JAARVERSLAG 2013-2014
Stichting Ushamwari OLVG-Zimbabwe
Over de stichting Ushamwari OLVG-Zimbabwe De Stichting Ushamwari OLVG-Zimbabwe is in 2012 opgericht. Ushamwari is Shona voor “vriendschap”. Via via kwam Willem Blok, een van de oprichters van de stichting, in contact met de Dominican Sisters in Harare, Zimbabwe. Vanuit Harare sturen de Dominican Sisters een drietal ziekenhuizen aan verspreid over Zimbabwe: het St Theresa’s ziekenhuis in Mvuma, het St Joseph’s in Mutare en Regina Coeli in het afgelegen noordoosten van Zimbabwe. De Dominican Sisters zijn ook intensief betrokken bij het Emerald Hill Children’s Home in Harare, en zij verzorgen een middelbare school opleiding in Harare. Op uitnodiging van de zusters werd een eerste bezoek afgelegd in januari 2012. Uitgebreid werd kennisgemaakt met de artsen en verpleegkundigen van de drie ziekenhuizen, en er werd een eerste inventarisatie gemaakt van knelpunten en mogelijkheden voor toekomstige samenwerking. In januari 2013 werden de drie ziekenhuizen opnieuw bezocht, en er konden toen meer concrete plannen gemaakt worden. Doelstelling Doelstelling van de stichting is de drie ziekenhuizen te ondersteunen waarbij het accent ligt op de behandeling van Hiv en TBC, de moeder en kind zorg en diabetes. We richten ons daarbij op kennisoverdracht, onder meer door werkbezoeken over en weer, op het verbeteren van de diagnostische faciliteiten, en het beschikbaar stellen en onderhouden van instrumentarium. Het bestuur van de stichting bestaat uit Willem Blok, internist, Guido van den Berk, internist, Harold Verhoeve, gynaecoloog, Peter van der Meer, Raad van Bestuur OLVG, en Ab Klink, RvB VGZ en voormalig minister van Volksgezondheid. Het bestuur wordt ondersteund door Astrid Sol, secretaresse RvB.
Beloningsbeleid De leden van het bestuur genieten geen beloning voor hun werkzaamheden. Zij hebben wel recht op vergoeding van de door hen in de uitoefening van hun functie gemaakte kosten. Activiteiten Bezoek artsen en verpleegkundige aan OLVG Van 13 tot 21 december 2013 brachten drie artsen (Dr Maunga uit St Theresa’s ziekenhuis, Dr Maphosa uit St Joseph’s ziekenhuis, Dr Mukapa uit Regina Coeli) en een verpleegkundige (Sr Janet Gumbo uit St Theresa’s ziekenhuis) een bezoek aan het OLVG. Gedurende ruim een week hebben zij kunnen kennismaken met meerdere afdelingen in het OLVG. Peter van der Meer heeft hen bijgepraat over ziekenhuisorganisatie en financien, met de dermatologen Jacqueline Engelen en Irina Cairo werd stilgestaan bij de dermatologie van de donkere huid en tropische dermatologische beelden, en zijn de mogelijkheden voor “tele-dermatologie” besproken. Tino Bekkering heeft hen laten kennismaken met de ziekenhuis automatisering en de mogelijkheden van het elektronisch patientendossier. Prof. Lex Peters (LUMC, oprichter van de Female Cancer Foundation ) en Harold
Verhoeve hebben de mogelijkheden van screening op baarmoederhalskanker besproken, en dit heeft geresulteerd in concrete plannen voor het opzetten van een screeningsprogramma. Onze Zimbabweaanse gasten hebben deelgenomen aan het succesvolle Eerste Amsterdamse TB symposium op 17 december. De internisten Teri Brouwer en Sytze van Dam hebben de artsen bijgepraat over moderne diabetes behandeling en het inventariseren van cardiovasculaire risicofactoren, en Maarten Scholing, microbioloog, heeft hen ingewijd in de moderne TB diagnostiek. Daartoe werd ook een bezoek gebracht aan het laboratorium van de GGD. Janet Gumbo heeft kennisgemaakt met de thuiszorg Amsterdam, en is bijgepraat over de verpleegkundige opleiding in het OLVG. Op de SEH is door SEH arts Michiel Gorzeman een update gegeven over de moderne traumaopvang. Later heeft Judith Branger, internist Flevoziekenhuis Almere, een onderzoek gepresenteerd naar de behandeling van malaria in Zambia. Prof. Kees Brinkman, internist, heeft de nieuwste inzichten met betrekking tot de behandeling van Hiv infectie gedeeld. Op de laatste dag van het verblijf in ons ziekenhuis zijn de mogelijkheden van medische informatica en de rol van het internet daarbij besproken door Bert Berenschot, informatiespecialist. Mede dankzij de inzet van Sonja Posma (facilitaire dienst ), Eliane Admiraal, Jikke Elzinga, Lina de Vries, Jose Klunder en Diane Schakel, verpleegkundigen, en Reinier Lorist (Teaching Hospital) is het bezoek een groot succes geworden. Het bestuur van de stichting bedankt eenieder hartelijk voor zijn of haar inzet. TB symposium 2013 Op 17 december vond het Eerste Amsterdamse Tuberculose Symposium plaats, georganiseerd door Guido van den Berk, internist, en Paul Bresser, longarts. Tijdens dit uitstekend bezochte symposium werden de deelnemers door een keur van nationale deskundigen geinformeerd over de meest recente inzichten met betrekking tot de diagnostiek en behandeling van tuberculose. De aanwezigheid van onze Zimbabweaanse gasten was hierbij van meerwaarde, en de opbrengsten van het symposium kwamen ten goede aan de Stichting Ushamwari.
