Augustus 1998

viia a ssecura ecura

A dres a fzender: B IVV, H aachtsesteenweg 1 405, 1 130 B russel - 1 5 jjuni uni 1 998 - a fgitebureau B russel x oelating g esloten v erpakking 1 0/825 Adres afzender: BIVV, Haachtsesteenweg 1405, 1130 Brussel 15 1998 afgitebureau Brussel x -- ttoelating gesloten verpakking 10/825

Belgique

N r4 3 - JJuni uni / JJuli uli / A ugustus 1 998 Nr 43 Augustus 1998

België

P.P. BRUSSEL 10/825

DDriemaandelijks riemaandelijks ttijdschrift ijdschrift vvan an hhet et BBelgisch elgisch IInstituut nstituut vvoor oor ddee VVerkeersveiligheid erkeersveiligheid

En uw gordel ?

De gordel, de juiste reflex • Veilig op de fiets

• Op twee wielen de file voorbij

• Fatale ongevallen bestudeerd

blz. pages 4 8 10 13 14 17 18 20 22 23 24 25 26 viia a ssecura ecura

Kort... Een blik op de wereld van de verkeersveiligheid. De Bob-bus. De zomerfestivals komen eraan, en daar kan Bob natuurlijk niet ontbreken. In de Bob-bus kunnen de festivalgangers terecht voor een ritje met de rijsimulator, en met het Bob-spel vallen tal van prijzen te winnen. De gordel, de juiste reflex. Niemand twijfelt nog aan het nut van de gordel, en toch zijn er nog steeds mensen die zonder rijden.Verslag van een campagne die eigenlijk niet eens zou mogen bestaan. Speedi. Het hoeft niet altijd Mortal Kombat te zijn: voorstelling van een cd-rom die kinderen leert zich verantwoord te gedragen in het verkeer. Veilig op de fiets. In het kader van de preventie- en veiligheidscontracten ging het BIVV van start met een programma voor de technische controle van fietsen. Het doel: fietsers overtuigen van het nut van een rijwiel in goede staat en hen aanzetten de nodige reparaties te laten uitvoeren. Mobiliteit in Hasselt. Het Hasseltse verkeersbeleid haalde het nieuws met enkele spectaculaire maatregelen zoals een net van gratis stadsbussen, maar is meer dan dat. Een voorbeeld van een zacht- en openbaar-vervoerbeleid in de praktijk. Maak plaats voor fietsers! De fiets is opnieuw “in”. Veiligheid dient daarbij de eerste bekommernis te zijn, vandaar een sensibilisatiecampagne voor automobilisten én fietsers, en tal van maatregelen die het fietsers makkelijker moeten maken. Over cityfietsen en Bikebus’ters. In opdracht van de Europese Commissie liep een onderzoeksproject naar de mogelijkheden om korte verplaatsingen per auto te vervangen door lopen of fietsen. Een blik op een aantal voorbeelden uit het buitenland. Op twee wielen de file voorbij. Wie dagelijks in de file aanschuift,komt misschien op het idee om de vierwieler te ruilen voor een motorfiets. Daarmee kun je de file voorbijrijden als je tenminste een aantal basisregels respecteert. Met de caravan op weg. Een caravan is een kast van één ton die achter aan je wagen hangt, en daar hou je best rekening mee. Tips voor een veilige vakantie met het huis op wieltjes. Jiditva ‘98. In oktober vindt in Brussel de Internationale dagen over de Verkeersveiligheid plaats.We geven een bondig overzicht van het veelzijdige programma. Fatale ongevallen bestudeerd. Door een betere kennis van de ongevalsfactoren kunnen fatale ongelukken worden voorkomen.Verslag een onderzoek naar de oorzaken van dodelijke verkeersongevallen in ons land. Actief. Tentoonstellingen, beurzen, en activiteiten over verkeersveiligheid te lande.

Via Secura is een uitgave van het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid vzw, Haachtsesteenweg 1405, 1130 Brussel. Tel. 02/244.15.11 Fax 02/216.43.42 E-mail: [email protected] Internet: www.bivv.be

Christian VAN DEN MEERSSCHAUT Haachtsesteenweg 1405, 1130 Brussel Hoofdredacteur: ..................................... Werner DE DOBBELEER Hebben meegewerkt aan dit nummer: .................................... Tony BORGERS, Marc BROECKAERT, Anne-Valérie DE BARBA, Werner DE DOBBELEER, Ruddy DIELEMAN, Ingrid ENGELS, AnneMarie GALLOY, Benoit GODART, Jan PELCKMANS, Miran SCHEERS, Jan VAN SEVEREN, Marc VANSNICK, Bénédicte VEREECKE Abonnementen: ...................................... Eddy GILISSEN - 02/244.15.18 Cover: .............................................................. BIVV Ontwerp: ...................................................... TAM TAM Druk: ................................................................ Joh. Enschedé Belgium Verantwoordelijke uitgever:

ISSN : 0755-9010

3

........

De artikels uit dit tijdschrift mogen overgenomen worden in andere publicaties, op voorwaarde dat de bron duidelijk vermeld wordt. De redactie kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor de inhoud van de advertenties.

via secura nr 40

Bron: Touring Wegenhulp

evenement op de agenda van Pro Velo is de Grote Prijs Eddy Merckx (gezinsversie), die plaatsvindt op zondag 30 augustus.

Duurzaam veilig

Bron: Tam Tam

na de Tweede Wereldoorlog. De wegen verkeerden toen in een erbarmelijke staat en signalisatie was er nauwelijks of niet. De Koninklijke Belgische Touring Club nam het initiatief om de problemen op het terrein rechtstreeks aan te pakken, en dus snorden een halve eeuw geleden de eerste wegenwachters van Touring Wegenhulp op knalgele motorfietsen gestrande automobilisten te hulp. Intussen kan Touring zich erop beroemen bijna vijftien miljoen pechvogels uit de nood te hebben geholpen en is de organisatie uitgegroeid tot een onderneming met 878.000 leden, die niet meer weg te denken is uit het Belgische verkeersgebeuren.

Te warm, te koud...? Meer dan 90% van alle nieuwe wagens in de VS en in Japan zijn uitgerust met airconditioning. Europa blijft met 20% ver achterop, al verwacht men hier tegen 2000 wel een stijging tot 60%.Klimaatregeling in de auto heeft een zeer positieve invloed op de verkeersveiligheid omdat het de rijomstandigheden verbetert; de bestuurder blijft oplettender en meer ontspannen. Maar er is ook een keerzijde: volgens een studie uitgevoerd op vraag van het Franse instituut voor leefmilieu en

Dring Dring ‘98 Tot grote tevredenheid van Pro Velo, de vereniging die de Brusselse fietshappening organiseerde, was Dring Dring ‘98 een geslaagd evenement ondanks het slechte weer. Het eerste gedeelte ging van start op zondag 3 mei: in het Jubelpark werden verschillende activiteiten in het kader van de fiets georganiseerd. Het tweede ge-deelte had drie dagen later plaats, op woensdag 6 mei: meer dan 2500 sympathisanten namen deel aan de themadag “per fiets

4 via secura nr 43

heid van 60 km/h; • uiterlijk vanaf volgend jaar mogen bromfietsers op wegen met maximumsnelheden tot 70 km/h niet langer op het fietspad rijden; ze moeten de rijbaan op; • uiterlijk vanaf 2000 geldt voor fietsers de voorrang voor rechts; • net zoals in ons land komen er uniforme regels voor de voorrang op rotondes; • de voorrang op alle kruispunten buiten de verkeersluwe gebieden dient uiterlijk in 2000 te zijn geregeld door middel van verkeersborden of andere infrastructurele maatregelen; • verkeershandhaving komt hoger te staan op het prioriteitenlijstje van de politie. De veranderingen zullen telkens gepaard gaan met een grootschalige voorlichtingscampagne en educatieve activiteiten in de scholen.

naar het werk of de school”. Op het einde van de namiddag werden verschillende prijzen uitgereikt, waaronder de Gouden Fiets als beloning voor de gemeente met het meest dynamische fietsbeleid. Deze prijs ging naar de Stad Brussel, en meer bepaald naar schepen van leefmilieu Michel Van Roye. Het volgende

Tot en met 2001 loopt bij onze noorderburen het project Duurzaam Veilig dat,zoals de naam aangeeft, gericht is op het bewerkstelligen van een duurzaam en veilig wegverkeer. Daartoe hebben het ministerie van Verkeer en Waterstaat en de verenigingen van provincies, gemeenten en waterschappen een convenant ondertekend waarin ze zich verplichten tot het uitvoeren van de volgende afspraken: • twee derden van alle wegen binnen de bebouwde kom,alles samen zo’n 33.500 km, worden verkeersluw gemaakt; uitgangspunt is een algemene snelheidslimiet van 30 km/h in de bebouwde kom; 50 km/h en 70 km/h-wegen worden de uitzondering.Van de wegen buiten de bebouwde kom geldt 42.600 km als verkeersluw; uitgang punt daar is een maximumsnel-

Bron: Verkeer en Waterstaat

energiebeheer, verhoogt het gemiddelde verbruik van een met airconditioning uitgeruste dieselauto in de stad met 15% (+1,8 l brandstof per 100 km).Auto’s op benzine krijgen af te rekenen met 26% meerverbruik (+2,5 l per 100 km). Voor Frankrijk betekent dat in de huidige situatie een bijkomende CO2-uitstoot van 400.000 ton; in België kan men een evenredige stijging verwachten. Bovendien maakten de vroegere types van klimaatregelingssystemen gebruik van koelvloeistoffen die bij eventuele lekken schadelijk waren voor de ozonlaag. Gelukkig bracht het in 1987 ondertekende Protocol van Montréal daar al enige verandering in; het protocol voorziet in een geleidelijke afbouw van schadelijke koelvloeistoffen om uiteindelijk tot een totaal verbod te komen.

De pechverhelpingsorganisatie Touring Wegenhulp viert dit jaar haar vijftigste verjaardag. Het idee om in ons land een mobiele pechdienst op te starten ontstond vlak

Bron: Pro Vélo

Proficiat, Touring!

Gewestelijk Expresnetwerk Sinds 1993 leken de plannen voor een Gewestelijk Expresnetwerk (GEN) rond Brussel op een dood spoor te zitten. Het netwerk zou de pendelaars in een straal van 30 km rond de hoofdstad een interessant alternatief moeten bieden voor het gebruik van de eigen wagen en zo de files minder lang moeten maken. Over de noodzaak van een GEN was iedereen het eens, al wist niemand waar het geld vandaan zou komen (de kostprijs van het project wordt geschat op 65 miljard BEF). In maart legde de studiegroep die bestaat uit de NMBS, de MIVB, De Lijn en de Waalse vervoermaatschappij TEC haar rapport terzake

Kilometerfraude

dicht bij elkaar wonen toch sterk kunnen verschillen vanwege de onzichtbare staatsgrens...

Intelligente airbag... Steeds meer auto’s zijn uitgerust met airbags, niet alleen vooraan maar ook opzij. Onder meer door de introductie van gesofistikeerde elektronica in de auto gaat de evolutie op dit vlak razendsnel. De belangrijkste ontwikkeling is ongetwijfeld de intelligente airbag. Dankzij sensoren “weet” het ding of er al dan niet iemand in de passagierszetel zit.Als er geen passagier is, zal bij een ongeval enkel de bestuurdersairbag uitklappen. Bovendien houdt het systeem rekening met het lichaamsgewicht en de gestalte van de passagier, en met de stand van de autozetel. Kleine mensen lopen zo minder risico op verwondingen door een uitklappende airbag. Naar verwachting worden de eerste intelligente airbags tegen volgend jaar op de markt gebracht.

Goed verkeerd

Oostende rijdt elektrisch Als middel om de strijd tegen de vervuiling aan te binden kan de elektrische auto in ons land op steeds meer bijval rekenen. Zo nam het stadsbestuur van Oostende op 16 maart niet minder dan twintig Peugeot’s 106 Electric in gebruik. Het huurcontract voor acht privéwagens en twaalf dienstvoertuigen vormt een belangrijk luik in de nieuwe mobiliteitspolitiek die de stad momenteel voert. De twintig elektrische auto’s worden gebruikt door de Oostendse gemeentediensten en helpen zo het imago van Oostende als propere en leefbare stad hoog te houden. ‘s Avonds worden de wagens opgeladen in de met speciale laadpalen uitgeruste parkeergarage, zodat ze de dag nadien opnieuw startklaar zijn. De elektrische auto’s hebben een laadvermogen van 300 kg en halen een topsnelheid van 90 km/uur. Hun actieradius bedraagt 75 km, een stuk meer dan de afstand die de gemiddelde Belgische automobilist dagelijks aflegt.

In auto’s met een passagiersairbag mag je op de passagierszetel vooraan nooit een kind in een kinderzitje tegen de rijrichting in vervoeren. Om de ouders hierop te wijzen, brengen de constructeurs een pictogram aan dat goed zichtbaar is als je de rechter autodeur opent. Op een vergadering van de Expertengroep Passieve Veiligheid (GRSP) in Genève werd onlangs beslist het pictogram in kwestie te wijzigen.U ziet hier de nieuwe versie.

