Altijd vizier op vernieuwing

Jaarverslag 2009 In Beeld maakt langer thuis wonen mogelijk

pagina 3

Centra Jeugd en Gezin geopend Gloednieuw Ontmoetingscentrum pagina 7 Dementie

pagina 8

Altijd vizier op vernieuwing Slimmer, doelmatiger en efficiënter. ActiVite deinst er bepaald niet voor terug het over een andere boeg te gooien als de cliënt daarmee gediend is of als de omstandigheden daartoe nopen. Neem vorig jaar. “Alom zag je bezuinigingen in de gezondheidszorg”, zegt Lita Berkhout, voorzitter van de Raad van Bestuur. “Maar voor ons was dat juist een prikkel om te innoveren en te bekijken of we een aantal zaken niet anders konden aanpakken dan we gewend waren.” Cliënten die dankzij een beeldverbinding snel een verpleegkundige kunnen consulteren wanneer zij zich bijvoorbeeld zorgen maken om het herstel van hun wond. Nieuwe woonservicecentra waar psychogeriatrische senioren in kleine groepsverbanden samenwonen en zich veilig voelen.

trum De Lepelaar in Leiden Zuidwest. Een wijkservicepunt met als onderdeel het Ontmoetingscentrum Dementie, dat kort na de opening al een groot succes bleek te zijn”, vervolgt Lita Berkhout.

Innovatie Innovatie zit de organisatie dan ook in de genen. Ongeacht de economische situatie en ongeacht de politieke wind, ActiVite wil jaarlijks op

Preventie De gezondheid op peil houden. Kosten voorkomen. Voor de overheid een speerpunt, voor ActiVite al jaren een vanzelfsprekende manier van werken. We ontwikkelen nieuwe producten op het gebied van preventie, en zorgen er ook voor dat we in de dagelijkse zorg tijdig ingrijpen als dit nodig is. Zo bereiken we dat mensen langer thuis kunnen blijven wonen.

Meerwaarde Lita Berkhout: “Overal om je heen bezuinigingen? Volgens ons is innovatie het antwoord daarop. Het is duidelijk: alles kan niet meer op dezelfde wijze worden gedaan als voorheen. Dan moet je keuzes maken, met in je achterhoofd altijd de vraag wat de meerwaarde is voor de cliënt.” Andries Paats, lid van de Raad van Bestuur, geeft een concreet voorbeeld. “Neem nu het gloednieuwe Ontmoetingscentrum Dementie. Dat richt zich op mensen met (beginnende) dementie én hun partner. Mensen kunnen er terecht voor begeleiding, adviezen en een activerend dagprogramma. Ook is er aandacht voor de mantelzorger, zodat zij de zorg volhouden en overbelas-

pagina 2

Rol wijkverpleegkundige vernieuwt

Andries Paats

kapper en een winkeltje, spreekuren, gezondheidscontroles en cursussen. Ook worden er buurtactiviteiten georganiseerd en kan er een feest(je) worden gegeven. Kortom een wijkservicecentrum waar iedereen echt iets aan heeft.” Lees verder op pagina 3

Aantallen (per 31-12-2009) Intramurale cliënten Extramurale cliënten exclusief cliënten dagactiviteiten

Lita Berkhout

Intensieve samenwerking met huisartsen en andere partijen uit de eerstelijnszorg om snel, adequaat en continu mensen van dienst te zijn in de wijk en verpleegkundigen maar ook verzorgenden weer die taken te laten uitvoeren waar ze voor zijn opgeleid en waar ze werkvreugde in vinden. Het zijn stuk voor stuk voorbeelden van vernieuwende initiatieven die ActiVite ontplooide in 2009. “Maar ook denken we met plezier terug aan de realisatie van het wijkservicecen-

498

pagina 4

14.613

Uren extramurale productie (AWBZ) over het gehele verslagjaar 772.715 Uren extramurale productie (WMO) over het gehele verslagjaar 646.802

Opening wijkservicecentrum De Lepelaar.

een aantal fronten veranderingen doorvoeren waarbij de cliënt gebaat is of die bijvoorbeeld de efficiëntie van het werk bevorderen. Vorig jaar deed die ambitie zich misschien wel meer voelen dan ooit.

ting wordt voorkomen. Een mooi initiatief dat op andere plekken een vervolg gaat krijgen. Het OCD is gehuisvest in De Lepelaar, een multifunctioneel wijkservicecentrum met een restaurant, een pedicure, een

Medewerkers in loondienst

2978

FTE medewerkers in loondienst

1421

Kinderen in zorg bij Jeugdgezondheidszorg Vrijwilligers

In de AWBZ krijgen we steeds meer te maken met een verschuiving van verpleegkundige naar verzorgende indicaties. Ook zien we een verschuiving van de AWBZ naar de Zorgverzekeringswet (Zvw). Met het oog hierop is in 2009 een visie op verpleegkundige zorg vastgesteld, die ervan uitgaat dat een verpleegkundige integrale zorg levert. Vanuit deze visie zijn in 2009 drie pilots gestart, waarbij intensiever wordt samengewerkt door verpleging en verzorging.

Kleinschalig wonen In de woonservicecentra waarvoor nieuwbouwplannen voorbereid zijn of worden, wordt een kleinschalige woonvorm gecreëerd voor senioren met een psychogeriatrische aandoening. pagina 9

Opleidingen 12.892 806

ActiVite vindt het belangrijk om mensen te binden en te boeien. Medewerkers hebben altijd de mogelijkheid om door te groeien en zich te ontwikkelen. pagina 13

2

Jaarverslag 2009

Preventie, een vanzelfsprekende manier van werken De gezondheid op peil houden. Kosten voorkomen. Voor de overheid een speerpunt, voor ActiVite al jaren een vanzelfsprekende manier van werken. We ontwikkelen nieuwe producten op het gebied van preventie, en zorgen er ook voor dat we in de dagelijkse zorg tijdig ingrijpen als dit nodig is. Zo bereiken we dat mensen langer thuis kunnen blijven wonen. Vanuit landelijke en gemeentelijke overheden is veel aandacht voor het voorkomen van ziekten en aandoeningen. Overgewicht tegengaan om diabetes te voorkomen bijvoorbeeld. Maar ook signaleren dat een klant slecht eet of vereenzaamt en hier gericht actie op ondernemen. Voor de medewerkers van ActiVite is het heel logisch om hier tijdig op in te spelen. Dat de werkwijze van ActiVite op het gebied van preventie aanslaat, blijkt

Vroegschakelen Geen warme maaltijden meer gebruiken. Geen contact zoeken met anderen. Veel emotioneler reageren dan gebruikelijk. Zomaar een paar voorbeelden van gedrag dat bij ouderen kan duiden op een psychosociaal probleem. Hoe vroeger het wordt gesignaleerd, hoe sneller we kunnen schakelen. Daarom zorgt ActiVite ervoor dat zoveel mogelijk uitvoerenden getraind zijn in ‘Vroegschakelen’. De door de GGZ ontwikkelde cursus wordt door eigen verpleegkundigen gegeven. Tijdens de cursus leren de verzorgenden om problemen bij hun cliënten tijdig te herkennen en welke hulpprogramma’s er voor de cliënten zijn. Sinds de start van het project Vroegschakelen is gebleken dat er bij veel cliënten al hulpverlening voor psychosociale ondersteuning in gang is gezet. Een compliment dus voor de medewerkers bij die cliënten, want blijkbaar hadden zij al een aantal goede wegen in zorgland gevonden! Uiteindelijk is dat ook het doel van het project: elke medewerker van ActiVite is zelf een schakel tussen cliënt en zorgaanbod. 

wel door de belangstelling vanuit andere organisaties, zelfs vanuit het buitenland. In februari 2009 bezocht een afvaardiging van de Finse Minsteries van Volksgezondheid, Economische Zaken en Financiën het hoofdkantoor van ActiVite in Leider-

dorp. Enkele jaren geleden is ActiVite als eerste in Nederland gestart met de speciale Gezondheidscontroles gericht op leefstijl en leeftijd. De Finse delegatie was zeer onder de indruk van de presentatie die zij hier kregen. 

Leefstijlprogramma Preventie Diabetes Het aantal patiënten met diabetes melitus type 2 in Nederland stijgt snel. Het Leefstijl Programma Diabetes is vooral bestemd voor groepen met een verhoogd risico; met name mensen met een laag besteedbaar inkomen en/of van allochtone afkomst. De nadruk ligt op het krijgen van een gezonde leefstijl (eet- en beweegpatroon). Het programma biedt zowel individuele begeleiding, als groepsbijeenkomsten. Deelnemers aan het programma maken gebruik van een logboek waarmee ze hun voortgang kunnen afstemmen met hun huisarts of specialist. ActiVite werkt in het programma actief samen met GGD, welzijnsorganisaties en diverse (huisartsen)praktijken. ActiVite richt zich specifiek op minder goed benaderbare groepen, door de bijeenkomsten zoveel mogelijk af te stemmen op de achtergrond, taal en cultuur van de deelnemers. Groepen met alleen mannen of vrouwen zijn mogelijk. Programma’s zijn op maat, al dan niet met inschakeling van een tolk of allochtone verpleegkundigen/ hulpverleners.

De verpleegkundige test de longinhoud tijdens de gezondheidscontrole.

Gezondheidscontrole De Gezondheidscontrole helpt cliënten door risicofactoren in kaart te brengen en hen zelf de verantwoordelijk te laten nemen om een gezonde leefstijl te krijgen of behouden. De verpleegkundigen houden zich strikt aan het Nederlands Huisartsen Genootschap protocol en kennen de sociale kaart. Dit geeft hun handvatten om cliënten de weg te wijzen naar preventieve cursussen en naar deskundigen bij ActiVite op het gebied van bijvoorbeeld diëtetiek, diabetes en reuma. Hij/zij legt indien nodig ook de link met valpreventie, incontinentiezorg en mantelzorg. Testuitslagen worden samen met de adviezen in een logboekje gezet en aan de cliënt meegegeven. Na een jaar wordt de Gezondheidscontrole herhaald en bekijkt de verpleegkundige samen met de cliënt wat er in de tussentijd is bereikt. Bij dreigende gezondheidsrisico’s verwijst de verpleegkundige naar de huisarts, voorzien van een brief met relevante informatie. Deelnemers met de diabetes risicotest.

Kwaliteitsbewaking van de zorg Voorkómen van gezondheidsproblemen en kwalitatief goede zorg is heel belangrijk. Daarom houdt ActiVite elke jaar een grootschalige kwaliteitsmeting onder een representatieve groep cliënten in de thuiszorg en bewoners van de woonservicecentra van ActiVite. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van gestandaardiseerde metingen van de Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen. De metingen geven een goed beeld van de gezondheidssituatie van cliënten en de wijze waarop ActiVite zorg levert. Dit gebeurt door het meten van een aantal indicatoren, die zijn vastgesteld door o.a. de Inspectie voor de Gezondheidszorg. De meting maakt de kwaliteit van de geleverde zorg inzichtelijk en geeft

ActiVite een instrument in handen om de zorg daar waar nodig verder te verbeteren. In 2009 was het landelijk gemiddelde van bijvoorbeeld cliënten met doorligwonden (decubitus) in de thuiszorg 5,6%. Bij ActiVite was dit lager, slechts 3,8%. Ook in de prevalentie van incontinentie was de score 8% lager dan het landelijk gemiddelde. Toch vond ActiVite dat het nog beter kon. De wondverpleegkundigen hebben daarop verpleegkundigen en verzorgenden verder geschoold zodat deze wonden nog sneller herkend worden. Daarnaast zijn er duidelijke afspraken met huisartsen en apotheken gemaakt over het gebruik van de verschillende materialen zoals wondverzorgings- en incontinentieproducten. Niet iedere zorgorganisatie meet op deze manier de kwaliteit van de

zorgverlening. ActiVite ziet het belang van zo’n goede meting in en voert de meting daarom jaarlijks uit. Daarnaast wordt elke 2 jaar de klanttevredenheid gemeten, dit jaar gebeurde dit in april en mei voor de

thuiszorg. Uit cijfers van de Landelijke Prevalentiemeting blijkt dat zorginstellingen die meewerken aan de meting, meer succes boeken met het verder verbeteren van de zorgverlening. 

Valpreventie Met het ouder worden stijgt de kans op vallen. Iemand die bang is om te vallen gaat vaak minder bewegen of minder naar buiten. Om mensen te helpen zich zekerder te voelen en vallen te voorkomen, biedt de valpreventieconsulent van ActiVite diverse diensten aan.

