Antistof-gemedieerde transfusiereacties en preventief matchen in relatie tot de nieuwe CBO Masja de Haas Immunohematologische Diagnostiek
[email protected]
September 1, 2010 | 1
Antistof-gemedieerde transfusiereacties en preventief matchen in relatie tot “nieuwe CBO” 1. Bespreken uitbreiding in CBO richtlijn “preventief matchen”
3. Wishlist voor Marieke’s kunstbloed
2. Bespreken casus Kan je altijd antistofvorming voorkomen?
|
In nieuwe CBO “preventief matchen” uitgebreid • Bij vrouwen < 45 jaar • Bij patiënten met alloantistoffen • Bij patiënten met autoantistoffen • Bij sikkelcelanemie en thalassemie • Myelodysplastisch syndroom (MDS)
|
Erytrocyten dragen structuren waartegen antistoffen gevormd kunnen worden
30 systemen en >300 antigenen
|4
Vrouwen < 45 jaar
Naast de D en K-antistof is vooral de c-antistof verantwoordelijk voor de Hemolytische Ziekte van de Foetus en Pasgeborene (HZFP)
|
Vrouwen < 45 jaar
Oud:
Nieuw:
• K negatief
• K, c en E compatibel indien K antigeen niet bekend is mag ook K negatief getransfundeerd worden
|6
Alloantistoffen
20-25% van de patiënten met alloantistoffen maken snel extra antistoffen Anti-K en anti-c worden na anti-D het gemakkelijkst gevormd |
Alloantistoffen
Oud: Geen advies
Nieuw: Het verdient aanbeveling aan ontvangers met klinisch belangrijke alloantistoffen preventief Rh fenotype en K compatibele erytrocyten toe te dienen om verdere antistofvorming te voorkomen.
|8
Autoantistoffen
Oud: Rhesus/K compatibel
Nieuw: Rhesus/K compatibel Bij voorkeur is matchen voor Kidd, Duffy en Ss antigenen ook aangewezen (dit in volgorde van belangrijkheid) als de aanwezigheid van alloantistoffen niet kan worden uitgesloten. NB: Niet wachten op serologisch onderzoek indien er klinische klachten zijn |9
Sikkelcelanemie en thalassemie
50% van de patiënten vormt antistoffen. Voorkomen antistoffen d.m.v. selectie antigenen in volgorde van klinische relevantie Rh, K, Fya, (Jkb, S/s)
|
Vooraf typeren
GYP A
M/N GYP B S/s U
Uvar
Uneg
extracellulair
intracellulair
|
Sikkelcelanemie en thalassemie
Oud: Rhesus/K-compatibel
Nieuw • Rhesus/K-compatibel • Fya-compatibel • Het verdient aanbeveling om indien mogelijk bij de bloedselectie rekening te houden met Jkb, S (in volgorde van belang). •Let op voor MN en Lewis niet zinvol
| 12
Fy(a-b-) fenotype Fy(a-b-) zeer zeldzaam bij Kaukasiërs en boven 60% in negroïde populatie Gen voor Fyb maar met mutatie in GATA 1 waardoor geen transcriptie plaatsvindt en wel Fyb expressie op weefsels Alloimmunisatie tegen Fy voorkomen is meest effectief door Fya negatief te transfunderen. Matchen voor Fy(a-b-) is niet alleen niet haalbaar, maar vrijwel altijd overbodig (Fyb expressie op weefsels) |
13
Preventie bij Myelodysplastisch Syndroom en Chronische Myeloïde Neoplasmata
Immunisatierisico voor MDS varieert tussen de 14 en 59%. Kleine studie geeft aan dat bij CMN het risico rond de 17% ligt
|
Myelodysplastisch Syndroom (MDS) en Chronische Myeloïde Neoplasmata (CMN) Nieuw • MDS: Rhesus/K compatibel
Oud: • geen
• CMN: geen, er is meer bewijs nodig.