Bron: Tam Tam

... en nieuw pictogram

Bron: GRSP

“Mijnheer, is er iets met mijn wagen?” vroegen Belgische automobilisten aan de Nederlandse politie toen ze in de provincie Zeeland werden aangehouden tijdens een grensoverschrijdende controle op snelheid. Antwoord: “Zo te zien niet, maar u reed wel te hard en dat gaat geld kosten”. Hetzelfde tafereel herhaalde zich verschillende keren, tot schrik van de Belgen. Die waren Nederlandse automobilisten tegengekomen die lichtsignalen gaven, waardoor ze dachten dat er iets mis was met hun auto. In Nederland betekent met de lichten knipperen echter “pas op, snelheidscontrole!”, maar dat hadden onze landgenoten niet in de gaten. Goed verkeerd van de Nederlanders, en bovendien sorteerde het bij de Belgische snelheidsduivels niet het beoogde effect.Zo bleek nog maar eens dat gebruiken van mensen die heel

met een snelheidsbeperking tot 80 km/uur. In Frankrijk, waar op 1 juli 1996 een gelijkaardige regeling van kracht werd, komt men tot vergelijkbare bevindingen: vorig jaar vielen 12% meer doden onder motorrijders dan in 1996, en het aantal gewonden kende een navenante stijging. Bij bestuurders van 125 cc-motorfietsen steeg de mortaliteit zelfs met 22%! De gemiddelde leeftijd van de bestuurders die met een 125 cc-motorfiets om het leven kwamen, lag rond de 30 jaar.

Twee volksvertegenwoordigers van de Franstalige christen-democraten hebben een wetsvoorstel ingediend om het geknoei met kilometertellers van tweedehandsvoertuigen in te dijken; zij hebben zich hiervoor gebaseerd op een wetsontwerp uit 1993. Ieder jaar worden in ons land meer dan 650.000 occasiewagens verkocht.Een van de grootste plagen in de sector is het frauduleus terugdraaien van de kilometerstand op de teller. Als het wetsvoorstel aanvaard wordt, riskeren sjoemelaars een gevangenisstraf van één maand tot één jaar en/of een geldboete van 26 tot 3000 BEF (te vermenigvuldigen met de opdeciemen). De auteurs stellen voor de kilometerstand in drievoud te noteren: in het onderhoudsboekje van de wagen, op het schouwingsbewijs van de technische keuring en op het verkoopattest. Zij dringen ook aan op de installatie van een “zwarte doos” om de betrouwbaarheid van de kilometerteller na te gaan.

125 cc: onveilig? In Duitsland vielen in de eerste helft van vorig jaar zowat 10% meer dodelijke verkeersslachtoffers onder motorrijders dan tijdens dezelfde periode het jaar voordien. Het totale aantal verkeersdoden in dezelfde periode vertoonde daarentegen een licht dalende trend. Ook het aantal (zwaargewonde) motorrijders steeg met 10%. Mogelijk ligt de oorzaak in de nieuwe regeling voor 125 cc-motorfietsen: deze zijn nu beschikbaar voor jongeren vanaf hun zestiende, weliswaar

Bron: Stad Oostende

op tafel. De groep stelt voor om de spoorweginfrastructuur te financieren door de oprichting van een consortium waarin de overheid en de privésector door middel van leningen kunnen investeren. De vier vervoermaatschappijen zouden de aankoop van rollend materieel voor hun rekening nemen en de overheid zou zorgen voor de weginfrastructuur. Praktisch stelt de studiegroep een netwerk voor dat zou bestaan uit zes spoorlijnen (met vier treinen per uur tijdens de spitsuren) en vijf buslijnen in eigen bedding,als compensatie voor het gebrek aan spoorinfrastructuur. De eerste GEN-treinen en -bussen zouden vanaf 2002 rijden, en in 2008 zou het netwerk volledig moeten zijn. De uitbouw van het Gewestelijk Expresnetwerk zou gepaard gaan met maatregelen om het autoverkeer te beperken: een mobiliteitsplan, fiscale ingrepen, tolheffing in de stad...

5 via secura nr 43

Plotse ziekte veroorzaakt ongevallen

school de fietsvaardigheid van de leerlingen doeltreffend verder te oefenen. Het initiatief kreeg de steun van de rijkswacht en fietsenfabrikant Batavus. De Antwerpse schepen Mieke Vogels was van de partij om te kijken of ook zij haar fietsvaardigheid nog kon verbeteren. Info: Luc Van den Bosch, tel. 03/827.27.99.

vervullen de Draken vooral een voorbeeldfunctie. Daarbij komt dat fietspatrouilles onmiskenbaar tal van voordelen hebben ten opzichte van gemotoriseerd toezicht. Fietsende agenten worden gemakkelijker aangesproken door de mensen en merken ook veel meer op tijdens het patrouilleren. Ze zijn zeer wendbaar en hebben maar enkele minuten nodig om zich kriskras door het autoluwe centrum te bewegen. Op die manier zijn de Draken letterlijk alomtegenwoordig.

Bron: Rijkswacht

Een op tien dodelijke ongevallen in Finland wordt veroorzaakt doordat de chauffeur plotseling onwel wordt. Bij 25 van de 242

Verkeersvademecum Bij Kluwer Editorial verscheen de nieuwe editie van het Verkeersvademecum, een zakboekje bestemd voor verbaliserende agenten met alle artikels van het verkeersreglement, op systematische wijze gerangschikt. Daardoor kan de agent ter plaatse meteen het artikel opzoeken waartegen een weggebruiker heeft gezondigd. De prijs van het Verkeersvademecum varieert volgens het aantal bestelde exemplaren (120 tot 230 BEF). Info: Kluwer Editorial, Mevr. Monique Gobeaux, Kouterveld 2, 1831 Diegem.

Fietsbehendigheid

Bron: Politie Gent

Voortaan patrouilleert een afdeling van de Gentse politie in sportieve outfit op de mountainbike door het stadscentrum. Met die eigentijdse en moderne aanpak willen de “Draken” (genoemd naar het gouden monster op het Belfort dat de stad bewaakt) automobilisten aansporen om de regels van het nieuwe mobiliteitsplan te respecteren. Maar ook fietsers dienen zich aan de regels te houden: naar hen toe

raad op het vlak van verkeers- en mobiliteitsprojecten. Door haar know-how aan de verschillende basisscholen uit de streek aan te bieden draagt het KAH haar steentje bij tot een verbetering van de verkeersonveiligheids- en mobiliteitsproblematiek. Zo werd tijdens de maand maart de fietsbehendigheid van de leerlingen van het zesde leerjaar van de verschillende scholen in kleine groepen getest en verbeterd.In de huidige verkeerssituatie is een gebrek aan ervaring immers een handicap voor fietsers,zeker voor de meest kwetsbare groep onder hen, de schoolgaande jeugd. De resultaten van deze fietsbehendigheidsdagen werden aan de deelnemende scholen meegedeeld en tegelijkertijd werden er tips en oefeningen aangeboden om op

6 via secura nr 43

Vrouwen en hun auto

Bron: Kluwer

Politiedraken

Bron: KA Hoboken

dodelijke ongevallen in 1996 bleek een plotselinge ziekteaanval, bijvoorbeeld een hartaanval, de oorzaak te zijn. In de periode 1994-1996 was ziekte de oorzaak van 67 dodelijke ongevallen, tegenover 24 in de periode 19911993. Het aantal is met andere woorden verdrievoudigd. Bij chauffeurs boven de zestig is een plotselinge ziekte zelfs de oorzaak van één ongeval op drie.

Sinds enkele jaren is op voorstel van het Koninklijk Atheneum Hoboken (KAH) in het district Hoboken een samenwerking gegroeid tussen de secundaire scholen van de verschillende onderwijsnetten en de districts-

van er 74% de snelheidsbeperkingen eerbiedigden. In totaal werden 5 rijbewijzen ingetrokken.Uit de resultaten blijkt dat de automobilisten zich het best aan de snelheidsbeperkingen houden op 90 km/u-wegen. Op de autosnelwegen en in de bebouwde kom worden de meeste overtredingen genoteerd. In totaal werden bijna 4000 exemplaren van de BIVV-folder “Te snel = gevaarlijk... en duur!” uitgedeeld. Het Cessnavliegtuig van de rijkswacht onderschepte 19 vrachtwagens die de minimumafstand van 50 meter niet respecteerden. De verkeersveilige dag werd dit jaar op 27 februari ook voor het eerst georganiseerd in West-Vlaanderen en Zeeuws-Vlaanderen. In WestVlaanderen werden ongeveer 15.000 wagens gecontroleerd, waarvan er zo’n 20% te snel reden. In Zeeuws-Vlaanderen werden op vijf plaatsen snelheidscontroles uitgevoerd; 972 wagens werden gecontroleerd, waarvan er 169 een proces-verbaal kregen. Snelheidsduivels die over de grens gingen, ontsnapten niet aan een boete.

Verkeersveilige dag Op 27 februari van dit jaar werd in Oost-Vlaanderen voor de tweede maal een “Verkeersveilige dag” georganiseerd rond de thema’s “snelheid” en “afstand houden”. Net zoals vorig jaar werd het een succes: in totaal werden 45.382 voertuigen gecontroleerd, waar-

Op het laatste Autosalon stond één dag in het teken van de vrouw (zie Via Secura nr. 42). Peugeot maakte van de gelegenheid gebruik om een wedstrijd te organiseren rond het thema “Vrouw & Design”. Daarbij kregen de dames drie vragen voorgelegd. De eerste had betrekking op de accessoires in de “ideale” auto. Een koelkast bleek het meest gegeerd, gevolgd door een plaatsbepalingssysteem per satelliet en een opbergplaats voor het schminketui. Enkele antwoorden getuigden van veel creativiteit: zo vroegen sommigen een tv-scherm op de rugzijde van de zetels voorin zodat de kinderen achteraan zich minder hoeven te vervelen, lichten die aanfloepen zodra het duister wordt

heid; de kangoeroe (prestaties, zuinigheid en opbergruimte), de panter (schoonheid en vrijheid) en de dromedaris (het waarom laat zich raden) waren het populairst. De laatste vraag ging over de auto van de toekomst. Velen dachten daarbij aan een veilige wagen die minder vervuilt en helemaal recycleerbaar is.De winnares vergeleek de ideale auto met de komeet van Halley: snel, uniek, lang verwacht, van ver zichtbaar, mooi en mysterieus.Als beloning kreeg ze een wagen waarmee ze, naar wij hopen, niet met astronomische snelheden zal rijden.

Vrachtwagens: niet op zondag… De Europese Commissie gaat dringend werk maken van de harmonisatie van de verplichte rustdagen voor het vrachtvervoer.Het nieuwe rijverbod zou gelden op zon- en feestdagen van 7 tot 22 uur (tot middernacht in de zomermaanden). Tot op heden zijn de lidstaten nog ver van een uniforme regeling, aangezien slechts zeven van de vijftien landen in de Unie het rijden op zondag verbieden. De Commissie schat dat deze verschillen ieder jaar ongeveer 120 miljard kosten. Met de nieuwe wetgeving zou zowat de helft van die kosten kunnen worden vermeden.

men van buitenaf, werkt de intelligente snelheidsbegrenzer tevens de responsabilisering van de automobilist in de hand. De Zweedse auto-industrie en het bureau voor verkeersveiligheid hebben zich reeds voorgenomen een grootschaliger proef te doen. Volgend jaar moeten in Zweden 5000 auto’s met een snelheidsregelaar zijn uitgerust. Hoewel de autoindustrie voorlopig nog verdeeld reageert op intelligente snelheidsbegrenzers, is de Europese Unie een dergelijk project wel genegen. In België organiseerde Langzaam Verkeer een rondetafelgesprek over de slimme voet, en tevens loopt er een onderzoeksproject van het BIVV in samenwerking met de Universiteit Gent naar het maatschappelijk draagvlak voor voertuigtechnische snelheidsbegrenzers.

De Europese Commissie stelt voor om vrachtwagens te onderwerpen aan niet-aangekondigde technische controles, zodat kan worden nagegaan of ze de veiligheidsnormen respecteren. Deze verrassingscontroles zouden om het even waar kunnen worden uitgevoerd: op de weg of op parkings, in de havens en zelfs bij de transportbedrijven zelf. Als een defect wordt vastgesteld zou de vrachtwagen een tweede keer worden gecontroleerd in een keuringsstation, alvorens eventueel een rijverbod opgelegd te krijgen.

Bibliotheek op internet Wie publicaties over verkeersveiligheid wil opzoeken, kan op het Internet terecht bij FELNET (Flanders Environmental Library Network): www.vito.be/emis/felnet De site bevat de catalogi van een aantal Vlaamse milieu-documentatiecentra en ook van de vzw Langzaam Verkeer (onder het trefwoord “Verkeer”).

Gordel voor scholen Tijdens de laatste week van juni werd voor de derde maal de “Gordel voor scholen” georganiseerd, een sportieve manifestatie die de jongeren een voorsmaakje wil geven van de Gordel die traditiegetrouw in september plaatsvindt. De ongeveer 30.000 deelnemers konden terecht op verschillende fiets-,mountainbike- en wandelparcours, en op een speciale inline-skatehappening. Naast het sportieve luik werd ook bijzondere aandacht besteed aan de verkeers- en fietsveiligheid en aan het milieu.

