Inhoud: Pagina Pagina Pagina Pagina Pagina Pagina Pagina Pagina Pagina Pagina Pagina Pagina Pagina Pagina
1 4 6 8 8 9 12 15 17 18 19 21 22 25
: : : : : : : : : : : : : :
K
Kasteel van Schoten, wandelen en nog veel meer… Locatie Hurwenen is verhuisd naar Zaltbommel Verslag van de Gezond Verstand Lezing - zondag 25 mei, locatie Sneek Open dag Biodynamische kaasboerderij Noorderlicht - Noordeloos Bachelor onderzoek kruiden – OPROEP van een studente! De moed om de levensstroom weer in te gaan: Ont - wikkeling bij een doorgemaakte depressie Het leven is je leerschool Spelen Moet! Quote Naar Frankrijk maar niet met de Franse slag… Anderen laten meedelen in eigen positieve ervaring Muurleeuwenbek... Wetende Getuige Colofon
asteel van Schoten, wandelen en nog veel meer… Zaterdag 7 juni zijn we weer in het Kasteel van Schoten, vlak boven Antwerpen, slechts een half uurtje onder Breda.
Woensdag 28 mei, op weg naar Lokeren om daar ’s avonds een lezing te geven, besloot ik om even bij het Kasteel te kijken.
Pagina 1 van 25
Sylvia, de locatiehoudster van GVATuitjenhorn in Noord Holland, vlakbij Schagen was met mij mee. Omdat we ruim op tijd waren leek dit wel even een leuk om dat te doen. We dronken koffie in het nabijgelegen restaurant waar we altijd na een zaterdagmiddag met liefhebbers eten voor we weer naar huis gaan. We liepen eerst een rondje rond het Kasteel en er valt genoeg te bekijken naar van alles wat eetbaar is aan wilde groenten en kruiden. Dat gaan we op 7 juni ook doen, mits het droog weer is. In het ergste geval zal ik de planten laten zien via een presentatie en kan men droog binnen zitten, maar als het maar enigszins kan gaan we naar buiten. Petra Wilmsen, Marja Frederiks en Leah Groeneweg zullen drie groepen begeleiden en vertellen wat je zoal kunt doen met deze planten die we liever wilde groenten en kruiden noemen. Petra en Marja zijn actief binnen onze studiegroepen rond dit onderwerp en Leah staat met haar activiteiten op onze agenda met wandelingen in Rotterdam, uiteraard passend bij de wilde groenten en kruiden. Zowel Sylvia als ik was van mening dat deze locatie toch wel heel bijzonder is qua uitstraling en dat de Ridderzaal helemaal top is om een middag te organiseren. Diverse sprekers zullen hun medewerking verlenen, we gaan naar buiten en we zullen wat lekkers presenteren in de pauze passend bij deze middag. Maar… wat groeit er al veel en wat zag het mooi! Als je rond dit Kasteel loopt zijn er geen nare berichten, is alles net even anders dan wanneer je straf achter je mail zit, deze beantwoordt, je met van alles en nog wat bezig bent. Na ons rondje ‘inspecteren’ en genieten reden we verder naar Lokeren. Al rijdend en stilstaand op de ring rond Antwerpen zagen we de rucola in bloei staan. Wie daar woont, kan al wachtend het raam openen en zo de groente scoren. Pagina 2 van 25
Geintje, we oogsten natuurlijk niet op plaatsen waar veel autoverkeer voorbij gaat maar dit was wel weer een bewijs dat we overal onszelf kunnen voorzien van voedsel. Overigens stonden deze planten er prachtig bij met hun gele bloemen. Achteraf heb ik spijt dat ik niet even ben uitgestapt om een foto van de plant en van de situatie, de file, te maken. Maar geloof mij maar zonder die foto’s, de rucola groeit echt overal net als zoveel gewassen. Dinsdag 3 juni wandelen we in Bergen langs van alles wat eetbaar is. Dit is voorlopig de één na laatste mogelijkheid in Bergen, de keer erna is op 25 juni met een andere afsluiting dan 3 juni. Deze gegevens komen eerdaags. Voor 3 juni zijn nog enkele plaatsen. Via onze ‘andere tak’ kun je ook deelnemen aan wandelingen en andere mooie activiteiten. Op de agenda hebben we daar een extra pagina voor naast de avonden/middagen met lezingen. Veel leesplezier deze week met deze nieuwsbrief waarin er weer diverse bijdragen zijn verwerkt. Zaterdag 31 mei zijn wij op Reuzedei in Akkrum (Fr.). www.reuzedei.nl Anneke Bleeker - 30 mei 2014
Pagina 3 van 25
L
ocatie Hurwenen is verhuisd naar Zaltbommel… Locatie Hurwenen is na 25 avonden in ’t Hurns Kerkje verhuisd naar Zaltbommel…
De plaatsnaam Hurwenen is van onze agenda verdwenen maar dat wil niet zeggen dat deze locatie ter ziele is gegaan. In tegendeel, Niels en Anja hebben 25 keer in Hurwenen gedraaid en zijn uitgeweken naar Zaltbommel. Wie in Hurwenen is geweest weet dat deze locatie heel sfeervol is, een kerkje met een mooie uitstraling. Voor sprekers ook een fijne locatie, zelf heb ik deze locatie op 29 september en 27 oktober 2011 opgestart, dus ik spreek uit ervaring wat dat betreft. Op 29 september hingen de gordijnen nog niet omdat de kerk net opgeknapt was, zo nieuw was alles in een oud gebouw. Graag vertelde ik elders in het land altijd dat dit kerkje zeer geschikt was binnen ons concept, naast de vele andere natuurlijk die we mochten verwelkomen. ;-) Maar Hurwenen was altijd één van de voorbeelden om aan te reiken hoe het ook kan. Op 13 januari 2013 organiseerden we op deze locatie een zondagmiddag met diverse sprekers. Tijdens deze middagen presenteren we een soortgelijk programma als in de Ridderzaal in het Kasteel van Schoten. Dit was de eerste middag op deze wijze in Nederland; in ons land zijn we steeds ergens anders, in Schoten is het viermaal per jaar op een vaste locatie, op zaterdag, in Nederland op zondag. Hurwenen draait als locatie altijd goed, de ene keer net als overal met een positieve uitspatting qua aantal bezoekers, de andere keer wat minder maar er zijn in deze jaren geen negatieve geluiden gekomen van bezoekers en/of sprekers. Een locatie volop in de groei, maar ook met een vaste trouwe kern, waar vriendschappen uit zijn ontstaan, waar men de eitjes kan kopen vers van eigen erf, de honing uit de omgeving en de walnotenolie van Niels en Anja, alles biologisch. Zelfs de beroemde appelsap van Hurwenen uit de tuin van Niels en Anja is altijd aanwezig; in het najaar laten zij de appelen persen tot sap en presenteren zij maandelijks naast de koffie en thee ook appelsap van eigen bodem. Wie een pak wil kopen kan dat ook doen, er is al ruilhandel gepleegd op deze locatie, kun jij dit of dat en wie kan deze diensten gebruiken? Piet en Frodo Dekker, van het bedrijf Heidevlinder, hebben zaterdag 17 maart 2012 een workshop moestuin tuinieren mogen presenteren in de tuin van Niels en Pagina 4 van 25
Anja, waar ik zelf bij aanwezig was. We hebben met een flinke groep genoten van wat deze heren presenteerden. Locatie Hurwenen heeft dus tot heden een veelzijdig programma geboden wat ook in de keuze van de lezingen zichtbaar was en uiteraard nog steeds is want zij stoppen niet maar gaan elders verder. Er zijn precies 25 avonden in Hurwenen gepresenteerd. Tijd voor verandering! Elke verandering is niet altijd negatief, dat blijkt hier ook maar weer want de sfeer kan nog beter zijn dan het al was. Donderdagavond 29 mei waren wij, Frank en ik, getuige van de eerste avond in de Gasthuiskapel in Zaltbommel waar spreker Juglen Zwaan de aftrap mocht geven. Zaltbommel, afslag 17 op de A2 blijft de afslag voor deze locatie want op dat punt reed je voorheen eerst richting Rossem naar Hurwenen. Wie nu naar deze locatie gaat blijft bij Zaltbommel en gaat vanuit Utrecht gezien, niet linksaf een stukje door een landelijkgebied, maar meteen rechts. Zo rijd je het sfeervolle Zaltbommel binnen. Via oude straatjes en prachtige uitzichten op de brug over de Waal loop je nadat je de auto hebt geparkeerd het stadje in zo naar de locatie. Wauw, wat een mooie locatie! Na al te hebben genoten van het binnenkomen in Zaltbommel, was het binnenstappen in de Gasthuiskapel of je in een sprookje over de drempel stapte. Wat ongelofelijk mooi, sfeervol en ruim. Niels verwelkomde allen met gepaste trots want dat hij in zijn nopjes was met deze locatie was overduidelijk. Juglen kreeg het woord, zijn lezing ging over supplementen. Tijdens een lezing is er altijd rond de klok van negen uur een pauze en met Juglen had ik even een onderonsje gehad; ik wilde even de microfoon voor de pauze begon. Niels had mij al gevraagd of hij voor de pauze mocht vertellen dat ik aanwezig was en wie mij wilde spreken dat dit mogelijk was. Ja hoor, tuurlijk, maar Niels wist niets van onze eerdere actie. Onder de tafel waar Juglen zijn boeken en andere producten had uitgestald had ik een fles wijn neer gezet. Niels en Anja mochten even naar voren komen en zo was ik Niels net even te slim af! ;-) Om de ‘verhuizing’ te vieren was er in de iets langere pauze gezorgd voor een hapje en een drankje. Een wijntje of een glaasje appelsap, met een hapje dat werd verzorgd door Julia’s Kitchen (www.juliaskitchen.eu).
