Arla-directeur de boer op met natuurlijke zuivel

01_EVMI_cover 14-09-10 15:23 Pagina 1

www.evmi.nl

n r. 7 - 2 8 s e p t e m b e r 2 0 1 0

E i s m a Vo e d i n g s m i d d e l e n i n d u s t r i e

Nieuwe vleesvervanger speelt met texturen

Arla-directeur de boer op met natuurlijke zuivel Hygiënisch ontwerp: weten regelgeving

www.nutri-akt.nl

Coördinator Kwaliteit Ambitieuze, gedreven manager met oog voor detail en consument

Huizen

Lidl Nederland (www.werkenbijlidl.nl) is een jonge en snel groeiende organisatie, met inmiddels ruim 330 filialen, vijf distributiecentra en meer dan 7.000 medewerkers. Het hoofdkantoor van Lidl is gevestigd in Huizen en maakt deel uit van Lidl Internationaal: een succesvol netwerk van discountsupermarkten binnen Europa. Oorspronkelijk in Duitsland, maar vandaag de dag in meer dan 23 Europese landen, met zo’n 150.000 medewerkers en meer dan 8.000 filialen. Lidl’s succes heeft te maken met de unieke organisatie, bedrijfsfilosofie en -cultuur. Maar ook met de “beste kwaliteit voor de beste prijs” formule. En zeker met de inzet van alle medewerkers. Voor het hoofdkantoor van deze bijzonder succesvolle retailer zoeken wij een Coördinator Kwaliteit. Een ambitieuze, gedreven manager met oog voor detail en consument. Consultant: Dirk-Jan van Veldhuizen, telefoon 0317-468686 of 06-53137885

Productieplanner Die overzicht houdt in complexe omgeving

Tilburg

Bakkersland is een sterk groeiend bakkersbedrijf dat toonaangevend is in de markt van dagvers brood, specialiteiten, winkelafbak, thuisafbak en gebak. Bij Bakkersland werken totaal ± 2.200 medewerkers. Het assortiment binnen de divisie Afbak bestaat onder andere uit petits pains, baguettes, croissants, ciabatta’s en bladerdeeg. Onder de divisie Afbak vallen ook diepvries producten. Deze worden in de Europese retail verkocht. Voor de divisie Afbak zijn wij op zoek naar een gedreven Productieplanner die verantwoordelijk is voor het realiseren van de optimale balans tussen voorraadhoogte enerzijds en customer service level anderzijds door het opstellen van de productieplanningen en het plaatsen van inkooporders. Met minimaal HBO werken denkniveau (voorkeur opleiding richting Logistiek), een helicopterview en focus op efficiëncy, is deze doortastende planner succesvol. Consultant: Annemarie van den Bos, telefoon 0317-468686 of 06-53310126

Bakery Application Managers Independent team leaders with strong sense for application development

Made (The Netherlands)

AB Mauri (www.abmauri.com) is a global group of yeast and bakery ingredient companies with an impressive footprint. With more than 5,000 employees worldwide, they are one of the largest producers and distributors of yeast and bakery ingredients. The Baking Technology Group (BTG) is the innovation and development “engine room” of AB Mauri’s substantial bakery ingredients business. With teams focused on research and design, application and development, BTG is delivering genuine added value and fulfilling their customer’s requirements. To be based at our Baking Technology Centre in The Netherlands we are searching for two Bakery Application Managers who will be responsible for day-to-day supervision of projects and managing the team of Bakery Application Specialists and for screening, testing and evaluating new bakery materials for application into existing and new bakery products. Consultant: Dirk-Jan van Veldhuizen, telephone +31(0)317-468686 or +31(0)6-53137885

Senior Inkoper Met internationale ervaring in de food business

Wormer

Grupo SOS Nederland BV is een onderdeel van Grupo SOS, een beursgenoteerde multinational (Madrid) met wereldwijd 3.400 medewerkers. Grupo SOS is marktleider op het gebied van olijfolie en één van de marktleiders op het gebied van rijst. In Nederland zijn Carbonell, Bertolli en Lassie hun bekendste merken. In Nederland staat bij de Lassie rijstfabriek ook het hoofdkantoor voor de Regio WestEuropa van Grupo SOS, verantwoordelijk voor alle commerciële activiteiten voor Duitsland, Groot Brittannië en de Benelux. In de regio zijn 80 medewerkers werkzaam. Vanwege groeiplannen en verdere professionalisering van deze organisatie zijn wij op zoek naar een enthousiaste Senior Inkoper die verantwoordelijk is voor de totale inkoop van grondstoffen, verpakkingsmaterialen, productiemiddelen en overige voor de regio West-Europa van Grupo SOS. Consultant: Bert den Uijl, telefoon 0317-468686 of 06-53959057

QC Medewerker Die door de implementatie van veranderingen de afdeling naar een hoger niveau brengt

Geldermalsen

COROOS Productie B.V. (www.coroos.nl) heeft productielocaties in Kapelle en Geldermalsen. Dagelijks maken totaal 320 medewerkers zich sterk voor de kwaliteitsproducten onder het eigen label COROOS en diverse private labels. Vers van het land worden groenten en fruit direct bij COROOS Productie verwerkt en in glas, blik of kunststof verpakt. De omzet van ruim 150 miljoen euro wordt gerealiseerd door een energieke aanpak, een moderne organisatie met korte lijnen en duidelijke communicatie. De afgelopen jaren is er veel geïnvesteerd in geavanceerde machines waardoor verdere groei is gerealiseerd. Voor de locatie Geldermalsen zijn wij op zoek naar een praktisch ingestelde QC Medewerker die verantwoordelijk is voor het uitvoeren van de QC activiteiten en het systematisch verwerken van alle gegevens en streeft naar een zo efficiënt en effectief mogelijk kwaliteitscontrolesysteem. Consultant: Annemarie van den Bos, telefoon 0317-468686 of 06-53310126 Voor meer informatie zie onze website: www.dupp.nl of mail uw reactie naar: [email protected]

Gen. Foulkesweg 66, 6703 BW Wageningen i www.dupp.nl e [email protected] t 0317-468686

03_Inhoud 15-09-10 09:20 Pagina 3

www.evmi.nl

n r. 7 - 2 8 s e p t e m b e r 2 0 1 0

E i s m a Vo e d i n g s m i d d e l e n i n d u s t r i e

Inhoud

Nieuwe vleesvervanger speelt met texturen

Arla-directeur de boer op met natuurlijke zuivel Hygiënisch ontwerp: weten regelgeving

nr.7 september 2010

www.nutri-akt.nl

Bij de voorpagina:

De aanwezigheid van Arla Foods op de Nederlandse markt is sinds de overname van Nijkerk Dairy van FrieslandCampina, in mei 2009, onmiskenbaar gegroeid. Managing director Marc Ligthart vertelt over de overname, de productintroducties en de langetermijnstrategie van de zuivelonderneming. Stapsgewijs duurzamer worden, neemt een voorname plaats in.

Bedrijfsreportage

20

Zwanenberg

Houdbaarheid Mixed

4

24

Nieuws uit de sector

Interview

8

Automatisering

26

Arla-directeur Ligthart de boer op met natuurlijke zuivel

Omega-3

STIP

12

16

Goed voor vrouwelijke hartpatiënten en diabetici

NVVL

13

Voedingsvoorlichting onder druk?

Alternatieven voor conserveermiddel

Implementatie ERP bij Heuschen & Schrouff

Industriële week MAP-verpakking zonder zuurstof

28

Hygiënisch ontwerp

Markt

18

32

Wetgeving

Voorbeschouwing Macropak, Aandrijftechniek, Industrial Processing, en Industry & Automation

Productnieuws

Vleesvervanger

Tand des tijds doorstaan

14

33

Spelen met texturen

Buisman

Service

34

Cartoon, agenda en colofon

Eisma Voedingsmiddelenindustrie | september 2010

3

04-05-07_Mixed 14-09-10 17:03 Pagina 4

Kort nieuws Fusie nVWA kost 200 banen De fusie van VWA, AID en PD tot nVWA kost tot 2012 nog eens bijna 200 banen. Dat blijkt uit een brief die demissionair minister van LNV Verburg aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. De nieuwe VWA wil het personeelsaantal per 1 januari 2012 reduceren tot 2147 fte in vaste dienst. Nu is dat nog 2342. Terughaalactie Stella Artois AB Inbev heeft in België en de VS ruim 4000 vaten Stella Artois moeten terughalen. Het bier was niet te drinken doordat de niet schoongespoelde leidingen in de brouwerij een gisting van het abdijbier Leffe bevatten. Joosten directeur Ingredients Roelof Joosten, managing director van FrieslandCampina Domo, wordt per 1 november executive director van de business group Ingredients bij de onderneming. Hij volgt Frans Visser op die eind december met pensioen gaat. Jamie gaat door in VS Jamie Oliver komt met een nieuwe serie in de VS. Na tv-programma’s vanuit de ‘ongezondste plaats in de VS’ Huntingdon gaat hij verkeerde voedingspatronen in Los Angeles aanpakken. Nettowinst FrieslandCampina verdubbelt FrieslandCampina heeft een goed eerste halfjaar achter de rug. Het concern verdubbelde de nettowinst en ook de omzet steeg. Topman Cees ‘t Hart ziet hierin het ‘concrete bewijs van het succes van de fusie’. Vion start in Enschede Vion is op 30 augustus gestart met de verwerking van rundvlees in zijn vestiging in Enschede. Die werd overgenomen van het failliete Weyl. Duurzaam niet in trek Het aandeel van de consumenten dat duurzame producten koopt, groeit niet. Prijs speelt daarbij een grote rol, blijkt uit consumentenonderzoek van Deloitte. 3G Capital koopt Burger King Investeringsmaatschappij 3G Capital neemt voor een bedrag van 4 miljard dollar (3,12 miljard euro) Burger King over.

4


Mixed Givaudan verplaatst productie naar Hongarije GENEVE - Givaudan gaat de productie in de UK en Zwitserland verplaatsen naar een nieuw te bouwen fabriek in Hongarije. Dat heeft de producent van geur- en smaakstoffen bekendgemaakt. Givaudan investeert in drie jaar tijd 170 miljoen Zwitserse franc (130 miljoen euro) in de nieuwe productiefaciliteit. Givaudan spreekt van het ‘stroomlijnen’ van de productie in Groot-Brittannië en Zwitserland. De onderneming heeft 75 miljoen Zwitserse franc begroot voor herstructureringskosten. Volgens Britse media wordt de fabriek in Bromborough in de UK gesloten als de Hongaarse

productielocatie over enkele jaren klaar is. Daarbij gaan 150 banen verloren. 24 Medewerkers verhuizen naar andere vestigingen. Zwitserse media melden dat het in het Zwitserse Kempthal gaat om 120 betrokkenen. Zij zouden een baan aangeboden krijgen bij een andere locatie of vervroegd kunnen uittreden. Givaudan heeft de strategie voor de komende vijf jaar gepresenteerd. CEO Gilles Andrier spreekt van een nieuwe periode die volgt op de succesvolle integratie van Quest. “Het doel voor de komende vijf jaar is een organische groei van tussen de 4,5

Zoutarme ketchup uit Zuid-Afrika ZEVENBERGSCHENHOEK – Het Nederlandse Africantaste wil een nieuwe tomatenketchup op de Nederlandse markt brengen die volgens opgave maar liefst tachtig procent minder natrium bevat. De ketchup wordt geïmporteerd uit Zuid-Afrika en kan door retailers zowel onder eigen merknaam (All Joy Gourmet) als onder private label in supermarkten worden aangeboden, zegt Hugo Brouwer van het bedrijf. Brouwer wil bij de introductie het gezondheidsaspect van de ketchup benadrukken, omdat consumenten door het eten van dit product minder zout binnenkrijgen. Er zit volgens de specificaties slechts 215,3 milligram natrium per 100 gram in het product. Gangbare vergelijkbare ketchups bevatten volgens opgave van het Voedingscentrum 1190 milligram natrium per 100 gram product en volgens de Nevo-code (code 462) 1067 milligram per 100 gram. De ketchup is afkomstig van All Joy Foods uit Johannesburg, in grootte de tweede producent van tomatensauzen in het land. De producten worden in Zuid-Afrika geproduceerd. De inkoopprijs van de 750 milliliterfles zal voor retailers tussen de 1,50 en 1,60 euro liggen. Hij rekent erop dat de verkoopprijs niet boven de twee euro uitkomt. Dat is volgens Brouwer goedkoper dan de concurrentie.

en 5,5 procent per jaar, gebaseerd op een groei van de markt van 2 tot 3 procent per jaar, en verdere groei van het marktaandeel. “Givaudan wil zich daarbij sterk richten op de snel groeiende nieuwe markten. Vandaar dat de nieuwe fabriek in Hongarije wordt gebouwd. Nu maken de opkomende markten al 41 procent uit van de omzet. Dat moet in 2015 de helft van de omzet zijn. Innovatie moet daarbij de motor zijn. Givaudan investeert 300 miljoen Zwitserse franc (230 miljoen euro) per jaar in R&D. Givaudan heeft in Nederland vestigingen in Naarden en Barneveld.

04-05-07_Mixed 14-09-10 17:03 Pagina 5

Column Website berekent waterfootprint voeding BRUSSEL – Het Wereld Natuur Fonds en twee andere milieuorganisaties in België zijn een website gestart waar consumenten kunnen nazoeken hoeveel water nodig is voor verschillende voedingsmiddelen. Volgens Ecolife, Velt en het Wereld Natuur Fonds wordt zo’n 70 procent van de ‘watervoetafdruk’ veroorzaakt door voeding. Ze stellen dat 120 liter water nodig is voor een plakje kaas, onder meer omdat de koeien veel veevoer eten. Voor de groei van de agrarische producten ten

behoeve van diervoeder, is zeer veel water nodig. Voor de productie van vijf liter melk is 4800 liter water verbruikt, hebben ze berekend. Voor een boterham is veertig liter water verbruikt, voor een kopje koffie 176 liter en voor 200 gram rundvlees bijna 4000 liter. “De watervoetafdruk van een persoon, het totale volume aan zoet water dat wordt gebruikt om de goederen en diensten te maken die door deze persoon worden geconsumeerd, toont haarscherp aan dat we absoluut zuiniger moe-

ten omspringen met ons direct én indirect waterverbruik”, stellen de organisaties. Ze menen dat consumenten het beste zo veel mogelijk lokale en weinig bewerkte (volkoren)producten van het seizoen kunnen kopen. Voor geraffineerde producten is het waterverbruik namelijk gemiddeld zo’n 40 procent hoger. “Biologische producten scoren gemiddeld 20 procent beter. Vlees en zuivelproducten scoren bijzonder slecht. Een dagje minder vlees doet je watervoetafdruk beduidend slinken.”

Zoutarm dieet vergroot kans op dochter MAASTRICHT - Wetenschappelijk onderzoek van het Maastricht Universitair Medisch Centrum wijst erop dat een zoutarm en calciumrijk dieet de kans op het krijgen van een dochter vergroot. Naast een dieet met weinig zout en veel calcium moet de geslachtsgemeenschap enkele dagen vóór de ovulatie plaatsvinden. Bij het onderzoek waren aanvankelijk 172 paren betrokken. Daarvan namen er daadwerkelijk 150 deel. Uiteindelijk voldeden slechts 21 vrouwen aan alle criteria. Van die groep kregen zestien paren een meisje en vijf een jongetje. Het onderzoek werd uitgevoerd in samenwerking met Gender Consult, dat (aanstaande) ouders adviseert.

Biologische producten niet gezonder DEN HAAG - Biologische producten zijn niet gezonder dan reguliere producten. Ze leveren geen gezondheidswinst, concludeert de Gezondheidsraad. De Gezondheidsraad onderzocht dat in opdracht van minister Verburg van LNV naar aanleiding van een eerder rapport. Daaruit bleek dat onderzoekers het niet eens konden worden over de interpretatie van de waargenomen verschillen tussen kippen die gangbaar voer en kippen die biologisch voer hadden gekregen. De Gezondheidsraad concludeert op basis van het uitgebreide literatuuronderzoek dat er geen wetenschappelijk aantoonbare verschillen zijn in de voedingskundige kwaliteit en de gezondheidseffecten tussen regulier en biologisch geteelde gewassen, aldus Verburg in een Kamerbrief. Eventueel vervolgonderzoek zou zich moeten richten op de voedingskundige samenstelling van de producten, adviseert de Gezondheidsraad. Parallel daaraan zou systematisch onderzoek kunnen worden gedaan naar de aanwezigheid van pathogenen en milieucontaminanten in de voedingsmiddelen.