| 15
Antistof-gemedieerde transfusiereacties en preventief matchen in relatie tot “nieuwe CBO” 1. Bespreken uitbreiding in CBO richtlijn “preventief matchen”
2. Bespreken casus Kan je altijd antistofvorming voorkomen?
|
Antistof-gemedieerde transfusiereacties, case report NB: uitgewerkt naar observaties Tf in relatie tot antistofvorming
Mevr. AB, geboren 1946, sikkelcelanemie Bloedgroep A CcDee Kneg Tot 2008, infrequent transfusiebehoefte elders in zorg Bekend met anti-Jkb 9
29/09 en 10/10/08: Selectie 2EC: Rh feno compatibel, K neg, Jkb neg
8
6
11 15
/0 5
/2 0 /0 4 15
/4 /
/2 0
11
1 20 1
1 /4 /
12
/0 3
14
/5 /
20
/5 /
/5 /
18
13
/2 0
20 1
11
9
20 0
20 0
9
9 20 0
20 0
Tf advies: Jkb negatief en tevens C negatief Preventief: E, K negatief Er wordt niet meer getransfundeerd /5 /
/2 0 /1 1 10
10
/1 0
/2 0
08
08
0
15
1
20 0
2
/5 /
3
13
4
9
5
9
10/11/08: screen positief, DAT: anti-IgG (+) en anti-C3d (+) Sanquin: Anti-Jkb Anti-auto-C en auto-e (of anti-Ce) en aspecifieke warmte autoas Aspecifieke koude antistoffen Aspecifieke warmte hemolysinen Overige typering: Fya-Fyb-, S-s+ 11
Hb, mmol/L
7
|
Antistof-gemedieerde transfusiereacties, case report NB: uitgewerkt naar observaties Tf in relatie tot antistofvorming
OK: mamma carcinoom 1 EC 9
2 EC
8
6 5 4
Sanquin: Anti-Jkb en anti-M 2 Autoantistoffen: Anti-C en anti-e (of anti-Ce) 1Koude antistoffen: aspecifiek 0Hemolysinen: zwak pos 11 15
/0 5
/2 0 /0 4 15
/4 / 13
/2 0
11
1 20 1
1 12
/4 /
/2 0
/0 3
14
/5 /
20
/5 /
18
/5 /
15
/5 /
13
/5 /
11
/1 1
10
20 1
11
9
20 0
20 0
9
9 20 0
20 0
9 20 0
08 /2 0
/2 0
Tf advies: Jkb en M negatief en tevens C negatief Preventief: Fya, S, E, K, Cw, Wra, Kpa negatief 2 EC gegeven
/1 0 10
9
3
08
Hb, mmol/L
7
|
Antistof-gemedieerde transfusiereacties, case report NB: uitgewerkt naar observaties Tf in relatie tot antistofvorming
5 EC (C, E, K, Fya, Jkb, S negatief) Hemolyse! 9
Prednison en IVIG
8
Hb, mmol/L
7 6 5 4 3
15
/0 5
/2 0
/0 4
15
/4 /
13
Tf advies: Fya, Fyb, Jkb, Wra negatief Preventief: E, K negatief
/2 0
11
1
20 1
1
/4 /
12
/2 0
/0 3
14
/5 /
20
20 1
11
9
20 0
9
20 0
20 0 /5 / 15
/5 / 13
/5 /
9
9 20 0
9 20 0 /5 / 11
/2 0 /1 1 10
10
/1 0
/2 0
08
08
0
Sanquin: Anti-Fy3, anti-Wra en anti-Leb Anti-Jkb en anti-M niet meer aantoonbaar Geen aspecifieke warmte autoas
18
1
11
2
|
Antistof-gemedieerde transfusiereacties, case report Via beeld van ‘responder’ naar beeld van autoantistoffen naar ‘high-responder’ en uitgestelde hemolytische transfusie reactie Pt wordt opgenomen Rectaal bloedverlies
9 8
Geen transfusie gegeven
Hb, mmol/L
7 6 5 4 3
Anti-Jkb, Auto-as Anti-M
2
Anti-Jkb, Auto-as
1
Anti-Fy3, anti-Wra, anti-Leb 11 /0 5 15
15
/0 4
/2 0
20 1
13
/4 /
20 1
/4 /
12
/2 0
/0 3
14
/2 0
11
1
1
11
9
/5 /
20 0
Tf advies: Fya, Fyb, Jkb, Wra negatief Preventief: E, K negatief 20
18
/5 /
20 0
20 0 /5 / 15
/5 / 13
9
9
9 20 0
9 20 0 /5 / 11
/2 0 /1 1 10
10
/1 0
/2 0
08
08
0
|
Typeren binnen Sanquin
|
Typeren binnen Sanquin Random volbloed donors bloedgroep A of O (n = 287.941) Doel: 2x getypeerd
Percentage “antigeen 2x negatief” gehaald?