Pagina 5 van 25
Proost op deze verhuizing die voelt als de slagroom op de taart, want Hurwenen was als locatie schitterend maar Zaltbommel is de overtreffende trap geworden voor Niels en Anja en ook wij zijn trots op deze aanwinst binnen ‘ons’ concept. En opstarten is er niet bij wanneer een locatie gaat verhuizen, dus geen excuus om met mijn lezing te komen. Maar… voor alles is een oplossing, we gaan hier een zondagmiddag op de agenda plaatsen! Een middag met diverse sprekers waar ik altijd bij aanwezig ben. Niet linksom dan rechtsom maar ik zal nog eens spreken in Zaltbommel, al is het maar een halfuurtje in een dergelijk programma! Volgende maand op 26 juni spreekt Rineke van den Berg in Zaltbommel, Rineke je kunt je hier alvast op verheugen! Anneke Bleeker 30 mei 2014
V
erslag van de Gezond Verstand Lezing Zondag 25 mei, locatie Sneek
Een mooie inspirerende lezing over Permacultuur door Irma Abelskamp van de Leerschool Permacultuur in Leeuwarden. Permacultuur, wat moeten we ons daar nu bij voorstellen. Om te beginnen is Permacultuur een levensfilosofie, een manier van denken en handelen. Voor Irma speelt, elke dag en bij alles wat ze doet, Permacultuur een rol. Het is dan ook een breed begrip wat niet in twee of drie woorden is uit te leggen. Permacultuur biedt iedereen, elk individu, maar ook systemen en organisaties, handvatten om te werken aan een zelfregulerend systeem waarin er genoeg is voor iedereen, nu en in de toekomst. En met genoeg wordt bedoeld: genoeg te eten, schoon drinkwater, een veilige en prettige leefomgeving etc. Terug naar de menselijke maat en met respect voor de aarde en met respect voor ieders inbreng. Permacultuur gaat over het leven zelf: permanente (agri)cultuur en werken aan een veerkrachtige samenleving Permacultuur gaat uit van drie principes: Zorgen voor de aarde De bovenste 5 cm van de aarde is de humuslaag en is van groot belang voor een goed bodemleven en de zuurstofvoorziening op aarde. Hoe krijgen we onze aarde Pagina 6 van 25
weer gezond. Het gebruik van NPK meststoffen: N(stikstof) P (fosfor) en K (kalium) zorgt er voor dat er geen andere belangrijke mineralen meer worden opgenomen.
Zorgen voor de mensen Niet alleen nu, ook voor de toekomst. Groene lokale economie. Haal je voedsel en andere boodschappen bijvoorbeeld zoveel mogelijk bij locale producenten. Zelf zou ik een keer bij de grootgrutter asperges kopen, het was de goede tijd van het jaar, zie ik dat ze uit Israel komen. Mooi laten liggen dus.
Delen van de overvloed Delen van grondstoffen en voedselproductie, laat altijd wat achter voor andere levende wezens.
Voor het zorgen voor mensen en het delen van grondstoffen geeft Irma een mooi voorbeeld van zonnepanelen. Het is op zich een mooie stap in de energieproductie, maar heb jij zoveel zonnepanelen op je dak nodig dat je er ook geld mee verdient? In zonnepanelen zitten zware metalen. China heeft bergen opgekocht in Zuid Afrika en Zuid-Amerika en is de baas over de metalen in deze bergen en bepaalt wat er mee gebeurt. Vul zelf verder maar in… Werk met de natuur mee en ga er vooral niet tegenin. Wat doen wij in onze tuinen, zwarte grond zichtbaar maken, ‘onkruid’ eruit. Heeft het een functie? Zwarte grond droogt uit door de zon en de wind, wil daarom bedekt, beschermd zijn. Een ‘onkruid’ als distels is een mooi voorbeeld. Deze wortelen diep, brengen het regenwater naar beneden en de mineralen naar boven. Dus heb je een tuin waarin je natte voeten krijgt werk met de natuur mee en laat de distels staan☺. Maar ook welke planten voeden welke planten en passen dus het beste bij elkaar. Kijk waar de zon vandaan komt, houdt die kant open om de zon te vangen, bescherm het oosten en westen tegen de wind en het noorden tegen de kou. Een uitgangspunt in Permacultuur is dat ieder element in een tuin meerdere functies heeft en een functie heeft weer meerdere elementen. Een element is bijvoorbeeld een heg en heeft als functie bescherming voor de vogels, bescherming tegen de wind, geeft schaduw etc. Een functie is bijvoorbeeld fruit; beperk je dan niet alleen tot een appelboom, maar zorg ook voor bessenstruiken, frambozenstruiken, een perenboom etc. Overleeft de appelboom niet heb je in ieder geval nog ander fruit. En tot slot. Een boom is leven. Hoeveel bomen heb jij in je leven verbruikt? Wat is jouw ‘voetafdruk’? Hoeveel bomen heb jij in je leven geplant? Begin klein, begin bij jezelf! Er valt nog zo veel meer te vertellen, ik raad jullie gewoon aan een lezing van Irma Abelskamp of Guy Cotemans over Permacultuur bij te wonen. Dank je wel Irma, ik ben weer een stukje wijzer en vooral bewuster geworden! Barbera E. Smit (mede namens Simone Knol en Geertrui Potveer)
Pagina 7 van 25
B
acheloronderzoek kruiden In de mail kregen wij het onderstaande verzoek. Graag roepen wij de lezers op om hun medewerking te verlenen aan het afstudeerproject van deze studente:
Voor mijn bachelor project voor de studie Farmacie aan de Rijksuniversiteit Groningen ben ik, samen met een studiegenoot, bezig met een onderzoek naar de zorgen, verwachtingen en overtuigingen van patiënten die geneeskrachtige kruiden gebruiken. Dit onderzoek voeren wij uit als afstudeerproject en duurt tot halverwege juni. Met behulp van een vragenlijst willen we achterhalen wat de mening is van patiënten die geneeskrachtige kruiden gebruiken. Hierover is namelijk nog maar weinig bekend in Nederland.
