‘alle Amsterdamse kinderen doen mee’ Kindpakket gemeente Amsterdam
23 januari 2014
Inhoud
Aanleiding
3
1
Uitgangspunten Kindpakket
5
2 2.1
Kindpakket 6 Doelgroep: Leeftijdscategorie 11 t/m 13 jaar, een kindpakket voor kinderen die de overstap naar de middelbare school maken. 6 Inhoud ‘mandje’ 7 Hoe werkt het mandje? 9 Het aanbod voor kinderen die de overstap naar de middelbare school maken 11 Uitvoeringskosten 13 Aandachtspunten 14
2.2 2.3 2.4 2.4.1 2.4.2
Bijlage 1: Huidig aanbod gemeentelijke voorzieningen
2
16
Aanleiding
In het Meerjarenbeleidsplan Inkomen en Armoedebestrijding 2012-2015 zijn kinderen één van de prioritaire groepen. De gemeente Amsterdam vindt het van belang dat kinderen voldoende kansen krijgen om zich te ontwikkelen en te ontsnappen aan de armoede. Door te investeren in kinderen die opgroeien in armoede wil de gemeente deze cirkel doorbreken. Daarom heeft de gemeenteraad een amendement 894.13 ‘Kinderen in armoede’ aangenomen waarin staat dat 1,95 miljoen euro (‘Klijnsmagelden’) moet worden besteed aan het tegengaan van armoede onder kinderen . Het college voert dit amendement uit met de ontwikkeling van het Kindpakket. Het college zet zich in om kinderen voldoende voorzieningen aan te bieden, zodat ze mee kunnen doen. Kinderen opgroeiend in armoede verdienen een extra zetje in de rug, zodat ze net als andere kinderen hun talenten kunnen ontdekken en ontwikkelen. Bowie (12): ‘Het is niet leuk thuis te zitten als je weet dat anderen iets leuks aan het doen zijn dat jij niet kan betalen.’1
De Kinderombudsman heeft in zijn eindrapport Kinderen in Armoede in Nederland (juni 2013) de aanbeveling aan gemeenten gedaan om een Kindpakket samen te stellen. Het pakket zou volgens de Kinderombudsman moeten bestaan uit tenminste: de absoluut noodzakelijke behoeften, aangevuld met zaken om mee te kunnen doen in de samenleving. vouchers voor basisbenodigdheden zoals een stel winterkleren en zomerkleren lessen voor een basiszwemdiploma een bibliotheekpasje tot 18 jaar toegang tot lokaal openbaar vervoer deelname aan een wekelijkse activiteit ter ontspanning of sportieve / culturele ontwikkeling. Het college voelt zich met haar doelstelling gesteund door het advies van de Kinderombudsman. De gemeente Amsterdam wil een extra aanbod voor kinderen. In de stad groeien 33.000 kinderen op in armoede. De Kinderombudsman heeft Amsterdam als een van de ‘best practices’ genoemd als het gaat om een breed voorzieningenaanbod voor kinderen. De Scholierenvergoeding, PC-voorziening en een gratis bibliotheekpas zijn 2 enkele voorbeelden wat Amsterdam reeds aanbiedt aan kinderen . Amsterdam doet het dus goed, maar wil meer voor kinderen, omdat armoede onder kinderen ook in Amsterdam schrijnend is en de gemeente het niet acceptabel vindt dat kinderen in armoede aan de kant staan.
1
Bron: Kinderombudsman ‘Kinderen in Armoede in Nederland (juni 2013)
3
Dit rapport geeft een beschrijving hoe het bestaande aanbod verder aangevuld zou kunnen worden. De gemeente baseert zich bij dit aanbod niet alleen op de aanbevelingen van de Kinderombudsman, maar ook op de adviezen van de Cliëntenraad van DWI, een onderzoeksopdracht uitgevoerd door studenten van de Vrije Universiteit en enkele gesprekken die met kinderen zijn gevoerd. Kortom het Kindpakket sluit aan bij de wensen van kinderen. In het huidige gemeentelijke voorzieningenaanbod ontvangen ouders en verzorgers deze voorzieningen voor hun kinderen en kunnen bepalen hoe het aanbod wordt gebruikt. Nieuw aan het Kindpakket is dat het bij de kinderen zelf terechtkomt en dat zij zelf een keuze maken. Bovendien kunnen kinderen met de voucher van € 150,- kiezen uit een breder aanbod, dat onder meer bestaat uit kleding, fiets of een activiteit op het gebied van sport, kunst en cultuur voor langere duur.