80%: C, c, E, e, K
JA
35% : Fya, Fyb, Jka, Jkb
JA
35%: M, N, S, s
S: JA s: 2,7% gaat naar 3% M: 6% gaat naar 7% N: 4% gaat naar 10%
10%: Lea, Leb, P1, Cw, Kpa, Wra
Leb , P1, Cw, Wra : JA Lea 6% gaat naar 8% Kpa: 7% gaat naar 10%
3% : Lua, Cob
Lua, Cob : JA
|
Beschikbare donors voor onze case Patient: A, CcDee, K- , Fya-Fyb-, Jka+Jkb-, S-s+ met anti-Fy3 en anti-Jkb Verzoek compatibele eenheden aan KCD Sanquin donors oproepbaar A of O, Fya-, Fyb-, Jkb-, E-, K- : 39 A of O, Fya-, Fyb-, Jkb-, E-, K- , S- : 28 A of O, Fya-, Fyb-, Jkb-, E-, K-, S- en M- : 6
|
Conclusies 1 Preventief matchen: “voorkomen is beter dan genezen” Immunisatie risico is relatief klein, maar voor sommige pt ernstige morbiditeit!
Bloedtransfusie: risico op (allo)antistofvorming
WIE grootste risico en WAT makkelijkst gevormd? •Ziekte/therapie/risicofactoren onderzoek vdBom/Zwaginga JJvRood Inst, Sanquin Alloimmunisatie
•Genetische risicofactoren onderzoek vd Schoot/Sanquin
|
Conclusies 2 Preventief matchen: “voorkomen is beter dan genezen” Immunisatie risico is relatief klein, maar voor sommige pt ernstige morbiditeit!
NU Bepaalde groepen
Deel antigenen getypeerd geven
TOEKOMST Individueel “tailor-made” advies op basis van risicoprofiel:
Uitgebreid matchen/ gekweekt bloed?
|
Conclusies 3 Preventief matchen: niet alle antistofvorming valt te voorkomen EC negatief voor hoog-frequent antigeen of voor uitgebreide combinatie van aantal antigenen: schaars ondanks behaalde typeringsinspanning -niet onnodig uitgebreid matchen
|
Vraag aan volgende sprekers Kweken vanaf kernhoudende cel: dus waarom niet expressie van al die lastige antigeenhoudende structuren blokkeren?
M
RhD
EnaK
Fya Jkb
Rhc
U-
Rh0 K0
JK0
“ietsjes fragieler, net zo functioneel?”
Fya-Fyb-
|
Antistof-gemedieerde transfusiereacties en preventief matchen in relatie tot de nieuwe CBO
Masja de Haas Immunohematologische Diagnostiek
[email protected]
Met dank aan: Lab erytrocytenserologie Dr Anja Leyte, OLVG, Amsterdam D J h J i NSS l b S i
September 1, 2010
28 |
