische F-16 Solo Display Team voor op de Luchtmachtdagen. De F-16 met de bijnaam Vortex (links) wordt dit jaar door het 349 Squadron gevlogen en onderhouden. Foto: Arnoud Schoor, AVDD

Blijf up to date, en volg de Luchtmachtdagen via: Bezoek onze site met live streaming www.luchtmacht.nl/luchtmachtdagen


Volg ons op

Word lid van onze hyvespagina

Bekijk ons op You Tube www.youtube.com/defensie?gl=NL&hl=nl

Mensen & Mutaties Bevorderingen militairen Kolonel Diepeveen C - BG IVENT: Planning & Control. Majoor Alphen AJAM van - EHV:VLUCHT 3 KDC-10; Graaff AJ de - LSK:SIE AIR OPERAT. CONTROL; Hermans CPH - Stafafd.Kwalit.enStandarisatie; Jeuken TGP - LCW ACCTMGMT HELIKOPTERS. Kapitein Braven GJD den - AOCS:OPERATIEN LVL SIE A; Ham EM van der - LCW LOGMGMT GELEIDE WAPENS; Oude Rikmanspoel MG - LCW COMPO CL AVIONICA; Ruitenbeek B - RES VERWV SIE ALG VERWV; Schoof ACM - AOCS:KNT STAND EVAL & TRANING. Eerste luitenant Abrahams JMCW - VKL:WE AVIONICATECHNIEK; Antonio Hagestein M - AOCS:OPS GL SIE A VLUCHT A; Brunsting W - DHC:931 PELOTONSTAF 671 OGRV; Gerrits GH - EHV:VLUCHT-3; Kane J - DC BMW: RK Zuid; Meersbergen JM van - DHC:932 MVZ PRIO SECTIE; Meij BTE - DHC:932 MAT VERWERVING; Ruiter TCL - LW:SQN STAFBUR ONDERHOUD; Wolf R de - LCW LOGMGMT HELIKOPTERS. Tweede luitenant Amerongen FML van - LW:WE MATERIAL HANDLING; Beckmann H - LCW LOGMGMT HELIKOPTERS; Braster J - EHV:ME MATERIEELVOORZIENING; Canrinus JD - LW:CIS OPERATIONS; Derks KGAM - VKL:STAF OPERATIONELE ONDERST; Haar H van der - LCW LOG VERWV; Hebing JLB - VKL:BUR FORCE PROTECTION; Jonkers JR - EHV:BUR FACILITAIR MANAGEMENT; Kwaks P - AOCS:BUR OPERATIONELE PLAN; Maas CJM - EHV:PVE LUCHTVERKBEVEIL.; Miralles Blay RJ - BG IVENT: JCG Sie BDRV PROJN; Pieternella JAI - AOCS:CIS MAINTENANCE; Roo S de - DHC:932 MAT O&V; Schaik T van - LSK:SIE IV-BEHEER; Steutel M - LCW LOGMGMT OVR SYSN; Weeber WFS - LW:BUR FORCE PROTECTION; Wijngaard SB van den - DHC:PH OPS KNT FP. Adjudant-onderofficier Dirksen R - LW:VLUCHT AIRCRAFT MAINT 323; Houwen AJH - DHC:PH O&L BUR USA; Joosten REM - EHV:CABIN ATTENDANT SIE; Limburg JTM - GGW:CIS COORDINATIONCENTRE 800; Poot R - LCW GSM BDFBUR; Schellekens PHB - BG IVENT: JCG Sie OST BTO OOST. Sergeant-majoor Ansems MBM - KMSL:VG ONDERST. TECHNIEKEN; Bakker F - DHC:299 COGP; Dubbeldam BWGC - EHV:LOAD & FACILITY PLANNING; Hofhuis RJG - EHV:SHIFT A VRACHTAFHANDELING; Hofman A - DHC:7 KNT WGO; Lukassen R - EHV:SQN STAFBUR PLATFORM; Rombaut E - LSK:NATD FORT HOOD; Spruijt DJ - EHV:WC MECH GRNDSYSTN; Suijkens RW - Afdeling; Timmer SL - KMSL:OA AMO. Sergeant der eerste klasse Ardon R - GGW:GW PATRIOT CREW 1 FP 3 803; Beukelaer R de - LW:VLUCHT AIRCRAFT MAINT 322; Boon J den - GGW:GW PATRIOT CREW 2 FP 3 803; Bossi RO - DBBO: Bewaking Eindhoven; Bruin NMG de - VKL:PVE LINEMAINTENANCE 311; Cuppen JL - GGW:GW PATRIOT CREW 1 FP 4 803; Derks R - GGW:GW PATRIOT CREW 2 FP 4 803; Erhardt RM - LW:CIS COORDINATION CENTRE; Gambula M - LSK:BUR A-3 CURRENT OPS; Gouwe TC van der - DHC:931 PVE GZHC DHC GILZE; Hart MV 't - DHC:931 BMS; Hoekstra AS - LW:SIE VOERTUIGONDERHOUD; Jong AJ de - LW:WE VLIEGT. ONDERHOUD; Jong SPRJ de - NLDA: Instructie Groep LO/S; Meulen JA van der - VKL:WE VLIEGTUIGONDERHOUD; Ramakers JAP - VKL:PVE LINEMAINTENANCE 313; Sprengers HA - VKL:PVE LINEMAINTENANCE 313; Vugt B van - DHC:930 WE VVU; Woei A Sioe AF - GGW:GW PATRIOT CREW 3 FP 2 802.

Sergeant Bruyne NJ de - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 HS; Damen N - LW:WE VLIEGT. ONDERHOUD; Dolmans CA - EHV:WC MECH GRNDSYSTN; Faber KR - LW:GEV GRP B 631 OGRV; Fiora TMAC - VKL:WE WAPENTECHNIEK; Gilissen RAAM - DHC:301 G&O VLUCHT 1; Groen RY - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL4; Heuvel PH van den - VKL:PVE LINEMAINTENANCE 311; Hooft GWF 't - DHC:932 MVZ OPS; Huys SFHJ - VKL:SIE WAPENTECHNIEK; Korte J de - VKL:GROUND SUPPORT EQUIPMENT; Kramer R - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL5; Leopold JEJ - AOCS:OPERATIEN LVL SIE E; Luxemburg ECA van - DHC:932 WE LOG OPSLAG POLCA; Mentink TH - LCW GSM CL ALG OST; Rhee AJ van der - DBBO: Bewaking LCW Rhenen; Rutjens RGM - GGW:GW PATRIOT CREW 3 FP 1 802; Terlouw C - LW:SIE BEDRIJFSST. EN AFVAL; Vos JM - DHC:930 WE WAPENTECHNIEK; Vroegindeweij MW - AOCS:WERKCENTRUM RADAR. Korporaal der eerste klasse Bouadar T - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL1; Emmerich AA - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL2; Fleur ND - CAT: Vlb Gilze Rijen; Witkamp L - EHV:SHIFT B VRACHTAFHANDELING. Korporaal Dokter H - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL4; Essen SMD van - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL2; Falhaber A - CAT: Opleidingen Woensdrecht; Langeveld J van - DHC:300 G&O VLUCHT 3; Lent L van - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL4; Martens R - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL4; Odijk NEH - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL2; Oostrum RAJ - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL4; Pelt TGJ van - CAT: Vlb Gilze Rijen; Rombouts WM - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL2; Sekyireh JA - LW:VLUCHT AIRCRAFT MAINT 323; Verbakel SPJ - EHV:SHIFT A VRACHTAFHANDELING; Verschuren JABQ - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL1; Waller Diemont AN - VKL:SIE VLIEGVEIL. UITRUSTING; Wegter SM - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 HS; Zee RJS de - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL4. Soldaat der eerste klasse Schulz CQS - DHC:931 GRP A 641 OGRV; Wijngaarden VCR van - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL3. Soldaat der tweede klasse Bakker JJF - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL4; Rietveld KHP - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL1. Bevorderingen burgerambtenaar Schaal 10 Pinxteren MAAM van - LSK:SIE LOOPBAANMANAGEMENT. Schaal 09 Plevier MLJ - KMSL:P&O ADVISEURS&ONDERST P&O. Dienst verlaten militairen Luitenant-kolonel Daelen AHF van - RESSORT LUSYSN SIE LUCHTWRDGHD; Kolkman GJ - KMSL VLB WDT:COMMANDO. Majoor Tuit P - Sectie Vastvleugelig. Kapitein Borgstein AP - VKL:VLUCHT 2 311; Masman M - LW:VLUCHT 2 322; Zwanenburg WA - LSK:SIE GEZONDHEIDSZORG BEHEER. Eerste luitenant Beijnen WJ van - LSK:AFD OIB; Hedde JA ter - EHV:PVE MECHANICA.

