focus
Als ziek zijn tot
een handicap leidt Project uitgelicht
Welzijn garanderen van mensen met een mentale handicap in Cuba P o rt r e t
Tirean en Navea: liefde voor het leven
© Nicolas Axelrod - Handicap International
#112
A pr i l ➜ j u n i 2 0 1 6
p.3 In het kort
Door de ogen van Vincent
Project uitgelicht
Welzijn garanderen van mensen met een mentale handicap in Cuba
p.6 beeld
© J-J. Bernard - handicap international
p.4
p.8 Portret
Tirean en Navea: liefde voor het leven
p.9 focus
Als ziek zijn tot een handicap leidt
p.11 - 12 doe mee
Je laat meer na dan je DNA Tip: jouw feest is de beste hulp! Agenda Vrijwilligers in actie tegen explosieve wapens
Spelende kinderen, blije gezichten. Evident lijkt het, maar toch is dat het niet. Koffi, het kind op de voorgrond, was bijna zijn arm verloren door Buruli-ulcus, een huid- en botinfectieziekte. Door een huidtransplantatie en kinesitherapie is hij vandaag genezen. Het is vaak niet de eerste oorzaak waar we aan denken, maar ook ziektes kunnen leiden tot een handicap. Het zijn ziektes die lang aanslepen, transformeren, complicaties meebrengen en leiden tot gezondheidsproblemen en beperkingen die jarenlange en voortdurende verzorging eisen. Denk aan hart- en vaatziektes, diabetes, chronische nierinsufficiëntie, hepatitis, kanker, longziektes, aandoeningen van het spijsverteringsstelsel, hiv … Het zijn veel voorkomende aandoeningen bij ons, maar ook in ontwikkelingslanden stellen we ze steeds vaker vast. Bovenop deze chronische ziektes heeft het Afrikaanse continent ook af te rekenen met tropische ziektes, waaraan bijna de helft van alle handicaps te wijten is. De slaapziekte, Buruli-ulcus, rivierblindheid, lymfatische filariasis … Nog steeds treffen deze aandoeningen meer dan één miljard mensen, van wie 500 miljoen kinderen, in 149 landen. Het zijn cijfers die voor zich spreken.
Onder de Hoge Bescherming van hare Majesteit de Koningin Verantwoordelijke uitgever: Jan Brigou, Gewijde-Boomstraat 44 Bus 1 - 1050 Brussel Realisatie: Griet Ryckeboer, Aurore Van Vooren Redactie: Griet Ryckeboer, Aurore Van Vooren Vormgeving: Beltza Productie: DadyKate Info donateurs: Tel: 02 233 01 82 E-mail:
[email protected] BE80 0000 0000 7777
www.handicapinternational.be
Er is nog heel wat werk voor de boeg om deze tropische ziektes, waar weinig aandacht voor is, uit de wereld te bannen, om chronische ziektes te voorkomen en de gevolgen ervan te verzachten. Laat dat ons doel zijn.
Vincent Slÿpen Algemeen directeur
3
in het kort 16.079
© Lucas Veuve - handicap international
Ik kon nooit lezen wat de leraar op het bord schreef. Ik verstond de leerstof niet en was bang om zelf iets op het bord te moeten schrijven … totdat ik een bril kreeg van Handicap International.
revalidatiesessies en sessies voor psychosociale hulp heeft Handicap International georganiseerd gedurende het eerste jaar na de hevige aardbeving in Nepal op 25 april 2015. Handicap International was op het moment van de beving aanwezig in het land en kon vanaf het eerste uur hulp bieden. Onze teams werden gesterkt door hun eerdere sensibiliseringswerk rond de gevaren van natuurrampen en konden beroep doen op hun ervaring op het vlak van slachtofferbehandeling bij aardbevingen. Verder deelden ze bijna 5.000 mobiliteitshulpmiddelen uit, eerstehulpkits voor 11.220 Nepalezen in nood en winterkits voor 9.548 getroffenen.
Gezondheidszorg verzekeren in een land in oorlog
Adama is een van de eerste kinderen die geholpen werd via het project voor inclusief onderwijs in Senegal. Handicap International voorziet er medische consultaties in basisscholen, zodat vroegtijdig beperkingen worden opgespoord die kunnen leiden tot leerachterstand of zelfs het opgeven van school.