Pagina 8 van 25
Dat maakt het voor apothekers en andere zorgverleners moeilijk om goede begeleiding te geven aan deze patiënten. Met behulp van een vragenlijst willen we de verschillende zaken ophelderen. Op dit moment hebben wij 600 vragenlijsten uitgedeeld aan een Natuurapotheek. Dit is een apotheek die gespecialiseerd is in kruiden. De verzending levert tot nu toe wat problemen op. Om toch alvast resultaten binnen te krijgen hebben we ook een online vragenlijst opgesteld, die is te bereiken via deze link: http://www.thesistools.com/web/?id=417965 Wij zijn dus op zoek naar mensen die kruiden gebruiken als medicatie. Iedereen die een kruid als geneesmiddel gebruikt kan deze vragenlijst invullen. Ook als je daarnaast "reguliere" medicijnen gebruikt. De gegevens blijven anoniem. Je mag de link wat mij betreft delen met anderen, zodat we een zo hoog mogelijke respons krijgen. Groetjes, Hanne Rozema
D
e moed om de levensstroom weer in te gaan: Ont - wikkeling bij een doorgemaakte depressie Richard Hoofs, holistisch huisarts, auteur van: ‘Nieuwe Geneeskunde’
Als het leven anders gaat dan gehoopt, als we onverwachts totaal andere dingen meemaken dan we gewenst hadden, kan het zijn dat de levensenergie in jezelf tot stilstand komt. Dat er een kilte in je gevoelsleven ontstaat. Een afscheiding van het leven in jezelf. Een kilte waarin een sterke ondertoon van verdriet en schaamte aanwezig zijn. De op- en neergaande lijn zoals die normaal te zien is bij een hart-film (elektrocardiogram) wordt dan een vlakke streep. De vlakke streep van het levenloze. In dit artikel zullen we dieper ingaan op de pijn van een depressie en op de diepere betekenis ervan. We zullen de mogelijkheden en kansen om er weer uit te komen uitgebreid bespreken alsmede enkele energetische oefeningen en ook kijken naar de verdieping die een depressieve periode ook kan brengen in ons verder leven. Een depressie en het wegtrekken van het leven uit onszelf Bij een depressie heeft men langere tijd een sombere stemming en vaak nergens zin meer in. Dit houdt weken tot maanden aan en verstoort de dagelijkse gang van zaken. De somberheid en lusteloosheid kunnen gepaard gaan met allerlei andere klachten, zoals moeheid, besluiteloosheid, rusteloosheid, snel geïrriteerd zijn en een verstoorde slaap en eetlust.
Pagina 9 van 25
Vaak zijn er veel negatieve gedachten en is er een gevoel volledig te falen. Een totale ‘loser’ te zijn. Men voelt zich daarbij soms ook schuldig en waardeloos. Er kan een gevoel zijn van overbodig te zijn. Het leven wordt ervaren als een grote last. Bij het wakker worden kijkt men al tegen de dag op. Dit kan zo erg zijn dat zelfs naar de dood verlangd wordt. Het leven is dan als het ware weggetrokken. Een depressie kan soms optreden na een ingrijpend verlies, zoals het plotseling overlijden van een naaste of het beëindigen van een belangrijke relatie. Maar vaak ook is de precieze aanleiding niet eens duidelijk. Een moeilijke, onveilige jeugd en weinig sociale steun kan de gevoeligheid voor het ontstaan van een depressie vergroten. Niemand is moedwillig schuldig aan een depressie. Er is geen sprake van een totaal falen en het heeft ook niets te maken met onwil. Een depressie vraagt om weer open te staan voor het leven. Het vraagt om jezelf niet langer terug te houden. Ritme en regelmaat zijn hierbij van belang. De hele dag in bed blijven, versterkt slechts de passiviteit. Het helpt wanneer men actief is of geleidelijk weer actief wordt, bijvoorbeeld door te sporten, wandelen of fietsen. De praktische dingen van het leven kan men het beste gewoon blijven doen. Op vaste tijden opstaan en naar bed gaan, op vaste tijden eten. De levenslust kan gestimuleerd worden door dingen te doen waarvan men kan genieten. Vaak zijn dit eenvoudige zaken zoals samen thee drinken. Als het niet te belastend is kan het helpen om te blijven werken. Bij ernstige depressies worden vaak antidepressiva (cipramil, seroxat, prozac, efexor, valdoxan etc.) voorgeschreven. De antidepressiva zorgen voor een stabilisatie van de labiele emotionele toestand. Energetisch gebeurt dit door de 2 e auralaag te stabiliseren. Hierdoor komt er meer rust en is men minder gemakkelijk uit evenwicht te brengen. De dagelijkse gang van zaken kan men weer beter aan. Zo kan men weer vertrouwen opdoen om het leven op te pakken. Na verloop van tijd kan de medicatie dan weer gestopt worden. Het is echter een trucje. We zetten er een pil tussen. Doordat we niet uitgaan van onze eigen levensenergie ondermijnen we onszelf. Aan de andere kant kan het in bepaalde gevallen, gezien de omstandigheden, de minst slechte optie zijn. Bijvoorbeeld bij destructief gedrag of een postnatale depressie. Het kan zijn dat het anders niet lukt om weer in ons vertrouwen te komen. Dat het dal te diep is en ons negativisme dusdanig dat het gevaarlijk kan zijn om geen medicatie te gebruiken. Dat het precies dat opstapje is dat we nodig hebben om niet verder weg te zakken en de draad weer op te pakken. Sint Janskruid, Hypericum is een kruidengeneesmiddel dat effectief kan zijn bij een lichte depressie. Het wordt met name in Duitsland vaak voorgeschreven. Ook bloesemtherapie en de chakrasan-middelen kunnen behulpzaam zijn bij een lichte depressie. Gebruik van medicatie vraagt steeds weer om de juiste afstemming en een verstandige inschatting van de situatie. Alleen onder professionele begeleiding kan een dergelijk traject worden uitgezet dat voldoende borging in zich draagt. Een depressie kan gezien worden als een uitnodiging het leven weer aan te gaan. Via een geleidelijk herstel van het vertrouwen kan de levenslust weer gaan stromen. Relatief nieuwe therapieën bij een depressie zijn “Running therapie’’ en “Mindfulness”. Hardlopen en meditatie in een groep. Beide therapieën zijn wetenschappelijk onderzocht en hierbij is hun effectiviteit inmiddels onomstotelijk bewezen. Het onderzoek naar de effectiviteit van “ Mindfulness meditatie” bij een depressie en bij het voorkomen van een Pagina 10 van 25