mei

Adjudant-onderofficier Brandt MBE - LSK:P&O ADVIES Effting JLM - LMG:AFD LUMA METEO CENTR; Linden RF van der - AFD GWPNS SIE ME PATRIOT; Mos FE - GGW:CIS COORDINATIONCENTRE 800; Sessink GMM - VKL:SQN STAFBUREAU 313; Verijke AJC - DHC:932 MAT ADR&DOUANE ZAKEN; Visser RSO - DHC:932 MVZ ONDERSTEUNING. Sergeant-majoor Smit JAW - LW:VLUCHT WAPENTECHNIEK 322; Wit RH de - DHC:930 SQN. Sergeant der eerste klasse Dijkman PM - LW:WEC GROUND SUPP EQ; Duerink CH - KMSL:GENEESKUNDIGE ONDERST.; Guth M - DHC:932 MVZ ONDERSTEUNING; Jong WJC de - EHV:BUR FACILITAIR MANAGEMENT; Joosten REF - DHC:301 G&O VLUCHT 3; Oostenenk WJ - AOCS:WERKCENTRUM EMGS; Put MAM van der - EHV:GZHC VLIEGBASIS EINDHOVEN; Schijndel HCL van - VKL:P&O ADVIES; Zuure B - VKL:PVE LINEMAINTENANCE 312; Sergeant Gaauw MLI van der - DHC:298 OPS VLUCHT 5; Koopsen N - DHC:301 OPS VLUCHT 4. Korporaal der eerste klasse Druten JHF van - EHV:VLUCHT-1; Heijden M van der - GGW:MOTORTRANSPORT VLUCHT 951; Houten R van - LW:PVE VLIEGDIENST; Jager RS - DHC:300 G&O VLUCHT 3; Meijer K - KMSL:BRANDWEERPELOTON 3; Nooijen JLG - GGW:CIS COORDINATIONCENTRE 800; Pattiasina RF - AOCS:CIS MAINTENANCE; Pruim JA - GGW:MOTORTRANSPORT VLUCHT 951; Ruiter F de - BG IVENT: JCG Sie OST IBC BCD; Vliet RA van - GGW:GW PATRIOT CREW 1 FP 4 803; Westerman RCCW - KMSL:RESSORT LEERLINGEN. Korporaal Bunt E van de - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Cuppen EMA - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO; Foolen MMJ - KMSL:RESSORT LEERLINGEN. Soldaat der derde klasse Hal VAJMJ van - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Leemput RLH van de - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Logger MIJ - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Verduijn GTJ - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO. Dienst verlaten burgerambtenaar Schaal 11 Orgelist NJ - AOCS:STAFBUR VLIEGVEILIGH KAM. Schaal 09 Bartels JM - LSKBOE:ORKEST; Haren JJM van - LSK:SIE LOOPBAANMANAGEMENT; Reijling MJ - DHC:298 OPS VLUCHT 1. Schaal 07 Groot J de - LSKBOE:ORKEST. Schaal 06 Buwalda J - EHV:PVE LUCHTVERKBEVEIL.; Leverdingen LP - LSKBOE:DRUMFANFARE. Overplaatsing militairen Korporaal der eerste klasse Bellinga E naar Koninklijke Landmacht. Schaal 11 Avis RM naar Defensie Materieel Organisatie. Overplaatsing militairen naar burgerambtenaar Korporaal der eerste klasse Hulshoff SR; Stewart E.

Vaandrig Diesbergen R - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO.


Mensen & Mutaties Bevorderingen militairen Kolonel Eichelsheim O - LSK:AFD HELIKOPTER OPERATIES. Majoor Amerongen WFF van - DCIOD: CAOC2 Uedem; Jong M 't - DHC:299 BUR EXPERTISE; Spijksma TL - VKL:PVE OPS 313; Water NFAM van de - FBD: Loc Woensdrecht. Kapitein Graaff S de - AOCS:BUR SAFETYMAN & EVALUATIE; Ham EM van der - LCW LOGMGMT GELEIDE WAPENS; Hoogterp FJ - FBD: Loc Volkel; Peters RGJ - LSK:SIE IV-BEHEER; Postema MW - FBD: Loc Gilze Rijen; Schoonheim JW - FBD: Loc De Peel; Weijman MS - DHC:298 OPS VLUCHT 4. Eerste luitenant Abrahams JMCW - VKL:WE AVIONICATECHNIEK; Brink R van den - DHC:298 OPS VLUCHT 4; Daamen GM - LCW COMPO MOT&MODULES; Degen MMJ - DHC:298 OPS VLUCHT 2; Dekker D - DHC:301 OPS VLUCHT 2; Dubbelman H - LCW COMPO MOT&MODULES; Haren CJG van - LW:SQN MISSION SUPPORT 322; Hooiveld LTA - DHC:301 OPS VLUCHT 5; Koek L - DHC:298 OPS VLUCHT 1; Lansdorp AS - LW:PELOTONSTAF 631 OGRV; Looyschelder RJTG - AOCS:OPERATIEN LVL SIE D; Mols MWL - DHC:301 OPS VLUCHT 4; Nijs MJA de - DHC:300 OPS VLUCHT 1; Olffen JJ van - LCW COMPO MET&OPPBHD; Raadgever K - LCW COMPO MET&OPPBHD; Roo K de - LCW COMPO MET&OPPBHD; Waij DJ - DHC:301 OPS VLUCHT 1. Tweede luitenant Buitenhuis S - AOCS:OPERATIEN LVL SIE D; Canrinus JD - LW:CIS OPERATIONS; Eck D van - LCW ON EQMT BDFBUR; Erp T van - VKL:PVE LUCHTVERKEERSLEIDING; Kuin XCE - AOCS:WERKCENTRUM C2-SYSTEMEN; Lagemaat MJMC van de - LSK:SIE IV-BEHEER; Miralles Blay RJ - BG IVENT: JCG Sie BDRV PROJN; Pieternella JAI - AOCS:CIS MAINTENANCE; Schaik T van - LSK:SIE IV-BEHEER; Steutel M - LCW LOGMGMT OVR SYSN; Twigt A - LCW GSM CL LU VKBEV; Veen R van der - LCW GSM CL LU VKBEV; Waarheid AD - DHC:931 PVE LVL; Yazidi S el - EHV:BUR BEDRIJFSANALYSE. Adjudant-onderofficier Gruiter MC de - DHC:931 CIS OPERATIONS; Heuvel JAHHJ van den - EHV:VLUCHT 4 KDC-10; Jongman AJ - DCIOD: Log. IVZ & KAM. Sergeant-majoor Barri B - KMSL:WC VOERTUIGTECHNIEK; Hofman A - DHC:7 KNT WGO; Jimkes RJM - LCW FYSDISTR BACKOFFICE; Post SF - DHC:931 CIS COORDINATIE CENTRE; Ruzette LM - EHV:VLUCHT 3 KDC-10; Suisse D - LSK:BUR LOKAAL INFO MANAGEMENT; Suitela J - VKL:SIE MUN ASSEMBLAGE&TRANSP; Westra WK - AOCS:OPERATIEN LVL SIE E. Sergeant der eerste klasse Bergen AP van - GGW:GW PATRIOT CREW 1 FP 1 802; Bruins Slot WB - DHC:300 G&O VLUCHT 2; Elsinga P - LW:SIE VLIEGVEILIGHEIDSUITR.; Gouwe TC van der - DHC:931 PVE GZHC DHC GILZE; Groen ALJ - VKL:WE AVIONICATECHNIEK; Hagendoorn G - AOCS:BUREAU OAI; Hogenkamp AM - LW:WE VLIEGT. ONDERHOUD; Jager DPW - VKL:SIE VLIEGVEIL. UITRUSTING; Maurmair DAJ - GGW:GW PATRIOT CREW 1 FP 2 802; Mermertas Y - VKL:CIS MAINTENANCE; Vries J de - DHC:298 G&O VLUCHT 4; Wal JM van der - DHC:300 G&O VLUCHT 1. Sergeant Brouwer LH de - LW:VLUCHT WAPENTECHNIEK 322; Bruyne NJ de - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 HS; Dolmans CA - EHV:WC MECH GRNDSYSTN; Dood B - DHC:930 WE NDSTRM LCHTBEH MEGU; Elzelingen M van - DHC:932 MVZ ONDERSTEUNING; Gilissen RAAM - DHC:301 G&O VLUCHT 1; Jansen G - DHC:298 OPS COGP; DE VLIEGENDE HOLLANDER 22