© Camille Lepage - handicap international
© J-J. Bernard handicap international
In Zuid-Soedan brak eind 2013 een burgeroorlog uit. Handicap International is in het land aanwezig om noodhulp te bieden. Onze teams zetten steunpunten op voor mensen met een beperking en andere kwetsbare personen in het ontheemdenkamp van Juba. In deze kleine medische centra identificeren ze de behoeften van de mensen en verwijzen ze hen, indien nodig, door naar de geschikte diensten. Ongeveer 50.000 gezinnen, onder wie 7.800 mensen met een handicap, kregen op die manier al hulp.
4
project uitgelicht
Welzijn garanderen Wat? Functionele of gemeenschapsgerichte revalidatie.
Waarom? Om de integratie van mensen met een handicap en hun familie te bevorderen en hun levenskwaliteit te verbeteren.
Waar? De provincie Piñar del Rio, Cuba.
van mensen met een mentale handicap in Cuba Achtergrond
Van alle personen met een handicap in Cuba heeft bijna één derde een verstandelijke beperking, een type handicap waarover weinig geweten is bij de bevolking. “Zwangere vrouwen krijgen onvoldoende informatie over de risico’s en gevolgen in geval van een handicap bij hun kind. Ook zijn de families nog niet voldoende voorbereid om een kind met een beperking in hun gezin op te nemen”, aldus Philippe Martinez, directeur van Handicap International in Cuba. Voor een betere preventie en kennis van handicaps bij de gemeenschappen en een kwaliteitsvollere behandeling van personen met een handicap, leidt Handicap International een project rond functionele revalidatie in de provincie Piñar del Rio. Via het project komen onze teams tegemoet aan de behoeften van personen met een handicap en werken ze tegelijk samen met hun familie en de gemeenschappen, om hun aanvaarding in de maatschappij te bevorderen. “Ik zat erg verlegen om mijn handicap”, zegt Tomàs Rodrìguez Maqueira. “Maar dit project gaf me moed. Ik begon aan een tweede leven en help nu mensen die in dezelfde situatie zijn als ik.”
In cijfers
Meer dan
Kosten? € 520.000 (voor drie jaar).
360.000 personen in Cuba hebben een handicap.
1/3
van de personen met een handicap heeft een verstandelijke beperking.
800
gezondheidsdeskundigen en gemeenschapswerkers zijn bij het project betrokken.
1.400 personen met een handicap worden rechtstreeks via het project geholpen.
5
© Layla Aerts - handicap international
1
Gezondheidsdeskundigen opleiden Handicap International leidt kinderartsen en verloskundigen op voor een betere preventie van handicaps en een kwaliteitsvollere behandeling van personen met een handicap.
2
© Layla Aerts - handicap international
© Layla Aerts - handicap international
Sensibiliseringscampagnes voeren Onze teams voeren campagnes om de bevolking duidelijk te maken wat een verstandelijke beperking inhoudt en om de discriminatie van mensen met een beperking te doen afnemen.
3
Pedagogische middelen ontwikkelen Om kinderen en jongeren met een verstandelijke handicap te stimuleren, heeft Handicap International samen met haar partners specifieke pedagogische middelen ontwikkeld.
4
Hulpgroepen oprichten
© Layla Aerts - handicap international
Gemeenschapswerkers organiseren ludieke, sportieve of sociale groepsactiviteiten, om ervoor te zorgen dat personen met een handicap meer door hun familie geaccepteerd zouden worden.
Help mee Jouw steun voor ons project?
Doe een gift op BE80 0000 0000 7777 Goed om weten: bij een jaarlijkse gift van 40 euro of meer ontvang je een fiscaal attest. Een gift van 40 euro zal daarom slechts 22 euro kosten.