Tijdens de cursus Valpreventie geeft de docente uitleg en tips om vallen

Tijdens een huisbezoek bekijkt de consulent wat in huis en in de omgeving de risico’s zijn. Daarnaaast adviseert de consulent over cursus-

te voorkomen.

sen om vallen te voorkomen of om beter te leren bewegen. 

ActiVite

3

Meer welzijn vijftigplussers Maar liefst 61 vijftigplussers uit Noordwijk vroegen in de eerste vier maanden van 2010 een verbinding met ‘CONtACT In Beeld’ aan, een service die ActiVite en de stichting Coördinatie Wonen Welzijn Zorg Ouderen Noordwijk (CON) voorbereidden in het verslagjaar. Directeur Marjan Mulder verwacht dat de nieuwe dienst het welzijn van de doelgroep verhoogt.

medewerkers van ActiVite. Preventie is een essentiële term. Je kunt daarom via het systeem ook kennisnemen van wijkgerichte informatie. Denk aan bewegingsactiviteiten in de buurt, een prima middel in het kader van gezondheidspreventie.” De service is kersvers, maar Mulder toont zich nu al positief. “We mer-

ken dat mensen dankzij dit initiatief eerder vragen stellen en naar diensten vragen dan wanneer er alleen telefonisch contact is. CONtACT In Beeld is een mooi voorbeeld van hoe welzijnsinstelling CON en zorginstelling ActiVite elkaar kunnen aanvullen.”

“Wij hopen dat deze voorziening net zo belangrijk wordt als wij beogen. Concreet is het doel dat mensen langer zelfstandig thuis kunnen wonen en minder snel afhankelijk worden van zorg. Dat willen we realiseren door ze een beeldverbinding te geven met elkaar, met familieleden en ook met Eén van de eerste deelnemers van In Beeld in Noordwijk.

‘In Beeld’ maakt langer thuis wonen mogelijk In 2009 ontwikkelde ActiVite In Beeld, een systeem dat persoonlijke zorg op afstand mogelijk maakt. “In Beeld is een videosysteem met een eenvoudig aanraakscherm en een camera”, legt Carla Weerdenburg uit. Carla is klantadviseur bij ActiVite en projectmedewerker In Beeld. “In Beeld is een echte aanvulling op het dagelijks werk van verzorgenden en verpleegkundigen”, zegt Carla. “Een verpleegkundige kan bijvoorbeeld meekijken bij het spuiten van insuline. Zo kun je ondanks krappere indicaties, toch goede zorg bieden.”

Mevrouw Jansen: “Ik ben blij dat ik nu op deze manier de medicijncontrole krijg. Het geeft mij en mijn kinderen een veilig gevoel dat er aandacht is voor het tijdig innemen van de medicijnen. Als er andere dingen spelen, dan kan ik ook heel makkelijk tussendoor contact opnemen met de verzorgende.”

Door de toenemende vraag naar zorg en het afnemende aantal beroepskrachten in de zorg is het ook absolute noodzaak om gebruik te gaan

Vervolg van pagina 1

Altijd vizier op vernieuwing In Beeld Paats vervolgt: “De vraag naar zorg stijgt en het aantal medewerkers in de branche zal daar de komende jaren geen gelijke tred mee houden. Daarom hebben wij ook ‘In Beeld’ geïntroduceerd. Dankzij een beeldverbinding hebben cliënten contact met medewerkers, familie en met elkaar. Dat heeft zowel te maken met zorg als welzijn. Als cliënt kun je bij vragen of twijfels snel in contact treden met bijvoorbeeld een verpleegkundige, zodat je niet hoeft te wachten tot het moment waarop volgens afspraak een medewerker persoonlijk langskomt. Maar je kunt ook eenzaamheid tegengaan door te praten met onder meer familieleden of andere mensen die niet zo gemakkelijk de deur uit kunnen.”

Ketenzorg Berkhout: “Bij innovatie kun je ook denken aan onze initiatieven om de ketenzorg nog verder te verbeteren. Zo zijn wij blijven investeren in gespecialiseerde zorg en aandachtsvelders, ofwel gespecialiseerde verpleegkundigen. Een aantal van hen werkt nauw samen met de ziekenhuizen, zodat patiënten bijvoorbeeld na een operatie eerder het ziekenhuis mogen verwisselen voor hun eigen omgeving of verantwoord thuis kunnen blijven.” Vernieuwing is het meest zichtbaar wanneer het om gebouwen gaat.

Paats: “We zijn gestart met de bouw van Woonservicecentrum De Ommedijk in Leiderdorp. Verder werkten we onder meer toe naar de opening in 2010 van het nieuwe woonservicecomplex Hof van Alkemade in Roelofarendsveen.” En, om in vaktermen te blijven, er was een hersteloperatie nodig in het nieuwe woonservicecentrum van oud Agnes bewoners. Gelukkig gaan alle huidige bewoners in juni 2010 over naar een verantwoorde woon- en zorgomgeving. 2009 was ook het jaar waarin het zorgzwaartepakket (ZZP) zijn intrede deed. Daarin staat hoeveel en wat voor soort zorg een cliënt ongeveer nodig heeft wanneer hij niet langer zelfstandig kan wonen. Paats: “Nadat de ZZP’s waren ingevoerd in de verplegings- en verzorghuiszorg, was het zaak ze op een goede manier onder te brengen in onze geautomatiseerde systemen. Dat hebben we gerealiseerd met het softwarepakket Helios, in 2010 hoeven we alleen nog wat kleine puntjes op de ‘i’ te zetten.”

extra uitvoerende medewerkers in dienst nemen. Vergeet ook niet dat we vorig jaar het HKZ-certificaat hebben gekregen, het keurmerk voor kwaliteit in de zorgsector. Het certificaat geldt voor heel ActiVite, dus ook voor Hulp bij het Huishouden. Dat is bijzonder in ons land. Wij vinden die aandacht voor Hulp bij het Huishouden juist essentieel. Het is het startpunt voor verdere dienstverlening. En dat alles kan alleen maar door de inzet van onze loyale hardwerkende professionals op alle afdelingen en locaties!” 

Via een camera en een eenvoudig aanraakscherm maakt de cliënt contact.

Virtueel koffie-uur of verpleegkundig advies Daan Dohmen is directeur van Focus Cura. Het bedrijf ontwikkelt diensten die het mensen met een grote zorg behoefte mogelijk maken langer in de eigen omgeving te wonen en de regie over hun leven te voeren. Een voorbeeld daarvan is ‘In Beeld’.

Tevreden

Gezelligheid

ActiVite heeft dus een goed jaar achter de rug? Berkhout: “Uit kwaliteitsonderzoek is gebleken dat we meer tevreden klanten hebben. Verder hebben we ondanks de krappe financiële marges een licht positief resultaat geboekt en konden we

Dohmen zegt: “Deze service van ActiVite sluit aan bij het beleid van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Er zijn in Nederland inmiddels al ongeveer 35 zorg- en welzijnorganisaties bij betrokken. ActiVite wordt met 800 tot 1000 deelnemers één van de omvangrijkste partijen. Het is een unieke dienst in de regio waarin ActiVite opereert.”

maken van technische hulpmiddelen, opdat mensen voorzien blijven van hulp. Hiervoor biedt In Beeld de cliënt verschillende diensten, bijvoorbeeld: de goedemorgen-service, een spreekuur bij de diëtist of het herinneren aan het innemen van medicijnen. Daarnaast is het voor de cliënt ook mogelijk om het nieuws te volgen of een spelletje te doen. En wanneer vrienden en familie ook een videosysteem hebben kan er gezellig een praatje gemaakt worden met behulp van In Beeld. 

4

Jaarverslag 2009

Rol wijkverpleegkundige vernieuwt In de AWBZ krijgen we steeds meer te maken met een verschuiving van verpleegkundige naar verzorgende indicaties. Ook zien we een verschuiving van de AWBZ naar de Zorg verzekeringswet (Zvw). Met het oog hierop is in 2009 een visie op verpleegkundige zorg vast gesteld, die ervan uitgaat dat een verpleegkundige integrale zorg levert. Vanuit deze visie zijn in 2009 drie pilots gestart, waarbij intensiever wordt samengewerkt door verpleging én verzorging. Een groot voordeel van deze pilots is dat de samenwerking tussen verpleegkundigen en verzorgenden eenvoudiger wordt, vooral waar het gaat om zorg aan dezelfde cliënt(en). De lijnen tussen hen zijn kort en men weet elkaar te vinden. In deze regio is ActiVite de enige die op deze manier werkt.

Hoewel de invulling van de drie pilots op details verschilt, is de goede afstemming tussen (huis)arts en thuiszorg de rode draad. Door bijvoorbeeld een direct telefoonnummer naar de wijkverpleging. Maar ook door goed te kijken naar de behoeften van de patiënt èn dit terug

te koppelen naar de huisarts. Wijkverpleegkundige Elise Meinema in de Leidse Mors: “Door de huisarts wordt het erg gewaardeerd dat ik hem een stukje extra informatie kan geven over zijn patiënten. Informatie waar hij zelf vaak niet achter kan komen in een standaard consult.” 

Leiden Mors project Zichtbare Schakel In de Mors wordt de wijkbewoner steeds ouder, neemt het aantal allochtonen toe en is de zorgvraag hoger dan in andere wijken. Samen met huisartsen, wijkbewoners en lokale organisaties gaat ActiVite in deze wijk vraag en aanbod bij elkaar brengen. Het kan gaan om reguliere gezondheidszorg, maar bijvoorbeeld ook het signaleren van eenzaamheid. In zo’n geval zoekt de wijkverpleegkundige in het bestaande aanbod, of zorgt zij voor een passende nieuwe oplossing. De wijkverpleegkundige is als Zichtbare Schakel in de wijk de verbinding tussen wijkbewoners en de beschikbare diensten op het gebied van wonen, welzijn en zorg.

Kaag en Braassem/Ter Aar project Combizorg Binnen dit project ligt de coördinerende rol bij de verpleegkundigen en voert één verzorgende of verpleegkundige zoveel mogelijk de zorg uit bij één patiënt. Dit betekent dat er minder verschillende mensen bij de patiënt thuis komen en zorgt voor een efficiënte zorgverlening. Ook dit team is dagelijks rechtstreeks te bereiken voor de huisarts.

Alphen aan den Rijn project Integrale Zorg In het project ‘Integrale Zorg’ in Alphen Noord vervult de wijkverpleegkundige een centrale rol in de wijk. Ze is dagelijks direct te bereiken voor de huisarts en heeft korte lijnen met het hele thuiszorgteam. Zo is zij sneller op de hoogte van veranderingen in een zorgvraag en kan zij hier direct op inspelen. Bijvoorbeeld door alle betrokkenen te informeren of een nieuwe indicatie aan te vragen.

De wijkverpleegkundige licht haar werkzaamheden toe.

Flitsende combinaties in de wijk Samen met huisartsen in Alphen aan den Rijn houden wijkverpleegkundigen een proef om sneller zorg in te zetten en patiënten nog beter te bedienen. “De communicatie is veel directer. Ik ben erg enthousiast”, zegt huisarts Marielene van der Velden.

Hoofdwond “Zo heb ik vorige week twee oudere mannen op het spreekuur gezien. Een 84-jarige begeleidde zijn 86-jarige buurman, die niet in staat was op eigen gelegenheid langs te komen. Hij had een week eerder een hoofdwond opgelopen bij een val. Die was gehecht, maar nu was er een ontsteking. Ik oordeelde dat er dagelijks verzorging en antibiotica nodig was. Deze man is daartoe niet in staat. Voorheen had ik met het indicatiekantoor moeten bellen en zou pas na een paar dagen de zorg zijn toegewezen. Maar nu heb ik na overleg met de patiënt contact gezocht met één van wijkverpleegkundigen van het integrale zorgteam van ActiVite. Die konden onmiddellijk de dagelijkse verzorging op zich nemen, controleerden ook of de man dagelijks antibiotica slikte en konden bij eventuele ongunstige ontwikkelingen direct naar mij verwijzen. Het liep van een leien dakje. Vanochtend zijn de hechtingen verwijderd en bleek de wond er heel goed uit te zien. Het is voor alle partijen een verbetering als de arts en de verpleegkundige elkaar zo gemakkelijk kunnen vinden.”