Slimme voet? Rijden we binnenkort allemaal met een “slimme voet” die onze auto netjes binnen de snelheidslimiet houdt? Als het van de Zweden afhangt, wel: bij een lokaal experiment met Intelligente SnelheidsAdaptatie (ISA) in een klein Zweeds stadje waren nagenoeg alle proefpersonen enthousiast. Het systeem komt neer op het blokkeren van het gaspedaal als de bestuurder te snel wil gaan.Na afloop van het experiment was iedereen het erover eens dat zo’n snelheidsregelaar de veiligheid verhoogt. De helft sprak over meer comfort en driekwart vond dat de mentale belasting verminderde. Eén op twee proefpersonen prefereerde de slimme voet boven fysieke maatregelen op de weg. Anders dan controlesyste-

Fietshelm voorkomt hoofdpijn In samenwerking met het BIVV organiseerde ABB-Verzekeringen afgelopen voorjaar een campagne over de fietshelm,om zo bij te dragen tot een gunstig “helmklimaat”. Het is de bedoeling dat de fietshelm vooral bij jonge fietsers een vertrouwd gegeven wordt, omdat precies zij door hun lichaamsbouw, hun speels rijgedrag en hun bereidheid risico’s te

Bron: ABB Verzekeringen

Bron: Tam Tam

Heb je je gordel aan ?

… en technisch in orde

nemen extra kwetsbaar zijn. De voorbije jaren zit het helmgebruik zachtjes maar gestaag in de lift. Of er een direct verband is met het dalende aantal verkeersslachtoffers onder jonge fietsers blijft een open vraag,al is uit Amerikaans onderzoek reeds gebleken dat het dragen van een valhelm het risico op een hoofdletsel met 75% vermindert en het risico op een hersenletsel met 85%. Wie een helm draagt, heeft dus alleszins minder kans op barstende hoofdpijn...

Bron: BLOSO

of een koetswerk dat van kleur verandert naargelang het licht of donker is! Bij de tweede vraag werd de deelneemsters gevraagd hun ideale auto te vergelijken met een voorwerp, een persoon of een dier. Nogal wat vrouwen kozen voor deze laatste mogelijk-

7 via secura nr 43

De Bob-zomercampagne en de Bob-bus

Met Bob naar de zomerfestivals Voor de derde keer op rij is er een zomerse aflevering van de Bobcampagne tegen rijden onder invloed. Vermits met de zomer ook de festivaltijd is aangebroken, vonden we het een leuk idee om met Bob het malse gras op te zoeken. In de blits geverfde Bobbus kunnen de festivalgangers terecht voor een ritje met de rijsimulator en op de stand van Teek magazine vallen er tal van prijzen te winnen met het Bob-spel.

De zomerfestivals: niets hoeft en alles mag, of toch bijna. Lekker uit de bol gaan is immers pas écht plezierig als je op het einde van de nacht kan rekenen op een Bob die je veilig thuis brengt... Om Bob te promoten bij het festivalpubliek trekken het BIVV, de Arnoldus Groep en Teek het land rond met een busje en een promotiestand. Rijsimulator Het is de bedoeling dat de Bobbus door zijn opvallende aanwezigheid bij het begin van het festival een belletje doet rinkelen bij de festivalbezoekers:“als we straks met de auto naar huis moeten dan kiezen we best nu reeds een Bob of drinken we beter geen alcohol”. De kleurig versierde Bob-bus,

die door Ford ter beschikking wordt gesteld, is uitgerust met een rijsimulator. De simulator fungeert als publiekstrekker en is bovendien de aanleiding om de festivalgangers te sensibiliseren over de problematiek van het rijden onder invloed.Wie een rit in de rijsimulator maakt, krijgt een traject van 2,6 km voorgeschoteld: de eerste 800 meter rij je nuchter, de rest van de rit leg je af alsof je gedronken zou hebben (vernauwing van het gezichtsveld, tragere reflexen).Voor mensen die genoeg hebben van het stralende weertje buiten (?) bestaat ook de mogelijkheid om barre weersomstandigheden zoals sneeuw, mist en regen te simuleren. Zo kun je ondervinden welke extra moeilijkheden dit met zich meebrengt. Op het

einde van de rit krijg je een brochure met informatie over de risico’s, de gevaren en de mogelijke gevolgen van alcohol achter het stuur. Ook aan de spektakelwaarde voor de omstanders werd gedacht. Zij kunnen het hele gebeuren volgen op twee videomonitors die in de bus geïnstalleerd zijn: één van de schermen toont de rit die wordt afgelegd, het andere toont de chauffeur die via een vaste camera wordt gefilmd. De bus is trouwens ook uitgerust met een muziek- en videoinstallatie die kan worden gebruikt in het kader van educatieve programma’s of op verkeersveiligheidssalons en -beurzen. Alcoholtest Naast de rijsimulator beschikt de Bob-bus ook over een alcoholtester, de Bob-test. Mensen die een paar pinten hebben gedronken en toch zelf willen rijden, kunnen in het Bob-busje hun alcoholgehalte komen testen. Zij die negatief blazen krijgen een Bob-sleutelhanger en een waardebon voor een frisdrankje dat ze bij hun volgende bezoek aan een Seca-tankstation kunnen afhalen. Zij die positief blazen krijgen de goede raad om zich door een Bob naar huis te laten brengen... Bob-spel Dankzij de samenwerking met het jongerenmagazine Teek is er op de festivals ook de mogelijkheid om het Bob-spel te spe-

8 via secura nr 43

len. De spelregels zijn gebaseerd op het bekende OXOspel. Het is daarbij de bedoeling dat twee festivalbezoekers elkaar uitdagen om binnen een bepaalde tijd zo vaak mogelijk het woord “Bob” te vormen op een groot bord dat daarvoor staat opgesteld. De winnaar krijgt niet alleen een Bob-pakket, bestaande uit een T-shirt, een petje, een sleutelhanger en een nummer van Teek, maar maakt bovendien kans op één van de volgende prijzen: een reis voor 2 personen naar de Dominicaanse Republiek, een citytrip naar Barcelona, Praag, Londen of Parijs, een jaar gratis surfen op internet, of één van de talrijke koopvideo’s (o.a.Trainspotting,

The Full Monty…). De winnaars van de wedstrijd zullen bekend gemaakt worden in het oktobernummer van Teek dat op 22 september verschijnt. De Bob-zomer op internet: www.bob.be Zowel de Bob-bus als het Bobspel zullen een hele reeks festivals aandoen. Op de Bob-website van het BIVV (www.bob.be) vind je de volledige lijst. Diegenen die absoluut met een prijs naar huis willen, kunnen op deze website ook het Bob-spel inoefenen.We wensen iedereen er alvast veel succes mee.

Miran SCHEERS

De Bob-bus na de zomer Na afloop van de zomerperiode zal de Bob-bus door het BIVV worden ingezet in het kader van lokale, bovenlokale of provinciale acties waarbij een combinatie van verkeerstoezicht en sensibilisatie wordt nagestreefd, en op verkeersveiligheidsweekends en -beurzen. Het Bob-busje zal ook ter beschikking zijn voor fuiven, dansavonden of verkeersveiligheidsevenementen, en politie- en preventiediensten kunnen er een beroep op doen in het kader van hun educatieve of preventieve initiatieven over rijden onder invloed. Scholen komen alleen in aanmerking als de aanwezigheid van de Bob-bus geïntegreerd wordt in een globaal educatief verkeersveiligheidsproject.Al deze initiatieven dienen in hoofdzaak gericht te zijn op het doelpubliek van de jonge bestuurders. Voor al deze activiteiten heeft het BIVV een Bob-team ter beschikking. De inschakeling van dit personeel is mogelijk mede dankzij de steun van Seca en de Arnoldus Groep. In enkele zeer uitzonderlijke gevallen zal het busje ook onbemand worden uitgeleend. Meer informatie over de voorwaarden om de Bob-bus uit te lenen is te vinden op de Bob-website (www.bob.be).

Lijst van zomerfestivals waar de Bob-stand en/of Bob-bus te zien zullen zijn: 27/06 - 28/06 27/06 27/06 02/07 03/07 04/07 04/07 04/07 08/07 09/07 10/07 - 11/07 10/07 - 12/07 12/07 18/07 19/07 19/07- 21/07 22/07 24/07 - 25/07 30/07 30/07-31/07 31/07 - 02/08 01/08 - 02/08 05/08 07/08 07/08 - 09/08 07/08 - 09/08 13/08 - 15/08 15/08 18/08 21/08 22/08 22/08 - 23/08 24/08 25/08 28/08 - 29/09 31/08

Couleur Café Rock Herk Soirée Jeunes Parkconcerten Parkconcerten Polé Polé Open Tropen Rock Werchter Parkconcerten Parkconcerten Dour Festival Cactusfestival Sjockfestival Axion Beach Rock Kneistival Francofolies Parkconcerten Kneistival Parkconcerten Sfinks festival Lokerse feesten Suikerrock Parkconcerten Strandfuif Folk Dranouter Lokerse feesten Marktrock Boogiewood Parkconcerten Parkconcerten Boerenrock Maanrock Zomerfestival Parkconcerten Pukkelpop Parkconcerten

Brussel Herk-de-Stad Namen Hasselt Deurne Oostakker Vosselaar Werchter Schilde Lier Dour Brugge Gierle Zeebrugge Knokke-Heist Spa Oostende Knokke-Heist Kortrijk Boechout Lokeren Tienen Geraardsbergen Glabbeek Dranouter Lokeren Leuven Buggenhout Sint-Niklaas Geel Kortenaken Mechelen Waregem Roeselare Hasselt Aalst

9 via secura nr 43

Een campagne die niet eens hoort te bestaan!

De gordel: de juiste reflex Het nut van de veiligheidsgordel staat ontegensprekelijk vast. De gordel wordt beschouwd als het beste middel om de inzittenden van een auto te beschermen en heeft wereldwijd al aan ontelbare mensen het leven gered. Volgens schattingen verkleint de gordel met de helft de kans om bij een ongeval te worden gedood. Toch blijven sommigen aarzelen om zich veilig vast te klikken, vandaar de nieuwe gordelcampagne van het BIVV en P&V Verzekeringen.

Het feit dat mensen zonder gordel rijden is allesbehalve nieuw, wat het eigenlijk dubbel zo erg maakt. Reeds in 1971 werd de eerste gordelcampagne gevoerd.Vier jaar later, op 1 juni 1975, werd het dragen van de veiligheidsgordel voorin de auto verplicht.Vanaf 1 januari 1991 moeten ook de passagiers achterin hun gordel vastklikken.

In 1996 werd de reglementering voor het laatst aangepast. Het ging daarbij meer bepaald om de regeling voor kinderen onder de twaalf jaar en vrijstellingen. België hinkt achterop Uit de internationale SARTREenquête die in 1996 werd uitgevoerd blijkt dat België inzake gordeldracht slechter scoort dan de buurlanden. Ongeacht het type weg waarop ze rijden zijn de Belgen in vergelijking met de Fransen, de Duitsers en de Nederlanders het minst geneigd om de gordel te dragen.

Deze resultaten worden bevestigd door een steekproef die Marketing Unit uitvoerde in december 1997: daaruit bleek dat 69% van de bestuurders de gordel draagt in de stad, 76% op gewone wegen en 79% op autosnelwegen; de perfectie is dus nog veraf. De passagiers voorin doen het iets beter: 75% van hen verklaart de gordel regelmatig vast te klikken in de stad, 79% op gewone wegen en 81% op autosnelwegen. De gordeldracht achterin laat evenwel veel te wensen over: slechts 45% van de passagiers achterin draagt de gordel in de stad, 48% op gewone wegen en 49% op autosnelwegen. Uit dezelfde steekproef blijkt ook dat vrouwen en oudere personen meer dan anderen geneigd zijn om de gordel vast te klikken. Waarom niet? De belangrijkste redenen die worden opgegeven om de gordel niet vast te klikken blijven al jaren dezelfde, namelijk het feit dat de gordel hinderlijk zou zijn en de bewegingsvrijheid beperkt. Daarna komen luiheid, onverschilligheid en het feit dat men er niet aan denkt. Er bestaat ook een verband tussen de gordeldracht, de lengte van het

traject en het type weg. Tijdens lange trajecten en op de autosnelweg denkt men er vaker aan de gordel vast te klikken. Reddende gordel De gordel voorkomt niet alleen dat je als inzittende bij een botsing tegen de binnenkant van de wagen of tegen medepassagiers wordt gesmakt, hij zorgt er ook voor dat je niet uit het voertuig wordt geslingerd. Bij een frontale botsing vlieg je door de kinetische energie immers met een enorme klap naar voren, ongeacht of je nu voorin of achterin zit. Een inzittende zonder gordel wordt naar voren met een kracht die 35 keer zijn eigen lichaamsgewicht bedraagt (voor een volwassene van 75 betekent dat een massa van ongeveer 2,5 ton). Als je uit het voertuig wordt geslingerd heb je 10 keer minder overlevingskansen dan de inzittenden die door hun gordel worden vastgehouden. Bovendien lopen deze laatsten 75% minder risico op ernstige hoofdletsels en 61% minder risico op letsels aan de borstkas. In de wagen vastgeklikt blijven is dus veel beter! Het valt dus te begrijpen waarom we ons zoveel moeite getroosten om ook de laatste hardnekkige twijfelaars aan te zetten zicht

