U10 ATLAS
REGIO UTRECHT
© Juli 2015
Voorwoord Wat is de regio Utrecht? Is er sprake van één regio, en wat zijn daarvan de kenmerken? Hoe wonen en werken mensen, en waar recreëren ze in de regio? Er zijn verschillende manieren om deze vragen te beantwoorden: bijvoorbeeld door de gezamenlijke identiteit, de onderlinge samenhang of juist de verschillen binnen de regio te benadrukken. Al deze invalshoeken zijn gebruikt in deze atlas van de Utrechtse regio. Met als doel om een bouwsteen neer te leggen voor een ruimtelijke en economische koers van de regio. Een koers die richting kan geven aan de samenwerking tussen de tien gemeenten die gezamenlijk de Utrechtse regio vormen. Uit deze atlas blijkt dat de ruimtelijk-economische samenhang in de regio zodanig groot is, dat samenwerking tussen de gemeenten, bedrijven, kennisinstellingen en mede-overheden onontkoombaar is. Over de koers van die samenwerking gaan wij de komende periode graag het gesprek aan. Wij wensen u veel leesplezier. Herman Geerdes, wethouder Houten Paulus Jansen, wethouder Utrecht
WELKOM IN REGIO UTRECHT
Mijn naam is Maartje, ik ben 34 en woon met mijn vriend Martijn en dochtertje Sophie sinds 5 jaar in de wijk de Grassen in Houten. Oorspronkelijk kom ik uit Maarssenbroek, waar mijn ouders nog steeds wonen. Tijdens mijn studie farmacie aan de Universiteit Utrecht woonde ik in de stad op kamers en hebben Martijn en ik elkaar leren kennen. Na mijn studie heb ik gelukkig snel een baan in de buurt gevonden en ben ik aan de slag gegaan bij het RIVM in Bilthoven, waar ik nog steeds met veel plezier werk. Zoals u misschien al ziet, speelt mijn leven zich grotendeels in de regio Utrecht af. Daarom leid ik u graag door deze atlas om u aan de hand van mijn eigen leven te laten zien hoe Utrecht en omgeving functioneren als één complete regio.
ATLAS REGIO UTRECHT
INTRODUCTIE | 3
WERKEN EN LEREN
Utrecht is een stevige economische motor. De regio heeft een sterke diensteneconomie en ontwikkelt steeds meer een oriëntatie op gezondheid, kennis en creativiteit.
¤ 38.255
BRUTO REGIONAAL PRODUCT PER INWONER IN NEDERLAND
¤ 69.079 REGIO A’DAM
¤ 54.300 REGIO UTRECHT
¤ 41.084 REGIO DEN HAAG
¤ 43.362 REGIO R’DAM
NL
Toonaangevende bedrijven en instellingen De centrale ligging, de aantrekkelijke leef omgeving, de hoog opgeleide bevolking en de aanwezigheid van toonaangevende kennisinstellingen zorgen ervoor dat veel bedrijven zich graag in de Utrechtse regio vestigen. De oostkant van de regio kent veel grotere instellingen op het gebied van life sciences, duurzaamheid en gezondheid, terwijl in het westen en zuiden van de regio het MKB, logistiek en distributie sterker vertegenwoordigd zijn.
Na een afstudeerstage bij het RIVM in Bilthoven kreeg ik het aanbod daar te komen werken na afronding van mijn studie aan de Universiteit Utrecht. Ik was blij dat ik dichtbij huis zo’n mooie baan vond.