Huisarts ondersteund Minder druk op de huisarts en meer kwaliteit van zorg voor de patiënt. In een notendop zijn dat de voordelen die Annemarie Pinkse ervaart van de Praktijkondersteuner Huisarts met wie zij samenwerkt. ActiVite leidde vorig jaar nog meer verpleegkundigen op tot POH om huisartsen te ondersteunen “Een POH is een verpleegkundige die een aanvullende opleiding heeft gevolg om taken van een huisarts over te nemen”, zegt Pinkse, zelf in Leiden Noord medeverantwoordelijk voor een duopraktijk van artsen. “Vaak gaat het om zorg aan men-

sen met een chronische ziekte. De huisarts is eindverantwoordelijk, maar de POH is goed op de hoogte van de specifieke protocollen en kan daardoor meestal meer gestructureerd te werk gaan dan de huisarts, die een grote variatie aan klachten en aandoeningen ziet. Onze POH begeleidt patiënten met

diabetes, hypertensie en sinds kort ook astma/COPD. Zij verzorgt spreekuren en legt ook visites af. Het is een groot pluspunt dat een POH normaal gesproken meer tijd voor een patiënt kan uittrekken dan de huisarts. Hij of zij is ook een direct en duidelijk aanspreekpunt voor de patiënt.”

ActiVite. “We hebben nu nauwelijks omkijken naar bijvoorbeeld perso-

neelsaangelegenheden”, zegt de huisarts. “Dat geeft ons veel rust.”

Gedetacheerd Voorheen hadden Pinkse en haar collega een POH in dienst. Sinds drie jaar doen ze beroep op medewerkers die worden gedetacheerd door

De POH-er ondersteunt o.a. patienten met diabetes.

ActiVite

5

Specialistenteam: uniek en betrokken Palliatieve en terminale zorg is een intensieve vorm van zorg die niet gericht is op genezing, maar op het verminderen van het lijden en het verbeteren van de kwaliteit van leven in de laatste levensfase. Een speciaal onderdeel van deze zorg is de palliatieve sedatie. Kea Fogelberg is huisarts in Leiden en consulent palliatieve zorg. Bij de uitvoering van palliatieve sedatie is het specialistenteam voor haar een onmisbare ploeg, die per pomp de medicatie toedient die de huisarts voorschrijft. ActiVite biedt deze zorg als één van de weinige aan in deze regio. Een unieke dienst dus, die ervoor zorgt dat mensen ook in deze laatste fase de zorg kunnen inrichten zoals zij dat zelf willen. Gewoon in hun eigen huis, omringd door vrienden en familie. “Palliatieve sedatie komt veel voor, juist in de thuissituatie”, aldus Fogelberg. “Voor een huisarts is het praktisch niet haalbaar om dit thuis bij de patiënt te doen zonder dit team. De meerwaarde zit ‘m vooral in de hogere scholing van de ver-

pleegkundigen in dit team. Daarnaast is het een klein en zelfsturend team. Hierdoor kan de zorg goed en snel verlopen.” Als consulent palliatieve zorg ondersteunt Fogelberg het specialistenteam onder andere bij de palliatieve sedatie en de intervisiegesprekken. “Het leerproces is een continu proces, blijven leren is zeer belangrijk. Geen situatie is hetzelfde en dit vereist dat de verpleegkundigen flexibel zijn. Ook zie ik bij hen een zeer grote betrokkenheid bij het werk en zij hebben veel diepgang als mens. Dit is een voorwaarde om je goed in te kunnen leven in de patiënt. Door hun deskundigheid op peil te houden kan het team aan deze hoge eisen voldoen.” 

Specialistenteam Het specialistenteam van ActiVite is actief in het tussengebied tussen ziekenhuiszorg (specialistisch) en zorg thuis (generalistisch). Het team zet specifieke zorg van het ziekenhuis voort in de thuissituatie of vervangt opname in het ziekenhuis. Het streven is om de zorg over te dragen aan de lokaal werkende wijkverpleegkundigen. De verpleegkundigen van het specialistenteam kunnen palliatieve sedatie uitvoeren, tevens zijn zij bevoegd voor het uitvoeren van o.a. infusietherapie, toedienen medicatie, parentale pijnbestrijding en voeding, transfusies, sondevoeding en maaghevelen, nierfunctievervangende therapie en catheterisaties.

Thuisbegeleiding Sommige mensen zien thuis door de bomen het bos niet meer en hebben de boel helemaal niet meer op orde. Voor deze mensen biedt ActiVite Thuisbegeleiding. De gespecialiseerd verzorgende komt bij de cliënt thuis en zorgt er samen met de cliënt voor dat deze zelf weer grip krijgt op het dagelijks leven.

Verzorging en verpleging gecombineerd Het Van Kleef Instituut, waarin ActiVite participeert is een actieve werkplaats waar meegedacht wordt aan nieuwe ontwikkelingen op zorggebied. Zo participeert het Van Kleef Instituut ook in de pilot die bij ActiVite plaatsvindt in Ter Aar en Kaag en Braassem, waar combizorg wordt geleverd. Dat betekent dat in die gevallen waar het kwalitatief en kwantitatief verantwoord is, verzorgende en verpleegkundige taken worden uitgevoerd door één en dezelfde persoon. Dat is klantgericht, effectief, slim, en levert meer werkvreugde op voor de uitvoerenden.

Door de invoering van de WMO en veranderingen in de AWBZ vielen een aantal mensen, die voorheen wel gespecialiseerde verzorging kregen, buiten de boot. Dit geldt met name voor begeleiding geleverd op een psychosociale grondslag. Een uiterst kwetsbare groep die vaak zorgmijdend is, maar wel goede begeleiding nodig heeft. In 2009, het overgangsjaar, zijn de gemeenten positief ingesprongen op het opvangen van deze doelgroep. Samen met ActiVite en andere zorgverleners willen zij ervoor zorgen dat deze doelgroep in beeld blijft. Om toch thuisbegeleiding te kunnen geven hebben de gemeenten gezorgd voor subsidies, zodat ActiVite ook bij deze groep mensen een vinger aan de pols houdt.

Plezieriger en persoonlijker dichtbij die wordt geleverd door één persoon. Het is ook goed voor het imago van de thuiszorg op de arbeidsmarkt, waar krapte ontstaat in de komende jaren. Door professionals bij de cliënt meer ruimte te geven zaken te signaleren en mee te denken, waarbij doelmatigheid kerheid, zorgverzekeraar en zorgkan- natuurlijk ook belangrijk is, zal er toren die onder meer actief zijn in meer plezier in het werk zijn. Zorg Leiden, Alphen aan den Rijn en de en Zekerheid ondersteunt de initiaDuin- en Bollenstreek, toont zij zich tieven van ActiVite dan ook finanom verschillende redenen enthou- cieel, en als het nodig is zoeken we siast over de activiteiten in het ruimte in wet- en regelgeving. Wij proberen de filosofie van wijkgekader van wijkgericht werken. richt werken ook uit te breiden naar andere delen van ons werkgeArbeidsmarkt “Dit sluit aan bij onze zorgvisie dat bied.” er grote behoefte bestaat aan zorg

Eén medewerker voor verschillende taken bij de cliënt. Prettig voor allebei.

Mooi voorbeeld “Een mooi voorbeeld is de proef met medewerkers die zowel verpleegkundige zorg als persoonlijke verzorging geven aan cliënten”, zegt directeur en programmaleider Rosemarie van Troost. “Combizorgverlening noemen we dat.” “Kijk, veel organisaties, ook ActiVite, werken nu met teams die bestaan uit verpleegkundigen en uit verzorgenden. De indicatiestelling vanuit het CIZ is leidend en is vertaald naar verpleegkundige c.q. verzorgende handelingen. Dat kan betekenen dat een klant verschillende functionarissen voor verschillende activiteiten over de vloer krijgt. In sommige gevallen is daar ook niet aan te ontkomen, doch bij “Combizorg” wordt ernaar gestreefd dat de klant met al zijn zorgvragen behandeld wordt door één medewerker. Dit heet “Combizorg”. Wij bekijken nu wat de effecten van combizorgverlening zijn op de kwaliteit van de zorgverlening, op de tevredenheid van cliënten en medewerkers en natuurlijk wat de gevolgen zijn voor kosten en productiviteit.”

Wie thuiszorg ontvangt, ziet bij voorkeur telkens dezelfde thuiszorgmedewerker verschijnen. Verder vindt hij het fijn te worden geholpen door een herkenbaar gezelschap in plaats van een organisatie op afstand. Tegelijkertijd putten zorg profes sio nals meer voldoening uit hun werk als hun tijd en werkzaamheden niet tot in detail door anderen worden bepaald, maar zij juist de ruimte hebben hun eigen verantwoordelijkheid te nemen. Verzekeraar Zorg en Zekerheid en de daarbij horende zorgkantoren ondersteunen initiatieven van ActiVite om deze doelen te bereiken. “Terug naar zorg in de wijkvorm en terug naar zorgmedewerkers die zoveel mogelijk verantwoordelijk zijn voor hun cliënten.” Zo vat Anneke Augustinus het beleid Wenkend Perspectief van ActiVite samen. Als Zorgmanager Care van Zorg en Ze-

De verzorgende trekt de steunkousen aan.

6

Jaarverslag 2009

Eerder ontslagen uit ziekenhuis “Wij zijn tevreden over de rol die gespecialiseerd verpleegkundigen van ActiVite spelen”, zegt Raad van Bestuurslid Maria Molenaar van de Rijnland Zorggroep. “Maar wat minstens zo belangrijk is: we merken dat cliënten content zijn.” De Rijnland Zorggroep heeft twee ziekenhuislocaties, in Leiderdorp en Alphen aan den Rijn, en telt ook twee verpleeghuizen en een verzorgingshuis. Op de twee eerste plekken is een aantal medewerkers van ActiVite werkzaam. In jargon: aandachtsvelders. Molenaar, die onder meer Verple-

ging en Verzorging in haar portefeuille heeft, legt uit: “Er draait bijvoorbeeld een COPD-verpleegkundige van ActiVite mee op onze poli. Mede dankzij de nauwe contacten met onze mensen kunnen zij bij mensen thuis de gewenste zorg verschaffen. Dat voorkomt een onnodig ziekenhuisverblijf. Cliënten stellen dat op prijs.”

De bestuurder neemt een paar keer het woord ‘vlekkeloos’ in de mond. “De Rijnland Zorggroep en ActiVite kunnen vlekkeloze ketenzorg bieden. Voor mensen met dementie doen we dat bijvoorbeeld ook in samenwerking met de GGZ.”

Het Rijnland ziekenhuis in Leiderdorp

‘We kunnen er zijn voor stervenden en hun naasten’ Wanneer iemand ernstig ziek is en weet dat hij binnenkort zal overlijden, is het belangrijk dat de laatste levensfase zo rustig en waardig mogelijk wordt beleefd. Wat wil hij nog doen, zien, beleven en zeggen? Waar kan hij nog van genieten? En wat is niet - meer belangrijk?

van ActiVite die 24 uur per dag aanwezig kunnen zijn in het hospice. Zij zijn gespecialiseerd in de zorg in de laatste levensfase en geven de professionele zorg aan de gasten in het hospice. Waar nodig werken zij samen en overleggen met de huisarts, maar ook met andere professionele hulpverleners.

Deze soepele samenwerking maakt een waardig einde voor de patiënten mogelijk. Doordat de gasten van het hospice 24 uur per dag kunnen rekenen op ondersteuning, kunnen ongewenste ontwikkelingen voorkomen worden. Want ook in deze levensfase staat het streven naar een goede kwaliteit van leven voorop. 

Iedereen wil ook in die laatste levensfase graag de regie in eigen handen blijven houden. Gespecialiseerd verpleegkundigen van ActiVite dragen daar een steentje aan bij in Hospice Issoria in Leiden. Vrijwilligers zijn van groot belang in het hospice. Zij nemen de meeste dagelijkse werkzaamheden voor hun rekening. Zij helpen bij de verzorging en proberen een sfeer te scheppen, waarin patiënten zich op hun gemak voelen. Zij ontvangen veel begeleiding van de leiding van Issoria en van de professionele verpleegkundigen van ActiVite. Daarnaast is er een vast team van speciaal opgeleide verpleegkundigen

Medisch specialistische verpleging van AWBZ naar Zvw Het jaar 2009 stond in het teken van grote veranderingen in de indicatiestelling van medisch specialistische verpleging. Omdat deze zorg vanaf 1 januari 2009 onder de Zorgverzekeringswet (Zvw) valt, kon het CIZ hiervoor geen AWBZ-indicatie meer afgeven. Bepalend is geworden onder wiens verantwoordelijkheid de behandeling valt. Is dit een medisch specialist, dan valt de indicatie onder de Zvw. Voor de thuiszorgintercedenten van Bureau Doorstroom (BDS) is het een hele uitdaging om de indicaties goed te beoordelen en de juiste zorg toe te wijzen. Binnenkomende indicaties worden door deze afdeling beoordeeld op o.a. de voorbehouden en/of risicovolle handeling, de complexiteit van de zorg, de grondslag en of er combinaties met andere functies zijn. Als dit allemaal bekend is wordt het uitvoeringsniveau bepaald en krijgt de juiste medewerker de cliënt toegewezen. De toegestane tijd per handeling wordt strikt nageleefd volgens de regels van het ministerie van VWS. ActiVite let er dan ook op dat deze tijden niet overschreden worden. Maar ook dat, waar dit nodig is, een aanvullende indicatie aangevraagd wordt als de zorgvraag is toegenomen. Medewerkers van ActiVite zijn getraind om dit te signaleren. Daarnaast kunnen huisartsen met vragen over hun patiënt direct contact opnemen met BDS via de rechtstreekse huisartsenlijn (071) 516 13 13.

