Alleenstaande ouders en kindregelingen Op deze site wordt u geïnformeerd over regelingen die in het regeerakkoord ‘Bruggen slaan’ zijn opgenomen. Naar aanleiding van de plannen voor het versoberen van de huidige kindregelingen is in opdracht van de FNV Vrouwenbond een onderzoek gedaan. Het onderzoek was specifiek gericht op een regeling die geldt voor alleenstaande ouders. Naar aanleiding van de resultaten uit het onderzoek willen wij u informeren wat er voor u in de toekomst mogelijk gaat wijzigen. Hierbij zullen wij ons richten op de positie van alleenstaande ouders. Huidige situatie
In het Regeerakkoord dat in september 2012 is gepresenteerd zijn er plannen opgenomen die effect zullen hebben op regelingen van werkende ouders. Onder oud-minister Kamp waren deze al grotendeels vormgegeven. De regelingen zullen gelden voor zowel tweeverdieners als voor alleenstaande ouders. De regelingen zijn in het verleden in het leven geroepen om ouders financieel te ondersteunen en te laten participeren op de arbeidsmarkt. Momenteel zijn in Nederland negen kindregelingen zie hiervoor tabel 1.1. In het regeerakkoord wil mende kindregelingen hervormen en versoberen tot vier kindregelingen. De reden die hiervoor wordt gegeven is dat het stelsel te versoberen en te hervormen. Men wil hiermee het stelsel vereenvoudigen, de arbeidsparticipatie te verhogen en inkomensondersteuning bieden waar die het hardste nodig is. Momenteel zijn er veel ouders die niet bewust zijn van de regelingen waar zij aanspraak op kunnen maken. Soms overkoepelen de regelingen elkaar. Met het terugbrengen naar vier regelingen zullen meerdere regelingen komen te vervallen. Van de regelingen zijn er twee gericht op inkomensondersteuning en twee op participatiebevordering. Vanuit het Kabinet wordt gesteld dat alleenstaande ouders nog kunnen terugvallen op de inkomensafhankelijke combinatiekorting. Men komt hiervoor alleen in aanmerking als de kinderen nog geen 12 jaar oud zijn. Hiermee worden ouders gestimuleerd om deel te blijven nemen aan de arbeidsmarkt. Het kabinet wil vrouwen blijven stimuleren om deel te nemen aan de arbeidsmarkt maar wel inkomensafhankelijker. Dus hoe hoger het inkomen hoe zwaarder de lasten.
Huidige kindregelingen
Geplande kindregelingen
1.Kinderbijslag
1. Kinderbijslag
2. Kindgebonden budget
2. Kindgebonden budget
3. Kinderopvangtoeslag
3. Kinderopvang toeslag
4. Ouderschapsverlof korting
De 4. Inkomensafhankelijke combinatiekorting
5. Aanvulling in de bijstand en de Anw voor alleenstaande ouders 6. (aanvullende) alleenstaande ouderkorting 7. Inkomensafhankelijke combinatiekorting 8. Wet tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten (WTOS) 9. Tegemoetkoming ouders thuiswonende gehandicapte kinderen (TOG) tabel. 1.1.Overzicht van de huidige kindregelingen Wat is de regering nog meer van plan.
In het regeerakkoord zijn de volgende plannen opgenomen die mede hebben geleid tot het terugdringen van de kindregelingen. Hier een duidelijk overzicht wat er in het Regeerakkoord ‘Bruggen slaan’ is opgenomen op een rij. (1) De aanvulling in de bijstand en de Anw voor alleenstaande ouders wordt afgeschaft. (2) De fiscale alleenstaande ouderkorting en de aanvullende alleenstaande ouderkorting worden afgeschaft. (3 ) Daarvoor in de plaats komt in het kindgebonden budget een alleenstaande ouderkop van 2800 euro per jaar. (4) In het kindgebonden budget wordt de inkomensgrens waar onder het volledige bedrag wordt ontvangen, verlaagd naar de inkomensgrens die ook in de zorgtoeslag wordt gebruikt. (5) In de kinderbijslag worden de bedragen verlaagd naar de bedragen van de jongste leeftijdscategorie, er gelden leeftijdsonafhankelijke bedragen. Deze maatregel wordt al in 2014 ingevoerd. Daarnaast wordt de kinderbijslag in de tweede helft van 2013 en 2014 niet geïndexeerd. Dit geldt ook voor het hele jaar 2015. (6) De WTOS 17- wordt afgeschaft en budgettair neutraal geïntegreerd met het kopje op het kindgebonden budget voor ouders van kinderen van 16-17 jaar. De TOG wordt afgeschaft en budgettair neutraal geïntegreerd met de AKW. (7) De ouderschapsverlofkorting en de aftrek voor levensonderhoud kinderen (Lok) worden afgeschaft. (8) In het kindgebonden budget wordt het bedrag voor het eerste kind met ingang van 2015 met 25 euro verhoogd.
