ANALYSERAPPORT KLANTENTEVREDENHEID VILLO. In opdracht van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Mobiel Brussel - BUV

ANALYSERAPPORT KLANTENTEVREDENHEID VILLO

In opdracht van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Mobiel Brussel - BUV 20-08-2012

INHOUD Inleiding ......................................................................................................................................2 1

2

3

4

Kenmerken en Rol van Villo binnen de Brusselse mobiliteit .................................................3 1.1 Villo in verschillende stappen

3

1.2 Enkele kencijfers Villo

4

1.3 De impact van Villo op fietsverplaatsingen

6

Resultaten Enquête Gebruikers ...........................................................................................8 2.1 Overzicht Villo-stations

8

2.2 PersoonsKenmerken van gebruikers

8

2.3 Verplaatsingsgedrag Gebruikers van Villo

11

2.4 Bekendheid/promotie van Villo

15

2.5 Tevredenheid over Villo

16

Resultaten Enquête Niet-Gebruikers ................................................................................. 19 3.1 Bekendheid/promotie van Villo

19

3.2 Interesse in Villo bij Niet-gebruikers

19

3.3 Overtuigen van niet-gebruikers

21

3.4 Verhogen fietsgebruik in Brussel

22

Conclusies en Beleidsaanbevelingen ................................................................................. 24

BIJLAGE 1: TECHNISCH VERSLAG ..................................................................................................1 BIJLAGE 2: Vragenlijst ..................................................................................................................1

TIMENCO bvba Martelarenplein 3, bus 7 BE 3000 Leuven T +32 (0)16 24 22 70 | F +32 (0)16 24 22 79 E [email protected] | W www.timenco.be

Klantentevredenheid Villo

1

INLEIDING Het Villo systeem is nu operationeel sinds mei 2009. In een eerste fase werden de Villo-stations verspreid in gemeenten binnen de eerste kroon met 174 stations en ca. 2.400 fietsen. De tweede fase omvat een verdere uitbreiding met nog eens 2.500 fietsen en een spreiding van Villo-stations binnen de tweede kroon van het Brussels Gewest. Deze tweede fase is momenteel opgestart, maar met het oog op het optimaliseren van het gebruik van de Villo-fietsen werd er klantentevredenheidsenquête gehouden in de periode van 9 juni tot 5 juli 2012. Er werden 200 niet-gebruikers en 600 gebruikers bevraagd via een face-to-face enquête. Via deze enquête wil het BHG nagaan op welke manier het gebruik van Villo nog verder kan groeien en welke de belangrijkste barrières en knelpunten zijn bij zowel de gebruikers als nietgebruikers. Ook de rol die Villo speelt in het verhogen van het fietsgebruik in het BHG wordt nagegaan in deze studie. Het rapport is als volgt opgebouwd: 

Hoofdstuk 1: Kenmerken en rol van Villo in Brusselse mobiliteit



Hoofdstuk 2: Resultaten gebruikers



Hoofdstuk 3: Resultaten niet-gebruikers



Hoofdstuk 4: Beleidsaanbevelingen



Bijlage 1: Technisch verslag



Bijlage 2: Vragenlijst


2

1 KENMERKEN EN ROL BRUSSELSE MOBILITEIT 1.1

VAN

VILLO

BINNEN

DE

VILLO IN VERSCHILLENDE STAPPEN

Na een valse start met het publieke fietsproject Cyclocity in 2006 (op initiatief van de stad Brussel), waarbij er 250 fietsen verspreid werden over 23 standplaatsen binnen de vijfhoek, werd het publieke fietsproject volledig herzien en fors uitgebreid in 2009 met het Villo-systeem. Het Cyclocity-project oogstte niet het verhoopte succes omwille van onder meer volgende factoren: 

Een omslachtige procedure om een fiets te ontlenen



Weinig comfortabele fietsen (o.a. volle banden)



Een beperkt aanbod dat zich enkel uitstrekte binnen de vijfhoek



…

Het Villo-systeem startte in mei 2009 op initiatief van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het is de bedoeling dat er een gebiedsdekkend aanbod komt in heel het Brussels Gewest. De kosten van het project zijn hoofdzakelijk voor rekening van de exploitant JC Decaux, die de kosten dekt met reclame-inkomsten, abonnementen en dag/week kaartjes. Voor het optimaliseren van de dienstverlenging zorgt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor bijkomende financiering Het Villosysteem wordt uitgebouwd in twee fasen. De eerste fase omvat 2.400 fietsen verspreid over 174 stations in al de gemeenten van de eerste kroon. Deze fase is momenteel afgerond. Het Fietsplan 2010-2015 geeft aan dat de tweede fase, met nog eens 2.500 bijkomende fietsen in de gemeenten van de tweede kroon, opgestart wordt na een evaluatie van de eerste fase. Deze tevredenheidsenquête maakt onderdeel uit van deze evaluatie.

Villo-fase 1 + 2


3

Bron: Mobiel Brussel, stand van zaken 15.07.2012

1.2

ENKELE KENCIJFERS VILLO

Hieronder geven we een aantal kencijfers van het huidige Villo-systeem en we vergelijken dit met de cijfers van de publieke fietssystemen in Antwerpen, Parijs en Londen. Al deze systemen werken met stations met ca. 25 plaatsen per station, die gebiedsdekkend verspreid zijn om de 300 à 400m. Antwerpen geeft een indicatie van welke groei er nog mogelijk is met het Villo-systeem, want de publieke fietsen in Antwerpen hebben zo een succes dat er momenteel een stop gezet is op het uitreiken van bijkomende abonnementen (momenteel 20.000 abonnees voor 1000 fietsen). Het gemiddeld aantal ritten per fiets per dag in Antwerpen ligt momenteel op 6 à 7 met uitschieters van 10 ritten per fiets. Een belangrijke vuistregel voor elk publieke fietsensysteem is dat een gebruiksgraad van meer dan 7 ritten per dag per fiets een grenswaarde is voor de betrouwbaarheid van het systeem; lees onder 7 ritten per dag per fiets is het logistiek nog haalbaar om een evenwichtige verdeling van lege en volle fietsplaatsen aan te bieden. Zodra de fietsen meer dan 7 keer per dag gebruikt worden, zijn er grote inspanningen nodig om het systeem nog performant te houden. Parijs zit op een gemiddeld aantal ritten van 4 per fiets, wat een mooi streefdoel is, zeker gezien de omvang van het Vélib-systeem in Parijs. Londen zit op een gemiddelde van 3 ritten per fiets.


4

Tabel 1: kenmerken publieke fietssystemen in Brussel, Antwerpen, Parijs, Londen

Villo - Brussel

Velo-Antwerpen

Parijs

Londen

Mei 2009

Juni 2011

Juli 2007

Juli 2010

Aantal fietsen

2.400

1.000

23.000

9.200

Aantal stations

200

83

1.700

687

29.000

20.000

224.000

160.000

Gemiddeld aantal ritten per fiets per dag

1,6

6à7

4

3

Gemiddeld aantal ritten per fiets dag – 30 drukste stations

3,9

/

/

/

Aantal ritten per dag

3.840

7.000

85.000

26.000

Aandeel van de ritten door abonnees

88%

90%

/

74%

Start

Aantal abonnees

1

Bron: Mobiel Brussel, GAPA, JDDecaux Parijs, Transport for London, situatie mei 2012 Bovenstaande cijfers tonen dat er nog veel groeimarge zit op het Villo-systeem in Brussel. Zowel in Antwerpen als Brussel zijn het voornamelijk de abonnees die gebruik maken van de fietsen, maar de abonnees in Antwerpen maken wel veel intensiever gebruik van de fietsen. In Antwerpen maakt een abonnee gemiddeld 10 ritten per maand terwijl er dit in Brussel gemiddeld 4 zijn. Abonnees in Antwerpen maken dus meer dan dubbel zo veel gebruik van de publieke fiets als in Brussel. Het gemiddeld aantal ritten per fiets per dag ligt in Brussel op 1,6 terwijl dit in Antwerpen op 6 à 7 ritten per dag komt. De fietsen in Antwerpen worden dus veel intensiever gebruikt wat wil zeggen dat er in verhouding veel meer fietsverplaatsingen gebeuren met de publieke fietsen in Antwerpen dan in Brussel. Er is dus zeker nog groeimarge voor fietsverplaatsingen met Villo in Brussel. Ook in vergelijking met de systemen in Parijs en Londen, is er nog groeimarge voor Villo. De vraag stelt zich op welke manier het aantal ritten per Villo-fiets nog de hoogte in kan en waarom abonnees in Brussel slechts sporadisch (4 keer per maand) gebruik maken van Villo.

1

Momenteel is er een stop ingevoerd op het uitreiken van abonnementen om het Velo-systeem niet verder te belasten


5

1.3

DE IMPACT VAN VILLO OP FIETSVERPLAATSINGEN

Het mobiliteitsplan IRIS II stelt dat tegen 2020 maar liefst 20% van de gemechaniseerde verplaatsingen met de fiets moeten gebeuren, terwijl het aantal wagenkilometers tegen 2018 moet dalen met 20%. Het BHG moet dus alles in het werk stellen om meer mensen op de fiets te krijgen, door hen te overtuigen, door de uitbouw van veilige fietsvoorzieningen en door het aanbieden van diensten. Villo is dus een radertje in het geheel van maatregelen om fietsgebruik te verhogen. De aanwezigheid van de Villo-fietsen in het straatbeeld moet mensen aanzetten tot meer fietsverplaatsingen. Het niet hebben van een eigen fiets, of het gebrek aan een veilige stallingsplaats kan opgevangen worden door een gebiedsdekkend aanbod van publieke fietsen. Daarnaast is een publieke fietssysteem een flexibele vorm van openbaar vervoer, die een aanvulling kan zijn op heel wat (OV-)verplaatsingen in Brussel. Welke impact Villo kan hebben op het totaal aantal fietsverplaatsingen in Brussel leert ons volgende rekenoefening. Met gemiddeld 3,2 verplaatsingen per dag en ca. 1,1 milj. inwoners vinden er (exclusief de pendelverplaatsingen van mensen buiten Brussel) ca. 3,5 milj verplaatsingen per dag plaats in het Brussels Gewest. Bij een maximaal draaiend publieke fietssysteem wordt elke fiets gemiddeld 7 keer per dag gebruikt. Bij een uitbreiding van Villo tot ca. 5.000 fietsen geeft dit 5.000 fietsen x 7 verplaatsingen per dag = 35.000 verplaatsingen. Dit is 1% van het totaal aantal verplaatsingen in het Brussels Gewest. Met Villo op maximum capaciteit (= 7 ritten per dag per fiets met 5.000 fietsen) vertegenwoordigt Villo 1% van het totaal aantal verplaatsingen in Brussel. 2

Indien we enkel kijken naar de verplaatsingen binnen de eerste kroon waar ca. 450.000 inwoners wonen, dan vertegenwoordigt Villo (2.400 fietsen en een gemiddeld gebruik van 1,6 ritten per dag per fiets) momenteel 0,3% van het aantal verplaatsingen binnen de eerste kroon. Met een maximumgebruik (2.400 fietsen en gemiddeld gebruik van 7 ritten per dag per fiets) vertegenwoordigt Villo 1,3 % van het aantal verplaatsingen binnen de eerste kroon. 3

Met de huidige 3.000 fietsen en gemiddeld 1,6 ritten per fiets vertegenwoordigt Villo 0,14% van 4 het totaal aantal verplaatsingen in Brussel. De fietsverplaatsingen maken momenteel 3,4% uit van het totaal aantal verplaatsingen. De verplaatsingen met de Villo-fietsen vertegenwoordigen dus 4% van het totaal aantal fietsverplaatsingen. Uit de fietstellingen van het Fietsobservatorium blijkt dat het Villo-gebruik zeer sterk verschilt van locatie tot locatie. Onderstaande tabel geeft het aandeel van de Villo-fietsen per meetpunt van het Fietsobservatorium. Uit de tellingen van het Fietsobservatorium blijkt dat 6,3% ! van de fietsverplaatsingen bestaan uit Villo-verplaatsingen. Gezien de meetpunten van het fietsobservatorium zich voornamelijk bevinden op plaatsen waar veel gefietst wordt, worden de Villo-stations in de buurt van deze meetpunten ook bovengemiddeld gebruikt. Vandaar dit hogere aandeel van Villoverplaatsingen in de rapportage van het fietsobservatorium.