4
1
Uitgangspunten Kindpakket
Het Rijk heeft aangekondigd te willen intensiveren in het armoedebeleid. Het gaat hierbij om € 8 miljoen voor 2014 en € 10 miljoen vanaf 2015. Voor de intensivering van het armoede- en schuldenbeleid is medio 2013 nog eens € 20 miljoen toegevoegd aan het Gemeentefonds, waarvan de gemeente Amsterdam € 1,95 miljoen ontvangt. Staatssecretaris Klijnsma heeft aangekondigd (brief juli 2013) dat zij in het najaar van 2014 aan gemeenten zal vragen inzicht te geven in de versterking van het armoede- en schuldenbeleid sinds juli 2013, met specifieke aandacht voor hun ondersteuning van kinderen die in armoede opgroeien. De gemeente Amsterdam zet de beschikbare extra middelen in voor een Kindpakket. De uitgangspunten voor het Kindpakket zijn: - Het pakket is simpel en uitvoerbaar, zodat elke euro aan het kind wordt uitgegeven. - We gaan uit van zo min mogelijk uitvoeringskosten. - De systematiek van de Stadspas wordt voor het Kindpakket gehanteerd: op vertoon van de Stadspas en een voucher komen kinderen in aanmerking voor een voorziening uit het Kindpakket. Aanbieders worden achteraf betaald per ingeleverde voucher. Over het Kindpakket en de Stadspas wordt apart gecommuniceerd. - Inkomensnorm maximaal 110% wettelijke sociaal minimum: Kinderen opgroeiend in huishoudens met een inkomen tot maximaal 110% wettelijke sociaal minimum komen in aanmerking voor het Kindpakket; - De gemeente Amsterdam sluit aan bij de basisbehoeften van kinderen: Met het Kindpakket streven we na om te voorzien in een ‘niet-veel-maar-toereikend’ behoefte en heeft onder andere als doel om kinderen: o de mogelijkheid bieden om ‘erbij te horen’ en te participeren, met het doel sociale isolatie te voorkomen; o te laten deelnemen aan activiteiten die goed zijn voor de persoonlijke ontwikkeling en zelfvertrouwen van het kind.
5
2
Kindpakket
In dit hoofdstuk gaan we in op het extra aanbod dat we aan kinderen kunnen bieden. Het aanbod van het Kindpakket is een ‘mandje’ waaruit kinderen kunnen kiezen. We gaan uit van een budget van € 1.700.000,- voor het aanbod in het pakket en maximaal € 200.000 aan uitvoeringskosten.
2.1
Doelgroep: Leeftijdscategorie 11 t/m 13 jaar, een kindpakket voor kinderen die de overstap naar de middelbare school maken.
De doelgroep voor het kindpakket zijn kinderen in de leeftijdscategorie 11 t/m 13 jaar. Leeftijdscategorie
Aantal kinderen
Aantal euro per kind beschikbaar (minimaal bedrag, dit bedrag is hoger afhankelijk van de precieze uitvoeringskosten)
11 t/m 13 jaar
6.504
€ 260,-
We hebben voor deze doelgroep gekozen, omdat: - Deze leeftijdscategorie de overstap naar de middelbare school maakt en hierdoor meer kosten heeft op het gebied van kleding, schoolspullen en vrijetijdsbesteding. - De druk van de peer group om ‘erbij te horen’ op deze leeftijd een grote rol begint te spelen, bijvoorbeeld als het gaat om kleding. - De participatie van kinderen op het gebied van sport afneemt naarmate zij ouder worden. Het aanbieden van een Kindpakket is onder meer bedoeld om de (sport)participatie te verhogen.
