Arbeidstoeleiding als onderdeel van Levensloopbegeleiding

Mariëndael

Arbeidstoeleiding als onderdeel van Levensloopbegeleiding

Hannie van Beers & Ed Staal 14 maart 2014

Mariëndael

Scholengemeenschap Mariendael: wie zijn wij? Brede scholengemeenschap voor voortgezet speciaal onderwijs Wij geven onderwijs aan jongeren met een cluster 3 indicatie en aan jongeren met een cluster 4 indicatie •

•

Mariëndael

Welke leerlingen bezoeken onze school? Leerlingen in de leeftijd van 13 tot 20 jaar - met een meervoudige beperking - met een lichamelijke beperking - die langdurig ziek zijn - met een autisme spectrum stoornis - met andere psychiatrische problemen •

Mariëndael

Schoolstructuur     

Arbeid VMBO basis- en kaderberoepsgerichte leerweg VMBO theoretische leerweg HAVO Schakelklassen

Mariëndael

Wat maakt ons uniek?       

Praktijkblokken O+ modules Stages en leren op locatie (LOL) Zorgstructuur Maatwerk voor iedere leerling Transitie ( wonen, werken, vrije tijd & relaties) Levensloopbegeleiding als onderwijsconcept

Mariëndael

Mariëndael

Je leert niet voor de school, maar voor het leven…  Het diploma is niet zaligmakend of niet haalbaar  Leerlingen hebben meer nodig  Maar wat?  Hoe bieden we dat aan?

7

Mariëndael

Inleiding  Ingewikkelde samenleving  Negatief/irreëel zelfbeeld, somber toekomstperspectief  Weinig zelfinzicht  Gering vertrouwen in eigen mogelijkheden  Niet accepteren eigen beperking  Vermoeidheid, fysieke klachten  Beperkte zelfstandigheid  Voortdurend keuzes maken  Druk om te presteren

8

Mariëndael

Ontwikkeling gaat (niet) vanzelf  Kind met  lichamelijke of meervoudige handicap  chronische ziekte  stoornis in het autistisch spectrum  Kost vaak meer tijd en ondersteuning; moet bewuster op worden ingezet

9

Mariëndael

Jongeren ondersteunen bij  Reflecteren op zichzelf  Verwerven van zelfinzicht  Ontdekken van drijfveren, kracht en kwaliteiten: talenten  Fundament opbouwen om het heft van het leven in eigen hand te nemen ondanks ziekte of handicap

10

Mariëndael

Pedagogische omgeving        

11

Veiligheid Gezien worden Begrepen worden Verbondenheid In dienst van de ontwikkeling Zinvolheid van eigen inzet Gericht op toekomst Leerling is meer dan een probleem

Mariëndael

Een mens is niet, een mens wordt Ieder mens is auteur van het eigen leven Zin en betekenis geven aan wat je ‘overkomt’ Leven op een manier die recht doet aan wie je bent Onevenwichtigheid en crises horen bij het leven: hoe ga je er mee om?  Bovengrens van wat een mens kan leren ligt niet vast  Intensieve samenwerking school, ouders en leerling    

12

Mariëndael

Levensloopbegeleiding, drie lijnen  Leren leren  Leren kiezen  Leren leven

Drie lijnen zijn nauw met elkaar verbonden. Met het één werk je al gauw ook aan het andere •

13

Mariëndael

Leren leren    

14

Reflectie op studiehouding Aanleren studievaardigheden en –technieken Benutten van onderwijsaanbod Graag een leer- en ontwikkelweg willen gaan

Mariëndael

Leren leren    

15

Reflectie op studiehouding Aanleren studievaardigheden en –technieken Benutten van onderwijsaanbod Graag een leer- en ontwikkelweg willen gaan

Mariëndael

Voorbeelden leren leren          

16

Studievaardigheden Motivatie en concentratie Leerstijlen Huiswerk Plannen Zelfstandig werken Samenwerkend leren Verantwoordelijkheid nemen Creatief omgaan met de gestelde eisen Reflectie

