Aortadissecties ‘Wie A zegt…’
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Definitie • Dissectie: middeleeuws latijn dissectio, van dissecare (verl. deelw. dissectum), van dis[uiteen] + secare [snijden]. • Dissectie: proces waarbij de lagen van de aorta loskomen van elkaar waardoor twee kanalen gevormd worden. (fals lumen)
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Fysiologie
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Pathofysiologie adventitia
Scheur intima
media intima
Dissectie
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Indeling
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Type A • Ascendens (+ descendens) • Boogvaten • Coronairen
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Type B • Descendens • Na boogvaten • Door tot in liezen
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Intramuraal hematoom • Geen intimascheur aantoonbaar • Geen continue flow • Ruptuur vaso vasorum - spontane ruptuur - penetrerend atherosclerotisch ulcus
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Intramuraal hematoom
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Incidentie • • • • •
2.6 – 3.5 per 100.000 personen/jaar 65% mannen Gemiddelde leeftijd 63 jaar Leeftijd mannen 60 jaar Leeftijd vrouwen 67 jaar
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Risicofactoren • • • •
Hypertensie Atherosclerose Pre-existent aneurysma Inflammatoire ziektes > vasculitis ▫ Giant cell arteritis, Takayasu arteritis, rheumatoide arthritis, syphilitische aortitis
• Bindweefselziektes ▫ Marfan syndroom, Ehlers-Danlos syndroom
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Risicofactoren • Bicuspide aortaklep • Vernauwing aorta • Turner syndroom
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Andere oorzaken • • • • •
CABG Catheterisatie Ongeval/steekwond Gewichtheffen Cocainegebruik
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Presentatie
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Presentatie • • • • • • •
Pijn op de borst Pijn tussen de schouderbladen Pijn in de rug Acuut ontstaan Dyspnoe Neurologische uitval Syncope
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Lichamelijk onderzoek • • • • • • • • •
Souffle > aortaklepinsufficiëntie Koude extremiteiten > tamponade Verminderd AG > hematothorax Hypertensief Links/rechts RR verschil Verminderde pulsaties Parese, afasie, bewustzijnsdaling Horner syndroom Stemproblematiek (hees) H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Differentiaal diagnose • • • • • • • • • • • •
Myocardinfarct CVA/hersenbloeding Longembolie Pericarditis Hartkleplekkage Pleuritis Maagzweer/maagperforatie Cholecystitis Acute pancreatitis Oesophagus perforatie Spierpijn Mediastinale tumor H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Aanvullend onderzoek • Lab: D-dimeer, cardiale enzymen, lactaat, Hb • ECG: ST-segment veranderingen • X-thorax: verbreed mediast, wijde aorta, pericardvocht, hematothorax • TTE: aorta dissectie, pericardvocht, kleplekkage • CT: contrastuitsparingen, verloop dissectie
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Beeldvorming
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Behandeling Type B dissectie • • • • •
Pijnstilling > morfine RR controle > i.v. beta blokkade Conservatief/medicamenteus Endoprothese Operatie
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Cijfers Type B dissectie • • • • • •
Conservatief 60-80% 5 jaars overleving Conservatief 40-45% 10 jaars overleving Stent laag risico bij chronische dissectie Stent 16% overlijden bij acute dissectie Operatie 33% overlijden Operatie 42% binnen 12 mnd nadelige events
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Stentplaatsing Type B dissectie • • • • • •
98% success rate 11% grote complicaties 2,3% aortaruptuur binnen 2 jaar 5,2% overlijden in ziekenhuis 5,3% overlijden binnen 30 dagen 89% 2 jaars overleving
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Behandeling Type A dissectie • Pijnstilling > morfine • RR controle > i.v. beta-blokkade • Operatie (spoed)
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Cijfers Type A dissectie • • • •
Operatie mortaliteit 7-36% Mortaliteit in ziekenhuis 27% vs 56% (operatie vs medicatie) 3 jaars overleving na operatie 91% Risico re-operatie 16% na 10 jaar
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Slechte prognostische factoren • • • • • • • • • • • • •
> 70 jaar Acute pob Hypotensie Nierfalen Afwezige pols ST elevaties MI AVR in VG Ischemie Longziekte Neurologische uitval Bloedverlies > polytransfusie Lange klemtijd H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Operatie Type A dissectie • • • • •
Spoed Hart/long machine Diepe koeling Selectieve antegrade cerebrale perfusie Vervangen gedisseceerde deel aorta ascendens
• Type A dissectie operatie
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Nazorg • Levenslange RR controle • Folluw-up middels CT-aorta • Levensstijladviezen - Zware lichamelijke inspanning vermijden (kan consequenties hebben, overleg met bedrijfsarts) - Zwaar tillen vermijden (kan consequenties hebben voor het werk, overleg met bedrijfsarts) - Contact sporten vermijden - Eerstegraads familieleden laten screenen - Aanmelden geneticapoli voor uitsluiten bindweefselziekten
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
Vragen?
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
H.P. Lok, cardio-thoracale chirurgie OLVG