6
2.2
Inhoud ‘mandje’
Hieronder staat het aanbod van het ‘mandje’ beschreven. Kinderen kunnen zelf een keuze maken uit het aanbod uit het mandje. Het aanbod sluit aan bij wat kinderen zelf willen. Aanbod op het gebied van gratis openbaar vervoer is niet in het voorstel meegenomen, omdat het relatief veel uitvoeringskosten met zich meebrengt. Bovendien wil de gemeente Amsterdam dat kinderen in het kader van de aanpak obesitas voldoende bewegen. Kinderen de mogelijkheid bieden om te fietsen sluit goed aan bij deze aanpak. Zwemmen wil de gemeente Amsterdam aanbieden voor kinderen die nog geen zwemdiploma hebben gehaald via het reguliere (school)zwemmen. Het is gebleken dat er heel veel animo is onder kinderen voor dit type zwemaanbod. Daarnaast wordt schoolzwemmen steeds minder op scholen aangeboden. Aanbod
Doel
Voordelen
Nadelen
Een voucher voor een fiets met
Kinderen bieden we de mogelijkheid om
Door te fietsen werken kinderen aan hun
Het is onduidelijk hoeveel kinderen
fietsexamen
aan een fietsexamen deel te nemen zodat
gezondheid / fitheid.
geen fiets in bezit hebben.
n.v.t.
ze op een veilige manier op de fiets aan het verkeer kunnen deelnemen. Een voucher voor
Kinderen hebben
Kinderen kunnen een
kleding, te besteden bij een
goede kleding(accessoires)
goede set winterkleding kopen.
winkelketen
voor de wintermaanden.
Een voucher voor
Kinderen zonder
intensief zwemmen
zwemdiploma de mogelijkheid bieden
kinderen in de stad die het niet lukt om
dit diploma alsnog te halen.
een zwemdiploma tijdens het
Er is een groep
schoolzwemmen te halen.
Via het ‘intensief zwemmen’ kunnen kinderen alsnog een diploma halen.
Er is veel animo voor het intensief zwemmen. De cursussen zijn snel vol, de beschikbare capaciteit wordt
7
Dit aanbod is alleen voor kinderen die nog geen zwemdiploma hebben (ongeveer 1.500 kinderen uit groep 7 en groep 8). Kinderen die regulier willen zwemmen zijn afhankelijk van het schoolaanbod of een Stadspasactie.
bereikt voor de uiterste
inschrijfdatum. Veel ouders doen er alles aan om hun kind dan evengoed alsnog geplaatst te krijgen. Helaas is dat niet mogelijk. Scholen blijken in toenemende mate bereid om mee te
werken. De uitval van de inschrijvers is op basis op ervaringen rond 4%. Deze uitval is altijd met gegronde redenen.
Aanbod
Doel
Voordelen
Nadelen
Een voucher voor een streetdance/ fitness / theatercursus/ schaatsen of andere activiteiten
Kinderen een extra cursusaanbod bieden,
Kinderen krijgen de mogelijkheid om
de periode waarin de activiteit kan worden
zodat ze mee kunnen doen op het gebied
gedurende een periode een activiteit uit te voeren.
uitgevoerd is beperkt. We moeten denken
Een voucher voor
Kinderen tijdens het
Kinderen krijgen de
activiteiten in het Amsterdamse Bos, zoals
hoogseizoen (voorjaar en zomer) extra vrije
mogelijkheid om gedurende een periode
tijd activiteiten aan te bieden.
een activiteit uit te voeren.
klimmen of kanoën aangeboden door de gemeente Amsterdam
van sport, kunst of cultuur.
aan bijvoorbeeld een strippenkaart van 10 lessen.