2

Stad Brussel, Sint-Joost-ten-Node, Etterbeek, Elsene, Sint-Gielis, gedeelte van Schaerbeek Aantal Villo-fietsen in circulatie op 15.07.2012 4 BELDAM, 2010 3


6

Het gebruik van het Villo-systeem kan/moet dus zeker nog omhoog, maar we mogen niet overroepen welke rechtstreekse impact Villo heeft op het verplaatsingsgedrag in Brussel. Villo kan maximaal 1% van het aantal verplaatsingen op zich nemen. Villo is dus onderdeel van het totaal aanbod aan duurzame vervoersmodi en Villo moet gezien worden als een manier om de fiets in het straatbeeld te versterken, waardoor ook meer mensen hun eigen fiets gaan gebruiken. Villo kan ook een aanvulling zijn op het voor- en natransport van de vele pendelaars naar Brussel waardoor Villo onrechtstreeks een stimulans is voor meer treinverplaatsingen. Daarnaast is Villo een aanvulling op het stedelijk OV waarbij vooral de korte verplaatsingsafstanden met het stedelijk OV (bus, tram, metro) vervangen kunnen worden door Villo-verplaatsingen. Villo zorgt op die manier voor een ontlasting van het stedelijk OV.


7

2 RESULTATEN ENQUÊTE GEBRUIKERS 2.1

OVERZICHT VILLO-STATIONS

De face-to-face enquêtes werden afgenomen op onderstaande 30 Villo-stations. Het gaat over intensief gebruikte stations gecombineerd met een evenwichtige spreiding in het Brussels Gewest. We geven aan welk het aandeel was van respondenten per station. Tabel 2: Overzicht Villo-stations waar enquêtes werden afgenomen Bourse Arts-Loi De Brouckere Dansaert Cantersteen Porte De Hal Porte De Ninove Gare du Midi Botanique Archimede Gare du Nord ST-Lazarre Cortenbergh Paul Janson Pannenhuis Simonis Jubile Gare du Luxembourg Ernest Solvay Fernand Cocq Germoir Flagey Chatelain Blyckaerts Gare d'Etterbeek Liedts RTL Chasseurs Ardennais Celtes/Kelten Jourdan

2.2 2.2.1

Gebruikers

Niet-gebruikers

7,5% 8,3% 5,2% ,8% 2,3% 5,7% ,5% 1,8% 1,5% ,0% 1,0% ,0% 6,5% 3,2% ,0% ,0% ,0% 16,8% ,0% 6,0% 2,5% 14,3% 3,0% ,0% 5,2% ,0% 1,2% ,2% 3,5% 3,0%

6,0% 1,5% 11,0% 2,5% 2,0% 14,0% ,5% ,0% ,0% ,0% 1,5% ,0% 7,5% 8,0% ,0% ,0% ,0% 14,5% ,0% 2,0% 1,0% 10,0% ,0% ,0% 7,5% ,0% ,0% ,5% 7,5% 2,5%

N=600

N=200

PERSOONSKENMERKEN VAN GEBRUIKERS Geslacht

Het merendeel van de gebruikers (61,7%) is een man. Vrouwen zijn met 38,3% enigszins ondervertegenwoordigd.


8

2.2.2

Leeftijd

De gemiddelde leeftijd is 36 jaar, de jongste Villo-rijder is 16 jaar, de oudste 69. Gemiddelde leeftijd van niet-gebruikers is iets lager: 35 jaar. Tabel 3: Leeftijdsklasse Villo-gebruikers Leeftijd

%

tot 17 jaar

1,5

18 tot 29

29,5

30 tot 44

47,3

45-64

20,8

65 jaar en ouder

,8

Totaal (N=600)

100,0

2.2.3

Woonplaats

Wat opvalt is dat het grootste deel (86%) van de geënquêteerden in het Brussels Gewest woont. Op zich hoeft dit niet zo te verwonderen, want het lijkt zeer logisch dat het merendeel van de gebruikers ook in de nabijheid van de Villo-stations woont, maar wanneer we dit vergelijken met de gebruikers in Antwerpen, valt wel op dat in Antwerpen ‘slechts’ 60% van de gebruikers effectief in Antwerpen woont. In Antwerpen maken in verhouding dus veel meer bezoekers / pendelaars gebruik van het Velo-systeem. Om het Villo-gebruik te verhogen zou er specifiek op de doelgroep van pendelaars van buiten het Brussels Gewest gefocust kunnen worden. Bij deze pendelaars van buiten Brussel zit ook het grootste potentieel voor een modal shift van de auto naar trein+fiets. Tabel 4: Woonplaats Villo-gebruikers naar provincie/gewest Woonplaats

%

Brussels Hoofdstedelijk Gewest

86,3

Brabant Wallon

6,9

Vlaams Brabant

2,4

overig Vlaanderen

2,5

overig Wallonië

1,9

Totaal (N=600)

100

Binnen het BHG komen bijna 60% van de gebruikers uit Brussel-stad, Elsene en Etterbeek, wat redelijk goed overeenkomt met de dekkingsgraad van de eerste fase van het Villo-netwerk.


9

Tabel 5: Woonplaats Villo-gebruiker in BHG Woonplaats binnen BHG

Percent

Brussel-stad

24%

Elsene

21%

Etterbeek

14%

Sint-Gillis

8%

Schaarbeek

5%

Brussel-Laken

5%

Anderlecht

4%

Sint-Lambrechts-Woluwe

4%

Jette

3%

Vorst

2%

Sint-Pieters-Woluwe

2%

Ukkel

2%

Sint-Jans-Molenbeek

1%

Evere

1%

Koekelberg

1%

Sint-Joost-ten-Node

1%

Oudergem

1%

Watermaal-Bosvoorde

1%

Ganshoren

0%

Brussel-Haren

0%

2.2.4

Voertuigbezit Villo-gebruikers en niet-gebruikers

Het valt op de Villo-gebruikers ten opzichte van de niet-gebruikers iets vaker een auto ter beschikking hebben (50% tegen respectievelijk 45%). De enquête geeft wel aan dat meer dan de helft van de respondenten geen eigen auto ter beschikking heeft ! Daarnaast hebben Villo-gebruikers minder vaak een OV-abonnement en dit geldt vooral voor het MIVB abonnement (39% tegen respectievelijk 62%). Dit doet vermoeden dat de Villo-fiets een alternatief vormt voor de lokale verplaatsingen met openbaar vervoer. Daartegenover staat dat 22% van de Villo-gebruikers met een OV-abonnement een MOBIB kaart heeft in combinatie met een Villo-abonnement, wat op zijn beurt een indicatie is dat Villo vaak gecombineerd wordt met het stedelijk openbaar vervoer. Zowel bij de niet-gebruikers als de gebruikers heeft meer dan de helft van de respondenten geen eigen fiets. Het fietsbezit in Brussel is dus zeer laag en Villo biedt hier een alternatief. Wat betreft Cambio is er een groter aandeel bij de Villo-gebruikers dan bij de niet-gebruikers. Het is echter opvallend dat 5% respectievelijk 3% van de respondenten over een Cambio-abonnement 5 beschikt. Dit terwijl uit recente cijfers over autodelen blijkt dat slechts 0,6% van de Brusselse bevolking beschikt over een autodeelabonnement. Daartegenover staat dat 15% van de gebruikers, respectievelijk 21% van de niet-gebruikers helemaal niet weten wat Cambio is.

5

Autodelen in het Brussels Gewest, tijd voor een nieuwe strategie. Mobiel Brussel, oktober 2011


10

Tabel 6: Voertuigbezit en bezit OV-abonnementen bij Villo-gebruikers en niet-gebruikers % gebruikers

% niet-gebruikers

auto

50,5

44,5

fiets

47,3

47,0

ov-abonnement

71,0

75,5

- MIVB

39,2

62,0

- De Lijn

2,0

1,5

- NMBS

6,3

2,5

- MIVB-De Lijn i.c.m. NMBS

8,0

9,5

- Cambio

5,5

3,0

- MOBIB i.c.m. Villo

15,5

-

100 N=600

100 N=200

waarvan:

Totaal

2.3

VERPLAATSINGSGEDRAG GEBRUIKERS VAN VILLO

In de volgende tabellen gaan we na welke de belangrijkste redenen zijn om Villo te gebruiken en voor welke aspecten Villo nog aantrekkelijker kan worden. 2.3.1

Gebruik van Villo

81% van de respondenten heeft een Villo-abonnement. Dit hoge aantal abonnees wordt eveneens 6 bevestigd in de gebruikersdata van het Villo-systeem. Hieruit blijkt dat 88% van de Villo-ritten uitgevoerd wordt door abonnees. 13 % van de respondenten maakten gebruik van een dagticket en 6% maakte gebruik van een weekticket. Tabel 7: Verdeling abonnees, dagtickets, weektickes Abonnees, dag/week tickets

%

jaarabonnement

80,7

1 daags ticket

13,3

7 dagen ticket

6,0

Totaal (N=600)

100,0

Ruim 70 procent geeft aan een regelmatig gebruiker van Villo te zijn. Dit is dagelijks of enkele keren per week. Deze hoge gebruiksgraad is verrassend omdat het gemiddeld aantal ritten fiets van het gehele Villo-systeem laag ligt (gemiddeld 1,6 ritten per fiets per dag). De face-to-face interviews gebeurden echter bij de 30 meest gebruikte stations. Bij die stations ligt de gebruiksgraad van de Villo-fietsen een stuk hoger (gemiddeld 4 ritten per dag per fiets bij de 30 meest gebruikte stations8). Dit wil echter ook zeggen dat er heel wat Villo-stations zijn die nauwelijks gebruikt worden! Deze hoge gebruikscijfers zijn enkel te verklaren doordat Villo een ‘beperkt’ aantal intensieve gebruikers heeft. Een keer per week of enkele keren per maand komt nauwelijks voor. Dit komt overeen met het profiel van een abonnee. Het hoge gebruik door ‘habitués’ wijst er ook op dat