Gordeldracht in België en in onze buurlanden Autosnelweg Gewone weg Stad

Frankrijk

Duitsland

Nederland

België

94% 91% 78%

91% 88% 81%

84% 78% 64%

72% 65% 57%

10 via secura nr 43

Op basis van de ongevallengegevens voor 1996 schatten we dat er jaarlijks ongeveer 11.000 verkeersslachtoffers minder zouden zijn als iedereen de gordel zou dragen, zowel voorin als achterin de auto: 210 1627 9186 11.023

doden minder zwaargewonden minder lichtgewonden minder

op een totaal van op een totaal van op een totaal van

1356 11.121 55.682

(-15,5%) (-14,5%) (-16,5%)

slachtoffers minder

op een totaal van

68.259

(-16,1%)

steeds veilig vast te klikken. Dit geldt des te meer omdat de gordel het efficiëntst is bij snelheden tussen 20 en 55 km/uur, dus in de bebouwde kom, waar de gordelplicht net het minst wordt gerespecteerd!

zijn nog vrijgesteld van de gordelplicht: • bestuurders kleiner dan 1,50m; • bestuurders die achteruit rijden; • bestuurders van taxi’s wanneer zij een klant vervoeren; • bezorgers, wanneer ze achtereenvolgens bij op korte afstand van elkaar gelegen plaatsen, goederen afleveren

Kinderen en zwangere vrouwen Sinds 1996 voorziet de wetgeving geen vrijstelling meer voor zwangere vrouwen. Bovendien geldt de vrijstelling voor personen met een gestalte kleiner dan 1,50 m enkel nog voor bestuurders. Dit betekent dat kinderen van meer dan drie jaar steeds moeten worden vastgeklikt. Baby’s en peuters tot drie jaar dienen slechts te worden vastgeklikt als er een kinderzitje voorhanden is (voorin de auto verplicht, achterin sterk aanbevolen meer informatie hierover vind je in de BIVV-brochure “Hey, ik rij ook mee!”, bel 02/244.15.18 voor een gratis exemplaar). Enkel de volgende personen

Bron: VOLVO

Airbag kan gordel niet vervangen Steeds meer auto’s zijn uitgerust met airbags. Dit betekent echter helemaal niet dat de bestuurder of de passagiers in zo’n auto zich niet meer hoeven vast te klikken. De airbag is slechts een aanvullende beveiliging die verhindert dat het hoofd en de borstkas tegen het stuur of het dashboard terechtkomen. Airbags zijn niet bedoeld om de gordel te vervangen en kunnen dat ook niet.

of ophalen; • personen in het bezit van een vrijstelling op grond van gewichtige medische tegenindicaties, afgeleverd door het Ministerie van Verkeer en Infrastructuur of zijn gemachtigde of, indien zij in het buitenland wonen, door de bevoegde instanties van hun land;

11 via secura nr 43

• bestuurders en passagiers van prioritaire voertuigen, indien de aard van hun opdracht het rechtvaardigt. Sensibilisatie De gordelcampagne bestaat uit twee delen: het eerste gedeelte loopt van 1 juni tot 7 juli en het tweede van 22 september tot 25 oktober. Met deze campagne willen we het vastklikken van de gordel (zowel voorin als achterin de wagen) tot een automatisme maken (vandaar de slogan “De gordel, de juiste reflex”). Omdat het overbodig is het

publiek met rationele argumenten te overtuigen van de gegrondheid en het nut van de veiligheidsgordel, werd bewust gekozen voor een humoristische toon. Je hoeft de affiche niet lang te bestuderen om te snappen dat het dragen van een gordel... onmisbaar is! Dankzij de humor komt de boodschap beter over en wordt het gedrag van de doelgroep, met name jonge mannen, gemakkelijker beïnvloed. Naast de traditionele affiches en affichettes (deze laatste zijn ook verkrijgbaar in de agentschappen

Moeten de politiediensten het goede voorbeeld geven ? Volgens artikel 35 van het verkeersreglement zijn bestuurders en passagiers van prioritaire voertuigen vrijgesteld van de plicht om de veiligheidsgordel te dragen wanneer de aard van hun opdracht dat rechtvaardigt. Prioritaire voertuigen zijn voertuigen met één of meerdere blauwe knipperlichten en een speciaal geluidstoestel. De knipperlichten of het geluidstoestel dienen echter niet noodzakelijk in werking te zijn om de vrijstelling te rechtvaardigen. Rijkswacht en gemeentepolitie zijn dus niet altijd verplicht om tijdens hun opdrachten de veiligheidsgordel te dragen. Bovendien geldt de vrijstelling niet alleen voor dringende opdrachten. Ook andere taken kunnen van die aard zijn dat het dragen van de gordel een goede uitvoering ervan hindert. Bijgevolg rijden dagelijks heel wat politievoertuigen rond waarvan de inzittenden geen gordel dragen. Dit is verwonderlijk, gelet op de bescherming die de veiligheidsgordel biedt bij een ongeval. Bovendien zijn het diezelfde politiemensen die de inzittenden van andere auto’s dienen te wijzen op het belang van de gordeldracht. Naast een aantal praktische bezwaren stelt men in politiemiddens dat het risico bestaat dat zich bij het uitvoeren van een routine-opdracht een onverwacht incident voordoet, waarbij de veiligheidsgordel de politie zou verhinderen snel genoeg te reageren of het onmiddellijk gevaar tijdig te ontwijken.

kunnen worden. Hiertegenover staat echter de volgende bedenking: is de kans op onverwachte incidenten en het risico dat men daarbij loopt omwille van de veiligheidsgordel zo groot dat de bescherming die de gordel bij onverwachte manoeuvres of bij een ongeval kan bieden daardoor verwaarloosbaar is? Wij denken van niet. Bovendien kunnen we verwachten dat het effect op het gedrag van de autobestuurders en -passagiers groot zal zijn wanneer de de politie bij bepaalde routineopdrachten de veiligheidsgordel zou dragen. De politieman of de rijkswachter is immers een gezagsdrager die een belangrijke voorbeeldfunctie uitoefent ten overstaan van de bevolking. Bovendien zal het politietoezicht op de gordeldracht aan overtuigingskracht winnen: voor de politieman die zelf de gordel draagt is het immers gemakkelijker om een autobestuurder of zijn passagiers te overtuigen van het nut van de gordel. In Nederland is men deze overtuiging alvast toegedaan. Daar kregen de politiecombi’s stickers opgeplakt met het opschrift “Gordel om, ook de politie draagt ‘m”. Het spreekt vanzelf dat het met dergelijk opschrift voor de inzittenden van het politievoertuig moeilijk werd om de gordel niét te dragen.Als reactie verwijderden sommige agenten de stickers. Er was echter geen ontkomen aan: zij kregen er onmiddellijk een nieuwe opgeplakt!

Het is ontegensprekelijk zo dat rijkswacht en politie met dergelijke risico’s geconfronteerd

Miran SCHEERS

12 via secura nr 43

van P&V Verzekeringen) worden drie radiospots uitgezonden tijdens de uren met de grootste luisterdichtheid. De Nederlandstalige spots zijn te horen op de VRT-zenders. Dag Allemaal/Zondagnieuws, Humo, P Magazine,Teek Entertainment, Uit-Magazine,Autogids en het magazine van Touring publiceren een advertentie van de campagne, en het thema komt ook aan bod in “Kijk Uit” (VRT). En handhavingsbeleid Politiecontroles en zwaardere boetes zijn de belangrijkste factoren die niet-gordeldragers kunnen aanzetten om zich wél vast te klikken. Het belang van een goed handhavings- en vervolgingsbeleid dient dus niet te worden onderschat, zonder dit anderzijds te overdrijven. De politiediensten verlenen hun medewerking aan deze campagne door het uitvoeren van preventieve en repressieve controles, waarbij 300.000 speciaal ontworpen folders en zelfklevers zullen worden uitgedeeld. Om dit extra politietoezicht te ondersteunen, en voor een maximaal effect inzake gedragsbeïnvloeding, is ook de medewerking van de parketten nodig. Zij zullen extra aandacht besteden aan verkeersovertredingen in verband met de gordeldracht. Dit alles zou de laatste twijfelaars moeten overtuigen hun gordel toch maar vast te klikken... al bij al gebeurt dat in een oogwenk, het doet geen pijn, het kost niets... maar het kan wel je leven redden! Benoit GODART

Speedi leert denken over verkeer De eerste en belangrijkste doelstelling van Speedi is jongeren een veilig verkeersgedrag aan te leren, maar daar blijft het niet bij. Er is ook aandacht voor milieubewuste vervoerswijzen en duurzame mobiliteit. Het klassieke ‘lessenpakket’ wordt geruild voor een moderne communicatie- en leervorm, zonder dat het educatieve aspect op de achtergrond komt te staan. De thematiek van Speedi draait uiteindelijk rond kwaliteit: de kwaliteit van het samenleven, de kwaliteit van het milieu en de kwaliteit van de toekomst. Verrassingen Speedi is ontworpen voor klassikaal gebruik maar kan ook individueel en thuis worden gespeeld. Bij elke ronde krijgen de spelers andere vragen, infospots en verrassingen voorgeschoteld. In de bijhorende handleiding zijn alle nuttige aanwijzingen voor klassikaal gebruik opgenomen. Het zilveren schijfje bevat 600 vragen, 100 verrassingen en 45 informatieve spots. Het spel kan met 1, 2 of 3 spelers gespeeld worden. De speelduur voor elke speler bedraagt per spelbeurt ongeveer 15 à 20 minuten. Elke deelnemer kiest een bestemming (de school, de jeugdbeweging, het zwembad, de bioscoop,...) en een vervoermiddel, en krijgt daarbij hints over welk vervoermiddel het meest geschikt is voor een bepaalde bestemming. Net zoals in het echte verkeer zal hij in de loop van het spel wor-

den geconfronteerd met positieve en negatieve verrassingen die samenhangen met de gemaakte keuze. Informatiespots Vervolgens krijgt elke speler een route met 25 ‘controleposten’ voorgeschoteld. Meestal moet hij dan een vraag beantwoorden, maar er zijn ook verrassingen, informatiespots en opinievragen. De informatiespots gaan uitvoeriger in op een specifiek onderwerp. Misschien heeft de speler de neiging deze informatie weg te klikken; dat kan, maar het is geen verstandige keuze. De kans is immers groot dat er een vraag volgt die de speler alleen maar kan beantwoorden als hij de informatiespot aandachtig heeft gevolgd. Correcte antwoorden leveren 50 punten op, bij een fout antwoord blijft de score ongewijzigd. Bij de meeste vragen hoort feedback die meer achtergrondinformatie biedt over het juiste antwoord. Stof tot nadenken Tenslotte duikt tijdens elk traject één opinievraag op waarbij geen punten te winnen of te verliezen vallen.Wel krijgt de speler stof tot nadenken bij één van de gekozen stellingen.Voor de leerkracht is het een geschikte aanleiding om de discussie in de klas verder te zetten.

Eén ding is duidelijk: Speedi is méér dan zomaar een computerspel. Directe concurrentie met ‘Mortal Kombat’ en co zit er dus niet in.Als het om verkeer gaat is dat ook maar beter zo...

Werner DE DOBBELEER

Bron: VSV

Duurzame mobiliteit centraal in nieuw verkeersspel

In samenwerking met een aantal privépartners hebben het Departement Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap, de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV) en het BIVV een cd-rom klaargestoomd die de verkeers- en mobiliteitseducatie in het secundair onderwijs op een SPEelse, Educatieve en Interactieve manier wil stimuleren: Speedi.

Andere educatieve projecten van de VSV-Stuurgroep Onderwijs • Gids educatief materiaal basisonderwijs en secundair onderwijs: een inventaris van alle beschikbaar materiaal rond verkeerseducatie in Vlaanderen, gebundeld in een handige ringmap • FietsIEfietTS: een methode om kinderen fietsvaardigheden aan te leren; bestaat uit een didactische brochure voor de leerkracht en een uitleenbaar parcours met handleiding voor de handige zelfbouwer • Op automatische piloot: een werkboek over auto en mobiliteit voor de derde graad TSO en BSO • Goed begonnen is half gewonnen: een module voor ingebouwde verkeers- en mobiliteitseducatie in het pedagogisch hoger onderwijs • Nascholing verkeers- en mobiliteitseducatie: een overzichtsfolder met alle dienstverlening van de VSV-Stuurgroep Onderwijs aan de scholen betreffende nascholing over verkeers- en mobiliteitseducatie Info: Willem Boon, VSV - Stuurgroep Onderwijs, J.P. Minckelersstraat 43A, 3000 Leuven Tel. 016/ 23.94.65, fax 016/ 29.02.10.

13 via secura nr 43

BIVV en VSPP1 starten grootscheepse controlecampagne

Veilig op de fiets Maak plaats voor fietsers? Jazeker, maar de fiets zelf verdient ook wat aandacht. In het kader van de preventie- en veiligheidscontracten is het BIVV van start gegaan met vormingssessies over de technische controle van fietsen ten behoeve van gemeentelijke coördinatoren. Deze speelden de informatie door aan de stadswachten die belast zijn met het uitvoeren van preventieve fietscontroles, al dan niet in een schools kader. Het doel? Fietsers overtuigen van het nut van een rijwiel in goede staat en hen aanzetten om de nodige reparaties te (laten) uitvoeren.