Xerox
Kia Sodexo
Nijenrode
KNMI Bilthoven Biologicals
Strukton
Fujitsu NL
Universiteit Achmea RIVM Utrecht UMCPGGM TNO SNS ReaalNS AltrechtTriodos Jaarbeurs
Antonius Ziekenhuis
Capgemini ASR HKU Prorail
Hofpoort Ziekenhuis
FNV
Jumbo
Grontmij
Diakonessenhuis
Hubrecht Dutch Instituut Game Garden Hogeschool Utrecht
Bol.com
Defensie
NBC SKF
4% 10% U10
Albert Heijn
Groot- en detailhandel
Logistiek
Arval
De Rooij
Sogeti Europe
Tuinbouw
Miele
Foot Locker Europe
Nederland
Aandeel informatie en communicatie in totaal arbeidsplaatsen
8% 3% U10
Bouwnijverheid
Houten Expo
ONVZ
Dekker Hout
Industrie
Brothers
Antonius KWR ziekenhuis V&D KPN Corporate Market
Centric
Aandeel industrie in totaal arbeidsplaatsen
Diakonessenhuis
Bank RabobankBAM Vrumona
Berenschot Rijkswaterstaat Belastingdienst PWC Ballast Movares Nedam Ordina
Westfort
KNVB
Nederland
ATLAS REGIO UTRECHT
Informatie en Financiele communicatie dienstverlening
Onderwijs
Consultancy en zakelijke dienstverlening
Overheid
Gezondheids en welzijnszorg WERKEN EN LEREN | 7
Diensten, gezondheid, kennis en creativiteit steeds dominanter
6%
6%
21,5%
De Utrechtse economie is traditioneel sterk in nationaal geörienteerde diensten, zoals ICTconsultancy, banken en verzekeringen. De goede bereikbaarheid van de regio zorgt ervoor dat logistiek en distributie sterk vertegenwoordigd zijn. De groei vindt vooral plaats op het gebied van kennis en creativiteit, onder meer rondom de thema’s gezondheid, life sciences en duurzaamheid. Het Utrechtse gezondheids cluster is, zeker indien verpleging buiten beschouwing wordt gelaten, zeer dominant in vergelijking met andere stedelijke regio’s.
24.063
12%
24%
2%
Stichtse Vecht
7%
5%
6%
10%
2% 0,5% 4%
14%
7%
1%
30%
4%
4% 3%
15%
9%
20%
7%
26.562 Woerden 8%
1%
7%
20% 12%
13.082
3%
6% 2%
20% 5%
13%
3%
5% 11%
39.291
19%
19%
Logistiek
22%
Houten
6%
4% 4%
9%
3% 7%
6%
Groot- en detailhandel
14% 1% 3% 4% 13%
5%
23.190 11%
Nieuwegein
Bouwnijverheid
Bunnik
5%
22%
IJsselstein 9%
8.205
12%
9%
11% 4% 14%
10% 6% 3%
6%
Industrie
7% 25%
2%
5% 7%
8%
3%
8%
Zeist
9%
10%
5%
25%
Utrecht
22%
33.758
5%
230.069
16%
9%
3%
14%
8% 1% 6%
U10
Informatie en Financiele communicatie dienstverlening
Amsterdam
ATLAS REGIO UTRECHT
2%
16%
3%
Eindhoven
1%
De Bilt
12%
6%
90 67 47
14%
18.056
17% 3%
15%
Banen gezondheidseconomie (excl. care) per 1.000 inwoners (2012)
5%
17%
Consultancy en zakelijke dienstverlening
Overheid
2%
9% 1% 6%
Onderwijs
Gezondheids en welzijnszorg
13%
6% 3%
10%
10.282
9%
Vianen 35%
Omdat mijn dochtertje Sophie last heeft van eczeem moet ik regelmatig met haar naar de afdeling dermatologie van het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein.
Overig WERKEN EN LEREN | 9
Een complementair aanbod aan kantoorlocaties en bedrijventerreinen Het aanbod aan bedrijventerreinen en kantoren in de Utrechtse regio is gevarieerd en comple mentair. Voor zware industrie is vooral in Lage Weide (Utrecht) beperkt ruimte, hoewel ook daar de fysieke en milieuruimte steeds meer tegen grenzen aanloopt. Door de goede ligging beschikt de regio over veel locaties voor logistieke bedrijven. De overige bedrijven terreinen variëren van gemengde locaties met veel MKB, locaties met een meer parkachtige campusuitstraling tot locaties waar ook zorg, onderwijs en grootschalige detailhandel zijn gevestigd (CELS). Voor kantoren is de omgeving van het centraal station van Utrecht dé toplocatie. Ook in andere delen van Utrecht, Nieuwegein, Houten, Zeist en Woerden bevinden zich grotere concentraties van kantoren, veelal in de nabijheid van snelwegen of OV-knooppunten. Ook in de Utrechtse regio is op specifieke locaties sprake van structurele leegstand. Het aandeel leegstand ligt in de Utrechtse regio evenwel lager dan het landelijk gemiddelde. Er zijn inmiddels diverse kantoorpanden getransformeerd naar woningen, met name in Utrecht en Nieuwegein.