6

Boordtabellen Villo – 15.07.2012


11

de drempel voor occasioneel gebruik te groot is. Op zich is het echter normaal dat het overgrote deel van de Villo-verplaatsingen gebeurt door gebruikers met een abonnement. Tabel 8: Gebruikersintensiteit van Villo Gebruikersintensiteit

%

(vrijwel) dagelijks

40,2

enkele keren per week

31,7

een keer per week

,5

enkele keren per maand

12,0

een keer per maand of minder

15,7

Totaal (N=600)

100,0

2.3.2

Soort verplaatsingen met Villo

Voor 2/3e van de Villo-verplaatsingen wordt de Villo-fiets als hoofdvervoermiddel gebruikt en voor 1/3e als voor- of naverplaatsing voor openbaar vervoer. Tabel 9:Villo als hoofdverplaatsing of als voor- en natransport ? Villo als hoofdverplaatsing of voor/na transport

%

voorverplaatsing voor het openbaar vervoer

14,3

hoofdverplaatsing

67,7

naverplaatsing na het openbaar vervoer

18,0

Totaal (N=600)

100,0

Wat betreft verplaatsingsafstanden zitten 77% van de Villo-verplaatsingen in de afstandsklasse van 1 tot 5 km. Dit is op zich niet verwonderlijk omdat dit nu eenmaal de afstandsklasse is waar de meeste fietsverplaatsingen gebeuren. Tabel 10: Verplaatsingsafstanden met Villo % > 5 km

12,5

2 – 5 km

35,1

1 – 2 km

41,8

< 1 km Totaal (N=600)

10,5 100,0

Villo wordt in de eerste plaats gebruikt voor woon-werkverplaatsingen (51%) terwijl Villo slechts voor 6,3% gebruikt wordt voor schoolverplaatsingen. Winkelbezoek staat op 13% en diverse sociale en recreatieve doeleinden vormen tezamen 20 procent van de ritten. Dit hoge aantal woon-werkverplaatsingen is op zich verrassend omdat dit steeds terugkerende verplaatsingen zijn, waar je net zo goed de eigen fiets voor kan gebruiken. Gezien het lage fietsbezit (zie Tabel 6) speelt Villo echter ook een rol in dagdagelijkse fietsverplaatsingen. Het grote aantal abonnees (vaste klanten) maakt dus in de eerste plaats dagelijkse woonwerkverplaatsingen met de Villo. Villo biedt echter een flexibele vorm van vervoer aan die het net mogelijk maakt om ook occasionele en niet steeds terugkerende verplaatsingen te maken. Het lage aandeel onregelmatige verplaatsingen (bezoek vrienden/familie, toeristisch, …) is een indicatie dat de drempel voor


12

occasioneel gebruik te groot is. Er is dus zeker nog groeipotentieel bij zakelijke en toeristische verplaatsingen en occasionele gebruikers. Tabel 11: Verplaatsingsmotief % een verplaatsing naar-van school

6,3

een verplaatsing naar-van het werk

51,0

om een beroepsgebonden verplaatsing tijdens de werkuren

8,5

een verplaatsing naar-van de winkel

13,3

een verplaatsing naar-van familie, vrienden

6,0

een toeristisch bezoek aan Brussel

3,7

andere vrijetijdsbesteding (cultuur, naar sportclub, …)

10,3

anders

,8

Totaal (N=600)

2.3.3

100,0

Meer fietsverplaatsingen dankzij Villo

82% van de gebruikers geeft aan dat ze meer fietsen in Brussel sinds de invoering van Villo. Ondanks het bescheiden (potentiële) aandeel van Villo in het totaal aantal (fiets)verplaatsingen (zie hoofdstuk 1) speelt Villo dus zeker een belangrijke rol op vlak van fietspromotie. 16% van de gebruikers ziet Villo als een aanvulling op de eigen fiets en maar liefst 20% van de gebruikers geeft aan dat ze geen eigen fiets meer nodig hebben dankzij Villo. 53% van de Villogebruikers heeft geen eigen fiets en slechts 18% overweegt om zelf een eigen fiets aan te schaffen sinds het gebruik van Villo. De Villo-fiets wordt dus vaak gezien als een vervangmiddel voor de eigen fiets. Tabel 12: Overweging om eigen fiets te kopen bij niet fiets-bezitters % ja

18,4

nee

81,6

Total (N=600)

100

Tabel 13: Belangrijkste reden om Villo te gebruiken Villo is voor mij...

%

Villo is een nuttige aanvulling op mijn eigen fiets

20,2

Dankzij Villo heb ik geen eigen fiets meer nodig

25,0

Dankzij Villo ben ik beginnen fietsen in Brussel (wat ik voorheen niet deed)

49,8

Dankzij Villo ben ik een regelmatige fietsers geworden

28,7

Dankzij Villo heb ik mij een eigen fiets aangeschaft en ben ik regelmatige fietser geworden

2,8

Geen enkele van deze mogelijkheden

1,1

Dat Villo een belangrijke rol speelt in fietspromotie wordt bevestigd doordat 50% van de Villogebruikers is beginnen fietsen in Brussel dankzij Villo. Bij de hoofdredenen om Villo te gebruiken geven de meeste gebruikers aan dat Villo een aantal praktische voordelen heeft ten opzichte van andere vervoersmodi. Sneller en relaxted (minder stress) verplaatsen telt voor bijna 40% door om Villo te gebruiken. Villo heeft vooral snelheidsvoordelen ten opzichte van openbaar vervoer (16%) en te voet (15%) en minder ten opzichte van de auto (2%). Villo vervangt dus een aantal OV-verplaatsingen en verplaatsingen te voet, maar is beperkt in substitutie van autogebruik. Voor het stedelijk OV-systeem waarvan de Klantentevredenheid Villo

13

capaciteit vaak op zijn limiet zit, is Villo dus een ideale manier om de overdruk op het OV te ontlasten. De hoofdreden van de promotie van de publieke fiets in Londen - Barclay bike – is het aanbieden van een alternatief voor de metro en buslijnen die systematisch een capaciteitstekort hebben. Villo heeft ook voordelen ten opzichte van de eigen fiets: een op de vijf gebruikers noemt geen zorgen over onderhoud of stallingplaats thuis als belangrijkste reden. Het gebrek aan voldoende beveiligde fietsenstallingen stimuleert dus Villo-gebruik, maar gezien de beperkte impact op het totaal aantal fietsverplaatsingen, lijkt het toch zinvol om ook te investeren in voldoende fietsenstallingen! Ook gezondheid en milieu zijn voor één op vijf van de gebruikers de hoofdreden om Villo te gebruiken. Tabel 14: Hoofdreden om Villo te gebruiken Hoofdreden gebruik Villo

%

altijd een fiets ter beschikking en geen zorgen over onderhoud

16,4

geen problemen meer met parkeerplaats voor fiets in woning of buurt

5,0

de goedkoopste manier om mij te verplaatsen in Brussel

3,4

sneller-gemakkelijker dan te voet

15,3

sneller-gemakkelijker dan met het openbaar vervoer

15,6

sneller-gemakkelijker dan met de privé wagen

2,2

niet langer zoeken naar een parkeerplaats voor mijn wagen

1,8

Villo is trendy

,2

meer relaxed en minder stresserend dan de auto of het openbaar vervoer

6,7

een bekende heeft het mij aangeraden

3,2

ik heb een abonnement gekregen van mijn werkgever

3,0

het is gezond om mij te verplaatsen met Villo

15,1

het Villo-systeem is goed voor het milieu

7,7

Andere

4,4

Totaal (N=600)

2.3.4

100,0

Villo als alternatief voor stappen en openbaar vervoer.

De functie van Villo wordt ook duidelijk als we de gebruikers vragen wat ze gedaan zouden hebben als ze de huidige rit niet met Villo hadden kunnen maken. Zowel voor de hoofdverplaatsing als de verplaatsingen in voor- en natransport is Villo in meer dan 90% van de gevallen een alternatief voor stappen en openbaar vervoer en dit is het meest uitgesproken voor OV (63% in voor- en natransport, 60% bij hoofdtransport). Voor ca. 7% van de Villo-verplaatsingen is Villo een alternatief voor de auto. Zeker voor openbaar vervoer is dit goed nieuws omdat de Villo-verplaatsingen bijna altijd korte verplaatsingen zijn die een extra belasting zijn op de capaciteit van het openbaar vervoer. Villo zorgt dus voor een ontlasting van het OV-systeem. Het lijkt zinvol om dit nog meer te promoten want vaak is het relaxter fietsen met Villo dan in overvolle bussen, tram- of metrostellen te zitten. In Londen wordt de Barclay fiets trouwens in de eerste plaats gepromoot als een comfortabel alternatief voor de metro of bus (http://youtu.be/rrRO5P3TleQ).


14

Tabel 15: Villo als alternatief in voor- en natransport Hoe zonder Villo van-naar station te gaan

%

ik zou naar-vanaf het station zijn gaan stappen

32,0

ik zou naar-vanaf het station met mijn eigen fiets zijn gegaan

5,7

ik zou naar-vanaf het station met het openbaar vervoer zijn gegaan

62,9

ik zou naar-vanaf het station met de taxi zijn gegaan

2,1

ik zou naar-vanaf het station met de wagen zijn gegaan

2,6

ik zou de hele reis met de wagen zijn gegaan (niet meer met het openbaar vervoer)

3,6

Totaal (N=194) Tabel 16: Villo als alternatief in hoofdverplaatsingen Hoe zonder Villo de hele reis te maken

%

ik zou de hele reis zijn gaan stappen

30,8

ik zou de hele reis met mijn eigen fiets zijn gegaan

7,9

ik zou de hele reis met het openbaar vervoer zijn gegaan

60,3

ik zou de hele reis met de taxi zijn gegaan

1,0

ik zou de hele reis met de wagen zijn gegaan

7,4

ik zou helemaal niet zijn gegaan

,2

Totaal (N=406)

2.4

BEKENDHEID/PROMOTIE VAN VILLO

Bijna 50% van de Villo-gebruikers geven de aanwezigheid van de Villo-stations in het straatbeeld op als hun eerste kennismaking met het systeem. Daarnaast zijn advertenties (14,7%) en publiciteit in de gesproken of geschreven pers (11,7%) belangrijke momenten van eerste kennismaking. Tabel 17: Eerste kennismaking met Villo Eerste kennismaking

%

door een Villo-station op straat

46,2

gelezen in een advertentie in krant of tijdschrift of reclame gehoord op radio-tv

14,7

gelezen in een artikel in krant, tijdschrift of in een uitzending gehoord op radio-tv

11,7

via de website van Villo

2,7

via de website van www.brussel.irisnet.be of www.mobielbrussel.irisnet.be

2,3

via de website van de MIVB

3,3

op aanraden van een bekende

17,4

anders

1,7

Totaal (N=600)

100

Maar zeker de mond-op-mond-reclame is niet te onderschatten: 17% van de gebruikers hoorde van Villo op aanraden van een bekende en 82% zou bereid zijn om Villo aan te bevelen bij kennissen, wat ook wijst op een grote tevredenheid over het Villo-systeem. Wellicht kan er nog meer werk gemaakt worden om de gebruikers van Villo aan te zetten om anderen te overtuigen. Vb. Bonuspunten voor gratis ritten of prijzen die je kan sparen met bonuspunten bij het aanreiken van nieuwe klanten.