In 1996 werden 6933 fietsers het slachtoffer van een verkeersongeval. 119 van hen kwamen daarbij om het leven, en 1167 anderen liepen zware verwondingen op. Kinderen en jongeren zijn oververtegenwoordigd in deze groep: 3192 slachtoffers (46%) waren jonger dan 24. Meer bepaald de leeftijdscategorie tussen 10 en 19 jaar is bijzonder kwetsbaar.

nieuw informatiemateriaal mee over de uitrusting van de fiets:

Defecten spelen rol bij ongevallen Hoewel niet alle ongevallen op rekening kunnen worden geschreven van een fiets in slechte staat, is dit toch een factor die een rol kan spelen. Uit een onderzoek dat in 1989 in Nederland werd uitgevoerd bij fietsers die bij een ongeval gewond raakten, blijkt immers dat 5% van de ongevallen te wijten was een aan technisch defect van de fiets. Een recenter onderzoek dat in 1994 bij 7000 fietsers werd gevoerd, toonde aan dat meer dan een kwart van de fietsers reeds het slachtoffer was geweest van een ongeval. 10% van de slachtoffers meende dat het ongeval te wijten was aan een technisch mankement. Een controle-actie die de VTBVAB vorig jaar in ons land uitvoerde in 600 Vlaamse scholen toonde aan dat meer dan de helft van de fietsen één of meer defecten vertoonde. Vooral de verlichting laat het dikwijls afweten.

2) een controlekaart die uit twee luiken bestaat (een voor de controleur, het ander voor de eigenaar van de fiets). Op elk luik van de kaart staat de lijst met te controleren elementen. De controleur moet gewoon aankruisen welke elementen nazicht behoeven.

Informatiemateriaal De gemeentelijke coördinatoren die de cursus van het BIVV hebben gevolgd, kregen een pak

14 via secura nr 43

1) een poster met de wettelijk verplichte uitrusting per type fiets (gewone fiets, terreinfiets, racefiets, fiets met kleine wieldiameter) die tevens uitleg verschaft over een aantal technische elementen waar men best op let (banden, velgen, spaken, zadel, stuur, vork, pedalen,...).

De kaart is zodanig opgevat dat de aanduiding op beide luiken te zien is. De eigenaar van de fiets krijgt de diagnose mee naar huis en de controleur bewaart het dubbel dat dient als geheugensteuntje bij de tweede controle en als hij de controle evalueert. 3) de brochure Fietscontroles: gebruiksaanwijzing die dient als vademecum voor de controleur. In deze brochure wordt de wettelijk verplichte uitrusting van de fiets uiteengezet per type van fiets, en is er aandacht voor de niet-verplichte elementen die niettemin toch zeer belangrijk zijn voor de veiligheid van de fietser. De brochure legt uit hoe de verschillende onderdelen van de fiets in de praktijk te controleren en geeft raad voor de organisatie en het verloop van de fietscontroles. Dit materiaal wordt ter beschikking gesteld van de gemeenten en verenigingen of instellingen die een fietscontrole-actie willen opzetten. Preventie is hoofdzaak Of de controles nu door stadswachten of door andere personen worden uitgevoerd, ze zijn in de eerste plaats preventief bedoeld.

Enkel politiemannen en rijkswachters mogen, na de nodige vaststellingen, eventuele mankementen bestraffen met een proces-verbaal. De controle dient niet beperkt te blijven tot het nakijken van de wettelijk verplichte uitrusting, maar dient ook rekening te houden met de elementen die niet wettelijk verplicht zijn maar toch belangrijk voor de veiligheid. Het is eveneens aan te raden de eigenaars in te lichten over de risico’s die ze lopen als hun fiets een of ander defect vertoont. Opvolging Het is nodig om steeds twee controlesessies te voorzien. Enerzijds moeten de eigenaars voldoende tijd krijgen om de nodige reparaties uit te voeren.Anderzijds mag er ook weer niet té veel tijd liggen tussen de eerste en de tweede controle, om te voorkomen dat de eigenaar alles vergeet of niet meer geïnteresseerd is. Een tussentijd van twee tot vier weken blijkt ideaal. De tweede controle dient om na te gaan of de nodige reparaties of aanpassingen werden gedaan. De controleur die het dubbel van de eerste controle heeft bewaard dient dan slechts de elementen te bekijken die de eerste keer niet in orde waren. Reparaties en beloning Het is bijzonder interessant om de controlesessies te koppelen aan een reparatie-atelier. Praktisch is zulks echter niet haalbaar als men niet over het nodige gekwalificeerde personeel beschikt.

Een andere oplossing is fietsers wiens fiets helemaal in orde is te bedenken met een klein cadeautje. Heel wat fietsers zullen natuurlijk al bij de eerste controle een beloning ontvangen. De anderen maken kans op hetzelfde presentje bij de tweede controle, als hun fiets intussen helemaal in orde is gemaakt. De beloning dient bij voorkeur verband te houden met de verkeersveiligheid: een fluo armband, gordel of vest met reflecterende stroken, een fietshelm, een fietsvlag.

Een andere oplossing is een beloning die het leven van de fietser vergemakkelijkt (een rugzakje, een regenjack,...).Als het budget voor de actie geen grote uitgaven mogelijk maakt, kan bijvoorbeeld een tombolabiljet worden gegeven waarmee men een van bovenstaande prijzen kan winnen. Bij de introductie van dergelijk beloningssysteem moet dat bij de aanvang van de actie duidelijk worden aangekondigd

(lokale berichtgeving, een brief naar de ouders,...). Dat zal de fietsers ertoe aanzetten hun fiets te laten controleren als de actie louter op vrijwillige basis gebeurt. Gaat het om een actie in de school, dan zal zo’n aankondiging de ouders aanzetten om de nodige reparaties te laten uitvoeren voor de eerste controle. Het is ook belangrijk om de resultaten van de uitgevoerde controles mee te delen: het percentage

fietsen dat in orde is bij de eerste en de tweede controle, de belangrijkste defecten die werden vastgesteld enz... Aankondigen of niet? De schooldirectie neemt de beslissing of de fietscontrole al dan niet wordt aangekondigd bij de leerlingen en hun ouders. Deze beslissing dient gedeeltelijk gebaseerd te zijn op het feit of de leerlingen al dan niet per fiets naar school komen. Indien veel leerlingen per fiets komen, kan de direc-

15 via secura nr 43

tie besluiten een verrassingscontrole uit te voeren voor alle fietsen die op de bewuste dag in de school staan.Als slechts weinig kinderen per fiets komen, is het nodig de leerlingen en hun ouders te verwittigen zodanig dat ze hun fiets op de aangekondigde dag mee naar school kunnen brengen. De verrassingscontroles hebben het nadeel dat ze door de leerlingen vaak slecht ontvangen worden. Daartegenover staat dat het met dit soort controle mogelijk is een maximum aantal fietsen te controleren dat dagelijks wordt gebruikt. De aangekondigde controles bieden de gelegenheid om de fiets in orde te laten zetten voor de dag van de controle, hetgeen de actie een meer preventief karakter geeft. Niettemin loopt men het risico dat de leerlingen op de bewuste dag hun fiets thuislaten omdat ze vrezen met de vinger te zullen worden gewezen of te worden verplicht om reparaties uit te voeren. Context Men moet een onderscheid maken tussen de controles uitgevoerd binnen de scholen (of in een schoolse context) en andere (bijvoorbeeld ter gelegenheid van een sportgebeurtenis of een plaatselijk feest).

16 via secura nr 43

Buiten het schoolse kader dienen de controles vaker verbonden te zijn met het uitdelen van beloningen om fietseigenaars aan te trekken. Diegenen die de fietscontroles uitvoeren (stadswachten of anderen) mogen in geen geval fietsers op straat staande houden en hun fiets aan een controle onderwerpen. Enkel de politie is daartoe gemachtigd. Op school zijn de meest efficiënte fietscontroles deze die geïntegreerd zijn in een meer omvattende actie die op de veiligheid van de fietser gericht is (2). Dit kan bijvoorbeeld gaan om theoretische lessen in de klas over het verkeersreglement en anticiperend rijgedrag, praktische oefeningen op de speelplaats of op een andere veilige plek, een fietstocht,... Controle op school Om de leerlingen op optimale wijze te sensibiliseren voor het belang van een fiets in goede staat, is het nodig dat ieder de controle van zijn eigen fiets kan bijwonen. Omwille van het grote aantal te controleren fietsen kan het in sommige scholen gebeuren dat de controles worden uitgevoerd zonder dat de leerlingen daarbij aanwezig zijn - wat echter niet aan te raden is. In dat geval wordt de controlekaart op de fiets van de eigenaars bevestigd. Bij kleine groepen (maximum 10 leerlingen) kan men alle fietsen samen met de groep controleren zodat iedereen deelneemt aan het geheel van de activiteit.Tijdens het nazicht legt de controleur uit wat hij precies doet.

Hij wijst tevens op de mogelijke gevolgen en gevaren van de defecten die hij vaststelt. Deze gevaren worden beschreven in de brochure Fietscontroles: gebruiksaanwijzing.Als de controle in groep wordt uitgevoerd, worden de risico’s slechts één keer opgesomd, naargelang men de defecten tegenkomt.Wordt hetzelfde mankement later bij een andere fiets vastgesteld, dan kan de controleur het gewoon vermelden en de leerlingen vragen om de risico’s nog eens op te sommen. De controleur mag zijn houding niet wijzigen in functie van de staat van de fiets, vooral niet als het om kinderfietsen gaat, want kinderen zijn nu eenmaal zeer gevoelig voor opmerkingen die worden gemaakt in het bijzijn van hun vriendjes. Het komt er niet op aan de eigenaars van oude wrakken met de vinger te wijzen, laat staan er zich vrolijk over te maken of ze schrik aan te jagen. De actie heeft tot doel hen te overtuigen van het nut van een fiets in goede staat, kortom... een veilige fiets. Bénédicte VEREECKE

(1)

VSPP:Vast Secretariaat voor het Preventiebeleid

(2)

Speciaal voor scholen heeft het BIVV verschillende leermiddelen die inspelen op de veiligheid van jonge fietsers (een catalogus is op aanvraag te verkrijgen).

Praktijkvoorbeeld van zacht en openbaar-vervoerbeleid

Mobiliteit in Hasselt

Met haar mobiliteitsplan streeft de stad Hasselt 8 doelstellingen na: • verdubbeling van het fietsgebruik; • halvering van het aantal ongevallen; • verbetering van de bereikbaarheid van het centrum, met bijzondere aandacht voor het openbaar vervoer; • selectieve toegankelijkheid van de binnenstad en een bewonersgericht parkeerbeleid; • stadsverdichting rond de knooppunten van openbaar vervoer; • dagelijkse voorzieningen aanbieden op fietsafstand van de woonkernen; • verbetering van de voetgangersvoorzieningen op wijkniveau; • integratie van mobiliteitsdoelstellingen in ruimtelijke plannen. Spectaculaire maatregelen Het Hasseltse verkeersbeleid heeft het nieuws gehaald met enkele spectaculaire maatregelen zoals het gratis toegankelijk maken van het nieuwe stadsnet voor openbaar vervoer en

het volledig herinrichten van de kleine ring als groene boulevard. Het eigenlijke beleid is echter veelomvattender en bestaat uit een samenhangend pakket van verschillende maatregelen. De vereniging van openbaar-vervoergebruikers is zeer tevreden met het nieuwe net en de sterke promotie die ervoor gevoerd werd (onder meer gratis toegankelijk voor alle reizigers). Bijna van de ene dag op de andere is Hasselt geëvolueerd van een stad waar haast niemand de bus nam, naar een plek waar de stadsbussen afgeladen vol zitten. Vanuit de gebruikershoek werd gevraagd om de capaciteitsproblemen niet op te vangen met grotere bussen maar wel met een frequentieverhoging. De huidige halfuurfrequentie is voor een stadsnet vrij laag, een kwartierfrequentie op de hoofdassen zou geen overdreven luxe zijn in vergelijking met aanbod in andere vergelijkbare Vlaamse steden. Complementariteit Ook in Hasselt is de complementariteit tussen bus en auto een punt van discussie. Sommigen zouden graag een grote ondergrondse parking zien tot stand komen onder het Dusartplein, anderen zien meer heil in het uitbouwen van een grote randparking bij de Grenslandhallen, vanwaar de stadsbus de mensen tot in het hartje van de stad brengt.

In Vlaanderen liep van 9 tot 17 mei de Week van de Zachte Weggebruiker, georganiseerd door KOMIMO (Komité Milieu en Mobiliteit) en gesteund door de Vlaamse minister van Openbare Werken, Vervoer en Ruimtelijke Ordening, Eddy Baldewijns. Als permanent overlegforum van een aantal organisaties actief in de milieu- en verkeersproblematiek, vraagt KOMIMO tijdens deze week extra aandacht voor de voetgangers en de fietsers.

de kleine ring. Zoals in zovele steden waren de stadsvesten verworden tot een onveilige en onleefbare stadssnelweg van 2 x 2 rijstroken. Nu worden ze heringericht als “groene boulevard”. Meer concreet mag het autoverkeer slechts in een richting rond de historische binnenstad rijden. Hiervoor worden twee rijstroken voorzien aan de buitenkant van de ring. Langs de binnenkant wordt een zone 30 aangelegd waarin het bestemmingsverkeer met lage snelheid terecht kan en waar kan geparkeerd en gefietst worden. In het midden van de boulevard wordt een brede promenade voorzien die aan beide zijden afgezoomd wordt met een bomenrij. Bij de herinrichting van het openbaar domein werd erg op de details gelet. Visueel gehandicapten worden met speciale tegels naar de oversteekplaatsen geleid. In het verblijfsgebied aan de binnenzijde wordt het hoogteverschil tussen trottoir en rijbaan praktisch volledig uitgevlakt. De werken aan de groene boulevard zijn in 1997 begonnen, het einde ervan is voorzien voor einde 1999. Marc BROECKAERT

Groene boulevard De voetgangersbeweging is dan weer zeer te spreken over de grondige herinrichting van

Bron: BIVV

In het kader van de Week van de Zachte Weggebruiker organiseerden de Bond van Trein-, Tram- en Busgebruikers (BTTB) en de Voetgangersbeweging een studiebijeenkomst in Hasselt op zaterdag 9 mei 1998, waar verschillende sprekers het Hasseltse verkeersbeleid toelichtten. Er werd bijzondere aandacht besteed aan twee aspecten van dit beleid, namelijk het vernieuwde stedelijk openbaar vervoer en de voorzieningen voor voetgangers.