Pol CI van der - DHC:932 WE LOG OPSLAG POLCA; Terlouw C - LW:SIE BEDRIJFSST. EN AFVAL; Vallen MJF - OTCRIJ/B-CIE/1PEL KLU/A-GP; Walda LR - DHC:930 WE BASE CHINOOK; Werff BP van der - EHV:VLUCHT VOORBEREIDING LUTRA. Korporaal der eerste klasse Duuren RMA van - DHC:931 PVE GZHC DHC GILZE; Goulooze D - KMSL:PVE TRANSPORT; Haar GG van de - VKL:CIS MAINTENANCE; Negerman GH - CAT: Kamp Soesterberg; Schutte SGH - GGW:GW PATRIOT CREW 3 FP 1 802; Spierings R - VKL:SIE WEGTRANSPORT; Veen AGM van der - CAT: Zuidkamp. Korporaal Falhaber A - CAT: Opleidingen Woensdrecht; Langeveld J van - DHC:300 G&O VLUCHT 3; Pelt TGJ van - CAT: Vlb Gilze Rijen; Verbakel SPJ - EHV:SHIFT A VRACHTAFHANDELING; Waller Diemont AN - VKL:SIE VLIEGVEIL. UITRUSTING. Soldaat der eerste klasse Arntz BWJ - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS VL 640; Zwart MR - DHC:931 GRP A 651 OGRV. Dienst verlaten militairen Commodore Hoof JAH van - Stafgroep MD.

juni

Korporaal Baaren MR van - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Bemrose SJ - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Buijnink NT - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Eising N - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Fransen MPR - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Heggeler LJG ten - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Juckers BR - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Koppendraijer JF - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Kraaij IS - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Kraan S - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Mark KO van der - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Minten EPW - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Nauta JD - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO; Postma D - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Rijn TT van - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Rijnsbergen JN van - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Scholberg PRM - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Schoonhagen Y - VKL:ONDERHOUDSSQUADRON; Teeuwen J - KMSL:RESSORT LEERLINGEN. Soldaat der eerste klasse Voort DJM van der - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL2. Soldaat der derde klasse Cate PJ ten - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Kouwenberg P - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Rossum EAM van - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO; Verhorst R - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO. Dienst verlaten burgerambtenaar

Luitenant-kolonel Hoek P van der - DCIOD: IMS.

Schaal 12 Monseurs CA - KMSL:OA NIET VLIEGTUIGGEB. OPL.

Majoor Pool IH van der - LSK:P&O ADVIES.

Schaal 10 Brinkhof AG - DHC:300 OPS VLUCHT 3.

Kapitein Buis L - DHC:299 KNT CHINOOK; Gaal VNL van - Afdeling; Hermans AKA - VKL; Ras JWA - AOCS:970 SQN ONDERSTEUNEND; Veld G van 't - LSK:P&O ADVIES.

Schaal 09 Wijntjes AR - EHV:BUR FACILITAIR MANAGEMENT.

Eerste luitenant Danckaert JCP - KMSL:BFM; Vader GA - GGW:CIS MAINTENANCE 800.

Schaal 06 Berg W van den - LW:WE MOTOREN. Schaal 05 Bijnen PJM van - DHC:932 MAT VERW ADMIN OST. Overplaatsing militairen

Vaandrig Lieverlooy TNJ van - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO.

Majoor Toorop APR naar Koninklijke Landmacht.

Adjudant-onderofficier Boven E van - KMSL:BUREAU MILITAIRE SPORT; Burgt AMP van der - LCW GSM CL LU VKBEV; Derks JJAM - LSKBOE:ORKEST; Velde AAH ten - DHC:PH O&L BB KWB.

Overplaatsing burgerambtenaar

Sergeant-majoor Bergwerff WA - LSK:AFD PERSONEELSZAKEN; Buczel EMJ - LSK:P&O ADVIES; Mulder D - DHC:932 MAT VERWERVINGSTEAM1; Scheffer SA - DHC:930 WE WAPENTECHNIEK; Sluijtman JAE - MGLC: Militair-Gnk Uitrusting; Stam RM - DHC:990 BUR BEVOORRADING. Sergeant der eerste klasse Bruist DN - GGW:GW PATRIOT CREW 1 FP 2 802; Haasdijk JJC - LSK:AFD MANAGEMENT CONTROL; Hoogen WJ - DBBO: Bewaking Deelen; Marchal H - GGW:BEW COORDINATIE CENTRUM650; Schouman M - LCW ON EQMT CL BERGING; Talakvadze M - GGW:GW PATRIOT CREW 2 FP 1 802; Wich MJ - GGW:GW PATRIOT CREW 1 FP 3 803. Sergeant Hofman PM - KMSL:RESSORT LEERLINGEN; Jacobs RTM - DHC:930 WE BASE COUGAR. Korporaal der eerste klasse Alvarez Torres CA - EHV:PVE BRANDWEER; Dame J - VKL:PVE LINEMAINTENANCE 313; Joosse R - DHC:931 PVE BRANDWEER; Katwijk GHB van - CAT: Vlb Volkel; Lunteren M van - LW:PVE VLIEGDIENST; Peijnenburg HCJ - EHV:PVE BRANDWEER; Unen RJ van - CAT: Verzamelarbeidsplaats; Ven ML van der - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL5; Wage MJP - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL4; Winter DM - EODD/GRONDGEBONDEN EOD/OSTPEL;

Schaal 07 Rees RL van naar Commando Diensten Centra. Schaal 06 Burgt AJG van der naar Commando Diensten Centra. Schaal 05 Goor HM van naar Commando Diensten Centra; Hamersma W naar Commando Diensten Centra; Jong TH de naar Commando Diensten Centra; Jardel AL naar Commando Diensten Centra. Schaal 04 Bleeker J naar Commando Diensten Centra; Frel JAP de naar Commando Diensten Centra; Hoef G van der naar Commando Diensten Centra; Jager I de naar Commando Diensten Centra; Kneepkens WJR naar Commando Diensten Centra; Lekatonpessy BJOD naar Commando Diensten Centra; Penning RO naar Commando Diensten Centra; Rijntjens AJNM naar Commando Diensten Centra; Vietor WJ naar Commando Diensten Centra. Schaal 03 Appy LJ naar Commando Diensten Centra; Boogaard PC van den naar Commando Diensten Centra; Maas JJM naar Commando Diensten Centra; Maes CJM naar Commando Diensten Centra; Middendorp R van naar Commando Diensten Centra; Klaassen FSJ naar Commando Diensten Centra; Stockentree HG naar Commando Diensten Centra. Overplaatsing militairen naar burgerambtenaar Korporaal der eerste klasse Esten G.