© Kristof Vadino - Handicap International
Meer info: www.handicapinternational.be/nl/beeld
8
portret
Tirean en Navea: liefde voor het leven In een houten huisje langs de weg in Cambodja wast een vrouw vlijgig kleren in een teil. Een man houdt er een winkeltje open. Zij steunt op haar prothese, hij leunt op zijn kruk. Navea en Tirean overleefden jaren geleden allebei een ongeval met een antipersoonsmijn. Vandaag vormen ze een gelukkig koppel, dat wordt bijgestaan door Handicap International. Tirean werd geboren in de provincie Kompong Cham, terwijl Navea afkomstig is van de zuidelijker gelegen provincie Takev. Gescheiden door een 200-tal kilometer, waren de twee niet meteen voorbestemd om elkaar ooit te leren kennen. De kiem van hun ontmoeting ligt een dramatische gebeurtenis. In 1986 – Cambodja lag toen nog bezaaid met antipersoonsmijnen – werden Tirean en enkele vrienden door hun chef naar een andere gemeente gestuurd. Daar zette het gezelschap een fatale stap op een verkeerde plaats: een mijn ontplofte, één van de vrienden kwam om en Tirean veloor zijn linkerbeen. Datzelfde jaar was Navea, toen 18, hetzelfde lot beschoren. Ze was samen met enkele buren bamboe aan het plukken, toen een mijn ontplofte. Ze verloor haar linkerbeen. “Ik heb geluk gehad”, vertelt ze. “Aanvankelijk dacht ik dat ik nooit meer zou kunnen lopen. Maar een van de artsen van het ziekenhuis van Phnom Penh, waar ik verzorgd werd, ontfermde zich over me. Hij zorgde ervoor dat ik een prothese kreeg.” “Ik heb er drie maanden over gedaan om mijn prothese te leren gebruiken”, vervolgt ze. “Tirean was er sneller mee weg, hoewel hij vandaag liever zijn kruk gebruikt. Maar ik draag mijn prothese elke dag en wandel zelfs sneller dan iemand met beide benen.” Tirean lacht luid en kijkt haar aan: “Dat is waar. Zelfs slapen doe je met prothese aan!” In 1993 ontmoetten Tirean en Navea elkaar in een opleidingscentrum voor personen met een handicap in Phnom Penh. “We sloegen een praatje, leerden elkaar
© A. Van Vooren - Handicap International
We hebben samen drie jongens, van 22, 18 en 9 jaar oud. De twee jongste kinderen gaan nog naar school. De oudste is intussen getrouwd en ons eerste kleinkind is op komst.
Intussen kunnen ze steeds terecht in het revalidatiecentrum van Handicap International, in de stad Kompong Cham. Navea moet er binnenkort weer naartoe. “Mijn prothese slijt erg snel. Er zijn veel trappen hier. Ik heb er geen idee van hoeveel treden ik elke dag op en af moet om de was te doen en op te hangen. Misschien wordt het wel eens tijd om mijn voet te vervangen.” “Ik gebruik mijn prothese eerder als we ergens naartoe gaan, zoals de markt. Vroeger keken de mensen ons vreemd aan en voelden we ons echt gediscrimineerd. Vandaag is dat anders”, besluit Tirean. “Ik kan zelfs zeggen dat we gelukkig zijn!”
beter kennen ... en werden verliefd.” Dat zijn ze vandaag duidelijk nog steeds: ze plagen elkaar en wisselen voortdurend vertederde blikken uit. “We hebben samen drie jongens, van 22, 18 en 9 jaar oud. De twee jongste kinderen gaan nog naar school. De oudste is intussen getrouwd en ons eerste kleinkind is op komst”, vertelt een bijzonder trotse Navea. Vandaag kan het koppel zelf de kost verdienen: hij in zijn bescheiden winkel, zij in haar wasserij. “Ons inkomen is voldoende om de kinderen naar school te sturen en om zelfs een beetje spaargeld aan de kant te zetten.”
Tirean en Navea zijn twee van de in totaal
2.536 personen die begeleiding krijgen in Handicap Internationals revalidatiecentrum van Kompong Cham. In 2015 voorzag het centrum
757 nieuwe protheses en ortheses en werden er 603 hersteld.