17 via secura nr 43

Fietser staat symbool voor zwakke weggebruiker

Maak plaats voor fietsers! Eens de winter voorbij halen heel wat mensen de fiets van stal om een tochtje te maken. Wat is er immers plezieriger dan een rustige fietswandeling met de kinderen, of, voor de sportievelingen, een fikse rit om de conditie op peil te houden? Niet alleen zit het zogenaamd recreatieve fietsgebruik in Vlaanderen zowel als in Wallonië de laatste jaren duidelijk in de lift, ook wordt de fiets herontdekt als uiterst handig vervoermiddel. Fietsen is praktisch, gezond en bovendien nog leuk ook.

Naast het recreatieve fietsen maken nogal wat Belgen dagelijks gebruik van de fiets om naar het werk te gaan, naar school te rijden of boodschappen te doen - en dat het hele jaar door. Ze hebben geen ongelijk. Het wordt dus eindelijk tijd om de fiets de plaats te geven die hem toekomt: deze van een volwaardig vervoermiddel.

rijbaan met elkaar te delen, en dat kan alleen maar vlot verlopen als de autobestuurders oog hebben voor de noden van de fietsers en hen letterlijk de plaats geven waar ze recht op hebben. De onveiligheid voor de fietser wordt immers voor een groot stuk gecreëerd door het gemotoriseerd verkeer. Automobilisten dienen hun rij-

Aan de techniek zal het alvast niet liggen: de fietsindustrie heeft de laatste jaren niet stilgezeten, en een ware vloedgolf van innovaties en technische hoogstandjes maakte definitief komaf met het wat oubollige imago. Daardoor is de fiets ook voor dagelijks gebruik een stuk aantrekkelijker geworden voor doelgroepen die vroeger niet zo geïnteresseerd waren. Zo zijn heel wat jongeren gecharmeerd door het stoere imago van de terreinfiets, en vinden trendy kaderleden het niet langer raar om per fiets op kantoor aan te komen. Fietsen hoort duidelijk bij een bepaalde levensstijl en wint aan status.

Zes goede redenen om voor de fiets te kiezen

Veiligheid primeert Net als voetgangers zijn fietsers kwetsbare verkeersdeelnemers. De veiligheid van fietsers hangt af van twee belangrijke externe factoren: de plaats die andere weggebruikers (in casu de automobilisten) voor hen vrijmaken, en het bestaan van aangepaste infrastructuur.

5. Fietsen is goed voor lichaam en geest: fietsen zorgt voor een portie gezonde lichaamsbeweging. Mensen die naar hun werk fietsen beginnen de dag fitter en minder gestresseerd dan diegenen die een uurtje file achter de rug hebben.

18 via secura nr 43

De eerste factor heeft te maken met de houding en het gedrag van autobestuurders tegenover fietsers. Net zoals voor andere weggebruikers geldt voor fietsers en automobilisten dat iedereen baat heeft bij een goede wederzijdse verstandhouding.Waar geen fietspaden voorhanden zijn dienen fietsers en automobilisten de

1. De fiets is het meest praktische vervoermiddel voor verplaatsingen tot 5 kilometer, en in de stad zelfs tot 8 kilometer. Voor korte verplaatsingen van deur tot deur in een bebouwde omgeving ben je zonder twijfel het snelst af met de fiets. Op langere trajecten is de combinatie fiets + openbaar vervoer een valabel alternatief voor de auto. 2. Een fiets neemt nauwelijks ruimte in beslag en is overal gemakkelijk te stallen. Daardoor is de fiets dé oplossing voor het dichtslibben van de toegangswegen naar de binnensteden en de parkeerproblemen in de centra. 3. Fietsen is milieuvriendelijk: een fiets maakt nauwelijks lawaai, en kwalijke dampen blijven al helemaal achterwege. Bovendien is fietsen een zeer efficiënte manier om (de eigen) energie te benutten. 4. Fietsers zijn van niemand afhankelijk, hoeven geen rekening te houden met dienstregelingen en rijden elke file met de glimlach voorbij.

6. Bovendien is fietsen helemaal niet duur: de aankoopprijs van een gewone fiets ligt minstens twintig tot dertig keer lager dan die van een kleine gezinswagen, je hebt er jarenlang plezier van, je hoeft geen brandstof te kopen, en bij een goed onderhouden fiets blijven reparaties tot een minimum beperkt...

de campagne ook aan bod in de tv-programma’s Kijk Uit, Ça Roule en Contacts. Voelt u bij dat alles ook de fietskriebels opkomen? Werner DE DOBBELEER

Bron: BIVV

Overheid maakt plaats voor fietsers Op het niveau van de gewesten zijn er verschillende initiatieven die het de fietser veiliger en aangenamer moeten maken: Het tweede gedeelte,“Fietsers, voor jullie maken we plaats”, loopt van 8 juli tot 16 augustus en richt zich tot de fietsers. Dit gedeelte benadrukt het feit dat de nodige infrastructuur wordt uitgebouwd. Het doel is meer mensen vaker te laten kiezen voor de fiets, door ze bewust te maken van de nieuwe mogelijkheden die voor hen worden gecreëerd.

Duwtje in de rug Om de fietsers en het beleid een duwtje in de rug te geven, startte het BIVV een sensibilisatiecampagne voor en over de zwakke weggebruiker, in samenwerking met de drie gewesten. Daarbij werd gekozen voor de fietser als symbool voor àlle zwakke weggebruikers.

Affiches, affichettes, een radiospot en advertenties in de geschreven pers ondersteunen de campagne. De affiches, vier in totaal, tonen telkens een zichtbaar gelukkige fietser, de haren in de wind: een jong meisje, een sportieve senior, een kaderlid en een jonge vrouw. De indruk is positief en dynamisch. Zoals gebruikelijk werden 45.000 affichettes op klein formaat verspreid in openbare gelegenheden via het distributienetwerk van het BIVV. De radiospot bij het eerste campagneluik “Maak plaats voor fietsers” bestond uit een humoristische schlager en was te horen op Studio Brussel, Radio Donna, Radio 21, Bel RTL, Contact Sud en BRF. In de Nederlandstalige en Franstalige pers verschenen advertenties die gebaseerd waren op de campagne-affichettes en die werden gefinancierd door de Gewesten, en tenslotte kwam

Het eerste gedeelte van de campagne,“Maak plaats voor fietsers”, liep van 1 tot 31 mei en spoorde de automobilisten aan tot meer hoffelijkheid tegenover fietsers om zo de veiligheid te verhogen. “Maak plaats voor fietsers” moet daarbij zowel letterlijk als figuurlijk worden genomen. Figuurlijk in die zin dat de automobilisten hun houding tegenover fietsers dienen aan te passen; letterlijk door hen de nodige bewegingsruimte en afstand te geven.

• Vlaanderen investeert jaarlijks meer dan 100 miljoen BEF in de uitbreiding van fietspaden en de herinrichting van tal van wegen, waarbij veel aandacht wordt besteed aan de veiligheid van fietsers.In het kader van de mobiliteitsconvenanten worden nieuwe verbindende fietspaden aangelegd langs gewest-, gemeente- of provinciewegen. In samenwerking met de openbaarvervoermaatschappijen worden overstappunten heringericht die het comfort van alle zachte weggebruikers verhogen. • in Brussel ligt het accent op het onderhoud van wegen en openbare ruimten, en de aandacht voor fietsers bij de heraanleg van straten en kruispunten. Verder voorziet het Gewestelijk Ontwikkelingsplan 19 gewestelijke fietsroutes, waarvan er dit jaar reeds twee voltooid zouden moeten zijn. • Wallonië werkt aan een netwerk voor “langzaam verkeer”, het RAVeL (Réseau Autonome de Voies Lentes), dat voornamelijk bestaat uit oude spoorwegbeddingen en jaagpaden langs rivieren en kanalen. Het RAVeL omvat op dit ogenblik reeds 800 km en zou nog met 1200 km worden uitgebreid. In een aantal steden en gemeenten (o.a. Charleroi, Namen, Luik, Bergen, Eghezée,Wanze, Hotton, Couvin en Anthisnes) lopen pilootprojecten om het fietsgebruik te stimuleren. Op federaal niveau worden inspanningen geleverd om de reglementering aan te passen zodat ruimte ontstaat voor nieuwe initiatieven (bv. het aanpassen van de zone 30-reglementering, het fietsen in winkelwandelstraten,...)

Bron: BIVV

gedrag en snelheid aan te passen aan de aanwezigheid van fietsers en voetgangers. De tweede factor, de fietsinfrastructuur, is in handen van de overheid. Hierbij leveren de gewesten een speciale inspanning om, zoals de slogan het zegt,“voor fietsers plaats te maken” op de openbare weg door de nodige fietsvoorzieningen aan te leggen.

19 via secura nr 43

Adonis maakt lopen en fietsen attractiever

Over cityfietsen en Bikebus’ters Adonis (Analysis and Development Of New Insight into Substitution of short car trips by cycling and walking) is een onderzoeksproject van de Europese Commissie naar de mogelijkheden om verplaatsingen per auto over korte afstand te vervangen door te voet gaan of fietsen. Door fietsen en wandelen aan te moedigen kunnen de negatieve effecten van het verkeersgebeuren immers worden ingeperkt, en bovendien worden het welzijn en de gezondheid van de bevolking verbeterd.

Aan het Adonis-onderzoeksproject werkten zeven instituten uit vijf Europese lidstaten mee, waaronder Langzaam Verkeer vzw. Het BIVV hielp twee van de in totaal vier werkthema’s financieren, die tot doel hadden catalogi te ontwikkelen met maatregelen ter promotie van fietsen en lopen. In dit artikel tonen we aan de hand van voorbeelden hoe het fietsgebruik kan worden gepromoveerd via andere dan infrastructurele ingrepen. Andere categorieën van maatregelen komen in de volgende nummers van Via Secura aan bod. Cityfietsen in Kopenhagen Sinds 1995 kan iedereen in Kopenhagen gratis gebruik maken van cityfietsen.De fietsen zijn beschikbaar op 120 uitleenpunten in het centrale deel van de Deense hoofdstad (een gebied iets groter dan de Brusselse ‘vijfhoek’).

Bron: Langzaam Verkeer

Om een fiets te gebruiken volstaat het om 20 DKK (circa 100 BEF) statiegeld in het slot te steken, een bedrag dat teruggegeven wordt als de fiets weer wordt gestald. Een infozuil bij alle uitleenpunten toont het gebied waarin de cityfietsen kunnen worden gebruikt.

20 via secura nr 43

De fietsen zelf zijn veelkleurig beschilderd en daardoor eenvoudig herkenbaar; ze zijn ook zeer robuust (o.a. beveiliging tegen lekke banden). Het project wordt beheerd door een stichting die ook instaat voor het onderhoud van de fietsen en de rekken. De stichting wordt gefinancierd door overheidsinstellingen en private sponsors. Gestolen of defecte fietsen worden meteen vervangen (een cityfiets kost omgerekend 10.000 tot 15.000 BEF). In 1996 waren er 1700 fietsen in omloop, de komende jaren wordt gemikt op 5000. Brussel overweegt een gelijkaardig project, en in Amsterdam loopt een experiment. Pluspunten voor de fietser • Cityfietsen vereenvoudigen verplaatsingen in centraal Kopenhagen op een voordelige, snelle en gezonde manier. • Cityfietsen geven de toerist de mogelijkheid de binnenstad op een nieuwe manier te ontdekken. • Cityfietsen zijn robuust en vergen minder onderhoud dan gewone fietsen. Minpunten voor de fietser • Het onderhoud laat vaak te wensen over. • Cityfietsen kunnen enkel in het stadscentrum worden gebruikt. • Cityfietsen zijn niet beschikbaar tijdens de wintermaanden (december tot april).

• Het aantal fietsen is te beperkt om een voldoende beschikbaarheid te garanderen. • Cityfietsen hebben geen bagagedrager of korf. Bagage meenemen of kleine kinderen vervoeren is dus moeilijk. Pluspunten voor de overige verkeersdeelnemers • “Park and bike”:automobilisten kunnen aan de rand van het centrum parkeren en met de fiets verderrijden. Buiten het centrum zijn parkeerplaatsen immers goedkoper en ruimer voorhanden. • Alle stations beschikken eveneens over uitleenpunten. Over de evolutie van het fiets- of autogebruik als gevolg van het project bestaan er geen cijfers. BikeBus’ters in Aarhus (Denemarken) Het BikeBus’ters-project in het Deense Aarhus liep van 1 mei 1995 tot 30 april 1996 en had als doel regelmatige korte autoverplaatsingen te vervangen door de fiets of het openbaar vervoer. Mensen die hun wagen thuis lieten kregen een gratis fiets of gratis bustickets aangeboden. Uit 1700 vrijwilligers werden 175 mensen geselecteerd die hun auto dagelijks voor het woon-werkverkeer gebruikten over afstanden van 2 tot 8 km. Het project werd gefinancierd door het Deens Milieu-agentschap,de Stad Aarhus en de Deense verkeersraad, die elk ca. 5 miljoen BEF bijdroegen.