LEES- en kijkWIJZER Fokker F27 Friendship Story Zoals de omslag van de DVD al meldt, had niemand – en dus ook Fokker niet – kunnen vermoeden dat het ontwerp van de F27 Friendship ’s werelds best verkochte turboprop verkeersvliegtuig zou worden. Na de eerste vlucht van het prototype op 24 november 1955 verlieten tot 1986 liefst 787 exemplaren de productielijnen. Die stond namelijk niet alleen in Nederland, maar voor het eerst sinds de jaren dertig had Fokker ook weer een productiefaciliteit in de Verenigde Staten. Daar vond de bouw plaats in samenwerking met vliegtuigbouwers Fairchild en Hiller. Natuurlijk is de F-27 ook geen onbekende binnen de Koninklijke Luchtmacht, want zo’n 25 jaar deden twaalf Friend- en Troopships dienst bij het 334 Squadron vanaf Ypenburg, Soesterberg en Eindhoven en het 336 Squadron vanaf Curaçao. Samensteller Jan Homma werkte van 1960 tot en met 2000 bij Fokker, en is één van de stichters van de F27 Friendship Association (FFA). Mede FFA-lid Hans Groen raakte geïnteresseerd in Fokker doordat zijn vader daar werkte. Beiden zijn al jaren bezig om alles te verzamelen op het gebied van de Fokker Friendship. Een boek was de originele opzet maar dit liep zo uit de hand dat ze nu gekozen hebben het boek op een CD-Rom op de markt te brengen. De samenstellers noemen de DVD dan ook een digitaal boek dat de historie verteld van de vervanger van de beroemde Douglas DC-3 en C-47 Dakota. De DVD bevat één videofragment van één van de eerste testvluchten van de F27 en de rest van het ‘boek’ in pdf-documenten. Alleen, hoeveel het er nou zijn is niet helemaal duidelijk. De indexkaart in de dvd geeft er tien aan, de eerste pdf telt er acht, het de DVD-indeling telt er eveneens tien met nog 24 bijlages waarin alle gebruikers voorbij komen. Daaronder ook 48 pagina’s over gebruik bij de Royal Netherlands Air Force. Helaas ontbreken bijvoorbeeld filmopnames van het F27 Demoteam van de KLu. (A.M.) ‘Fokker F27 Friendship Story’, samengesteld door Jan F. Homma en Hans K. Groen, heeft een videofragment van ruim acht minuten, en honderden pdf-pagina’s waarop hoofdzakelijk kleurenfoto’s staan. De DVD kost € 29,95 en is onder andere te koop bij de Flash Luchtvaartwinkel, Zeelsterstraat 177a, 5652 EG Eindhoven, tel. 040-2525 661, of kijk op www.flash-aviation.nl

KLu in Koude Oorlog – Lesvliegtuigen & Vliegeropleiding In het zevende deel uit de serie over vliegtuigen van de Koninklijke Luchtmacht, richt samensteller Waldemar Bosma zijn pijlen op de vliegeropleiding en lesvliegtuigen. De naoorlogse generaties Nederlandse militaire vliegers volgden hun opleiding op verschillende lesvliegtuigen van Britse, Amerikaanse maar ook Nederlandse makelij. Met materiële hulp van de belangrijkste NAVO-partners startten de Nederlandse luchtstrijdkrachten nieuwe militaire vliegeropleidingen. Deze documentaire schetst met veel authentiek materiaal en KLu-promotiefilms een beeld van de vliegeropleidingen bij de Koninklijke Luchtmacht tijdens de Koude Oorlog. Fraaie en oude (kleuren)-opnamens komen uit Nederland (bijvoorbeeld Hawker Hunter, S.11, Thunderjet en Tiger Moth), België (Fouga Magister) en de Verenigde Staten (T-33 en T-37). In het gevorderdenstadium komen ook de F-104G Starfighter en de NF-5 voorbij. Net als de voorgaande DVD’s in deze serie is ook deze productie tot stand gekomen in samenwerking met het Nederlands Instituut voor Militaire Historie. Daarnaast maakte Bosma gebruik van materiaal van het Militaire Luchtvaart Museum, de Stichting Koninklijke Luchtmacht Historische Vlucht, de Dutch Historical Jet Association, de Beeldcollectie Enders en particuliere archieven. (A.M.)

‘KLu in Koude Oorlog – Lesvliegtuigen & Vliegeropleiding’, duurt 115 minuten en vertoont zowel zwartwit- als kleurenopnames. De DVD is uitgegeven door Centerline/Waldemar Produkties in Rotterdam. Naast verkoop bij diverse luchtvaartwinkels is het te bestellen door overmaken van € 23,95 (inclusief verzendkosten) op bankrekening 43.59.47.656 ten name van de uitgeverij. Vermeld dan duidelijk uw naam en adresgegevens. Kijk voor meer informatie op www.waldemarprodukties.nl of bel met 010-418 63 58


LEES- en kijkWIJZER Dagboek van een ArVa vlieger in Nederlands Indië – De opleiding en de operationele missies van een ArVa vlieger Nadat de geallieerden zuidelijk Nederland hebben bevrijd, wil Gerard Burgers ook vlieger worden. Dat leert hij in Engeland waar hij al zijn belevenissen bijhoudt in een dagboek. Bij terugkomst in Nederland zou hij B-25 gaan vliegen, maar er staat hem en diverse collegavliegers een ‘teleurstelling’ te wachten, zoals hij het zelf omschrijft. Er is grote behoefte aan aflossing van de eerste groep Auster-vliegers bij het 6 Artillerie Verkenningsafdeling of kortweg ArVa Squadron in Nederlands-Indië. Burgers vormt met nog tien anderen de aflossing, gaat in de omscholing op Valkenburg en vertrekt begin 1948 per boot naar de Oost. Na een maand meert de Nieuw Holland aan in Tandjong Priok en begint het Burgers verhaal over inzet met de Taylorcraft Auster. Behalve zijn dagboek, schrijft hij geregeld naar zijn ouders. Om ze niet nodeloos ongerust te maken, schrijft hij niet alles op wat hij meemaakt. Nu heeft Burgers dat wel gedaan in een dik boekwerk dat ruim is voorzien van zwartwitopnames die een goed beeld geven van de situaties tijdens de opleiding in Engeland, en zijn uitzending naar Indië. Een klein nadeel is dat niet alle foto’s zijn voorzien van een bijschrift waardoor het soms gokken is wat er precies te zien is. Naast een voorwoord, een epiloog en een staat van dienst, laat Bugers in negen hoofdstukken zien, wat een vlieger – in opleiding – in die tijd meemaakte. 36 Austers zijn in Nederlands-Indië operationeel geweest, en in totaal tweehonderd man waren voor 6 ArVa Squadron uitgezonden. Vijftien van hen kwamen niet levend terug. Aan hen heeft Burgers het boek opgedragen. (A.M.) ‘Dagboek van een ArVa vlieger in Nederlands Indië – De opleiding en de operationele missies van een ArVa vlieger’, geschreven door Gerard Burgers, is uitgegeven door Uitgeverij Geromy bv en kost €34,95. De hardback op A4-formaat telt 227 pagina’s en ruim tweehonderd zwart-witfoto’s, documenten en tekeningen, en kleurenprofielen van de Tiger Moth, Oxford, Harvard, Auster, Kittyhawk, Mustang, Spitfire en Super Cub. Het boek is onder andere verkrijgbaar in de webshop van de uitgeverij. Kijk voor meer informatie op www.geromy.nl of bel met 030-26 17 221.