De inflatie in de maand augustus bedroeg 1,5 procent. In juni was die nog 1,6 procent. Reden voor de geldontwaarding was toen vooral de hogere gasprijs. Tussen de regels door meldde het CBS toen nog dat ook groente en fruit in prijs waren gestegen. Aardappelen maar liefst met 23 procent. “Maar vanwege het geringe aandeel van deze uitgaven in het bestedingspatroon is het effect ervan nauwelijks merkbaar”, tekende de perswoordvoerder daarbij aan.

Prijs Voedselprijzen hebben dus weinig effect op ons uitgavenpatroon. Geen wonder eigenlijk dat supermarkten dagverse producten gebruiken als lokkertje om consumenten naar hun winkel te trekken. Op de gewone uitgaven hebben die producten een minimaal effect, terwijl het wel vaak basisingrediënten zijn. Ondertussen pakt de winkelende consument wel andere dingen mee, die handig zijn om te hebben. En juist op die producten wordt de meeste marge gerealiseerd. Die werkwijze heeft ook zijn langste tijd gehad, zo blijkt uit onderzoek van Gfk. De door de crisis prijsbewustere consument gaat voor de grotere uitgaven steeds vaker af op aanbiedingen. Waspoeder, toiletrollen, maar ook duurdere en luxere etenswaren, zoals A-merk koffie, worden meer en meer gekocht in de aanbieding. En wie kien winkelt, kan daarvoor elke maand in een andere supermarktketen terecht, zonder ooit het volle pond te betalen. Bij een kleiner budget blijkt eten en drinken het laatste te zijn waarop wordt bezuinigd. Niet verwonderlijk dus, dat nu de grondstoffen voor basisvoedingsmiddelen duurder worden, producenten er snel bij zijn om hun prijzen daarvoor op te schroeven. Consumenten ervaren zelf de gevolgen van een droge of veel te natte zomer; veel uitleg behoeft de prijsstijging van brood, bier of patat dus niet. Jammer, want de producten die ze vandaag kopen, worden gemaakt van grondstoffen die voor heel andere prijzen zijn gekocht dan de prijzen die nu worden genoteerd op termijnmarkten. Gelukkig voor de productieketen staat een consument daar niet bij stil en gaat hij niet in protest. Er moet immers toch brood op de plank komen. Jacqueline Wijbenga, hoofdredacteur Eisma Voedingsmiddelenindustrie | september 2010

5

04-05-07_Mixed 14-09-10 17:03 Pagina 6

Column “Het is natuurlijk goed dat er minder eten wordt weggegooid. Maar wij zijn er wel de dupe van.” Dat zei de oprichtster van Voedselbank Nederland Clara Sies onlangs tegen persbureau ANP. Voedselbanken hebben steeds meer tekorten omdat voedingsmiddelenfabrikanten door de crisis steeds efficiënter zijn gaan produceren en dus minder weggooien, stelt ze. Slecht nieuws voor de voedselbanken, maar, als haar analyse klopt, is dat goed nieuws voor de industrie.

Leve de crisis? Veel mensen zien het als een morele plicht van mensen en bedrijven om spaarzaam met de natuurlijke hulpbronnen om te gaan. Het beperken van verspilling hoort daar zeker bij. Dat vindt Voedselbank Nederland zelf ook. Op de homepage staat namelijk een foto van moeder Theresa met een citaat: “Wat me het meest ergert is niet dat er rijken en armen bestaan, het is de verspilling”. Volgens een factsheet dat het Ministerie van LNV dit voorjaar over verspilling publiceerde, gooit de consument voor ongeveer 2,4 miljard euro weg, 8 tot 11 procent van wat hij koopt. Als consumenten zomaar voeding in de container kieperen omdat ze bij nader inzien toch liever een pizza laten bezorgen, kan de industrie daar natuurlijk weinig aan doen. Maar als de producten worden weggegooid omdat de ten minste houdbaar tot datum verstreken is, kunnen fabrikanten wel enige invloed uitoefenen. Bijvoorbeeld door te zorgen voor de juiste portiegrootte en een goede houdbaarheid. Lang niet alles wat de voedingsmiddelenindustrie produceert belandt bij de consument. In de keten gaat voor twee miljard euro verloren. Volgens het factsheet is dat in sommige sectoren maar liefst 30 tot 50 procent. Er is dus vast nog wel verbetering mogelijk. Wat verloren gaat, wordt overigens niet allemaal weggegooid. Het wordt gebruikt voor onder meer diervoeder en compostering. Met de aanpak van verspilling van voeding werd al lang vóór de crisis begonnen. In 2006 werd het thema door het Consumentenplatform van LNV op de agenda gezet. Al zou het goed kunnen dat efficiënter produceren door de crisis meer aandacht heeft gekregen. Dan is de crisis toch nog ergens goed voor geweest. Norbert van der Werff, redacteur

6

Eisma Voedingsmiddelenindustrie | maart 2010

RIVM: residuen agf mogelijk verlagen BILTHOVEN - Het RIVM heeft de risicomodellen voor restanten van gewasbeschermingsmiddelen gereviseerd. De Europese maximaal toelaatbare hoeveelheden bestrijdingsmiddelen (mrl’s) moeten mogelijk omlaag. Dat staat in een rapport van het RIVM. Aanleiding voor de revisie waren recentere gegevens over het voedingspatroon van jonge kinderen. Met de gereviseerde modellen bleek de inname van gewasbeschermingsmiddelen over het algemeen hoger dan met de oude modellen. Het RIVM zorgt ervoor dat de Nederlandse data worden opgenomen in het EFSA-rekenmodel voor het maken van risicoinschattingen. Op die manier wordt onderzocht of er mrl’s naar beneden moeten worden bijgesteld. De gereviseerde modellen van het RIVM bevatten nu niet alleen de consumptiegegevens van jonge kinderen en de bevolking in zijn geheel, maar ook die van baby’s en peuters. Nieuw is ook dat gekeken wordt naar rauwe én bereide producten (appelsap van appels en brood van graan). Voorheen werd alleen gerekend met de gegevens van het niet-bereide product.

Onderzoek naar smaakvoorkeur baby’s WAGENINGEN - Wageningen University onderzoekt de invloed van de eerste hapjes op de ontwikkeling van de smaakvoorkeur van baby’s. Gekeken wordt naar de groente- en fruitvoorkeur van baby’s in Almere. Begin dit jaar is de studie al begonnen met Wageningse baby’s. Tijdens de eerste drie weken dat de baby aan vaste voeding begint, geeft het onderzoeksteam groente- of fruithapjes aan ouders om elke dag hun baby mee te voeden. In De Kinderkliniek in Almere worden de baby’s op vijf van de 19 dagen in een rustige kamer gevoed. Er wordt gemeten hoe lekker de baby het eten vindt door te wegen hoeveel het heeft gegeten en door de gezichtsuitdrukkingen te observeren. De ontwikkeling van de smaakvoorkeuren wordt vervolgens twee jaar gevolgd door een driedaagse herhaalmeting die om het half jaar plaatsvindt.

Brabant wil food-faculteit DEN BOSCH - Er moet in Brabant een food-faculteit komen met een opleiding op universitair of post-hbo niveau. Dat wil Brabantse ontwikkelingsmaatschappij Agro & Co. “Vanuit verschillende zijden is het idee geopperd voor de oprichting van een food-faculteit in Brabant, die – aanvullend op de WUR – zich meer op toegepast onderzoek en kennisontwikkeling richt”, schrijft Agro & Co in de tienjarenvisie Brabant

AgroFood 2020. Agro & Co meent dat daarbij de Universiteit van Tilburg, de Technische Universiteit Eindhoven, de WUR en wellicht ook de Universiteit van Nijmegen kunnen samenwerken. “Het ligt voor de hand daarin ook HAS Den Bosch en in het bijzonder de masteropleiding van het Anton Jurgens Instituut te betrekken. Ook samenwerking met TNO Kwaliteit van Leven (Voeding) ligt voor de hand, wellicht door onderdelen

hiervan aan de nieuwe faculteit te verbinden.” Agro & Co meent dat de nieuwe opleiding een belangrijke impuls kan geven aan de broodnodige innovatie in de zogeheten agrofood-branche in de provincie. De ontwikkelingsmaatschappij denkt aan Den Bosch of Eindhoven als vestigingslocatie. Agro & Co heeft de toekomstvisie aangeboden aan gedeputeerden Ruud van Heugten en Lily Jacobs van de provincie Brabant.

04-05-07_Mixed 14-09-10 17:03 Pagina 7

Column ‘Internationaal karakter Sial spreekt aan’ PARIJS – De Franse hoofdstad Parijs is van 17 tot en met 21 oktober het toneel van drie foodbeurzen: voedingsmiddelenbeurs Sial, processingbeurs IPA en ingrediëntenbeurs InFood. Ze vinden dit jaar voor het eerst gelijktijdig plaats. Deelnemers van de afzonderlijke beurzen gaven aan deze combinatie wenselijk te vinden. “Sial heeft een sterk internationaal karakter. Juist dat aspect misten IPA-belangstellenden”, vertelt Coen Rosdorff van de Nederlandse agent van de beurzen Promosalons. Op de Sial is zo’n tachtig procent van de exposanten afkomstig uit het buitenland. Ongeveer zestig procent van de bezoekers komt van buiten Frankrijk naar het evenement. De combinatie met IPA en InFood, maakt dit het grootste food event van het jaar, aldus Rosdorff. Voor de editie 2010 heeft Sial meer internationale deelnemers dan voorgaande jaren. Ongeveer een derde van de standhouders komt uit niet-Franstalige landen. “Daarvan zijn veel vertegenwoordigers uit Europese landen, maar ook Taiwan en China zijn op de beursvloer aanwezig”, aldus Rosdorff. De Nederlandse standhouders zijn deels ondergebracht in een van de 130 landenpaviljoens. Alle bezoekers aan Sial hebben in Parijs gratis toegang tot IPA. Bezoekers aan IPA betalen een toeslag voor een bezoek aan Sial. De beurs is zondag 17 oktober tot en met woensdag 20 oktober geopend van 9.00 tot 18.00 uur en donderdag 21 oktober van 9.00 tot 17.00 uur. De beurzen worden gehouden in het Parc des Expositions de Paris Nord Villepinte. Meer info: ‘en.sial.fr’ en ‘en.ipa-web.com’.

Mixer wint innovatieaward IPA PARIJS – De speciale prijs van de jury van de IPA Innovation Competition gaat naar de Triaxe Mixer, Granulator van Triaprocess, die kan mixen, granuleren en een coating aanbrengen. De bewegingen van de mixer lijken op die van een bakker die deeg kneedt. De mixer verbruikt vier tot tien keer minder energie dan andere apparaten. De IPA Innovation Competition is de prijs van de foodprocessingbeurs IPA, van 17 tot en met 21 oktober in Parijs. Milieubewuste levensmiddelen en productiemethoden staan dit keer centraal, evenals verbetering van de kwaliteit, voedselveiligheid en traceability, verbetering van de arbeidsomstandigheden en efficiëntere productie. Er worden prijzen naast de speciale juryprijs awards uitgereikt in vier categorieën: ‘Processes and Equipment’, ‘Process Management and Control’, ‘Packaging’ en ‘Research and Technology’. Clauger wint in de categorie ‘Processes and Equipment’ met de gecombineerde installatie voor koude en warmte. Het apparaat produceert water van 120 graden Celsius dankzij een efficiënte terugwinunit. Het Belgische JBT Foodtech krijgt de award in de categorie ‘Research and Technology’ voor de CCM3 Insulating Ceramic Coating, een alternatief voor conventionele isolatie. CCM3 is een keramische verf die als een spray kan worden gespoten op boilers, koude en warme watertanks en pasteurisatietunnels. De ‘Process Management and Control’ award is voor Bizerba voor de checkweger CWP–Neptune voor onverpakte producten. Montajes conserveros de Galicia uit Spanje krijgt de verpakkingsprijs voor de Vacuum Seamer for Irregular Cans. De seamer sluit onder vacuüm en aseptisch nietronde, onregelmatig gevormde blikken. De awards worden uitgereikt op maandag 18 oktober bij de Innovation Zone van de beurs.

Ketchup met minder zout, biologische Maggi, likeurijsjes. Zomaar een paar voedingsinnovaties waarover vakbladen de afgelopen maanden hebben geschreven. Dat we ze ‘innovaties’ noemen, geeft aan hoe bedroevend het met de creativiteit in de food is gesteld, want tien jaar geleden waren de bedrijven ook al in staat om ze op de markt te zetten. Dat heeft alles te maken met het verval van de wetenschap, waarvan bedrijven nog steeds hopen dat die fungeert als de motor van innovatie.

Eigen kracht Dat is een illusie, vertrouwde een voedingshoogleraar ondergetekende onlangs toe. “Ons onderzoek is verarmd. Of we doen fundamenteel onderzoek binnen een groot ambitieus programma, waarvoor de bureaucraten en de managers warmlopen maar waarover je later nooit meer iets hoort. Of we onderzoeken voor een kapitaalkrachtig bedrijf hoe gezond zijn product is, zodat hij dat kan gebruiken in zijn marketing. Voor het echte interessante onderzoek is geen plaats meer.” Toch komt er binnenkort weer een echte innovatie op de markt. De vleesvervanger Beeter heeft een vezelachtige structuur maar is gemaakt van goedkope en voedzame soja-eiwitten. De technologie waarmee Beeter is geproduceerd is niet nieuw, maar bestaat al tientallen jaren. Het gebruik daarvan voor vleesachtige vezels was een kwestie van experimenteren met wat er al was. In oude patenten en literatuur liggen genoeg technologie en ideeën om de voedingsindustrie een eeuw vooruit te helpen. Gewoon eten en toch niet dik worden? Haal een deel van het aminozuur cystëine uit je eiwitten en je bent halverwege. De inname van visvetzuren verhogen zonder dat we de zeeën moeten leegvissen? Bied de visvetzuren aan in een phospholipide vorm in plaats van een triglyceride, en je hebt nog maar een fractie van je visvetzuren nodig. Duizenden praktische ideeën liggen voor het oprapen in bibliotheken, voor iedereen met een beetje hersens en speurzin. Het wordt tijd dat bedrijven zich realiseren dat ze de universiteiten niet meer nodig hebben om te vernieuwen. Ze kunnen het net zo goed, en misschien wel beter, op eigen kracht. Willem Koert, freelance journalist Eisma Eisma Voedingsmiddelenindustrie Voedingsmiddelenindustrie | september | maart 2010 2010

7

08-09-10_Arla 14-09-10 17:27 Pagina 8

Interview

de boer op met natuurlijke zuivel

Arla-directeur Ligthart

Tekst: Norbert van der Werff Foto's: Arla, Norbert van der Werff

De aanwezigheid van Arla Foods op de Nederlandse markt is sinds de overname van Nijkerk Dairy van FrieslandCampina, in mei 2009, onmiskenbaar gegroeid. Managing director Marc Ligthart vertelt over de overname, de productintroducties en de langetermijnstrategie van de zuivelonderneming. Stapsgewijs duurzamer worden neemt een voorname plaats in. Reduceren, vergroenen en compenseren zijn daarbij de sleutelwoorden.

Producten uit het assortiment biologische producten van Arla.

Even schrikken was het in december 2008 voor de medewerkers in Nijkerk toen bleek dat zij de overstap van Friesland Foods naar fusiebedrijf FrieslandCampina niet zouden meemaken. Wie zou de fabriek in Nijkerk

kopen en wat betekende dat voor ons?, zo vroegen de medewerkers zich af. De rust in het bedrijf keerde echter snel terug, legt managing director Marc Ligthart van Arla Foods Nederland uit. “In december 2008

Duurzaamheid centraal

8


werd de fusie van Friesland Foods en Campina goedgekeurd door de Europese Commissie. Die stelde daarbij wel als voorwaarde dat twee activiteiten verkocht zouden worden, waaronder het bedrijf voor dagverse zuivel in Nijkerk. Voor veel mensen was dat even schrikken, maar we konden die emoties binnen de perken houden want de Europese Commissie had eisen gesteld aan de kopende partij. Die moest in de zuivel actief zijn, financieel draagkrachtig zijn én met de koop van ons plannen hebben. Ik heb tegen de medewerkers gezegd dat ik begreep dat mensen zich zorgen maakten, maar dat een onderneming ons niet koopt omdat ze dat móet, maar omdat ze dat wíl. Dat biedt dus kansen.” Buurmans land “De verkoop moest snel gaan, want dat is goed voor de leveranciers, de klanten en de medewerkers. Het is ook zo gegaan. Op 10 maart vorig jaar heeft de Zweeds-Deense coöperatie Arla Foods besloten dat het ons wilde overnemen en zeven weken later werd de koop gesloten. Arla Foods past goed bij ons omdat Arla 40-45 procent van zijn omzet uit dagverse zuivel haalt. Binnen Friesland Foods was maar een beperkt deel afkomstig uit dagvers. Bovendien wil Arla een grote speler zijn in Noord-West Europa met kaas en dagverse zuivel. Buurmans land is maar één keer te koop. Arla greep dus de kans om de nummer twee in de Nederlandse markt voor dagverse zuivel te kopen. Het paste in de langetermijnstrategie van het bedrijf. Zo kregen we er veel collega’s bij met verstand van ons vak.” De medewerkers waren gerustgesteld. Voor het personeel was het een goede partij. Arla is één van de grootste zuivelbedrijven in de wereld. Het is een coöperatief bedrijf, wat betekent dat het niet alleen om de winstgevendheid op de korte termijn gaat, maar ook om de lange termijn. Arla Foods heeft de CAO en de pensioenverplichtingen

08-09-10_Arla 14-09-10 17:27 Pagina 9

overgenomen en daarmee vielen de zorgen weg.” Ligthart wijst op een groepsfoto achter zijn bureau. “Die hebben we een dag na de goedkeuring van de overname gemaakt. Daar staat bestuursvoorzitter Peder Tuborgh met 250 van onze medewerkers met de Arla-vlag.” Loskomen Nadat de Europese Commissie de overname had goedgekeurd, kwam Nijkerk in een overgangssituatie. “We hadden een jaar de tijd om los te komen van Friesland Foods. Een stuk of tien stromen moesten worden veranderd, zoals HR, ICT, customer services, kwaliteit (QA en QC) en inkoop. Die activiteiten moesten worden geoutsourced naar een andere partij, of worden geïnsourced naar Arla. Dat laatste hebben we bijvoorbeeld gedaan met inkoop. HR hebben we zelf opgezet, dat was de derde mogelijkheid.”