Mariëndael

Leren kiezen  Kiezen begint bij zelfkennis  Oriëntatie op mogelijkheden  Ontwikkelen van haalbare perspectieven - Studie- en beroepsrichting - Wonen - Vrijetijdsbesteding - Relaties - Levensbeschouwing

17

Mariëndael

Voorbeelden leren kiezen Wie ben ik? Wat kan ik? Wat wil ik? - voorbereiding (maatschappelijke) stage - kiezen voor in je vrije tijd - oriëntatie op vervolg - kwaliteiten in kaart brengen - jezelf presenteren - omgaan met geld - verkiezingen - levensbeschouwelijke vragen •

18

Mariëndael

Leren leven  Verwerven van zelfinzicht, zelfwaardering en zelfvertrouwen  Verwerven van vaardigheden om je in deze wereld uit te drukken  Samen kunnen leven en werken met anderen  Biografisch onderzoek  Zelfverhaal stimuleren  Hoe sterker ieder groepslid op de eigen plek staat, des te groter de kans dat ook de groep ‘sterk’ is

19

Mariëndael

Voorbeelden leren leven  Samenleven - groepsvormende activiteiten - samenwerkingsopdrachten - intervisie - vriendschap, relaties en seksualiteit  Levenskunst - fragment ‘After life - werken met een dummy  Levenslijn -rots &water - zelfconfrontatiemethode - doelen stellen voor OPP - plaats in de groep adhv foto’s

20

Mariëndael

Organisatie levensloopbegeleiding  TRA(nsitie)-uren op het rooster in alle klassen gegeven door mentor/klassendocent  Leren leren, leren kiezen, leren leven  TRA-uren taal-exact  Tijd gecreëerd door extra jaar  Stuurgroep verzamelt, ontwikkelt en verspreidt materiaal  Mentorenoverleggen  Studiecafé  Kwaliteiten personeel benutten  Doorlopende leerlijn ontwikkelen

21

Mariëndael

TRA in schema Periode I

wk 35 t/m 45

Periode II

wk 46 t/m 04

Periode III

wk 05 t/m 15

Periode IV

wk 16 t/m 27

22

Leren leren

Leren leven

Leren kiezen

Zelfstandig werken

De groep

Jezelf in beeld

Leren leren

Leren leven

Leren kiezen

Informatieverwerking

De ander en ik

Beroepen

Leren leren

Leren leven

Leren kiezen

Samenwerken

Ik

Wensen

Leren leren

Leren leven

Leren kiezen

Inzet en motivatie

Samen leven

Conclusie en keuze (terugkijken)

Mariëndael

Inzet TRA+ mensen  Trajectbegeleiders stagebureau  Maatschappelijk werk - wonen - omgaan met geld  Psycholoog - faalangst - handicapbeleving  Didactisch ondersteuner - presenteren - plannen en organiseren  Autisme specialist  Rots & water  Drama  Leerlingcoaches

23

Mariëndael

Voorbeeld tra+: Je zal het maar hebben!

24

Je zal het maar hebben

Mariëndael

Het ontstaan Mentor: meerdere leerlingen in de klas, waar zorgen over waren, maar die zich niet open stelden voor hulpverleners •

Psycholoog: Ik geef op allerlei manieren (o.a. ook met toneel) “Ik ben speciaal”, maar weet nooit of de verhalen die leerlingen vertellen ook kloppen. •

25


Mariëndael

•

Vraag van mentor aan psycholoog

Kun je “ik ben speciaal” geven, maar dan niet uitsluitend voor jongeren met ASS? •

•

Vraag van psycholoog aan mentor

Kunnen we samenwerken, zodat we de theorie kunnen koppelen aan de dagelijkse praktijk? •

26


Mariëndael

Levensloopbegeleiding •

Vraag van coördinator levensloopbegeleiding

Kunnen we samen een lessenreeks ontwikkelen, die ook bruikbaar is in de TRA-lessen van andere groepen? •

27


Mariëndael

Wat willen we bereiken? •

•

•

•

Leerlingen krijgen inzicht in Eigen beperkingen Beperkingen van klasgenoten En leren hiermee om te gaan

28


Mariëndael

Inhoud Kennis over de verschillende aandoeningen

•

-

Wie heeft wat? Wat herken je? Mis je bepaalde zaken?

