DRUKWERK
Uitnodiging en stukken voor de
ALGEMENE LEDENVERGADERING 6 juni 2015
Reizigersvereniging Rover Postbus 2132 3800 CC Amersfoort
Algemene Ledenvergadering 2015 Vereniging Reizigers Openbaar Vervoer Hierbij nodigen wij u uit de ALV van Rover bij te wonen, op zaterdag 6 juni 2015 in de Dialoog in Ermelo. De zaal is open vanaf 10.00 uur, de koffie staat dan klaar! De zaal is toegankelijk voor rolstoelen.
De Dialoog, Raadhuisplein 4, Ermelo
Vanaf het perron van station Ermelo loopt u linksaf de Stationsstraat in. Na het pleintje bij het spoor steekt u op deze Stationsstraat twee keer een straat over en ziet u vervolgens aan uw linkerhand een pleintje met het gemeentehuis van Ermelo. Achteraan aan de linkerkant van dit plein bevindt zich de Dialoog.
[email protected] 033 – 422 04 50
Als Rover-lid houdt u er al haast vanzelfsprekend rekening mee dat ProRail (soms zelfs langdurig) aan het spoor kan werken. Daardoor moet uw reis wellicht met een omweg verlopen of deels met de bus. Kijk in ieder geval kort voor 6 juni naar de informatie op NS.nl, 9292.nl, Teletekst en andere communicatie-uitingen of u daarmee rekening moet houden.
2
Voorwoord Laat u inspireren door dit boekje voor de ALV van Rover in 2015. Hierin vindt u verslagen over het vorige jaar evenals goede plannen voor het nieuwe jaar. Het boekje is geschreven onder verantwoordelijkheid van het landelijk bestuur, maar is bedoeld voor de leden. Vandaar mijn oproep om u te laten inspireren. De leden maken immers de vereniging en wellicht vindt u hier een leuk idee van een andere afdeling dat u in uw eigen afdeling zou kunnen proberen. Het inspirerende van Rover is dat het een kennisgedreven organisatie is. Kennis en ervaring over het openbaar vervoer maakt dat wij de belangen van zoveel reizigers kunnen behartigen. Kennis en ervaring maken dat wij als gesprekspartner worden gezien door overheden en bedrijven. Gedreven ook om op te komen voor een goed openbaar vervoer. In dit boekje vindt u de gedrevenheid, de kennis en ervaring van vele actieve Rovers beschreven. Doe er uw voordeel mee en maak Rover nog beter en actiever. Tot 6 juni in Ermelo! Arriën Kruyt, voorzitter Rover
3
Algemene Ledenvergadering 6 juni 2015 Vereniging Reizigers Openbaar Vervoer De Dialoog in Ermelo is open vanaf 10.00 uur, de koffie staat dan klaar! De zaal is toegankelijk voor rolstoelen.
AGENDA Huishoudelijk gedeelte (aanvang 10.30) 1. Opening 2. Jaarrede van de voorzitter De voorzitter spreekt de Algemene Ledenvergadering toe over onderwerpen die actueel zijn en trekt deze door naar belangrijke zaken voor Rover en/of het Openbaar Vervoer. 3. Verslag Algemene Ledenvergadering op 17 mei 2014 in Ermelo [p. 6-10] Het verslag van de vorige ALV ligt ter goedkeuring voor. 4. Jaarverslag [p. 11-53] en uitreiking Van der Poelpenning Het jaarverslag is een terugblik op het verenigingsjaar 2014, vanuit het bestuur, het kantoor, de landelijke werkgroepen en de afdelingen en contactgroepen. De Van der Poelpenning is een onderscheiding die jaarlijks wordt toegekend aan een actieve Rover voor de voor de vereniging geleverde prestaties. 5. Financieel jaarverslag In het Financieel jaarverslag is vastgelegd hoe Rover in het afgelopen boekjaar financieel heeft gedraaid. a. Verslag kascommissie Twee leden van de kascommissie controleren de financiële stukken en brengen hierover een rapportage uit, waarop het bestuur in de vergadering reageert en dat daarna verder wordt besproken. b. (Toelichting) Staat van baten en lasten 2014 [p. 54-55] en goedkeuring Het resultaat van Rover over het boekjaar 2014 is positief, dankzij een royale donatie. De reserves van de vereniging groeien echter niet, omdat het bestuur deze gift in 2015 wil inzetten voor een specifiek doel. Als de ALV het jaarverslag samen met de jaarrekening, met inachtneming van het verslag van de kascommissie goedkeurt, dan stemt het in met de activiteiten van het bestuur op deze punten en dan strekt de instemming tot decharge van het bestuur. 6. Ontwikkelingen bestuur vereniging Rover [p. 56-57] Veranderingen in wat Rover is en moet zijn, vragen om de ontwikkeling van een bestuursvorm die past bij de actuele ontwikkelingen in het OV. Het huidige bestuur heeft inmiddels vergaderd in een nieuwe cyclus van een Algemeen Bestuur (AB) met tussentijds bijeenkomsten van het Dagelijks Bestuur dat het AB faciliteert en haar vergadering voorbereidt.
4
7. Verkiezingen [p. 58] a. Bestuur (Her)verkiezing bestuursleden Dit jaar treden er geen bestuursleden af. Wel treden er nieuwe bestuursleden aan, conform de bestuursvorm zoals beschreven bij agendapunt 6. Het bestuur is er in geslaagd drie kandidaten bereid te vinden om een plaats in het bestuur in te nemen. Van de zittende bestuursleden zijn er vier herkiesbaar voor een volgende termijn. b. Kascommissie Jaarlijks moeten de leden van de kascommissie worden benoemd. Er zijn twee kandidaten als lid verkiesbaar en één als plaatsvervangend lid. Een tweede plaatsvervangend lid is nog niet gevonden. c. Geschillencommissie Dit is een commissie van drie leden en een plaatsvervangend lid die in actie komt als zich een geschil binnen de Vereniging voordoet. Deze commissie moet daarom bestaan uit Roverleden die geen bestuurlijke functie vervullen. Gelukkig hoeft de commissie vrijwel nooit in actie te komen Voor de commissie zijn drie kandidaten en een plaatsvervangend lid verkiesbaar. 8 Herziene begroting 2015 en begroting 2016, voorstel contributie [p. 59-60] Bij dit agendapunt wordt financieel vooruit gekeken. Voor het boekjaar 2015 wordt een aan de feitelijke situatie aangepaste begroting ter goedkeuring voorgelegd en vervolgens een begroting voor het boekjaar 2016. Deze stukken zijn dit jaar vooral een voortzetting van het gevoerde beleid. Het contributievoorstel is in overeenstemming met het in 2012 vastgestelde meerjarenbeleid. 9. Ontwikkelingen en activiteiten(plan) verenigingsjaar 2015-2016 [p. 61-63] Bij dit agendapunt kijkt het bestuur naar de ontwikkelingen in het OV en binnen Rover en welke activiteiten voor 2015-2016 op stapel staan. 10. Rondvraag (vragen graag van tevoren indienen: evt. naar
[email protected]) Bij de rondvraag kunnen leden onderwerpen aandragen, waarover zij een vraag willen stellen. Als deze vooraf worden ingediend, kan het bestuur ervoor zorgen dat een adequaat antwoord op de vraag ter vergadering kan worden gegeven.
Pauze (12.30 uur) Middagprogramma (13.30-16.00 uur):
Thema: Spoortafels Spoortafels zijn een nieuw fenomeen. In de regionale spoor- en OV-tafels komen vervoerders, regionale overheden en vertegenwoordigers van Rocovs bijeen om te praten over belangrijke spoor- en OV-zaken (o.a. aansluiting regionaal OV op Hoofdrailnet, knooppuntmonitoring, etc.). Tijdens het middagdeel besteden we op ‘speelse wijze’ aandacht aan de thema’s die hier de revue passeren en gaan we er zelf ook mee aan de slag. Daarnaast besteden we aandacht aan een OV-spel dat Rover uit wil gaan geven, ter nagedachtenis aan de in september 2014 overleden secretaris Hans Dannis.