Leegstandspercentage kantoren in 2013 (DTZ Zadelhoff)
13,8% 15,7%
U10
Nederland
ATLAS REGIO UTRECHT
BEDRIJVENTERREINEN
KANTOORLOCATIES
Gemengd
OV Knooppuntlocatie
Zwaar industrieel
Kantoren op bedrijventerrein
CELS-concept (Care, Education, Leisure, Shop) Binnenstedelijk bedrijventerrein Logistiek
Kantoren in woonomgeving Centrum/stationsgebied Snelweglocatie
Campus Utrecht Science Park WERKEN EN LEREN | 11
Utrecht is een echte onderwijsstad De regio Utrecht heeft een groot onderwijs aanbod, variërend van de Universiteiten (UU, Nijenrode), Hogescholen (HU, HkU, Fontys) tot middelbaar beroepsonderwijs (ROC Midden Nederland, MBO Utrecht). Het hoger onderwijs heeft zich voornamelijk geclusterd in het centrum van Utrecht en op de Uithof, waar naast de universiteit ook de Hogeschool Utrecht zich steeds meer concentreert. De Mbo’s zitten zowel in Utrecht als omliggende kernen zoals in Houten waar het Wellant College met een agrarisch opleidingscentrum is gevestigd.
45.708
17.316
31.379
4.750
studenten in Hogeschool Utrecht
studenten in ROC Midden Nederland
studenten in Universiteit Utrecht
studenten in Nyenrode Business Universiteit
Academic Ranking of world Universities, 2014
57 77 100
Universiteit Utrecht Binnenstadscampus Utrecht Science Park
Rijksuniversiteit Leiden
Vrije Universiteit Amsterdam ATLAS REGIO UTRECHT
ROC Midden Nederland
Hogeschool Utrecht
Universiteit WERKEN EN LEREN | 13
Studenten UU wonen deels in de stad Utrecht, en deels verspreid over het land Veel studenten van de Universiteit Utrecht wonen op kamers in de stad Utrecht en op de Uithof. De centrale ligging van Utrecht zorgt ervoor dat een even groot deel van de studenten verspreid over Nederland woont. Velen van hen reizen met het openbaar vervoer voor hun studie naar de Uithof. Dit zorgt, ook nadat in 2018 de tram is gaan rijden, voor een zware belasting van de OV-as tussen het centraal station van Utrecht en de Uithof.
Woonplaatsen studenten
Woonplaatsen studenten Universiteit Utrecht
NYENRODE BUSINESS Amsterdam 2,7% UNIVERSITEIT
40%
8% 6%
4.750 studenten
46% UNIVERSITEIT UTRECHT
11% 19%
UNIVERSITEIT UTRECHT
Stichtse Vecht 0,8% De Bilt 1,2%
14%
31.379 studenten Nederland 45,9%
55% HOGESCHOOL UTRECHT
Utrecht 39,6%
WoerdenROC 0,4%MIDDEN NEDERLAND
23% 17%
Den Haag 1,4% 23%
10,6% 6,9% 4,1%
45.708 studenten
ROC MIDDEN NEDERLAND
Vianen 0,2%
U10
ATLAS REGIO UTRECHT
Nieuwegein 1,1%
Rotterdam 2%
Utrecht
Nederland
Houten 1,1% 0,6% studenten 17.316IJsselstein
38% Aandeel studenten WO/HBO in totale bevolking (2013)
Zeist 2,4% HOGESCHOOL UTRECHT Bunnik 0,4%
Rest Provincie
Utrecht
Rest NL
Rest U10
Utrecht
Rotterdam
Rest U10
Den Haag
Rest Provincie
Rest NL
Amsterdam
Buitenlands
WERKEN EN LEREN | 15
RECREËREN EN BELEVEN
De regiobewoners maken gebruik van de Utrechtse binnenstad met haar winkels en haar culturele voorzieningen. Voor actievere recreatie in het landschap trekken velen de regio in.
POSITIE BINNEN 50 GROOTSTE GEMEENTEN HORECA EN WINKELS
CULINAIRE KWALITEIT
PODIUMKUNSTEN
1
2
1
AMSTERDAM
6
7
2
UTRECHT
18
9
8
DEN HAAG
34
10
9
EINDHOVEN
39
31
24
ROTTERDAM
50 CE
2000 jaar geschiedenis Bijna 2000 jaar geleden vestigden de Romeinen zich met enkele forten langs de toenmalige Rijn. Restanten hiervan zijn nog zichtbaar in Woerden, Vleuten, Utrecht en bij Fort Vechten. De stad Utrecht ontstond in de middeleeuwen nadat Willibrord zich er vestigde. Een rijke historie volgde als centrum van handel, kunst en kennis. In de nabije omgeving ontstonden steden als Vianen, Woerden en IJsselstein en buitenplaatsen langs de Vecht en op de Utrechtse Heuvelrug.