8
2.3
Hoe werkt het mandje? 3
Een nieuw product: mandje Kindpakket. Achter de schermen: systematiek Stadspas Het Kindpakket wordt een geheel nieuw product, met een eigen vormgeving en een apart boekje dat kinderen toegestuurd krijgen onder de titel ‘Kindpakket, alle kinderen doen mee’ (o.i.d). Achter de schermen hanteren we de systematiek van de Stadspas, om de uitvoeringskosten zo laag mogelijk te houden. Op vertoon van de Stadspas en een voucher komen kinderen in aanmerking voor een voorziening uit het Kindpakket. Aanbieders worden achteraf betaald per ingeleverde voucher. Het streven is om het Kindpakket bij de start van het nieuwe schooljaar aan te bieden. Monitoring De vouchers zijn gemaakt ‘op naam’. Hiermee kan gemonitord worden welk kind van welk aanbod gebruik heeft gemaakt. Ook kunnen we hiermee monitoren uit welk stadsdeel het kind komt. Voorkomen van fraude Om fraude te voorkomen zullen er met de leveranciers duidelijke afspraken gemaakt worden over de controle bij het innemen van de vouchers en het afgeven van de fiets of de kleding. Mocht bij het scannen van de vouchers door de afdeling Voorzieningen van DWI blijken dat er toch gekopieerde vouchers zijn ingenomen, is dit voor verantwoordelijkheid van de leverancier en worden deze niet vergoed. Deze voorwaarden worden meegenomen in de aanbesteding. De voorwaarden voor het ophalen van de fiets of het kledingpakket en de gevolgen van het kopiëren van de vouchers worden naar de Stadspaskinderen gecommuniceerd in een begeleidende brief die met de vouchers wordt meegestuurd. - Kopiëren vouchers De veiligste methode om kopiëren van de vouchers te voorkomen is om de vouchers te laten drukken op papier met een watermerk. Het watermerk is niet zichtbaar op een gekopieerde voucher. - Fiets ophalen met tonen Stadspas Klanten moeten hun Stadspas en een geldige voucher laten zien als zij hun fiets ophalen. - Kledingpakket voor de kinderen Om te voorkomen dat de kledingvoucher voor andere aankopen wordt gebruikt, kan aan de leverancier gevraagd worden om een specifiek pakket samen te stellen met kleding die op de leeftijd van de doelgroep afgestemd is. Ook bij het ophalen van het kledingpakket kan geëist worden dat dit wordt opgehaald na tonen van de voucher en een Stadspas.
3
De uitvoering wordt in een uitvoeringsplan uitgewerkt. 9
- Een voorbeeldbon Hieronder een ‘dummy’ van hoe de vouchers eruit kunnen komen te zien. Dit is slechts een voorbeeld.
Soufyian is 12 jaar en houdt van fietsen. Hij heeft ook van zijn vriendjes gehoord dat er mooie trui te koop is in winkel x. Die trui wil hij heel graag hebben. In zijn vrije tijd vindt hij het leuk om hip-hop te dansen en af en toe gaat hij met zijn vrienden naar het zwembad. Helaas heeft hij zijn zwemdiploma nog niet, dus kan hij alleen maar pootje baden. 10
Wat kan het Kindpakket Soufyian bieden? Op deze vraag gaan we in de volgende paragraaf in.
2.4
Het aanbod voor kinderen die de overstap naar de middelbare school maken
Voor het Kindpakket richten we ons op de leeftijdscategorie van 11 t/m 13 jaar, 6.504 kinderen. Het budget per kind bedraagt ongeveer € 260,-. Aanbod
€ x aantallen (geschat)
Totaal geschatte kosten
€ 150 x 6.504
€ 975.600,-
€ 150 x 6.504
€ 975.600,-
€ 150 x 1.500
€ 225.000,-
€ 150 x 6.504
€ 975.600,-
€ 45,- x 6.504
€ 292.680,-
€ 45,- x 6.504
€ 292.680,-