5
Agendapunt 3: Verslag ALV 17 mei 2014 Het bestuur stelt u voor het verslag van de ALV 2014 vast te stellen. Locatie: de Dialoog in Ermelo Datum: 17 mei 2014 Aanwezig: 66 leden. (Diverse leden hebben zich afgemeld.) 1. Opening Arriën Kruyt heet iedereen welkom. 2. Jaarrede voorzitter Ter inleiding wordt de film “Samen op reis: OpStap naar een beter OV 2014” vertoond. Arriën Kruyt roept in herinnering dat “Samen op reis” één jaar geleden door Urgenda en Rover is geïnitieerd met als doel dat overheden en bedrijven nader tot elkaar komen om het belang van de reiziger in het OV te versterken. Niet zonder slag en stoot doen alle partijen mee aan een beginnende cultuur om samen zaken op te lossen. ‘Samen op reis’ neemt zelf geen besluiten, maar jaagt aan dat de Reiziger meer centraal staat in de besluitvorming in diverse gremia. Arriën concludeert: het gevoel dat we het samen moeten doen is er en nu is het van belang dat de reiziger echt iets gaat merken. In een tour d’horizon stelt hij dat de positie van Rover in het werkveld relevant en cruciaal is; Rover maakt het verschil en onze opinie doet er toe. Over ProRail is hij negatief, omdat zij de weg omhoog nog niet gevonden hebben. Bijvoorbeeld is er teveel overlast omdat: spoedreparaties zorgen dat complete treindiensten op lijnen stilstaan; buitendienststellingen van knooppunten dagen of zelfs meer weken duren; er nog steeds veel sein-, wissel- en overwegstoringen zijn; en de drama’s rond de Schipholtunnel niet stoppen. Ons inziens heeft ProRail dringend behoefte aan een betere leiding. Een gezamenlijke directie van ProRail en NS is wat betreft Rover wenselijk, zonder dat beide organisaties moeten integreren. Het beeld van de NS is positiever. De nieuwe directeur zet de reiziger op plaats 1, 2 en 3. De directeur lijkt dit echt te menen, maar waarschijnlijk functioneert het middenmanagement nog als een leemlaag. Bij de ALV 2013 was het debacle rond de Fyra nog vers, nu lijkt het nog redelijk goed af te lopen door de deal met de fabrikant. De bezetting van de Thalys is met 42% gestegen. Rover blijft sterk pleiten voor zowel een regulier segment, de verlengde IC, als voor het meer exclusieve segment van de Thalys. Iets duurder, maar het biedt de reiziger ook wat. Het is goed dat NS Hispeed is opgeheven, omdat de aandacht van NS Reizigers nu vooral nodig is voor het regelen van goed Intercity-verkeer net over de grens. De herinneringen aan internationale doorgaande wagons met koersborden naar Rome of Athene bergen we nostalgisch op, nu is vooral goed grensoverschrijdend treinverkeer nodig. De verbeteringen in Groningen en Limburg schrijven we op het conto van Arriva en Veolia en het lijkt dat NS hier wat laat liggen. Belangrijk is nu wat er bij Arnhem gaat gebeuren. Een buurlandtrein van Emmerich naar Arnhem moet er komen. Het liefst in 2 segmenten; een ICE en een gewone uurdienst de grens over. Arriën heeft goede hoop, mits we er samen met onze collega’s van ProBahn en Verkehrsclub Deutschland hard aan trekken. Bij zijn aantreden in 2010 had Arriën de indruk dat de OV-chipkaart nauwlijks nog trending topic was. Nu staat de wegwerpchipkaart, die € 1 per reis meer gaat kosten, weer op de agenda. Misschien nog overkomelijk, het probleem van de meereiskorting ligt zwaarder. Samen met het NOVB heeft hij in Londen gekeken naar de ontwikkeling rond de Oyster Card,die er op is gericht een soort bankpas te gebruiken. Hij hoopt bij ons ook op die richting. 6
Met het OV in de grote steden gaat het behoorlijk. Een OV aandeel in de mobiliteit (modal split) van 40% is goed. De bedrijven gedragen zich vriendelijker naar de klant. De aanbestedingsdreiging werkt goed en echte vrees voor terugval is er niet. Rover blijft druk uitoefenen, zodat deze ontwikkeling verder gaat. In het streekvervoer baren te veel lege bussen zorgen. Tot nu toe niet als een echt probleem benoemd, maar veranderende financiële tijden maken het onvermijdelijk. Daarin is er ook van Rover een aangepaste houding nodig?! Door de subtiele druk door Studentenbonden en Rover is overeenstemming over de Studentenkaart in aantocht, ook voor MBO-studenten. Nu staat het beter benutten van het OV voorop zoals het afvlakken van de spits door de begintijden van opleidingen aan te passen. Denk maar eens aan Utrecht met z’n 70.000 reizigers. De vakbonden van personeel moeten gaan bewegen en er zal meer moeten worden gefietst. Arriën ziet het toenemend gebruik van de fiets in het voor- en natransport als positief. Voldoende, goed te gebruiken fietsenstallingen in plaats van de schots en scheve berg fietsen vlakbij de stations is hard nodig. De Rotterdamse stalling bij Centraal is een goed voorbeeld. Hij roept de Rover-afdelingen op in gesprek te gaan met de gemeenten in het werkgebied om goede stallingsmogelijkheden te realiseren. De milieu-agenda krijgt steeds meer belang. NS wil helemaal groen opereren. Dat is positief, nu de andere OV-bedrijven nog. In dat kader past ook de oprechte wens bij VNO/ NCW dat meer werknemers het OV gebruiken. Zij hebben een goed en simpel systeem met een aantrekkelijk financieel aanbod nodig. Een unieke kans om het aandeel OV te vergroten. Een projectorganisatie opzetten samen met VNO/NCW om dit “snel” te realiseren helpt. De OV-bedrijven slagen er niet in om samen zo’n aanbod te creëren. Tot slot komt constateert Arriën opnieuw dat Rover veel gezag en invloed heeft, ondanks dat we een kleine club zijn. Rovers zijn gedreven door deskundigheid en zeker de, veelal praktische kenniskant krijgt waardering. We blijven ons er steeds degelijk van bewust dat de Rover-kennis alleen telt, als ons verhaal ook echt klopt. Ons enorme netwerk is goed en richt zich ook op de (landelijke) politiek, o.a. door intensief contact met de Staatssecretaris en de Tweede Kamer en de afdelingen en Rocov’s met het provinciebestuur. Laten we de gemeenten met wethouders en de gemeenteraad niet vergeten. Ons netwerk blijkt extra sterk te zijn met bondgenoten als de ANWB, Studentenbonden, de Fietsersbond en natuurlijk de Milieubeweging. De relatie tussen media en Rover gaat best goed. Iedere keer blijven afwegen dat we niet alleen negatief insteken en zeker niet bij iedere gelegenheid zuur overkomen. Vooral laten zien dat iets nog beter kan of komen met haalbare oplossingen werkt goed. Aan het slot van z’n jaarrede roept de voorzitter op om te werken aan de nieuwe generatie. In dat verband is het project Rover Jong van belang. 3. Verslag Algemene Ledenvergadering op 1 juni 2013 in Ermelo Richard Bakker geeft na herhaalde pogingen aan dat Tinke Niezen de enige goede schrijfwijze van haar naam is. Het verslag wordt verder zonder wijzigingen goedgekeurd. 4. Jaarverslag secretaris; goedkeuring en uitreiking v.d. Poel-penning Marcel Walraven uit Nijmegen is ontstemd omdat hij in het verslag weinig terug vindt over inzet voor de revitalisering van de lijnen Nijmegen- Kleef en Arnhem- Emmerich. Hebben deze kwesties wel prioriteit voor Rover? Kees Braam geeft vanuit de werkgroep Internationaal aan dat het primaat bij regionaal grensoverschrijdend vervoer doorgaans ligt bij de afdelingen. Arriën Kruyt onderstreept het belang hiervan voor voor Rover en wil een symposium over dit thema organiseren met onze Duitse zusterorganisaties. Reactie op vragen van Gerda Ras: Dick Wijen en Marcel Versteeg geven aan dat de Taakgroep Rocov-Rovers en de Adviesraad de samenvoeging van de vergaderdata 7
positief hebben geëvalueerd. Aansluitend geeft Femke Merkx aan dat ze eerlijk gezegd vorig jaar niet precies wist waar zij als nieuw bestuurslid in was gestapt. Zij is in dit jaar een grote groep bevlogen Rovers met een enorme kennis tegen gekomen en vindt dat een positief beeld. Zij denkt ook niet dat zij die leden in kennis kan overtreffen, wat volgens Arriën te bescheiden is. Vervolgens wordt het verslag van de secretaris vastgesteld. De uitreiking van de Van der Poelpenning is voor Arriën Kruyt iedere keer bijzonder om een echte Rover, die ontzettend veel doet zo een grote blijk van waardering te geven. Dit jaar geldt dit voor Kees Braam. De man voor Rover in Limburg. Arriën memoreert hun gezamenlijk bezoek aan Nazareth (wijk van Maastricht) en aan de deputé rond de tramlijn naar Hasselt, die er nu echt gaat komen. In Limburg is het spannend met veel grensoverschrijdend vervoer en dat maakt het werk van Kees complex. Kees ziet echter steeds kansen en onderhoudt goede contacten, zowel richting Luik als richting Aken. Hij wil altijd mee praten en denken op een positief kritische manier. Naast het regionale Roverwerk, heeft hij ook inbreng bij de landelijke bijeenkomsten en is een gewaardeerd lid van de werkgroep Internationaal. Op grond van al deze verdiensten krijgt hij de Van der Poelpenning uitgereikt. 