Flugzeuge der Welt 2011 Dit gunstig geprijsd pocketformaat boekje in full color bestaat al een aantal jaar. Wederom heeft auteur Claudio Müller geprobeerd een overzicht te geven van alle vliegtuigen en helikopters van deze tijd, zowel militair als civiel. Ruim honderdvijftig types passeren de revue, ieder verdeeld over twee pagina’s met getekende voor-, boven- en zijaanzichten, één foto, en diverse beschrijvingen. Maar wederom blijkt het concept moeilijk uitvoerbaar omdat van zoveel types diverse uitvoeringen op de markt zijn. Neem bijvoorbeeld de F-16. De A en B versie komen nog steeds niet in het boekje voor, maar de C en D wel. Net als in voorgaande uitgaven worden ook nu weer aan diverse subtypes – de F-35A/B en de F-35C bijvoorbeeld – wel aparte beschrijvingen gewijd. En dat terwijl juist de uitvoeringen van dit toestel in één onderwerp passen. Natuurlijk geeft het boek globaal een behoorlijke indruk van wat er in Europa en de wereld te zien is, maar het is geen volledig beeld wat het boek wel pretendeert te schetsen. Ook is het boek nog steeds in de Duitse taal uitgevoerd. Voor een niet strikt Duits onderwerp had Engels meer voor de hand gelegen. (A.M.)

‘Flugzeuge der Welt 2011’, is samengesteld door Claudio Müller, uitgegeven door Motorbuch Verlag in Stuttgart, Duitsland en kost € 12,50. De softback met ISBN-nummer 978-3-613-03265-1 telt 320 pagina’s op 10 x 16,5 cm, met ruim honderdvijftig foto’s in full color. Het boek is onder andere te koop bij de Flash Luchtvaartwinkel.


JO U R NA A L Terugkeer eerste F-16 detachement Libië

Foto: 1 NLD FWE

Het eerste 1 NLD Fixed Wing Element (FWE) dat de afgelopen drie maanden deelnam aan Operation Unified Protector (OUP), keerde op 28 juni terug naar Nederland (foto onder). Op de vliegbasis Eindhoven werd het detachement verwelkomd door C-LSK luitenantgeneraal Jac Jansen. De dag ervoor droeg detachementscommandant luitenant-kolonel Johan van Deventer het commando aan overste Andre Steur (foto boven). Dat gebeurde ten overstaan van speciale gasten onderwie de Nederlandse ambassadeur in Italië drs. Stoelinga, de defensie attaché uit Rome, de consul van Sardinië en de Italiaanse vliegbasisleiding. Het F-16 detachement heeft de vanaf 26 maart bijdragen geleverd aan OUP. Vanaf Sardinië hebben de F-16’s meer dan zestienhonderd uur in 330 missies gevlogen. Van Deventer benadrukte het snelle vertrek uit Nederland eind maart. ‘Tussen de politieke beslissing om mee te doen en vertrek zat maar 12 uur. We wisten niet of we voor twee weken of meerdere maanden moesten opereren. Complimenten voor het vakmanschap en pionieren en doorzettingsvermogen. U heeft keihard gewerkt en vergat nooit waarvoor we hier op Sardinië zaten, namelijk onze missie boven Libië.’ Het detachement opereert met zes F-16’s vanaf vliegbasis Decimomannu op Sardinië. Op verzoek van de NAVO stemde de Kamer op 10 juni in met een verlenging van de Nederlandse OUP-bijdrage van drie maanden.

In memoriam Op 29 juni overleed sergeant 1 Eric Peters. Hij was werkzaam op het Joint Airpower Competence Centre (JAPCC) in Kalkar. Hij laat een zoon en dochter achter. Peters is 43 jaar geworden.

Rectificatie In de mei-uitgave van de Vliegende Hollander staat op pagina 25 bij de Dodenherdenking bij de bovenste foto vermeld dat – onder andere – actief dienende militairen de erehaag vormen. Het betreft echter personeel van de Groep Luchtmacht Reserve. Ere wie ere toekomt.

VRAGEN AAN – BEHALVE OVER ADRESWIJZIGINGEN – OF BIJDRAGEN VOOR DE VLIEGENDE HOLLANDER? Mail naar [email protected]. Stuur foto’s naar: [email protected]. Deadline: iedere eerste maandag van de maand. ADRESWIJZIGINGEN: ZIE COLOFON OP PAGINA 30

Betaaldata salarissen In 2011 wordt het salaris uiterlijk bijgeschreven op 24 augustus, 23 september, 24 oktober, 24 november en 21 december. Meer informatie is verkrijgbaar bij het Dienstencentrum Human Resources (DCHR) op *06-733 of 0800-2255733, bereikbaar op werkdagen van 8.00 tot 12.00 uur.

Foto: Dave de Vaal, AVDD

Inzet GGW in NAVO-examen beloond De Groep Geleide Wapens scoorde eind juni goed op haar Forceval. Tijdens dit NAVO-examen op oefenterrein de Marnewaard dreven ruim honderd internationale evaluators de militairen met hun Patriot-raketsystemen tot het uiterste. Een stresstest om te beproeven of de GGW’ers klaar zijn voor hun luchtverdedigingstaken in NAVO-verband. Cold Igloo was veel meer dan alleen een oefening in het klassieke onderscheppen van inkomende ballistische raketten en vijandelijke vliegtuigen. Het volledige optreden van de mannen en vrouwen van de luchtmachtbasis De Peel lag onder het vergrootglas. Het NAVO-examen vormde voor hen de afsluiting van een jaar lang opwerken. In een 36-uurs scenario kregen de ongeveer 350 GGW’ers een barrage aan complexe uitdagingen over zich heen. GGW’er moesten aantonen dat de taskforce onder alle omstandigheden en ook bij tegenslagen haar taken kan uitvoeren. En dat betekende dus ook dat de GGW’ers op de heetste dag van het jaar soms langdurig moesten werken met gasmasker op. Al hun inspanningen zagen ze op 1 juli beloond met een mooi eindrapport. Opvallend hoog scoorde de GGW voor haar optreden onder CBRN-dreiging. Loon naar werken, constateerde detco luitenant-kolonel Ben Kamstra. ‘Hiermee leveren we het bewijs dat we berekend zijn op onze taken. We hebben echt ons visitekaartje afgegeven.’


JOURNAAL

Detachement Groep Luchtmacht Reserve wint CLSK vaantje

24 uur in het zadel op Kandahar

Het vierdaagse detachement van de Groep Luchtmacht Reserve (GLR) heeft het CLSK vaantje gewonnen. Het vaantje werd op de militaire rustplaats bij Cuijk uitgereikt door de Commandant Luchtstrijdkrachten, luitenant-generaal Jac Jansen. Het vaantje is voor het detachement dat voor zowel tenue als geoefendheid als uiterlijk voorkomen het best presteert tijdens de vierdaagse. Samen met twee pelotons van de Koninklijke Militaire School Luchtmacht Vliegbasis woensdrecht was het detachement van de GLR voorgedragen voor het CLSK vaantje. Kolonel Johan de Jongh, Commandant Koninklijke Militaire School Luchtmacht Vliegbasis Woensdrecht was trots op de lopers van het 130 squadron: "Deze jonge militairen, die pas net de initiële militaire opleiding hebben afgerond, lopen er erg goed en getraind bij. Ze doen dit allemaal voor de eerste keer. Het behalen van de tweede en derde plaats voor het vaantje is daarom een hele mooie prestatie voor de detachementen."