Bon 1 A: Een voucher voor een fiets met fietsexamen Ter waarde van € 150,B: Een voucher voor kleding, te besteden bij een winkelketen Ter waarde van € 150,C: Een voucher voor intensief zwemmen Ter waarde van € 150,-
D: Een voucher voor een streetdance/ fitness / theatercursus/ schaatsen of andere activiteiten Ter waarde van € 150,-
Bon 2 E: Een voucher voor een korte streetdance/ fitness / theatercursus of andere activiteiten Ter waarde van € 45,-
Bon 3 F: Een voucher voor een korte streetdance/ fitness / theatercursus of andere
11
activiteiten Ter waarde van € 45,-
Bon 4 G: Een voucher voor een activiteiten in het Amsterdamse Bos Totaal maximale uitgaven
€ 20 x 6.504
€ 130.080,-
Bon 1: € 975.600,Bon 2: € 292.680,Bon 3: € 292.680,Bon 4: € 130.080,€ 1.691.040,-
Kinderen krijgen 4 vouchers van de gemeente: I een voucher ter waarde van € 150,- waar kinderen kunnen kiezen uit: een fiets of kleding of een cursus intensief zwemmen of een activiteit op het gebied van sport, kunst of cultuur zoals: • Schaatsen (sport) • Schaken (sport) • Judo (sport) • Klimmen (sport) • Fitness (sport) • Streetdance (kunst) • Klassieke dans (kunst) • Video maken (kunst) • Theater (cultuur) • Circus (cultuur) • Muzieklessen (cultuur) II Twee vouchers ter waarde van € 45,- waarmee kinderen kunnen kiezen uit twee kortere cursussen zoals de voorbeelden onder I genoemd. III. een voucher met voor beweegactiviteiten zoals klimmen of kanoën in het Amsterdamse Bos aangeboden door de gemeente Amsterdam. Voor- en nadelen Voordelen: - Kinderen hebben diverse keuzemogelijkheden - Kinderen kunnen ook meerdere keren kiezen voor een cursus op het gebied van sport, kunst en cultuur. Bij de eerste voucher is de mogelijkheid om de activiteit langer uit te voeren. Nadelen - Het budget wordt onderbenut wanneer ‘intensief zwemmen’ één van de keuzes van kinderen wordt in plaats van kleding / fiets / een cursus. 12
2.4.1
Uitvoeringskosten
Activiteit Projectleiding en implementatie
Geschatte kosten € 15.000 a 20.000,-
Opmerkingen De projectleider is verantwoordelijk voor het gehele pakket van beleid, tot uitvoering. De implementatie is de regeling implementeren op de afdeling Voorzieningen bij DWI, zodat aanvragen kunnen worden afgehandeld.
Werkzaamheden vanuit Stadspas
€ 60.000,-
De kosten bestaan uit:
-
Toetsing van de doelgroep die de gemeente in beeld heeft, maar waarvan niet zeker is of zij onder een minimahuishouden valt.
€ 21.400,- (2000 aanvragen x € 10,70)
Toetsing van kinderen die niet eerder in beeld bij de gemeente waren
€ 17.500,- (250 x 70,per lange aanvraag)
Aanbestedingsprocedure
€ 0 - 30.000,-
13
Personeelskosten, administratie, relatiemanager / inkoop/ coördinatie Ontwerpen Drukken Mailing, insteken en verzenden Vouchers scannen Rapportages Financieel verslag
Er bestaat een kans dat kinderen zich melden die de gemeente niet eerder in beeld had. Hoe groot deze doelgroep is, is onbekend. Op basis van ervaringen met andere voorzieningen zien we bij andere voorzieningen voor kinderen het gebruik niet substantieel toenemen. We gaan uit dat de inkoopprocedure via de afdeling Inkoop van DWI -
kan verlopen. Afhankelijk van capaciteit inkoop moet uitgeweken worden naar externe inhuur. Verwerking van facturen ingediend door aanbieders Communicatie
€ 30.000,-
Totaal geschatte kosten
€ 200.000
€ 21.000,-
In het reguliere budget voor armoedebestrijding zijn er eveneens middelen gereserveerd voor communicatie.