200
Romeins castellum
Romeinse Limes
600 1200
1300
Domtoren
1400
Leidse Rijn
Kasteel Nyenrode
Stadhuis Vianen
1500
Cope-gebied Rijn en IJssel
1100
Vaartse Rijn
1000
Dorestad op Limes
Utrechtse kerkenkruis
1600 1700
Lekpoort Vianen
Graf van Brederode
Oude stadhuis IJsselstein
Landgoederen Vecht
Stichting Universiteit Utrecht
Maliebaan
Kasteel Heemstede
Slot Zeist De Windhond in Woerden
1800
1900
Landgoed Amelisweerd
Hollandse Waterlinie Rietveld Schreuderhuis
Kasteel de Haar
Verhuizing KNMI
Fort Vechten
Oude sluis Vreeswijk
AmsterdamRijnkanaal
Landgoed BeerschotenWillinkshof
Stichtse Lustwarande
2000 Stuw Hagestein
Gerbrandytoren
ATLAS REGIO UTRECHT
Hoog Catharijne
Sneltram
Cityplaza Nieuwegein
Station Houten
Militair museum
TivoliVredenburg
RECREËREN EN BELEVEN | 19
Publiekstrekkers met nationale functie in Utrecht In en rond het centrum van Utrecht zijn de voorzieningen geconcentreerd die de bezoekers uit heel Nederland weten te vinden. Ook als winkelstad heeft Utrecht een nationale functie. De clustering van voorzieningen biedt het interactiemilieu dat nodig is om bezoekers ook in de toekomst te binden. Het verzorgingsgebied strekt zich uit van Gouda tot Harderwijk en van Hilversum tot Tiel.
3
6
4
2 1
7
1. Hoog Catharijne
6. Stadsschouwburg Utrecht
2. Dom
7. Beatrix Theater
3. Binnenstad
8. Spoorwegmuseum
4. TivoliVredenburg
9. Centraal museum
5. Catharijneconvent
10. FC Utrecht
8
9 10
Martijn en ik gaan een paar keer per jaar uitgebreid shoppen in Utrecht. Vaste prik daarbij is het eten van een Utrechtse appelbol op de Vismarkt.
Musea en historische bezienswaardigheden ATLAS REGIO UTRECHT
5
Winkelgebieden
Theaters
Recreatiegebieden
RECREËREN EN BELEVEN | 21
Groene recreatiemogelijkheden in de stadsregio De Utrechtse regio heeft een rijk en afwisselend aanbod aan landschappen. De kwaliteit ervan is van groot belang voor het aantrekkelijke vestigingsklimaat van de regio. Echt nationale grote recreatieve attracties of voorzieningen zijn er niet buiten het centrum van Utrecht. De regio kent niettemin enkele unieke landschappelijke en cultuurhistorische structuren, zoals de Nieuwe Hollandse Waterlinie (Unesco Werelderfgoed) en de landgoederenmilieus langs de Vecht en de Stichtse Lustwarande. Er wordt vooral door regiobewoners zelf intensief gebruikt gemaakt van al het moois.