Zestien Nederlanders hebben begin juni op Kandahar Airfield samen 24 uur gespind voor het goede doel. Op initiatief van de Canadese Armed Forces werd een ‘spinathon’ gehouden voor het ‘Soldier On’ fonds, dat zich inzet voor Canadese militairen met een lichamelijke beperking. De inspanning werd gelijktijdig verricht met de Canadian Forces Base Kingston, in de staat Ontario. De bedoeling was om met zoveel mogelijk militairen de afstand van Kingston naar Kandahar en terug te fietsen. Daarbij werd geld ingezameld voor het goede doel. De Nederlanders van het National Support Element, de Air Task Force en Role 3 deden mee op initiatief van sportinstructrice sergeant Annelies van het NSE op Kandahar. In totaal legden de Nederlanders een afstand van 794 km af voor het goede doel. Foto: KAF

Succesvol Schietteam Woensdrecht De maanden mei en juni zijn traditioneel drukke maanden voor de mannen van het schietteam Woensdrecht. Zo waren een aantal schutters medio mei al succesvol met het CLSK team in Italië, waar zij als tweede eindigden bij de internationale teams. Niet veel later namen de schutters deel aan de 25ste editie van de internationale IMHH-wedstrijd bij Winterberg in Duitsland. Daar wonnen ze van ruim tweehonderd deelnemende teams de afgelopen twee jaar zelfs de eerste prijs overall. Voor de mannen uit Woensdrecht was er reden tot blijdschap want weer ging er een aantal bekers mee naar Nederland. Team WDT-1 haalde de tweede plaats in de categorie buitenlandse teams en een derde plaats overall, met een verschil van slechts één punt met de nummer één. Team WDT-3 behaalde de derde plaats bij de buitenlandse teams. Foto: Johan Havelaar


Hulpdiensten oefenen op Gilze-Rijen Onder de naam ‘Oefening Motorpech’ was vliegbasis Gilze-Rijen begin juni het decor van een grote regionale rampenbestrijdingsoefening. Hulpdiensten en instanties van vliegbasis Gilze-Rijen, de Koninklijke Marechaussee en brandweer, politie en GHOR Midden- en West Brabant trainden een voorzorgslanding van een transportvliegtuig, in dit geval ‘gespeeld’ door een Duitse C-160 Transall. Deze multidisciplinaire oefening die jaarlijks wordt gehouden, had tot doel de samenwerking en communicatie tussen de verschillende civiele en militaire hulpdiensten te verbeteren. Het EATC stelde een Transall ter beschikking. Een groep van twintig LOTUS slachtoffers uit de regio Midden- en West Brabant droeg bij aan een realistisch scenario. Foto: John Kuijsters

JOURNAAL

303 Squadron voldoet aan laatste wens RMWO Mulder-Gemmeke De laatste wens van Brunita Josepha Mulder-Gemmeke, Ridder der Militaire Willems-Orde der 4de klasse werd op 10 juni ingewilligd. Het 303 Search and Rescue Squadron strooide haar as uit op de Noordzee vanuit de AB412. Verstrooiing vond plaats op een locatie waarvan de lengtegraad direct verwant is met de geboortedatum van Mulder-Gemmeke op 3 juni 1922: 6 graden 3 minuten en 22 seconden oosterlengte en 52 graden en 32 minuten noorderbreedte. De verstrooiing vond plaats in bijzijn van haar dochter en schoonzoon. Mulder-Gemmeke was naast Koningin Wilhelmina de enige vrouw die ooit geëerd is met de Militaire Willems-Orde, de oudste en hoogste Nederlandse ridderorde voor militairen maar ook burgers zoals verzetsstrijder Gemmeke. Op 22 juli 1955 ontving zij in het Paleis op de Dam in Amsterdam haar onderscheiding. In 1961 trouwde ze met oorlogsvlieger generaal-majoor Joop Mulder, naamgever van de C-130 Hercules G-275 bij het 336 Squadron en eveneens drager van de Militaire Willems Orde.

Veel inzet luchtmachthelikopters In de week van 13 tot en met 19 juni bracht een AB-412 driemaal een patiënt van Terschelling naar ziekenhuizen op het Friese vasteland. Lynxen werden vier keer ingezet. Woensdag voor een patiënt die naar het ziekenhuis in Alkmaar is gebracht en zondag voor een patiënt van een voor anker liggend schip voor de kust van Zuid-Holland. Deze persoon is naar een ziekenhuis in Rotterdam gebracht. Vrijdag vloog een Lynx uit na een mayday call wat later een loos alarm bleek. Zondag is tweemaal een Lynx ingezet. Een patiënt werd vanaf een Panamees schip naar een ziekenhuis in Rotterdam gebracht. De inzet voor een bemanningslid van een schip op de Noordzee die bekneld had gezeten, bleek achteraf niet meer noodzakelijk omdat het slachtoffer al was overleden.

Opgeven is geen optie De Alpe d’HuZes actie loopt nog tot en met oktober 2011, maar het streefbedrag dat ze ten doel hadden gesteld, is al gehaald. Meer dan 20 miljoen euro is opgehaald voor de strijd tegen kanker. Al een geweldige prestatie in korte tijd die te danken is aan de succesvolle beklimmingen van de Alpe d’Huez. Begin juni bedwongen de luitenant-kolonels Gerbe Verhaaf, Plaatsvervangend Commandant Operatiën vliegbasis Volkel, en Onno Eichelsheim, Hoofd Sectie Helikopters bij de Directie Operationeel Beleid, Behoeftestellingen en Plannen met nog vierduizend deelnemers de berg zes keer. Opgeven was geen optie. Beide luchtmachtofficieren maken deel uit van het Michel Heins Team dat verder bestaat uit leden van de fietsclub van Michel Heins, familie en vrienden van Michel. Heins overleed op 1 juni 2010 aan lymfeklierkanker. Familie en vrienden hadden besloten in de dagen rond zijn overlijden, uit zijn naam ook deel te nemen aan de Alpe d'HuZes. De dag voor de tocht is hij herdacht en is zijn as verspreid op een mooie plek bij een beek op de top van de Alpe d’Huez. Het maakte allemaal grote indruk, geeft Verhaaf aan. ‘We begonnen om half 5 in de ochtend. In het donker reden meer dan vierduizend man de berg op. Allemaal lampjes op de fiets en in elke bocht kaarsen ter nagedachtenis aan de slachtoffers van kanker. Deelnemers reden met beertjes op de fiets ter nagedachtenis aan overleden kinderen en kinderen reden met foto’s op de fiets van vader of moeder. Het totaalbedrag voor de teams Michel Heins 1 en 2 is bijna 50.000 euro geworden! Maar de strijd tegen kanker is er één van de lange adem, we zijn er nog lang niet. Al het geld is welkom. Ik hoop dat we zo uiteindelijk de ziekte een halt toe kunnen roepen. Opgeven is geen optie.