9
focus
© Corentin Fohlen - Handicap International
Het aantal mensen dat een been moet laten amputeren ligt 10 tot 20 keer hoger bij diabetespatiënten. Bron: WHO
Als ziek zijn
tot een handicap leidt De oorzaak van een handicap wordt snel gezocht bij een probleem tijdens de geboorte, een verkeersongeval of, in conflictgebieden, bij een ongeluk met mijnen of andere explosieve wapens. Minder spontaan denken we aan de talloze ziektes die ook zware handicaps veroorzaken. In die gevallen kan een aangepaste behandeling meestal de ontwikkeling van een beperking voorkomen of inperken. Ook ziektes als diabetes of elefantiase kunnen leiden tot fysieke beperkingen: blindheid, verlamming, letsels die een amputatie noodzakelijk maken … Dit gaat vaak gepaard met negatieve sociale gevolgen, zoals verstoting uit de gemeenschap. Door sociale afzondering en lichamelijke verzwakking vergroot het risico voor de zieke om in armoede te belanden. Om deze reeks aan nefaste gevolgen te vermijden, is preventie en toegang tot een aangepaste behandeling cruciaal.
10
Actie binnen de gemeenschappen Handicap International begeeft zich tot in de meest afgelegen dorpen om patiënten vroegtijdig te identificeren en te verzekeren dat ze zo snel mogelijk de nodige verzorging krijgen. Ze informeren er de mensen over het belang van basishygiëne, bv. de verzorging van kleine wondjes, voor hun gezondheid. Onze teams zijn op die manier actief in Madagaskar, waar elefantiase veel zieken eist, en in de Filipijnen, dat in de top vijftien staat van landen met het hoogste aantal diabetespatiënten.1
Sensibilisering: een noodzaak Onze teams verspreiden preventieboodschappen onder de bevolking en geven hen essentiële informatie mee over welbepaalde ziektes: op welke manier worden ze overgedragen, wat zijn de gevolgen, hoe kan verspreiding worden tegengegaan … Handicap International bindt eveneens de strijd aan met bijgeloof – wat vooral leeft in de meest afgelegen dorpen – dat gemeenschappen ertoe kan aanzetten om zieke personen te verstoten.
• Lymfatische filariasis
(in een ernstige vorm ook gekend als elefantiase)
• Onchocerciase
Volwaardige opvolging
(rivierblindheid)
Iemand die een blijvende handicap heeft ontwikkeld, bijvoorbeeld door verlamming of na een amputatie, heeft nood aan kinesitherapie en mobiliteitshulpmiddelen zoals een prothese. Maar daar stoppen de behoeftes niet. Vaak kan de persoon niet langer zijn of haar beroep uitoefenen en een inkomen verwerven. Heeft hij of zij genoeg geld om de behandeling te betalen? Kan de familie indien nodig helpen? Zijn er misschien andere opleidings- of jobmogelijkheden? De teams van Handicap International zoeken een antwoord op al deze vragen. Ons doel is duidelijk: personen met een ziekte of handicap hun waardigheid teruggeven. 1
De meest voorkomende ziektes in ontwikkelingslanden die leiden tot een handicap:
Cijfers van World Diabetes Foundation, dat de projecten van Handicap International in de Filipijnen gedeeltelijk financiert.
• Diabetes • Buruli-ulcus (huid- en
botinfectieziekte)
• Hiv/aids • Lepra • Polio (kinderverlamming) • Noma (vorm van
gangreen)
• Ondervoeding Bron: WHO
Getuigenissen Flesy Pelagie Madagaskar
Pepito Tina Filipijnen © Handicap International
Flesy heeft lymfatische filariasis, een door muggen overgedragen ziekte die het lymfestelsel verstoort, met opzwelling van het weefsel in armen, benen of genitaliën tot gevolg. Door opgezwollen voeten kan Flesy moeilijk stappen. Geregeld heeft ze last van hoge koorts. Het is pijnlijk en vermoeiend voor haar om de hele dag op de schoolbanken te zitten en de les te volgen. Sinds kort wordt ze begeleid door Handicap International. “Sinds ik met de oefeningen ben begonnen, gaat het veel beter om te stappen en kan ik met
© Till Mayer - Handicap International
de andere kinderen spelen”, zegt ze.
Een aanhoudende wonde aan zijn voet baarde Pepito zorgen. Toen hij de dokter raadpleegde, viel het verdict: hij had diabetes en moest koste wat kost zijn wonde goed verzorgen. Kort daarop verwondde de garagist zich opnieuw, met alweer een infectie tot gevolg. Pepito kwam uiteindelijk terecht in een ziekenhuis waar Handicap International actief is. Daar legden ze hem uit hoe hij met zijn diabetes moet omgaan en hoe hij nieuwe infecties kan vermijden. “Ik was bang, maar ze hebben me geholpen om mijn angsten te overwinnen. Ik heb
geleerd om mijn voet goed te verzorgen en op mijn voeding te letten. Ik ben beter nu.”