9
3
7
13 4
8
10
5 15
16
6 1
2
14
12
11 1 Bossen Austerlitz
9 De Strook
2 Amelisweerd/Rhijnauwen
10 Haarrijnse Plas
3 Maarsseveense Plassen
11 Nedereindse Plas
4 Haarzuilens/Wielrevelt
12 Bos Nieuw-Wulven
5 Houdringe/Beerschoten/Panbos
13 Gagelbos
6 Heidestein/Bornia
14 Down Under
7 Oortjespad
15 Cattenbroekerplas
8 Ruigenhoek
16 Strijkviertel
ATLAS REGIO UTRECHT
Utrechtse rivieren als recreatieve trekkers
Aantal bezoekers (min /max)
61.000
527.000 RECREËREN EN BELEVEN | 23
24%
23%
527.000 bezoekers
63%
14%
421.000 bezoekers
41%
49%
39%
408.000 bezoekers
54%
19%
7%
3%
5% 5%
1. Bossen Austerlitz
2. Amelisweerd/ Rhijnauwen
3. Maarsseveense Plassen
32%
223.000 bezoekers
43%
160.000 bezoekers
42%
50%
16%
19%
37%
155.000 bezoekers
38%
4. Haarzuillens/ Wielrevelt 3%
44%
324.000 bezoekers
137.000 bezoekers
46%
32% 26%
13%
5. Houdringe/ Beerschoten/Panbos
6. Heidestein/Bornia
3%
101.000 bezoekers
48%
36%
13%
7. Oortjespad
5% 19%
8. Ruigenhoek
3%
11% 8%
98.000 bezoekers
91.000 bezoekers 73%
7% 8%
82.000 bezoekers
43%
38%
82%
16%
9. De Strook
10. Haarrijnse Plas
7% 20%
11. Nedereindse Plas
12. Bos Nieuw-Wulven
9%
10% 21%
9%
74.000 bezoekers
17%
71.000 bezoekers
72%
13. Gagelbos
ATLAS REGIO UTRECHT
65%
14. Down Under
10%
61.000 bezoekers
70.000 bezoekers 79%
15. Cattenbroekerplas
48%
32%
16. Strijkviertel
Zeist
Nieuwegein
Houten
Bunnik
IJsselstein
Utrechtse Heuvelrug
Utrecht
De Bilt
Overig
Stichtse Vecht
Woerden RECREËREN EN BELEVEN | 25
binnenstad
centrum
City Plaza
Overvecht
centrum
Regionale voorzieningenstructuur in verandering Naast de binnenstad van Utrecht kent de regio nog enkele winkel- en voorzieningencentra met een regionale functie, én talrijke kleinere winkelcentra, podia en andere voorzieningen. Technologische, economische en maatschappelijke ontwikkelingen leiden onherroepelijk tot veranderingen in deze voorzieningenstructuur, waarbij het nog ongewis is wat de consequenties precies zullen zijn.
6
1
Theater aan de Slinger
Beatrix Theater
7
2
Het Klooster
TivoliVredenburg
8
3
Figitheater
Stadsschouwburg Utrecht
9
4
Stadshof
Fulcotheater
10
5
’t Zand Maarssen
Theater De Kom
Herkomst bezoekers en omzet winkelcentra (niet dagelijkse producten) in miljoenen 13,3% 34,7%
36%
469,5
8,7%
119,1 57,2%
48,7%
83,1
6,2% 57,2%
10
16,8% 7,1% 11,8%
71,8%
60,7
64,3%
8,1%
4,3% 3,4% 3,5%
4,1%
Utrecht binnenstad
Zeist centrum 2,5%
9,4%
Nieuwegein City Plaza
Utrecht Overvecht 7,1%
1
7
2
3 8
17,1%
32%
41,3
62,4 68%
Woerden centrum
29,3 88,1%
Houten centrum (’t Rond)
4
75,8%
Maarssenbroek Bisonspoor
6
5
9
Gemiddeld aantal bezoeken per persoon per jaar aan voorstellingen podiumkunsten
3,3 1,1 Utrecht
Nederland
ATLAS REGIO UTRECHT
Bovenregionaal voorzieningencentrum
Zeist
Stichtse Vecht
De Bilt
Bunnik
Houten
Woerden
Utrecht
Nieuwegein
Overig
Vianen
IJsselstein
Regionaal voorzieningencentrum Bovenlokaal voorzieningencentrum Lokaal voorzieningencentrum
Leidsche Rijn Centrum (in ontwikkeling) RECREËREN EN BELEVEN | 27
Met de fiets de regio verkennen Utrecht geniet internationaal aanzien als fietsstad en –regio. Nu al is er een groot aantal verplaatsingen per fiets, en dit aandeel blijft vooral in de stad Utrecht sterk groeien. De diversiteit, kwaliteit en nabijheid van landschappen in de regio is groot, waardoor de fiets ook voor sport en ontspanning in de regio bijzonder populair is. Deze kaart toont de intensiteit van recreatieve fietsbewegingen (data: Strava). Vooral in de bossen van Utrechtse Heuvelrug en langs de Utrechtse rivieren en kanalen zoals de Lek, de Kromme Rijn en de Vecht is een groot aantal recreatieve fietsers actief.
20,6 KM Gemiddelde lengte recreatieve fietsdagtocht ATLAS REGIO UTRECHT
In de zomerperiode maak ik met mijn wielrenclubje wekelijks lange tochten door de regio. Vooral in de bossen rondom Zeist liggen geliefde routes die we vaak fietsen.