Op 22 en 23 juni werden DHC-helikopters binnen 24 uur zelfs zes keer ingezet, onder andere voor patiëntenvluchten. Een speciaal uitgeruste Cougar nam één van de opdrachten voor zijn rekening. Het toestel van het 300 Squadron was op afroep beschikbaar op vliegbasis Leeuwarden en vervoerde een patiënt van Terschelling naar Medisch Centrum Leeuwarden. Sinds 9 mei staat het grootste gedeelte van de Cougars aan de grond als gevolg van de bezuinigingen. Drie van deze middelzware transporthelikopters bleven operationeel voor onder meer Search And Rescue-taken en bluswerkzaamheden. Een AB-412 voerde drie vluchten uit en bracht ook patiënten van Terschelling naar MCL en het ziekenhuis in Sneek. Een Lynx van De Kooij haalde een persoon met een gebroken pols van een boorplatform. Met een andere vlucht bracht het een bejaarde vrouw van het cruiseschip Princess Seaways, honderd kilometer ten westen van Den Helder, naar het vasteland. Met de bijstand van een Chinook bij een zoekactie van de politie, komt het aantal ingezette helikoptertypen binnen één etmaal op vier. De bemanning van het 298 Squadron werd na een functional check flight onverwacht ingezet voor een zoektocht naar een jongen die vlak ervoor ontsnapt was uit een jeugdinrichting bij Breda. ‘We kregen de coördinaten van de gevangenis en hoorden dat hij richting Ulvenhout was verdwenen’, zegt kapitein-vlieger Bas. De bemanning besloot het gebied in een logisch patroon uit te kammen. Hierbij

vlogen ze af en toe dwars over het terrein. ‘Misschien niet de meest normale manier van vliegen, maar we hadden vijf man aan boord van wie er vier konden uitkijken. Om die allemaal naar dezelfde kant te laten kijken, is dwarsvliegen de enige optie.’ Na twintig minuten zoeken nam een politiehelikopter het zoekwerk over. Ondanks dat hun actie vergeefs was, kijkt de vlieger tevreden terug op de hulp die hij kon bieden. ‘Beter één heli in de lucht dan geen. Het was een interessante afwisseling en een opdracht met een maatschappelijk nut, én een primeur voor de Chinook.’ 27 DE VLIEGENDE HOLLANDER

JOURNAAL

Luchtmacht herdenkt overledenen op voormalige vliegbasis Soesterberg

Traditiegetrouw wordt jaarlijks op de oprichtingsdag van de Koninklijke Luchtmacht het omgekomen luchtmachtpersoneel herdacht op voormalige vliegbasis Soesterberg. De herdenkingsceremonie vond plaats op 1 juli 2011 bij het uit 1923 daterende Monument der Gevallenen. Ten overstaan van het Vaandel van de Koninklijke Luchtmacht, nabestaanden en genodigden legt de Commandant Luchtstrijdkrachten, luitenant-generaal Jac Jansen tijdens de plechtigheid een krans. De Kapel van de Koninklijke Luchtmacht verzorgde de muziek tijdens de plechtigheid en vier F-16’s vlogen over in de zogenoemde Missing Man-formatie. De herdenking werd afgesloten met een defilé langs en bloemlegging bij het monument. Foto: Gerben van Es, AVDD

Laatste Nederlandse COMKAF-detachement Eind juni vertrok het laatste Nederlandse detachement van Base Command Kandahar Airfield (COMKAF). Daarmee sloten zij een periode van ruim vier jaar af waarin Nederland vertegenwoordigd is geweest in de staf van dit belangrijke militaire steunpunt in Zuid-Afghanistan. Tien Nederlanders van het CLAS, CLSK en CZSK maakten permanent deel uit van COMKAF. Deze facilitaire organisatie, met aan het hoofd een vliegbasiscommandant die zorgt voor het reilen en zeilen van dit vliegveld met dertigduizend ‘inwoners’ en zo’n negenhonderd vliegbewegingen per dag op één startbaan. De Nederlanders zijn niet als detachement werkzaam, maar vervullen individueel verschillende functies binnen COMKAF. Zo leverde Nederland onder andere functionarissen voor de OPS, logistiek, meteo, platformtaken en Chief of Staff als plaatsvervangend commandant COMKAF. Overigens blijft Nederland die laatste functie vanwege internationale afspraken tot mei 2012 vervullen. Majoor Fred is werkzaam als CJ4 Logistics op Kandahar. ‘Wij Nederlanders hebben een goede naam opgebouwd binnen COMKAF. Vanwege onze flexibiliteit en onbevangenheid hebben we het credo één team, één taak hier geïmplementeerd. Het is zaak om binnen COMKAF, dat bestaat uit diverse nationaliteiten, een eenheid te creëren om de gezamenlijke missie te laten slagen.’ Foto: kapitein Maurits

Commandowisseling ContCo De leiding over het Contingents Commando (ContCo) is door kolonel Rob van Oirschot op 20 juni overgedragen aan kolonel René Moerland. Met het overhandigen van de contingentsvlag bekrachtigden beide commandanten de overdracht op Kandahar Airfield. Van Oirschot wees erop dat in zijn periode een begin is gemaakt met benodigde voorzieningen in Kunduz en Mazar-e-Sharif voor de nieuwe Politietrainingsmissie. Na de zomer verhuist het ContCo samen met de Air Task Force naar Mazar-e-Sharif om vanaf daar de Politietrainingsgroep te ondersteunen in hun missie. Foto: kapitein Maurits


Indië- en Nieuw Guineaherdenking Zwolle Op 15 augustus zal van 19.00-20.00 uur een herdenking worden gehouden bij het Indië- en Nieuw Guinea-monument 1941-1962 in het Park Eekhout aan de Burgemeester van Rooijensingel in Zwolle. De bijeenkomst is ter nagedachtenis aan alle Nederlandse burgers en militairen die zijn omgekomen in het voormalig Nederlands-Indië en -Nieuw Guinea en de rest van Oost-Azië, als gevolg van oorlog, internering, onderdrukking en terreur, tijdens de Tweede Wereld Oorlog, de Indonesische revolutie 1945-1949 en de periode 1949-1962 in Nederlands Nieuw Guinea. Met de kranslegging door de Commissaris van de Koningin in Overijssel, de burgemeester van Zwolle en de vertegenwoordigers van oorlogsgetroffenen en oud militairen zal de plechtigheid worden afgesloten, waarna men kan deelnemen aan het defilé. Er zijn zitplaatsen aanwezig. Bel voor meer informatie met de Commissie Herdenking 15 Augustus op 038 - 454 13 62

JOURNAAL

Erepenning

Reünie Wat: 60 jaar Koninklijke Militaire School Weert Wanneer: 1 september 2011 van 10.30 tot 18.00 uur Voor wie: allen die de KMS-opleiding sinds 1951 deels/geheel hebben gevolgd of verbonden zijn/waren aan de KMS (ook zij die niet meer actief dienen) zijn van harte welkom. Aanmelden: voor 1 augustus 2011 onder vermelding van KMS 60 en voornaam, achternaam, KMS-lichting en e-mailadres bij Maud Verheijen op [email protected]. Bellen kan ook naar 0495-462602.

Lieutenant colonel Martin L. Rothrock van de US Air Force en Micheal Benson van Sandia National Laboratories, beide werkzaam bij US EUCOM J5 ontvingen begin juni een Erepenning KLu. Zij kregen deze onderscheiding uit handen van de Directeur Operaties CLSK vanwege hun steun aan de in Nederland werkzame Amerikaanse militairen. Hiermee hebben zij altijd de bestaande problemen opgelost, nieuwe initiatieven ontplooid en tot realisatie gebracht. Zij gaan, na een termijn van drie jaar, beiden weer terug naar nieuwe functies in de VS. Foto: KLu

Informatie: Tijdens de reünie is er een pendeldienst tussen het station en de KMS. Komt u met de auto dan kunt u gebruik maken van de parkeerplaats op het voormalige Bisschoppelijke College. Legering is niet mogelijk. Eten en drinken zijn op eigen kosten. Het maximum aantal deelnemers is 2500. Vol is vol. Tenue: gvt voor actief dienenden, civiel voor overige. Kijk op KL-intranet http://intranet.mindef.nl/kl/KMS/index.aspx, of bel met bovenstaand nummer.