11
doe mee Je laat meer na dan je DNA
Agenda
Mijn hele leven ben ik kinesiste geweest. Ik schat het belang van het werk van Handicap International hoog in. Ik heb er alle vertrouwen in dat ik via mijn legaat mensen in nood in het Zuiden aan een beter leven kan helpen.
Fototentoonstelling Scenario 7.3, nationale feestdag in Warandepark, Brussel
21/07
Getuigenis van Evelyne, die in haar testament kiest voor Handicap International
Je betekent meer voor de wereld dan wat je nalaat in je DNA. Wat jij belangrijk vindt, is jouw kostbaarste erfenis. Laat ze niet verloren gaan. Neem Handicap International op in je testament en laat je hart doorleven in het werk van onze teams.
Beau vélo de RAVeL, fietstocht in teken van Handicap International, Namen
Ontvang onze gratis infobrochure of vraag vrijblijvend een gesprek aan.
13/08
x
[email protected] 02 233 01 02
Animatie op Urban Arts Solidarity Festival aan Flagey, Brussel
19/08
Laissez plus que votre ADN.
Kies je favoriet
Brussels Marathon & Half Marathon
Vous laissez derrière vous bien plus que votre ADN. Vos actions et vos choix sont le reflet des valeurs essentielles à vos yeux. Ne les laissez pas disparaître. Inscrivez Handicap International dans votre testament. C’est un peu de vous qui vivra dans le travail de nos équipes.
Jouw stem telt bij onze wedstrijd Design with a Heart! Kies je favoriete uitvinding om het dagelijkse leven van minder mobiele mensen te vergemakkelijken en bepaal wie de BRICO publieksprijs in de wacht sleept. Stem van 24 juli tot 7 augustus op www.handicapinternational.be.
02/10
Pour recevoir gratuitement notre brochure ou avoir un entretien personnel : T 02 233 01 02 -
[email protected] www.handicapinternational.be
2692-adv-NL-A4-FR-151015.indd 1
30/10/15 12:20
Tip: jouw feest is de beste hulp! Een nieuwe spruit in de familie, een gouden jubeleum of een welverdiend punt achter de carrière: er zijn veel momenten in het leven die nog mooier worden als je ze viert met de mensen die je dierbaar zijn. Het samenzijn is ook de uitgelezen kans om de meest kwetsbare personen in het Zuiden te helpen. Want wens je geen cadeaus te ontvangen, dan kun je vragen in ruil een gift te doen aan Handicap International. Zo geniet iedereen van een hartelijk feest en krijgen de meest kwetsbare personen in het Zuiden (mensen met een handicap, kinderen in nood, zwangere vrouwen …) een beter leven.
Klaar om te vieren voor het goede doel? Het simpele crowdfundingplatform op onze website laat je toe gemakkelijk giften in te zamelen voor je feest of elke andere actie voor Handicap International. Je kan er je vooruitgang op de voet volgen en steungevers kunnen er een persoonlijk berichtje nalaten.
x
www.handicapinternational.be/nl/ je-eigen-actie
[email protected] 02 233 01 90
12
doe mee Vrijwilligers in actie tegen explosieve wapens In het voorjaar, op 9 april, trokken de vrijwilligers van Handicap International de straat op om handtekeningen te verzamelen tegen het onaanvaardbare gebruik van explosieve wapens in dichtbevolkte gebieden. Dankzij hun acties in Gent, Antwerpen, Aarlen, Bergen, Charleroi en Brussel, tikten we af op meer dan 2.100 handtekeningen!
petitie
Teken de petitie
Bij het gebruik van explosieve wapens in woongebieden zijn 92% van alle slachtoffers burgers. Stop dit onrecht! Roep de staten op om een einde te maken aan deze ontoelaatbare praktijk.
x www.stopdebommen.be © T. Laamoumi, Y. Renuart, A. Penninckx, Handicap International