RECREËREN EN BELEVEN | 29
WONEN
Door de centrale ligging en de aantrekkelijke leefomgeving willen mensen vanuit heel Nederland graag in de Utrechtse regio wonen. Daardoor is er een grote en aanhoudende druk op het gevarieerde woningaanbod.
1.714
¤/M2 MEDIANE TRANSACTIEPRIJS TUSSENWONING IN U10
2.500 A’DAM
2.119 UTRECHT
TRANSACTIEPRIJS PER M2 IN NEDERLAND
1.924 DEN HAAG
1.651 R’DAM
Een compleet aanbod van woonmilieus
Martijn en ik wonen al een tijdje met Sophie in een koophuis in Houten-zuid. We wilden eigenlijk een woning in de schil rondom het centrum van Utrecht, maar die was niet te vinden binnen ons budget. Inmiddels hebben we onze draai goed gevonden in Houten.
De regio Utrecht heeft, mede dankzij de diverse en aantrekkelijke leefomgeving, een compleet aanbod van verschillende woonmilieus. Zo kunnen mensen stedelijk wonen in de stad Utrecht, maar ook rustig en landelijk in plaatsen als IJsselstein, Bunnik en Stichtse Vecht. Jonge mensen vestigen zich graag in Utrecht en blijven daar vervolgens vanwege de centrale ligging, het woonklimaat en de sterke economische positie. Veel van hen verhuizen in een later stadium naar een gemeente in de omgeving. Uit onderzoek blijkt dat de komende decennia de vraag naar woningen zich steeds meer op de stedelijke omgeving concentreert, en er daarnaast vraag blijft naar landelijk wonen. 7
1
Stedelijke woonomgeving 117.130 woningen 2
Hoogstedelijke woonomgeving 8.235 woningen 3
Bosrijke woonomgeving 45.855 woningen
4
Dorpse woonomgeving 18.865 woningen
3
1
6
2
5 4
Suburbane Vinex 17.070 woningen
6
5
Hollandse steden 40.430 woningen
7
Nr. 2
Suburbane groeikernen 50.970 woningen
Positie Utrecht in woonaantrekkelijkheidsindex 50 grootste gemeenten (2015) ATLAS REGIO UTRECHT
WONEN | 33
Blijvende druk op de woningmarkt De woningmarkt in Utrecht heeft het in de crisistijd moeilijk gehad, maar bloeit sinds 2014 weer op. Prognoses wijzen uit dat de Utrechtse regio de komende decennia nog een groot woningtekort kent. Binnen de regio zijn wel verschillen waarneembaar. De K/V-ratio toont het aantal te koop staande huizen, gedeeld door het aantal verkochte huizen in 2014 en is daarmee een indicator voor de druk op de woningmarkt (hoe lager het cijfer, hoe groter de druk). De druk in de Utrechtse regio wordt onder meer veroorzaakt doordat de bewoners honkvast zijn waardoor er te weinig dynamiek is.
0 – 14
Stichtse Vecht
Prijsontwikkeling koopwoningen ¤ 371.000
15 – 29
De Bilt ¤ 286.000
Utrecht Oost 1
Woerden
Utrecht Oost
Zeist
Utrecht Overig U10: DeBilt, IJsselstein, Nieuwegein, Utrecht, Vianen, Woerden
Overig U10 2 Gemiddelde in Nederland
¤ 261.000 ¤ 211.000
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
IJsselstein
Bunnik Nieuwegein
30 – 64
2015
Huizen te koop per 1.000 inwoners (2015)
12,0 10,3 13,8
Houten Vianen
U10
K/V – Ratio 0,5 – 0,8 0,8 – 1,0
Utrecht
betaalbaar voor
Nederland
1
Bunnik, De Bilt, Houten, Soest, Utrechtse Heuvelrug, Wijk bij Duurstede, Zeist.
2
Abcoude, Breukelen, De Bilt, De Ronde Venen, IJsselstein, Liemeer, Loenen, Maarssen, Nieuwegein, Utrecht, Vianen, Wijdemeren, Woerden.
65 – 100
1,0 – 1,2 1,2 – 1,5 (actief woningzoekenden aandeel doelgroepen > 1,5
7%
ATLAS REGIO UTRECHT
20% 24%
WONEN | 35
Totale woningvoorraad (2014) en het aandeel corporatiebezit
Lang wachten op een sociale huurwoning De druk op de woningmarkt manifesteert zich niet alleen in de koopsector, maar zeker ook in de sociale woningmarkt. Niet alleen is er in de hele regio sprake van lange wachttijden voor het verkrijgen van een sociale huurwoning, maar ook de betaalbaarheid van die voorraad staat onder druk. Met name de goedkopere sociale voorraad neemt af, terwijl de vraag naar dit type woningen toeneemt. De slaagkans bij reageren op een sociale huurwoning is de laatste jaren gedaald naar net boven de 10%.