Strategie In sneltreinvaart werd ook een nieuwe strategie uitgewerkt. “Wij kennen de Nederlandse markt van haver tot gort. We moesten onze kennis en kunde combineren met de ideeën die bij Arla leven. Arla heeft als pay-off ‘closer to nature’. Het is Arla’s ambitie het meest duurzame zuivelbedrijf in de wereld te worden. Het was dus niet de vraag óf we daaraan gingen meedoen, maar op welke manier. De wijze waarop we verduurzamen is namelijk afhankelijk van onze specifieke Nederlandse situatie.” De missie van Arla Foods Nederland is dat we ‘natuurlijke zuivelproducten bereikbaar maken voor iedereen’. Dat betekent dat we breed distribueren, geen nichespeler zijn. De producten moeten betaalbaar zijn voor iedereen. Die missie hebben we geformuleerd in de zomer van 2009. Daarna hebben we vrij snel doorgepakt met het opbouwen van de merken en met een productportfolio

passend bij die positionering. Voor het merk Arla betekent dat honderd procent natuurlijke ingrediënten.” Duurzaamheid Bij Arla staat duurzaamheid centraal. “Arla Foods onderscheidt zich daarmee. Duurzaamheid zit Arla in de genen. In Scandinavië zijn ze daar al heel lang mee bezig. Dat was impliciet en wordt nu wat meer expliciet. Het is géén hype.” Duurzaamheid is in

Managing director Marc Ligthart is sinds juni 2007 verantwoordelijk voor de productielocatie in Nijkerk. Tot de fusie als managing director van Friesland Foods Fresh Nijkerk, daarna als managing director van Arla Foods Nederland. Hij is sinds 1999 actief in de zuivelsector en bekleedde diverse functies bij Friesland Foods, met name op het gebied van de supply chain. Zo was hij onder meer exportmanager en eindverantwoordelijke voor de inkoop. Eisma Voedingsmiddelenindustrie | september 2010

9

08-09-10_Arla 14-09-10 17:28 Pagina 10

onze definitie: dichter bij de natuur. We willen voorzien in een behoefte zonder toekomstige generaties te schaden. Daar verstaan we onder dat als er een keuze is, we kiezen voor natuurlijker en beter voor het milieu. Soms kost duurzaamheid wat en soms levert het wat op. Als een maatregel betekent dat de consumentenprijs omhoog gaat, kunnen we die keuze niet, of nog niet maken. Tot nu toe hebben we echter geen keuzes gemaakt die tot een significante kostenstijging hebben geleid.” Het duurzaamheidsprogramma bestaat uit vier onderdelen: klimaatneutraal, terugdringen van verspilling, welzijn voor mens en dier en transparantie. De verduurzaming gaat stapsgewijs. Op het terrein van het verminderen van energieverbruik en CO2-uitstoot geldt de drietrapsraket reduceren, vergroenen en compenseren. “In de periode van 2005 tot 2009 hebben we de C02-uitstoot al met 23 procent gereduceerd. Afgelopen juli zijn we overgeschakeld op honderd procent groene elektriciteit. De distributie hebben we aangepast daar hebben we een Green and Lean Award voor gekregen - en net hebben we Green Order geïntroduceerd in de Nederlandse zuivel. Daarbij wordt de CO2-uitstoot van het transport vermeld op de vrachtbrief van elke levering.”

Op het gebied van de terugdringing van verspilling gaan we onder meer het gebruik van water reduceren. Verder heeft onze biologische zuivel een langere houdbaarheid, met behoud van de dagverse kwaliteit. Zo voorkomen we dat consumenten het product weggooien omdat het over datum is. We kijken verder dan onze eigen fabriek. We hebben een warmteoverschot. Samen met partners gaan we kijken hoe we die warmte kunnen herbenutten. Het is de kunst steeds een nieuwe stap te doen.” Welzijn voor mens en dier is een ander onderdeel. Arla heeft honderd procent weidemelk. Wij garanderen dat de koeien minimaal 120 dagen per jaar minstens zes uur per dag in de wei zijn. Dichter bij de natuur vertalen we ook naar onze omgeving. We geven financiële ondersteuning aan de lokale natuur: het landgoed Oldenaller van Natuurmonumenten en het nationaal landschap Arkemheen-Eemland. We gaan ook kijken of medewerkers deel kunnen nemen aan vrijwilligersprojecten om de gebieden te onderhouden.”

kindertoetje. “We wilden een streep zetten onder het serieuze en oubollige van biologische producten. Alle verpakkingen hebben een dop en sommige zijn langer houdbaar. Ze worden bovendien ruim gedistribueerd en breed ondersteund. Als vervolgstap komen er nieuwe productlijnen, maar daar kan ik nu nog niets over zeggen.”

Biologisch Dit voorjaar lanceerde Arla Foods circa twintig biologische zuivelproducten onder het Arla-label, waaronder het eerste biologische

Merken bouwen Er is een verschil tussen de manier waarop we tegen merken in dagverse zuivel aankeken in de tijd dat we onderdeel waren van Friesland Foods en de manier waarop Arla dat doet. “Arla legt meer het accent op merken bouwen. We zijn meer met merken bezig, geven er meer inhoud aan. We vinden merken belangrijk omdat je je daarmee kunt onderscheiden van private label; merken geven toegevoegde waarde. Dat zit onder meer in de verpakking, in de recepturen en in de ondersteuning. Wij produceren ook voor private label, maar daarvoor gebruiken we andere recepturen. Als je dat niet doet, kun je je merk niet overeind houden.”

Arla Foods Arla Foods is een coöperatie met zo’n 8000 leden-melkveehouders, gelijk verdeeld over Denemarken en Zweden. De omzet in 2008 was 6,6 miljard euro. De kernmarkten van Arla Foods zijn Denemarken, Zweden, Finland, GrootBrittannië, Duitsland, Polen en Nederland. Er zijn verkoopkantoren in meer dan dertig landen en productielocaties in dertien landen. De zuivelfabriek in Nijkerk produceert dagverse zuivel onder merken en onder private label. Vanuit Nijkerk verhandelt het bedrijfsonderdeel Arla Foods amba bovendien kaas, die wordt geïmporteerd uit Denemarken en Zweden, met onder meer de merken Apetina en Castello. In Nijkerk zijn circa 440 mensen werkzaam. Daarnaast heeft Arla Foods nog een medewerker in Wageningen die zich bezighoudt met ingrediënten voor de voedingsmiddelenindustrie.

10


Friesche vlag Afgezien van de productielocatie gingen de merken Breaker, Milk&Fruit, Kwarkyoghurt en Melkunie over in handen van Arla Foods. Voor gebruik van het merk Friesche Vlag voor dagverse zuivel in Nederland werd een licentieovereenkomst gesloten voor tien jaar. Arla Foods heeft flink geïnvesteerd in het merk, wat resulteerde in een dertigtal nieuwe producten, waaronder pap, Kwarkyoghurt, vla en dubbelvla. De managing director noemt Friesche Vlag een sterk merk. “Het is oer-Hollands. Daar gaan we volop mee door. Of we daar over een jaar of acht mee gaan stoppen omdat de licentieovereenkomst dan afloopt? Die vraag heeft voor ons nu geen prioriteit.”

Synergie in roestvaststaal De Heleon Group staat voor synergie in hoogwaardige procescomponenten voor de Voedingsmiddelen- en Farmaceutische-industrie. Naast een uitgebreid componentenprogramma beschikt de Heleon Group over een zeer uitgebreide voorraad buizen en fittingen. Ook klantspecifieke onderdelen kunnen door ons vervaardigd worden. Dit optimale pakket kan ook uw project tot een succes maken. Graag denken we met u mee en ontwikkelen samen met u de meest effectieve toepassingen en oplossingen. Ontdek de kracht van de Heleon Group.

Heleon Group Holstaal BV Vierlinghstraat 10 4251 LC Werkendam Nederland Tel: (+31) 183-679860 www.heleon-group.com Roestvaststalen buizen en fittingen - sanitaire koppelingen - afsluiters - slangen - filters en andere armaturen voor de voedingsmiddelen en farmaceutische industrie

Perslucht en voedselveiligheid Welk risico loopt u?

Het produceren, verwerken of verpakken van veilig voedsel brengt een grote verantwoordelijkheid met zich mee. Ook vanuit een persluchtsysteem kunnen schadelijke stoffen van microbiologische of chemische aard uw producten verontreinigen. Dit is ook mogelijk bij indirect contact zoals via verpakkingsmaterialen. Weet u zeker dat uw persluchtinstallatie geen risico’s met zich mee brengt? Maak een afspraak met Geveke Persluchttechniek voor een vrijblijvend advies bij de risico-analyse van uw persluchtsysteem.

Verkoop – Service – Onderhoud – Verhuur – Revisie – Occasions [email protected] - 020 582 2610 www.perslucht.nl Tijdens Industrial Processing 2010, Jaarbeurs Utrecht: stand 10.D.053

12_omega 14-09-10 15:36 Pagina 12

Vo e d i n g & g e z o n d h e i d

Vrouwelijke hartpatiënt en diabetici

baat bij omega-3 Tekst en foto: Norbert van der Werff

Alleen vrouwelijke hartpatiënten en hartpatiënten met diabetes hebben baat bij omega-3-vetzuren. Dat blijkt uit een tienjarig onderzoek onder bijna 5000 hartpatiënten in Nederland. Een voedingspatroon verrijkt met omega-3-vetzuren kan herhaling van ernstige gevallen van hart- en vaatziekten bij hartpatiënten echter niet voorkomen.

De Alpha Omega Trial van Wageningen University met verrijkte margarines was erop gericht om na te gaan of een extra inname van omega-3-vetzuren, vergelijkbaar met de aanbevolen hoeveelheid voor de verschillende vetzuren, het risico op hart- en vaatziekten zou verlagen. De Alpha Omega Trial is wereldwijd het eerste dubbelblinde voedingsonderzoek naar de effecten van omega-3 vetzuren op hart- vaatziekten. De resultaten zijn eind augustus op het congres van de European Society of Cardiology in Stockholm gepresenteerd door de Wageningse hoogleraar Daan Kromhout en tegelijkertijd online gepubliceerd in The New England Journal of Medicine. Op grond van de uitkomsten van het onderzoek zien de onderzoekers geen aanleiding tot wijziging van voedingsadviezen. Diabetes In het onderzoek zijn in de totale onderzoeksgroep geen gunstige gezondheidseffecten van de als ‘gezond’ te boek staande omega-3-vetzuren geconstateerd. Echter, bij

hartpatiënten met diabetes bleek de extra inname van visvetzuren het risico op dodelijke hartinfarcten met vijftig procent te verminderen. Deze patiënten hadden ook minder last van ernstige hartritmestoornissen, zo bericht Wageningen University in een persbericht. Vrouwen Bij vrouwelijke hartpatiënten die extra van het plantaardige vetzuur alfa-linoleenzuur kregen, was de kans op ernstige hart- en vaatziekten met een kwart verlaagd. Alfa-linoleenzuur reduceerde ook het risico op ernstige hartritmestoornissen bij de hartpatiënten met diabetes. Margarine Voor het onderzoek, dat werd gefinancierd door de Nederlandse Hartstichting, de Amerikaanse National Institutes of Health (NIH) en Unilever R&D in Vlaardingen, kregen 4837 hartpatiënten van zestig tot tachtig jaar, die circa vier jaar eerder een hartinfarct

Medische behandeling maakt effect vetzuren moeilijk aantoonbaar 12


hadden gehad, gedurende veertig maanden één van de vier speciaal voor deze trial geproduceerde margarines die ze dagelijks op hun brood smeerden. Eén groep hartpatiënten gebruikte een met visvetzuren verrijkte margarine die 400 milligram eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA) bevatte. Een tweede groep ontving 2 gram van het uit onder andere sojaolie en walnoten afkomstige vetzuur alfa-linoleenzuur (ALA). Een derde groep kreeg de combinaties van de verschillende omega-3 vetzuren en een vierde groep een margarine zonder omega-3 vetzuren. De patiënten noch de onderzoekers wisten wie welke margarinevariant kreeg. De margarines waren niet van elkaar te onderscheiden in kleur, geur of smaak. Tijdens het onderzoek werden verschillende hart- en vaatziektes geregistreerd zoals hartinfarcten en beroertes, maar ook medische ingrepen, zoals dotterbehandelingen en bypassoperaties. Geneesmiddelen De onderzoekers constateerden dat in de onderzoeksperiode de patiënten bijzonder goed werden behandeld, bijvoorbeeld met geneesmiddelen tegen trombose (98 procent), hoge bloeddruk (90 procent) en verhoogd cholesterolgehalte (85 procent). Mede daardoor was het sterftecijfer als gevolg van hart- en vaatziekten ongeveer de helft van het verwachte aantal. De goede behandeling van de hartpatiënten verlaagde het risico op hart- en vaatziekten zo sterk dat daardoor een effect van omega-3vetzuren wellicht moeilijk was aan te tonen. Zutphen Studie In 1985 liet Kromhout in de Zutphen Studie zien dat bij gezonde mannen van middelbare leeftijd die één of twee keer per week vis aten, het risico op sterfte aan een hartinfarct sterk was verlaagd ten opzichte van mannen die geen vis aten. Later bleek uit interventiestudies dat dagelijks gebruik van capsules met één tot twee gram van de visvetzuren EPA en DHA het risico op sterfte aan hartziekten met twintig procent vermindert. Voor ALA waren er minder aanwijzingen voor een gunstig effect.