Wens klant centraal

Hospice Issoria aan de Plantage in Leiden.

Groei Duin- en Bollenstreek Sinds begin vorig jaar kunnen inwoners van de Duin- en Bollenstreek al bij ActiVite terecht. Nelleke van der Zwan is één van de mensen die dag en nacht in touw is om de zorg voor de cliënten te regelen. “Ik doe eigenlijk alles op het gebied van verpleegkundige werkzaamheden zoals wondzorg, insuline spuiten of op

“Met ActiVite hebben we in 2009 het Meldpunt Casemanagement opgezet. Huisartsen kunnen daar cliënten aanmelden, waarna een casemanager dementie van ons of ActiVite de daaropvolgende zorg van verschillende partijen op elkaar afstemt.”

bloedsuiker prikken”, vertelt zij. “Daarnaast signaleer ik ook of mensen andere hulp nodig hebben. Als mensen zichzelf bijvoorbeeld niet verzorgen kan ik zorgen dat er verzorging ingezet wordt bij deze cliënt.” Het aantal cliënten is inmiddels gegroeid naar circa honderd cliën-

ten. Saskia Krosse is teammanager in de Duin- en Bollenstreek. “We zijn er trots op dat we veel tevreden reacties krijgen van klanten”, vertelt zij. “Omdat er steeds meer mensen voor ActiVite kiezen ben ik voortdurend bezig goede medewerkers te vinden.” 

De toename van het aantal zorgmomenten per cliënt vroeg om een herinrichting van de planning van verzorgenden, om de continuïteit van zorg te waarborgen. Er wordt gewerkt met zogenaamde eis- en wenstijden: een klant wordt geholpen op een tijd die hij graag wil of waarop het in verband met de zorg noodzakelijk is. Op basis hiervan wordt een medewerker toegewezen aan een klant. Dat dit in de praktijk goed werkt bewijst ook het verhaal van de heer Hulsbos. “Deze nieuwe manier van plannen werkt echt perfect”, zo vertelt hij. “Hiervoor was de planning

veel meer versnipperd. ‘s Ochtends vroeg kwam iemand om me uit bed te helpen en in de loop van de dag kwam dan nog iemand voor de darmspoeling.” In de planning wordt naast de wenstijden van de klant, ook gekeken naar deskundigheid van de medewerker en de benodigde zorg. Waar nodig kan dit aan elkaar gekoppeld worden. “Hartstikke fijn,” aldus Hulsbos, “want nu komt direct na de ochtendhulp de medewerker voor de darmspoeling. Ik hoef dus niet meer, zoals eerst, de hele dag te wachten voor het tweede zorgmoment. Omdat ik nu de rest van de dag nog voor me heb kan ik ook mijn eigen tijd beter indelen. Ik ben echt heel blij met deze nieuwe planning.” 

ActiVite

7

Gloednieuw Ontmoetingscentrum Dementie In september ging het Ontmoetingscentrum Dementie (OCD) in De Lepelaar van start. Dit richt zich op mensen met (beginnende) dementie én hun partners. Mensen met dementie kunnen hier meerdere dagen per week terecht. Er worden dan verschillende activiteiten gedaan, zoals beweging en sport, schilderen, tekenen of boodschappen doen. Daarnaast is de psychomotorische groepstherapie een vast onderdeel. Hierbij worden onder andere de vaardigheden gestimuleerd die de mensen nog hebben. “Het ontmoetingscentrum helpt mensen met dementie door begeleiding te geven bij de aanpassing aan en verwerking van de eigen beperkingen”, vertelt Joke Dijkstra, teammanager Ontmoetingscentrum Dementie. Bij mantelzorgers dreigt het gevaar van overbelasting. “Daarom is er ook speciale aandacht voor deze groep”, geeft Joke aan, “in de vorm van een spreekuur, lotgenotencontact of een informatieve bijeenkomst. Op deze manier wil het centrum de mantelzorger handvatten bieden, zodat ze de zorg volhouden en overbelasting voorkomen.”

Dat deze gecombineerde vorm van begeleiding werkt, blijkt ook uit onderzoek van het VUmc (Dröes, 1996). De ontmoetingscentra hebben een positiever effect op de draagkracht van mantelzorgers en het functioneren van mensen met dementie, dan de reguliere dagbehandeling. De mantelzorgers ervaren minder belasting, geven aan de zorg langer en beter vol te kunnen houden en breiden hun sociaal netwerk uit. Daarnaast verminderen gedragsproblemen bij de partner met dementie en wordt verpleeghuisopname langer uitgesteld. 

Interview Piet: “Hier komen allemaal mensen met eigenlijk een soort ziekte in hun hoofd. Tegenwoordig zeggen ze vaak dat deze mensen achter de geraniums kunnen gaan zitten. Dat wil ik natuurlijk niet, ik wil ook gewoon bezig zijn. Voor mijn ziekte zijn ook geen medicijnen om het te genezen alleen maar om het af te remmen. De mensen hier lopen met dezelfde problemen als ik en hebben dus ook heel veel begrip voor mijn situatie en ik natuurlijk ook voor die van hen.” Rijkje: “Het was ook niet echt een keuze hoor. Op een gegeven moment kreeg mijn man deze problemen en zijn we naar het ziekenhuis gegaan voor onderzoeken. Dan blijkt al snel dat er iemand voor je man moet gaan zorgen en kom je al snel uit op een mantelzorger, ik dus. De momenten dat Piet op het ontmoetingscentrum is heb ik wat tijd voor mezelf. Nou ja in de praktijk heb ik toch nog altijd druk hoor.”

Piet en Rijkje in het Ontmoetingscentrum Dementie.

Piet: “Wat ik vooral heel erg belangrijk vind hier is de gezellige sfeer. Iedereen is altijd vrolijk en de hulpverlening doet zijn uiterste best om het je naar je zin te maken. Ze tonen heel veel begrip voor je situatie en pakken het meteen op wanneer ze merken dat er wat aan de hand is, door te vragen of ze ergens mee kunnen helpen. Ze hebben gewoon alles voor je over. Daarnaast is er ook een hele strenge controle op aanwezigheid.” Rijkje: “Dat vind ik erg belangrijk, stel je voor dat er één in de war raakt en in zijn eentje door Leiden loopt. Daar moet ik niet aan denken. Wij wonen hier 8 minuten lopen vandaan, dus Piet gaat altijd alleen. Het is dus een fijn gevoel dat de meiden hier het gelijk melden als hij er niet is.” Het restaurant in De Lepelaar.

Balans zorg en recreatie Woningcorporatie De Sleutels zocht een partner die de balans weet te vinden tussen zorg en recreatie. ActiVite voldeed aan de eisen. Het resultaat: Wijkservicecentrum De Lepelaar in Leiden Zuidwest. “Het heeft precies de invulling gekregen die wij voor ogen hadden”, zegt directeur Marjo Visser van De Sleutels. Visser: “Wij wilden een pand realiseren met huur- en koopwoningen voor senioren, waaronder ook twee verdiepingen voor cliënten van de Gemiva-SVG Groep, een organisatie die mensen met een handicap steunt. Wij hadden voor dit pand de uitdrukkelijke wens een wijkservicecentrum te realiseren op de begane grond. Het moest een locatie zijn met zorgdiensten, maar ook een plek waar je bijvoorbeeld kunt lunchen of dineren en waar activiteiten worden uitgevoerd die zijn geopperd door buurtbewoners.

Wijkservicecentrum De Lepelaar van alle markten thuis In de zomer van 2009 is wijkservicecentrum De Lepelaar in gebruik genomen. Dit wijkservicecentrum, gevestigd aan de Apollolaan in Leiden, heeft veel verschillende voorzieningen.

Iedereen is welkom. Daarom zijn er een restaurant, thema-avonden, bijvoorbeeld over voetreflexzonetherapie, diverse cursussen en spreekuren op het gebied van diëtetiek, maatschappelijk werk, Gezondheidscontrole aan senioren, hartfalen en COPD.

ActiVite bleek de meest geschikte partij te zijn om die combinatie te realiseren. Vooral omdat de organisatie kon garanderen dat De Lepelaar ‘s avonds en in het weekeinde is geopend.” De directeur stelt dat sprake is van “meerwaarde voor de Fortuinwijkzuid”. Zij zegt: “ActiVite heeft bijvoorbeeld samenwerking gezocht met het Vlietland College, een middelbare school. Leerlingen kunnen hier ervaring opdoen met werk in de zorg.” Bijeenkomst in het Ontmoetingscentrum Dementie.

Verder is er een Ontmoetingscentrum Dementie ten behoeve van de ondersteuning van mensen met dementie en hun mantelzorgers. Kortom, heel veel activiteiten in een multifunctioneel wijkservicecentrum in Leiden. 

8

Jaarverslag 2009

Convenant Ketenaanpak Jeugdzorg en Jeugdbeleid Binnen de Jeugdgezondheidszorg is regionaal hard verder gewerkt aan de verschillende speerpunten van het convenant Ketenaanpak Jeugdzorg en Jeugdbeleid. Dit convenant werd in 2007 getekend (en in november 2009 vernieuwd) door ActiVite, negen andere zorginstellingen, de provincie Zuid Holland en zestien gemeenten in Holland Rijnland en de Rijnstreek. Het doel: de hulpverlening aan jeugdigen en gezinnen verbeteren! Betere communicatie, kortere lijnen en minder aanspreekpunten. De samenwerking kreeg zijn beslag in de verschillende Centra voor Jeugd en Gezin, 1Gezin1Plan en JeugdMatch. 

CJG’s geopend In Leiden en Nieuwkoop kwam vorig jaar een Centrum voor Jeugd en Gezin tot stand. Hier kunnen ouders van kinderen van 0-19 jaar zonder afspraak terecht met al hun vragen over gezondheid en opvoeden. Trots opende men in de Stevenshof in Leiden op 11 mei het eerste Leidse CJG. Ook in Nieuwkoop opende men in december de deuren en volgde in januari 2010 de officiële opening. In 2010 volgen een tweede CJG in Leiden,

Leiderdorp en Kaag en Braassem. De CJG’s zijn een initiatief van de rijksoverheid, waaraan gemeenten grotendeels zelf invulling mogen geven. In Leiden hebben alle deelnemende organisaties (GGD Hollands Midden, ActiVite, Stichting

Het consultatiebureau is onderdeel van het CJG.

“1Gezin1Plan zorgcoördinatie: het is de bedoeling dat het plan op de keukentafel komt te liggen.” 1Gezin1Plan is een werkwijze waarbij de insteek is om samen met het gezin te komen tot 1 plan voor alle hulpverleners. Met dit plan weet iedereen van elkaar wat ze doen en zo werkt niemand langs elkaar heen. Mathilde van den Berg, wijkverpleegkundige op het consultatiebureau licht toe: “Het is echt de bedoeling dat dit plan op de keukentafel komt te liggen. Vaak gaat het om complexe situaties waarbij meerdere problemen tegelijk spelen. Bij 1Gezin1Plan werken professionals, dienstverleners en vrijwilligers van verschillende organisaties samen met de gezinsleden. Het gezinsplan vormt daarbij de leidraad en is een houvast voor ouders en professionals. Er is één zorgcoördinator die de algehele zorgcoördinatie op zich neemt en het vaste aanspreekpunt is voor het gezin. Zo hoop je in het belang van het gezin gezamenlijk de situatie te kunnen verbeteren.”

Centrum voor Jeugd en Gezin in Nieuwkoop Een consultatiebureau bemensen en ook invulling geven aan het Opvoedbureau. Dat is de rol die ActiVite speelt binnen het fonkelnieuwe Centrum voor Jeugd en Gezin van Nieuwkoop. De organisatie was vorig jaar al nauw bij de gemeente betrokken toen die zich in de voorbereidende fase bevond. Sinds dit jaar staat er dan een fraai verbouwd pand in Ter Aar, maar er is ook uitstekende telefonische en digitale hulp voor wie woont in een van de twaalf andere kernen van Nieuwkoop. Dankzij een specifieke aanpak, die ook gepaard gaat met twee consultatiebureaus van ActiVite op andere locaties, kunnen elk kind, elke jongere en elke ouder toch de juiste vorm van welzijn en zorg vinden.