23%
27.284 Stichtse Vecht
27%
19.195 De Bilt
33%
Gemiddelde wachttijd eengezinswoning 2010–2014 (in jaren) 9,0
146.329
22% 8,7
8,2
8,9
8,4
8,1 7,1
7,0
20.995
27.033
33%
Zeist
Utrecht
Woerden
6,3
5,3 16%
6.101 Bunnik
Zeist
Woerden
Vianen
Utrecht
Stichtse Vecht
Nieuwegein
IJsselstein
Houten
De Bilt
Bunnik
26%
26%
13.968
19.365
IJsselstein
Houten
27.033 Aandeel nieuwe huurders (lage inkomens) boven NIBUD advieshuur
50% 56% U10
Utrecht
ATLAS REGIO UTRECHT
34%
Nieuwegein
8.172
31%
Vianen Ik ga op bezoek bij mijn broertje Ronald in Maarssen, die na jarenlang wachten een huurwoning toegewezen heeft gekregen. WONEN | 37
Leeftijdsopbouw Utrecht en Nederland
Waar anderen stagneren, groeit Utrecht door Volgens de jongste prognoses van het CBS/PBL groeit de gehele bevolking van Nederland tot 2025 met rond 650 duizend tot 17,4 miljoen inwoners. De bevolkingsgroei zorgt vooral in de grote steden voor een grote vraag naar extra woningen. Waar deze nieuwbouw gerealiseerd wordt, en aan welk type woningen behoefte is, zijn belangrijke vragen. Er is behoefte aan stedelijk wonen, maar is het ook mogelijk om op dergelijke¤ 371.000 locaties voldoende ruimte te vinden voor deze groeiopgave? Is het mogelijk om een deel van de groeiopgave in de regio op te vangen? Sluit de woningvoorraad voldoende aan bij de toenemende groep ouderen in de regio?
2014 17,5% Utrecht 16,9% NL
2040 17,7% Utrecht 16,7% NL
0 – 14 2014 27,2% Utrecht 18,4% NL 15 – 29
¤ 286.000
Utrecht Oost
Overig U10: DeBilt, IJsselstein, Nieuwegein,
Verleden, ontwikkeling bevolking U10-regio, 2005–2013
Toekomst, ontwikkeling bevolking Utrecht, Vianen, Woerden U10-regio, 2013–2030
2014 45,3% Utrecht 47,3% NL
¤ 261.000 ¤ 211.000
Stichtse Vecht Stichtse Vecht
2008
De Bilt
2009
2010
2011
2012
Stichtse Vecht
Vecht 2013Stichtse2014
2015
De Bilt Woerden Woerden
Bunnik Bunnik NieuweIJsselstein IJsselstein Nieuwegein gein
Houten
Houten
Vianen Vianen
Vianen Vianen
betaalbaarbevolkingsgroei voor Geprognotiseerde 2014–2040 (PBL)
2040 15,6% Utrecht 26,5% NL
65 – 100
aandeel doelgroepen (actief woningzoekenden 7%
20%
% ontwikkeling bevolking 24%
U10
57%
43%
80%
Nederland
2010
2014 10,1% Utrecht 17,3% NL
Houten
Houten
ATLAS REGIO UTRECHT
Zeist Zeist
Utrecht Utrecht
NieuweNieuwegein gein
18,7% 5,8%
30 – 64
De Bilt
Woerden Woerden
Bunnik Bunnik IJsselstein IJsselstein
2040 43,6% Utrecht 40,8% NL
De Bilt
Zeist Zeist
Utrecht Utrecht
2040 23% Utrecht 16,7% NL
2013
0
6 – 10
0 – 2
11 – 15
3 – 5
16 – 20
69%
WONEN | 39
VERPLAATSEN
Utrecht vormt een belangrijke schakel voor het nationale doorgaande verkeer en is daardoor vanuit heel Nederland goed bereikbaar. Knelpunten doen zich vaak voor daar waar het nationale en regionale netwerk samenkomen.