13_NVVL 14-09-10 15:40 Pagina 13

NETWORK FOR FOOD EXPERTS

Nieuwe donateurs NVVL-Network for Food Experts mag zich verheugen in twee nieuwe donateurs. Het Anton Jurgens institute en Schuttelaar & Partners. Het Anton Jurgens institute is voor 3 jaar donateur geworden. Innoveren van markt, product en proces staat centraal in de Anton Jurgens Food MBA voor professionals uit de voedingsmiddelenindustrie. Succesvol innoveren vraagt om krachtige netwerken. “Met ons donateurschap verbinden we onze netwerken en bouwen we samen aan het succes van de voedingsmiddelensector”, geeft het instituut aan. Schuttelaar & Partners, het adviesbureau voor een gezonde en duurzame wereld, heeft een donateurschap van 1 jaar toegezegd. Voor Schuttelaar is NVVL een mooie vereniging waarbinnen de voor het adviesbureau zo belangrijke slogan ‘science, society & sense’ goed past. 쑸

Samenwerking EVMI en NVVL verstevigd Onlangs hebben er gesprekken plaatsgevonden tussen het bestuur van NVVL Network for Food Experts en vakblad EVMI over de huidige samenwerking die sinds 2005 bestaat. Twee bestuursleden hadden een prettig gesprek in het gloednieuwe kantoor van uitgeverij Eisma in Leeuwarden. Beide partijen zijn tevreden over de samenwerking en zien de voordelen voor zowel NVVL als EVMI. Voor NVVL is de pagina in het vakblad een mogelijkheid tot publiciteit van de vereniging, terwijl voor EVMI het vakblad goed onder de aandacht van de juiste doelgroep komt. Momenteel wordt gekeken naar mogelijke uitbreiding van de samenwerking op andere vlakken dan alleen de pagina in het vakblad. Foodplatform EVMI en NVVL willen het foodplatform in een nieuw jasje steken. Onlangs zijn er verkennende gesprekken gevoerd om gezamenlijk een online omgeving te ontwikkelen waar levensmiddelentechnologen, voedingskundigen en mensen met passie voor voeding hun kennis kunnen delen. Dit wordt een forum waar iedereen die van gedachten wil wisselen aan kan deelnemen. Ook zullen hierin de activiteiten van de werkgroepleden verwerkt worden. Meer info volgt in de loop van het volgende kwartaal. Heeft u goede ideeën omtrent dit plan of wilt u deelnemen als blogger, moderator aan dit forumplatform, stuur dan een mail naar: [email protected]. 쑸

Volgende Rond de Tafelsessie: Voedingsvoorlichting onder druk? Sinds 2007 is de claimregelgeving van kracht. Deze bepaalt niet alleen welke specifieke voedings- en gezondheidsclaims op producten mogen worden gebruikt. Indirect is tevens vastgelegd welke beweringen rond voeding en gezondheid in de algemene voedingsvoorlichting mogen worden gebruikt. Tijdens de Rond De Tafelsessie op 9 november worden de kansen en beperkingen besproken van het geven van algemene voedingsvoorlichting door voedingsmiddelenbedrijven, voorlichtingsbureau’s en organisaties als het Voedingscentrum en zorgverzekeraars. Aan de hand van drie praktische casussen en discussie wordt zichtbaar waar de uitdagingen liggen om op een goede manier algemene voedingsvoorlichting te kunnen (blijven) geven. Het volledige programma en de locatie volgt nog. NVVL Rond de Tafelsessies worden exclusief voor leden van de NVVL georganiseerd. 쑸

Network for Food Experts De NVVL is ruim vijfenvijftig jaar geleden opgezet voor kennisvermeerdering en informatie-uitwisseling binnen de voedings(middelen)industrie. De vereniging organiseert symposia en workshops voor foodexperts en geeft een eigen jaarboek uit. Door middel van jaarprijzen probeert de vereniging studenten te stimuleren die voedingsgerelateerde onderwerpen bestuderen. De vereniging telt zeshonderd leden, van de vakinhoudelijke professionals zoals levensmiddelentechnologen, voedingskundigen, diëtisten tot andere experts in food.

Stuur afstudeerwerk HBO en WO in Om goed (praktisch) onderzoek te stimuleren reikt de NVVL jaarlijks de NVVL-jaarprijzen uit aan HBOen WO-studenten levensmiddelentechnologie, voeding of diëtetiek. De beste HBO- en WO-scriptie wordt beloond met een oorkonde en een geldbedrag van 500 euro. Daarbij mogen de studenten hun onderzoek presenteren tijdens het NVVL-jaarcongres. Afgelopen april mocht NVVL Network for Food Experts weer een tweetal prijzen uitreiken aan de winnaars uit het HBO en het WO. In EVMI heeft u daar meer over kunnen lezen en in de NVVL-nieuwsbrieven van begin mei en begin juni stonden interviews met de prijswinnaars. Voor komend jaar is de jury nog op zoek naar meer nieuwe inzendingen. De afstudeeronderwerpen dienen betrekking te hebben op het gebied van (toegepaste) voedingsleer, voedingsfysiologie, voedselbereiding, levensmiddelenchemie, -technologie, microbiologie of -wetgeving. Zo mogelijk dienen maatschappelijke relevantie en/of consequenties van het behandelde te worden weergegeven. Alle scripties worden beoordeeld door een jury onder voorzitterschap van prof. dr. E.M.H. Mathus-Vliegen (Academisch Medisch Centrum). De jury bestaat sinds 2009 verder uit: Ir. Henk-Jan Meijer (HAS Den Bosch) ir. B.C. Breedveld (Voedingscentrum), mw. J. Bontenbal (Hogeschool INHOLLAND Delft), dr Rijkelt Beumer (Wageningen UR), mw. S. Westenbrink, (TNO Voeding), mw. R Visser (Unilever Research & Development Vlaardingen) en Anne-Marijke Ambergen (Fit Consulting, secretaris van de jury). Meedingen doe je door je scriptie in tweevoud te sturen naar: NVVL-Jaarprijs, Plasweg 60, 3768 AN Soest. De inzendingstermijn voor scripties geschreven in het jaar 2009-2010 sluit op 20 oktober. 쑸


13

14-15_Goudana 14-09-10 17:24 Pagina 14

Trends & ontwikkelingen

Nieuwe vleesvervanger

speelt met texturen Tekst en foto’s: Norbert van der Werff

In huize IJsselstein in Gouda stond regelmatig een vleesvervanger op tafel. Die was door vader Hans bedacht. Zoon Ivar gaat het product verder ontwikkelen en via ‘achterwaartse integratie’ op de markt brengen. Goudana is een vleesvervanger die niet op vlees lijkt. De mogelijkheden met het product zijn legio.

Goudana straks in ere hersteld

Een ‘saucijzenbroodje’ en een burger.

14

“Mijn vader werd op een gegeven moment vegetariër”, vertelt Ivar IJsselstein. “Kokkerellen was zijn hobby. Hij ontwikkelde een vleesvervanger op basis van zuivel, granen, groenten en kruiden. Daar heeft hij dertig jaar aan gewerkt. Als kind kreeg ik een grote variatie voorgeschoteld. Bijvoorbeeld met pindakaas, maar dat is er later weer uitgefilterd. Na zijn pensionering maakte hij er saucijzenbroodjes en patés mee, die verkocht werden bij een biologische winkel in Gouda.” “In 2002 is mijn vader overleden. Een paar jaar later vatte ik het plan op om verder te gaan met het product. Dat kwam voort uit de binding die ik ermee had. Bovendien vind ik het leuk dat het product straks voor iedereen verkrijgbaar is, omdat mijn vader


altijd vol toewijding voor anderen kookte. Hij heeft het product niet voor zichzelf ontwikkeld, maar voor zijn medemens.” De plannen kregen steeds meer vorm en IJsselstein besloot met Innovation in Food BV van Paul den Dulk in zee te gaan om het product technologisch verder te ontwikkelen. Omdat de oorsprong in Gouda ligt, heeft het product de naam Goudana gekregen.

Vleesverminderaars Vleesvervangers zien ze niet als concurrenten, omdat ze vlees niet willen vervangen, maar er een alternatief voor bieden. Den Dulk: “Andere vleesvervangers bestaan uit ingrediënten die mensen niet herkennen: zwammen of andere schimmels, algen… Wij gebruiken ingrediënten die mensen hérken-

nen en érkennen. Het zijn ingrediënten die je ook in je keukenkastje en in de koelkast hebt staan. De producten zijn vrij van E-nummers en bevatten geen kleurstoffen; we willen namelijk transparant en eerlijk zijn.” Goudana lijkt niet op vlees, vinden ze. “Dat hoeft ook helemaal niet”, zegt IJsselstein. “De eerste generatie vleesvervangers leek op vlees, maar dat is niet noodzakelijk. Mensen moeten Goudana niet eten omdat het een vleesvervanger is, maar omdat het lekker is.” Den Dulk en IJsselstein richten zich dan ook niet specifiek op vegetariërs maar ook op de ‘vleesverminderaars’, de grote groep consumenten die enkele dagen per week geen vlees wil eten. Ze verwachten dat de prijs van Goudana vergelijkbaar zal zijn met die van vleesvervangers.

14-15_Goudana 14-09-10 17:24 Pagina 15

Achterwaartse integratie Goudana wordt via ‘achterwaartse integratie’ op de markt gebracht. Daarmee bedoelt het bedrijf dat het product niet direct naar de supermarkt gaat maar eerst aan de industrie beschikbaar wordt gesteld als ingrediënt. Goudana kan de receptuur in licentie geven of een halffabrikaat leveren, een vulling of een gevormd product. Na de industrie is de foodservice aan de beurt. Koks moeten dan gaan optreden als ambassadeurs, leggen de initiatiefnemers uit. Consumenten moeten zo vertrouwd raken met het product. Als laatste moet Goudana in de schappen van de supermarkt komen te liggen. Voordat die laatste fase is aangebroken, denken ze drie jaar verder te zijn. De voedingsmiddelenindustrie kan over ongeveer twee jaar met Goudana aan de slag en de foodservice-sector ergens daartussenin. Die drie jaar is onder meer nodig voor R&D om de textuur te optimaliseren. Dat gebeurt in samenwerking met diverse onderzoeksbureaus en kennisinstellingen. Ook wordt onderzoek verricht naar de mogelijkheden van extrusie en bovendien wordt gekeken naar milde conserveringstechnieken. Traditionele conserveringsmethoden leiden namelijk tot stolling van de eiwitten en het is de bedoeling dat de consument zelf zijn eigen draai aan het product kan geven.

We zouden het ook in vloeibare vorm kunnen aanbieden aan de consument, bijvoorbeeld als vulling van een quiche.” Het eerste product wordt een saucijzenbroodje, maar dan natuurlijk zonder de saucijs en met Goudana-vulling. Den Dulk: “Dat is het saucijzenbroodje voor iedereen. Het is geschikt voor vegetariërs, voor moslims; voor iedereen behalve veganisten. De Goudana karameliseert aan de buitenkant en is zacht aan de binnenkant.” Ivar IJsselstein.

Paul den Dulk.

Duurzaamheid De exacte samenstelling van Goudana willen IJsselstein en Den Dulk nog niet onthullen. “Er zit zuivel, granen, groenten en kruiden in, in die volgorde van grootte.” Het aantal calorieën is vergelijkbaar met die van andere vleesvervangers, stellen ze. Ze willen Goudana niet positioneren als een gezond product. “Gezondheid zit niet in producten, maar in een levensstijl”, meent Den Dulk. Ook duurzaamheid zal niet worden gepromoot, al zijn er wel duurzame aspecten. IJsselstein: “De ingrediënten hoeven niet over grote afstand te worden vervoerd. Alle ingrediënten kunnen in Nederland worden gesourced. Maar we willen vooral transparant en eerlijk zijn. We kunnen aan de klant duidelijk maken van welke boerderij de

Koe uitschakelen IJsselstein en Den Dulk verwachten dat over vijf jaar zowel de voedingsmiddelenindustrie als de foodservice en de retail Goudana in het assortiment heeft. De Goudana-organisatie moet dan gegroeid zijn tot zes tot tien mensen. Ook voor de langere termijn hebben ze plannen. Den Dulk: “We willen gaan kijken naar alternatieven voor zuivel. Over tien jaar schakelen we de koe uit.”

melk afkomstig is”. Op een keurmerk als bijvoorbeeld het Ik-Kies-Bewust logo zitten ze ook niet te wachten. Ze stellen dat Goudana een ethisch verantwoord product is. “Maar we zeggen niet dat vlees eten niet goed is. We zullen de consument niet hun stukje vlees van het bord stoten.“

Halffabrikaat Ze willen het product daarom op de consumentenmarkt ook als halffabrikaat aanbieden. De consument kan dan de uiteindelijke vorm bepalen. IJsselstein: “Mensen zijn gewend met vlees aan de gang te gaan: kruiden erover te doen en het op verschillende manieren te bereiden. Je kunt ons product één minuut in de pan doen, maar je kunt er ook méér mee doen. Je kunt er je creativiteit in kwijt.” Daarmee onderscheidt Goudana zich van andere vleesvervangers, vult Den Dulk aan. “Op vleesvervangers kun je geen invloed uitoefenen, een Valess-burger is al gegaard. Bij ons product kun je spelen met de textuur, van vloeibare tot vaste vorm. Het product is toe te passen als maaltijdcomponent in gerechten, bijvoorbeeld in lasagne, maar er zijn ook blokjes van te maken, of broodbeleg. Andere toepassingen zijn frituren als een bitterbal, of als vulling voor een saucijzenbroodje gebruiken.

De vulling van het ‘saucijzenbroodje’ karamelliseert aan de buitenkant en is aan de binnenkant zacht.


15

16-17_Stip 15-09-10 09:38 Pagina 2

V e r p a k k i n g e n

restzuurstof

Aroma bindt in MAP-verpakking Tekst: Norbert van der Werff Foto’s: Norbert van der Werff, Almi

Het Oostenrijkse bedrijf Almi heeft een MAP-verpakking ontwikkeld zonder restzuurstof. Die wordt namelijk gebonden door een aroma van kruiden en specerijen. De verpakking voorkomt verkleuring van vleeswaren en biedt voordelen op het gebied van houdbaarheid, geur en smaak, legt de Nederlandse agent Johan Kwaaitaal uit.

Johan Kwaaitaal

Johan Kwaaitaal heeft zijn sporen verdiend bij Stork Townsend. Daar was hij betrokken bij de export van processing equipment naar het Midden-Oosten en Azië. Vorig jaar augustus vertrok hij bij de machinebouwer en begon J.I.M. Consultancy. De kennis van Azië komt bij diverse van zijn activiteiten van pas, maar niet bij de werkzaamheden voor de producent van smaakstoffen op basis van kruiden en specerijen Almi. Het

Oostenrijkse familiebedrijf timmert aan de weg met Smell Taste Innovation Packaging (STIP), waar het bedrijf patent op heeft aangevraagd. Kwaaitaal treedt op als agent in Nederland en Groot-Brittannië. “In een MAP-verpakking zit normaal circa 0,5 procent zuurstof. Met de STIP-technologie wordt de zuurstof tot nul gereduceerd. We voegen een natuurlijk aroma toe dat de zuurstof bindt. Dat heeft positieve gevolgen voor de houdbaarheid en de verkleuring. Bovendien ruikt de consument bij het openen van de verpakking geen gasgeur meer. Dat wordt ervaren als een onsmakelijke geur, zo bleek uit marktonderzoek dat Almi in Oostenrijk verrichtte.” De STIP-technologie kan gemakkelijk ingepast worden in de productielijn, stelt Kwaaitaal. “Er is een voorzetunit nodig die aan de lijn te koppelen is. Daar staat een tank op met de vloeibare geur- en smaakstof. Ook staat er een expansievat op, waar de vloeistof onder druk wordt gebracht om de vloeistof te transporteren en vervolgens te mengen met het gasmengsel.”

Aroma Gebruik van STIP is ook vanuit het perspectief van clean labelling interessant, want voor het aroma is geen E-nummer vereist. Het aroma bestaat uit een mengsel van kruiden en specerijen. Die kunnen het smaakprofiel verbeteren. Zo kun je bij vleeswaren de vleessmaak versterken. “Je kunt spelen met de smaakintensiteit. Elk marktgebied heeft specifieke vragen. In Engeland houden ze van ‘plain’, van een neutrale smaak. In Oostenrijk, Duitsland en Italië moet er aan bijvoorbeeld ham wat meer vleessmaak zitten.” Kwaaitaal toont grafieken met het smaakprofiel afgezet tegen de tijd. “De smaakintensiteit met de STIP-technologie begint hoger en zwakt in de loop van de tijd minder af dan bij een normale MAP-verpakking.”

Almi Almi is een familiebedrijf dat al tachtig jaar bestaat. Het bedrijf levert smaakstoffen en functionele ingrediënten op basis van kruiden en specerijen, met name aan de vlees- en visindustrie. In totaal gaat het om 26.000 verschillende kruiden, specerijen en mixen. Almi levert aan bedrijven in Europa, Azië, het Midden-Oosten en Zuid-Afrika. Export maakt zo’n tachtig procent van de omzet uit. Het bedrijf investeert veel in R&D. Vorig jaar werd een nieuw technologiecentrum neergezet. Het bedrijf is gevestigd in Linz in Oostenrijk. De door Almi ontwikkelde voorzetunit.

16


16-17_Stip 15-09-10 09:38 Pagina 3

Kwaliteitscontrole

Volgens Kwaaitaal kan het gasmengsel in een MAP-verpakking ook de smaak van het product beïnvloeden. “Gasverpakte snackworstjes, zoals je ze bij tankstations aantreft, worden wat bitterder.” Bij gebruik van de nieuwe technologie met een natuurlijke aroma is daar volgens hem geen sprake van. Verkleuren Het aroma zorgt er tevens voor dat de kleur stabiel blijft. Vleeswaren moeten er tot aan de houdbaarheidsdatum smakelijk uitzien. Het probleem van het verkleuren van vleeswaren wordt vooral in Engeland gezien als een probleem, zegt de Almi-agent. “De markt voor geslicede producten is daar gigantisch groot. Consumenten willen dat gekookte ham rood is in plaats van een beetje rozig. Dat associëren ze met vers.” Almi ontwikkelde STIP in eerste instantie voor vleeswaren, maar inmiddels zijn er ook concepten voor vers vlees, pluimveevlees en kaas. Ook wordt gedacht aan desserts met zuivel. De specifieke samenstelling is voor elk product anders. Het portfolio telt op het moment in totaal 26 producten.