In 2013 heeft Amsterdam € 1.945.767 (afgerond 1,95 mln) via het Gemeentefonds ontvangen voor intensivering van het armoedebeleid. De uitvoeringskosten zijn begroot op basis van deze incidentele middelen. Indien er sprake is van het structureel aanbieden van het Kindpakket dan zullen de uitvoeringskosten opnieuw moeten worden begroot. 2.4.2
Aandachtspunten
Inregelen facturatie De wijze/frequentie van factureren van de voucher voor de fiets/kledingpakket wordt meegenomen in de aanbesteding. Over de wijze/frequentie van factureren van de voucher voor clubs/sportscholen moet in de contracten duidelijke afspraken gemaakt worden. Criteria kunnen zijn: geldigheidsperiode van de vouchers, periode van factureren, maximale hoogte van factuur per keer, meesturen van kopieën identiteitsbewijzen. Onderbesteding In geval van onderbesteding kan tijdig bijgestuurd worden door b.v. extra communicatie acties uit te zetten, een extra activiteit of product (bijvoorbeeld een boekenbon) aan te bieden. Het Bedrijfsbureau van DWI zal de besteding van het budget monitoren. Om een beter zicht te krijgen op de vraag en daarmee de omvang van de opdracht, zowel voor de inkoop als de begroting, sturen we in het voorjaar 2014 een brief aan de ouders van de Stadspaskinderen waarin de spelregels van het Kindpakket worden uitgelegd. Inkoop/Aanbestedingsprocedure Fiets De totale uitgaven voor de fiets zullen boven de aanbestedingsdrempel van € 207.000,per jaar uitkomen. De fiets is een 2A dienst waarvoor het volledige regime van de Europese aanbestedingsrichtlijnen van toepassing zijn en zal middels een Europese aanbesteding worden ingekocht. Een Europese aanbesteding kent een doorlooptijd vanaf het opstellen van het programma van eisen en gunningcriteria tot en met het contracteren van de uiteindelijke leverancier is 3 tot 6 maanden.
14
Kleding Aanbieders op de kledingmarkt zijn niet gewend in te schrijven op Europese aanbestedingen. Daarnaast is kleding een moeilijk af te bakenen product en daardoor moeilijk onderling te vergelijken. Afdeling Inkoop zal uitzoeken of de inkoop van kleding vanuit armoedebestrijding gezien als 2B-dienst kan worden gezien, waardoor er een verlicht regime van de Europese aanbestedingsrichtlijnen geldt en er in een onderhandse aanbestedingsprocedure 3 tot 5 partijen voor een offerte kunnen worden benaderd. Al deze aandachtspunten worden uitgewerkt in een uitvoeringsplan voor het Kindpakket. Tot slot: - Het aanbod dat nu in kaart is gebracht is een basisaanbod. De precieze invulling van het onderdeel ‘cursussen’ volgt. - Zo probeert DWI via DMO het contact met partijen die ‘fitness’ aanbieden te leggen. - Daarnaast moeten diverse onderhandelingen met aanbieders nog plaatsvinden al dan niet via een inkoopprocedure. - De uitvoeringskosten zijn berekend op basis van de huidige constructie van de Stadspas. - In de berekening van de kosten is rekening gehouden met communicatie-activiteiten rondom het Kindpakket, het volgen van een aanbestedingsprocedure inclusief eventueel juridisch advies etc. - Het bedrag dat per kind is berekend kan hiermee hoger of lager uitvallen.
15
Bijlage 1: Huidig aanbod gemeentelijke voorzieningen
De gemeente Amsterdam kent een breed aanbod aan armoedevoorzieningen voor kinderen. Hieronder een overzicht van al het aanbod. Voorziening Pc for Kids
Scholierenvergoeding
Stadspas
Jeugdsportfonds
Schoolzwemmen
Vorm In natura Laptop 1 jaar internetaansluiting € 200 Financiële vergoeding Leerlingen primair onderwijs € 225, Leerlingen voortgezet onderwijs € 350, Reiskosten vanaf 3 zones € 150,In natura Korting op 350 adressen: musea, culturele activiteiten, sportieve activiteiten, recreatief gebied, uitstapjes, horeca, filmhuizen en bioscopen. Elke schoolvakantie extra cheques voor bijvoorbeeld gratis naar circusles, de bioscoop, zwemmen en muzieklessen. De Stadspas zorgt er ook voor dat kinderen voor weinig geld kunnen deelnemen aan de kinderdagvakantiekampen in de zomer. Gratis lenen bij openbare bibliotheek Amsterdam (OBA), gratis gebruik WIFI en internetfaciliteiten voor alle kinderen t/m 18 jaar. Voor kinderen met een Stadspas deelname aan activiteiten van de OBA met soms 50% korting op deze activiteiten. Jaarlijkse bijdrage aan Jeugdsportfonds Het Jeugdsportfonds vergoedt de contributie en sportspullen € 250,- in gevallen waarin de scholierenvergoeding niet voldoet. In natura De stadsdelen bieden aan scholen schoolzwemmen aan inclusief vervoer aan alle scholen in Amsterdam..
16