15

Tabel 18: Bereidheid om Villo aan te bevelen bij familie, vrienden of bekenden Bereidheid Villo aan te bevelen bij kennissen ja, ik zou het iedereen aanbevelen

% 81,7

ja, ik zou het sommige mensen zeker en anderen niet aanbevelen

18

nee, ik zou het niet zo snel anderen aanbevelen

0,3

Totaal (N=600)

100

2.5 2.5.1

TEVREDENHEID OVER VILLO Lege en volle fietsstations: de achillespees van Villo

De tevredenheid van de gebruikers is op diverse aspecten bevraagd. Hieronder staat per aspect het gemiddelde rapportcijfer en het percentage gebruikers dat op dit aspect niet tevreden is (rapportcijfer 5 of lager). Tweederde van de gebruikers is over alle aspecten tevreden (6 of hoger). Een derde heeft een of meer klachten, 7% zelfs meer dan 2. De twee aspecten waar de klanten het minst tevreden over zijn, betreffen het gebrek aan plaatsen om een fiets terug te plaatsen (bijna twintig procent van de gebruikers) en het tekort aan beschikbare fietsen (meer dan tien procent). Dit zijn dus de twee aspecten waar echt werk van gemaakt moet worden omdat klanten echt afhaken op een systeem dat niet betrouwbaar genoeg is. Het gebrek aan voldoende fietsen of lege plaatsen per station is ook het grootste probleem bij publieke fietssystemen in andere steden. Het is de belangrijkste uitdaging voor de operatoren om de publieke fietsen aantrekkelijk te houden. In Londen is er zelfs sprake van een sterk dalende klantentevredenheid omwille van lege en/of volle fietsstations. Na de zeer succesvolle start die voor een groot stuk te maken heeft met de “hype van de Barclay fiets”, lijkt er een soort van gewenning te ontstaan en fietsers worden kritischer ten opzichte van het systeem. Een 7 evaluatierapport van het publieke fietssysteem in Londen waarschuwt dat er na de hype wellicht veel klanten kunnen afhaken omwille van de onbetrouwbaarheid van beschikbare fietsen of plaatsen. Ook in Brussel zit de achillespees van de klantentevredenheid bij de beschikbaarheid van voldoende fietsen en plaatsen.

7

Pedal power: the cycle hire scheme and cycle superhighways, London Assembly, Transport Committee, nov. 2010


16

Tabel 19: Tevredenheid door gebruikers Gemiddeld cijfer op schaal van 10

% gebruikers niet tevreden

in het algemeen over het gebruik van Villo

8,0

1,7

het gemak om een Villo-abonnement te verkrijgen

8,4

1,8

het gemak om een Villo-tijdelijk ticket te verkrijgen

7,7

4,7

het gemak om de locatie van een Villo-station te vinden

7,7

6,7

de toelichting voor het gebruik van de Villo-terminal is duidelijk

8,2

2,3

de Villo-terminal is gemakkelijk te bedienen

8,0

2,3

het gemak om een Villo-fiets uit de fietspaal (stalplaats) te nemen

7,6

5,7

het gemak om een Villo-fiets terug te plaatsen

7,7

6,7

het aantal beschikbare Villo-fietsen

7,1

12,7

het aantal vrije plaatsen om Villo-fietsen terug te plaatsen

6,8

18,7

de kwaliteit van de Villo-fietsen

7,4

6,3

de staat van onderhoud van de Villo-fietsen

7,5

3,3

de prijs van een Villo-abonnement

8,7

1,7

de prijs van een los ticket voor 1 dag

8,1

2,0

de prijs van een los ticket voor 7 dagen

8,3

,5

de prijs van een rit langer dan een half uur

7,3

7,2

Tevredenheid van gebruikers over aspecten van Villo

De problematiek van lege en volle fietsstations heeft ook te maken met het reliëf in Brussel. Er is een benedenstad en een bovenstad, wat betekent dat er vaak éénrichtingsstromen ontstaan met de Villo-fietsen van boven naar beneden. Andere reliëfrijke steden met publieke fietsen hebben gelijkaardige problemen (Lyon, Parijs, Barcelona, …) waarbij stations op hoge plaatsen makkelijk leeglopen en stations op lage plaatsen volledig bezet blijven. Vélib in Parijs introduceerde zo een bonus-systeem V+ waarbij de gebruikers een bonustijd van 15 minuten krijgen bij het terugbrengen van een Vélib fiets op één van de 100 hoge stations. Op die manier worden gebruikers gestimuleerd om de fiets naar hoger gelegen stations te rijden. Op de vraag over de Villo-gebruiker bereid zou zijn om een Villo-fiets tegen beloning naar een hoger gelegen station te brengen antwoordden 36% van de Villo-gebruikers ja. Naast het optimaliseren van de gehele logistieke keten van aanvullen en leeghalen van Villo-stations, is het dus zeker te overwegen om bonuspunten te geven aan Villo-gebruikers die hun fiets naar een hoger gelegen station brengen. Tabel 20: Bereidheid om naar boven te fietsen tegen een beloning Naar boven fietsen tegen beloning ja nee

% 35,8 20

ik fiets reeds evenveel van beneden naar boven en terug

25,5

ik weet het niet

18,7

Total (N=600)

100


17

2.5.2

Kwaliteit en onderhoud Villo-fietsen is zeer goed

Over de kwaliteit en het onderhoud van de Villo-fietsen zijn de gebruikers zeer tevreden. De Villofietsen en de kwaliteit van het onderhoud krijgen een globale score van 7,4 respectievelijk 7,5 op 10. Slechts 3,3 % van de gebruikers is ontevreden over het onderhoud van de fietsen en 6,3 % is ontevreden over de kwaliteit van de fietsen. Bij de kwaliteit van de Villo-fietsen zijn het vooral de versnellingen die stuk zijn of niet werken (20%) en het feit dat de Villo-fietsen zwaar trappen (14%). Tabel 21: Kwaliteit van de Villo-fietsen Kwaliteit van de Villo-fietsen

%

ik heb nog nooit een probleem gehad met mijn Villo-fiets

28,8

Slechte remmen

9,6

Zadel

8,1

Verlichting werkt niet

2,2

Versnellingen zijn stuk of werken slecht

20,2

Fiets trapt zeer zwaar

14,3

ketting zit los

6,4

slecht opgepompte banden of lekke band

3,4

spatbord is stuk, zit los

2

Andere

5,1

Total (N=600)

100


18

3 RESULTATEN ENQUÊTE NIET-GEBRUIKERS 3.1

BEKENDHEID/PROMOTIE VAN VILLO

De niet-gebruikers kennen vrijwel allemaal Villo, slechts tien procent heeft nog niet van Villo gehoord. Bijna de helft weet ook ongeveer hoe Villo werkt. De algemene bekendheid van Villo is dus goed. Het komt er dus in de eerste plaats op neer om meer niet-gebruikers te overtuigen van het gebruik van Villo. Tabel 22: Bekendheid met Villo bij niet-gebruikers Bekendheid met Villo bij niet-gebruikers

%

ik heb wel van Villo gehoord maar ik weet niet hoe het werkt

41,5

ja, ik ken Villo en weet ongeveer hoe het werkt

48,0

nee, ik ken Villo niet Totaal (N=200)

10,5 100,0

Ook de niet-gebruiker hebben Villo vooral leren kennen door de fietsen en de stations op straat. De zichtbaarheid van de standplaatsen is de doorslaggevende promotiefactor. Toch mag de impact van de mond-op-mond reclame ook bij de niet-gebruikers niet onderschat worden. Bijna 13% van de niet-gebruikers leerde Villo kennen op aanraden van een bekende. Het internet heeft als medium voor eerste kennismaking weinig betekenis. Tabel 23: Eerste kennismaking met Villo % door een Villo-station op straat

61,8

gelezen in een advertentie in krant of tijdschrift of reclame gehoord op radio-tv

7,5

gelezen in een artikel in krant, tijdschrift of in een uitzending gehoord op radio-tv

14,5

via de website van www.brussel.irisnet.be of www.mobielbrussel.irisnet.be

,6

via de website van de MIVB

2,9

op aanraden van een bekende Totaal (N=200)

12,7 100,0

3.2

INTERESSE IN VILLO BIJ NIET-GEBRUIKERS

Meer dan de helft van de niet-gebruikers heeft geen interesse in Villo. Daartegenover staat dat 13% zeer geïnteresseerd is en 34% misschien interesse heeft. Er zijn dus behoorlijk wat net-nietgebruikers die misschien wel overtuigd kunnen worden om Villo te gebruiken. Tabel 24: Interesse in Villo door niet-gebruikers Interesse in Villo

%

nee, geen interesse

53,0

ja, ik heb misschien interesse

34,5

ja, ik ben zeer geïnteresseerd

12,5

Totaal (N=200)

100,0


19

3.2.1

De niet-geïnteresseerden gebruiken hun eigen fiets of durven niet fietsen in Brussel

Bij de niet-geïnteresseerden (= de helft van de niet-gebruikers) gebruikt meer dan 30% zijn eigen fiets en 26% fietst nooit. Dit wil zeggen dat ca. 30% van de inwoners van Brussel zeker buiten de doelgroep van het Villo-systeem valt. Daarnaast is verkeersveiligheid in 25% van de gevallen de reden waarom mensen niet geïnteresseerd zijn in Villo. Slechts 6% van de niet-geïnteresseerden geeft een reden die met het Villo-systeem te maken heeft (geen Villo-station in de buurt, te ingewikkeld om Villo te huren, prijs van Villo). Om de niet-geïnteresseerden te overtuigen van Villo zal er dus in de eerste plaats iets gedaan moeten worden aan de fietsvriendelijkheid van Brussel. Tabel 25: Waarom niet-geïnteresseerd in Villo Waarom niet geïnteresseerd in Villo

%

ik fiets nooit

26,2

ik gebruik mijn eigen fiets

31,0

de verkeersveiligheid in Brussel

25,0

de slechte luchtkwaliteit in Brussel

1,2

het weer

3,6

het reliëf in Brussel

7,1

de prijs van Villo

3,6

er is geen Villo-station in de buurt waar ik woon

1,2

het is te ingewikkeld om een Villo-fiets te ontlenen Totaal (N=106)

1,2 100,0

3.2.2

De geïnteresseerden gebruiken Villo niet omwille van de verkeersveiligheid in Brussel

Bij de geïnteresseerde niet-villo gebruikers is de verkeersveiligheid en de kwaliteit van de fietsroutes in bijna 45% van de gevallen de reden om Villo niet te gebruiken. Het weer en reliëf zijn voor meer dan 30% de reden om Villo niet te gebruiken. In 16% van de gevallen is het Villo-systeem de reden waarom Villo niet gebruikt wordt, waarbij het vooral de beschikbaarheid van fietsen of volle stations zijn die een drempel zijn om Villo te gebruiken, of die mensen deden afhaken. Om de geïnteresseerden te overtuigen moet de fietsvriendelijkheid van Brussel dus verbeteren, maar ook de betrouwbaarheid van het Villo-systeem (beschikbare fietsen + lege parkeerplaatsen) moet verbeteren.