Kruiden en specerijen hebben de afgelopen jaren wereldwijd regelmatig recalls veroorzaakt, bijvoorbeeld door besmetting met Salmonella. Omdat ze als ingrediënten worden verwerkt in veel verschillende producten, kunnen die terughaalacties omvangrijk zijn en de financiële gevolgen groot. De kwaliteit bij Almi is echter geborgd, vertelt Kwaaitaal. “Almi koopt wereldwijd in bij vaste leveranciers. Die moeten voldoen aan de specificaties van Almi. Alles is te traceren via barcodes. Er is uitgebreide ingangscontrole. De kruiden en specerijen worden in een aparte ruimte opgeslagen. Ze worden pas vrijgegeven nadat ze zijn onderzocht.” Het bedrijf heeft de technologie om metingen goed te verrichten. De smaak van kruiden en specerijen kan namelijk sterk fluctueren en de producten moeten een constante kwaliteit hebben.

Wat de technologie exact betekent voor de houdbaarheid van producten, kan Kwaaitaal moeilijk aangeven. Dat hangt namelijk sterk af van het product. “Er zijn veel variabelen die invloed hebben op de houdbaarheid. Het is moeilijk te zeggen hoeveel dagen extra shelflife het oplevert, maar dat er geen zuurstof in de verpakking zit, heeft een positief effect.” Kosten STIP kan worden toegepast in alle verpakkingen die geschikt zijn voor MAP. Per kilo van het eindproduct wordt gemiddeld twee gram van het aroma toegevoegd. Dat kost volgens Kwaaitaal zes eurocent. De benodigde apparatuur wordt gratis door Almi geleverd, mits maandelijks honderd kilo van het aroma wordt afgenomen. De appara-

tuur wordt geïnstalleerd in samenwerking met de klant. Daarna wordt een periode proefgedraaid om te kunnen ‘finetunen’. De technologie wordt al toegepast door circa vijftig voedingsmiddelenbedrijven in Oostenrijk, Zwitserland, Italië, Rusland en andere Oost-Europese landen. Kwaaitaal hoopt daar binnenkort Nederland aan toe te kunnen voegen.

Ananasham Een fabrikant wilde op de Oostenrijkse markt ananasham lanceren. Probleem was echter dat deze ‘tropical ham’ na enkele dagen verkleurde en de houdbaarheid beperkt was. Door naast de ananas een natuurlijk aroma toe te voegen, werden de problemen verholpen.

Almi wil stijgen met STIP

Het complex van Almi.


17

18-19_Hygienisch ontwerpen1 15-09-10 09:41 Pagina 18

Hygiënisch ontwerpen Hygiënisch ontwerpen: veel productieprocessen kunnen niet op microbiologische schaal gereinigd worden en geven direct bij aanvang een nabesmetting. De EHEDG (www.ehedg.nl) heeft een testmethode ontwikkeld die aangeeft of apparatuur die visueel schoon lijkt, ook daadwerkelijk op microbiologisch niveau gereinigd kan worden. De levensmiddelentechnoloog moet daarom kritisch meekijken met het ontwerp en dit niet alleen overlaten aan de technische dienst.

Wet- en regelgeving voedselbereidingsapparatuur Tekst en foto’s: Ir W.N.A. Burggraaf, Burggraaf & Partners B.V., lid EHEDG-werkgroep Training & Education

De huidige markt voor voedingsmiddelen ondergaat snelle veranderingen, waardoor hygiënisch ontwerp steeds belangrijker wordt. De hedendaagse consument heeft voorkeur voor verse producten die makkelijk te bereiden zijn, met weinig of geen hittebehandeling. Daardoor neemt het risico toe dat micro-organismen uitgroeien en niet meer worden afgedood. Bovendien vraagt de consument om producten met minder suiker, minder zout, minder vet en zonder conserveermiddelen. Dit doet de kans op bederf van voedingsmiddelen toenemen. Tenslotte kan ten gevolge van globalisatie één misstap van een producent, hoe klein ook, effect hebben op de voedingsmiddelenindustrie overal in de wereld.

Kader 1 Verordening (EG) 852/2004 over levensmiddelenhygiëne, Annex II Hoofdstuk II oppervlakken (met inbegrip van oppervlakken van apparatuur) …dat glad, afwasbaar, corrosiebestendig en niet-toxisch materiaal moet worden gebruikt… Hoofdstuk V Alle artikelen, uitrustingsstukken en apparatuur die met voedsel in aanraking komen moeten - afdoende worden schoongemaakt en zo nodig ontsmet; - zodanig zijn geconstrueerd, van zodanige materialen zijn vervaardigd en zodanig worden onderhouden en gerepareerd dat het risico van verontreiniging tot een minimum wordt beperkt; - op een zodanige wijze worden geïnstalleerd dat de apparatuur en de omringende ruimte goed kunnen worden schoongemaakt. Bedrijfsruimten (bijlage II-1) 1) Bedrijfsruimten voor levensmiddelen moeten schoon zijn en goed worden onderhouden. b) de ophoping van vuil, het contact met toxische materialen, het terechtkomen van deeltjes in levensmiddelen en de vorming van condens of ongewenste schimmel op oppervlakken worden voorkomen;

18


De grootste bedreiging voor de voedselhygiëne is ongetwijfeld: micro-organismen. Zij zijn zo klein dat tegen de tijd dat ze zichtbaar zijn, het veel te laat is. Hygiënisch ontwerp in voedingsmiddelenbedrijven is essentieel in alle stadia van het productieproces, van het gebruik van materialen zoals roestvast staal tot speciaal ontworpen afdichtingen. Hoewel het belang van hygiëne in voedselbereiding duidelijk is, zijn er nog veel missers in ontwerp te zien, die leiden tot belangrijke voedselproblemen. Een groot aantal toonaangevende machinefabrikanten en voedingsmiddelenbedrijven, en tevens bekende wetenschappelijke onderzoeksinstituten, hebben zich verenigd in de European Hygienic Engineering and Design Group, EHEDG (www.ehedg.nl). EHEDG heeft documenten en richtlijnen gepubli-

18-19_Hygienisch ontwerpen1 15-09-10 09:41 Pagina 19

Kader 2 Machinerichtlijn (2006/42/EG): Machines voor agrolevensmiddelen (appendix 1 § 2) Machines bestemd voor gebruik met levensmiddelen of voor cosmetische of farmaceutische producten moeten zodanig zijn ontworpen en gebouwd dat elk risico voor infectie-, ziekte- en besmettingsrisico wordt voorkomen. De volgende voorschriften moeten in acht worden genomen: a) materialen die met levensmiddelen, cosmetische of farmaceutische producten in aanraking komen of bestemd zijn te komen, moeten aan de desbetreffende richtlijnen voldoen. De machine moet zodanig zijn ontworpen en gebouwd dat deze materialen vóór elk gebruik gereinigd kunnen worden; indien dit niet mogelijk is, moeten wegwerponderdelen worden gebruikt; b) alle oppervlakken, andere dan die van wegwerponderdelen, die met levensmiddelen, cosmetische of farmaceutische producten in aanraking komen, moeten: - glad zijn en mogen geen rillen of spleten bevatten waarin zich organisch materiaal kan ophopen; dit geldt ook voor de verbindingen tussen twee oppervlakken, - zodanig zijn ontworpen en gebouwd dat uitstekende delen, opstaande randen en holten bij de verbindingen zoveel mogelijk worden vermeden, - gemakkelijk gereinigd en gedesinfecteerd kunnen worden, indien nodig na verwijdering van eenvoudig te demonteren delen; oppervlakken aan de binnenkant moeten gebogen verbindingen hebben met een straal die voldoende groot is om een grondige reiniging mogelijk te maken; c) uit levensmiddelen, cosmetische of farmaceutische producten afkomstige vloeistoffen, gassen en aërosolen, alsmede reinigings-, ontsmettings- en spoelmiddelen moeten volledig uit de machine kunnen worden afgevoerd (indien mogelijk in een stand ‘reiniging’); d) de machine moet zo zijn ontworpen en gebouwd dat iedere infiltratie van stoffen of binnendringing van levende wezens, met name van insecten, en iedere ophoping van organische stoffen in zones die niet gereinigd kunnen worden, wordt voorkomen; e) de machine moet zo zijn ontworpen en gebouwd dat voor de gezondheid gevaarlijk hulpproducten, met inbegrip van de gebruikte smeermiddelen, niet met levensmiddelen, cosmetische of farmaceutische producten in aanraking kunnen komen. Zo nodig moet de machine zodanig zijn ontworpen en gebouwd dat kan worden gecontroleerd of aan deze eis blijvend wordt voldaan. 2.1.2. Gebruiksaanwijzing De gebruiksaanwijzing voor machines voor de voedingsnijverheid en machines bestemd voor gebruik met cosmetische of farmaceutische producten moet de aanbevolen producten en methoden aanduiden voor het schoonmaken, desinfecteren en reinigen, niet alleen voor de gemakkelijk bereikbare delen, maar ook voor de delen die niet of beter niet bereikbaar zijn.

ceerd over hygiënisch ontwerpen, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. EHEDG is daarmee hét platform voor voortdurende verbetering van hygiënisch ontwerp, samen met alle betrokken partijen en gebruikmakend van hun kennis. De Europese commissie erkent het belang van voedselveiligheid, en heeft een aantal EHEDG-aanbevelingen met betrekking tot apparatuur in hoofdlijnen overgenomen in regelgeving voor de EU-landen. Dat staat beschreven in de voedselhygiënerichtlijn, de machinerichtlijn en de richtlijn voor materialen in contact met voedingsmiddelen. Deze regelingen zijn omgezet in Nederlandse wetgeving. De EU voedselhygiënerichtlijn is daarmee wet voor de voedselproducent. De richtlijn schrijft voor dat de mogelijke risico’s in elk deel van het productieproces worden ge-

evalueerd met behulp van HACCP. Maar er staan ook expliciete eisen ten aanzien van gebouw en apparatuur (zie kader 1). De machinebouwer of het ingenieursbureau verplicht zich door het plaatsen van de CE aan de EU machinerichtlijn. In deze richtlijn is een speciale paragraaf opgenomen voor apparatuur die gebruikt worden voor voedselbereiding, en sinds kort ook geldig voor medicijnen en cosmeticaproducten (zie kader 2). Reinigbaar Een belangrijk aspect van deze wetgeving is dat alle onderdelen van de productielijn reinigbaar moeten zijn. Zo zijn zowel ontwerper als gebruiker verplicht invulling te geven aan het hygiënisch ontwerp van apparatuur, om daarmee elk risico van voedselbesmetting te voorkomen.

In het kader van hygiënisch ontwerpen volgt een serie artikelen: 1. Wet- en regelgeving voedselbereidingsapparatuur 2. EHEDG testmethoden & certificering 3. Criteria hygiënisch ontwerp 4. Veilig pasteuriseren 5. Hygiënisch verpakken 6. Aseptisch verpakken 7. Hygiënisch lassen & lasinspectie 8. Hygiënisch construeren van droge processen 9. Food-grade smeermiddelen 10. Wervelbed- en sproeidrooginstallaties 11. Veilig water voor de voedingsmiddelenindustrie 12. Voorkomen van Legionella in voedingsmiddelenbedrijven 13. Hygiënische afsluiters 14. Hygiënische en aseptische pompen 15. Hygiënisch ontwerp van open procesapparatuur

De richtlijnen van EHEDG beschrijven meer in detail hoe kan worden voldaan aan de EU-eisen; Hoe kun je er bijvoorbeeld van verzekerd zijn dat productcontactoppervlakken glad en draineerbaar zijn en hoe kan voorkomen worden dat besmetting met micro-organismen, chemicaliën en vreemde deeltjes optreedt? De reinigbaarheidstest die ontwikkeld is door EHEDG wordt door onafhankelijke, geaccrediteerde laboratoria, waaronder het Nederlandse TNO in Zeist (ing. Jacques Kastelein, TNO Kwaliteit van Leven, [email protected]), gebruikt om de reinigbaarheid van apparatuur te certificeren. De certificering wordt erkend door veel internationale voedingsmiddelenbedrijven. EHEDG-trainingen bieden een goede basis voor alle medewerkers verantwoordelijk voor ontwerp, selectie, onderhoud en reiniging van voedselapparatuur, productielijnen en fabrieken.

Burggraaf & Partners (www.burggraaf.cc) adviseert de voedingsmiddelenindustrie en de machinebouw en geeft regelmatig cursussen op dit gebied: 2-daagse Hygiënisch ontwerpen: 29 oktober en 5 november 2010 2-daagse Cleaning-in-Place: 3 en 17 december 2010 Uitgebreide Engelstalige cursus: 7-10 december 2010


19

20-21-22_Zwaneberg 14-09-10 17:42 Pagina 20

P r o c e s s i n g

Slicen en verpakken bij Zwanenberg Tekst en foto's:: Norbert van der Werff

Vleeswaren is veel meer dan broodbeleg. Dat was de boodschap van de eerste Week van de Vleeswaren die van 13 tot en met 19 september gehouden werd. “Vleeswaren worden door de consument nog niet op waarde geschat”, betoogde Jos Goebbels, voorzitter van de Vereniging voor de Nederlandse Vleeswaren (VNV). Aan de vooravond van de campagne mochten de media een kijkje nemen bij vleeswarenproducent Zwanenberg in Aalsmeer.

Week van de vleeswaren in teken variatie

20



“Bijna iedereen kent vleeswaren als broodbeleg. Er is echter veel meer variatie dan de bekende gekookte worst en de leverworst, zeker door de innovatie in de laatste jaren. Onbekend maakt onbemind. Daarom wilden we samen met het Productschap Vee en Vlees, de bedrijven en de retail vleeswaren in de spotlight zetten”, legt VNV-voorzitter Jos Goebbels uit. “Vleeswaren zijn geschikt voor meerdere gebruiksmomenten. Ze zijn kant-en-klaar en bovendien een tijdje houdbaar buiten de koeling.” Hij wijst op de paradox dat er in vleeswarenminnende Zuid-Europese landen een dieper, maar minder breed assortiment verkrijgbaar is dan in Nederland. “Waarom wordt er in Nederland altijd kaas geser-

veerd bij de borrel? In Frankrijk zou niemand overdag kaas serveren. Wij eten bij de borrel een stukje leverworst en verse worst en filet américain, maar dan heb je het ook gehad. Frankrijk en Italië hebben een cultuur met charcuterie. Ze kennen heel veel soorten salami, maar toch hebben wij een breder assortiment…” De week van de Vleeswaren had verschillende onderdelen. Er was een symposium met als thema variëren met vleeswaren en er waren proeverijen in supermarkten en slagerijen. Bovendien deelden vleeswarenproducenten in hun eigen omgeving vleeswaren uit op scholen en sportclubs. Leerlingen van vakopleidingen konden op bezoek bij vleeswarenbedrijven. Naast het vergro-

ten van de bekendheid met de producten stond namelijk ook het kweken van belangstelling voor werken in de vleeswarensector centraal. Dit jaar werd de campagne voor de eerste keer gehouden, maar de VNV wil de campagne de komende jaren herhalen met een ander thema. Mogelijk wordt dat gezonde vleeswaren, stelt Goebbels. Zwanenberg Zwanenberg Food Group is één van de grootste vleeswarenproducenten in Nederland. De onderneming heeft acht productielocaties in Nederland en daarnaast nog twee fabrieken in Groot-Brittannië en één productiefaciliteit in de Verenigde Staten. In totaal werken er bij de onderneming 1500

Fabrieksmanager Ronald Visser toont bij een slicer die naar de vestiging in Borne gaat, hoe de ‘paal’ vleeswaren in de machine ligt.

>>


21


22

VNV-voorzitter Jos Goebbels eet salami met uienblokjes en sherry.