depressie, is onder andere verricht door Prof. Dr. Anne Speckens, verbonden aan het Universitair Medisch Centrum St Radboud in Nijmegen. Onderzoek naar Running Therapie is onder andere verricht door bewegingswetenschapper Dr. Ruud Bosscher, verbonden aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Beide therapievormen worden inmiddels toegepast als reguliere behandeling van depressie binnen de GGZ. Beide therapievormen zijn al veel langer gangbaar in het alternatieve circuit. Het voelt voor mij ook goed om beide vormen met elkaar te verbinden. Eerst hardlopen en daarna mediteren. Het hardlopen laat je levensenergie weer stromen en verhoogt je zelfvertrouwen en zelfwaardering, de meditatie brengt je in verbinding met de helende bron in jezelf. Als je dit samen doet in een groep, werkt de kracht van de groep ook stimulerend. Tijdens mijn bezoek aan het Landelijk Mindfulness Symposium mei 2013 werden recente onderzoeksresultaten bekend gemaakt. Uit een onderzoek van Dr. Saki Santorelli bleek dat vooral de kwaliteit van de groep van belang is voor een positief, helend effect. Santorelli is directeur van het Center for Mindfulness in Medicine, verbonden aan de University of Massachusetts. Als het leven anders gaat dan gehoopt, als we onverwachts andere dingen meemaken dan we gewenst hadden, helpt het niet om er volledig uit te stappen. Verdriet of schaamte lost er niet door op. Het leidt slechts tot een afscheiding en kilte. Tot een koestering van de pijn. De op- en neergaande lijn zoals die normaal te zien is bij een hart-film (elektrocardiogram) wordt dan een vlakke streep. De vlakke streep van het levenloze. Wat het ook is dat jou is overkomen, het zal niet door een depressie opgelost worden. Het leven kan niet meer ervaren worden, als het gemis centraal blijft staan. Het vraagt de moed op te brengen weer de stroom in te gaan. Door weer te vertrouwen, kan ervaren worden wat op dit moment aanwezig is. De ervaring van in leven zijn. Ervaringen van het leven kunnen weer worden doorgrond, verwerkt en losgelaten. Daaruit volgt ontwikkeling. De doorstroming van de levensenergie kun je direct terugzien in de stroming van lucht door je lichaam; in je ademhaling. Volledige en ronde ademhalingsbewegingen waarbij de lucht tot diep in je buik en flanken doorstroomt laat het leven overal in je lichaam doordringen. Je voelt je vitaal en in balans. Wanneer je jouw levensenergie inhoudt, lukt het niet om voluit te ademen. Het zal leiden tot een gebrekkige vitaliteit waarbij je jezelf vaak moe en somber voelt. De beweging zal bij de ademhaling niet volledig en ritmisch zijn. Een ademhaling die zich voornamelijk ‘hoog in de borstkas’ afspeelt, is het gevolg. De schouders worden hierbij te hoog opgetrokken. Er is een ingehouden en snelle ademhaling waarbij zowel de inademing als de uitademing beperkt zijn. In het buikgebied en de flanken zal weinig doorstroming zijn. Bij wantrouwen en moeite om het leven te ontvangen ontstaat er een beperking van de inademing. Wanneer er te weinig zelfvertrouwen is en men niet naar buiten durft te komen, zal dit te zien zijn aan een beperkte uitademing. Ontspanning en een bewuste aanwezigheid in de ademhaling zonder te forceren, kan weer een volledige, ronde beweging laten ontstaan. De volgende ademhalingsoefeningen kunnen hierbij helpen. Naast de ademhaling wordt het vertrouwen verdiept en kan de levensenergie meer doorstromen: 1/ Hart – Buik Ademhaling: Sluit je ogen. Richt bij een inademing je aandacht op de voorkant van je borstkas en bij een uitademing op je onderbuik. Pagina 11 van 25
Adem als het ware in via je hart en uit via je onderbuik. Bij regelmatige beoefening heeft het niet alleen een rustgevend effect en maakt het de ademhaling ronder en dieper, maar ook zal het hartvaatstelsel er op reageren (rustige en regelmatige pols, gereguleerde bloeddruk).
2/ Wiegende Onderbuik – Onderrug Ademhaling Ga ontspannen zitten op een stoel. De rug vrij van de leuning, handen op de knieën en voeten stevig op de grond. De mond is open. Observeer eerst rustig hoe de lucht naar binnen en buiten stroomt. Gewoon rustig gadeslaan. Je voelt hoe de lucht door je mond naar binnen stroomt en je borstkas en buikholte vult. Voel hoe de lucht weer naar buiten stroomt. Bij een inademing wieg je vervolgens zachtjes en rustig met je bekken naar voren en bij de uitademing weer naar achteren. Je maakt een hele subtiele beweging. Als een Oosterse buikdanseres. Dit doe je een keer of tien. Sla je ademhaling hierbij rustig gade. Alleen observeren, verder hoeft er niets. Stel je voor dat de inademing via de onderbuik en uitademing via de onderrug stroomt. Je blijft een hele subtiele wiegende beweging maken met je bekken. Volg weer rustig je adem. Merk op wat voor ervaring dit teweeg brengt. Voel na wat het met je doet. Richard Hoofs is werkzaam als spiritueel coach en holistisch huisarts in Medische Praktijk Mon Desir, Schoorl. Hij werkt als huisarts, coach en acupuncturist. Naast huisarts geneeskunde bestudeerde hij acupunctuur, antroposofie, homeopathie, Antieke Egyptische Geneeskunde en spirituele therapie. In 2013 schreef hij ‘Nieuwe Geneeskunde’, uitgeverij Frontier. Een boek waarin hij zich hard maakt voor Holistische Geneeskunde. Een holistische geneeskunde die uitgaat van een geheel dat meer is dan de som der delen. Zie ook: www.medischepraktijkmondesir
[email protected]
Regelmatig stellen locatiehouders/-sters en sprekers/spreeksters zich in deze Nieuwsbrief voor. Soms krijgen wij een artikel toegezonden van een artikel in een lokale krant. Onderstaand bericht kregen wij van Anita Bijma, locatiehoudster van de locatie Haule (Fr.) Woensdag 7 mei 2014
Nieuwe Ooststellingwerver
Mens & natuur PRAOT MAR RAEK
OPMERKELIJK: De stichting Gezond Verstand Avonden wil informatie verspreiden over het bereiken van o.a. een goede gezondheid en over eerlijk en kwalitatief goed voedsel.
‘Het leven is je leerschool’ Pagina 12 van 25
Naam: Anita Bijma Leeftijd: Bijna 53 Woonplaats: Haule Geboorteplaats: Delfzijl Gezinssituatie: Getrouwd en vier kinderen Wat doet u in het dagelijks leven? In het dagelijks leven ben ik moeder, huisvrouw, werk ik parttime bij de school in Haule als onderwijsondersteuner, heb ik een holistisch-energetische praktijk, Amitola, studeer ik sinds kort HBO lichaamsgerichte psychotherapie, zit ik als vrijwilliger in het bestuur van Plaatselijk Belang Haule, heb ik het Ondernemersbelang van Haule in gang gezet en ben ik locatiehoudster en organisator voor de Gezond Verstand Avond lezingen, één keer per maand in dorpshuis de Mande. Hoelang woont u al in Haule? Sinds 1995. Hoe belangrijk is het Stellingwerfs voor u? Niet, Ik spreek Nederlands, mijn kinderen ook. Mijn man is Fries, maar hij spreekt thuis Nederlands. Wat zijn uw hobby's? Lezen, haken en breien, tuinieren, joggen, zwemmen, medicijnwielen bouwen en sjamanistische activiteiten bijwonen. Wat is uw favoriete sport en van welke clubs bent u eventueel lid? Ik gym hier bij de gym club en jog af en toe. Ik fiets een deel van de krantenwijk van mijn dochter. Ook goed voor de conditie. Wat leest u graag? Voornamelijk science fiction, paranormale- en parawetenschappelijke boeken, spirituele boeken en boeken over gezondheid en voeding. Waar bent u heel trots op? Op mijn kinderen. Waar heeft u spijt van? Alles in het leven is een les. Je bent blij met het ene, en als je spijt hebt van iets, moet je je best doen om de les te begrijpen en het daarna beter te doen.