Paraplu Pien Schrama was vorig jaar als wethouder betrokken bij de voorbereidingen. Op zaterdag 23 januari 2010 opende zij het Centrum. Zij zegt: “Stel, je hebt als ouder opvoedproblemen. Of stel, als puber zit je niet lekker in je vel. Dan kun je op weg worden geholpen in het Centrum. Het vormt een paraplu van vier uitvoerende zorg- en welzijnsorganisaties. De gemeente tekent voor de regie. Normaal gesproken zit er altijd een organisatie bij die jou van dienst kan zijn, zoals ActiVite.”

aan benadering en voorlichting via internet. We zijn trouwens ook vraagbaak en dienstverlener voor professionals en jeugdvrijwilligersorganisaties. Mede dankzij het voorbereidende en uitvoerende werk van ActiVite kan Nieuwkoop haar bijzondere rol bekleden.”

Bijzondere rol Schrama: “Anders dan veel Centra voor Jeugd en Gezin is het onze niet gevestigd in een dichtbevolkte gemeente. Dat betekent dat we met het oog op de bereikbaarheid bijvoorbeeld extra aandacht besteden

Kwadraad, Gezondheidscentrum Stevenshof, Bureau Jeugdzorg Zuid-Holland en de gemeente Leiden) gekeken hoe de samenwerking het beste kon worden vormgegeven. “Alle kennis was al in huis”, vertelt Marja Kraakman, directeur Welzijn en Preventie. “Maar om dat op een goede manier samen te brengen, dat vergt overleg en aanpassingen.” Het CJG Nieuwkoop is een samenwerkingsverband tussen de gemeente Nieuwkoop, Kwadraad, ActiVite Jeugdgezondheidszorg, GGD Hollands Midden en Bureau Jeugdzorg. “In de komende jaren zullen er nog drie CJG’s in Leiden gerealiseerd worden. We zijn er dus nog niet, maar met de ervaringen die we in deze eerste CJG’s opdoen bouwen de partners gestaag verder”, zegt Kraakman. 

Opening CJG Nieuwkoop.

JeugdMATCH Sinds juni 2009 is ActiVite Jeugdgezondheidszorg aan gesloten op JeugdMATCH. In dit systeem werken gemeente en instellingen in Zuid-Holland Noord samen om kinderen en jongeren zo goed mogelijk te helpen.

Het doel van dit systeem is om problemen bij jongeren eerder in beeld te krijgen zodat er eerder hulp geboden kan worden. Hoe werkt het systeem? Als een hulpverlener zich zorgen maakt over een kind of jongere, meldt hij deze in

JeugdMATCH. Alleen de naam en adresgegevens worden in het systeem gezet. Op het moment dat een andere hulpverlener deze jeugdige ook meldt, ontstaat er een ‘match’. Nu kunnen deze hulpverleners contact opnemen met elkaar om zo goed af te spreken wie welke hulp biedt. 

ActiVite

9

Kleinschalig wonen: regie in eigen handen In de woonservicecentra waarvoor nieuwbouwplannen voorbereid zijn of worden, wordt een kleinschalige woonvorm gecreëerd voor senioren met een psychogeriatrische aandoening. In deze groepswoningen vormen de bewoners met elkaar een groep, die leeft en woont als een ‘gezin’. De bedoeling is dat mensen met dementie zo lang mogelijk een zo normaal mogelijk leven leiden. De zorg is geïntegreerd in het dagelijks leven. Er wordt in de keuken van de kleinschalige woonvoorziening samen gekookt, bewoners kunnen er bezoek ontvangen, familie is altijd welkom om mee te eten en mee te helpen in de zorg. De bewoner houdt hierbij de regie over de inrichting van zijn of

haar dagelijks leven. Hof van Alkemade in Roelofarendsveen en Agnesstaete in Voorhout, zijn de eerste woonservicecentra waar in 2010 kleinschalig wonen met bovenstaande visie wordt geïntroduceerd. Daarnaast zien we steeds meer multifunctionele woon- en servicecentra waar naast wonen, ook diverse vormen van zorg en welzijn zijn te vinden. Centra waar zo lang mogelijk zelfstandig wonen het uitgangspunt is, maar waar zorgdiensten in aansluiting op de vraag aanwezig zijn. Het multifunctionele karakter en de wijkfunctie vergemakkelijken contact met de buitenwereld. Is zelfstandig wonen echter niet meer mogelijk, dan zijn er, binnen het centrum en afhankelijk van de zorgbehoefte, meestal ook zorgappartementen of groepswoningen beschikbaar. 

Overgang naar zorgzwaartepakket

ActiVite Agnesstaete in Voorhout.

Toch intramurale zorg in Voorhout In 2010 verhuizen alle bewoners van ActiVite Agnes naar de nieuwbouw aan de Herenstraat in Voorhout. Wat in eerste instantie onhaalbaar leek, is door samenwerking tussen de gemeente Teylingen, wooncorporatie Stek en ActiVite, toch gelukt.

Samen koken en eten.

Succesvol improviseren Ingehaald worden door de tijd, maar vervolgens gezamenlijk succesvol improviseren om de zaken recht te zetten ten faveure van senioren die specifieke zorg nodig hebben. Dat is het verhaal rondom het gloednieuwe woonservicecentrum in Voorhout. “De gemeente Teylingen is blij dat ze met wooncorporatie Stek en ActiVite de gewenste koerswijziging heeft kunnen realiseren”, zegt wethouder Leo van der Zon.

Te zwaar Van der Zon: “Woonservicecentrum ActiVite Agnes werd een paar jaar geleden gesloopt. Op dezelfde locatie verrijst een nieuw complex. In de tussentijd zijn de ongeveer 35 bewoners, stuk voor stuk senioren, ondergebracht in tijdelijke huisvesting. Op een gegeven moment constateerde ActiVite: ongeveer negentien van hen zijn niet geschikt voor de twee zorgtypen die geboden worden in de nieuwbouw. Zij passen niet bij psychogeriatrische zorg, maar aan de andere kant is hun zorgvraag inmiddels te zwaar geworden om te volstaan met thuiszorg.”

Aanpassingen De gemeente kwam tot een oplossing met Stek, eigenaar van een groot gedeelte van het pand, en ActiVite, de organisatie die de zorg levert. Van der Zon: “De mensen die even tussen de wal en het schip leken te belanden, krijgen tóch intramurale zorg van bijvoorbeeld verzorgenden die alleen op die locatie werken. Dat klinkt eenvoudig, maar daar zijn bouwkundige aanpassingen in de nieuwbouw voor nodig. Zo worden twee verdiepingen met elkaar verbonden, zodat er een centrale zusterpost is en medewerkers zich snel van de ene naar de andere afdeling kunnen verplaatsen.” 

Mensen uit een woonservicecentrum zijn niet meer gewend om volledig zelfstandig te wonen. De afgelopen jaren hebben zij niet meer zelf gekookt of de boodschappen gedaan en zijn door hun hoge leeftijd ook in andere opzichten minder zelfredzaam geworden. Zij hebben ondersteuning nodig op geplande en

Overgang naar Helios Een gevolg van de overgang naar ZZP’s was de implementatie van Helios, een nieuw systeem voor cliëntenregistratie, indicatieverwerking en dergelijke. Terwijl de voorganger ZON voornamelijk gericht was op ondersteuning van de extramurale zorg, is Helios geschikt voor de verwerking van zowel extra- als intramurale gegevens. Voordeel is dat door dit nieuwe systeem op een eenduidige manier kan worden gewerkt en dat er maar op één plek gegevens van cliënten worden vastgelegd en onderhouden. Ook biedt het ondersteuning aan zowel interne administratieve processen, als externe richting CIZ/Zorgkantoor en CAK. Doordat Helios veel bedrijfsprocessen van ActiVite ondersteunt was de implementatie complex maar inmiddels nagenoeg afgerond.

ongeplande zorgmomenten. In de oorspronkelijke plannen uit 2004 was er voor deze ondersteuning geen ruimte: voor de mensen met dementie zou kleinschalig wonen worden gerealiseerd, de overigen zouden alle weer volledig op zichzelf gaan wonen. Omdat ActiVite dit laatste niet verantwoord achtte, kregen de bewoners het advies dit niet te doen. Er werd gezocht naar een andere oplossing. De gemeente Teylingen, wooncorporatie Stek en ActiVite hebben samen deze oplossing gevonden. De infrastructuur van het toekomstige woonservicecentrum is aangepast. Zo kan de extra zorg en veiligheid worden geboden die voor deze groep senioren noodzakelijk is. Het uitstel is in eerste instantie opgevat met onbegrip, maar uiteindelijk is iedereen blij dat de drie organisaties het belang van de be-

In 2009 zijn de woonservicecentra van ActiVite overgegaan op de levering van zorg via een zorgzwaartepakket (ZZP). Niet langer dezelfde zorg voor iedereen, maar gericht op de individuele zorgbehoefte. Een instelling krijgt niet langer geld voor het aantal bedden, maar op basis van de geleverde prestatie per cliënt. Het beschikbare bedrag dat een woonservicecentrum krijgt wordt bepaald door de, door het CIZ geïndiceerde, zorgzwaarte van een cliënt. Afspraken over de exacte invulling van deze zorg worden, onder regie van de cliënt en op basis van de indicatie, vastgelegd in het zorgleefplan. Een hele cultuurverandering voor de medewerkers en cliënten. Van cliënten wordt verwacht dat ze de dingen die ze zelf kunnen, ook zelf blijven/gaan doen. De medewerkers moeten de afspraken uit het zorgleefplan naleven. In 2008 heeft er al een hele cultuuromslag plaatsgevonden en zijn cliënten, mantelzorgers en medewerkers geïnformeerd over de invoering van de ZZP’s en de daarbij behorende veranderingen. In 2009 heeft er verdere scholing en informatieverstrekking plaatsgevonden en is er gekeken of het personeelsbestand aansluit op de zorgzwaarte van de cliënten. De eventuele mismatch in personeel zal ook in 2010 nog verder worden bekeken en opgelost.

woners van ActiVite Agnes als een gezamenlijke verantwoordelijkheid hebben gezien en het samen hebben opgelost. 

De afdeling ICT verzorgde de implementatie van Helios.

10

Jaarverslag 2009

ActiVite Diëtetiek breidt activiteiten uit Plan opgesteld. “Dit is een totaalpakket voor sporten en voeding”, legt Maaike uit. “Inbegrepen zijn een sportabonnement, fysiotherapie, persoonlijk sportadvies en een workshop, die ik geef, over gezonde voeding. Een leuke aanvulling op de spreekuren.”

In het verslagjaar heeft ActiVite Diëtetiek het aantal locaties waar spreekuren gehouden worden flink uitgebreid. Bij diverse huisartsen, fysiotherapeuten en diabetesspecialisten is er nu een spreekuur gerealiseerd. Ook de zwembaden De Does in Leiderdorp en De Wel in Nieuwkoop zijn van de partij. Hier zijn dit jaar speciale cursussen gestart: ‘Spetterend afvallen’. Tijdens deze cursus leren mensen een gezondere leefstijl te ontwikkelen met de hulp van een diëtiste van ActiVite. Daarnaast krijgen ze lessen aquajoggen van een deskundige instructeur van AquaSlank. Nieuw dit jaar zijn de cursussen in sportscholen. Maaike Boere organiseert om de week op maandagavond een spreekuur in sportschool Global

Fit. Vooral mensen met overgewicht komen bij haar om op een gezonde manier af te vallen. In samenwerking met Global Fit is het Fit Garant

Restaurant De Vrienden biedt meer dan alleen lekker eten Inmiddels een bekende naam in Alphen aan den Rijn: Restaurant De Vrienden. Zeven dagen in de week kunnen alle Alphenaren in Restaurant De Vrienden ontbijten, lunchen of dineren. Nieuw in 2009 was de sociëteit. Eén keer in de twee weken is iedereen, van jong tot oud, op woensdagmiddag welkom. Onder het genot van een lekker kopje koffie of thee worden er verschillende thema’s besproken; De Tweede Wereldoorlog, Koninklijke Huwelijken of poëzie. Daarnaast zijn er een aantal vaste onderwerpen zoals het nieuws van de dag en een kookdemonstratie. 

Diëtiste Maaike Boere.