20

Tabel 26: Belangrijkste reden om Villo niet te gebruiken bij geïnteresseerden % ik fiets nooit

4,6

ik gebruik mijn eigen fiets

1,1

de verkeersveiligheid in Brussel

40,2

het weer

18,4

het reliëf in Brussel

12,6

de prijs van Villo

2,3

de kwaliteit van de fietsroutes in Brussel

4,6

er is geen Villo-station in de buurt waar ik woon

2,3

het is te ingewikkeld om een abonnement te verkrijgen

4,6

de Villo-fietsen zijn niet steeds beschikbaar of de stations staan vaak vol

6,9

het is te ingewikkeld om een Villo-fiets te ontlenen

2,3

Total (N=94)

100

3.3

OVERTUIGEN VAN NIET-GEBRUIKERS

Bij de niet-gebruikers is 47% geïnteresseerd om het Villo-systeem eventueel uit te proberen. Dit 8 wil dus zeggen dat bijna de helft van de Brusselse bevolking een potentiële doelgroep is voor Villo. Er is dus nog een zeer groot potentieel om extra klanten aan te trekken voor Villo. De vraag is nu op welke manier deze twijfelaars overtuigd kunnen worden van Villo. 3.3.1

Bestaande gebruikers als Villo-ambassadeurs

Bij de geïnteresseerden valt op dat de invloed van bekenden een belangrijke factor is om Villo te gebruiken. Meer dan de helft van de geïnteresseerde niet-gebruikers zal Villo uitproberen indien een bekende dit zou aanbevelen. Dit wil zeggen dat bijna 1 op 4 inwoners van Brussel overweegt om Villo te proberen op aanraden van een bekende. Daarmee zijn de bestaande gebruikers kansrijke Villo-‘ambassadeurs’ met het oog op werving van nieuwe gebruikers. Tabel 27: Overweging om Villo te gebruiken op aanraden van bekenden % ja, dan zou ik het zeker uitproberen

55,3

ja, dan zou ik het waarschijnlijk uitproberen

26,6

misschien zou ik het dan uitproberen, misschien ook niet Totaal (N=94)

3.3.2

18,1 100,0

Pendelaars hebben de weg naar Villo nog niet gevonden

Uit de verdere analyse van de geïnteresseerde niet-gebruikers komen geen duidelijke doelgroepen naar voren die kansrijker zijn om te overtuigen van Villo. Er is een licht verband met het hebben van een eigen fiets; mensen zonder fiets hebben iets minder belangstelling. Voorts lijkt Villo vooral een Brussels fenomeen te zijn: inwoners van het Hoofdstedelijk Gewest hebben iets vaker belangstelling voor Villo dan pendelaars van buiten. Ook pendelaars die zelf wel een fiets hebben, zijn zelfs minder vaak geïnteresseerd dan Brusselse fietsbezitters. Wel thuis fietsen, maar toch niet 8

78 % van de niet-gebruikers zijn inwoners van het Brussels Gewest


21

in Brussel? Villo staat bij pendelaars nog niet in de verf als een aantrekkelijke mogelijkheid voor een naverplaatsing op weg naar het werk in Brussel. Bij de leeftijdsklasse is het in de eerste plaats de leeftijdsklasse van 18 tot 29 jaar die het meest interesse heeft om Villo uit te proberen. Tabel 28: Inwoner van BHG en interesse om Villo uit te proberen Inwoner BHG ja nee, geen interesse

78

25

103

50,30%

59,50%

52,30%

54

15

69

34,80%

35,70%

35,00%

23

2

25

14,80%

4,80%

12,70%

155

42

197

100,00%

100,00%

100,00%

ja, ik heb misschien interesse ja, ik ben zeer geinteresseerd

Total

Total

nee

Tabel 29: Leeftijdsklasse en interesse om Villo uit te proberen. Leeftijdklasse tot 17 jaar nee, geen interesse ja, ik heb misschien interesse ja, ik ben zeer geïnteresseerd

Totaal

3.4

18 tot 29

30 tot 44

Total

65 jaar en ouder

45-64

6

28

43

21

8

106

60,00%

43,10%

51,80%

61,80%

100,00%

53,00%

4

26

31

8

0

69

40,00%

40,00%

37,30%

23,50%

0,00%

34,50%

0

11

9

5

0

25

0,00%

16,90%

10,80%

14,70%

0,00%

12,50%

10

65

83

34

8

200

100,00%

100,00%

100,00%

100,00%

100,00%

100,00%

VERHOGEN FIETSGEBRUIK IN BRUSSEL

Verkeersonveiligheid is grootste barrière voor niet-Villo gebruikers (nietfietsers). Villo-gebruikers (fietsers) vragen vooral naar een hoger comfortniveau van de fietsvoorzieningen.

In de enquête werd ook gevraagd naar de prioritaire maatregelen om fietsgebruik te verhogen in Brussel. Hier valt op de niet-gebruikers, waar het grootste aandeel niet-fietsers zit, zeer uitgesproken aangeven dat de verkeersveiligheid voor fietsers moet verhogen (43%). Ook bij de gebruikers is verkeersveiligheid in 25% van de gevallen topprioriteit. We maken hieruit op dat het onveiligheidsgevoel voor fietsers nog steeds barrière nummer 1 is voor het verhogen van fietsgebruik in Brussel en dus ook voor het gebruik van Villo.


22

Bij de gebruikers van Villo is er een genuanceerdere verdeling van prioritaire maatregelen waarbij opvalt dat naast de 25% prioriteit voor veiligheid er ook nog eens 60% van de maatregelen gerelateerd is aan verhogen van het comfort van de fietsvoorzieningen (meer fietspaden, verbeteren markering, verminderen wachttijden aan kruispunten, …). De uitbreiding van het aantal Villo-stations is voor de gebruikers slechts voor 10% een topprioriteit en voor de niet-gebruikers zelfs maar voor 5%. Tabel 30: Prioritaire maatregelen om fietsgebruik in Brussel te verhogen bij gebruikers en niet-gebruikers % Gebruikers

% Niet gebruikers

de veiligheid voor fietsers moet verhogen

24,7

43,0

er moeten meer snelle en directe fietsroutes komen

5,1

2,5

de luchtkwaliteit moet verbeteren

1,2

2,5

de wachttijden aan kruispunten met verkeerslichten moeten verkorten

1,7

-

er moet meer fietsbewegwijzering komen

10,3

5,1

er moeten meer fietsparkeerplaatsen komen

4,9

2,5

er moeten meer fietspaden komen

29,2

29,1

er moeten meer Villo-stations komen

10,8

7,6

de kwaliteit van de fietsmarkeringen moet verbeteren

7,1

7,6

anders

4,9

-

Totaal

100,0 N=600

100,0 N=200

Bij de vraag in hoeverre de gebruikers en niet-gebruikers het Villo-systeem een zinvolle maatregel vinden om fietsgebruik te stimuleren, zijn zowel de gebruikers als niet-gebruikers voor 90% overtuigt dat Villo fietsgebruik stimuleert. Op zich is er dus een ruim draagvlak voor Villo en het verder optimaliseren van Villo kan het fietsgebruik enkel maar bevorderen. Tabel 31: Hoe zinvol is Villo om fietsgebruik te stimuleren volgens gebruiker en niet-gebruikers % gebruikers

% niet-gebruikers

Ja, Villo stimuleert het fietsgebruik in Brussel

91,3

89,4

Neen, er zijn betere manieren om fietsgebruik te stimuleren

8,7

8,5

/ 100 N=600

2,1 100 N=200

Neen, Villo heeft een ontradend effect op fietsgebruik in Brussel Total


23

4 CONCLUSIES EN BELEIDSAANBEVELINGEN VILLO, EEN ZINVOLLE SCHAKEL BINNEN DUURZAME MOBILITEIT

Binnen de gehele Brusselse mobiliteit moet eerst gerelativeerd worden welke impact Villo kan hebben op het verplaatsingsgedrag. Indien Villo op maximale capaciteit zou draaien (5.000 fietsen in heel het BHG, met 7 ritten per dag per fiets) dan vertegenwoordigt Villo 1% van het totaal aantal verplaatsingen. Vandaag rijden er ca. 3.000 fietsen die slechts een gemiddelde gebruiksgraad hebben van 1,6 ritten per dag. Villo vertegenwoordigt dus 0,14% van het totaal aantal verplaatsingen in Brussel of 4% van het totaal aantal fietsverplaatsingen. Het gebruik van het Villosysteem moet/kan dus zeker omhoog. Onderstaande tabel geeft aan dat de gebruiksgraad in Antwerpen, Parijs en Londen een stuk hoger ligt. Villo - Brussel

Velo-Antwerpen

Parijs

Londen

Mei 2009

Juni 2011

Juli 2007

Juli 2010

Aantal fietsen

2.400

1.000

23.000

9.200

Aantal stations

200

83

1.700

687

29.000

20.0009

224.000

160.000

Gemiddeld aantal ritten per fiets per dag

1,6

6à7

4

3

Gemiddeld aantal ritten per fiets dag – 30 drukste stations

3,9

/

/

/

Aantal ritten per dag

3.840

7.000

85.000

26.000

Aandeel van de ritten door abonnees

88%

90%

/

74%

Start

Aantal abonnees

Bron: Mobiel Brussel, GAPA, JDDecaux Parijs, Transport for London, situatie mei 2012 Ondanks de bescheiden rechtstreekse impact op het aantal fietsverplaatsingen mag de impact van Villo op de globale mobiliteitsdoelstellingen ook niet onderschat worden. 82% van de Villogebruikers geeft aan dat ze meer fietsen sinds het gebruik van Villo en 40% van de gebruikers is dankzij Villo beginnen te fietsen. Villo speelt dus een belangrijke rol in de promotie van fietsgebruik. 8% van de Villo-verplaatsingen waren voorheen autoverplaatsingen en 57%, respectievelijk 29% waren voorheen OV-verplaatsingen of verplaatsingen te voet. Als substitutie voor autoverplaatsingen is Villo dus bescheiden, maar Villo is voornamelijk een aanvulling op het stedelijk openbaar vervoer. Deze substitutie van OV-verplaatsingen moet in de eerste plaats als een sterkte gezien worden, omdat het meestal over zeer korte OV-verplaatsingen gaat die eigenlijk een belasting zijn van het huidige stedelijke OV. In Londen is de promotie van de ‘Barclay fiets’ in de eerste plaats opgevat als een volwaardig alternatief voor bus- en metroritten. In Brussel wordt Villo reeds in 1 op 3 van de verplaatsingen gebruikt als voor- of natransport en in meer dan de 9

Momenteel is er een stop ingevoerd op het uitreiken van abonnementen om het Velo-systeem niet verder te belasten


24

helft van de verplaatsingen vervangt Villo een OV-verplaatsing. Villo speelt dus een duidelijke rol binnen intermodale verplaatsingen. 1.

De promotie van Villo moet sterker gefocust worden op een volwaardige aanvulling op het bestaande OV. Villo als onderdeel van het Brusselse OV op de korte afstand.