Pagina 13 van 25
Dus heb geen spijt van iets specifieks. Sommige dingen waren prima, andere dingen had ik beter of anders kunnen doen. Wat is uw grootste angst? De richting waarin dit kabinet Nederland af laat drijven. De zorg in de toekomst, of het gebrek aan financiering daarvan, en hoe de kwetsbaarste groeperingen in deze samenleving het moeten rooien. Hoe de Nederlandse politiek denkt om te kunnen gaan met de bevolking in verband met Europa. Ik voorzie hierin zware tijden. Met wie zou u 's ochtends wel eens een beschuitje willen eten? Misschien met koning Willem Alexander. Hij lijkt me aardig genoeg. Ik zou hem dan graag willen vragen waarom hij zijn verantwoordelijkheid ten opzichte van 'zijn' land zo ontloopt en het afschuift op mensen in de politiek die alleen uit zijn op persoonlijk gewin. Zeg nou zelf, met het jaarsalaris van één lid van de Koninklijke familie alleen al zou er in Nederland geen voedselbank nodig zijn. Waar gelooft u in? Ik geloof dat alles bezield is, mensen, dieren, planten, bomen, kristallen, de hele Schepping is energie. Die kun je voelen, daar kun je mee communiceren. De Indianen hebben daar een heel mooi instrument voor, het Medicijnwiel. Dat brengt je met je hart weer thuis. Waar praat u graag over? Dat hangt voornamelijk van de toehoorder af en hoe ver die spiritueel ontwikkeld is. Met sommige mensen praat je over koetjes en kalfjes, en met anderen bijvoorbeeld over het ontstaan van het heelal en de mensheid. Wat doet u in het weekend? Op zaterdag ga ik samen met mijn dochter meestal boodschappen doen, even gezellig samen winkelen en klusjes in en om het huis. Op zondag wil ik zoveel mogelijk lekker thuis zijn. Even rust. Hoe en waar heeft u uw laatste vakantie doorgebracht? In Denemarken, 2006, in een vakantiehuisje aan de Noordzee. Fantastisch strand, mooie duinen, ruige zee, een gevoel van enorm veel ruimte, aardige mensen. Wat wil je nog meer? Wat is uw favoriete internetsite? www.earthmatters.nl. Hierop staat veel nieuws wat de krant niet haalt. Op www.gezondverstandavonden.nl kun je heel veel informatie halen die vervolgens in de lezingen in heel Nederland wordt besproken, waarvan dus één keer per maand in Haule. In wiens schoenen zou u graag eens voor één dag willen staan en waarom? Zoals de Indianen zeggen, je kunt niets van iemand zeggen totdat je een week in zijn of haar mocassins hebt gelopen en weet waarom ze doen wat ze doen. Rutte misschien? Ik kan me werkelijk niet voorstellen waarom hij doet wat hij doet met Nederland. Wat zou u doen met een miljoen? De gewone dingen denk ik. Huis afbetalen, voor onze ouders een financieel goede oude dag proberen te regelen, de kinderen hun studie betalen of studieschuld aflossen. Pagina 14 van 25
Misschien lekker een wereldreis maken, mijn praktijk verbeteren of uitbreiden zodat ik de mensen nog beter van dienst kan zijn en waarschijnlijk een andere auto. Die van mij is al weer vijftien jaar. Wat vindt u het mooiste plekje in Ooststellingwerf? Het Blauwe Bos van Haule natuurlijk. Wat mist u in uw gemeente? Belijning op de doorgaande wegen en graskeien, met name in Haule, waar vorig jaar drie zware ongelukken zijn gebeurd. Het is een redelijk smalle weg die eigenlijk niet geschikt is voor zwaar landbouwverkeer, waardoor de bermen helemaal kapot gereden worden. In alle belendende gemeenten zijn er lijnen op doorgaande wegen, behalve in de Stellingwerven. Gekscherend noemen we het hier ook wel Klein-België. Wat is uw levensmotto? Geniet van het leven, help waar je kan, en vooral: bekijk ieder mens als mens in ontwikkeling naar zijn hoogste staat van zijn. Iedereen kan nog wat leren, het leven is je leerschool. Iedereen heeft iets wat hij kan delen met de wereld, daarvoor ben je hier tenslotte. Wilt u verder nog iets kwijt? Ik heb het al vaker bij de gemeente aangekaart, misschien helpt het om het hier nogmaals aan te geven: ik vind dat de communicatietoren bij het oude PTT gebouw in het centrum van Oosterwolde daar verwijderd zou moeten worden. Het geeft veel straling en mens, dier en planten kunnen daar niet zo goed tegen. Zo'n toren zou veel beter in het industriegebied kunnen staan. Kan mooi, nu het centrum op de schop gaat.
S
pelen Moet!
In de duizenden jaren die achter ons liggen, heeft de mens zich in nauwe verbondenheid met de natuur ontwikkeld. Van generatie op generatie werden kennis en oeroude gebruiken doorgegeven. Je zou kunnen zeggen dat de mensen nog vanuit een gevoelsmatig “weten” hun leven geleid hebben. In ons huidige, intellectualistische maatschappij echter zijn wij steeds verder van dit gevoel af komen staan. Toen ik klein was (ik ben nu 58) speelden wij altijd buiten of binnen als het koud was of slecht weer. Door middel eenvoudig speelgoed speelden en leerden wij. Er was geen volwassene is zich daarmee bemoeide. Het spelen was iets dat zich tussen de kinderen onderling afspeelde. Viel je ergens af dan had je beter op moeten letten en blauwe plekken, scheuren in je broek en schrammen waren onze leermeesters. Je had bewondering voor wat de oudere kinderen al wel konden en het verlangen was groot om dit zelf ook te leren. Pagina 15 van 25
Grotere kinderen hielpen de jongere op weg en daarmee werd de cirkel steeds gesloten. Het spelen golfde door het jaar heen. Ineens kwamen de springtouwen tevoorschijn en werd er wekenlang iedere dag intensief geoefend. Dan waren het weer de tollen, de knikkers en ga zo maar door. Ik heb sterk het vermoeden, maar dat heb ik nog niet echt bevestigd gekregen, dat wat gespeeld werd nauw verbonden was met de seizoenen. Knikkeren in het najaar/herfst, dicht bij de grond als de natuur zich weer in de aarde aan het terugtrekken is. Of het springen in het voorjaar als alles weer groen, fris en uit de aarde tevoorschijn komt. Er was één kinderuurtje per week en dan nog lang niet voor iedereen. Het heeft nog jaren geduurd (ik was 16) voor de eerste kleurentv’s verschenen en ik was 40 toen ik voor het eerst e-mailde en het internet in opkomst was. In de daarop volgende jaren heeft het digitale tijdperk in een steeds rapper tempo zijn