De diëtisten van ActiVite hebben allemaal een specialisme, zoals eetstoornissen, darmklachten en reuma. Ook mensen met psychische klachten kunnen sinds dit jaar bij ActiVite Diëtetiek terecht. Bij GGZ Rivierdui-

nen worden spreekuren gehouden door Manhilka Lepelaar. “Veel voorkomende ziektebeelden die ik op het spreekuur tegenkom zijn bipolaire stoornis, borderline en schizofrenie. Door medicijngebruik en emotieeten krijgen deze patiënten vaak met een gewichtstoename te maken”, zegt Manhilka. “Ik kan ze hierbij helpen door goed naar hun voedingspatroon te kijken en deze aan te passen. Het doel voor deze patiënten is in eerste instantie om niet méér aan te komen.” 

De Ledenorganisatie biedt voor elk wat wils! Dansen is voor iedereen! Een van de nieuwe cursussen is ‘Dansen is voor iedereen’ bestaat uit 10 lessen stijldansen voor 50 plussers. Verdeeld in een beginners en gevorderde groep kunnen senioren in een aangepast tempo op een leuke manier werken aan hun lichaamsconditie. “Cursisten van elk niveau kunnen hun hart ophalen. Iedereen bepaalt zelf hoe intensief men aan de slag

Kortom, een aanrader! ‘ Naast cursussen verzorgt de Ledenorganisatie van ActiVite ook regelmatig workshops. Zo waren er in 2009 succesvolle workshops Djembé, ‘Hoe combineer ik werk en gezin’ en ‘Financiën de baas’.

Diensten aan huis Al jaren maken vele leden van de Ledenorganisatie gebruik van de pedicure en de kapper aan huis. Want

mobiele fietsreparatie, het klus-aanhuisteam en de audicien aan huis.

Met korting een dagje uit Via ActiVite kunnen de leden met een leuke korting naar een aantal musea en andere attracties. Bij Naturalis bijvoorbeeld, maar ook bij het Museum Volkenkunde, Rijksmuseum van Oudheden, Museum Boerhaave, Archeon, Space Expo en het Sieboldhuis kunnen leden met korting terecht. Voor de sportieve leden heeft ActiVite een partner gevonden in Snowworld Zoetermeer.

De Gebittenwinkel

Cursus dansen in Restaurant De Vrienden.

gaat, maar ongemerkt maak je heel wat meters”, aldus cursist Joke Dingelhoff (60).

wie eenmaal het gemak kent van een dienstverlener aan huis wil niet meer zonder. Dit is nu aangevuld met de

T’ai Chi Tijdens de cursus T’ai Chi, dit jaar voor het eerst in Alphen aan den Rijn, leren de cursisten kleine lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, een stijve nek of rugpijn te voorkomen door oefeningen te doen. Het zijn rustige en eenvoudige oefeningen, waardoor de cursus geschikt is voor zowel beginners als gevorderden.

Restaurant De Vrienden met terras aan het water.

Reactie van een cursist: ‘Het is waar wat er gezegd wordt: het werkt ontspannend. Heel energiek begonnen we na de les aan ons weekend. We zijn rijker geworden.

Kapper aan huis.

Nieuw is de korting die leden krijgen bij De Gebittenwinkel en diverse hoorstudio’s. In de woonservicecentra komt De Gebittenwinkel langs om de cliënten een passende prothese aan te kunnen bieden. Leden die niet in de woonservicecentra wonen kunnen terecht in de winkels in Leiden, Warmond en Den Haag. Daarnaast kunnen leden bij de hoorstudio’s Huib van Mossel, Hoorstudio Strating en Schoonenberg Hoorcomfort terecht voor een leuke korting op een gehoorapparaat of een onderhoudspakket. 

ActiVite

11

Mantelzorg: Liefdewerk ondersteund

‘Dankbaar werk’

Mantelzorgers zijn onmisbare krachten die beter moeten worden ondersteund om te voorkomen dat zij overbelast raken en niet meer hun nuttige werk kunnen verrichten. ActiVite hielp de Gemeente Leiden initiatieven te ontplooien waarmee mantelzorgers worden bijgestaan.

Toen de kinderen tien jaar geleden uit huis gingen, is Wies begonnen met vrijwilligerswerk. “Ik ben niet het type dat de hele dag het huis poetst. Liever doe ik iets nuttigs. Ik zag een advertentie in de krant staan en heb direct gereageerd. Nu breng ik iedere woensdagochtend de boodschappen rond en verzorg ik woensdag- en donderdagmiddag de open eettafel”, legt Wies uit. Voormalig politieman Peter vervolgt: “Ik ging een paar keer mee en van het een kwam het ander. Ik zit nu in de cliëntenraad en samen helpen we tijdens muziekavonden en talloze evenementen als carnaval, Sinterklaas of het WK Schaatsen.”

Vrijwillig, onbetaald, gegeven uit liefde en bovendien intensiever dan gebruikelijke zorg. Stuk voor stuk kwalificaties die gelden voor mantelzorgers, ofwel mensen die hulp bieden of zorg verlenen aan bijvoorbeeld hun partner of kind. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport trok in 2008 geld uit om impulsen te geven.

Zware job Kim Yap is beleidsmedewerker Ouderen, Informele Zorg en AMW van de Gemeente Leiden. Zij zegt: “De gemeente is verantwoordelijk voor mantelzorgondersteuning. Het Bureau Informele Zorg (BIZ) van ActiVite levert die en ontvangt daarvoor subsidie. Met BIZ is de samenwerking heel goed: ik krijg van hen signalen en adviezen vanuit de

De Shuttlebus.

beroepspraktijk over manieren om de gewenste doelen te bereiken. Ook het nieuwe registratiesysteem van ActiVite kan bijvoorbeeld een prima hulpmiddel zijn om te achterhalen welke mantelzorgers in de afgelopen tijd het meest hebben aangeklopt voor hulp en welke groep juist onbelicht is geweest. Daar kun je nieuwe acties op afstemmen. BIZ voert sinds 2010 ook de buddyzorgtaak uit: ze zorgen voor een maatje voor mensen in hun laatste levensfase. Daarmee worden mantelzorgers ontlast.”

Shuttlebus In de afgelopen tijd is er veel be-

reikt: begin 2010 kwam er een direct telefoonnummer voor mantelzorgers (071 5161445, red.) en er is een website (www.mantelzorgleiden.nl) geopend. Daar kunnen mantelzorgers vragen stellen of hun verhaal doen. Vrijwilligers Peter en Wies.

Yap: “Mantelzorgers herkennen én erkennen zichzelf vaak niet als zodanig. Wij zijn daarom onder meer samen met BIZ bezig de mantelzorger op allerlei manieren beter te bereiken. Zo rijdt er ook een shuttlebus rond die mantelzorgers erop attendeert dat ze ondersteuning kunnen vinden bij het Servicepunt Zorg van de Gemeente en bij BIZ. “

Vrijwilligers zijn onbetaalbaar! Vrijwilligers zijn een belangrijke motor achter vele activiteiten binnen de woonservicecentra van ActiVite. Met veel enthousiasme zetten zij zich in voor de bewoners. Ze helpen bij het koffieschenken, maken een wandelingetje, doen samen boodschapppen en helpen mee met allerlei verschillende activiteiten.

Andere vrijwilligers zijn juist actief bij mensen thuis: zij gaan erop uit met mensen die dat vanwege een ziekte of beperking niet meer zelfstandig kunnen. Op deze manier heeft de mantelzorger vaak even een paar uurtjes voor zichzelf.

‘Ik sta te trappelen om te beginnen’ Vlak voor de start van het nieuwe schooljaar ging een nieuwe campagne van start waarmee jonge vrijwilligers worden geworven. Op de website www.wiemaakjijblij.nl delen diverse jongeren hun ervaring met het vrijwilligerswerk dat zij op dit moment doen. De 28-jarige Marieke Kelder uit Ter Aar hielp een 10-jarige jongen met kanker. “Het klikte meteen tussen die jongen en mij”, vertelt Marieke. “We hebben veel gedaan: naar de boerderij van mijn ouders geweest, gezwommen, gevoetbald en de hond uitgelaten.” Bij de plaatsing van een vrijwilliger wordt altijd rekening gehouden met de wensen van de vrijwilligers. Zij kunnen zelf bepalen hoeveel tijd ze aan het vrijwilligerswerk willen besteden, welke wensen ze hebben qua activiteiten en welke mensen ze willen helpen: een volwassene of een kind met een chronische ziekte of een beperking.

In het najaar van 2008 is met het beleidsplan ‘Kiezen voor sociaal kapitaal’, de weg naar harmonisatie Samen erop uit.

Rolstoelvierdaagse.

Samen zetten Peter (60) en Wies (62) Nieuwenburg zich vrijwillig in binnen woonservicecentrum ActiVite Liduina in Warmond. “We wonen nu eenmaal dichtbij en het is heel dankbaar werk”, aldus Peter.

van de verschillende vrijwilligersdiensten ingeslagen. De resultaten: een nieuwsbrief voor alle vrijwilligers, een succesvol gezamenlijk vrijwilligersfeest, een workshopmiddag voor alle vrijwilligers. Op deze manier zien vrijwilligers wat er aan vrijwilligerswerk mogelijk is binnen ActiVite. Kunnen ze eens iets anders proberen. Daarnaast is het een goede manier om op een ongedwongen manier andere vrijwilligers te leren kennen. 

Karlijn Jongerius is 19 jaar en kwam via haar nicht in contact met het vrijwilligerswerk. “Met mijn wensen wordt rekening gehouden, want een goede match tussen de vrijwilliger en de hulpvrager gebeurt op basis van wederzijdse interesses en mogelijkheden. Ik sta te trappelen om te beginnen.” 

Jonge vrijwilligers helpen bij de zwemles.

12

Jaarverslag 2009

‘Stabiele organisatie voor het leveren van Hulp bij het Huishouden’ Kaj Boot, manager Actief Plus, is trots op zijn medewerkers! “2009 was een turbulent jaar. Maar we hebben nu een stabiele organisatie!” Actief Plus startte op 1 januari 2009 als zelfstandige BV onder Stichting ActiVite en richt zich puur op het leveren van Hulp bij het Huishouden. “Actief Plus kenmerkt zich door een efficiënte bedrijfsvoering met korte lijnen en verantwoordelijkheden”, legt Boot uit. “Daardoor kunnen we flexibel zijn en onszelf steeds verbeteren en aanpassen. Daarnaast kunnen we terugvallen op de kennis die in een grote organisatie als ActiVite aanwezig is.” “De den aan dig

uitvoerende medewerkers worzoveel mogelijk vast gekoppeld de cliënten en mogen zelfstanin overleg met de cliënt hun

werkers is een steeds terugkerend item bij Actief Plus. We doen dit onder andere met de kwartaalbijeenkomsten. Deze worden goed ontvan-

gen. Thema’s waren ‘Wie zijn mijn collega’s’, ‘Communicatie met de cliënt’, ‘Fysieke belasting: Me lijf is me lief ‘en ‘Hygiëne’. “ 

Kwartaalbijeenkomsten

De hulp bij het huishouden stofzuigt de trap.

vaste hulpdag schuiven. Wij zitten er dan dus niet tussen. In 2009 behaalden we ook het HKZ certificaat, waardoor de kwaliteit van onze hulp gewaarborgd is.” “Actief Plus kijkt daarnaast waar groei mogelijk is en pakt haar kan-

Kwaliteit lever je continu! Sinds de fusie op 1 januari 2008 is hard gewerkt aan het behalen van één HKZ-certificaat voor heel ActiVite. In 2009 was het zover. Heel ActiVite valt nu onder hetzelfde HKZ-certificaat, dus ook de de Hulp bij het Huishouden. Dat is bijzonder want maar weinig organisaties behalen dit certificaat of vinden het noodzakelijk om een dergelijk certificaat te behalen. De verschillende onderdelen waren voorheen afzonderlijk HKZ gecertificeerd. Nu zijn de HKZ-kwaliteitseisen vertaald in één kwaliteitshandboek. In dit handboek heeft ActiVite alle werkafspraken beschreven van de zorgverlening, ook staan de procedures hierin voor leidinggevenden om de kwaliteit te meten en te bewaken. Als heel ActiVite volgens dit kwaliteitssysteem werkt voldoet ActiVite aan de eisen van de HKZ. Gerrie van der Meer, kwaliteitscoördinator, licht toe: “Een goed kwaliteitssysteem helpt bij het rea-

Directeuren Marja Kraakman, Yvonne Broers en kwaliteitscoördinator Gerrie van der Meer met het HKZ certificaat.

liseren van doelen en helpt bij het beheersen en bewaken van de kwaliteit van zorg die we dag in, dag uit verlenen. In mei was er een grootscheepse meerdaagse audit. Vele medewerkers door de hele organisatie heen werden bevraagd door een team externe auditoren. De audit verliep voorspoedig en heel ActiVite valt sinds mei 2009 onder hetzelfde HKZ-certificaat! 