Fabrieksmanager Ronald Visser.

mensen. Op de vestiging in Aalsmeer worden uitsluitend vleeswaren gesneden en verpakt, in totaal zo’n 1,2 miljoen eenheden per week. Dat zijn verpakkingen voor de eigen merken als Linera, en Zwanenberg, maar ook private label voor onder meer Super de Boer en Albert Heijn. Naast retailverpakkingen worden verpakkingen voor foodservice verpakt, met bijvoorbeeld twee plakken. Een deel van de vleeswaren die in Aalsmeer wordt gesliced, is geproduceerd bij productievestigingen van Zwanenberg. Sommige producten als serranoham en Coburgerham komen uit het buitenland en zijn afkomstig van andere producenten. De vleeswaren worden aangeleverd in de vorm van grote worsten van afhankelijk van de soort rond de drie tot acht kilo, palen genoemd. Bij de ontvangst vindt ingangscontrole plaats. Vervolgens gaan de palen in gelabelde kratten naar de opslag, met een temperatuur van -3 tot -8 graden Celsius waar gewerkt wordt volgens het fifo-systeem (first in first out). “In de opslag ligt zo’n 180 ton

productiemedewerkers halen een snelheid van 72 verpakkingen van twee plakjes per minuut. De winkelverpakkingen, met een schaaltje van folie, wordt in de lijn gevormd. Om de folie te kunnen vormen, wordt deze eerst verhit tot circa 70 graden Celsius. Dat heeft geen gevolgen voor de voedselveiligheid, aldus Visser. “De folie koelt zeer snel af en de vleeswaren hebben een temperatuur van -3 graden Celsius. Dat levert dus geen problemen op.” Voor een verpakking is gemiddeld 20 centimeter folie nodig. De verpakkingen worden afgevuld met een mengsel van stikstof en koolzuur en gesloten. Dan gaan ze door de metaaldetector en worden ze geëtiketteerd. Aan het einde van de productielijn doet een medewerker de pakjes in kratten, die op een pallet staan. Met een pompwagen worden die naar de expeditie vervoerd. Vier tot vijf keer per dag brengt een trailer de pallets naar het magazijn in Holten. Binnen 24 uur na het verpakken liggen de producten in de winkel.


aan vleeswaren. Daar doen we ongeveer twee weken mee”, legt fabrieksmanager Ronald Visser uit. In de naastgelegen ruimte worden de orders verwerkt. Medewerkers halen de benodigde grondstoffen uit de opslag en wegen ze af. Alle belangrijke gegevens worden bijgehouden om volledige traceerbaarheid te kunnen garanderen. Slicen Het slicen gebeurt in de snijzaal. Zwanenberg heeft een ruimte waar gesneden wordt voor de retail en een ruimte voor producten voor het foodservice-kanaal. Het personeel in de snijzalen heeft extra beschermende kleding om het werk zo hygiënisch mogelijk te kunnen verrichten. In de ruimte heerst overdruk om besmetting met micro-organismen tegen te gaan. Zwanenberg heeft in totaal vijftien productielijnen. De plakjes vleeswaren voor de kleinste verpakkingen, de klapverpakkingen voor de foodservice, worden op een deel van de lijnen met de hand opgelegd. De

DACSad(DUTCH)VerdingsmiddelenIndustrie:DutchDACS

18/8/10

15:19

Page 1

Ontworpen om op eenvoudige wijze met uw personeel samen te werken, biedt het IDCS samen met Ishida controlewegers waaronder de nieuwe DACS-G series, goed beveiligde software voor uitgebreide wettelijke en operationele rapporteringopties. Ishida, toonaangevend leverancier van complete weegen verpakkingslijnoplossingen voor de voedselindustrie, produceert al meer dan dertig jaar controlewegers.

Ishida controlewegers

zetten nauwkeurigheid om in

winst

De nieuwste controlewegers van Ishida, waaronder de nieuwe DACS-G series, helpen u niet alleen uw wettelijke verplichtingen na te komen, ze doen dit ook snel en nauwkeurig. Dit alleen al zal de productiviteit en efficiency van uw lijn verbeteren. Echter, in combinatie met onze IDCS-software beschikt u over een allesomvattende tool voor optimalisering van uw verpakkingslijn. Het Ishida Data Capture Systeem (IDCS) is alles wat u nodig heeft om uw verpakkingslijn volledig te optimaliseren. Met zijn veilige, gebruikersvriendelijke software biedt het IDCS u een uitgebreide reeks rapporteringsopties. Productgegevens kunnen per batch, operator, product of machine worden geanalyseerd en het kan ook volledig op maat gemaakte rapporten genereren. De rapporten die worden geproduceerd zijn vitale hulpmiddelen voor het monitoren van de totale effectiviteit van uw apparatuur (OEE, Overall Equipment Efficiency). Ze identificeren mogelijkheden om kosten te besparen en waar nodig corrigerende stappen te ondernemen, zoals vermindering van de productweggave of beperking van de hoeveelheid folieafval. Over de gehele wereld profiteren zowel grote als kleinere voedsel verpakkende bedrijven, ongeacht de aard van hun producten, van onze expertise met het optimaliseren van hun efficiency en kwaliteit, evenals onze ondersteuning op ontwerpen installatiegebied en met reserveonderdelen en training. Neem het beheer zelf in handen. Bel ons vandaag nog en zet precisie om in winst!

»

Het IDCS kan eenvoudig aan alle controlewegers van Ishida worden gekoppeld en biedt veilige software voor uitgebreide rapporteringsopties die aan uw operationele behoeften voldoen. Dit stelt u in staat de totale effectiviteit van uw apparatuur (OEE) te monitoren.

Bezoek ons op de

2010

Hal nr. 07. Stand C051

Ishida Europe B.V. De Dieze 5 NL-5684 PR BEST Telefoon: (0499) 393675 Fax: (0499) 391887 E-mail: [email protected] www.ishidaeurope.nl

www.ishidaeurope.com/checkweighers

24-25_Conservering 14-09-10 17:30 Pagina 24

P r o c e s s i n g

Alternatieven voor

conservering Tekst: Renee Lokerse Foto’s/grafieken: Norbert van der Werff, WFC Analytics

Het verlengen van de houdbaarheid is en blijft een hot item in de levensmiddelenindustrie. Er is echter ook steeds meer behoefte en noodzaak om af te wijken van de standaard conserveermiddelen. WFC Analytics onderzocht de alternatieven.

Stoofperen met kaliumsorbaat en kaneelextract

24

Een langere houdbaarheid van producten heeft zo zijn voordelen. Het betekent minder productverlies in de keten, grotere batches tegelijk produceren en dus minder vaak hoeven produceren. Bij het verlengen van de houdbaarheid wordt vrijwel altijd direct gedacht aan het toevoegen van een conserveermiddel. Het is ook een relatief gemakkelijke manier om een flinke slag te slaan. Het is tegelijkertijd echter ook een oplossing waar de consument niet echt om zit te springen, want hij houdt namelijk niet van E-nummers in zijn voeding. Dit terwijl het toevoegen van E-nummers toch bijna onvermijdelijk is, als je de toevoeging van gangbare conserveermiddelen in ogenschouw neemt. Behalve dat de consument zelf kritisch kijkt naar de samenstelling van levensmiddelen wordt de veiligheid ook kritisch onderzocht


door de FDA. Dit leidde tot een verbod op het gebruik van het veel toegepaste benzoëzuur. Hierdoor is er nog maar één gangbaar middel geschikt om de groei van gisten en schimmels tegen te gaan en dat is sorbinezuur. De kans dat gisten en schimmels resistent worden voor dit ene middel is niet ondenkbaar. Een en ander leidt ertoe dat alternatieve conserveringsconcepten

steeds vaker goed van pas zullen komen. Conserveermiddelen WFC Analytics verricht onderzoek naar alternatieven. Het onderzoek is in verschillende fasen uitgevoerd, waarbij gestart is om het effect van conserveermiddelen op de groei van micro-organismen te bepalen met zo min mogelijk bijeffecten van bij-

Het onderzoek WFC Analytics onderzoekt alternatieve conserveringsconcepten. Dit onderzoek is in eerste instantie gericht op de AGF-sector, maar het is de bedoeling dat opgedane kennis veel breder ingezet wordt. Doel van het onderzoek is enerzijds proberen alternatieven te vinden voor niet-natuurlijke conserveermiddelen en anderzijds inzicht te krijgen in welke factoren in welke mate invloed hebben op de houdbaarheid. Als namelijk blijkt dat conserveermiddelen in mindere mate of zelfs helemaal niet nodig zijn omdat met een kleine aanpassing in het proces hetzelfde resultaat wordt behaald dan heeft dat uiteraard de voorkeur.

24-25_Conservering 14-09-10 17:30 Pagina 25

Samenwerking Het onderzoek wordt uitgevoerd in het kader van het Food & Nutrition Delta project. In het onderzoek wordt samengewerkt met drie producenten van groente en fruitproducten. Door deze samenwerking krijgt WFC inzicht waar de producenten tegenaan lopen en kan WFC producten die de partners produceren gebruiken voor tests op kleine schaal. Verder maakt de samenwerking het mogelijk om successen op kleine schaal direct in de praktijk te testen. Partners kunnen zo tijdrovende onderzoeken uitvoeren waar ze anders niet aan toe komen.

Grafiek 1. Stoofperen zonder conserveermiddel, stoofperen met 0,2 procent kaneelextract en stoofperen met 0,1 procent kaliumsorbaat zijn gedurende 10 weken bewaard bij kamertemperatuur. Het kiemgetal in log kolonievor-

voorbeeld een matrix. Hieruit is een selectie gemaakt van stoffen die duidelijk effect hebben. Vervolgens zijn deze stoffen in het product getest. Bij fruitproducten zoals appelmoes of stoofperen is het conserveermiddel direct toegevoegd aan een product. Gesneden groenten worden echter standaard gewassen na het snijden en voordat ze verpakt worden. Dan is het gebruikelijk eventuele conserveermiddelen in het waswater toe te voegen. Deze werkwijze is in de laboratoriumtests ook toegepast. Op deze wijze zijn de gangbare conserveermiddelen getest en vergeleken met verschillende alternatieven. De geteste gangbare middelen zijn kaliumsorbaat, citroenzuur, azijnzuur en ascorbinezuur. Daarnaast zijn ook enkele commerciële middelen getest. Alternatieven Als alternatief voor de gangbare conserveermiddelen zijn de antimicrobiële eigenschappen van extracten van kruiden en specerijen onderzocht. Aan wetenschappelijk bewijs van antimicrobiële eigenschappen van deze stoffen is geen gebrek. Toch worden deze stoffen in de praktijk nauwelijks toegepast. Dit vooral omdat de extracten een te sterke invloed hebben op de smaak van producten. In de kruiden en specerijen zijn namelijk de componenten die antimicrobiële werking hebben fenolische componenten. Voor oregano is de belangrijkste antimicrobiële component carvacrol, in kaneel is dat cinnamaldehyde. Extractie van deze fenolische componenten resulteert in een etherische olie. Op zich klinkt het logisch dat de smaak, die toevoeging van een etherische olie veroorzaakt, nadelig is. Dit nadelige effect kan echter sterk verminderd worden door passende smaken bij het product te gebruiken. De geteste combinatie van kaneelextract met stoofpeer en appelmoes is in ieder geval acceptabel, alleen de concentratie kaneelextract moet per product vastgesteld worden. Effecten Stoofperen zonder conserveermiddel, stoofperen met 0,1 procent kaliumsorbaat en stoofperen met 0,2 procent kaneelextract zijn gedurende 10 weken bewaard (zie grafiek 1).

Na 10 weken is de grens van 1.000.000 kve/gram product bereikt in het product zonder conserveermiddel. Het product met kaliumsorbaat bevat op dat moment ongeveer 10.000 kve/gram, het product met kaneel extract bevat ongeveer 100 kve/gram. In appelmoes kan met de geteste hoeveelheden kaneelextract het aantal aanwezige schimmelkiemen gereduceerd worden (zie grafiek 2). Deze resultaten geven aan dat kaneelextract een goede vervanger zou kunnen zijn voor kaliumsorbaat. De etherische oliën blijken prima te werken wanneer ze worden toegevoegd aan een product maar in waswater veroorzaakt het juist alleen maar meer problemen voor de houdbaarheid. IJsbergsla wordt na wassen in water met etherische olie in een mum van tijd bruin en slap waardoor micro-organismen alleen maar nog gemakkelijker uitgroeien. Gek genoeg is bij het testen van ascorbinezuur en citroenzuur in het waswater ook geen duidelijk antimicrobieel effect te zien. Wassen in schoon water lijkt het meest ideaal. Van de etherische oliën is daarnaast ook de damp interessant, het zijn immers de vluchtige componenten die de antimicrobiële werking hebben. De damp blijkt inderdaad een remmend effect te hebben wanneer een agarplaat met bijvoorbeeld Penicillium hieraan wordt blootgesteld (zie foto’s rechts). Ketendenken Aan de ene kant zijn er veelbelovende mogelijkheden voor het toepassen van extract van kruiden en specerijen als conserveermiddel. Aan de andere kant lijkt het onmogelijk, om met behulp van welk conserveermiddel dan ook, de houdbaarheid van sla te verlengen. Het is in alle gevallen van belang kritisch naar alle stappen in de keten te kijken. Vaak kan met kleine aanpassingen op verschillende plaatsen in de keten meer bereikt worden dan met alleen het verhogen van de concentratie conserveermiddel. Denk daarbij aan de kwaliteit van de grondstoffen, de staat van de apparatuur voor wat betreft hygiëne en onderhoud en de wijze van verpakken. Renee Lokerse is onderzoekscoördinator en hoofd

mende eenheden per gram (kve/gram) is weergegeven in de tijd. Zonder toevoeging is na 10 weken de grens van log 6 (= 1.000.000 kve/gram) bereikt. Op dat moment is het kiemgetal in het product met 0,1 procent kaliumsorbaat 10.000 kve/gram en met 0,2 procent kaneelextract slechts 100 kve/gram.

Grafiek 2. Appelmoes is aangeënt met een schimmel, vervolgens is kaneelextract dan wel kaliumsorbaat toegevoegd aan de appelmoes en is het aantal schimmelkiemen bepaald in log kve/gram product. 0,1 procent kaneelextract veroorzaakt een afname van het aantal schimmelkiemen van 0,5 log en 0,2 procent kaneel een afname van ongeveer 1 log ten opzichte van de blanco versie waarin geen conserveermiddel is toegevoegd.

Het effect van de damp van etherische olie van kaneel op de groei van Penicillium. Links met damp, rechts zonder.

WFC Analytics WFC Analytics is een microbiologisch laboratorium dat naast controleactiviteiten uiteenlopende onderzoeken en projecten uitvoert. Voorbeelden hiervan zijn houdbaarheidsonderzoek, challengetests, productontwikkeling en uniek opgezet onderzoek dat voldoet aan de specifieke wensen van de klant. Zusterbedrijf WFC Food Safety is een consultancybureau dat levensmiddelenproducten helpt bij het opzetten en onderhouden van hun kwaliteitssysteem en ondersteunt bij certificering. Meer informatie: www.foodconsult.nl

laboratorium bij WFC


25

26-27_SAP 14-09-10 17:34 Pagina 26

P r o c e s s i n g

SAP is feestje voor hele bedrijf Tekst en Foto’s: Marc van der Sterren

Je doet het niet zomaar op een maandagmiddag, het implementeren van het ERP-systeem SAP. Maar het levert wel duidelijke gegevens op. Zelfs zoveel dat het overzicht dreigt te verdwijnen. Het bedrijfsproces wordt in elk geval stukken efficiënter. Niet alleen voor de echt grote bedrijven, ook een MKB’er als Heuschen & Schrouff Foods Group heeft er veel baat bij.

De 40 tot 50 orderpickers bij H&S krijgen dankzij SAP hun opdrachten sneller en effectiever aangereikt, zodat ook de werkzaamheden in het magazijn een stuk soepeler en sneller verlopen.

Sinds de crisis zijn de dubbele groeicijfers wel verdwenen. Maar groei zit er nog zeker in bij Heuschen & Schrouff in Landgraaf. Directeur Jo Janssen is heel tevreden. “We zitten in bijna elk Europees land. Nog niet overal even sterk, maar in elk land zit groei.” De directie bestaat uit drie personen; Janssen is financieel directeur sinds 1994. Twintig jaar is hij nu in dienst. Hij zag het bedrijf uitgroeien van venterij tot een van de belangrijkste importeurs van voedsel en specerijen uit Azië in Europa. Het nieuwe centrale hoofdkantoor met magazijn voor goederenontvangst staat nog in de steigers, maar wordt dit najaar opgeleverd. Het handelshuis is klaar om alle Europese markten te bewerken met Oosterse A-merken en een eigen lijn met authentieke Oriëntaalse producten, onder de merknaam MeiAsia. Onderdeel van deze reor-

Directeur Jo Janssen. Naast Aziatische A-merken levert de Heuschen & Schrouff Food Group ook authentieke Oosterse producten onder de eigen merknaam MeiAsia.

ganisatie is de introductie van SAP; misschien wel het meest uitgebreide ERP-systeem. “We moeten met het bedrijf op een hoger plan kunnen werken”, verklaart Janssen. Fast Food H&S groeit hard. “Maar we zijn nog steeds een MKB-bedrijf. SAP is een systeem voor de echt grote bedrijven, dachten we.” Het mooie van SAP is echter dat het systeem niet speciaal voor dit bedrijf ontwikkeld hoefde te worden. Het bedrijf kan aan de slag met een standaardsysteem. Bij H&S gebruiken ze de template Fast Food, een uitvoering van Delaware Consulting, speciaal ontwikkeld voor de foodbranche. “Je koopt altijd het hele SAP-systeem, je gebruikt ech-

26


ter maar een deel”, legt Janssen uit. Door de template voor de foodbranche te gebruiken, is het systeem voor het belangrijkste deel voorgeconfigureerd. De mogelijkheden die voor deze bedrijfstak van toepassing zijn, zijn aangevinkt. Voor elk bedrijf is het programma echter op maat te maken, simpelweg door andere opties aan te vinken, of overbodige opties uit te vinken. Forse investering Juist het werken met een standaardprogramma heeft bij H&S de doorslag gegeven. Al was het nog zo duur. De licentie is veel duurder dan die van een ander ERP-systeem. “Maar omdat het meteen klaar is voor de toekomst, wordt het uiteindelijk wel goedkoper”, meent Janssen.