Hoe kom ik mijn beperking tegen, positief en/of negatief? - Gevolgen voor leren - Gevolgen voor je gedrag of je gevoel - Wat zijn mijn kwaliteiten?

29


Mariëndael

De klas •

•

•

•

•

Klas 2B 13 jongens Geen praters Drukke klas Gevaar voor meegaan in negatief gedrag

Geprobeerd hier werkvormen bij te zoeken Aan de hand van feedback van de leerlingen (duimen) werkvormen aangepast •

•

30


Mariëndael

Ervaringen tijdens de lessen •

•

•

•

Leerlingen deden goed mee Vertelden goed en eerlijk over hun eigen beperkingen Stelden goede vragen Toen een leerling vertelde over zijn ziekte werd een andere leerling

misselijk

•

•

•

•

•

Leerlingen vonden dat er te lang gepraat moest worden De meeste werkvormen vonden ze niet interessant Kaartjes leggen was wel interessant, maar te moeilijk Gezelschapsspelletjes waren wel leuk, zolang we niet doorvroegen Is dit een houding? Vinden ze het ‘stom’ omdat het te bedreigend

was, te dichtbij kwam?

31


Mariëndael

Ervaringen na de lessen Een leerling vertelde een nacht slecht geslapen te hebben, omdat een verhaal hem aan het denken had gezet •

Ouders gaven aan dat het veel losmaakte: emotioneel gedrag, verhalen die veel indruk gemaakt hebben •

•

32


Mariëndael

De opbrengst •

•

Leerlingen kennen psycholoog en staan open voor contact Psycholoog kent klas dus kan gemakkelijker meedenken

We hebben iets in beweging gezet; voor deze groep, met dit ontwikkelingsniveau, is waarschijnlijk niet meer haalbaar •

Leerlingen geven eerlijkere en uitgebreidere antwoorden doordat de mentor aanwezig is •

Mentor, psycholoog en leerlingen leren elkaar beter kennen. Levert nieuwe informatie op. •

33


Mariëndael

Handen en voeten •

34

Mariëndael

Met welke beperking kun je nog als schoolpsycholoog werkzaam zijn? •

•

•

•

•

•

•

•

Hoogtevrees

Kleurenblindheid

Spierziekte

(vanuit de elektrische rolstoel)

ADHD

Gilles de la Tourette

Spina Bifida

Syndroom van Asperger

Et cetera

35


Mariëndael

Wieteke

36

Mariëndael

Organogram Mariëndael Arbeid

Onderbouw

TL/Havo

Praktijkstroom 1

BBL / KBL 1

Leerjaar 1

Praktijkstroom 2

BBL / KBL 2

Leerjaar 2

Havo 3

Bovenbouw

Praktijkstroom 3

Eco3, MT3, Z&W3

TL3 / Havo4

Schakel

Praktijkstroom 4

Eco4, MT4, Z&W4

TL4 / Havo 5

Op Maat

Praktijkstroom 5

(Eco5, MT5, Z&W5)

(TL5 / Havo 6)

(Praktijkstroom 6)

37


Mariëndael

Stagebureau Mariëndael •

•

•

•

•

•

•

7 collega’s

Bewuste keuze stages

Bewuste keuze centrale positie

Specialisatie

Achtergrond in re-integratie

Een been in school

Een been in bedrijfsleven en wetgeving

38


Mariëndael

Werkzaamheden

•

•

•

•

•

•

•

Stages Beroepsinteresse onderzoek Leren Op Locatie Vormgeven onderwijs Decanaat

Spil in het web Vormgeven leerling trajecten

39


Mariëndael

Doel Wat kun je zelfstandig?