Erika Westerweel en Renée van den Haak bezochten de kwartaalbijeenkomst met als thema ‘Communicatie met de cliënt’. Beiden zijn het erover eens: “Deze avonden zijn gezellig en leerzaam, bovendien spreek je zo regelmatig je collega’s.” Boot: “In één van de laatste bijeenkomsten in 2009 hebben we bijvoorbeeld ook ‘het signaleringskaartje’ geïntroduceerd. Een middel om medewerkers te attenderen op wat te doen bij ongewone niet-hygiënische situaties, maar ook bij gesloten deuren. Op dit thema gaan we dan tijdens een bijeenkomst uitgebreid in.”

sen. In 2009 konden we flink groeien in de Duin- en Bollenstreek, we kregen het door verschillende gemeenten ingevoerde Dynamisch Selectiemodel onder de knie en we bouwden aan een stabiele organisatie. Het binden en boeien van mede-

De kwartaalbijeenkomsten zijn gezellig en leerzaam.

‘Zeer tevreden’ De 82-jarige mevrouw Bergman uit Warmond doet sinds eind augustus 2008 een beroep op de zorg- en hulpverlening van ActiVite en is daar vol lof over. ‘’Ze doen hun werk goed. Bovendien vragen ze me bij elk bezoek hoe het met me gaat.’’ Elke dag komt er ‘s ochtends en ‘s avonds een verzorgende langs bij mevrouw Bergman om haar te helpen bij het douchen en het aandoen van de steunkousen. ‘’Het zijn vaak dezelfde verzorgenden, maar door wisselende diensten en/of vakanties komen er ook wel eens anderen langs’’, vertelt ze. Daar heeft ze echter totaal geen problemen mee. ‘’Ik vind het wel gezellig om verschillende mensen te ontmoeten. En als iets me dwars zit, kan ik dat bij hen kwijt en maken ze daar eventueel werk van. Zo kan het zijn dat ik advies krijg om toch maar even de dokter te bellen. Daarnaast komt Rita, de hulp bij het huishouden, één keer per week langs. Ik kan niet anders zeggen dat ik met beide soorten van dienstverlening zeer tevreden ben.’’

‘Dankbaar werk’ ‘’Mensen kunnen mede door mijn wekelijkse hulp in hun eigen huis blijven wonen en dat geeft ontzettend veel voldoening.’’ Aan het woord is de Alphense Erna de Jong, die als assistent hulp bij het huishouden inmiddels al weer vijf jaar voor ActiVite in haar eigen woonplaats werkt. Stoffen, stofzuigen, de keuken, badkamer en het toilet schoonmaken en het bed verschonen. Dit zijn de werkzaamheden die Erna wekelijks doet. ‘’Daarnaast af en toe ramen lappen en keukenkastjes uitsoppen. Ook doe ik af en toe een boodschapje. Heel belangrijk hierbij is dat de mevrouw bij wie ik kom toch de regie over haar eigen leven houdt. Bovendien ziet zij het als een leuk sociaal contact, een ‘luisterend oor’. Onderwijl signaleer ik wanneer andere hulp nodig is. Het is zulk dankbaar werk en het houdt zoveel meer in dan alleen het huishouden voor anderen doen.’’ 

Erna de Jong bij één van haar cliënten.

ActiVite

13

Opleidingen ActiVite vindt het belangrijk om mensen te binden en te boeien. Medewerkers hebben altijd de mogelijkheid om door te groeien en zich te ontwikkelen. Dit vergroot hun carrièremogelijkheden en verbetert de dienstverlening van ActiVite. De opleiding voor verzorgende C is bijvoorbeeld zo’n mogelijkheid om je te ontwikkelen. Iedereen, met of zonder ervaring in de zorg, kan deze opleiding bij ActiVite volgen. Een verzorgende C begeleidt en verzorgt mensen die, ondanks hun beperkingen of gezondheidstoestand, thuis willen blijven wonen. In een anderhalf jaar durende opleiding leren de verzorgenden alle kneepjes van het vak.

Extra’s ActiVite is ook altijd op zoek naar leuke aanbiedingen voor haar medewerkers. Met het meerkeuzesysteem bijvoorbeeld, kunnen medewerkers van ActiVite sparen voor een bedrijfsfitnessabonnement. Daarnaast heeft ActiVite afspraken gemaakt met reisorganisaties over kortingen en arrangementen voor haar medewerkers.

Maatschappelijke stage Ook scholieren zijn welkom bij ons, denk bijvoorbeeld aan de maatschappelijke stage. “ActiVite vindt het belangrijk om aandacht te besteden aan de maatschappelijke verantwoordelijkheid die Nederlanders hebben naar elkaar toe”, zegt Annemieke Kloet, coördinator vrijwilligersdiensten. Binnen ActiVite lopen leerlingen een zogenaamde lintstage. Dit betekent dat ze een langere periode één dag(deel) in de week komen stagelopen. Ze ondersteunen dan de vrijwilligers bij het organiseren van activiteiten voor de ouderen in de woonservicecentra. 

Deze groep assistenten hulp bij het huishouden kreeg haar diploma in aanwezigheid van Wethouder Blom van Alphen aan den Rijn.

Nieuwe instroom 2009 Praktijkondersteuners Huisartsen

Geslaagd voor de opleiding tot Verzorgende C! Deze deelnemers begonnen in oktober 2007 en kregen in 2009 hun diploma.

Samen met de Hogeschool Rotterdam verzorgt ActiVite de opleiding tot Praktijkondersteuner Huisartsen (POH) voor haar eigen verpleegkundigen. Als een verpleegkundige geschikt is kan zij deze verkorte opleiding van 20 dagdelen volgen, om vervolgens gedetacheerd te worden bij een huisarts. Britta Swart volgde de opleiding dit jaar: “De cursus is verdeeld in twee delen: diabetes en astma/COPD. Het doel is om zelfstandig een spreekuur in de huisartsenpraktijk op te kunnen zetten en zo de huisarts te ondersteunen.” De praktijkgerichte opleiding, gegeven door ervaringsdeskundigen, biedt hiervoor de juiste basis. De praktijkondersteuners kunnen al voor een paar uur per week gedetacheerd worden, dit is in overleg vast te stellen.

Sneller flexkrachten zoeken met Zorgtalent Zorgtalent is een initiatief van ActiVite en werft en selecteert mensen die talent hebben voor zorg en op oproepbasis willen werken. Zorgtalent gebruikt bij het organiseren en koppelen van flexkrachten gebruik van een op maat gemaakt programma: Zorgtalent Matching Applicatie (ZMA). Dit systeem zorgt ervoor dat planners op verschillende locaties toegang hebben tot één centraal systeem voor het zoeken van flexkrachten. In 2009 heeft Zorgtalent een vernieuwde versie van ZMA laten ontwikkelen met als doel sneller en eenvoudiger flexkrachten te zoeken en een betere communicatie tussen planners en Zorgtalent te krijgen.

Met voldoende geschoold personeel de zomer door

tie die PGB en particuliere zorg levert. Door het ruime aanbod van gekwalificeerde zorgverleners is Zorgtalent PGB in staat passende zorg te bieden aan mensen die kiezen voor een Persoonsgebonden Budget. Een geldbedrag waarmee zelf zorg ingekocht kan worden. Deze vorm biedt veel mogelijkheden en vrijheden, maar ook veel organisatie. De administratie moet worden bijgehouden en de uitgaven moeten worden verantwoord. Hierbij kan Zorgtalent PGB ondersteunen. Wanneer mensen naast hun indicatie nog meer zorg of hulp willen maar geen indicatie hebben dan kan dat ook via Zorgtalent PGB worden geregeld. 

De zomer is altijd een lastige periode. Veel personeel gaat met vakantie, maar je wilt als organisatie toch continuïteit leveren. In samenwerking met Zorgtalent zijn in 2009 diverse wervingsacties uitgezet om tijdelijk personeel voor de zomer te werven. Zo zijn flexkrachten van Zorgtalent via ActiVite opgeleid en konden ze worden ingezet tijdens de vakantieperiode. Ook wordt er in samenwerking actief voorlichting gegeven op medische en zorgopleidingen om zo flexkrachten aan te trekken.

Nu ook PGB Zorg In 2009 is Zorgtalent PGB opgericht. Dit is een kleinschalige zorgorganisa-

Zorgtalent, het flexbureau in de regio Zuid-Holland Noord.

14

Jaarverslag 2009

Facilitair bedrijf: harmoniseren, harmoniseren, harmoniseren “Doordat elke locatie en fusiepartner andere werkwijzen, afspraken en dienstverleningen hanteerde, was en is soms nog steeds, de aansturing complex.” Aan het woord is Margriet den Dekker, manager van het facilitair bedrijf. “Om de problemen op te lossen hebben we alles eenduidig in proberen te richten”, vervolgt ze. “We maken gebruik van een Facility Management Informatie Systeem waar alle gegevens instaan van de apparatuur, gebouwen en installaties.”

“Daarnaast wordt dit systeem gebruikt voor het doen en opvolgen van meldingen, klachten en storingen. Met de gegenereerde gegevens wordt de dienstverlening geanalyseerd en zo nodig verbeterd. In 2009 is een aantal veranderingen doorgevoerd. Zo is de schoonmaak bijvoorbeeld in eigen beheer genomen. Dit betekent dat Actief Plus nu de schoonmaak van de panden doet. Daarnaast zijn de functieprofielen en werkwijzen op de afdeling Vastgoed en Accommodatie geharmoniseerd. De post- en bevoorradingsroute is uitgebreid met de woonservicecentra, zodat we daar dezelfde interne dienstverlening hebben, en de inkoop is gecentraliseerd.” “Het voordeel van deze harmonisatie is dat de facilitaire ondersteuning nu veel efficiënter is”, zegt Den Dekker. “We hebben een eenduidig dienstenpakket ontwikkeld en realiseren kostenbesparingen, bijvoorbeeld door de inkoop voor de gehele, gefuseerde, organisatie te centraliseren.” 

Het facilitair bedrijf ‘en route’.

Voor elk wat wils Zorg is mensenwerk. Werk voor mensen, door mensen. Vandaar dat bij ActiVite de mensen centraal staan. Niet alleen de cliënten maar ook de medewerkers. ActiVite biedt haar medewerkers gunstige arbeidsvoorwaarden en volop mogelijkheden om door te groeien. Daniëlle Schaap, recruiter bij ActiVite, licht toe: “Veel moeders met kleine kinderen of herintreders denken dat het lastig is om een geschikte baan te vinden. De werktijden komen niet overeen met de schooltijden of er zijn allerlei diploma’s voor nodig. Bij ActiVite is echter voor elk wat wils. De functie hulp bij het huishouden is bijvoorbeeld een mooie, zelfstandige baan met veel vrijheid. In overleg met de cliënt kun je schuiven in je werkdagen en -tijden als dat nodig is. Voor mensen die graag een opleiding willen doen, biedt ActiVite verschillende opleidingen en cursussen. Dus binnen ActiVite zijn er ruime doorgroeimogelijkheden. Dit geldt natuurlijk voor de uitvoerende functies, maar zeker ook voor de functies op kantoor. Gertrude Meerburg verzorgt opleidingen binnen ActiVite. Zij vertelt: “ActiVite kent verschillende voorbeelden van verzorgenden die begonnen zijn in een huishoudelijke functie en via diverse opleidingen doorgegroeid zijn naar verzorgende. Hier worden jaarlijks plaatsen voor gereserveerd. Verder doorgroeien kan ook: er zijn een aantal verzorgenden die de opleiding tot verpleegkundige hebben afgerond. ActiVite biedt op deze manier mogelijkheden voor mensen die in zichzelf willen investeren”. “Een belangrijk onderdeel van de arbeidsvoorwaarden van ActiVite is het feit dat medewerkers het zelf vorm kunnen geven zoals zij dat willen. Standaard krijgen werknemers zes weken verlof. Maar wil jij liever meer verdienen en minder vakantie? Dan kun je vakantiedagen inruilen tegen extra salaris. Andersom is ook mogelijk. Daarnaast krijgt iedere medewerker een lidmaatschap met kortingen op onder andere de bibliotheek, musical, theater, sauna en sportschool. En ook vakanties kunnen met korting geboekt worden.”

