Appendix 3: Refereren

Appendix 3: Refereren 0. Inleiding Waarom ga je correct refereren? Wie niet correct refereert, pleegt plagiaat, en dit is: - strafbaar. Zowel studenten als onderzoekers krijgen harde sancties als men ontdekt dat ze informatie kopiëren zonder dit te vermelden. - intellectueel oneerlijk. Je gaat het werk van anderen stelen door voor te wenden dat jij het geproduceerd hebt. Maar soms vinden studenten dat ze zo vaak moeten refereren dat het lijkt alsof hun tekst niks toevoegt aan het onderzoek. Toch is het verbinden van verschillende bestaande gegevens dikwijls al een lovenswaardige prestatie op zich. Hier zullen we het enkel hebben over refereren in wetenschappelijke publicaties zoals artikels. Veel boeken en cursussen gaan namelijk niet verwijzen naar de gebruikte bronnen, omdat dit de tekst te zwaar maakt. Ze gaan wel al hun bronnen vermelden in hun bibliografie. Wanneer ga je refereren? - na elk brokje informatie of stukje tekst dat je overgenomen hebt uit een externe bron; - nadat je een externe bron samengevat hebt; - nadat je naar een externe bron verwezen hebt. Welk systeem van refereren ga je gebruiken? Er bestaan verschillende manieren om te refereren. Vaak hangt het ervan af in welk soort werk je publiceert. Sommige tijdschriften hebben heel andere regels om te volgen dan bijvoorbeeld bepaalde wetenschappelijke uitgeverijen. Meestal krijg je dus gewoon de werkwijzes om te refereren in je handen gestopt en hoef je die alleen maar toe te passen. Omdat er dus geen algemeen aanvaarde regels hiervoor zijn, beperken we ons hier tot twee mogelijke manieren om te verwijzen naar externe bronnen: - het wijd verspreide systeem om alleen auteur en datum te vermelden in de tekst. Soms omschrijft men dit als ‘het Angelsaksische systeem’, terwijl ook het tweede beschreven systeem onweerlegbaar van Angelsakssiche oorsprong is. - de IEEE-stijl. De Amerikaanse vereniging IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers, eye-triple-e uitgesproken) heeft ongeveer 360 000 leden in zo’n 175 landen, en is door dit grote ledenaantal o.a. zeer belangrijk voor computertechnologie, biomedische wetenschappen en ruimte-elektronica. Zelf beweren ze dat ze 30 procent van alle publicaties op die domeinen op hun naam mogen schrijven en dat ze jaarlijks 300 grote conferenties organiseren. Ook zij vermelden hoe je het best refereert naar externe bronnen, en door hun invloed zijn die richtlijnen zeer belangrijk geworden. Doordat de meeste artikels in het Engels geschreven worden, zijn de meeste voorbeelden hier ook uit Engelstalige publicaties genomen.

1. Bronvermelding (References) 1. Auteur-datum

Appendix 3: Refereren

1

Zoals de naam het al verraadt, ga je hier alleen de familienaam van de auteur en de datum van publicatie vermelden. Soms moet je ook de paginanummer(s) van de originele publicatie meegeven. Bijvoorbeeld:(Mottart 1999) of (Mottart 1999: 308) 1. Wanneer ga je dit vermelden? - als het werk voor de eerste keer vermeld wordt; - als informatie uit het werk voor de eerste keer vermeld wordt; Wanneer de naam van de auteur al vermeld wordt in de zin, dan hoef je alleen maar de datum van publicatie mee te geven. 2. Wat doe je met meerdere auteurs? 1. Als er twee auteurs zijn? Dan vermeld je beide auteurs. Je kan <en> of <&> tussen hun familienamen plaatsten, maar zorg ervoor dat je slechts één van deze twee opties kiest. Wees dus consistent. Bijvoorbeeld: (Mottart & Casteleyn 1999) of (Mottart en Casteleyn 1999) 2. Als er drie of meer auteurs zijn? Dan geef je alleen de familienaam die het eerst vermeldt wordt in de publicatie. Naast die naam schrijf je <e.a.>, dus zonder komma. In het Engels is dit trouwens <et al.>, wat je dan moet onderstrepen of cursiveren. Bijvoorbeeld: (Mottart e.a. 1999) 3. Wat doe je met meerdere werken uit hetzelfde jaar? Dan krijgt het eerst gepubliceerde artikel of boek een , en die daarna een , enz. Als je slechts naar een van die zovele werken verwijst, dan heb je uiteraard deze letters niet nodig. Bijvoorbeeld: (Mottart 1999b) 4. Wat doe je als je bron (nog) niet gepubliceerd is? Soms wil je verwijzen naar een telefoongesprek dat je gehad hebt, of naar onderzoek waarvan het artikel nog niet verschenen is. Dan verwijs je naar dit op dezelfde manier als met de andere werken. Je vermeldt dus naam en datum/jaartal van gesprek, onderzoek, enz. Bijvoorbeeld (Mottart 1999) 2. IEEE-stijl 1. Om de IEEE-stijl van refereren te hanteren volg je best de volgende algemene richtlijnen: - je vermeldt de ‘auteur’ van je bron niet in je tekst tenzij dit ontegensprekelijk relevant is. Bijvoorbeeld, je onmogelijk de relativiteitstheorie bespreken zonder Einstein te vernoemen. - je vermeldt de datum van je bron niet. - je verwijst alleen naar bronnen die je lezers ook kunnen raadplegen. Dat omhelst dus publicaties, publicaties die nog moeten verschijnen, of ongepubliceerd materiaal dat in archieven, bibliotheken, enz. gevonden kan worden.