intrede gedaan. Langzaam maar heel zeker zijn we met z’n allen ongemerkt steeds meer aan de techniek vast komen te zitten. De computer zou het allemaal veel gemakkelijker maken en het (tik)werk zou veel sneller klaar zijn. Maar al met al zijn we alleen meer tijd achter de computer of voor de tv door gaan brengen. Ook voor onze kinderen heeft het digitale tijdperk enorme gevolgen zonder dat wij ons dat realiseren. Je ziet steeds meer heel jonge kinderen, steeds vaker en steeds langer voor een beeldschermpje zitten. Urenlang staren ze naar een verlicht plat vlak met ogenschijnlijk “leerzame” spelletjes. Maar ondertussen lopen ze een flink risico dat hun basale menselijke vaardigheden onvoldoende ontwikkeld worden. Van oorsprong zijn wij jagers, boeren en vissers. Wij zijn onderdeel van de natuur. We zijn “gemaakt” om in de 3-dimensionale wereld te leven en ons in nauw contact met onze natuurlijke oorspong te ontwikkelen. Dat er in relatief korte tijd talloze vormen van beeldschermvermaak zijn ontwikkeld, verandert daar niets aan. Van baby tot aan onze volwassenheid maken we een grote ontwikkeling door. De allergrootste ontwikkeling vindt plaats in, grofweg gezegd, de eerste 7 jaar. In een min of meer vast patroon ontwikkelt de pasgeborene zich tot lagere schoolkind. De ene fase volgt op de andere en het is essentieel dat de ene fase goed doorlopen wordt zodat er een basis gelegd wordt voor de volgende. Vallen er gaten in die ontwikkeling dan loopt het kind een flink risico dat het een goed fundament mist, niet alleen voor zijn schoolcarrière maar voor de rest van zijn leven. Omdat wij als volwassenen ons nog min of meer “normaal” hebben kunnen ontwikkelen, denken wij dat ontwikkeling iets is wat zich als vanzelf voltrekt. Je hoort mensen wel eens zeggen: “ik ben intelligent dus met mijn kinderen zal het ook wel goed komen”. Ik vrees dat dit in een groot aantal van de gevallen wel eens heel erg niet waar zou kunnen zijn. In ieder geval niet automatisch. Niet dat de kinderen van tegenwoordig niet slim zouden zijn. Integendeel. Het overgrote deel van de kinderen wordt geboren met alles erop en eraan en met enorm veel mogelijkheden in potentie aanwezig. Het probleem is dat al die mogelijkheden wel in gebruik genomen moeten worden om tot volle bloei te kunnen komen. De manier waarop wij onze samenleving ingericht hebben en het gemak waarmee wij ons graag omringen, kunnen/zullen grote hinderpalen voor de ontwikkeling van onze kinderen opwerpen. We zijn steeds meer gefascineerd geraakt door de mogelijkheden van de Pagina 16 van 25
techniek. Met een paar vingerbewegingen wordt er op een plat scherm een wereld tevoorschijn getoverd die zó gemaakt is dat de aandacht zo lang mogelijk vastgehouden wordt. De mogelijkheden zijn ogenschijnlijk onbeperkt maar ondertussen raken we mijlenver van onze oorsprong verwijderd. Steeds meer kinderen krijgen een diagnose opgeplakt. Wij bepalen dan dat er met het kind wat mis is. Het kind heeft een “probleem” en daar moet hij/zij het voor de rest van zijn leven mee doen. Mijn vraag is steeds: heeft het kind een probleem of hebben wij als samenleving een enorm probleem als wij er met z’n allen niet in slagen om onze kinderen die ontwikkelingskansen te bieden die ze nodig hebben om als sterk en autonoom mens zich te kunnen ontwikkelen? De effecten van te vroeg en te lang beeldschermvermaak worden schromelijk onderschat. De tijd dat wij ons als mens min of meer automatisch goed ontwikkelden is voorbij. Ons wordt nu gevraagd om bewustzijn te ontwikkelen en te doorzien wat gemak en digitaal vermaak met ons en onze kinderen kan doen. Worden wij ons ervan bewust dat onze leefstijl, koop- en denkgedrag en de ontwikkeling van onze menselijke mogelijkheden op grote schaal worden beïnvloed? De vraag is of wij er in zullen slagen om los(ser) te komen van het beeldscherm en onze enorme menselijke mogelijkheden te ontwikkelen of dat we ons steeds verder gaan aanpassen aan de digitale wereld die ons van de wieg tot het graf letterlijk en figuurlijk zal blijven boeien. Thea Looijmans Spelen Moet! Verwijzingen: Digitale dementie: Prof. Dr. Manfred Spitzer Boek: http://www.succesboeken.nl/?isbn=9789045024332&pc=2E4A7FF7 KRO Brandpunt Uitzending Gemist http://www.youtube.com/watch?v=IIxJmBEj_l4 Remotely controlled: Dr. Aric Sigman http://www.youtube.com/watch?v=OAsfh4Io1Eg http://spelenmoet.nl/Ons-Wetenschappelijk-Onderzoek.html http://spelenmoet.nl/Wetenschappelijke-publicaties.html
Quote: Als de ene mens de andere wil besturen, gaat het altijd mis. Anneke Bleeker
Pagina 17 van 25
N
aar Frankrijk maar niet met de Franse slag… We gaan naar Frankrijk en wel van 26 juli tot en met 2 augustus 2014 Terug naar de natuur! La Vie Tara zal ons verblijf zijn en samen met geïnteresseerden vullen we de week met:
Kookworkshops: met liefhebbers samen dagelijks de avondmaaltijd samenstellen
we bezoeken de markt in Lamastre
wandelen in de prachtige natuur eventueel in combinatie met Geocaching
de presentatie "Superfoods van eigen bodem" mag niet ontbreken! We gaan een paar keer een kortere versie bekijken. In plaats van een avondvullende presentatie presenteren we een paar keer kortere delen waardoor we gedurende de week meer gewassen de revue kunnen laten passeren. Wie een stick meeneemt mag deze presentaties overnemen en later thuis nog eens bekijken. Als je dan ter plekke aantekeningen maakt kun je er later weer mee uit de voeten.
bezoek boerderij etherische olie
tijdens de avonden kunnen spontaan diverse thema`s behandeld worden die de deelnemers zelf aandragen
met materiaal uit de natuur leren tafeldecoraties maken/bloemschikken
La Vie Tara Route de St. Bonnet 07520 Lalouvesc Ardeche – Frankrijk
[email protected] Deze week kost €750,00 inclusief overnachtingen, maaltijden, drankjes en de workshops en lezingen. Marja Frederiks en Marja Brekeveld gaan mee en samen maken we er een bijzondere week van. Er zijn al aanmeldingen, het gaat door en wie interesse heeft adviseer ik niet te lang te wachten om je aan te melden.
Opgeven via het mailadres van La Vie Tara!