School of Air Control naar Amerika De School of Air Control (SAC) van het AOCS Nieuw Milligen was met een Fighter Controller (FC)-instructeur en twee studenten van 21 mei tot en met 18 juni op Luke Air Force Base, Arizona. Het huidige missieaanbod in het Nederlandse luchtruim is niet toereikend om FC’s op te leiden én het gekwalificeerde personeel getraind te houden. De opleiding tot FC duurt ongeveer een jaar en is erg intensief. Het start met een theoretische basis van een maand, gevolgd door zeven maanden trainingen in de simulator van de SAC. Daarna gaat een student naar de live fase. De inzet van KLu F-16’s wereldwijd, de jaarlijkse oefeningen en bezuinigingen gaan ten koste van het dagelijkse vliegprogramma in Nederland en daarmee ook van de training die studenten en operationele FC’s krijgen. Zo wordt het steeds lastiger om aan de hoge eisen te voldoen die nodig zijn om vliegveiligheid en hoge kwaliteit van de gevechtsleiding te garanderen.

Omdat het aantal vliegbewegingen in Amerika een stuk hoger ligt, ging FC-instructeur eerste luitenant Bram Wieser met vaandrigs Jarco Groen en Niels de Ruijgt naar Luke voor het opstarten van een samenwerkingsverband het 107th Air Control Squadron (ACS). Nooit eerder ontving deze eenheid van de Arizona Air National Guard (ANG) buitenlandse gasten, dus ook voor hen was dit een bijzondere ervaring. Vier weken lang begeleidde het AOCS-personeel zoveel mogelijk missies van Nederlandse en Amerikaanse vliegers die vlogen vanaf het nabije Tucson AFB. De instructeurs van het 107th ACS, waren verrast over het hoge startniveau van de Nederlandse studenten. Al snel was de staf van het 107th overtuigd dat deze bilaterale samenwerking in de nabije toekomst een gevolg moet krijgen. Ook zouden zij graag naar Nederland komen om te zien hoe studenten worden opgeleid bij de SAC. Foto: Arizona ANG


JOURNAAL

Bij de fotopagina Twee opnames van de huidige operationele vloot F-35A Joint Strike Fighters op hét testcentrum van de USAF, Edwards Air Force Base. Van achter naar voor de vier overgebleven SDD-exemplaren, en vooraan de eerste twee productiemodellen bestemd voor het 33 Fighter Wing op Eglin Air Force Base. Foto’s: Tom Reynolds, Lockheed Martin

Luchtmachtteams in Roparun Voor de tiende maal nam het luchtmachtteam Wings for Life deel aan de Roparun, de megasponsorestafette tussen Rotterdam en Parijs ten bate kankerpatiënten. De 520 kilometer tellende tocht vindt traditioneel plaats in het Pinksterweekend, dit jaar van 11 tot en met 13 juni. Teamleden van Staf CLSK, vliegbases Volkel en Eindhoven, luchtmachtbases De Peel en AOCS NM en het DHC zorgden samen voor een eervolle 27ste plaats met een looptijd van veertig uur en vijftien minuten. Naast het Wings for Life team nam dit jaar ook een team van het DHC deel. Zij deden er drie minuten langer over en behaalden een even knappe 29ste plaats. Dit jaar liepen zo’n 275 teams mee. Naast de sportieve inspanning, moet er natuurlijk ook geld voor het goede doel opgehaald worden. Teams doen dit door de verkoop van Roparun-loten en het organiseren van acties zoals de spinningmarathon op AOCS NM en de toggle-actie op Staf CLSK. De Roparun bracht dit jaar in totaal bijna vijf miljoen euro op. De Roparun is binnen de luchtmacht inmiddels een begrip. Tien jaar gelden startte de toenmalige kolonel Hans Wehren, nu PC-LSK, het Wings for Life team. Kijk voor meer informatie op www.roparun.nl. Foto: Roy Feijnenbuik

COLOFON De Vliegende Hollander is een uitgave van de Koninklijke Luchtmacht, geproduceerd door het Dienstencentrum Defensie Media HOOFDREDACTIE Luitenant-kolonel Willem Bogaard EINDREDACTIE Arno Marchand VORMGEVING TDS printmaildata, Schiedam DRUK en OPLAGE OBT bv, Den Haag - 28.500 ex. INTERNET www.defensie.nl/luchtmacht REDACTIEADRES (niet voor adreswijzigingen en vragen over verzending) De Vliegende Hollander Kamer 14A01 Postbus 8762, 4820 BB Breda, MPC-92A Telefoon: 076 - 544 71 30 C2VN: (450) 47130 Fax: 076 - 544 71 31 E-mail kopij: [email protected] E-mail foto’s: [email protected] ADRESWIJZIGINGEN Actief dienende militairen, reservisten en burgermedewerkers van de Koninklijke Luchtmacht dienen de adreswijziging te muteren in PeopleSoft of door te geven bij de P&O-functionaris. Postactieven, veteranen, betalende abonnees en alle overige lezers dienen de adresdrager met gecorrigeerde gegevens op te sturen naar het retouradres: Staf Commando Luchtstrijdkrachten CLSK/Kabinet/Bureau Postactieven, Abonnementenadministratie de Vliegende Hollander, Postbus 8762, 4820 BB Breda. Per mail naar [email protected] kan uitsluitend indien voorzien van de code boven de naam op de adresdrager. Zonder code wordt mail niet behandeling genomen.

Agenda Militaire Luchtvaart Museum Expositie ‘Soms een enkele keer in de wolken – 60 jaar vrouwen bij de luchtmacht’ is op 30 juni geopend in de Vreeburghal. Dagelijks vanaf 1 juli Open cockpitdagen Op vijf zondagen zijn iedere keer cockpits van andere vliegtuigen en helikopters opengesteld voor publiek. Op 25 september en 27 november Museumtheater Tijdens de zomervakantie, van 3 juli tot en met 28 augustus, voeren de acteurs van het Pandemonia Science Theatre verschillende theaterstukken op. Op donderdag en zondag in juli en augustus, om 13, 14 en 15:00 uur Autoshow De Citroen Autoclub komt naar het MLM om hun mooie auto’s aan het publiek te laten zien. Op zondag 25 september Meer informatie, aanmeldingen en reserveringen (behalve voor museumweekend) op www.militaireluchtvaartmuseum.nl. Reguliere openingstijden: dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 tot 16.30 uur, zondag van 12.00 tot 16.30 uur. Gesloten op maandag, zaterdag, Nieuwjaarsdag, Eerste Paasdag, Koninginnedag, Eerste Pinksterdag en beide Kerstdagen. Het museum is gratis toegankelijk. Bezoekadres: Kampweg 120, 3769 DJ Soesterberg, telefoon 0346-356000. E-mail: [email protected].


BOT-militairen en burgermedewerkers die hun contract met Defensie voortijdig beëindigen en BBT-militairen die de dienst verlaten, hebben geen recht op een gratis abonnement behorend bij de status van postactieve. Een abonnement op de Vliegende Hollander kost € 17,02 per jaar (buitenland € 21,55) en kan worden aangevraagd bij: Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest, telefoon: 0900-22 65 263 (10 cent per minuut), fax: 0251-31 04 05, www.aboland.nl. Opzegtermijn bedraagt zes weken. Aanhaling uit en overname van (delen van) artikelen in dit blad is toegestaan, mits met toestemming van de redactie en bronvermelding. ISSN 0024-0389


Luchtmachtdagen 2011 16 en 17 september | Vliegbasis Leeuwarden

De toekomst hangt in de lucht

www.luchtmacht.nl/luchtmachtdagen Bezoek onze site met live streaming www.luchtmacht.nl/luchtmachtdagen

Volg ons op Twitter @Luchtmachtdagen

Word lid van onze hyvespagina http://luchtmachtbase-x.hyves.nl

Bekijk ons op You Tube www.youtube.com/defensie?gl=NL&hl=nl

augustus 2011

Recommend Documents