5. Financieel jaarverslag Paul Arlman geeft aan dat de kascommissie tijdig haar werk heeft kunnen verrichten, waardoor het verslag nu al in het ALV boekje staat. De kascommissie heeft daarbij de ruimte genomen om verder te kijken dan louter de financiële neus lang is. Het financieel beleid kent geen ‘stinkende onderdelen’. Risico’s zijn er altijd, bv. in het aantal leden. De kascommissie is zeer tevreden over de financiële administratie. Iedere maand is er een overzicht beschikbaar. De kascommissie vindt het belangrijk om met de cijfers van de afgelopen drie jaar de trends zichtbaar te maken. Pieter Cassé reageert op de aanbevelingen van de kascommissie. Het bestuur is voortdurend alert op het genereren van meer inkomsten. De aangegeven mogelijkheden via een notariële akte worden al gebruikt. Met de aanbevelingen over het blad de Reiziger is hij terughoudend. De Reiziger is een peiler en ook het visitekaartje van de Vereniging. Dat heeft een prijs. Natuurlijk wil Rover daarin kritisch blijven en probeert zij de kosten naar beneden te brengen. Het bestuur is actief bezig meer advertentie-inkomsten te genereren. Het bestuur zoekt permanent naar meer inkomsten uit subsidies en fondsen. De mogelijkheden zijn voor een relatief kleine organisatie beperkt. Een vrijwillige marketeer aantrekken blijkt lastig te zijn. Het bestuur blijft streven naar voordelen voor de leden om zo ook nieuwe leden te werven. Een voorbeeld daarvan is de samenwerking met Arag. De digitale nieuwsbrief op betaalbasis uitbrengen strijdt met het zo breed mogelijk uitzetten en daarom is het bestuur daar geen voorstander van. De penningmeester vindt de kleine kas werken als een soort smeerolie. Klein van omvang en toch nuttig. De aanbeveling om de kosten van de website afzonderlijk zichtbaar te maken en overige aanbevelingen neemt het bestuur verder in studie. De aanbeveling om het overschot aan het Eigen Vermogen toe te voegen neemt hij over. Henk Scheffer geeft aan dat de relatie tussen bestuur en leden niet alleen maar via internet moet lopen. Hij breekt een lans voor de leden die aangewezen zijn op papieren communicatie. Evert Bouws onderstreept dat Rover blij moet zijn dat het de ANBI-status nog heeft. Hans Ende vindt dat bij de keuze voor het onderbrengen van het vermogen en de tijdelijke buffers ook meer dan de louter financiële overwegingen een rol moeten spelen. Pieter Cassé zegt dat tot op heden vooral pragmatisch is gekozen. De ALV keurt de financiële jaarstukken over 2013 goed. De eerdere vaststelling van het verslag van de secretaris en deze goedkeuring van de jaarrekening dechargeren het bestuur. 8
6. Ontwikkelingen bestuur vereniging Rover Na een korte toelichting door Liesbeth Alferink en een toelichting op een vraag van Adri van Woerkom dat Prof-spaces een vorm van verdere professionalisering is, wil Marcel Walraven (Nijmegen) aandacht voor het democratisch gehalte van de afdelingen. Ook vraagt hij opnieuw aandacht voor de zichtbaarheid van Rover in campagne-activiteiten. Sanne van Galen wijst er op dat er materiaal, zoals Rover-hesjes beschikbaar zijn. De ALV neemt met instemming kennis van de aangegeven ontwikkeling. En verwacht voor de ALV 2015 een voorstel en tussentijdse terugkoppeling naar de Adviesraad. 7. Verkiezingen a. bestuur Liesbeth Alferink neemt voor de herbenoeming van Arriën Kruyt als bestuurslid en voorzitter de leiding van de vergadering over. De ALV stemt bij acclamatie in met de herbenoeming. Liesbeth meldt dat het gericht benaderen van kandidaten voor de vacatures in het bestuur niet op tijd is afgerond. De advertentie in De Reiziger heeft wel interessante reacties opgeleverd, waar het bestuur verder mee wil. Na enige discussie wordt vastgesteld dat het uitsluitend de ALV is die bestuursleden kan benoemen en dat dat dus niet eerder zal kunnen dan in de volgende ALV in 2015. Het bestuur krijgt wel de ruimte om beide kandidaten te betrekken in de transitie van het bestuur. Hans Dannis spreekt, als secretaris, scheidend bestuurslid Maarten Batenburg (maximale termijn) toe. Het is bijzonder dat Maarten op zo’n jonge leeftijd al toegesproken wordt op een afscheid. Te meer omdat hij als langst zittend bestuurslid de nestor was van het bestuur. Het bestuur gaat Maarten missen. Hij bracht kwaliteit en vernieuwing op vrijwel elk thema in en was tegelijkertijd kritisch en vasthoudend. Maarten staat ook voor kwantiteit; ondanks zijn drukke baan is hij altijd bereid taken op te pakken en heeft hij ook vele portefeuilles beheerd. Maarten is betrouwbaar en hij deed en leverde wat hij beloofd had, al was het soms op de valreep. Toch twijfelde Maarten wel eens of zijn inbreng wel goed genoeg was en of hij voldoende als bestuurslid kon leveren. Dat kenmerkt Maarten. De statuten schrijven nu eenmaal voor dat je na 4x 2 jaar moet aftreden; daarmee gaat de gemiddelde leeftijd van het bestuur weer fors omhoog. Diezelfde statuten maken het echter mogelijk dat je na 5 jaar weer in het bestuur kan komen. Dat gegeven verzacht dit tijdelijk afscheid en de secretaris sluit af met het uitspreken van veel dank. Arriën Kruyt richt zich tot Aldo Markus. Zij kennen elkaar al heel lang; ook in de tijd dat Arriën één van die 5000 betrekkelijk passieve leden was. Hij leerde Aldo kennen als een actief Roverlid die bovendien veel van de politiek leek te snappen en zo heeft hij er aan bijgedragen dat hij zelf actief is geworden. In het bestuur zag hij opnieuw hoe actief Aldo is. Als voorbeelden roemt hij zijn inzet rond het succesvolle dossier ‘ toiletten in de trein’. En dan zijn inzet voor toegankelijkheid. Uiterst complex, maar Aldo is altijd gericht op het bereiken van resultaat. En natuurlijk de vele rollen die hij speelt in en naar afdelingen en in het veld van de concrete reizigersinspraak. Ook Aldo zijn we veel dank verschuldigd voor zijn inzet als bestuurslid. Ineke van der Werf overhandigt Aldo en Maarten enkele passende cadeaus. b. Kascommissie en Geschillencommissie De ALV stemt in met de benoeming van Paul Arlman en Annemieke Postema als leden en Jan Willem Fortuin als plaatsvervangende lid van de kascommissie. Ter vergadering stelt Gerard Elkhuizen zich kandidaat voor de vacature plaatsvervangend lid en wordt staande deze vergadering benoemd. 9
De ALV stemt in met de benoeming van Dick Wijen, Rudy Schoonveld en Rogier Zelle als leden van de Geschillencommissie en met de benoeming van Michael van der Vlis als plaatsvervangend lid. 8. Herziene begroting 2014 en begroting 2015 De ALV stemt in met de herziene begroting 2014, met de begroting 2015, inclusief het bijbehorende contributievoorstel. 9. Ontwikkelingen en activiteiten(plan) Richard Bakker vraagt echt werk te maken van de “Dwaalgids door de tarieven”, omdat de complexiteit van de tarieven echt tégen het OV werkt op dit moment. Paul Arlman vindt dat Rover zich moet inzetten voor een goed gebruik van de roltrappen. Hij bepleit een groot bord met een reclame-uiting van Rover boven elke stationsroltrap met de aanduiding ‘rechts staan, links gaan’. Van de suggestie van Teko Salverda om te werken aan een verbreding van de Reiziger tot een informatieblad voor het OV en te zorgen dat het in onder meer de Bruna-schappen komt, verwacht Ineke van der Werf niet veel. Zij beantwoordt een vraag van Wim Elbers naar het succes van het spoorboekje gezien de lopende “uitverkoop” ervan bij de AKO, dat de uitgave 2013/2014 wel degelijk een groot succes was. Rover is helemaal door de voorraad heen en ook de AKO toonde zich heel tevreden over de gemaakte omzet. De suggestie wordt gedaan om, bijv. in de nieuwsbrief van NS aan abonneehouders, reclame te maken voor de spoorboekjes.Tenslotte vraagt Hans van Dam aandacht voor het feit dat steeds meer oplaadpunten voor de chipkaart verdwijnen. Vervolgens neemt de ALV kennis van het geheel van resultaten, ontwikkelingen en voornemens zoals in het ALV-boekje beschreven, en stemt in met alle daaruit voortvloeiende activiteiten voor het verenigingsjaar 2014-2015. 10. Rondvraag Er zijn drie rondvraagpunten ingebracht. Het punt van Henk Scheffer waarin hij aandacht vraagt voor behoud van de papieren communicatie heeft hij al eerder bij punt 5 weten in te brengen. Secretaris Hans Dannis geeft aan dat het bestuur aan de ene kant moet zorgen dat Rover bij blijft bij de snelle ontwikkelingen in de digitale media, willen we althans nog aansluiting vinden bij de nieuwe generatie. Dat neemt niet weg dat het bestuur ook aandacht heeft en houdt voor de groep leden die deze ontwikkelingen niet kan meemaken en dat betekent blijvende aandacht voor de papieren communicatie. Henk Toet vraagt om de mogelijkheid in te voeren om de contributie te kunnen betalen via Finbox (digitale nota). Hans Dannis zegt dat hiernaar gekeken wordt. Een tweede punt van Henk Toet betreft het eerder versturen van het verslag van de ALV bijvoorbeeld via e-mail. Hans Dannis zegt dat het verslag inderdaad veel eerder klaar is; misschien is het wel te koppelen aan een verzoek om een donatie voor Rover en dan verwacht hij wel een beloning voor zijn inzet in de vorm van gulle donaties. Hierna sluit voorzitter Arriën Kruyt onder dankzegging voor ieders inbreng en de positieve besluiten de Algemene Ledenvergadering van Rover 2014.
10
Agendapunt 4. Jaarverslag vereniging Het bestuur stelt u voor onderstaand jaarverslag goed te keuren.