VERKEERSVEILIGHEID EN FIETSVRIENDELIJKHEID BRUSSEL ALS GROTE STRUIKELBLOK

Bij de analyse van de niet-gebruikers komt zeer uitgesproken naar voor dat de verkeersveiligheid of fietsbaarheid van Brussel de hoofdreden is waarom ze geen gebruik maken van Villo of gewoon nooit fietsen (30% van de niet-geïnteresseerden). Ook bij de vraag wat er prioritair aangepakt moet worden om fietsgebruik te stimuleren antwoorden zowel de gebruikers als niet-gebruikers dat er eerst werk gemaakt moet worden van verkeersveiligheid en meer fietspaden. Hierbij leggen de gebruikers veel sterker de nadruk op het verbeteren van de kwaliteitseisen van fietsvoorzieningen terwijl de niet-gebruikers voornamelijk wijzen op verkeersveiligheid. De fietsers willen dus vooral een opwaardering van de fietsinfrastructuur termijn de niet-fietsers angst hebben om te fietsen in het Brusselse verkeer. 2.

De angst om te fietsen in het Brusselse verkeer is de belangrijkste hoofdreden om geen gebruik te maken van Villo. Het verbeteren van de verkeersveiligheid en de fietsbaarheid van Brussel zal dus rechtstreeks impact hebben op het aantal Villo-gebruikers.

VILLO IS ALGEMEEN BEKEND DOOR ZICHTBAARHEID IN STRAATBEELD EN MOND OP MOND RECLAME

90 % van de niet-gebruikers weten wat Villo is en zowel bij de gebruikers als niet-gebruikers was de aanwezigheid van de Villo-fietsen in het straatbeeld de voornaamste manier van eerste kennismaking met het Villo-systeem. De zichtbaarheid van de standplaatsen is dus een doorslaggevende promotiefactor. Het valt ook op dat ca. 17% van de Villo-gebruikers in contact kwam met Villo op aanraden van een bekende en dat 82% van de huidige Villo-gebruikers bereid is om Villo aan te bevelen bij kennissen. Bij de niet-gebruikers is 47% geïnteresseerd om Villo uit te proberen en meer dan de helft van deze groep zal Villo ook effectief uitproberen indien een kennis dit zou aanbevelen. 3.

Bijna een vierde van de niet-gebruikers zal Villo uitproberen op aanraden van een kennis of familielid. De bestaande Villo-gebruikers zijn dus kansrijke Villo-ambassadeurs met het oog op werving van nieuwe gebruikers.

Bestaande abonnees kunnen dus gemotiveerd worden om nieuwe klanten aan te brengen door het verkrijgen van bijvoorbeeld bonuspunten voor gratis ritten of prijzen die je kan opsparen met bonuspunten. LEGE EN VOLLE FIETSSTATIONS; DE ACHILLESPEES VAN VILLO

De tevredenheid over het Villo-systeem of de kwaliteit van de Villo-fietsen is over het algemeen zeer hoog. De manier om een abonnement te verkrijgen of de toegankelijkheid van de dag/week ticket is zeer goed. Ook het gebruiksgemak van de terminal en het gemak om een fiets uit de stalplaats te nemen of terug te plaatsen wordt algemeen als zeer goed gequoteerd. De kwaliteit van de fietsen is aanvaardbaar, waarbij wel 14% van de gebruikers de fietsers als zwaar ervaren en waarbij 20% van de gebruikers al ooit problemen had met de versnellingen. Het aspect wat als meest negatieve punt naar voren komt is het gebrek aan lege plaatsen (bijna 20% van de gebruikers hebben hier last van) en het tekort aan beschikbare fietsen (meer dan 10% van de gebruikers klagen hier over). Het gebrek aan voldoende fietsen of lege plaatsen per station is ook het grootste probleem bij publieke fiets projecten in andere steden. In Londen spreekt men Klantentevredenheid Villo

25

zelfs over een terugval van het aantal gebruikers die na de hype van de ‘Barclay fiets’ kritischer worden en afhaken omwille van de onbetrouwbaarheid van het systeem door volle of lege stations. 4.

Indien Villo op termijn lange termijn als volwaardig onderdeel van het openbaar vervoer willen functioneren dan zal er een kwaliteitsverbetering moeten komen rond een evenwichtige verdeling van lege en volle plaatsen per station.

Om deze verdeling van fietsen per station te optimaliseren zijn volgende maatregelen zinvol: 

Detecteren van de probleem-stations en inschatten of een uitbreiding van aantal fietsplaatsen en fietsen een oplossing biedt



Analyse van fietsstromen per station en uitbreiding van meest gebruikte stations



Belonen van gebruikers met bonustijd indien ze fietsen terugbrengen naar hoger gelegen stations en lege stations (naar het voorbeeld van V+ in Parijs, waarbij bonustijd gegeven wordt voor het terugbrengen van fietsen in de 100 hoogst gelegen stations).

PENDELAARS ZIJN EEN NOG TE OVERTUIGEN DOELGROEP

Bij het zoeken naar nieuwe doelgroepen die nog overtuigd kunnen worden om Villo te gebruiken, valt op dat bijna 90% van de huidige gebruikers woonachtig is in het Brussels Gewest. Dit hoeft op zich niet te verwonderen omdat de meeste gebruikers uiteraard in de nabijheid van een Villostation zullen wonen, maar kijkend naar bijvoorbeeld de gebruikerscijfers van Vélo in Antwerpen valt toch op dat bijna 40% van de gebruikers in Antwerpen van buiten de stad komt. Hier zijn dus heel wat pendelaars die gebruik maken van de combinatie OV + Velo. Gezien het hoge aantal pendelaars naar Brussel zit hier dus nog groeipotentieel. Het valt op dat pendelaars die thuis wel een fiets bezitten, toch niet geïnteresseerd zijn in Villo. Binnen het opzet van de mobiliteitsdoelstellingen van het Brussels Gewest is deze doelgroep van pendelaars nochtans een belangrijke doelgroep. 5.

Pendelaars die nu opteren voor de auto omdat het openbaar vervoer hun vaak niet tot op de werkplaats brengt, kunnen misschien overtuigd worden van de combinatie trein + Villo die een flexible intermodale verplaatsing mogelijk maakt op de langere afstand.

VILLO MAG NIET GEZIEN WORDEN ALS ALTERNATIEF VOOR DE EIGEN FIETS

Maar liefst 20% van de Villo-gebruikers geeft aan geen eigen fiets meer nodig te hebben dankzij Villo en bijna de helft van de Villo-gebruikers heeft geen eigen fiets. Meer dan 20% van de gebruikers kiest in de eerste plaats voor Villo omdat ze dan geen zorgen heeft voor onderhoud of geen probleem heeft met het stallen van de eigen fiets. De Villo-fiets wordt dus vaak gezien als een vervangmiddel voor de eigen fiets. Villo mag nochtans geen alibi zijn voor de beleidsmakers om minder prioriteit te maken van het fietsbezit in Brussel. Fietsbezit is een zeer belangrijke sleutel tot meer fietsgebruik in Brussel en de ambities op vlak van fietsgebruik (20% van de gemechaniseerde verplaatsingen tegen 2020) rijken veel verder dan Villo (Villo kan maximaal 1% van de verplaatsingen invullen). Het zeer lage fietsbezit (meer dan 50% van de gebruikers- en niet-gebruikers) is dan ook een slechte indicator voor het fietsgebruik in Brussel en elke maatregel die dit fietsgebruik kan stimuleren (meer fietsenstallingen, betere fietsinfrastructuur, een publieke fietssysteem, …) moet verder worden uitgewerkt.


26

16% van de Villo-gebruikers ziet Villo ook als aanvulling op de eigen fiets, maar slechts 2% van de Villo-gebruikers heeft ook zelf een fiets aangeschaft sinds het gebruik van Villo. Gezien het zeer lage fietsbezit in Brussel is dit zeer weinig. 6.

Villo als katalysator voor meer fietsbezit en niet als vervangmiddel van de eigen fiets. Promotie van fietsbezit via Villo: “Naast mijn Villo-fiets ook mijn eigen fiets”

EEN TE GROTE DREMPEL VOOR OCCASIONEEL GEBRUIK

Bij de gebruikers van Villo valt op dat bijna 90% van de Villo-ritten uitgevoerd worden door abonnees en dat ruim 70% van de gebruikers aangeeft van een regelmatige (dagelijks tot enkele keren per week) te zijn. Dit hoge aantal regelmatige gebruikers valt enkel te rijmen met een lage gebruiksgraad van 1,6 ritten per fiets doordat er te weinig gebruikers zijn. Het komt er op neer dat Villo momenteel draait op basis van een beperkt aantal ‘habitués’. Dat de ‘habitués’ vaak gebruik maken van Villo wijst er op dat het Villo-systeem erkent wordt als een betrouwbaar en gebruiksvriendelijk systeem. Villo wordt voor meer dan 50% gebruikt voor woon-werkverplaatsingen. Dit zijn steeds terugkerende verplaatsingen over eenzelfde traject waar je net zo goed je eigen fiets voor kan gebruiken. Villo biedt echter ook een flexibele vorm van vervoer aan die het net mogelijk maakt om ook occasionele en niet steeds terugkerende verplaatsingen te maken. Het lage aandeel onregelmatige verplaatsingen (bezoek vrienden/familie, toeristische, zakelijke verplaatsing, …) wijst er op dat de drempel voor occasioneel gebruik groot is. 7.

Demonstraties over het gebruik van Villo kunnen nieuwe gebruikers aantrekken


27

BIJLAGE 1: TECHNISCH VERSLAG Om een antwoord te krijgen op welke manier het Villo-systeem nog intensiever gebruikt kan worden, werd er in de periode van 9 juni tot 5 juli een enquête gehouden bij 200 niet-gebruikers en 600 gebruikers. Met een bevraging van zowel gebruikers als niet-gebruikers kunnen we detecteren waarom mensen gebruik maken van Villo en waarom niet. Op basis hiervan doen we aanbevelingen om het Villo-systeem nog verder te optimaliseren.

FACE-TO-FACE ENQUÊTES IN COMBINATIE MET ONLINE/SCHRIFTELIJKE ENQUÊTE Bij de bevraging van zowel de ‘niet gebruikers’ als de ‘gebruikers’ werd gebruik gemaakt van de combinatie face-to-face interview en de mogelijkheid om de enquête naderhand (de dag zelf) op papier of online in te vullen. Op die manier wordt een te grote uitval vermeden en bereiken we toch de mensen die te weinig tijd hebben om het face-to-face interview uit te voeren. In de praktijk bleek er een grote bereidheid bij zowel de gebruikers als niet-gebruikers om een 5tal minuten tijd te maken voor de face-to-face enquête. Tabel 32: Aandeel Face-to-face enquêtes / schriftelijk / online

Face-to-face

86%

Schriftelijke enquête

8%

Online enquête

6%

PRE-TEST (VERSTAANBAARHEIDS- EN INTERPRETATIE-ONDERZOEK) De vragenlijsten werden eerst getest via test-interviews die plaatsvonden op 30 en 31 mei 2012. Bij de test werden 25 gebruikers en 25 niet-gebruikers ondervraagt. Op basis van deze pre-test kwam naar voren dat de bereidheid om deel te nemen aan de enquêtes groot was. Het plan om een incentive uit te delen aan de respondenten in de vorm van een ‘urban sac’ van het Brussels Gewest werd daarom achterwege gelaten. Op basis van de pre-tests werden nog bijkomende antwoordmogelijkheden geformuleerd bij bepaalde vragen en werden een aantal vragen geherformuleerd. In bijlage 1 zit het verslag van de pre-test.