ARBEIDSPLAATSEN (per 1.000) BINNEN EEN UUR BEREIKBAAR PER OV VANUIT STADSCENTRUM
1.427
1.619
1.756
2.135
DEN HAAG
AMSTERDAM
ROTTERDAM
UTRECHT
Utrecht als draaischijf én ontmoetingsplaats Ik heb een afspraak met een leverancier in een koffiebar bij Utrecht centraal. Ik spreek hier vaker af omdat het voor veel mensen goed bereikbaar en gemakkelijk is.
Hilve
rsum
am terd Ams iphol Sch
Door de centrale ligging in Nederland en belangrijke knooppuntfunctie in de nationale netwerken van spoor- en snelwegen is Utrecht zeer goed bereikbaar. Utrecht wordt wel eens de ‘draaischijf van Nederland’ genoemd. Die goede bereikbaarheid zorgt er ook voor dat Utrecht in toenemende mate als ‘ontmoetingsplaats van Nederland’ fungeert. Steeds meer evenementen, festivals, vergaderingen en congressen vinden plaats in de Utrechtse regio.
A2
A27
foort
rs Ame A12
g Den Haa m a d Rotter
Arnhem
Breda
1.085.045 Bezoekers Jaarbeurs Utrecht (2013) ATLAS REGIO UTRECHT
Logistiek
Evenementen A2
Snelweg Tram Trein
Schiphol
OV-knooppunt
Ein
dh
ov
en
Waterweg VERPLAATSEN | 43
Utrecht als spil in het regionale woon-werkverkeer De gemeenten in de Utrechtse regio vormen gezamenlijk een stedelijk systeem waarin kris-kras relaties te herkennen zijn, bijvoorbeeld in het woon-werk verkeer. Op dit kaartbeeld is te zien waar zich in de ochtendspits de grootste stromen bevinden. De relaties tussen de centrale stad Utrecht en omliggende kernen zijn het sterkst. Daarnaast zijn er enkele duidelijke relaties tussen kernen onderling, bijvoorbeeld tussen Nieuwegein en Houten.
Stichtse Vecht De Bilt
Woerden
Utrecht
Zeist Bunnik
IJsselstein Zakelijke verkeersbewegingen ochtendspits intern
117.787 64.691 82.868 U10
Regio in
Nieuwegein
Houten
Vianen Ik fiets dagelijks 15 km naar mijn werk om de files te vermijden, daarom heb ik dit jaar via het werk een elektrische fiets gekocht. De route van Houten via het Science Park naar de Bilt wordt steeds beter!
Regio uit
ATLAS REGIO UTRECHT
WERKEN EN LEREN | 45
De best bereikbare regio Vanuit Utrecht zijn in de ochtendspits binnen een uur reizen, afhankelijk van de vervoersmiddel, zo’n twee tot drie miljoen arbeidsplaatsen te bereiken. Dat is substantieel hoger dan de andere G4-steden en een belangrijke overweging voor bewoners om zich in onze regio te willen vestigen. Omgekeerd geldt voor bedrijven dat het potentieel aan werknemers binnen het uur reizen, uit meer dan vijf miljoen mensen bestaat.
Almere
Haarlem
Haarlem
Amsterdam
Amsterdam
Almere
Apeldoorn
Apeldoorn Leiden
Utrecht
Amersfoort
Leiden
Den Haag
Utrecht
Amersfoort
Den Haag Arnhem
Dordrecht
Arnhem
Dordrecht ’s-Hertogenbosch
’s-Hertogenbosch
Reistijden per OV tijdens de ochtendspits
ATLAS REGIO UTRECHT
Reistijden per auto tijdens de ochtendspits
< 15 minuten
< 15 minuten
15 – 30 minuten
15 – 30 minuten
30 – 60 minuten
30 – 60 minuten VERPLAATSEN | 47
Colofon Redactie
Remko Stinissen (gemeente Houten), Tom van Es (gemeente Stichtse Vecht), Pascal van der Bol, Jan de Weerd (gemeente Utrecht), Ralph Kohlmann (U10) Beeld
Dick Poelen Total Public / Den Haag Creatief concept & realisatie
Total Public / Den Haag Drukwerk
Ando / Den Haag Contact
www.utrecht10.nl
[email protected] Disclaimer
Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave zorg is besteed kan voor de afwezigheid van eventuele (druk)fouten of onvolledigheden niet worden ingestaan en aanvaarden de opdrachtgever en andere betrokkenen deswege geen aansprakelijkheid voor de gevolgen van eventueel voorkomende fouten en onvolledigheden.
Juli 2015 ATLAS REGIO UTRECHT