DE VERENIGING Missie
Rover is de vereniging van OV-reizigers, voor OV-reizigers. De naam staat voor “Reizigers Openbaar Vervoer”. Onze vereniging bestaat uit OV-reizigers die zich inzetten om het openbaar vervoer te verbeteren. Onze leden kennen de dagelijkse praktijk in het OV als geen ander. En dat doen we inmiddels al 44 jaar. Rover is zowel belangenorganisatie als consumentenorganisatie. Wij komen op voor goed en kansrijk openbaar vervoer dat een groot aandeel in de mobiliteit voor zijn rekening neemt. We behartigen de belangen van alle reizigers in bus, trein, tram, metro en andere vormen van openbaar vervoer en van hen die met het openbaar vervoer zouden willen reizen. En we willen dat het lidmaatschap concrete voordelen biedt aan onze leden. Rover moet het niet hebben van een numerieke ledenmacht, al zullen we aan de omvang van de vereniging ook met de nieuwe inzichten en media blijven werken. De vereniging heeft zich vooral de huidige, stevige positie verworven door bundeling van deskundigheid: de ervaringsdeskundigheid van betrokken OV-reizigers en de materiedeskundigheid van sterk in het onderwerp geïnteresseerde OV-kenners. Dat is onze kracht en dat willen we verder uitbouwen. Organisatie
Op de Algemene Ledenvergadering zetten de leden het beleid uit. Zij kiezen een bestuur dat de dagelijkse zaken regelt. Een deel daarvan wordt overgedragen aan het landelijk bureau van de vereniging. De bestuursleden worden inhoudelijk ondersteund door vijf vaste werkgroepen en tijdelijke ad-hoc werkgroepen. Twee redacties (voor het blad De Reiziger en voor de website) complementeren dit geheel. 11
Driemaal per jaar wordt een tussentijdse ledenraadpleging gehouden, de Adviesraad, waar vertegenwoordigers van afdelingen en werkgroepen met het bestuur overleggen over lopende zaken, nieuwe ontwikkelingen, uit te zetten koersen en te nemen beslissingen. De leden van de vereniging zijn verdeeld over zo’n 30 afdelingen of contactgroepen, verspreid over het land, variërend van stedelijke tot provinciale groepen van actieve leden. Het kantoor van Rover in Amersfoort vormt de spin in het web van de vereniging. Mail, telefoon en post komt hier binnen en wordt verspreid binnen de vereniging. Werkgroepen vergaderen er, evenals het landelijk bestuur. Verder wordt ondersteuning geboden aan bestuur en vereniging op het gebied van onderzoek, beleid en financiën. Ook wordt hier de ledenadministratie gedaan. De directeur, beleidsmedewerkers en medewerker communicatie verrichten daarnaast ondersteunende werkzaamheden voor het bestuur.
Ledental De dalende lijn in het ledental die we in 2013 zagen heeft zich helaas voortgezet in 2014. Het totaal aantal leden en donateurs nam met 269 af en bedraagt 5219 per 1 januari 2015. We konden dit jaar 159 nieuwe leden verwelkomen, maar door opzeggingen en het niet betalen van de contributie (ondanks herhaalde verzoeken) moesten we 428 leden uitschrijven. Ledengroei leden per 1 januari
2004 6770
2005 6482
2006 6420
2007 6518
2008 6148
2009 6051
2010 5813
2011 5704
2012 5588
2013 5600
2014 5488
nieuwe leden per jaar opzeggingen per jaar
298
394
371
270
258
158
204
188
286
242
159
586
455
273
640
355
396
313
304
274
354
428
2015 5219
De ontwikkeling van het ledental laat zien dat het aantal opzeggingen de laatste jaren toeneemt en het aantal nieuwe leden afneemt. Het lijkt erop dat de 90 nieuwe leden die we in 2013 mochten verwelkomen dankzij een voordeel-actie met NS, Rover na een jaar weer de rug toekeren. Ondanks de vele inspanningen om iets te bereiken voor reizigers, het bieden van nieuwe voordelen en producten als een spoorboekje, lukt het (maar) niet om voldoende nieuwe leden aan onze vereniging te binden. Natuurlijk hebben ook wij te maken met de economische crisis die mensen noopt om zorgvuldig(er) te kijken naar de uitgaven en natuurlijk hebben wij eveneens te maken met algemeen maatschappelijke ontwikkelingen in de verenigingswereld die maakt dat mensen minder op hebben met een begrip “belangenbehartiging” en/of zich niet willen binden aan een vereniging. Maar dat neemt niet weg dat we onze inspanningen om reizigers op de een of andere manier aan ons te binden, met kracht moeten voortzetten. Het bestuur ziet het als een uitdaging om verschillende vormen van aanhang te onderzoeken. Dat betekent: ledengroei en –binding met het bieden van ledenvoordeel en vanuit deze ledengroep het potentieel om als vereniging op alle niveaus kwalitatieve inbreng te hebben; donateurgroei als welkome financiële bijdrage en de groei op en via sociale media als inbreng voor de macht van het getal. Op elke groei moet door Rover blijvend positief worden ingestoken. Verdeling van leden en donateurs over de verschillende afdelingen De top vijf van grootste afdelingen van Rover wordt gevormd door Amsterdam (663), Utrecht (549), Regio Arnhem/Nijmegen (316), Rotterdam (293) en Den Haag (288). Vorig jaar stond Rotterdam nog op de 5e plek, maar heeft Den Haag dus ingehaald. Wellicht dat het verkiezingsdebat dat de afdeling Rotterdam heeft georganiseerd in 2014 daarbij geholpen heeft. De kleinste afdelingen of contactgroepen zijn dezelfde als vorig jaar: 12
Goeree/Hoekse Waard (10 leden, 1 meer dan vorig jaar!), Rivierenland (39) en Zeeland (55, wel 3 leden meer dan vorig jaar!). Zeeland wordt op de voet gevolgd door Gelderland Noord (56) en Zoetermeer (58). afdeling
aantal
aantal
netto
leden op leden op
aantal
verschil nieuwe leden
stijging/daling
aantal leden
aantal leden
(absoluut)
(relatief)
1-1-2014
1-1-2015
700
663
-37
19
-56
-5,29%
97
90
-7
3
-10
-7,22%
t Gooi
118
113
-5
2
-7
-4,24%
Noord-Holland-Noord
240
232
-8
6
-14
-3,33%
Haarlem
257
252
9
-14
-1,95%
HollandRijnland
287
267
-5 -20
5
-6,97%
Den Haag
307
288
-19
9
-25 -28
Delft
107
103
-4
3
-3,74%
58
58
0
1
-7 -1
Gouda/ Midden-Holland
113
103
-10
-13
-8,85%
Regio Rotterdam
302
293
-9
3 12
-21
-2,98%
75
70
-5
2
9
1 -28
1 13
-7 0
-6,67% 11,11%
-41
-4,85%
Regio Amsterdam Amstelland-Meerlanden
Zoetermeer
Drechtsteden Goeree-Hoekse Waard Utrecht
577
10 549
Amersfoort
leden 2014
afname
-6,19% 0,00%
223
214
-9
6
-15
-4,04%
Rivierenland
40
39
-1
0
Zeeland
52
55
3
-2,50% 5,77%
Brabant
234
224
-10
3 12
-1 0 -22
-4,27%
Zuid-Oost Brabant
108
105
-3
5
-8
Limburg
122
1
9
-8
-2,78% 0,82%
Arnhem/Nijmegen
328
123 316
-12
10
-22
-3,66%
Rhenen/Wageningen
121
110
-11
1
-12
Twente
118
104
-14
5
-19
-9,09% -11,86%
Flevoland
98
88
-10
1
-11
-10,20%
Friesland
123
112
-11
1
-12
Drenthe
110
98
-12
1
-13
-8,94% -10,91%
Groningen
233
221
-12
4
-16
-5,15%
Gelderland Noord
57
56
-1
2
-3
-1,75%
Gelderland Oost
91
86
-5
6
-11
-5,49%
West-Overijssel
152
147
-5
2
-7
-3,29%
31
30
-1
3
-4
-3,23%
5488
5219
-269
159
-428
Buitenland totaal
Opvallend dit jaar is dat maar drie afdelingen een (netto) groei lieten zien: het betreft de kleine afdelingen Zeeland (3), Goeree-Hoekse Waard en Limburg (beide 1). Zoetermeer bleef gelijk. Netto het meeste aantal leden verloren de afdelingen Amsterdam (-37), Utrecht (-28), Holland-Rijnland (-20) en Den Haag (-19). Als we verder inzoomen op details, dan konden Amsterdam en Utrecht ook de meeste nieuwe leden begroeten (respectievelijk 19 en 13), op de voet gevolgd Regio Rotterdam en Brabant (beide 12) en Arnhem-Nijmegen (10). De afdelingen Amsterdam (-56) en Utrecht (-41) verloren in 13