Pagina 18 van 25
A
nderen laten meedelen in eigen positieve ervaring Interview met Niels Sneyders de Vogel, GVA locatiehouder in Hurwenen
Een serie gesprekken met streekgenoten die kleur geven aan de samenleving. Vandaag Niels Sneyders de Vogel uit Hurwenen
Niels Sneyders de Vogel: ‘Anderen laten meedelen in eigen positieve ervaring’ Goed nieuws voor wie geïnteresseerd is in onderwerpen als alternatieve geneeswijzen, gezondheid en voeding. Met ingang van morgenavond (Hemelvaartsdag) staan deze thema’s maandelijks centraal tijdens een serie lezingen in de Gasthuiskapel. Organisator is Niels Sneyders de Vogel (62) uit Hurwenen. Door: Bas Moerman HURWENEN - In eigen woonplaats behoort hij tot de BD’ers, de bekende dorpelingen. Maatschappelijk betrokken en actief op vele fronten. Zo is hij voorzitter van ijsclub Hurwenen Vooruit, heeft hij eenzelfde functie bij de regionale bijenteeltvereniging, nam hij initiatief tot het oprichten van een dorpsraad en is hij als gloednieuwe voorzitter druk met de kersverse fusie van de voetbalclubs van Niels Sneyders de Vogel: Rossum en Hurwenen. Maar ‘Anderen laten meedelen in eigen positieve ervaring’ één van zijn activiteiten bleef tot nu toe onderbelicht bij een breder publiek: Niels Sneyders de Vogel is de motor achter een maandelijkse serie lezingen over onderwerpen waarvoor niet iedereen warm zal lopen, maar die desondanks druk worden bezocht. In 2011 gingen ze van start. Morgenavond viert hij een bescheiden jubileum. Dan heeft de 25ste plaats. Tot nu toe werden ze gehouden in het Hurnse kerkje, maar vanaf morgen is de Zaltbommelse Gasthuiskapel het decor voor de optredens. “Ik hoop meer mensen te trekken omdat die zaal wat centraler ligt”, vertelt hij in zijn smaakvol verbouwde woonboerderij in het Waaldorp. Overtuiging Wie is Niels Sneyders (‘die tweede naam laat ik vaak gemakshalve weg’) en wat zijn zijn drijfveren om met zoveel passie in dit circuit te opereren? Sneyders emigreerde als baby met het gezin naar Bolivia, waar hij zijn eerste 15 levensjaren doorbracht. Samen met zijn
Pagina 19 van 25
broertje kwam hij in de jaren zestig terug naar Nederland, waar meer opleidingsmogelijkheden waren. Al achttien jaar werkt hij nu als zelfstandig interim manager. Tijdens vroegere jaren als werknemer bij de KLM ontmoette hij Anja Schotman, eveneens actief bij de luchtvaartmaatschappij en nog altijd zijn echtgenote. Zij is nu natuurgeneeskundig therapeute met een praktijk aan huis en is zijn steun en toeverlaat bij de maandelijkse bijeenkomsten en de voorbereidingen daarvan. De motivatie komt bij beiden voort uit persoonlijke ervaringen van lang geleden. Anja gebruikte pillen tegen Huisartsen kunnen maagklachten en had veel een handje helpen, bijverschijnselen. Ze ontdekte dat de voorgeschreven maar genezen moet medicijnen wel de symptomen je zelf doen onderdrukten, maar ze werd er niet beter van. Via via kwam ze bij een chiropractor, die haar in korte tijd van haar kwalen afhielp en haar interesse wekte voor natuurgeneeswijzen. Het verhaal van haar echtgenoot is vergelijkbaar. “Sinds begin jaren tachtig had ik ernstige longklachten. Ik heb in die tijd veel gedokterd en vaak gedacht ‘zo wil ik niet oud worden’. Ten einde raad ging ik naar een homeopathisch genezeres in Alkmaar, die me in zeven jaar van mijn astma afhielp. Hoe meer ik me in de materie verdiep, hoe vaster mijn geloof in de alternatieve geneeskunde wordt. Overigens, zonder de reguliere gezondheidszorg te veroordelen. Een huisarts kan je tijdelijk een duwtje in de rug geven als dat nodig is, maar het genezen moet je wel zélf doen.” Het echtpaar, dat ‘bewust kinderloos is gebleven’, deelt de wens om hun overtuiging aan derden over te brengen. “We willen anderen graag laten meedelen in onze eigen positieve ervaring.” Sprekerspool Om informatie te kunnen verspreiden over zijn passie, zocht Sneyders aansluiting bij de Stichting Gezond Verstand die op tientallen locaties in het land presentaties faciliteert en die beschikt over een indrukwekkende sprekerspool, waarvan ook de Hurwener zelf deel uitmaakt. Uit dit aanbod van sprekers en onderwerpen kiest hij maandelijks ‘iets wat hem aanspreekt’ en waarvan hij denkt dat het bij een groot publiek in goede aarde zal vallen. Uit ervaring weet hij dat praktische thema’s de meeste bezoekers trekken. “Men wil tips over gezondheid en zelfhulp, geen sprekers die de nadruk leggen op wat móet, maar degenen die vertellen wat kán.” Voor donderdagavond 29 mei staat een verhandeling over voeding en supplementen op het programma, gehouden door Juglen Zwaan, auteur van het boek De Supplementenwijzer, waarin hij ingaat op vitaminen en mineralen en waarin hij onder meer de heilzame waarde van kruiden, paddenstoelen en gewassen beschrijft. “We houden in de Pagina 20 van 25
planning zo veel mogelijk vast aan de laatste donderdag van de maand en hebben een zomerstop in juni, juli en augustus”, vertelt de gemotiveerde organisator. “Gemiddeld ontvangen we een dertigtal geïnteresseerden, meest 45-plussers. Het zijn doorgaans mensen die tot de slotsom zijn gekomen dat ze niet veel verder kwamen met wat hun huisartsen hebben gezegd en hun gezondheid zelf in de hand hebben genomen.” Vrijwilligerswerk Een overzicht van de geplande lezingen, ook buiten Zaltbommel, is te vinden op www.gezondverstandavonden.nl. De toegangsprijs in de Gasthuiskapel is 10 euro, noodzakelijk om de kosten van de avond te dekken. Voor het echtpaar Sneyders is het vrijwilligerswerk.
M
uurleeuwenbek...
De bladeren van muurleeuwenbek zijn eetbaar (ze hebben een pittige smaak) en worden in de mediterrane regio in salades verwerkt. Oudere bladeren worden bitter, jong blad is dus het smakelijkst. Deze plantjes kom je tegen op oude muren maar ook tussen de basaltblokken bij het Wad, op de Afsluitdijk, kortom een bekende inwoner in het buitengebied maar ook in steden en dorpen.
Pagina 21 van 25
W
etende Getuige Hieronder kun je een artikel lezen dat werd geschreven door Sarah Morton, spreekster voor de Gezond Verstand Avonden.
Wetende – of Helpende Getuige is een woord van Alice Miller. Zij was een psychoanalytica die zich verdiepte in de invloed van ervaringen in de kindertijd. Meerdere boeken heeft zij erover geschreven, onder andere: In den beginne was er opvoeding en Eva's ontwaken. Wat kinderen meemaken leren ze verdringen als er geen mogelijkheid is om zich te uiten, met iemand te delen welk geweld en vernederingen ze moeten ondergaan. De positie van Wetende Getuige is zwaar. Beseffen wat er met een kind gebeurt en wat dit betekent en vaak niets kunnen doen, behalve een vriendelijk woord, een blik van medegevoel. Het als persoon erkennen. Beseffend dat het kind er alleen voor staat. Hoe kun je de noodsituatie van een kind overbrengen aan de opvoeders, als zij hier geen weet van hebben of willen hebben en jou alleen maar vreselijk bemoeizuchtig vinden? Mijn ervaring is: als je zelf te boos of te emotioneel bent door het voorval, je het soms beter kunt laten gaan, zolang het kind niet in levensgevaar verkeert. Wanneer je rustig en helder kunt blijven, is het de moeite waard om te proberen de ouder uit te leggen hoe de situatie voor het kind is. Handelt de ouder duidelijk vanuit onmacht, kan het voor het gezin positief uitwerken wanneer je hulp aanbiedt. Bijvoorbeeld, een kind reikt smekend de armpjes en krijgt een snauw omdat de moeder/vader de boodschappentassen al moet dragen. Dan zou je kunnen aanbieden om de tassen in de wandelwagen te leggen, zodat de ouder het kind zelf kan dragen in plaats van andersom. Misschien mag je helpen de tassen sjouwen. Je kunt uitleggen dat je de situatie herkent (als dat zo is), hoe ouders klem kunnen zitten tussen de noden van het kind en andere zaken die de aandacht opeisen. Iedere situatie is uiteraard anders, maar het positie van het kind erkennen lijkt me altijd beter dan de ogen ervoor sluiten. Onlangs stond er een moeder te wachten voor het Stadhuis. Haar dochter van ca. 2½ jaar – vastgesnoerd in een buggy – probeerde zich om te draaien en leuk contact te maken. Ze babbelde vriendelijk en vrolijk en probeerde haar moeder aan te kijken. De hoop in die onschuldige kinderogen waar geen antwoord op kwam, hartverscheurend. De vrouw staarde voor zich uit, alsof haar kind niet bestond. Op mijn voorzichtige opmerking: “Uw dochtertje riep om u”, keek ze mij koud aan. Of misschien was het slechts verbeelding, keek ze dwars door mij heen. Wat restte mij nog dan zelf even lachen naar het kind, iets terugzeggen? Haar bestaan erkennen. Mijn hart bloedde toen ik mijn weg weer vervolgde. Het liefst had ik het meisje zó meegenomen. Kinderen groeien geestelijk door interactie. Wanneer zij er maar wat bijhangen en ook zelf Pagina 22 van 25