1

ONDERZOEK ‘NIET GEBRUIKERS’ 

Definitie: hebben (minstens) het laatste jaar geen gebruik gemaakt van Villo!



N = 200 personen die één van de respectievelijke stations verlaten en geen gebruik maken van Villo!. o

Dit betreft zowel pendelaars als inwoners van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

o

Deze worden bevraagd aan de hand van face-to-face interviews ter plaatse.

o

Mensen met te weinig tijd krijgen de mogelijkheid om de enquête (de dag zelf) online in te vullen of schriftelijk in te vullen.

De 200 niet-gebruikers werden aangesproken in de buurt van de 30 meest gebruikte Villo-stations (zie verder). Het gaat dan om mensen die de mogelijkheid hebben om een Villo-fiets te gebruiken, maar het toch niet doen. Op die manier werd een te diverse doelgroep van ‘niet gebruikers’ vermeden.

ONDERZOEK ‘GEBRUIKERS’ Voor het verzamelen van de enquêtes van de ‘gebruikers’ werden interviews afgenomen bij de 30 meest gebruikte stations in Brussel. 

Definitie: zijn personen die op dat moment een fiets nemen of een fiets terugplaatsen.



N = 600



100 op zaterdag



500 op weekdagen



400 tijdens de spitsuren



200 buiten de spitsuren



Geen quota naar leeftijd of geslacht, en dit om te vermijden dat er bias zou zijn .



Verdeeld over de 30 stations, zij het zonder quota per station, en opnieuw om te vermijden 11 dat er bias zou zijn .



Verdeeld over verschillende weken.

10

Onderstaande tabel geeft het overzicht van de Villo-stations waar de face-to-face enquêtes werden gehouden.

10

We kunnen bvb. niet stellen 50% man – 50% vrouw, juist omdat we het profiel van de Villo!-gebruiker niet kennen. 11 Stel dat we zouden uitgaan naar 25 enquêtes aan het station Kelten en 25 enquêtes aan het Noordstation, dan zouden we wel eens goed fout kunnen zitten mochten er veel meer fietsen gebruikt worden aan het Noordstation in vergelijking met het station Kelten. Bijlage 1: Technisch verslag

2

Tabel 33: Overzicht Villo-stations waar enquêtes werden afgenomen Gebruikers

Niet-gebruikers

Bourse

7,5%

Arts-Loi

8,3%

1,5%

De Brouckere

5,2%

11,0%

Dansaert

6,0%

,8%

2,5%

Cantersteen

2,3%

2,0%

Porte De Hal

5,7%

14,0%

Porte De Ninove

,5%

,5%

Gare du Midi

1,8%

,0%

Botanique

1,5%

,0%

Archimede

,0%

,0%

1,0%

1,5%

Gare du Nord ST-Lazarre

,0%

,0%

Cortenbergh

6,5%

7,5%

Paul Janson

3,2%

8,0%

Pannenhuis

,0%

,0%

Simonis

,0%

,0%

Jubile

,0%

,0%

16,8%

14,5%

Gare du Luxembourg Ernest Solvay

,0%

,0%

Fernand Cocq

6,0%

2,0%

Germoir Flagey Chatelain Blyckaerts Gare d'Etterbeek Liedts RTL Chasseurs Ardennais

2,5%

1,0%

14,3%

10,0%

3,0%

,0%

,0%

,0%

5,2%

7,5%

,0%

,0%

1,2%

,0%

,2%

,5%

Celtes/Kelten

3,5%

7,5%

Jourdan

3,0%

2,5%

DESCRIPTIEVE KWANTITATIEVE ANALYSE A.D.H.V. UNIVARIATE EN BIVARIATE ANALYSES In een eerste stap werden univariate analyses uitgevoerd en op basis van de bevindingen volgden in een tweede stap de bivariate analyses. UNIVARIATE ANALYSES - FREQUENTIETABULATIES

Van elk item / vraag werden frequentietabellen opgemaakt en werden van de gegevens - waar zinvol - een aantal elementaire statistische kenmerken bepaald: totaal, gemiddelde, mediaan, standaardafwijking, … BIVARIATE ANALYSES - KRUISTABULATIES

Vervolgens werden de resultaten verwerkt in SPSS op totale basis en middels enkelvoudige kruistabulaties. Bijlage 1: Technisch verslag

3

Wat het aantal en de vorm van deze kruistabulaties betreft, dienen we op te merken dat in principe kruistabulaties op alle parameters kunnen gebeuren, maar dat deze slechts zinvol zijn indien de subpopulaties telkens groter zijn dan N = 100. Deze elementaire statistische analyses en kruistabulaties leiden tot een reeks tabellen. Die tabellen zijn gebundeld in het 'tabellenrapport' in bijlage. Dit omvat de data en tabellen in logische orde, met titelatuur (hoofding, paginering), met afdruk van de corresponderende subgroepen waarop de data betrekking hebben en met afdruk van de respectievelijke vraag- en antwoordmogelijkheden.


4

BIJLAGE 2: VRAGENLIJST

Gebruikers Introductie: “Wij doen in opdracht van BHG een onderzoek naar het gebruik van het fietsleensysteem Villo. Mag ik u een paar vragen stellen? Dit duurt niet meer dan vijf minuten?

1) locatienummer : __ __ __ 2) datum: __ __ - __ __ - 2012 3) tijdstip: __ __ : __ __ - uur (minuten in kwartieren, dus 11:13 uur = 11:00)

4) Gebruikt u op dit moment een Villo Jaarabonnement of een 1-daags ticket of een 7-dagen ticket?  jaarabonnement  1 daags ticket  7 dagen ticket

5) Hoe vaak gebruikt u Villo gemiddeld? Is dit ...  (vrijwel) dagelijks  enkele keren per week  een keer per week  enkele keren per maand  een keer per maand of minder

6) Wat voor soort verplaatsing heeft u gemaakt / gaat u maken met de Villo-fiets?  een voorverplaatsing voor het openbaar vervoer: ik reis nu verder met het openbaar vervoer  hoofdverplaatsing: ik gebruik(te) de Villo-fiets voor mijn gehele verplaatsing  een naverplaatsing na het openbaar vervoer: ik kom nu uit het openbaar vervoer en vervolg mijn reis met een Villo-fiets

7) Wat is/was het doel van uw huidige verplaatsing met Villo?  een verplaatsing naar/van school  een verplaatsing naar/van het werk  om een beroepsgebonden verplaatsing tijdens de werkuren  een verplaatsing naar/van de winkel  een verplaatsing naar/van familie, vrienden  een toeristisch bezoek aan Brussel  andere vrijetijdsbesteding (cultuur, naar sportclub, …)  andere: __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __


1

8)

Welke afstand legde u nu af bij uw verplaatsing met Villo/ gaat u nu afleggen bij uw verplaatsing met Villo ?

9)

 < 1 km

 2 – 5 km

 1 – 2 km

 > 5 km

Als u vandaag geen Villo-fiets had kunnen nemen, hoe zou u dan uw huidige verplaatsing hebben gemaakt: indien Villo vóór of na de verplaatsing met het openbaar vervoer:  ik zou naar/vanaf het station zijn gaan stappen  ik zou naar/vanaf het station met mijn eigen fiets zijn gegaan  ik zou naar/vanaf het station met het openbaar vervoer zijn gegaan  ik zou naar/vanaf het station met de taxi zijn gegaan  ik zou naar/vanaf het station met de wagen zijn gegaan  ik zou de hele reis met de wagen zijn gegaan (niet meer met het openbaar vervoer)  ik zou helemaal niet zijn gegaan indien Villo voor de hele verplaatsing:  ik zou de hele reis zijn gaan stappen  ik zou de hele reis met mijn eigen fiets zijn gegaan  ik zou de hele reis met het openbaar vervoer zijn gegaan  ik zou de hele reis met de taxi zijn gegaan  ik zou de hele reis met de wagen zijn gegaan  ik zou helemaal niet zijn gegaan  anders: __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __

10)

Fietst u meer in Brussel sinds u van het Villo systeem gebruik maakt? (en dit zowel met uw eigen fiets en/of Villo)  ja  neen

11) Wat is Villo voor u ?  Villo is een nuttige aanvulling op mijn eigen fiets  Dankzij Villo heb ik geen eigen fiets meer nodig  Dankzij Villo ben ik beginnen fietsen in Brussel (wat ik voorheen niet deed)  Dankzij Villo ben ik een regelmatige fietsers geworden  Dankzij Villo heb ik mij een eigen fiets aangeschaft en ben ik regelmatige fietser geworden.


2

12) Hoe heeft u voor het eerst gehoord over Villo?  door een Villo-station op straat  gelezen in een advertentie in krant of tijdschrift of reklame gehoord op radio/tv -

Welke ? ………………………………………

 gelezen in een artikel in krant, tijdschrift of in een uitzending gehoord op radio/tv  via de website van Villo  via de website van www.brussel.irisnet.be of www.mobielbrussel.irisnet.be  via de website van de MIVB  op aanraden van een bekende  andere: ……………………………………………………

13) Wat is voor u de belangrijkste reden om gebruik te maken van het Villo-systeem?  met Villo heb ik altijd een fiets ter beschikking en geen zorgen over onderhoud  met Villo heb ik geen problemen meer met het zoeken van een fietsparkeerplaats in mijn woning of in de buurt van mijn woning  Villo is voor mij de goedkoopste manier om mij te verplaatsen in Brussel  met Villo kom ik sneller/gemakkelijker op mijn bestemming dan te voet  met Villo kom ik sneller/gemakkelijker op mijn bestemming dan met het openbaar vervoer  met Villo kom ik sneller/gemakkelijker op mijn bestemming dan met de privé wagen  met Villo hoef ik niet langer te zoeken naar een parkeerplaats voor mijn wagen  Villo is trendy  de Villo fiets is meer relaxed en minder stresserend dan de auto of het openbaar vervoer  een bekende heeft het mij aangeraden  ik heb een abonnement gekregen van mijn werkgever  het is gezond om mij te verplaatsen met Villo  het Villo-systeem is goed voor het milieu  andere:

14)

Noem een 3-tal manieren om snel een alternatief Villo-station te vinden indien er een station leeg/vol is ? (laat de respondent zelf alternatieven opsommen en duidt aan welke alternatieven hij/zij kent)  Op de terminal van het Villo station kan ik de beschikbaarheid in de andere stations in de buurt raadplegen  via een app ‘AllBikesNow’ of ‘VilloHelper’ voor iPhone of Android smartphones kan ik de real-time beschikbaarheid van fietsen of vrije plaatsen van stations in mijn omgeving raadplegen.  verschillende reclamepanelen (MUPI’s - Mobilier Urbain à Publicité Illuminé) duiden aan waar ik een Villo station kan vinden  andere:

15) Wist u dat er om de ca. 400 m een Villo-station te vinden is?  ja  nee


3

tevredenheid “Er volgen nu een aantal vragen over uw oordeel over het Villo-systeem. Kunt u met een rapportcijfer (van 1 tot 10) aangeven hoe tevreden u bent over de volgende aspecten van Villo?”

16)

Hoe tevreden bent u in het algemeen over het gebruik van Villo?