absolute zin ook veel leden, evenals Den Haag (-28) en Rotterdam (-21). Zeeland en Goeree-Hoekse Waard verloren geen enkel lid. Als de ontwikkelingen in % worden weergegeven groeide Goeree-Hoekse Waard in 2014 met 11,11% (was vorig jaar nog koploper bij de dalers). Zeeland haalde 5,77% (vorig jaar nog tweede bij de dalers), gevolgd door Limburg met 0,82%. In relatieve zin was 2014 voor de afdeling Twente een slecht jaar met een afname van 11,86%, gevolgd door de afdelingen Drenthe (-10,91%) en Flevoland (-10,20%). Uitermate rustig was de situatie in Zoetermeer met één nieuw lid erbij en één uitschrijving. Ledenvergaderingen In 2014 werd voor het tweede jaar gewerkt met de nieuwe vergaderstructuur van Rover. In die structuur zijn er 6 landelijke Roverzaterdagen. Op 25 januari was de Roverzaterdag in Gouda. De afdeling hield een presentatie over het onderzoek dat zij hebben gedaan van de loopafstanden naar bushaltes in Gouda. Op de agenda stond verder het wel en wee van het NOVB, hoe te komen tot standpunten binnen Rover inzake de nieuwe spoordienstregeling, het werkplan van het bestuur, het besluit van het bestuur om de contributieverhoging in 2014 niet door te voeren, de plannen voor trainingen voor Rocovs en de stand van zaken bij Samen op Reis. Op 22 maart vond voor de derde keer de PietjanWippoo-excursie plaats, in aanwezigheid van Joke Wippoo en enkele naaste familieleden. De excursie was georganiseerd door Maarten Batenburg en startte op het nieuwe station van Rotterdam. Na een excursie door Rotterdam (met de metro, de bus, over water en te voet) gingen we met de tram naar Schiedam en werd er gewandeld van Woudhoek naar Delft Tanthof (door Midden-Delfland), waarna een ieder weer zijnsweegs ging. Op 5 april werd de Roverzaterdag gehouden in Nijkerk. Bij de RocovRovers werd aandacht besteed aan de dienstregeling Spoor (afweging regionaal vs landelijk belang, wensen vanuit de regio), bezuinigingen in het openbaar vervoer en hoe daarmee om te gaan en Samen op Reis (knooppuntenonderzoek). In de Adviesraad werd vooruit gekeken naar de ALV. Verder was er aandacht voor de Lange Termijn Spooragenda en de afdelingswebsites. De ALV van 2014 vond plaats in de Dialoog te Ermelo. Op 17 mei kwamen 66 leden bijeen. In een positieve sfeer werden de verschillende vaste onderdelen besproken en goedgekeurd. De Van der Poel penning ging naar Kees Braam. De verkiezingen van het Bestuur, de Geschillencommissie en de Kascommissie verliepen overeenkomstig de voorstellen, waarbij een vacature in de Kascommissie staande de vergadering kon worden ingevuld. Vervolgens werden de herziene begroting 2014, de begroting 2015 en het contributievoorstel 2015 na een korte discussie goedgekeurd. Ook het voorstel over veranderingen in de werkwijze van het bestuur verkreeg de instemming, evenals het activiteitenplan. Het middaggedeelte was gewijd aan het thema Krimp. De inhoudelijk inleiding werd op creatieve wijze ingevuld door de vertrekkende bestuursleden Maarten Batenburg en Aldo Markus. Vervolgens zette bestuurslid Liesbeth Alferink de aanwezige leden in groepjes aan het werk. Daarin werden alternatieven verzonnen voor krimp in het OV. Deze werden beschreven op grote flappen, die door de aanwezigen konden worden beloond met een goedkeuringsstip. Er kwamen zeer creatieve ideeën langs. De middag werd afgesloten door René Coveen, die de beloonde ideeën de revue liet passeren en beloofde er met zijn ad hoc werkgroep Krimp mee aan de slag te gaan en te verwerken in een rapport. De 14
eerste bijeenkomst van die werkgroep was meteen aansluitend aan de ALV, terwijl de overige leden nog even naborrelden. Op 6 september vond de volgende Roverzaterdag plaats in de Dialoog in Ermelo. Het ochtendgedeelte was een RocovRovers-bijeenkomst, waarvoor het ministerie (Jan-Jaap van Halem) was uitgenodigd om de nieuwe werkwijze rondom de Spoortafels toe te lichten. ’s Middags begon de Adviesraad met een eerbetoon aan de zieke Hans Dannis, hij kreeg de Van der Poelpenning ‘uitgereikt’ vanwege zijn verdiensten voor Rover. Op de agenda stond verder het concept-rapport van de werkgroep Krimp, ontwikkelingen binnen het bestuur en het nieuwe declaratiebeleid (met het oog op de chipkaart en de nieuwe NSabonnementen). Verder was er een interessante presentatie van Ed Ram (Flow Resulting) over Rover: wat voor organisatie wil Rover zijn? Hoe beweeg je mensen om lid te worden van Rover? Waar staat Rover in drie jaar? Op 15 november was de laatste Roverzaterdag, wederom in Ermelo. Het thema van de RocovRoversbijeenkomst betrof de provinciale statenverkiezingen en het belang van het leggen van contacten met ambtenaren, politici en het uitwisselen van informatie. Diverse kandidaten voor de Provinciale Staten hebben verteld over wat zij een prettige wijze van samenwerking vinden met consumenten- en belangenorganisaties. Daarnaast hebben de partijen gelegenheid gehad om hun standpunten ten aanzien van het openbaar vervoer te verwoorden. Geschillencommissie De commissie bestond uit Frans de Laat (lid sinds 2008) en Dick Wijen (lid sinds 2010). Tot de ALV was Liesbeth Alferink (lid sinds 2009) gewoon lid en Rudy Schoonveld (sedert 2011) tot de ALV plaatsvervangend lid en daarna gewoon lid. Op de ALV werd Rogier Zelle verkozen als het nieuwe plaatsvervangende lid. De commissie ging akkoord met de rol als bezwarencommissie in het functiewaarderingstraject voor medewerkers in dienst van Rover, van september tot december. Daarvoor kwam de commissie eenmaal bijeen. Kascommissie De kascontrole over het boekjaar 2013 werd uitgevoerd door Annemieke Postma en Paul Arlman. Na de ALV was de kascommissie als volgt samengesteld: Annemieke Postema en Paul Arlman als lid en Jan Willem Fortuin en Gerard Elkhuizen (nieuw) als plaatsvervangende leden. Bestuur De landelijk bestuursleden zijn allen vrijwilligers, die deze functie soms naast een betaalde baan uitoefenen. Zij ontvangen geen vergoeding. Wel kunnen zij werkelijk gemaakte kosten declareren. Op de ALV namen Maarten Batenburg en Aldo Markus afscheid van het bestuur. Er kwamen geen nieuwe bestuursleden bij. Begin augustus bleek dat secretaris Hans Dannis een levensbedreigende ziekte had en zijn taken met onmiddellijke ingang moest stilleggen. Een harde klap voor bestuur en medewerkers, maar vooral ook voor Hans zelf en zijn vrouw Margreet. Hans overleed na een kort ziekbed op 15 september 2014. Hij laat een grote leegte achter in het bestuur, op kantoor en binnen de vereniging. Samenstelling en portefeuilleverdeling bestuur Arriën Kruyt, Voorzitter, 2010: Alg. Coördinatie, Algemeen Verkeers- & Vervoersbeleid, Innovatie en ontwikkeling OV (Samen op reis), LOCOV/Tweede Kamer, NOVB, Representatie, EPF (bestuurlijk) en TTB; 15
Liesbeth Alferink: Vicevoorzitter; 2004-2009; 2013; Ruimtelijk Beleid, Overheidsfinanciën, vorming en opleiding, Ovloket; landsdeelcoördinator Randstad Zuid en Noordoost (spoortafel); Pieter Cassé, Penningmeester, 2011: Financiën, Financieel Meerjarenbeleid, Fondsenwerving; personeelsbeleid; merkontwikkeling en ledenvoordeel; Chris Vonk, Woordvoering, 2009: Communicatie, Begeleiding nieuwe actieve leden, Tarieven , Taxizaken; Kees Wolff, lid, 2009: Spoorzaken, Ledenwerving, actiecoördinator en Landsdeelcoördinator van Randstad-Noord; Michel Lintermans, lid, 2011: Secretaris; Internationaal; Landsdeelcoördinator ZuidNederland; flyer-acties; internetteam en website; Fietszaken, de Reiziger; Femke Merkx, lid, 2013; Juridische zaken, nieuwe media, studenten, landsdeelcoördinator Midden-Nederland;
Gedelegeerden namens het bestuur1 Taxizaken: Lysbeth van der Kroon; Internationale zaken, EPF: Rian van der Borgt; Boekhouding: Guus Leussink; Ondersteuning Rocovs: Dick Wijen De bestuursvergaderingen vonden tenminste iedere maand plaats. Belangrijke onderwerpen waren onder andere het voorbereiden en evalueren van gesprekken met NS, ProRail, het Ministerie en interne overlegmomenten, alsmede ontwikkelingen binnen het Locov, NOVB en Samen op Reis. Andere onderwerpen die aan bod kwamen waren: de bereikbaarheid van Schiphol, buitendienststellingen en reizigershinder, spoortafels en Lange Termijn Spooragenda, sluiten van poortjes en andere chipkaartzaken, treintoiletten, Beneluxlijn, actie tegen boetes voor abonnementhouders, rapport werkgroep Krimp en ledenwerving en werkplan & transitie bestuur. Symposia Doel van de Roversymposia is aandacht te vragen voor een specifiek actueel onderwerp. De geslaagde combinatie om deze symposia te organiseren met een andere organisatie versterkt het netwerk in de ruime wereld van het OV en biedt ook de mogelijkheid om deze symposia wat grootser te kunnen opzetten. In 2014 werden door omstandigheden maar een keer een symposium georganiseerd, en wel op 21 maart. We waren daarvoor te gast bij Veolia, in het Haagse kantoor van T-Mobile. Het onderwerp was ‘Krimp: Een uitdaging voor OV en doelgroepenvervoer’. Onder leiding van Marc Maartens waren er diverse presentaties en discussies over krimp en de impact daarvan op het reguliere OV en het doelgroepenvervoer. Maar ook andere veranderingen zoals decentralisatie en de daarbij gepaard gaande bezuinigingen kwamen aan de orde. Jan van Selm van het OV-bureau Groningen-Drenthe vond krimp “een lastig onderwerp” om over te praten. Volgens hem liggen er voor het OV en doelgroepenvervoer naast krimp ook diverse andere gevaren op de loer die kort samengevat kunnen worden met ‘steeds minder geld’. Manu Lageirse van Veolia sloot zich hierbij aan en ervaart het onder druk staan van diverse budgetten bij overheden zelfs als een groter probleem dan krimp. Hij denkt echter wel dat er qua efficiëntie nog het een en ander te halen valt in de sector, maar dan moet de vervoerder een wat grotere vrijheid krijgen dan nu het geval is.