Zorgproject Kompas Iedereen moet mee kunnen doen in de maatschappij en zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. ActiVite geeft van twee kanten vorm aan deze maatschappelijke betrokkenheid met het Zorgproject Kompas. In dit project worden mensen met een WWBuitkering met behulp van een interne opleiding begeleid naar een baan als assistent hulp bij het huishouden bij Actief Plus.

meelopen met ervaren medewerkers. Na het succesvol doorlopen hiervan ontvangen de deelnemers een certificaat en krijgen ze een arbeidsovereenkomst aangeboden. De deelnemers ervaren de opleiding als zeer positief. Ze leren professioneel schoonmaken, hun zelfvertrouwen groeit en ze krijgen het gevoel nu een kans te krijgen. “Mensen in mijn omgeving hebben

Nadat ActiVite hier in 2008 mee is gestart, in samenwerking met enkele gemeenten in de regio Leiden en het toenmalig CWI, zijn in 2009 ook de gemeente Alphen aan den Rijn en Intergemeentelijke Sociale Dienst (ISD) De Rijnstreek aangesloten. Een vooropleiding is niet nodig om aan het project deel te nemen. De deelnemers moeten wel over een duidelijke motivatie voor de opleiding en het werk en een degelijke taalvaardigheid beschikken. De opleiding bestaat uit lessen en

Scholing van een Kompas groep.

telkens gezegd dat ik toch niets kan, maar dit is me wel gelukt! Ik heb de opleiding afgemaakt en ik heb nu gewoon een baan” vertelde één van de dames. “Nu ben ik het visitekaartje voor ActiVite en met de richtlijnen die ik in de opleiding heb geleerd, zal ik zeker goed overkomen bij de zorgvrager.” Een andere dame: “Zonder steun vanuit de gemeente zou ik deze kans

niet hebben gehad, ook daarom heb ik me ingezet om het te halen.” Een groot deel van de deelnemers geeft aan dit als mogelijkheid te zien om verder door te groeien in de zorg. Eén deelnemer is ook al verder opgeleid tot Verzorgende B. Alle deelnemende gemeenten zijn zeer te spreken over het project en de aanpak van ActiVite om de deelnemers weer in de maatschappij te

betrekken. Van de deelnemers die starten aan de opleiding weet zo’n 80% het certificaat te behalen. Bijna 60% van de deelnemers, die sinds de start van Kompas en de voorloper De Witte Motor een contract aangeboden kregen, is nu nog bij ons werkzaam als assistent hulp bij het huishouden. 

ActiVite

15

ActiVite geconsolideerde balans per 31 december 2009 (na verwerking resultaatbestemming) ACTIVA

31 december 2008

31 december 2009

€

€

VASTE ACTIVA

PASSIVA

31 december 2008

31 december 2009

€

€

EIGEN VERMOGEN

Immateriële vaste activa

81.062

79.575

Materiële vaste activa

32.274.495

31.699.260

Financiële vaste activa

4.149.035

4.037.685

Kapitaal

1.285

1.285

9.163.156

9.740.760

Niet-collectief gefinancieerd vrij vermogen 1.987.749

1.925.011

Collectief gefinancieerd gebonden vermogen

36.504.592

35.816.520

VLOTTENDE ACTIVA

VOORZIENINGEN

11.152.190

11.667.056

993.853

1.732.871

Vorderingen en overlopende activa

6.640.310

8.090.849

LANGLOPENDE SCHULDEN

22.547.866

17.175.865

Vorderingen uit hoofde van financieringstekort

2.607.255

1.466.053

KORTLOPENDE SCHULDEN EN OVERLOPENDE PASSIVA

20.876.446

20.093.693

Liquide middelen

9.818.198

5.296.063

55.570.355

50.669.485

TOTAAL ACTIVA

19.065.763

14.852.965

55.570.355

50.669.485

TOTAAL PASSIVA

Geconsolideerde Exploitatierekening over 2009 Exploitatie 2008

Exploitatie 2009

€

€

BEDRIJFSOPBRENGSTEN Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten en subsidie

57.871.783

61.861.073

Niet gebudgetteerde zorgprestaties

20.428.719

14.838.225

6.360.398

7.433.623

Overige bedrijfsopbrengsten SOM DER BEDRIJFSOPBRENGSTEN

84.660.900

84.132.921

BEDRIJFSLASTEN Personeelskosten Afschrijvingen Overige bedrijfskosten

SOM DER BEDRIJFSLASTEN FINANCIËLE BATEN EN LASTEN (lasten) RESULTAAT

67.577.925

64.079.372

3.017.837

3.285.480

13.283.431

1.553.5274

83.879.192

82.900.125

Opmerkingen: 671.134

717.930

110.574

514.866

In de consolidatie welke geldt voor 2008 zijn opgenomen: Stichting ActiVite, Zorgtalent BV en De Vrienden BV. In de consolidatie welke geldt voor 2009 zijn opgenomen: Stichting ActiVite, Actief Plus BV, Zorgtalent BV, De Vrienden BV en De Lepelaar BV.

16

Jaarverslag 2009

Speciale aandacht OR voor woonservicecentra De Ondernemingsraad heeft als algemene taak de collectieve belangen van medewerkers zo goed mogelijk te behartigen en af te wegen tegen de belangen van de organisatie. Namens de werknemers wordt minstens zes maal per jaar overleg gevoerd met de (voorzitter van de) Raad van Bestuur. De besproken onderwerpen tussen bestuurder en raad hebben in 2009 voor een groot deel in het teken gestaan van uniformering en harmonisatie van een groot aantal onderwerpen als gevolg van de fusie (2008) en voortkomend uit de CAO VVT. Daarnaast bepaalden gevolgen en consequenties van externe veranderingen een deel van de agenda. De Ondernemingsraad werkt voor alle medewerkers van ActiVite: de verzorgenden en verpleegkundigen in de thuiszorg, de hulpen bij het huishouden, de collega’s op kantoor én al onze medewerkers werkzaam in de woonservicecentra: De Schutse, Agnes, Liduina, Rijnzate, Sint Joseph, Dillenburg en Zuidervaart.

Om goed op der hoogte te blijven heeft de Ondernemingsraad begin 2009 een commissie ingesteld die signalen uit de huizen doorgeeft. De leden van de commissie komen bijna dagelijks op de werkvloer en zien en horen veel. Zij zijn de extra ogen en oren van de OR. Eén van de activiteiten van deze commissie was een kennismakingslunch met de teammanagers Intramurale Dienstverlening (november 2009). Een delegatie van de commissie en de OR heeft in oktober 2009 Sint Joseph bezocht naar

aanleiding van berichtgeving in de pers. Het voornemen is om in de komende tijd ook alle andere woonservicecentra langs te gaan. De Ondernemingsraad heeft het hele jaar door een ‘open oor’ gehad voor vragen en signalen van medewerkers. Het is belangrijk dat informatie over (veranderingen in) beleid zo breed en uitvoerig mogelijk wordt gegeven en met elkaar kan worden gedeeld. In netwerkbijeenkomsten (o.a. vakbonden; Landelijk Overleg Ondernemingsraden in de VVT) volgt de OR de veranderingen in de gezondheidszorg en de gevolgen daarvan voor de werknemers op de voet. 

Cliëntenraad De medezeggenschap van cliënten bij Stichting ActiVite is geregeld via de ingestelde Centrale Cliëntenraad en per woonservicecentrum via de Lokale Cliëntenraad (CCR). ActiVite probeert de Centrale Cliëntenraad zoveel mogelijk een afspiegeling te laten zijn van haar klanten en bewoners. De Centrale Cliëntenraad (CCR) zet zich in voor de behartiging van de collectieve belangen van alle cliënten van Stichting ActiVite, zowel intramuraal als extramuraal. Doelstelling van de CCR is om – vanuit het cliëntenperspectief – een bijdrage te leveren aan een kwalitatief goede dienstverlening door ActiVite. De CCR doet dit proactief, door het leveren van zowel gevraagd als ongevraagd advies aan de directeuren en de Raad van Bestuur. Ook is de

CCR aanwezig bij bijvoorbeeld bijeenkomsten van het zorgkantoor of bij informatiebijeenkomsten over de nieuwbouw van onze woonservicecentra. De Centrale Cliëntenraad heeft in 2009 positief advies gegeven over onder meer: - Toekomst Dagvoorzieningen - Notitie Medicijnbeleid - Beleidsnotitie Vrijheidsbeperking - Rapport extramuralisering Agnes/verhuizing bewoners - Notitie Vrijwilligersbeleid - Notitie herijking wijkservicepunten - Beleidsnotitie Preventie Op een laagdrempelige maar geformaliseerde wijze, komt het cliëntenperspectief zo zeer nadrukkelijk op de agenda van ActiVite. 

Samenstelling Stichting ActiVite per 31 december 2009

Raad van Bestuur: Mw. A.P. Berkhout-Pos, voorzitter Dhr. A. Paats

Cliëntenraad: Dhr. R. Bal Dhr. H.G. Metaal, voorzitter Dhr. E.J.J. van Hout Dhr. G. Dallinga Dhr. A.A. van Duijn Mw. C.A.S.M. Görtemöller-de Groot Mw. W. Morsen Dhr. L.J. Plug Mw. J.C.M. Vergeer-de Groot Mw. J. Zwartjes Mw. C.E.M. Zoet

Dhr. T. Zwaan , bestuurssecretaris

Vacature : ambtelijk secretaris

Directie: Dhr. J. Baks, directeur Zorg Mw. Y. Broers, directeur Intramurale Dienstverlening Dhr. G van den Hoorn, directeur Bedrijfsvoering Mw. M. Kraakman, directeur Welzijn & Preventie Mw. S. Rutten, directeur Gespecialiseerde Zorg

Verpleegkundige Adviesraad: Mw. K. van Capelleveen, voorzitter Mw. A. Bos, penningmeester Mw. J. Tjepkema Mw. V. Ouwersloot Mw. V. Stronkhorst Mw. S. Witteman Dhr. M. Knetsch Dhr. B. Ooms

Raad van Toezicht: Dhr. B.J.M. Deitmers Dhr. Drs. R. Florijn Mw. S.B.M. Korff de Gidts, voorzitter Mw. Drs. A.B. Kromhout-den Dunnen, vice-voorzitter Mw. Mr. C.D.M. Soeterbroek Dhr. F.J. de Vijlder

Colofon Het jaarverslag is een uitgave van Stichting ActiVite De OR tijdens een training in 2009.

Redactie-adres Postbus 149 2350 AC Leiderdorp T (071) 516 14 15 E [email protected] I www.activite.nl Teksten Gerben Stolk, Pluma Tekst Afdeling Marketing & Communicatie Coördinatie Sandra Poel Fotografie Bert Hoogeveen, HGVB Afdeling Marketing & Communicatie Grafische vormgeving Bert Hoogeveen, HGVB Druk Drukkerij Sinteur, Leiderdorp

Terugblik van de Raad van Toezicht Voor de uitvoering van zijn functie laat de Raad van Toezicht zich leiden door de zorgbrede governancecode. In de code staan onder andere gedragsregels van de organisatie genoemd, maar ook gedragsregels voor de leden van de Raad van Toezicht. Het jaar 2009 is met een positief saldo afgesloten. ActiVite mag zich zeker een financieel gezonde organisatie noemen, die zich mede hierdoor goed kan voorbereiden op de toekomstige ontwikkelingen. Deze zullen in 2010 ook bezuinigingen in-

houden. Bij de ouderenzorg, vallend onder de AWBZ, zullen fundamentele keuzes gemaakt worden. Welke zorg gaat uit de AWBZ bijvoorbeeld naar de WMO of moet betaald gaan worden uit de zorgverzekering? Eén ding is duidelijk: wijzigingen in de AWBZ leiden tot onrust en mogelijk vèrstrekkende gevolgen voor onze bewoners en klanten. De Raad van Toezicht zal ActiVite ook in 2010 ondersteunen, zowel voor medewerkers, klanten als bewoners, met als doel zo goed mogelijk zorg te kunnen blijven leveren. 

Ondernemingsraad: Mw. T. Ammerlaan Mw. M. Barnhoorn Mw. M. den Hollander Mw. S. Hoogenboom Mw. J. Jager, voorzitter Mw. A. Jonkers Mw. J. Plokkaar Mw. W. Quak Mw. J. Verschuur, vice-voorzitter Mw. M. van der Voort Mw. A. van den Houten, ambtelijk secretaris

Verzorgende Adviesraad: Mw. M.A.E. Blaauwgeers-v.d. Drift Mw. R.M.C.H. van Bokhorst-Haaker Mw. E.C.M. Bouwmeester Mw. M.M. Russchenberg-Tinkelenberg, voorzitter Mw. A. Snijders-Koele Mw. W. van Vegten-van Lunsen Mw. J.F.M.M. Raemaekers