26-27_SAP 14-09-10 17:34 Pagina 27

Dankzij SAP wordt het hele bedrijfsproces efficiënter. Ook het vrachtwagenpark kan effectiever worden ingezet.

Goedkopere programma’s zijn voor het belangrijkste deel maatwerk. “Dan blijf je dus afhankelijk van je softwareleverancier.” Bij SAP ben je bijna geheel onafhankelijk van een partner. Het bedrijf kan met dit programma voor langere tijd op een hoog niveau meespelen, weet Janssen. Het pakket wordt continu aangepast aan de nieuwe situatie. Stuurgroep De implementatie is een groots project. Aan het hoofd staat de stuurgroep, met daarin een vertegenwoordiger van leverancier Delaware Consulting en Janssen als directeur van het bedrijf. Zij bepalen in hoofdlijnen hoe het programma voor dit bedrijf wordt ingericht en hoe het project wordt aangepakt. Zij kozen ervoor acht personen uit het bedrijf aan te wijzen die de key users groep vormden. Voornamelijk voormannen van de verschillende afdelingen die een goed overzicht over de bedrijfsprocessen en een grote betrokkenheid bij het bedrijf hebben. Hun taak is het om samen met de consultants van Delaware het systeem tot in detail in te richten, maar ook het personeel warm te maken voor de nieuwe manier van werken. Overuren Twee dagen per week moest de key users groep vrijmaken voor het doorvoeren van het SAP-systeem. “Ze hebben heel wat overuren gemaakt”, zegt Janssen. Een jaar werd ervoor gereserveerd, het werd een jaar en drie maanden. Al die tijd werkten ze naar het cruciale moment waarop het hele bedrijf ineens moest overschakelen op het nieuwe systeem. ‘Go Life’ heet dat moment. Van dat moment hangt alles af. “Het mag niet floppen”, zegt Janssen. “Er zijn bedrijven over de kop gegaan omdat het op dat moment mis ging.” Het bewuste weekend dat het bedrijf Go Life ging, is nu anderhalf jaar geleden. En gelukkig voor het bedrijf: het ging in één keer goed. “Het is niet makkelijk, maar wanneer het

eenmaal draait, profiteert iedereen ervan. Al het personeel krijgt inzicht in de processen en daardoor kunnen ze gemakkelijker en efficiënter werken.” Het voordeel werkt zeker door tot de werkvloer, meent Janssen. “Het is niet alleen een feestje van de top, het is een feestje voor het hele bedrijf.” Hickup Natuurlijk volgde er op Go Life een hickup. “Daar kun je niet aan voorbij.” In maart 2009 ging het bedrijf over op SAP, pas in het najaar merkte het bedrijf echt de voordelen. De buitenwereld merkt er niks van, maar binnen het bedrijf loopt alles net iets soepeler dan voorheen. Het heeft even geduurd voor iedereen eraan gewend was. “Iedereen moest z’n weg vinden. Maar als je het nu gaat vragen, wil niemand meer terug.” Al is het nog steeds moeilijk, erkent Janssen. “Er kan zo veel mee, dat het moeilijk is alles terug te vinden.” Alle denkbare kengetallen zijn in SAP terug te vinden. Voorheen moest hij de afdeling automatisering inschakelen als hij informatie wilde over klantengroepen of logistieke routes. Nu kan hij dit zelf terugvinden. Het is alleen een kwestie van de juiste parameters aanvinken. Dat klinkt eenvoudig, maar het is de hoeveelheid die het ingewikkeld maakt. Zelf vergelijkt hij het met een Rubik’s kubus “Je kunt het van alle kanten benaderen en de meest uiteenlopende combinaties maken.” Toveren Wel heeft hij dankzij het systeem een veel beter overzicht over de kosten baten en weet hij precies hoe ze op welke markten scoren. “Dat konden we voorheen ook allemaal wel uittellen, maar dat was nogal ingewikkeld en star.” Nu kan hij die gegevens op elk moment naar boven toveren, opgesplitst in sectoren, segmenten of product-markt-combinaties. “Ik weet precies hoe de afzet loopt bij Griekse supermarkten of IJslandse toko’s. Per product.” Alle afdelingen profiteren van een beter

overzicht. Die efficiëntie heeft het mogelijk gemaakt dat enkele afdelingen in elkaar zijn geschoven. Op Orders en Facturering zaten eerst 12 personeelsleden. Deze is geïntegreerd met de afdeling Sales met nog eens 14 man. De afdeling kan nu met iets minder mensen meer klanten benaderen. “Doel was niet om mensen te ontslaan”, wil de directeur benadrukken. “Het doel was een efficiëntere organisatie.” Verkopers bijvoorbeeld houden nu meer tijd over om gesprekken te voeren met klanten en acquisitie te plegen. Orderpickers Toch zal de efficiëntie op termijn ten koste gaan van het personeelsbestand. Als straks het hoofdkantoor klaar is, is het magazijn aan de beurt. Vanuit SAP kan daar de automatisering worden doorgevoerd, zodat er geen 40 tot 50 orderpickers meer nodig zijn. “Vanaf dan gaat het een stuk makkelijker. Via een mobiele RF-terminal of een headset krijgen ze de bestelling binnen, exact op volgorde van stapelen, rekening houdend met de omvang en het gewicht van de verpakkingen.” Dat maakt dat er vanaf dan contracten niet verlengd zullen worden. Maar zo ver is het nog niet. Eind dit jaar weet directeur Janssen meer. “Misschien is het niet nodig. Misschien groeien we zo hard dat het magazijn in één keer groter wordt en kunnen we met dezelfde mensen meer leveren.”

Afnemers stellen hoge eisen aan tracking & tracing. Dankzij SAP wordt niet alleen het hele bedrijfsproces sneller, de herkomst van elk product is ook op elk moment direct te herleiden.

Het nieuwe centrale hoofdkantoor met magazijn voor goederenontvangst wordt dit najaar opgeleverd.


27

28-29-31_Industriële week 15-09-10 09:43 Pagina 28

V a k b e u r s

Industriële beurzen

onder één dak

5 t/m 8 oktober De hele industrie onder één dak. Zo afficheert beursorganisatie VNU Exhibitions de Industriële Week, van 5 tot en met 8 oktober in Jaarbeurs Utrecht. De Industriële Week bestaat uit vier beurzen: Aandrijftechniek, Industrial Processing, Industry & Automation en natuurlijk verpakkingsbeurs Macropak. Op verschillende beurzen wordt aandacht besteed aan voedingsmiddelen. We geven alvast een voorproefje.

De tijd dat een verpakking een omhulsel was van een levensmiddel omdat er nu eenmaal iets omheen moest, ligt lang achter ons. Bij het ontwikkelen van een verpakking komt veel kijken. De vragen hoe er het beste gecommuniceerd kan worden met de consument en hoe er zo kosteneffiHalindeling Macropak: Aandrijftechniek: Industrial Processing: Industry & Automation: Industrie & Veiligheid:

28


hal 7, 8 en 9 hal 1 en 2 hal 10 en 11 hal 3 hal 11

ciënt mogelijk kan worden geproduceerd zijn van groot belang. De laatste jaren is daar nog een vraag bijgekomen. Welke verpakkingen zijn het meest duurzaam? Dat de term duurzaam veel zal vallen van 5 tot en met 8 oktober in Jaarbeurs Utrecht, staat buiten kijf. De Macropak is de grootste verpakkingsbeurs in de Benelux. De beurs wordt gehouden in de hallen 7, 8 en 9 van Jaarbeurs Utrecht. Te zien zijn producenten en leveranciers van verpakkingsmachines, verpakkingen, verpakkingsmaterialen en producten op het gebied van etiketteren en coderen. Ook dienstverleners en kennisinstellingen presenteren zich op de beurs.

Ook op Aandrijftechniek komt de voedingsmiddelenindustrie aan haar trekken. De beurs biedt oplossingen op het gebied van aandrijven en besturen, waaronder elektrische en mechanische oplossingen, hydraulische oplossingen en pneumatische oplossingen. Ook is er aandacht voor onderhoud en service. Op Aandrijftechniek staan zo’n 220 exposanten. Dat zijn er iets meer dan op Industrial processing, met circa 200 stands nog altijd een flinke beurs. Te zien is alles op het gebied van procesapparatuur, -engineering en -automatisering. Industry & Automation richt zich op industriële automatisering, dat in de voedingsmiddelenindustrie steeds belangrijker wordt. De standhouders op deze beurs bieden producten en diensten op het gebied van sensoren en optische oplossingen, processen en instrumentatie, controle systemen en netwerken, systeemintegratie en IT. Openingstijden Dinsdag 5 oktober: 10.00 – 17.30 uur Woensdag 6 oktober: 10.00 – 17.30 uur Donderdag 7 oktober 10.00 – 20.00 uur Vrijdag 8 oktober 10.00 – 17.00 uur


PRODUCTNIEUWS BEURZEN

Macropak Unipack 4 dozenopzetter Breda Packaging demonstreert de vernieuwde Unipack 4 dozenopzetter en -sluiter gecombineerd met een scara robot. Het bedrijf noemt deze eindverpakkingsmachine dé oplossing voor het inpakken van zowel vormvaste als semi-flexibele producten zoals potten, bussen, blikken, doosjes, kuipjes, stazakken, flowpacks, gesealde trays en dieptrekverpakkingen. Bij het ontwerp is specifiek aandacht besteed aan snelle en eenvoudige formaatwissels en een brede inzetbaarheid. Bovendien is de machine goed reinigbaar, is beperkt vloeroppervlak nodig en is het energieverbruik beperkt. In combinatie met de Unipack 4 dozenopzetter en -sluiter is de eindverpakkingsmachine inzetbaar voor het inpakken van display trays, stapelbare trays en wrap-around dozen. Ook is het mogelijk om tweedelige verpakkingen zoals trays met deksel of dozen met tussenvel te verpakken als assortimentdozen. Meer info: Breda Packaging B.V., stand 07.E051, tel.: (0570) 678 700 www.bredapackaging.nl

Macropak Nieuwe AP 5.4 Gen II en AP 5.6 printers Avery Dennison Printer Systems Division heeft zijn AP serie versterkt met de nieuwe generatie AP 5.4 printers en een geheel nieuwe oplossing met uitgebreidere printmogelijkheden, de AP 5.6. Het doel van de AP serie is het leveren van verhoogde efficiëntie, productiviteit en een verbeterde traceerbaarheid van goederen in de voedingsmiddelen- en logistieke sector. Volgens Avery Dennison kan met de nieuwe generatie AP serie printers op de verschillende afdelingen, van het transport tot het etiketteren van dozen, efficiënter worden gewerkt. Daarmee kan de productie tot dertig procent worden verhoogd. Dit wordt bereikt door een nieuwe, verbeterde processor waardoor snellere data- en etiketverwerking gerealiseerd wordt. Een sneller etiketteerproces zal leiden tot kostenbesparing en efficiëntere bedrijfsprocessen. Deze printoplossing kan door zijn meertaligheid eenvoudig worden geïntegreerd in de bestaande processen en interne netwerken van de distributiecentra in verschillende landen. Meer info: Avery Dennison, stand 09.A028, tel.: (030) 2632233 www.monarch.averydennison.com/emea/nl/products/tabletopprinters.asp

Industry & Automation Duranmatic presenteert HMI’s Hakko Duranmatic B.V. uit Dordrecht staat met de intelligente touchscreen HMI´s van Hakko Electronics op Industry & Automation. De uitgebreide reeks HMI´s zijn geschikt voor alle gangbare PLC’s en besturingen. Hakko Electronics zorgt ervoor dat de HMI’s met alle bekende PL- fabricaten kunnen communiceren. Er worden voortdurend drivers ontwikkeld voor de nieuwste PLC’s. Nieuwe software onderdelen zijn door iedere gebruiker via een gratis internet update service te downloaden. Meer info: Duranmatic B.V., stand 03.A049, tel.: (078) 631 05 99 www.duranmatic.nl

Industrial Processing RVS ventilatoren Induvac Induvac heeft het productprogramma verbreed met een complete serie RVS AISI 304 centrifugaal ventilatoren. Alle ventilatordelen die in aanraking komen met het medium, zijn vervaardigd van RVS AISI 304. De ventilatoren zijn voorzien van hoogwaardige lagers en elektromotoren, waardoor het geheel volgens Induvac nagenoeg onderhoudsvrij is. Standaard worden de ventilatoren gebeitst, gepassiveerd en gepolijst geleverd. Er zijn capaciteiten mogelijk tussen de 50 en 95.000 kubieke meter per uur. Het maximale drukverschil varieert tussen enkele Pa tot circa 17.500 Pa. Deze ventilatoren zijn geschikt om toe te passen in de voedingsmiddelenindustrie of in omgevingen waar een hoge corrosiebestendigheid vereist is. Meer info: Induvac B.V., stand 10.C023 tel.: (079) 363 38 90 www.induvac.com

>>


29

Deeltjes Verkleining Doordraaien Omdat we weten hoe belangrijk een ongestoord productieproces voor u is, leveren we niet alleen de beste mengers. We zorgen voor een perfecte engineering. En met een eigen serviceteam staan we meteen klaar in het geval dat er toch iets mis mocht gaan. Want uw proces moet doordraaien.

Terug naar de eenvoud

!

Bezoek ons op de Industrial Processing, Hal 10 Stand D045

Meer weten? Bel +31 (0) 575 52 30 00 e-mail: [email protected] of kijk op www.gronfa.com De ideale mix van kwaliteit en service. Comitrol® Porcessor Model 1700

Gronfa Procestechniek, Brinkhorst 14 in Zutphen

GRONFA

GEDROOGDE CITRUSSCHILLEN

PROCESTECHNIEK

®

De Comitrol® Processor maakt het nauwkeurig verkleinen van de deeltjesgrootte eenvoudig. Vaste snij- en maalkoppen zorgen ervoor dat een operator overbodig is. Negen unieke modellen uit de Comitrol®-serie en meer dan 200 verschillende typen snij-, microsnij- en maalkoppen zorgen voor een breed spectrum van toepassingen in de levensmiddelen-, stortgoed- en farmaceutische industrie, zoals malen, cryogeen malen, emulgeren, granuleren, en pureren tot de voor u juiste specificaties.

VEELZIJDIG : • Honderden toepassingen in droge

de Lange & T R A I N I N G

PPartners artners

E N

A D V I E S

en natte processen. GEGELEERD MAISZETMEEL

REGELMAAT : • Goede beheersing van de deeltjesgrootte in een grote reeks van grof naar microklein.

EFFICIENT : • Een effectief gebruik van het TOMATEN KETCHUP

Individuele maatwerktraining m in 1 dag met hoog rendement?

motorvermogen door de korte verblijftijd van het product met als gevolg een hoge tot zeer hoge capaciteit. Neem voor vrijblijvende proefnemingen of voor toezending van een brochure contact op met Urschel Nederland, Email: [email protected] Tel.: 0343 575454

Hoge Maat 1, NL-3961 NC Wijk bij Duurstede Tel: 0343 575454, Fax: 0343 574773, www.urschel.com ® Urschel en Comitrol zijn geregistreerde handelsmerken van Urschel Laboratories, Inc.