•

40


Mariëndael

Ondersteuning •

Wie heb je daarvoor nodig

41


Mariëndael

Trajectkeuze

Wat wordt jouw traject?

•

42


Mariëndael

Netwerk

43


Mariëndael

Werk •

•

•

•

•

Dromen

Toekomst gesprekken

Straaljager piloot

Realisme

Kansen

44


Mariëndael

Arthur

45

Mariëndael

Wat kan wel, wat kan niet? •

46


Mariëndael

Hier wel eens aan gedacht? •

47


Mariëndael

Werkelijkheid of fictie? •

48


Mariëndael

Zou het dan toch? •

49


Mariëndael

Zeg nooit ‘nooit’! •

50


Mariëndael

De rechten van het kind •

•

•

Heb geloof in je leerling Durf mee te dromen met de leerling Wat niet kan is nog nooit gebeurd

Wees creatief, organiseer, leg je oor te luister, laat je informeren •

•

Denk in oplossingen

Onze leerling is het waard!

•

51

Mariëndael

Vragen? Info: [email protected] of [email protected]

52

Mariëndael

Opdracht

•

•

•

•

Leerling stroomt in in Havo 4. Heeft Asperger en wil het leger in. Hoe ga je het gesprek met hem aan? Welke vrage ga je stellen?

53

Mariëndael

Welke vragen hadden wij?            

54

Gebruik je medicatie? Beroep van ouders? Vanwaar de fascinatie voor leger? Waar denk je aan: landmacht, luchtmacht, marine? Wat denk je allemaal te gaan doen in het leger? Welke functie zou je willen hebben in het leger? Op welke school heb je hiervoor gezeten en wat was de reden dat je bij ons op school kwam? Doe je aan sport? Vakkenpakket? Heb je al eens open dagen bezocht? Hoe reageert hij op opgelegde structuur die anders is dan hij zelf bedacht had? Ben je wel eens een week van huis geweest, zonder ouders, en hoe ging dat?

Mariëndael

Opdracht •

•

•

Leerling met neurofibromatose, 16 jaar. Cognitieve problemen: nonverbale leerproblemen. Vraagt zich af welk beroep bij hem zou passen.

Hoe ga je het gesprek aan? Welke vragen ga je stellen? Wat ga je doen?

55

Mariëndael

Welke acties ondernamen wij? Beroepskeuze interessetest: goede test uitkiezen! (niveau) Nagaan op welk niveau hij nu onderwijs volgt en wat de sterke en zwakke kanten zijn op cognitief gebied Vragen nav test: Wat zijn je kwaliteiten? Wat zijn je valkuilen? Wat doe je in je vrije tijd? Lid van club of vereniging? Check contacten in thuissituatie Moet hij thuis weleens helpen, klussen doen? Durft hij zelfstandig de deur uit? Als ik je over 10 jaar tegenkom, wat doe je dan? Traject uitzetten en verdelen in stappen 56

Mariëndael

Opdracht •

•

•

•

Meisje, 17 jaar, VMBO-T Misvormd gezicht Wil ‘zorgen’ in haar toekomstige beroep Welke stages zou je haar aan kunnen bieden?

57

Mariëndael

Welke stages heeft ze gelopen? Welke plek in de zorg zou bij haar passen? Beroepen die misschien niet kunnen: schoonheidsconsulente, klassenassistent middelbare school •

•

Wel: continuïteit in contacten, klant moet mens achter gezicht leren kennen. •

In begin onzeker: eerste stage in manege voor aangepast paardrijden Daarna stage op activiteitengroep voor verstandelijk gehandicapten met gedragsproblemen •

•

•

Wil activiteitenbegeleidster worden

58

Arbeidstoeleiding als onderdeel van Levensloopbegeleiding

Recommend Documents