Appendix 3: Refereren

2

-

Informatie die anderen niet zelf kunnen doornemen (bijvoorbeeld een interview), krijgt dus geen verwijzing. In de tekst kan je dan wel de ‘auteur van die informatie’ vermelden. je referentienummer staat in vierkante haakjes met een spatie vlak voor de haakjes. Leestekens staan nooit in de haakjes. Bijvoorbeeld: . je vermeldt de woorden of niet in je tekst. Je schrijft dus niet , maar wel . als je een bron een nummer gegeven hebt, dan moet je voortdurend hetzelfde nummer voor die bron hanteren in je tekst. als je meer dan één bron vermeldt, dan kan je dit op de volgende manieren doen: Verkiesbaar

Aanvaardbaar

[1], [3], [5]

[1, 5, 7]

[1] - [5]

[1-5]

2. Plaats van de nummers in de tekst - je referentienummer staat in vierkante haakjes met een spatie vlak voor de haakjes. Leestekens staan nooit in de haakjes. Bijvoorbeeld: . - je plaatst het nummer vlak na de referentie, en dus niet op het einde van de zin. - als je letterlijk citeert, o dan plaats je dit tussen aanhalingstekens, met het nummer er vlak na. o dan moet je soms de zin aanpassen aan de grammatica van de zin waarin dit citaat past. Elke aanpassing aan het citaat (dus ook een hoofdletter veranderen naar een kleine letter), plaats je dan tussen vierkante haakjes. o dan wil je hierbij soms extra uitleg geven. Bijvoorbeeld, soms geldt die informatie alleen maar op het moment van publicatie. Dan plaats je die extra informatie ook tussen vierkante haakjes. o dan moet je dit citaat wat laten inspringen in je tekst als het citaat langer dan drie regels is. 3. Een voorbeeld: zie artikels

2. Bibliografie (List of references) Voor refereren in een tekst bestaan er verschillende systemen om te volgen, maar er bestaan bijna geen duidelijke richtlijnen als je je bibliografie aan het opbouwen bent. Gelukkig gaat de IEEE wel duidelijke regels hiervoor bepalen. 1. Het opbouwen van je bibliografie - elke bron uit de bibliografie begint met de verwijzing <[xx]>. - elk nummer kan slechts naar één bron verwijzen. - de beschrijving van de bron springt wat in. - je ordent je bibliografie in de volgorde waarin de referenties opduiken in je tekst. Je gaat ze dus niet alfabetisch rangschikken. - alle auteurs worden vermeld in de bibliografie, behalve als een bron meer dan zes auteurs heeft. Dan geef je alleen de familienaam die het eerst vermeldt wordt in de publicatie. Naast die naam schrijf je <e.a.>, dus zonder komma. In het Engels is dit trouwens <et al.>, wat je dan moet onderstrepen of cursiveren. - als je uit die bron (bijna) letterlijk citeert, dan vermeld je in bibliografie de pagina(’s) waar je dit kan vinden.

Appendix 3: Refereren

3

-

de titel van je bron wordt eerst in de oorspronkelijke taal vermeld en dan pas (tussen haakjes) in de taal van je tekst. Als de oorspronkelijke titel in onbekende tekens gepubliceerd is (bijvoorbeeld in het Japans), dan vervalt die regel. voetnoten of andere verwijzingen en uitwijdingen komen niet in de bibliografie. elke appendix krijgt zijn eigen bibliografie.