niets kunnen ondernemen, lijken ze ook minder ontwikkeld qua woordenschat, inlevingsvermogen en met gevoelens en conflicten omgaan. Ze zijn in beslag genomen door hun emotionele nood. Ogen zonder geluk. Kinderen met de blik van een grijsaard. Vaak kom ik ze tegen. “Wie zijn kind liefheeft, spaart de roede niet”, en “De wil van het kind moet worden gebroken”, waren overtuigingen die deel uitmaakten van de opvoeding. Openlijk geweld tegen kinderen staat nu weliswaar ter discussie. Het contact tussen ouder en kind zou gelijkwaardiger zijn, er wordt meer overlegd, kinderen krijgen meer vrijheid. Alleen is dat echt zo? Baby's vanaf zes weken, geparkeerd bij een opvangcentrale, omwille van de economie. De straat is het exclusieve terrein geworden van de automobilist. Ouders weten niet wat ze met hun kinderen aan moeten en parkeren ze voor de televisie. Deskundigen letten steeds nadrukkelijker op 'afwijkend' gedrag, om een psychiatrisch label op te plakken. De autoritaire opvoeding heeft plaatsgemaakt voor pedagogisch comfort en medicalisering. Voor het uiten van gevoelens is in veel gezinnen nog altijd geen ruimte. Tegenwoordig slaan en schelden ouders niet uit overtuiging, maar uit onmacht. Voor een corrigerende tik kun je de 'kinderbescherming' achter je aan krijgen. Is als kind uit je vertrouwde omgeving gesleurd worden en afgevoerd naar een geheim adres dan goed voor je ontwikkeling? Ik ben tegen alle vormen van geweld, alleen de 'kinderbescherming' vormt nog een veel groter gevaar voor een harmonieuze kindertijd dan wat er thuis aan ontbreekt, in tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden. We zijn vervreemd van de natuur. Hoeveel kinderen kunnen nog spelen in bossen en open velden? De omgeving is kunstmatig. Bij veel kinderdagverblijven gebruikt men kunstgras, in plaats van levend gras. Omdat het hygiënischer is? De lokaaltjes en buitenspeelplaats zijn vaak piepklein, ze voldoen net aan de minimumeisen. Enerzijds heerst er een veiligheidskramp (kinderen mogen zich niet meer bezeren) en tegelijk krijgen zij niet de tijd en ruimte om kind te zijn. Ze missen essentiële ervaringen. Soms vraag ik me af: waarom vermenigvuldigen mensen zich niet gewoon door middel van kopie? Waar dient de kindertijd voor? Het is een tijd van ontwikkeling. Het bepaalt grotendeels hoe je als volwassene in het leven staat. De kinderen zijn de volwassenen van later. Zij gaan bepalen hoe de wereld eruitziet en wat er met de medemens gebeurt. Het geluk van een kind is een onbetaalbaar geschenk, zou je zeggen. Wanneer ik een kind zie dat in z'n element is, met een heldere, vrolijke blik, is het leven volmaakt. Een liefdevolle band tussen ouder en kind is van wezenlijk belang om vertrouwen op te kunnen bouwen in zichzelf en in het leven. Voor een kind is het levensnoodzakelijk, zij kunnen nog niet voor zichzelf zorgen of de aandacht geven die ze nodig hebben. Zonder een betrokken volwassene dooft de zin in het leven uit. De natuur is een goede raadgever. In het wild zijn kinderen van de diersoorten die het meest op ons lijken, voor hun overleving afhankelijk van hun verzorgers, meestal de moeder. Op zichzelf aangewezen zijn ze ten dode opgeschreven. 'Zonder moeder geen baby', las ik eens in De stem van het jonge kind (Gaby Stroecken). Officieel is twee derde van de kinderen veilig gehecht. Een derde dus niet. Kinderen die deelnemen aan het leven en een plek hebben in het gezin, in plaats van hun tijd Pagina 23 van 25
uit te zitten, bloeien op. Zij lijken gezonder, vrolijker en socialer dan kinderen die worden behandeld alsof ze lucht zijn. Tweejarigen die al hele gesprekken kunnen voeren. Hun open en heldere blik. Ook lichamelijk lijken zij gezonder, daar ze meer bewegingsvrijheid hebben en minder stress. Ouders geven grenzen aan (bijvoorbeeld aan snoep, televisie of in gevaarlijke situaties) uit liefde. Begrenzen is iets anders dan beknotten. In het laatste geval heeft het kind (letterlijk) geen speelruimte. De liefde tussen ouders en kind kan intens zijn. Wanneer je kind in nood verkeert, kan dit een oerkracht losmaken. Er zijn verhalen van moeders die hun zoon of dochter onder een auto vandaan kunnen bevrijden, waar er anders 12 mensen voor nodig zijn om het geval op te tillen. Zover hoeven we het niet eens te zoeken. Met veertien jaar was ik in een depressie terecht gekomen, nadat ik mij ongewenst voelde thuis en klasgenoten mij buitensloten en afzeikten omdat ik niet mee kon komen met de groep. In die tijd ging ik bij mijn vader wonen. Urenlang konden we praten over wat ik meemaakte en hoe het nu verder moest. Langzaam aan krabbelde ik op en werd mijn leven lichter. Ook doordat er een spelbegeleidster op school kwam werken, die kinderen zag zoals ze waren in plaats van ze haar wil op te leggen. Zij had en open blik en was liefdevol en betrokken. De tijd en aandacht die mijn vader voor me overhield, naast een fulltime baan, verbaast me achteraf nog steeds. Liefde is een levenskracht die verandert met het kind mee en tegelijk is het een stabiele factor. Het is een belangrijke drijfveer. Een kind kan zich alleen via de omgeving ontwikkelen en alleen een liefdevolle ouder kan daadwerkelijk ingaan op wat een kind nodig heeft. Volgens mij is er ook geen 'goede' of 'slechte' opvoeding, het is een weg die je bewandelt. Hoe helderder je bent van geest, hoe duidelijker je je kind ook kunt zien zoals het is en wat het nodig heeft. Het heeft te maken met in staat zijn ons eigen verleden te kennen. De gevoelens van kinderen ontkennen of belachelijk maken komt voort uit eigen ervaringen moeten verdringen of ontkennen toen we zelf klein en afhankelijk waren. Toen we alleen waren met onze gevoelens en afgewezen werden door de belangrijkste personen in ons leven, hadden we krachtige psychologische overlevingsmechanismen nodig om ons te handhaven. Naarmate we ons meer kunnen verplaatsen in het kind dat we ooit waren en het erkennen, kunnen we ook andere kinderen begrijpen en zelf een Wetende Getuige worden. Ouderschap is geen jas die je aan – en uit kunt trekken. Website: www.dus-sarah-morton.info/2012/08/wetende-getuige
Pagina 24 van 25
Colofon: Redactie:
Anneke Bleeker
Foto’s:
Anneke Bleeker / Biodynamische kaasboerderij Noordeloos / Richard Hoofs / Anita Bijma / Internet (Thea Looijmans - La Vie Tara) / Bas Moerman (Nieuwsblad De Toren) / Sarah Morton (Internet)
Teksten:
Anneke Bleeker / Biodynamische kaasboerderij Noordeloos / Richard Hoofs / Anita Bijma / Internet (Thea Looijmans - La Vie Tara) / Bas Moerman (Nieuwsblad De Toren) / Sarah Morton (Internet)
Kopij voor de volgende Nieuwsbrief? Geïnspireerd geraakt? Ook interesse om Gezond Verstand Avonden te organiseren? Andere vragen? Uit het bestand? Mail Anneke:
[email protected]
Pagina 25 van 25