1
Rover-leden die namens het bestuur gevraagd worden specifieke vergaderingen en overleggen bij te wonen of bestuurstaken te verrichten. 16
Henk Meurs (Radbouduniversiteit) had als boodschap dat hij grote kansen ziet om de bereikbaarheid van vooral dunbevolkte gebieden op peil te houden als het doelgroepenvervoer en het OV beter met elkaar worden geïntegreerd. Hij denkt dat daardoor een winwin situatie kan ontstaan: enerzijds lagere kosten voor de overheden en anderzijds voor de reiziger meer reismogelijkheden. “Hiermee haal je bij mensen in krimpgebieden de zorg weg of ze over 5 jaar nog wel een vervoersvoorziening hebben.” Dit vereist overigens wel een behoorlijke mate van samenwerking, tussen aan de ene kant de gemeenten die verantwoordelijk zijn voor het doelgroepenvervoer en aan de andere kant provincies en stadsregio’s die over het reguliere OV gaan. Het opzetten van die samenwerking met daarbij het overstijgen van de cultuurverschillen tussen de verschillende overheden is misschien wel de grootste uitdaging om de integratie tussen OV en doelgroepenvervoer verder vorm te geven. Ook tussen de betrokken reizigersgroepen zijn er natuurlijk verschillen. De OV-reiziger wil snelheid en betrouwbaarheid en verwacht dat de dienstregeling op de minuut klopt. Maar is deze vorm van punctualiteit te realiseren als OV in krimpgebieden wordt geïntegreerd met doelgroepenvervoer? Is het niet belangrijker te zorgen dat in ieder geval aansluitingen gehaald worden? Duidelijk is dat bij dit soort afwegingen eerst de reiziger centraal moet worden gesteld voordat er drastische aanpassingen in het systeem worden doorgevoerd. Publiciteit Niet zelden zorgt alleen al de dreiging van publiciteit voor een (versnelde) verbetering voor de reiziger op het gebied van zowel grote als kleinere OV-zaken. Ook in 2014 kwam het daarnaast regelmatig voor dat wij zelf aandacht in de media zochten om iets aan te kaarten. Zo heeft de enorme aandacht voor de dreigende afbraak van gele vertrekstaten op stations zeker bijgedragen aan het instandhouden van dit informatiemiddel. Mediaaandacht voor de te hoge prijs van de ‘toeristenknop’ op de NS-kaartautomaat werkte snel een oplossing in de hand. De media-aandacht voor ons meldpunt volle treinen zette NS ertoe aan in de herfst op volle capaciteit te rijden. En dit zijn slechts enkele voorbeelden. Ook hebben wij in 2014 voor het eerst actief het publiek betrokken toen wij in een uitzending van Kassa opriepen tot het doen van donaties. Dit leverde genoeg op om een juridisch onderzoek te kunnen starten naar de boetes die abonnementhouders kunnen krijgen wanneer zij vergeten in te checken. Het genereren van publiciteit behoort tot het takenpakket van Sanne van Galen (medewerker communicatie), de woordvoering deelt zij met (bestuurslid) Chris Vonk. Sociale media Onze Facebookpagina kent momenteel 1104 “fans”. Het grootste deel van deze fans is tussen de 18 en 34 jaar oud, met 63% zijn mannen in de meerderheid. Op Twitter worden wij gevolgd door ruim 6700 mensen. Social media-gebruikers vormen een actief publiek: zij ‘liken’, delen en ‘retweeten’ waardoor ons bereik in de social media vaak groter is dan via de website en één artikel met gemak duizenden lezers trekt. Het communiceren via social media is soms lastig: veel mensen sturen liever een korte tweet of snel facebookbericht dan dat zij de moeite doen om een duidelijk omschreven klacht in te dienen. Wel zijn we hierdoor snel op de hoogte van eventuele OV-problemen en is het contact met Rover laagdrempeliger geworden. Websites Ons meldpunt volle treinen is in september 2014 vernieuwd. Niet alleen de website is onder handen genomen, ook heeft Rover nu voor het eerst een app gelanceerd. Voor het project is samengewerkt met NS, waardoor de meldingen over volle treinen iedere nacht 17
automatisch bij NS in het systeem binnenkomen. Met enkele duizenden meldingen per maand draait het meldpunt overuren. Ook onze hoofdwebsite www.rover.nl werd gevonden: in 2014 werd de website 904.107 keer bezocht. Onze bezoekers waren niet snel uitgekeken, want samen waren zij goed voor 7,5 miljoen pageviews (het aantal keren dat één van de pagina’s van onze website werd bekeken). De populairste pagina’s op onze website zijn de blogs en persberichten, pagina’s voor het indienen van een klacht, het zoeken van de contactgegevens van OVbedrijven en het lezen van meer informatie over Rover. In de top 5 van allerpopulairste artikelen bevinden zich opvallend veel regionale verhalen: de petitie van de afdeling Haarlem tegen bezuinigingen op de treindienst Alkmaar – Haarlem en het bezwaar van Rover-NHN tegen de belbus-pilot op Texel werden duizenden keren gelezen. Sinds 2011 is de pagina over het Roverlidmaatschap trouwens al bijna 50.000 keer bekeken, waren al deze bezoekers maar lid geworden! Ledenwerving Het feit dat duizenden mensen informatie opzoeken over het lidmaatschap van Rover maar vervolgens niet lid worden, bewijst dat wij nog meer moeten doen om het lidmaatschap aantrekkelijk te maken. Hiervoor zijn wij ook in 2014 op zoek gegaan naar ledenvoordeel. Zo zijn we de samenwerking gestart met juridisch dienstverlener ARAG die onze leden gratis mogen bellen voor een telefonisch advies. Daarbij ontvingen leden voor het eerst een ledenpas. Al snel bleek dat partners liever een aanbieding koppelen aan een kortingsbon dan aan een ledenpas, wat het pasje alweer snel overbodig maakte. In 2014 zijn wij gestopt met Company Discount, waarover veel leden niet tevreden waren. Via Koopuwticket.nl en LKGX.nl hebben onze leden nu recht op diverse kortingen zonder hiervoor eerst persoonlijke informatie te hoeven vrijgeven. Tot slot is er ook weer met NS contact gelegd over een ledenaanbieding, wij hopen dat dit in 2015 tot resultaat leidt. Externe overleggen Rover heeft er groot belang bij deel te nemen aan externe overleggen. In die gremia kan Rover het geluid van de reiziger laten horen, opkomen voor de belangen van die reiziger en invloed uitoefenen op het beleid en de uitvoering. De omvang hiervan, zowel in aantal als in tijdsbeslag, neemt jaar na jaar toe en dat constateren we inmiddels ook al vele jaren. Het blijft onverminderd lastig om al deze bijeenkomsten, die veelal overdag plaatsvinden, adequaat te bemensen en het legt een grote druk op de bestuurs- en werkgroepleden, die deze bijeenkomsten namens Rover bijwonen. De beleidsmedewerkers, de directeur en de communicatiemedewerkster vervullen hierin een niet te onderschatten rol, zowel in kwantiteit als in kwaliteit. In dit kader is het van te voren vaak lastig om af te wegen of het bijwonen van deze bijeenkomsten ook effectief is. Er wordt immers in ons land heel wat vergaderd en niet alle bijeenkomsten hebben ook een hoge graad van resultaatgerichtheid. Niettemin hebben diverse Rover-vertegenwoordigers ook in dit jaar weer grote inzet gepleegd in: Landelijk Overleg Consumentenbelangen Openbaar Vervoer (Locov)2; themabijeenkomsten NS, NS International en ProRail; diverse bijeenkomsten in het kader van het NOVB en Samen op Reis; diverse thema-overleggen over toegankelijkheid en sanitaire voorzieningen op stations en in de reisketen; Begeleidingscommissie Klanttevredenheidsonderzoek NS; Overlegorgaan IenM; overleg met TLS (chipkaart); Klankbordgroep
2
In het Locov behartigen consumentenorganisaties, waaronder Rover, de belangen van de treinreiziger. Zij doen dat door het voeren van overleg met NS en IenM en het gevraagd en ongevraagd leveren van adviezen. De adviezen zijn allemaal na te lezen op www.locov.nl/actueel/publicaties . 18
Tariefstructuur straattaxi; BISON (Beheer Informatie Standaarden Openbaar vervoer Nederland); Informatiegroep Toegankelijkheid; Overleg OV SAAL (corridor Schiphol– A’dam–Almere–Lelystad); Deltametropool; Informatiewerkgroep Ruimte voor de Fiets van ProRail; diverse bijeenkomsten van Railforum (waarbij Rover sinds 2004 is aangesloten als ‘partner in kennis’); SER (algemene voorwaarden NS, NS International en stads- en streekvervoer). Ten slotte, maar zeker niet in de laatste plaats, een groot aantal overleggen op decentraal niveau in Rocov-verband of daarbuiten met concessieverleners, vervoerbedrijven en regiotaxi (zie verder bij de Afdelingen). Betrokkenheid tot over de grens Rover is aangesloten bij Europese Reizigersfederatie EPF, die de belangen behartigt van treinreizigers in Europa. Het secretariaat hiervan is ondergebracht bij de Vlaamse organisatie TreinTramBus. De vergaderingen worden bezocht door Rian van der Borgt, secretaris van de Werkgroep Internationaal van Rover. EPF kreeg er in 2014 een Deense lidorganisatie bij en heeft nu 34 lidorganisaties, verdeeld over 20 landen. Aandachtspunten in 2014 waren o.a. de implementatie van de reizigersrechten voor het spoor en het vierde spoorwegpakket. Er was ook aandacht voor langeafstandsverkeer en nachttreinen in het bijzonder. Voor EPF is het belangrijk dat het belang van de reiziger daarbij centraal komt te staan. EPF heeft regulier contact met organisaties op Europees niveau, zoals CER (EUlobbyclub van de spoorwegen), UITP, Eurostar, Thalys, Railteam, Europarlementariërs en de Europese Commissie. Daarnaast is EPF vertegenwoordigd in de raad van bestuur van het Europees Spoorwegbureau (ERA) en de European Rail Research Advisory Council (ERRAC). EPF heeft in 2014 de professionalisering van de eigen organisatie voortgezet. In dat kader is in december een succesvolle conferentie georganiseerd, specifiek gericht op beleidsmakers. Meer info: www.epf.eu
HET KANTOOR Personeels- en vrijwilligersbeleid Rover beschikt over een redelijk vaste kern van kantoormedewerkers. Van de 14 medewerkers in 2014 waren er 10 in dienst van Rover, 3 medewerker zijn gedetacheerd vanuit een andere organisatie of uitzendbureau en 1 medewerker is op vrijwillige basis enkele uren per week werkzaam op kantoor. Er werken 8 vrouwen bij Rover, 4 medewerkers zijn ouder dan 50 jaar en 3 medewerkers zijn jonger dan 30 jaar. Daarnaast zijn er ook enkele bestuursleden regelmatig op kantoor werkzaam. Het kantoor heeft een dienstverlenende functie voor de vele (200-300) vrijwilligers die voor Rover actief zijn in besturen, werkgroepen, afdelingen, redacties en (stations)onderzoek. Zij worden vanuit het kantoor van de benodigde informatie en materialen voorzien, om het werk voor de vereniging zo optimaal mogelijk te kunnen doen. De onkosten die vrijwilligers maken worden vergoed, mits passend binnen de regels die daarvoor zijn opgesteld.