2. Het omschrijven van de bronnen Vaak kan je probleemloos heel veel woorden afkorten, maar wees consequent. Als je eenmaal een bepaalde afkorting gebruikt voor een woord, dan moet je dit ook toepassen in de rest van je bibliografie. Ga ook geen korte woordjes als <mei> afkorten, want dat is vrij zinloos. Hoe je naar boeken of artikels verwijst, ontdek je best in 3. Een voorbeeld van een bibliografie. De volgende regels gaan enkel over wanneer je een hoofdletter schrijft in je bibliografie. Ook komen deze richtlijnen uit Engelse publicaties, maar dat mag geen probleem vormen, aangezien de meeste bronnen die je gebruikt Engelstalig zijn. - Elk (belangrijk) woord krijgt een hoofdletter als je de titel vermeldt van: o Een boek; o Een tijdschrift (a journal); o Een conferentie. - Alleen het eerste woord krijgt een hoofdletter als je de titel vermeldt van: o Een artikel; o Een essay (a paper); o Een scriptie; o Een hoofdstuk van een boek. Uiteraard ga je woorden met een hoofdletter (bijvoorbeeld namen) blijven schrijven met een hoofdletter ondanks deze regels. Ook krijgt het woord (jaargang) bij de vermelding van een tijdschrift geen hoofdletter. 3. Een voorbeeld van een bibliografie Enkele voorbeelden van mogelijke bronnen: - [1]: een boek; - [2]: een boek in een serie; - [3]: een artikel in een tijdschrift; - [4]: een artikel van een conferentie; - [5]: een cd-rom - [6]: een website. Zorg ervoor dat je het internetadres correct vermeldt. Vermijd dat lange adressen over meerdere regels verspreid worden; - [7]: een e-mail; - [8]: een on-line publicatie - [9]: een paper voorgesteld op een conferentie, maar niet gepubliceerd; - [10]: een (technisch of intern) rapport. Probeer altijd nummer en maand van publicatie te vermelden; - [11]: een scriptie of een doctoraatsverhandeling; - [12]: een handleiding; - [13]: notities genomen tijdens een cursus; - [14]: een patent; - [15]: een newsletter; - [16]: een publicatie die nog niet gepubliceerd is (maar alle gegevens van de publicatie zijn al bekend); - [17]: een publicatie die nog niet gepubliceerd is (maar de gegevens van de publicatie zijn nog niet bekend);

Appendix 3: Refereren

4

[1]

D. Sarunyagate, Ed., Lasers. New York: McGraw-Hill, 1996.

[2]

Y. Yao et al., "Web Intelligence (WI): Research Challenges and Trends in the New Information Age," Web Intelligence: Research and Development, LNAI 2198, N. Zhong et al., eds., Springer-Verlag, 2001, pp. 1-17.

[3]

J. R. Beveridge and E. M. Riseman, “How easy is matching 2D line models using local search?” IEEE Transactions on Pattern Analysis and Machine Intelligence, vol. 19, pp. 564-579, June 1997.

[4]

N. Osifchin and G. Vau, “Power considerations for the modernization of telecommunications in Central and Eastern European and former Soviet Union (CEE/FSU) countries,” in Second International Telecommunications Energy Special Conference, 1997, pp. 9-16.

[5]

W.M. Newman and R.F. Sproull, Principles of Interactive Computer Graphics, CDROM, McGraw-Hill, 1979..

[6]

Computational, Optical, and Discharge Physics Group, University of Illinois at Urbana-Champaign, “Hybrid plasma equipment model: Inductively coupled plasma reactive ion etching reactors,” December 1995, http://uigelz.ece.uiuc.edu/Projects/HPEM-ICP/index.html.

[7]

D. Poelman ([email protected]), “Re: Question on transformerless power supply,” Usenet post to sci.electronics.design, July 4, 1997.

[8]

F. Kaplan, "From Baghdad to Manila: Another Lousy Analogy for the Occupation of Iraq, Slate, 21 Oct. 2003; http://slate.msn.com/id/2090114/..

[9]

H. A. Nimr, “Defuzzification of the outputs of fuzzy controllers,” presented at 5th International Conference on Fuzzy Systems, Cairo, Egypt, 1996.

[10] K. E. Elliott and C. M. Greene, “A local adaptive protocol,” Argonne National Laboratory, Argonne, France, Tech. Rep. 916-1010-BB, 1997. [11] H. Zhang, “Delay-insensitive networks,” M.S. thesis, University of Waterloo, Waterloo, ON, Canada, 1997. [12] Bell Telephone Laboratories Technical Staff, Transmission System for Communications, Bell Telephone Laboratories, 1995. [13] “Signal integrity and interconnects for high-speed applications,” class notes for ECE 497-JS, Department of Electrical and Computer Engineering, University of Illinois at Urbana-Champaign, Winter 1997. [14] M. Hoff, S. Mazor, and F. Faggin, Memory System for Multi-Chip Digital Computer, US patent 3,821,715, to Intel Corp., Patent and Trademark Office, 1974. [15] J. Butler, "CASE Outlook," System Development Newsletter, Nov. 1987, Applied Computer Research, Phoenix, Ariz., Nov. 1987, p. 3. [16] R. Lee, "New-Media Processing," to be published in IEEE Micro, vol. 25, no. 1, Jan./Feb. 2004. [17] G. Stein, "Implementing Cubist Structures," submitted for publication.

Appendix 3: Refereren

5