Website Begin 2014 is de website www.ushamwari.nl opgestart. Met behulp van Ron Schöningh van Myxt is het een zeer fraaie website geworden, waarop veel informatie over de verschillende ziekenhuizen te vinden is, alsmede informatie over activiteiten van de Stichting en een Blog van verschillende betrokkenen. Master thesis Leonie Nagelmaeker In april 2014 heeft Leonie Nagelmaeker, verpleegkundige, in het kader van het afronden van haar public health studie een bezoek gebracht aan de drie ziekenhuizen in Zimbabwe. Het onderwerp van haar master thesis: Qualitative feasibility study of visual inspection of acetic acid (VIA) for the prevention of cervical cancer in three district hospitals in Zimbabwe. Baarmoederhalskanker komt veel voor in Zimbabwe, en wordt vaak pas in een laat stadium gediagnosticeerd. Met een relatief eenvoudige techniek (het aanstippen van de baarmoederhals met een azijnzuuroplossing) kunnen voorstadia van kanker vroegtijdig ontdekt worden, en afwijkingen kunnen gelijk behandeld worden met een bevriezingstechniek. Het onderzoek van Leonie heeft fraai in kaart gebracht of een dergelijk
screeningsprogramma geaccepteerd zou worden door de doelgroep, en wat eventuele barrieres voor invoering zouden kunnen zijn. Een en ander heeft geresulteerd in een fraai verslag waarmee zij haar studie succesvol heeft kunnen afronden. Zij heeft voor haar onderzoek veel hulp gehad van de artsen en verpleegkundigen in de verschillende ziekenhuizen.
LED microscopen Het stellen van de diagnose tuberculose is notoir lastig. Onderzoek van sputum heeft maar een beperkte opbrengst. De klassieke lichtmicroscopie schiet hierbij nogal eens tekort. Fase-contrast microscopie geeft een hogere opbrengst, doch fase-contrast microscopen zijn erg duur en moeilijk te hanteren. Moderne LED microscopen hebben een opbrengst die minstens even goed is, en zijn gemakkelijker te gebruiken. De Stichting Ushamwari heeft drie LED microscopen kunnen aanschaffen voor de ziekenhuizen, waarmee de tuberculose diagnostiek op een hoger plan gekomen is. Diabetes project Met het aannemen van een meer westerse leefstijl worden ook in Zimbabwe meer patienten met diabetes mellitus gediagnosticeerd. Niettemin is het bewustzijn over gezonde leefstijl en over de gevaren van overgewicht nog maar nauwelijks ontwikkeld. Evenmin vindt er regelmatig screening op diabetes plaats. Mede met ondersteuning van de Evert van Ballegooije Stichting is het project “Enhancing the diagnosis and management of diabetes” van start gegaan. In de verschillende ziekenhuizen zijn scholingen gegeven aan verpleegkundigen, en zijn potentiele patienten bevraagd naar hun kennis en perceptie van diabetes en leefstijl. We hopen door het ter beschikking stellen van glucose meters in de zogenaamde primary health centers (satelliet gezondheidscentra die worden aangestuurd vanuit de ziekenhuizen) tot een daadwerkelijk vroegere opsporing van diabetes te komen, en daarmee ook complicaties te voorkomen. Online consultancy Uitwisseling van kennis is een van de belangrijke doelstellingen van de stichting. De afgelopen jaren hebben we online klinische patienten problemen kunnen bespreken en adviezen kunnen geven. Een fraai voorbeeld betreft een jongen met een ernstige herpes-achtige lesie in het gelaat die niet reageerde op behandeling van de herpes. Door bestudering van de foto’s van deze patient kon dermatoloog Jacqueline Engelen de diagnose lupus vulgaris stellen, een zeldzame uiting van tuberculose. Behandeling met tuberculostatica leidde tot volledig herstel van de afwijkingen.
Financieel Jaarverslag