De 175 BikeBus’ters kregen voor een jaar een fiets naar keuze in bruikleen, drie gratis onderhoudsbeurten, regenkleding, een kinderzitje, en een onbeperkt aantal bustickets voor de stadsbus.‘s Winters werd ook winterkleding en een winterdienstregeling van de bussen verdeeld. Een gratis geneeskundig onderzoek en een tweemaandelijkse nieuwsbrief vervolledigden het pakket. Fietsers met problemen werden geholpen door een pechdienst.

of 80% meer dan de gemiddelde Deense stedeling.

Via een fietscomputer en het aantal gebruikte bustickets werd het aantal afgelegde kilometers nagegaan. Daarnaast hield elke deelnemer gedurende drie weken een logboek bij van alle verplaatsingen per fiets, bus of auto: één week voor de start van het project, twee weken tijdens het project, waarvan één in de zomer en één in de winter.

Alle richtingen groen voor fietsers (Nederland) Een kortere wachttijd voor fietsers op kruispunten met verkeerslichten verhoogt de attractiviteit van de fiets. Door alle richtingen gelijktijdig groen te geven (“Vier richtingen groen”-regeling) kan de wachttijd voor links afslaande fietsers gevoelig worden ingekort.

In de periode voor de start (april 1995 - eerste reislogboek) gebeurde 80% van alle verplaatsingen per auto, tegenover 9% per fiets, 2% per bus en 10% te voet. Na de start van het project (september 1995 - tweede reislogboek) gebeurde nog slechts 34% van de verplaatsingen per auto, tegenover 53% per fiets, 4% met de bus en 9% te voet. Geneeskundig onderzoek wees uit dat de algemene gezondheidstoestand van de deelnemers significant verbeterd was. Na de winter (maart 1996 - derde reislogboek) nam de auto 40% van de verplaatsingen voor zijn rekening, de fiets 28%, en lopen en bus samen 16%. Er werd een verslechtering van de lichaamsconditie vastgesteld, met o.a. een toename van gewicht en cholesterolgehalte. Op jaarbasis reed de gemiddelde BikeBus’ter 1600 fietskilometers,

“Vier richtingen groen” is slechts mogelijk als alle autoverkeer rood krijgt. Dit houdt in dat de totale lichtencyclus verlengd wordt, met langere wachttijden voor het autoverkeer als gevolg. Dit nadeel moet worden afgewogen tegen het voordeel voor de (linksafslaande) fietsers. De intensiteit van het fietsverkeer kan daarbij de doorslag geven. In Nederland worden de weggebruikers over deze regeling geïnformeerd via een geëigend verkeersbord onder het verkeerslicht voor fietsers.Voor het goed functioneren van het systeem is het wenselijk de oppervlakte van het kruispunt zo klein mogelijk te houden, zodat lange ontruimingstijden na de groenfase voor fietsers kunnen worden vermeden.

Bron: Langzaam Verkeer

Hieruit blijkt dat enkele sterke incentives een grote groep automobilisten ervan kan overtuigen om de auto vaker thuis te laten. Niets staat een vergelijkbaar experiment in België in de weg als er een oplossing wordt gevonden voor de relatief hoge kosten.Met een aangepaste financiering kan het principe eventueel op grotere schaal worden toegepast.

flicten tussen fietsers onderling vermeld, al is de kans op ernstige botsingen gering. Door een goede zichtbaarheid wordt de kans op conflicten bovendien verder beperkt. Voor fietsers onderling kan in geval van discussie de voorrang van rechts worden toegepast. In België kan “Vier richtingen groen” momenteel niet worden toegepast. Het verkeersreglement zegt immers dat, als een bepaalde voertuigstroom groen of oranje krijgt, de verkeerslichten voor dwarsende verbindingen op rood moeten staan. Een aanpassing van het verkeersreglement is dan ook de voorwaarde om het Nederlandse systeem ook hier te kunnen toepassen. Jan VAN SEVEREN Langzaam Verkeer vzw

Als nadeel van de regeling worden soms mogelijke con-

21 via secura nr 43

File-gedragscode voor motorrijders

Op twee wielen de file voorbij Wie dagelijks vanaf Erpe-Mere moet aanschuiven richting Brussel komt misschien op het idee om de vierwieler te ruilen voor een blinkende motorfiets. Daarmee rij je immers handig tussen de file door, zolang motorrijders én automobilisten zich maar aan een aantal basisregels houden.

Bron: Tam Tam

Volgens het verkeersreglement is het niet expliciet verboden om op de motorfiets een langzame of stilstaande file in te halen. Het inhalen van een file komt niet alleen de mobiliteit maar ook de veiligheid van de berijder ten goede. Om komaf te maken met discussies over wat wel en wat niet mag, werd de volgende gedragscode opgesteld, met tips waar in principe iedereen mee gediend is. Tips voor motorrijders 1. Een file inhalen • Gebruik de ruimte tussen de rijen wachtende auto’s op een gepaste manier. Je hebt geen recht op het gebruik van deze ruimte, maar het wordt gedoogd. Bij een ongeval kan (een deel van) de schuld aan de motorrijder worden toegeschreven, afhankelijk van de situatie en je verkeersgedrag. • Rij met aangepaste snelheid langs een (rijdende) file. Zorg ervoor dat het snelheidsverschil tussen jou en de file niet meer is dan ongeveer 10 km/uur. Zo kun je steeds beslissen niet in te halen als de situatie niet veilig is. • Voeg weer in als de file sneller dan stapvoets gaat rijden, en rij mee met de file. Gebruik je richtingaanwijzer om aan te geven dat je invoegt. • Als er gaten in de file vallen, zijn automobilisten geneigd om onverwacht van rijstrook

22 via secura nr 43

te wisselen.Wees daarop bedacht! Een reden temeer om in te voegen wanneer de file sneller gaat rijden. • Let op voor plotseling openzwaaiende autoportieren bij een stilstaande file, zeker in de zomerperiode. • Als je met meerdere motorrijders bent, gedraag je dan op uniforme wijze en rij rustig achter elkaar tussen de file door.

wat tot een valpartij of een lekke band kan leiden. • Rij nooit over vluchtstroken, doelgroepstroken, afgezette rijstroken, verdrijvingsvlakken (ook bekend als sergeantstrepen), puntstukken (de wit gekleurde en soms verraderlijk gladde taartpunten op het wegdek) of redresseerstroken (de smalle strook asfalt tussen de linker rijstrook en de vangrail).

2. Hoe nader je een file ? • Als je een file nadert, gebruik dan je spiegels om te zien of de auto’s achter je tot stilstand komen.Verminder geleidelijk je snelheid en attendeer het achteropkomende verkeer door een signaal te geven met je alarmlichten of je remlicht. • Als je als laatste in de file staat, gebruik dan ook je alarmlichten of je remlicht om het achteropkomende verkeer op jouw aanwezigheid te attenderen. Hou altijd voldoende afstand tot je voorganger en probeer, als dat mogelijk is, je tussen de rijen wachtende auto’s op te stellen.Die kunnen een eventuele klap veel beter opvangen dan jouw motorfiets.

Tips voor automobilisten • Laat wat ruimte vrij. Motorrijders rijden bij voorkeur in de ruimte tussen de meest linkse file en de rij auto’s rechts daarvan.Als automobilisten deze ruimte zo veel mogelijk vrij laten, verloopt het inhalen veiliger. Meestal is het al voldoende om in het midden van de rijstrook te rijden, soms helpt het veel als je enigszins rechts of links (afhankelijk van de strook waarop je zit) stuurt. • Let op of je niet wordt ingehaald door een motorrijder als je van rijstrook verandert. Zet daarbij steeds je richtingaanwijzer aan. • Een auto kan flink heet worden als hij een tijdje in de file staat. Zwaai liever geen portieren open om extra frisse lucht binnen te krijgen en let er ook op dat je passagiers dat niet doen.

3. Waar haal je absoluut niet in? • Diverse delen van de rijbaan zijn uitdrukkelijk niet als inhaalstrook bestemd, ook niet voor motorrijders. Inhalen is er niet alleen verboden maar ook onveilig. Op sommige weggedeelten ligt immers vaak veel troep,

Bron: FEBIAC Info

Stabiliteit is voornaamste bekommernis

Met de caravan op weg Een caravan rust slechts op drie steunpunten: twee wielen en een koppeling. Dat maakt het ding weinig stabiel. En doordat de caravan aan de auto vasthangt, hebben alle elementen die op de stabiliteit van de caravan inwerken (een ongelijk wegdek, zijwind,...) ook invloed op de wagen zelf. Als je een caravan trekt, dien je bijgevolg enkele essentiële regels in acht te nemen: • de snelheid beperken • zachter en voorzichtiger remmen • extra opletten bij het inhalen van andere voertuigen en bij elke situatie die het evenwicht in gevaar kan brengen. Controleren voor je vertrekt Het is helemaal geen luxe om voor het vertrek een aantal zaken te controleren: • Als je auto een caravan trekt, worden de banden extra op de proef gesteld.Verifieer daarom de staat van de banden en de bandenspanning, zowel van de auto als van de caravan. Hou rekening met de bandenspanning die door de constructeur wordt voorgeschreven. • Controleer de goede werking van alle lichten van de auto en de caravan. Maak bevuilde lichten schoon. • Zorg ervoor dat de lading goed is vastgemaakt en zich zoveel mogelijk boven of net iets voor de as bevindt. Op weg • Een auto met caravan neemt meer plaats in dan een auto

alleen.Hou dus goed rechts! • De aanhanger moet altijd worden getrokken of op zijn plaats gehouden door de auto. Om de controle over het geheel te behouden, moet je motor steeds het juiste toerental hebben.Vaak van versnelling veranderen is dus nodig. • Respecteer de opgelegde snelheidsbeperkingen, en let zeker op specifieke borden die gelden voor auto’s met caravans. • Let op voor oneffenheden op het wegdek en voor eventuele hindernissen. Zij kunnen de stabiliteit van je caravan én die van je auto in het gedrang brengen. • Bij hevige wind moet je snelheid minderen. Hou daarbij rekening met het effect van muren, bruggen, grote voertuigen die je inhaalt enz. • Bij het nemen van bochten ga je best omzichtig tewerk. Vertraag voldoende, schakel terug voor de bocht en kies de beste versnelling. Zo vermijd je lastige en gevaarlijke manoeuvres. • In afdalingen is de caravan een dood gewicht dat je auto naar beneden duwt. Schakel op tijd terug en zoek naar de versnelling die je een maximale motorremkracht garandeert. Is dat niet voldoende, trap dan even kort en stevig op de rem. Let wel op dat je de wielen niet blokkeert en dat het stuur in de rechte stand blijft staan.Tegensturen mag in geen geval, want dan begin je gegarandeerd aan een hachelijk ballet.

• Inhalen vergt extra tijd en aandacht, denk er dan ook aan: tijdig terugschakelen, zonder aarzelen optrekken, rustig en niet te vlug weer invoegen. Slingeren? Gas lossen! Raakt de caravan toch uit haar evenwicht en begint ze te slingeren, ga dan niet sneller rijden. Uit recente proeven van de Nederlandse ANWB is immers gebleken dat sneller rijden het slingeren alleen maar versterkt. Er bestaat slechts één oplossing, en dat is vaart minderen door gas te lossen. Zo raak je onder de kritische snelheid die het slingeren in de hand werkt.

“In m’n caravan ben ik Superman”, zingt Will Tura. Wie met z’n stulpje op wielen Europa wil doorkruisen en alleen leuke herinneringen wil overhouden, mag een aantal zaken niet uit het oog verliezen. Een caravan is immers een vierkante kast van één ton die achter aan je wagen hangt, en daar hou je beter rekening mee.

Tegenwoordig bestaan er ook systemen die de stabiliteit van een aanhanger verhogen, een soort metalen blokken die zorgen voor een stijvere verbinding tussen de auto en de caravan. Die zogenaamde stabilisatoren kunnen op elk soort caravan of aanhangwagen worden gemonteerd en kosten tussen de 8.500 en de 14.000 frank. Steeds meer aanhangers zijn er standaard mee uitgerust. Stabilisatoren verleggen de kritische grens waarop het slingeren begint, maar kunnen het gevaar voor slingeren nooit wegnemen. Op de weg spelen caravanrijders bijgevolg liever niet voor Superman. Werner DE DOBBELEER

Bron: Volkswagen

23 via secura nr 43

Internationale dagen over de Verkeersveiligheid

Jiditva ‘98 Op 26, 27 en 28 oktober is het Brusselse Hotel Palace het toneel voor de Internationale Dagen over de Verkeersveiligheid, een congres dat om de vijf jaar plaatsvindt en waarop alle deskundigen uit de sector elkaar ontmoeten.