19
Medewerkers Het kantoor is elke werkdag (minimaal) te bereiken van 10.00-16.30 uur en had in 2014 de volgende bezetting: Directie: Secretariaat: Beleid: PR & communicatie: Onderzoek: Ledenadministratie: Boekhouding: Bibliotheek:
Ineke van der Werf Nely van Immerzeel en Nathalie Hettinga (tot september) Tim Boric, Angela Nijland en Aldo Markus Sanne van Galen Olaf Frasa en Angela Nijland Gerard Abarbanel Tomas Bekker. Erik van Brink (tevens buitenlandinfo)
De bezetting van het OV-loket is als volgt: Hoofd: Dorathé Hoentjen Communicatie: Wilma de Jong Klachtencoördinatie: Annemarie den Toom klachtenmedewerker: Jan Bettman Nathalie Hettinga (tot september) Tomas Bekker Samira Maachi (vanaf juni) Ries van Hemert (vanaf december)
WERKGROEPEN Met ingang van najaar 2013 kent Rover 5 werkgroepen: Spoor Internationaal Toegankelijkheid Tarieven, Reisvoorwaarden en –rechten Taakgroep RocovRovers Voor specifieke onderwerpen zijn er ad-hoc werkgroepen, ofwel projectgroepen. Zo werd in mei 2014 de werkgroep Krimp ingesteld. Werkgroep Spoor Leden: Fred van Assendelft (vz.), Richard Both, Ilias Frieling, Han Poortman, Kees Rotteveel, Teko Salverda (secr.), Marc Schram (Werkgroep Internationaal), Peter van der Veer en Kees Wolff (bestuur). Er werd vergaderd op 4 maart, 14 mei, 2 juli, 30 augustus en 19 november. Inbreng is geleverd in het Locov en er is regelmatig bijgedragen aan de themabijeenkomsten met vertegenwoordigers van NS en IenM. De vier vergaderingen van de Adviesraad zijn allemaal bezocht. Bij de informatiegroepen van Prorail was steeds een lid van de werkgroep aanwezig. Een inventarisatie van fietsenstallingen bij stations, resulteerde in een overzicht van de huidige capaciteit nu en wensen voor de toekomst. Als belangrijkste en terugkerende onderwerp is het hele jaar door gesproken en geadviseerd over de dienstregelingen van 2014 en later. Met name de informatie over stremmingen moet eerder komen. Er is geadviseerd om een onderscheid te maken in majeure werkzaamheden met een ingrijpende verstoring van de dienst en kleinere werken. Ingrijpende werkzaamheden moeten en kunnen lang van te voren worden aangekondigd. Voor kleinere volstaat een aantal weken voorpublicatie. Nog belangrijker is de 20
communicatie van de consequenties voor de dienstregeling met alternatieve reisadviezen. Diverse klachten van reizigers, met name op het gebied van de dienstregeling, zijn vanuit de expertise van de werkgroep behandeld. Tenslotte is de werkgroep bezig haar rol binnen Rover meer te profileren: hoe kan de expertise van de werkgroep beter worden ingezet? Hoe kan de communicatie met andere geledingen van Rover, zoals het bestuur, beter? De taakverdeling binnen de werkgroep zorgt ervoor dat de werkgroep bij meer themasessies (Locov) is vertegenwoordigd om met name de thema’s ‘informatie’ en ‘materieel’ te begeleiden. Werkgroep Internationaal Leden: Maarten Batenburg (landelijk bestuur, nam afscheid), Michel Lintermans (landelijk bestuur, nieuw lid), Rian van der Borgt (secretaris en contactpersoon EPF), Hans Limper (nieuw lid), Lars Jansen, Carsten Cambien, Wim Elbers (nieuw lid) en Marc Schram (voorzitter). In LOCOV-verband is er overleg met NS International (voorheen HSA/NS Hispeed) over internationale dienstregelingen en tarieven. Het overleg verbetert langzaam. Continue punt van aandacht blijft de HSL-Zuid en alles wat daarmee samenhangt. De Benelux rijdt weliswaar weer ieder uur maar we zijn nog niet tevreden over bepaalde aspecten en blijven daarover met NS in overleg. Onze druk op NS om de grenstoeslag opnieuw te bekijken heeft geleid tot een minder slechte verdeling over de reizigers. De OV-chipkaart blijft aandacht vragen, door steeds weer nieuwe problemen voor internationale reizigers en het gebrek aan informatie en misinformatie over internationale reizen met de OV-chipkaart. De werkgroep verleent ondersteuning aan reizigers die een klacht willen indienen bij ILT, de toezichthouder op de reizigersrechten. Succesvol is dat NS International voor de GTBV-regeling bij reizen met verschillende vervoerders de hele reis in beschouwing moeten nemen. Deze uitspraak zal ook bij binnenlandse reizen van invloed kunen zijn. Samen met de afdeling Limburg en de zusterverenigingen TreinTramBus, Pro Bahn en VCD worden de ontwikkelingen rond de IJzeren Rijn, de sneltram Maastricht - Hasselt en andere grensoverschrijdende thema’s in de gaten gehouden. De informatievoorziening voor de internationale reizigers bij werkzaamheden blijft een voortdurend aandachtspunt. Op Europees niveau werkt de secretaris van de werkgroep namens Rover mee in de Europese Reizigersfederatie EPF. Werkgroep Tarieven, Reisvoorwaarden en –rechten Leden: Angela Nijland (beleidsmedewerker), Hans Schmal, Aart Roest, Dirk Rietveld, Chris Vonk (bestuur), Tineke Plooij (notulist) en Richard Westerbeek (voorzitter). Klachten over de OV-Chipkaart en de berekende prijzen vormen, net als in voorgaande jaren, een constant groeiende stroom. Willen wij hierin verbetering aanbrengen, dan hebben we een beter beeld nodig van wat voor de reizigers cruxiaal is. Hiertoe is o.a. een enquête in de maak door het landelijk bureau van Rover. De werkgroep heeft ook hun hulp nodig bij het formuleren van uitgangspunten voor de kijk op betaalmethoden. De binnenkomende klachten en het volgen van de (sociale) media zijn bronnen daarvoor. Leden van de werkgroep nemen deel aan overleggen binnen en buiten Rover over de OVchipkaart. In 2014 zijn wij begonnen met het kijken naar problemen rond het OVchipgebruik op de zakelijke markt. Tevens hebben Chris Vonk en Angela Nijland mede namens de werkgroep kwesties als abonnementen c.a. in de overleggen ingebracht. Input hebben wij geleverd voor adviezen over het éénmalig chipkaartje en TrajectVrij. Ons pleidooi met de UnieKBO voor het behoud van papieren keuzedagen heeft geresulteerd in een adviesaanvraag voor een vervangend product. We hebben RocovRover-leden 21
geadviseerd inzake aandachtspunten bij regionale tariefaanvragen, o.a. rond compensatie voor omzetdervingen zoals de Studentenkaart. Werkgroep Toegankelijkheid Leden: Micha van den Dool, Erik Filius, Henk Dekker, Jean Grüschke, Conny Kooijman, Aldo Markus, Enith de Putter en Christiaan Zandstra. De landelijke werkgroep Toegankelijkheid heeft altijd goede contacten onderhouden met belangenbehartigers van ouderen en gehandicapten. De bezuinigingen hebben daar flink toegeslagen. Vaak moest men ervoor kiezen het thema 'mobiliteit' minder aandacht te geven. Dat maakt de rol van Rover belangrijker en ook dat we zelf meer dan voorheen aan kennisverwerving moeten doen. Het is de werkgroep gelukt meer aandacht te krijgen voor groepen reizigers met beperkingen van allerlei aard: motorisch, zintuiglijk, maar ook "onzichtbaar", zoals sanitair, maar ook met een verstandelijke of autistische oorzaak. De aandacht voor laaggeletterden is hiervan ook een voorbeeld. Kortom 'de reiziger' bestaat niet. De benadering van reizigers dient aan te sluiten op de eigen individuele mogelijkheden. Opmerkelijk is, dat de werkgroep soms binnen Rover meer lijkt te moeten uitleggen waarom toegankelijkheid belangrijk is, dan in contacten met de industrie, vervoerbedrijven of overheden. Rover is er toch niet alléén voor reizigers die steeds sneller willen of voor wie het grootste ongemak het meesjouwen van een grote koffer is? Het is voor de werkgroep teleurstellend dat het Rover-kantoor nog steeds niet toegankelijk is voor mensen die moeite hebben met traplopen of dat helemaal niet kunnen. Dat onze werkgroep (met meerdere rolstoelgebruikers) elders vergadert is tot daaraan toe. Maar dat leden nu niet kunnen deelnemen aan andere vergaderingen in het gebouw is pijnlijk. Als Rover vindt dat het OV toegankelijk moet zijn, past hier een hand in eigen boezem! Taakgroep ROCOV-Rovers Leden: Kees van Ramshorst, Liesbeth Alferink (die Hans Dannis na diens overlijden opvolgde), Dick Wijen, Angela Nijland (beleidsmedewerker) en (haar tijdelijke vervanger van maart tot september) Mark van den Boogaard. De taakgroep organiseert bijeenkomsten voor actieve leden die namens Rover in de verschillende Rocov’s zitten. Het bezoek voor deze bijeenkomsten is redelijk tot goed, hoewel enkele Rocov's niet zijn vertegenwoordigd. In 2014 zijn er drie bijeenkomsten geweest, in april, september en november (zie p. 14 en 15 van dit boekje). De opgave voor 2015 is het verder goed organiseren van de inbreng in de Rocov's namens Rover, de aansluiting bij de OV- en Spoortafels en de overgang van Stadsregio’s naar provincies en Randstadoverleggen.