(9) In het kindgebonden budget wordt het bedrag voor het tweede kind met ingang van 2015 met 517 euro verhoogd. (10) Ter compensatie van het afschaffen van de gratis schoolboeken worden de bedragen in het kindgebonden budget voor ouders van kinderen van 12-17 jaar in 2 stappen verhoogd. Wat betekent dit voor de alleenstaande ouders
Momenteel komen alleenstaande ouders die werkzaam zijn in aanmerking voor de (aanvullende) alleenstaande ouderkorting. Dit is een fiscale regeling waar werkende ouders gebruik van kunnen maken en maakt deel uit van de Wet Inkomstenbelasting 20011. De alleenstaande ouderkorting is in het verleden in het leven geroepen om alleenstaande ouders in inkomsten te ondersteunen en zorg te dragen dat zij participeren op de arbeidsmarkt en dit doel heeft het in de huidige tijd nog steeds. Momenteel kan de alleenstaande ouderkorting oplopen tot €947,- en voor de aanvullende alleenstaande ouderkorting tot €1319,-. Met de plannen van het kabinet komt deze in 2015 te vervallen. Voor alleenstaanden in de bijstand en ANW zal de aanvulling komen te vervallen. Hiermee wil de regering ervoor zorgen dat deze groep beloond wordt om te gaan werken en armoedeval aanpakken. Om de kosten te compenseren wordt er in het Kindgebonden budget een compensatie in de vorm van de Alleenstaande ouderkop van €2800,- per jaar aangeboden. Het kindgebonden budget zal worden gelijk getrokken aan de loongrens van de zorgtoeslag en deze ligt momenteel op de €30.939,- per jaar. Dit betekent dat wanneer het inkomen boven deze grens uitkomt het kindgebonden budget zal afnemen. In het regeerakkoord is niet terug te vinden of dit ook geldt voor de alleenstaande ouderkop. zorgen vanuit de Vrouwenbond De Vrouwenbond is al benaderd door alleenstaande ouders die hun zorgen uitten. Alleenstaande moeders achten de kans groot dat zij een inkomstenterugval kunnen verwachten waardoor zij genoodzaakt zijn om keuzes te maken. Zij twijfelen of het wel rendabel is om voltijd of deeltijd te blijven werken met een modaal inkomen. Doordat het kabinet nog bezig is met het vormgeven aan de uitvoering van de kindregelingen is het onduidelijk voor welke voorzieningen men in aanmerking zal kunnen komen. De FNV Vrouwenbond ziet de alleenstaande ouders als een specifieke groep die beschermd moeten worden. Vooral doordat er onduidelijkheden zijn hoe de regelingen worden vormgegeven is het moeilijk te zeggen wat ouders in de toekomst kunnen verwachten. De bond zal alert blijven op de plannen van de regering. De plannen zullen worden gepresenteerd in september op Prinsjesdag 2013.
1
(Pieterse, 2012)
Conclusie naar aanleiding van het onderzoek
In hoeverre de afschaffing van de alleenstaande ouderkorting effect op de arbeidsparticipatie en het inkomen heeft, is voor elke alleenstaande moeders verschillend. Vanuit het verleden kan er worden aangetoond dat de regelingen die zijn ingezet om alleenstaande ouders en gezinnen financieel te ondersteunen zeker een bijdrage hebben geleverd aan de arbeidsparticipatie. Ouders werden beloond om meer te gaan werken. Met de vele bezuinigingen moeten veel alleenstaande ouders keuzes gaan maken. De alleenstaande ouderkorting liep op als je meer verdiende en dat motiveert om meer te gaan werken. Een moeder met partner heeft hierbij altijd een keuze om thuis te blijven of te gaan werken, een alleenstaande moeder niet of zij moet leven van een bijstanduitkering. Veel moeders willen een bijdrage leveren en financieel onafhankelijk zijn. Wel hebben de fiscale regelingen effect op de mogelijkheden die zij hebben. Voor veel moeders zal het verdwijnen van de alleenstaande ouderkorting ertoe leiden dat zij met hun inkomen net boven de inkomensgrens zullen komen en hierdoor mogelijk geen gebruik kunnen maken van de alleenstaande ouderkop. Dit zal betekenen dat zij afwegingen moeten maken wat kan leiden door meer of minder te gaan werken. Alleenstaande ouders zien het als ondersteuning en dit was ook de reden om het in te stellen. De overheid heeft met het instellen ervan het voor alleenstaande ouders mogelijk willen maken om zorg en arbeid te combineren. Het is dan misschien niet een verstandige keuze om een regeling die al meer dan vijftien jaar effectief is af te schaffen. Dat er wat moet gebeuren aan het aantal kindregelingen is een feit. Het zijn er in de jaren zoveel geworden en een groot deel van de ouders zijn niet eens op hoogte van alle regelingen. Dan gaat het zijn doel voorbij. Er moet een regeling blijven voor alleenstaande ouders. Zij zijn een bijzondere groep en zullen apart moeten worden bekeken. Zij hebben een hele andere gezinssituatie dan een gezin bestaande uit twee ouders. Zij staan zowel voor opvoeding als voor het inkomen er grotendeels alleen voor. Zij moeten in de toekomst kunnen blijven rekenen op de overheid. De overheid moet eerst goed overwegen en kijken of er geen andere mogelijkheden zijn, want in totaal zijn er toch bijna een half miljoen alleenstaande ouders waarvan een groot deel van werkzaam is.
Voor meer informatie Wilt u meer te weten komen wat de plannen van het Kabinet zijn en wat de overige regelingen inhouden dan is het raadzaam de volgende sites te bezoeken. www.fnvvrouw.nl www.rijksoverheid.nl www.belastingdienst.nl www.ouderalleen.nl www.alleenstaandemoeder.com