Meer informatie: Congressecretariaat Jiditva ‘98 BIVV, Haachtsesteenweg 1405, 1130 Brussel tel.: 02/244.15.11 fax: 02/216.43.42 e-mail: [email protected]

In 1958, precies 40 jaar geleden, werden de Internationale Dagen over de Technische Voertuigeninspectie (JIDITVA) voor het eerst georganiseerd en sindsdien om de vijf jaar ingericht. In 1978 kreeg het congres de nieuwe benaming Internationale Dagen over de Verkeersveiligheid.

De lezingen op het congres zijn opgesplitst volgens de twee hoofdthema’s, Autokeuring en Rijbewijs, en onderverdeeld in verschillende subthema’s.

OBD (On Board Diagnostics). • Ook andere nieuwe ontwikkelingen worden nader belicht, waaronder de laatste stand van zaken betreffende de afstelling en keuring van koplichten en achterlichten en de elektromagnetische invloed op de voertuigelektronica. • Door het steeds groter wordende voertuigenpark dringt een informatisatie van de keuringsprocedures zich op. Enkele praktische realisaties zullen worden voorgesteld. • Bijzondere belangstelling gaat ook uit naar het gebruik van de internationale normen en de invoering van kwaliteitssystemen bij de bevoegde keuringsinstellingen. • Keuring van voertuigen na een ongeval en aanpassingen van voertuigen voor gehandicapten blijken nog steeds gevoelige onderwerpen. Hierover komen verschillende standpunten aan bod.

Thema A: Autokeuring • België heeft een 65 jaar lange traditie op het gebied van de periodieke keuring van motorvoertuigen. De technische evolutie op dit gebied, waarmee ons land aan de spits staat, wordt belicht. • De milieuproblematiek blijft actueel, vandaar het belang dat gehecht wordt aan de keuring van uitlaatgassen. Een aantal lopende initiatieven in dit verband zullen op het congres worden behandeld. • In het kader van een steeds verdergaande evolutie zal aandacht besteed worden aan de

Thema B: Rijbewijs • De recente ontwikkelingen inzake het rijbewijs beogen een harmonisering op Europees vlak van de rijopleiding en de examens. De diversificatie van de verschillende categorieën van het rijbewijs en de invoering van steeds specifiekere rijbewijzen vormen een belangrijk punt van deze harmonisering. De doelstellingen van de algemene rijopleiding evenals van de opleidingsmethoden voor de chauffeurs van vrachtwagens en motorfietsen worden van nabij bekeken.Voor wat de

Het doel van JIDITVA is de uitwisseling, op internationaal niveau, van informatie en ervaring over de autokeuring en het rijbewijs. Gedurende drie dagen kunnen deskundigen, overheid en geïnteresseerden van overal ter wereld elkaar ontmoeten en meer te weten komen over de laatste evolutie op beide terreinen.

24 via secura nr 43

evaluatie van de bestuurder betreft, wordt de nadruk voornamelijk gelegd op het belang van de verwerving van ervaring en verkeersgedrag. • De bijkomende opleidingen en de opvolging van de bestuurder zijn eveneens “hot items” in de wereld van de verkeersveiligheid. Inzake alternatieve sancties voor verkeersovertreders beginnen zich in Europa bepaalde tendensen af te tekenen. Selectiecriteria en doelgroepen komen duidelijk naar voren, en de sensibilisatiemethodes voor problemen van verkeersveiligheid worden op punt gesteld. • De problemen van het ouder worden in het kader van de rijgeschiktheid zullen behandeld worden, alsook de strategieën en nieuwe technologieën om deze problemen op te vangen. De problematiek van de evaluatie van de rijgeschiktheid zal eveneens aan de orde worden gesteld. Programma voor partners Naast het algemeen programma werd er ook gedacht aan een programma voor partners, waarin cultuur en ontspanning op een aangename manier worden gekoppeld. Dit programma omvat onder meer een bezoek aan het Magritte-huis te Jette, de kristalfabriek van Val-Saint-Lambert en een toeristische wandeling door Gent. Werner DE DOBBELEER

Betere kennis ongevalsoorzaken kan levens redden

Fatale ongevallen bestudeerd

Fasemodel In de jaren tachtig ontwikkelde de Nederlandse Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) het “fasemodel van het ongevalsproces”. Daarbij wordt ervan uitgegaan dat elk ongeval bestaat uit een een 7-tal fasen. Een combinatie van kritische factoren tijdens elk van deze fasen leidt tot het ongeval zelf, en is ook van belang voor de gevolgen.Voor het Belgische diepte-onderzoek werd dit fasemodel op zijn bruikbaarheid getoetst. Rapportering kan beter Omdat de ongevallengegevens van het Nationaal Instituut voor de Statistiek slechts gedeeltelijke informatie bevatten over de verschillende ongevalsfasen

werden de gerechtelijke dossiers geraadpleegd, in de hoop daar bijkomende gegevens te vinden. Van 10 van de 120 dossiers was echter geen spoor te vinden in het NIS-bestand, hetgeen betekent dat niet alle dodelijke ongevallen worden gerapporteerd! Ook gegevens over alcoholtests en gordeldracht bleken vaak niet te kloppen, zodat terecht vragen kunnen worden gesteld bij de volledigheid en de nauwkeurigheid van de NIS-gegevens. De deskundigenverslagen bleken onontbeerlijk voor de reconstructie van de ongevallen, al varieerde de kwaliteit van de expertises sterk. Zo was er geen uniformiteit inzake de gebruikte methodes en de presentatie van de gegevens. In dit licht is het wellicht nuttig de vorming en aanstelling van gerechtelijke experten aan een evaluatie te onderwerpen. Kritische factoren Bij elk ongeval konden kritische factoren, die mee aan de basis ervan lagen, worden onderscheiden.Toch bevatten de gerechtelijke dossiers lang niet genoeg informatie om het fasemodel volledig in te vullen. Enkel over de incidentsituatie (onmiddellijk voorafgaand aan de eigenlijke botsing) en de botssituatie zijn voldoende gegevens voorhanden. Over de kwaliteit van de dringende hulpverlening zijn bijvoorbeeld slechts sporadisch gegevens terug te vinden.Andere informatie kan slechts worden

Zaterdagnacht, kwart voor twee. Op een landelijke gemeenteweg gaat een auto met 160 km/uur een bocht in en knalt even later tegen een boom. De jonge bestuurder draagt geen gordel, wordt uit de wagen geslingerd en overlijdt bij aankomst in het ziekenhuis. Er wordt geen alcoholtest uitgevoerd. Achteraf blijkt dat de jongeman vlakbij de ouderlijke woning is verongelukt en de bocht dus goed kent... Blijft de prangende vraag: wat was de oorzaak van het ongeval, en had het kunnen worden voorkomen?

bekomen door bevraging van personen uit de omgeving van het slachtoffer. Door dit gebrek aan gegevens is het systematische gebruik van het fasemodel bij ongevallenanalyses in de praktijk niet haalbaar. Conclusies Om het huidige gebrek aan informatie over de ongevalsoorzaken op te vangen pleit de studie voor het invoeren van een “zwarte doos” die verschillende parameters met betrekking tot het gedrag van voertuig en bestuurder moet registreren. Zo kan de taak van de experts worden vergemakkelijkt en de schuldvraag beter worden beantwoord. Er mag zelfs een gunstig preventief effect verwacht worden inzake het rijgedrag in het algemeen. Naar de verkeersomgeving toe blijken bepaalde configuraties van wegen tot zware ongevallen aanleiding te geven, bv. inhaalmaneuvers op drierijstrookswegen. De betrokkenheid van verschillende categorieën weggebruikers wijst op het belang van de doelgroepenaanpak. Jonge automobilisten en oudere voetgangers en fietsers lopen bijvoorbeeld meer risico om bij ernstige ongevallen betrokken te raken. Tot slot wordt gewezen op het belang van het gericht verkeerstoezicht als sluitstuk van een doeltreffend verkeersveiligheidsbeleid. Jan PELCKMANS

Bron: Rijkswacht

Op zoek naar aanwijzingen die het beleid moeten helpen om fatale ongelukken te voorkomen onderzocht het studiebureau Mens en Ruimte in opdracht van het BIVV de gerechtelijke dossiers van een steekproef van 120 dodelijke verkeersongevallen, gekozen uit een totaalbestand van 6.314 dodelijke ongevallen uit de periode 1991-1994.Vanzelfsprekend is deze steekproef geen representatief staal van de hele populatie dodelijke ongevallen. Bij het onderzoek is er dan ook vanuit gegaan dat de informatie over elk individueel ongeval aangrijpingspunten biedt voor veralgemeenbare aanbevelingen ter voorkoming van dodelijke ongevallen.

25 via secura nr 43

Brussel

Torhout

Antwerpen

Moeskroen

De ONE (Franstalige dienst voor kinderwelzijn) stalde gedurende de maanden februari, maart en april onze borden over de kinderzitjes uit. Er was veel interesse voor de aanbevelingen die werden gegeven over beveiliging van jonge kinderen in de auto.

De politie opende op 3 en 5 april haar deuren voor het grote publiek.Aan de hand van BIVV-borden en folders werden de activiteiten inzake verkeersveiligheid in de verf gezet.

Zoals andere jaren was het BIVV op 25 en 26 april present op de Baby Boom-beurs, met de gebruikelijke borden over kinderzitjes en een sprekende videomontage over verkeersongevallen.

Op de viering van het 150-jarig bestaan van de brandweer had de rijkswacht een stand over verkeersveiligheid. Onze themaborden gaven uitleg over kinderen in het verkeer, alcohol, gordels en weekendongevallen.

Turnhout

Gent

De preventiedienst nodigde de secundaire scholen van 20 tot 30 april uit voor een uiteenzetting over de grootste gevaren in het verkeer: overdreven snelheid en rijden onder invloed. Bij het thema “snelheid” kwam onze reactiemeter goed van pas.

De Oostvlaamse Politie Academie hield op 25 en 26 april opendeurdagen; er werd een hele reeks informatieve borden van het BIVV getoond.

Hamme

Turnhout

Waanrode-Kortenaken

Op 25, 26 en 27 april richtte het BIVV een stand op ter gelegenheid van de onderwijsbeurs. De bezoekers waren verrast door de brede waaier van didactische middelen waarover het BIVV beschikt.

Op 7 mei kreeg de Vrije Basisschool “De Zonnebloem“ Koningin Paola op bezoek. De Koningin woonde de activiteiten van de Verkeersdag bij en beloonde de jonge verkeersdeelnemers met een meer dan gewone belangstelling.

De politie organiseerde van 11 tot 27 februari remreactietesten tijdens de opendeurdagen. Hierbij werd deskundige uitleg gegeven over rem- en volgafstanden.

Oud-Heverlee De rijkswacht en de politie hielden op 15 februari onder grote belangstelling een preventiebeurs, samen met firma’s die bij verkeersveiligheid betrokken zijn.Wij stelden expoborden, folders en remreactiemeter ter beschikking.

Mol De politie bouwde een fraaie stand op de motorbeurs op 7 en 8 maart. De stand werd opgesmukt met borden over de veiligheid van motorrijders en BIVV-folders en -affiches.

Leuven De economiestudenten verkozen op 22 april een nieuwe praeses, waarbij nogal wat pintjes werden geleegd. Bij de uitgang van het stemlokaal stond het 0,5-promillebusje opgesteld, zodat menig student ontnuchterd werd.

De politie hield op 24 en 25 april opendeurdagen. Het BIVV gaf materiaal voor het promoten van een aangepaste snelheid.

Wezembeek-Oppem

De politie en de rijkswacht hielden van 9 maart tot 4 april een vierweekse van de verkeersveiligheid. Het BIVV leverde borden en videomateriaal.

De politie nam deel aan de gemeentelijke feestdagen met een stand over verkeersveiligheid. Het BIVV leverde borden over de gemachtigde opzichter, kinderen in de auto, alcohol en weekendongevallen. Er stond tevens een reactiemeter opgesteld.

Turnhout De politie hield van 20 tot 25 maart een stand op de plaatselijke jaarbeurs. Het BIVV zorgde voor borden en een reactiemeter.

Gerpinnes De rijkswacht toonde zich een grote kindervriend door van 21 tot 25 maart present te zijn op het kinderfeest.Aandacht werd vooral besteed aan kinderzitjes voor auto’s en fietsen.

Brussel De jaarlijkse dag van de gezondheid wordt stilaan een traditie aan de ULB (Université Libre de Bruxelles). De toekomstige medici konden aan de hand van de reactiemeter kennis maken met remafstanden en botsingsimpact.

Gerpinnes De rijkswacht hield op 24 en 25 april opendeurdagen. De activiteiten in verband met verkeersveiligheid werden in de verf gezet met borden over snelheid, alcohol, kinderzitjes, weekendongevallen, de fietsreglementering enz...

26 via secura nr 43

Op 27 april richtte de politie van deze gemeente een interscolaire verkeerswedstrijd in met BIVV-dia’s.Vooral de regels voor de fietsers kwamen aan bod.

Rotselaar

Deinze

Een tweedaagse onderwijsbeurs op 4 en 5 mei was een ideale gelegenheid om ons didactisch materiaal voor te stellen.

Herselt

Bron: ?????

Eupen

Brussel De politie van Sint-JansMolenbeek en het BIVV hadden een stand op de tentoonstelling van Jeunesses Scientifiques de Belgique op 7, 8 en 9 mei. De nadruk lag op alcohol en weekendongevallen.