Alles Goed? Workshop Signaleren van stressklachten en burn-out bij werknemers – de ideale werknemer het meest kwetsbaar?
Alles goed? Samenwerken aan minder psychisch verzuim
Alles Goed? Liesbeth Niessen Psycholoog Arbeid en Gezondheid N.I.P.
www.competencecoaching.nl
Alles goed? Samenwerken aan minder psychisch verzuim
Casus Leidinggevende: Mijn medewerker Rene functioneert niet meer zo goed. Het is een groot verschil met een half jaar geleden. Hij blijft maar bezig en is niet op tijd klaar. Als ik vraag om een overzicht komt het niet. In de teamvergaderingen reageert hij geprikkeld. Hij ziet er moe uit en als ik vraag of alles wel goed gaat, zegt hij dat hij hoofdpijn heeft maar dat er verder niks aan de hand is en dat hij geen hulp nodig heeft. Ik moet er niet aan denken dat hij uit gaat vallen Ik weet niet zo goed hoe ik er met hem over moet praten.
Alles goed? Samenwerken aan minder psychisch verzuim
Meerwaarde HRM • Kennis over signalering • Kennis over organisatie-kenmerken en persoonskenmerken • Coaching van LG: voorbereiding en aanpak gesprek, insteek/houding LG gespreksvaardigheden; • Vervolg: afspraken, actie/steun vanuit organisatie; doorverwijzing Alles goed? Samenwerken aan minder psychisch verzuim
Signalering: verstoring balans • Wanneer denk je: die werknemer vertoont stressklachten… => Welke signalen ?
Alles goed? Samenwerken aan minder psychisch verzuim
Signalering: verstoring balans
Alles goed? Samenwerken aan minder psychisch verzuim
Signalering: verstoring balans • Er is sprake van chronische vermoeidheid, vanwege gebrek aan herstel. • Er is roofbouw gepleegd. Lichaam blijft in staat van voortdurende alertheid door neurohormonale ontregeling.
Alles goed? Samenwerken aan minder psychisch verzuim
Signalering: verstoring balans • • • •
fysiek stemming/gevoel cognitieve functies gedrag / coping => verlies van controle
Alles goed? Samenwerken aan minder psychisch verzuim
Signalering: verstoring balans Fysiek:
Emotioneel:
• • • • • • • • • • • •
• • • • • • • • • • • •
Energie: te actief, te apathisch Vermoeid, uitgeput Gespannen Slaapstoornissen Hoofd-nek-rug-spierpijn Trillen, transpireren Hartklachten; bloeddruk Hyperventilatie Maag/darm Eetlust Verzwakte weerstand Etc.
Angsten Schrikachtig Onzeker, gebrek aan zelfvertrouwen Machteloos Somber, depressief Gevoel van leegte niet kunnen genieten Tegen alles opzien Zorgelijk Labiel Overprikkeld Etc.
Alles goed? Samenwerken aan minder psychisch verzuim
Signalering: verstoring balans • Gedrag, coping
• Cognitieve functies
• • • • • • •
• • •
• • • •
Doorhollen, haastig, werk naar huis Grenzen niet ervaren Snel geïrriteerd Geen nee durven zeggen Sociaal terugtrekgedrag Initiatiefloosheid Toename roken, koffie, alcohol, slecht eten Toename hanggedrag bv. zappen, laat maken Impulsief Controle gedrag Etc.
• • • • • • •
Aandacht, concentratieproblemen Geheugen problemen Problemen met plannen en organiseren Piekeren,malen Problemen met overzicht Besluiteloos Vergissingen Associatief denken (ipv. logisch) Realiteit uit het oog verliezen Etc.
Alles goed? Samenwerken aan minder psychisch verzuim
Persoonskenmerken • Welke kenmerken heeft de ideale werknemer?
Alles goed? Samenwerken aan minder psychisch verzuim
Persoonskenmerken Risicoprofiel - plus stressoren in de organisatie: - Perfectionistisch - Loyaal - Plichtsgetrouw => innerlijke drijfveren om aan eisen te voldoen + eenzijdige coping t.a.v. de ervaren stressoren Alles goed? Samenwerken aan minder psychisch verzuim
Persoonskenmerken 7 Copingstijlen (Utrechtse Coping Lijst UCL): -
Actief benaderen Afleiding zoeken Vermijden Steun zoeken Passief opstellen Emotioneel reageren Relativeren Alles goed? Samenwerken aan minder psychisch verzuim
Coaching LG Hoe voer je als LG het gesprek met de werknemer? Aandachtspunten: – voorbereiding gesprek – gespreksagenda – na het gesprek – verwijzing • Alles goed? Samenwerken aan minder psychisch verzuim
Coaching LG Voorbereiding gesprek (vervolg): Laagdrempelig Transparant over doel Snel plannen Alvast eventuele oplossingen Alles goed? Samenwerken aan minder psychisch verzuim
Coaching LG + RUST, TIJD EN ECHT LUISTEREN + Gespreksagenda: signalen (denk aan 4 categorieën) werk: functieomschrijving, arbeidsomstandigheden, werklast, samenwerking evt. privé: partner, kinderen, mantelzorg, financiën, leefstijl risicoprofiel en coping hoe verder/ wie wat Alles goed? Samenwerken aan minder psychisch verzuim
Externe interventies Verwijzing (naar A&G psycholoog): waarom zinvol? • denken/mentale functies niet optimaal • stress reversal is een moeilijk proces • het betreft vaak ingesleten, automatische denk/gedragspatronen • afstemming van opbouw draagkracht > werk • samenwerking met A&G tussentijds en bij re-integratie Alles goed? Samenwerken aan minder psychisch verzuim
Externe interventies Onderdelen van de interventie door A&G psycholoog: • (soms) noodingreep • erkenning van het probleem • ‘reversal’ van de stressklachten – grenzen eigen fysieke en mentale functioneren opnieuw leren kennen; afwisseling rust en inspanning • onderzoek stressoren in werksituatie • ..> Alles goed? Samenwerken aan minder psychisch verzuim
Externe interventies Vervolg> onderdelen van de interventie door A&G
psycholoog: • zelfmanagement – omgaan met stress en druk, keuzes maken; ‘opjaag’gedachten onderzoeken/bijstellen • opbouw draagkracht en vitaliteitsherstel • training vaardigheden (b.v. communicatie, timemanagement, assertiviteit) • plan voor werkhervatting/re-integratie i.s.m. organisatie Alles goed? Samenwerken aan minder psychisch verzuim
Externe interventies - Waarop letten bij werkhervatting Herstel klachten (4 categorieën), herstelvermogen, vitaliteit, belastbaar, plan voor werkhervatting gemaakt Aandachtspunten werkhervattingsplan (werkzaamheden, werktijden, werkomstandigheden, werkhouding, 1e dag)
Alles goed? Samenwerken aan minder psychisch verzuim
Afsluiting workshop Vragen? Resultaat? Eerste stap?
Alles goed? Samenwerken aan minder psychisch verzuim
Succes!
Alles goed? Samenwerken aan minder psychisch verzuim