__

17)

het gemak om een Villo-abonnement te verkrijgen

__

 weet ik

__

 weet ik

niet 18)

het gemak om een Villo-tijdelijk ticket te verkrijgen niet

19)

het gemak om de locatie van een Villo-station te vinden

__

20) de toelichting voor het gebruik van de Villo-terminal is duidelijk

__

21) de Villo-terminal is gemakkelijk te bedienen

__

22) het gemak om een Villo-fiets uit de fietspaal (stalplaats) te nemen

__

23) het gemak om een Villo-fiets terug te plaatsen

__

24) het aantal beschikbare Villo-fietsen

__

25) het aantal vrije plaatsen om Villo-fietsen terug te plaatsen

__

26) de kwaliteit van de Villo-fietsen?

__

27) de staat van onderhoud van de Villo-fietsen?

__

28) de prijs van een Villo-abonnement

__

 weet ik

__

 weet ik

__

 weet ik

__

 weet ik

niet 29) de prijs van een los ticket voor 1 dag niet 30) de prijs van een los ticket voor 7 dagen niet 31) de prijs van een rit langer dan een half uur niet

32)

Zou u bereid zijn om meer te fietsen met de Villo-fiets van beneden naar boven indien u hiervoor beloond wordt (vb. verlenging tijdsduur abonnement, verlenging tijdsduur gratis ontlening fiets, …) ?  ja  nee  ik fiets reeds evenveel van beneden naar boven en terug  ik weet het niet


4

33) Wat is voor u het vaakst voorkomende probleem met de Villo-fiets ?  ik heb nog nooit een probleem gehad met mijn Villo-fiets  Slechte remmen  Zadel (loszittend, zadelpen schuift steeds naar beneden, …)  Verlichting werkt niet  Versnellingen zijn stuk of werken slecht  Fiets trapt zeer zwaar  ketting zit los  slecht opgepompte banden of lekke band  spatbord is stuk, zit los  andere: ……………………………………………………………..

34) Zou u het gebruik van Villo aanbevelen bij familie, vrienden en/of bekenden?  ja, ik zou het iedereen aanbevelen  ja, ik zou het sommige mensen zeker en anderen niet aanbevelen.  nee, ik zou het niet zo snel anderen aanbevelen  nee, ik zou het zeker niet aan anderen aanbevelen

35)

Wat moet er volgens u in de eerste plaats gebeuren om het fietsgebruik in Brussel te verhogen?(open vraag, laat respondent zelf antwoord geven en duidt onderstaande mogelijkheden aan)  de veiligheid voor fietsers moet verhogen  er moeten meer snelle en directe fietsroutes komen  de luchtkwaliteit moet verbeteren  de wachttijden aan kruispunten met verkeerslichten moeten verkorten  er moet meer fietsbewegwijzering komen  er moeten meer fietsparkeerplaatsen komen  er moeten meer fietspaden komen  er moeten meer Villo-stations komen  de kwaliteit van de fietsmarkeringen moet verbeteren  andere: __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __

36) Is het volgens u een goede keuze om fietsgebruik te stimuleren via Villo?  Ja, Villo stimuleert het fietsgebruik in Brussel  Neen, er zijn betere manieren om fietsgebruik te stimuleren  Neen, Villo heeft een ontradend effect op fietsgebruik in Brussel Ja/nee en waarom …………………………………………………………….

37) Heeft u suggesties om het Villo systeem te verbeteren?


5

Persoonskenmerken

38) geslacht

 man

 vrouw

39) leeftijd

__ __ - jaar

40) Uit hoeveel personen bestaat uw huishouden?

__ __ gezinsleden

41) Wat is de postcode van uw woonplaats?

__ __ __ __

42) Heeft u thuis de beschikking over een auto?

 ja

 nee

43) Beschikt u over een OV abonnement?

 ja

 nee

 ja

 nee

 ja

 nee

Zo ja, welk abonnement  MIVB  De Lijn  NMBS  MOBIB in combinatie met Villo  Combinatie MIVB/De Lijn met NMBS 44) Bent u een gebruiker van Cambio?

 ken ik

niet

45) Heeft u thuis de beschikking over een fiets? Indien nee, waarom niet:

46) Overweegt u een eigen fiets te kopen voor gebruik in Brussel sinds het gebruik van Villo?  ja  nee Ja/nee en waarom: ……………………………………………….


6

Niet-Gebruikers Introductie: “Wij doen in opdracht van BHG een onderzoek naar de mobiliteit in Brussel. Mag ik u een paar vragen stellen? Dit duurt niet meer dan vijf minuten?

1) locatienummer

:

2) datum:

__ __ - __ __ - 2012

3) tijdstip

__ __ : __ __ - uur (minuten in kwartieren, dus 11:13 uur =

11:00)

4)

Heeft u al van Villo gehoord ?  nee -> vraag 7  ja

5)

Hoe goed bent u bekend met Villo?  ik heb wel van Villo gehoord maar ik weet niet hoe het werkt  ja, ik ken Villo en weet ongeveer hoe het werkt  ja, ik ben zelf gebruiker van Villo -> einde vragenlijst!

6)

Hoe heeft u voor het eerst gehoord over Villo?  door een Villo-station op straat  gelezen in een advertentie in krant of tijdschrift of reklame gehoord op radio/tv  gelezen in een artikel in krant, tijdschrift of in een uitzending gehoord op radio/tv  via de website van Villo  via de website van www.brussel.irisnet.be of www.mobielbrussel.irisnet.be  via de website van de MIVB  op aanraden van een bekende  anders: __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __


7

7)

(toelichting voor wie niet bekend is:) Villo is de publieke fiets van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest waarbij fietsen in zelfbediening ter beschikking worden gesteld. Met een jaarabonnement van €32 kunt u onbeperkt fietsen ontlenen in één van de 450 ontleenpunten en is het eerste half uur van het gebruik gratis. Voor incidenteel gebruik is een tijdelijk ticket verkrijgbaar voor één dag of zeven dagen. Zou u geïnteresseerd zijn om gebruik te gaan maken van Villo om u in Brussel met de fiets te kunnen verplaatsen?  nee, geen interesse -> verder met vraag 8  ja, ik heb misschien interesse -> verder met vraag 9  ja, ik ben zeer geïnteresseerd -> verder met vraag 9

Indien niet geïnteresseerd: 8) Waarom bent u niet geïnteresseerd in Villo?  ik fiets nooit  ik gebruik mijn eigen fiets  de verkeersveiligheid in Brussel  de slechte luchtkwaliteit in Brussel  het weer  het reliëf in Brussel  de prijs van Villo  de kwaliteit van de fietsroutes in Brussel  er is geen Villo-station in de buurt waar ik woon  het is te ingewikkeld om een abonnement te verkrijgen  de Villo-fietsen zijn niet steeds beschikbaar of de stations staan vaak vol  het is te ingewikkeld om een Villo-fiets te ontlenen  de Villo-fietsen zijn van slechte kwaliteit  andere: ……………………………………………………………….. -> verder met 24- persoonskenmerken


8

Indien geïnteresseerd: 9)

Wat zou voor u dan de belangrijkste reden zijn om het Villo-systeem uit te proberen?

 met Villo heb ik altijd een fiets ter beschikking en geen zorgen over onderhoud  met Villo heb ik geen problemen meer met het zoeken van een stallingsplaats voor mijn eigen fiets in mijn woning of in de buurt van mijn woning  Villo is voor mij de goedkoopste manier om mij te verplaatsen in Brussel  met Villo kom ik sneller/gemakkelijker op mijn bestemming dan te voet  met Villo kom ik sneller/gemakkelijker op mijn bestemming dan met het openbaar vervoer  met Villo kom ik sneller/gemakkelijker op mijn bestemming dan met de privé wagen  met Villo hoef ik niet langer te zoeken naar een parkeerplaats voor mijn wagen  Villo is trendy  een bekende heeft het mij aangeraden  de Villo fiets is meer relaxed en minder stresserend dan de auto of het openbaar vervoer  ik krijg een abonnement gekregen van mijn werkgever  het is gezond om mij te verplaatsen met Villo  het Villo-systeem is goed voor het milieu  andere: ………………………………………………..

“Er volgen nu een aantal kenmerken van het Villo systeem. Kunt u aangeven welke aspecten u aantrekkelijk lijken om te overwegen Villo uit te proberen of dat deze aspecten voor u een belemmering zijn om abonnee bij Villo te worden?”

10)

Als familie, vrienden, en/of bekenden u het gebruik van Villo zouden aanbevelen, zou u dan overwegen het uit te proberen?  ja, dan zou ik het zeker uitproberen  ja, dan zou ik het waarschijnlijk uitproberen  misschien zou ik het dan uitproberen, misschien ook niet  nee, ik zou het waarschijnlijk niet uitproberen  nee, ik zou het zeker niet uitproberen

11)

Wat is voor u de belangrijkste reden waarom u de Villo-fiets niet gebruikt ?  ik fiets nooit  ik gebruik mijn eigen fiets  de verkeersveiligheid in Brussel  de slechte luchtkwaliteit in Brussel  het weer  het reliëf in Brussel  de prijs van Villo  de kwaliteit van de fietsroutes in Brussel  er is geen Villo-station in de buurt waar ik woon  het is te ingewikkeld om een abonnement te verkrijgen  de Villo-fietsen zijn niet steeds beschikbaar of de stations staan vaak vol  het is te ingewikkeld om een Villo-fiets te ontlenen  de Villo-fietsen zijn van slechte kwaliteit  andere: ………………………………….


9

12)

Wat moet er volgens u in de eerste plaats gebeuren om het fietsgebruik in Brussel te verhogen?(open vraag, laat respondent zelf antwoord geven en duidt onderstaande mogelijkheden aan)  de veiligheid voor fietsers moet verhogen  er moeten meer snelle en directe fietsroutes komen  de luchtkwaliteit moet verbeteren  de wachttijden aan kruispunten met verkeerslichten moeten verkorten  er moet meer fietsbewegwijzering komen  er moeten meer fietsparkeerplaatsen komen  er moeten meer fietspaden komen  de kwaliteit van de fietsmarkeringen moet verbeteren  er moeten meer Villo-stations komen  andere: ………………………………………………………………….

13)

Is het volgens u een goede keuze om fietsgebruik te stimuleren via Villo?  Ja, Villo stimuleert het fietsgebruik in Brussel  Neen, er zijn betere manieren om fietsgebruik te stimuleren  Neen, Villo heeft een ontradend effect op fietsgebruik in Brussel Ja/nee en waarom …………………………………………………………….

Persoonskenmerken 14) geslacht

 man

 vrouw

15) leeftijd

__ __ - jaar

16) Uit hoeveel personen bestaat uw huishouden?

__ __ gezinsleden

17) Wat is de postcode van uw woonplaats?

__ __ __ __

18) Heeft u thuis de beschikking over een auto?

 ja

 nee

19) Heeft u thuis de beschikking over een fiets?

 ja

 nee

20) Beschikt u over een MIVB abonnement?

 ja

 nee

 ja

 nee

Zo ja, welk abonnement  MIVB  De Lijn  NMBS  MOBIB in combinatie met Villo  Combinatie MIVB/De Lijn met NMBS 21) Bent u een gebruiker van Cambio?

 ken ik

niet


10


11

ANALYSERAPPORT KLANTENTEVREDENHEID VILLO. In opdracht van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Mobiel Brussel - BUV

Recommend Documents