PRODUCTNIEUWS BEURZEN

Aandrijftechniek

Servo’s met coating De synchrone servomotorserie AM3000 van Beckhoff is nu leverbaar met een witte coating die voldoet aan de eisen van de FDA (Food and Drug Administration). Hiermee brengt het bedrijf een oplossing op de markt voor toepassingen in de voedingsmiddelenindustrie. De afdichtringsklasse (IP67) maakt de motoren ook geschikt in ruwe industriële omgevingen. Meer info: Industrial Automation Link, stand 01.D011, tel.: (023) 5185140 www.beckhoff.nl

Aandrijftechniek Draaistroommotor MAK Aandrijvingen presenteert de Cleanness-lijn van Rehfuss Antriebstechnik. Speciale aandacht gaat uit naar de gladde Smooth Body (SB) en volledig roestvast stalen (Nirosta) motoren. De motoren zijn speciaal ontwikkeld voor toepassingen waar reiniging, hygiëne en voorkomen van bacterievorming in randen van doorslaggevend belang zijn. Meer info: MAK Aandrijvingen BV, stand 01.E028, tel.: (0320) 26 69 66 www.mak.nl

Aandrijftechniek Hygiënische transportband De Cleandrive transportbanden van Habasit zijn ontworpen voor natte toepassingen waarbij hygiëne kritisch is, zoals bij de verwerking van vlees, vis, kip, aardappel, deeg, groenten en fruit. De band heeft een glad oppervlak en is geheel gesloten. Hierdoor is de band eenvoudig en snel te reinigen, waardoor wordt bespaard op het waterverbruik en onderhoudsuren. Voor de banden is een range aan accessoires leverbaar zoals (gebogen) meenemers, morsranden en profielen van hetzelfde thermoplastische materiaal als de band. Meer info: Habasit Netherlands BV, stand 01.E090, tel.: (033) 247 2030 www.habasit.nl

Aandrijftechniek Miniatuur planetaire reductor De Micro Planetaire Reductor (AM-Serie) van Apex Dynamics is leverbaar in vijf bouwgrootten. Met één tot vijf trappen en zo’n honderd verschillende overbrengverhoudingen zijn deze microreductoren geschikt voor aanbouw aan gelijkspanning minimotoren, stappenmotoren en kleine servomotoren. Ze zijn onder meer toepasbaar in de voedingsmiddelen-, verpakkingen robotica-industrie. Meer info: Apex Dynamics BV, stand 02.F032, tel.: (0492) 50 99 95 www.apexdyna.eu

Aandrijftechniek Luchtverzorgingseenheid De modulaire luchtverzorgingseenheid MS9 van Festo heeft een robuuste constructie en biedt daardoor een uitgebreide range toepassingsmogelijkheden in de automobiel- en voedingsmiddelenindustrie. De losse modules zijn zowel met elkaar, met kleinere modules als met klantspecifieke oplossingen te combineren. Meer info: Festo BV, Stand 01.B018 tel.: (015) 251 88 99 www.festo.nl

Eisma Voedingsmiddelenindustrie | augustus 2010

31

32_Productnieuws 14-09-10 13:45 Pagina 32

FedEx opent

nieuwe locatie in Rotterdam ROTTERDAM - De internationale lucht- en zeevrachtexpediteur FedEx Trade Networks heeft begin augustus drie nieuwe locaties geopend in Rotterdam, Hamburg en Frankfurt. Als grootste Europese containerhaven vormt Rotterdam een belangrijk doorvoerpunt van lucht- en zeevracht naar centraal Europa. De nieuwe locaties maken onderdeel uit van een internationale expansie. Het Rotterdamse kantoor is de tweede Nederlandse locatie van FedEx Trade Networks. Het EMEA hoofdkantoor voor alle lucht- en zeevrachtactiviteiten is gevestigd in Amsterdam. De uitbreiding in Rotterdam, Hamburg en Frankfurt maakt deel uit van de expansiestrategie van de onderneming. Sinds 2008 heeft FedEx Trade Networks 28 nieuwe doorvoerlocaties in Azië, Europa, het Midden-Oosten, Afrika en Latijns-Amerika, geopend. Ook kwamen er zestig nieuwe locaties in de VS en Canada. Meer info: www.ftn.fedex.com

Papieren handdoek hygiënischer

Inventech presenteert analyser Inventech presenteert op de beurs HET Instrument 2010, van dinsdag 28 september tot en met vrijdag 1 oktober in Amsterdam RAI, de E scan analyser van Thermo Scientific. Deze Guided Microwave Spectrometer (GMS) is een inline process analyser voor de analyse van vloeistoffen en vaste stoffen, die door een (val)buis of pijplijn getransporteerd worden. Door het eenvoudige ontwerp is deze analyser bij uitstek geschikt

voor de optimalisatie van het productieproces. De E scan meet vet, eiwit, vocht, zout en andere parameters in het product. Toepassingen zijn onder andere gemalen vlees, fruit, groente, melkproducten en snacks. Van sinaasappelsap kunnen brix en pH gemeten worden. “Voor het eerst is het nu mogelijk om het productieproces betrouwbaar en continu te volgen zodat er direct ingegrepen kan worden, indien nodig. Dure wachttijden en productuitval behoren nu tot het verleden”, stelt Inventech. Meer info: Inventech Benelux Tel.: ( 0162) 460 404 www.inventech.nl

Her-Csi-Hús kiest Cryovac SES De Hongaarse pluimveeverwerker Her-Csi-Hús heeft de Cryovac SES verpakking gekozen om de producten onderscheidend te maken. De pluimveeverwerker wilde op het folie kunnen communiceren over het dierenwelzijnsprogramma, waarmee het bedrijf zich wil onderscheiden. Daarnaast moest de verpakking het product natuurlijk ook nog goed beschermen. Sealed Air stelt met Cryovac SES een verpakking te hebben die niet alleen hermetisch afsluit, waarbij lekkage en kruisbesmetting voorkomen worden, maar waarvan de stretchshrink film ook volledig te bedrukken is. De film is te gebruiken op verschillende soorten en formaten trays. Meer info: www.sealedair-emea.com

Kimberly-Clark Professional is een campagne gestart om bij het handenwassen in de voedingsmiddelenindustrie extra aandacht te besteden aan het afdrogen. Volgens het bedrijf zijn papieren handdoeken een effectieve en hygiënische methode om handen te drogen. Uit onderzoek van London’s University van Westminster blijkt volgens Kimberly-Clark dat andere systemen een verhoogd risico opleveren op het verspreiden van bacteriën in de fabrieksomgeving. Elektrische warmeluchtdrogers zorgen voor verhoogde bacterieniveaus op handpalmen, met een gemiddelde van 254 procent. Jet-luchtdrogers lieten het bacterieniveau toenemen met 15 procent, terwijl papieren handdoeken het aantal bacteriën op de handpalmen verminderden met een gemiddelde van 77 procent. Bovendien bleek uit het onderzoek dat elektrische jet-handdrogers bacteriën tot wel twee meter van de wasruimten vandaan bliezen, terwijl papieren handdoeken de bacteriën niet significant verspreidden. Linnen handdoeken zijn een bron van bacteriën omdat ze door meerdere mensen gebruikt worden. Voor bedrijven die vanwege het milieu bewust niet kozen voor papieren handdoeken wijst Kimberly-Clark op het duurzaamheidsaspect. Zo heeft de Airflex bijvoorbeeld 15 procent minder vezels nodig dan standaardproducten en is de hoeveelheid afval met 28 procent verminderd. Inmiddels bestaan de papieren handdoeken van het bedrijf gemiddeld al uit 80 procent gerecyclede vezels. Meer info: Kimberly Clark Professional www.kcprofessional.com/uk/handhygiene

Passoã-fles krijgt nieuw jasje Remy Cointreau heeft de fles van de Passoã likeur vernieuwd. De nieuwe fles met een shrink PET sleeve, is ontwikkeld door CCL Decorative Sleeves. De fles biedt veel ruimte voor communicatie. De fabrikant wilde net zo’n matte zwarte fles met papieren etiket als voorheen. Die is namelijk herkenbaar voor consumenten. De fles moest verder bestand zijn tegen objecten die krassen of andere schade zouden kunnen veroorzaken. CCL Decorative Sleeves heeft een special ontwikkelde druktechniek gebruikt om het matzwarte oppervlak te krijgen van de oorspronkelijke gecoate fles. De shrink PET sleeve is gedrukt in acht kleuren met een krasbestendige laklaag en een UV-barrière om het product goed te beschermen. The full body sleeves zitten om de flessen van 0,70, 0,75 en één liter. Meer info: Rivièra product decorations BV Tel. 0512 - 537 930 www.passoa.nl


32

33-Tand des tijds 14-09-10 13:53 Pagina 33

T a n d

Buisman gaat met tijd mee

d e s

t i j d s

Sommige merken zijn na tientallen jaren nog steeds bekend. In deze rubriek werpt Eisma Voedingsmiddelenindustrie een blik op merken die de tand des tijds hebben doorstaan. Deze keer koffiesmaakmaker Buisman.

Tekst en foto’s: Norbert van der Werff

In deze rubriek werpt Eisma Voedingsmiddelenindustrie een blik op merken die de tand des tijds hebben doorstaan. Deze keer: Buisman. Buisman Cappuccino

‘Tijd voor Buisman. Tijd om te genieten’ staat er op de consumentenwebsite van Buisman. Inderdaad, ondanks Senseo en Nespresso bestaat de koffiesmaakmaker nog steeds. Maar het bedrijf verdient niet meer voornamelijk aan het ‘schepje Buisman in de koffie’. Veel mensen denken bij Buisman direct aan het busje dat bij oma in de keuken stond. En misschien wel bij de oma van oma. Dat busje dateert uit 1905. Het werd geïntroduceerd door Roelof Buisman die Buisman GS (Buisman Gebrande Suiker) ontwikkelde. Dat was het verbeterde recept van de ‘koffijstroop’ van gebrande suiker, waarmee zijn vader Herman Buisman in 1867 in Zwartsluis was begonnen. Eind negentiende eeuw was koffie schaars. Daarom werd als surrogaat een drank van cichorei gedronken. Toen koffie weer verkrijgbaar werd, bleef cichorei in gebruik als toevoeging. De koffie zelf was namelijk nog duur. Gebrande suiker bleek echter een smakelijker alternatief. Het product werd voor het filteren aan de koffie toegevoegd om deze wat donkerder en pittiger te maken. Buisman GS werd aan kruideniers verkocht in bussen van tien tot honderd kilo, zo valt te lezen op Wikipedia. Consumenten kregen het product mee in een klein papieren puntzakje. In 1905 introduceerde Buisman het

blauwkleurig busje waarmee het bedrijf zo bekend werd. Dat busje hield stand tot 1990, toen Buisman Royal Aroma in glas zijn intrede deed. Lang daarvoor, in 1968, waren er ook al glazen potjes Buisman Aroma voor snelfiltermaling op de markt gekomen. Zowel de Buisman Classic Aroma met een fijne poederstructuur als de Buisman Royal Aroma met een grovere korrelstructuur liggen nog steeds in de winkel, al is de verkoop natuurlijk niet meer wat het geweest is. Nieuwe producten In de jaren negentig ontwikkelde het bedrijf diverse nieuwe producten onder het Buisman-label, zoals in 1993 Buisman Instant Cappuccino, volgens het bedrijf een groot succes en een echte trendsetter. In 1996 maakte Buisman de stap naar chocoladedranken met de introductie van Instant Hot Chocolate. Nu zijn er naast Buisman Aroma en Buisman Classic Aroma zeven andere producten op de markt: Latte Macchiato, Koffie Verkeerd, Wiener Melange, Cappuccino, Café au Caramel, Hot Chocolate en Hot Chocolate Light. Met al die nieuwe producten verzekerde het merk zich van zijn voorbestaan.

diënten voor verrijking van de smaak en verbetering van de kleur. Zo wordt karamel geleverd voor toepassing in onder meer bakkerijproducten, vlees, vis, gevogelte, kruiden en specerijen en koffie. Daarnaast kan Buisman poederproducten mengen en afvullen. Bovendien biedt het bedrijf concepten voor de ontwikkeling, het mengen en afvullen van instant koffie- en chocoladedranken.

Emigranten Buisman wordt al sinds 1915 geëxporteerd. Eerst naar Italië, Duitsland, België en Luxemburg. Later kwamen daar ook de emigratielanden bij. De advertenties uit de jaren vijftig van de vorige eeuw getuigen daarvan.

Buisman Industrieel Naast de consumententak levert Buisman aan de voedingsmiddelenindustrie ingreEisma Voedingsmiddelenindustrie | september 2010

33

34_Agenda 14-09-10 15:25 Pagina 34

In de rubriek Agenda staan evenementen en activiteiten vermeld voor de komende weken. Op www.evmi.nl is de volledige lijst beschikbaar voor zover de activiteiten bekend zijn bij de redactie. Daar vindt u ook uitgebreide informatie over de evenementen.

Agenda 29-30 september 쑺 Flanders’ FOOD Technology Day, Brussel

30 september 쑺 Cursus consequenties van de nieuwe Machinerichtlijn, Utrecht

1 oktober 쑺 Nieuwe Ontwikkelingen in Voedselveiligheid, De Bilt

5 oktober 쑺 Workshop Voedselveiligheid en kwaliteitscontroles in de praktijk

5-6 oktober 2010 쑺 AGF Detail en Vakbeurs Foodspecialiteiten, Houten

Met een calciumrijk en zoutarm dieet wordt de kans op een dochter vergroot. Zo wordt het natuurlijk niks met die zoutreductie…

5-8 oktober 쑺 Industriële Week met onder meer Macropak en Industrial Processing, Utrecht

6 oktober 쑺 Beheersen van Listeria, Wijhe

6-11 oktober 쑺 Foodfestival Food4You, Wageningen

7 oktober 쑺 Food Valley Conferentie, Ede

11 oktober

Colofon Eisma Voedingsmiddelenindustrie is het vakblad voor de professional in de levensmiddelenindustrie. Het richt zich op kwaliteitsmanagers, productontwikkelaars, marketingmanagers en algemeen managers bij bedrijven in de voedings- en genotsmiddelenindustrie, de toeleveranciers en de afnemers van deze bedrijven. UITGAVE Eisma Businessmedia bv, Postbus 361, 7000 AJ Doetinchem REDACTIE Jacqueline Wijbenga, hoofdredacteur Norbert van der Werff (redactie), tel. (088) 2944829 Tom van der Meer (eindredactie), tel. (088) 2944830 [email protected]

쑺 Food Professional Day, Ede

MEDEWERKERS Wouter Burggraaf, Willem Koert, Renee Lokerse, Tony Tati/Pennestreek

12 oktober 쑺 FNLI Jaarbijeenkomst

DIRECTIE Egbert van Hes, algemeen directeur Bouke Hoving, financieel directeur Gerbert Tiecken, uitgeefdirecteur

17-21 oktober

UITGEVER Minne Hovenga

쑺 vakbeurs voor voedingsmiddelentechnologie IPA, Parijs

MARKETING- EN SALESMANAGER Seb van der Kaaden

17-21 oktober 쑺 SIAL, Parijs

29 oktober 2010 쑺 Cursus Hygiënisch ontwerpen, Utrecht

34


MARKETING Ria Hoekstra, tel. (088) 2944862, [email protected] ADVERTENTIES Verkoop buitendienst: Miguel van Kol, tel. (06) 42759518 [email protected] Verkoop binnendienst: Patricia Poppe, tel. (088) 2944852 [email protected] TRAFFIC: ZeeDesign, tel.: (0517) 531672, fax: (0517) 531810, [email protected]

ABONNEMENTEN E-mail: [email protected] Tel. (088) 226 66 48 De abonnementsprijs bedraagt € 175,- (excl. 6% BTW) per jaar (bij automatische incasso bespaart u € 2,- administratiekosten) en is bij vooruitbetaling verschuldigd. Voor andere landen op aanvraag. Losse verkoopprijs € 20,- (excl. 6% BTW). Abonnementen kunnen op elk moment van het jaar ingaan en worden genoteerd tot wederopzegging. Opzegging dient schriftelijk te geschieden, een maand voor het einde van de abonnementsperiode; u ontvangt van ons een schriftelijke bevestiging. BANKRELATIE Voor Nederland: Friesland Bank 29.80.05.298 Voor België: Postcheque Brussel 000-0007463-91 VORMGEVING ZeeDesign, Witmarsum DRUK Scholma druk bv, Bedum © 2010, Eisma Businessmedia bv Leeuwarden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid en/of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van dit blad wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

www.evmi.nl

De ingrediënten:

Het menu:

De nieuwste componenten en een schat aan ervaring

3-Sterren kwaliteit, zorgvuldig samengesteld en bereid

Rexroth. 3-Sterren oplossingen voor de voedingsmiddelenindustrie Neem de ervaring van specialisten voor toepassingen in de levensmiddelen- en verpakkingsindustrie. Voeg hier speciaal voor de splash zone ontwikkelde modulaire ventieleilanden aan toe en hygiënische roestvrijstalen aandrijfcomponenten. Breng dit alles op smaak via de bijbehorende busverbindingen met geïntegreerde diagnosefunctie. Verhit het geheel volgens de hoogste normen van de levensmiddelenindustrie. Klaar: een smakelijke oplossing - met een glimlach geserveerd! Bosch Rexroth. The Drive & Control Company

www.boschrexroth.nl

Met de Energie Index van Essent ziet u in één

De Energie Index is voor iedereen toegankelijk en

oogopslag alle ontwikkelingen op de energiemarkt

bovendien geheel kosteloos. Maak vandaag nog een

en bepaalt u zelf het optimale inkoopmoment.

account aan op essent.nl/grootzakelijk.

De Energie Index. Essent levert.

08601087_1-1 ad Energieindex 230x300_WT.indd 1

08-09-10 16:55

Arla-directeur de boer op met natuurlijke zuivel

Recommend Documents