AFDELINGEN en contactgroepen Rover ontleent een belangrijk deel van zijn kracht uit het ontstaan en het geworteld zijn als een decentrale organisatie. Op het niveau van afdelingen en contactgroepen vindt veel van het Roverwerk plaats. Ook in 2014 is verder gewerkt aan het waar mogelijk versterken van deze structuur, al blijft ook hier het (helaas) noodzakelijk om prioriteiten te stellen en is ook het bestuur en de ingezette ondersteuning van sommige afdelingen uiteraard afhankelijk van de feitelijke mogelijkheden. Het streven blijft niettemin om in 2015 in belangrijke mate de interne structuur van Rover volgens de besluiten van de ALV (2010) gemoderniseerd te hebben.
22
Consumentenplatforms Alle afdelingen hebben zitting in een Consumentenplatform (Rocov), waarin zij zonder uitzondering een belangrijke inbreng hebben. Soms zijn afdelingen bij meerdere platforms betrokken, soms ook zijn meerdere afdelingen bij eenzelfde platform ondergebracht. Het is dan zaak om goed te overleggen, zodat de kwalitatieve en kwantitatieve inbreng van Rover eenduidig en dus krachtig is. Dat vraagt om voortdurende aandacht, zowel vanuit het landelijk bestuur als vanuit de afdelingen en contactgroepen zelf (signalering). De Adviesraad en nog meer het Rocov-Roveroverleg vormen daarin een onmisbare schakel. De mogelijkheden tot uitwisseling van de interne communicatiekanalen zijn inmiddels aanwezig, maar vergen ook inzet en aandacht van de deelnemers zelf door actief hun inzichten en ervaringen te willen delen. De volgende afdelingen zijn vertegenwoordigd in de daarna genoemde platforms: Groningen (Consumentenplatform OV Groningen), (contactgroep) Friesland (Stichting ROCOV Fryslân), Drenthe (Consumentenplatform OV Drenthe), West-Overijssel (ROCOV West Overijssel), Twente (ROCOV Twente), Amersfoort, Rhenen-Wageningen, Gelderland-Noord en Arnhem-Nijmegen (ROCOV Gelderland/de Stadsregio), Flevoland (ROCOV Flevoland), Amersfoort en Utrecht (ROCOV Utrecht), Gooi- en Vechtstreek, Noord-Holland Noord en Haarlem (Rocov Noord Holland), Regio Amsterdam en Amstelland-Meerlanden (Reizigers AdviesRaad), Holland-Rijnland en Gouda en Midden-Holland (Rocov Hollands Midden),(contactgroep) Drechtsteden (Consumentenoverleg DAV), Den Haag, (contactgroep) Zoetermeer en Delft (Consumentenplatform Haaglanden), Regio Rotterdam (Platform Reizigersbelangen OV), Zeeland (OPOV Zeeland), Brabant (Reizigersoverleg Brabant), Zuid-Oost Brabant (Reizigersoverleg SRE), Limburg (Platform OV Limburg). De verwachting is dat in 2015 een aantal Rocovs zullen worden samengevoegd, in gebieden waar de verantwoordelijkheden van de Stadsregio’s zijn overgegaan naar de provincies. Dit is een nieuwe uitdaging voor zowel afdelingen als Rocovs: hoe wordt dit samengaan vormgegeven? In 2014 zijn de afdelingen weer zeer actief geweest. Hieronder doen zij daarvan verslag. In West-Overijssel is heel wat aan de hand in 2014: De bus-concessies en regiotaxi Het busvervoer in de concessiegebieden IJsselmond en Midden-Overijssel staat onder druk. De reizigers(kilometers) en inkomsten vallen tegen. De meeste reizen betreft scholieren en studenten (80-90%) en vooral in de (heftige ochtend)spits. Hoge kosten en relatief lage opbrengsten (SOV-kaart en scholierenkorting). Forenzen en sociaal-recreatief vervoer neemt nog maar een bescheiden positie in en dus weinig busreizigers in de daluren. Bezuinigingen op de BDU maken het plaatje compleet. De regiotaxi dient als vangnet op verbindingen en tijdstippen waarop het reguliere OV niet rijdt. Voor de provincie (opdrachtgever) en voor de gebruiker (hoger tarief) is dat duur. De provincie is gestart met een herijkingsprocedure, die tot ingrijpende bezuinigingen zal leiden. Het afschaffen van de regiotaxi per 1 januari 2017; snijden in parallelle (waar treinen rijden) buslijnen; vervangen van reguliere lijnen in de regio door scholierenlijnen (rijden niet in de schoolvakantie) en een versobering van het voorzieningenniveau op de stadsnetten van Zwolle en Deventer. De afdeling denkt daar goed over na: “Een defensieve houding, gericht op het zo veel mogelijk vasthouden aan het bestaande helpt niet. Wij stellen ons constructief-kritisch op en erkennen de noodzaak van veranderingen. Echter busvervoer met meer passagiers, een gunstiger verhouding tussen 23
kosten en opbrengsten vinden we niet als ambitie terug in de plannen van de provincie. Het kan toch niet waar zijn, dat de provincie alleen belang heeft bij afbraak van het busvervoer? Waar is het belang gebleven om door goed OV-beleid congestie- en milieuproblemen op te lossen en te voorzien in de mobiliteitsbehoefte van wie niet over een auto kan of wil beschikken? Telt deze maatschappelijke context nog voor de Provincie?” “In 2014 heeft de afdeling Drenthe veel tijd besteed aan het Consumentenplatform en de acties die hieruit voortkwamen. Er zijn diverse overleggen geweest met de gemeenten Emmen en Assen over de herinrichting van hun stationsgebied. Twee keer per jaar hebben we overleg met NS en Prorail, alsmede Arriva over de spoorlijn Emmen-Zwolle. De doorgaande sprinters blijven op ons wensenlijstje staan, net als een IC-stop in Hoogeveen. Ook praten we regelmatig over de nieuwe dienstregeling met de mensen van Qbuzz en het OV-bureau. We doen actief mee aan de Landsdelige Spoor en OV-tafel. En hoewel er in deze tafels geen besluiten worden genomen, hebben we toch het gevoel dat er naar de reiziger wordt geluisterd. Samen met bestuurders en vervoerders hebben we de stations Emmen, Emmen-Zuid en Nieuw-Amsterdam geschouwd. Degenen die besluiten nemen over schuilmogelijkheden hebben aan den lijve kunnen ervaren wat het betekent als er geen of onvoldoende schuilmogelijkheden zijn. We zijn verkleumd! Onze digitale nieuwsbrief is een prima middel om met onze achterban te communiceren. Rover-Drenthe maakt zich grote zorgen over de verschraling van het OV, in het bijzonder in het landelijke gebied. Maar ook Hoogeveen en Meppel zullen hun stadsdienst in de toekomst gaan verliezen. In augustus kregen we het verpletterende nieuws dat Hans Dannis, die sinds de dood van Pietjan Wippoo een deel van zijn taken had overgenomen, ernstig ziek was. Slechts zes weken later overleed Hans. Hij laat een grote leegte achter. Maar de afdeling Drenthe zal in zijn geest verder gaan.”
De afdeling West-Overijssel heeft 6 speerpunten opgesteld om het OV per bus te hervormen en meer passagiers aan te trekken: 1. Afvlakken van met name de ochtendspits door afspraken met onderwijsinstellingen en grote werkgevers. Dat wil de provincie ook. 2. Optimaliseren van de lijnennetten over de concessie- en bestuurlijke grenzen heen. Snellere verbindingen met minder overstappen naar veel bezochte locaties (scholengemeenschappen/ grote kantoorcomplexen/ ziekenhuis) kan met name in Zwolle, bediend door drie bus-concessies kan veel winst geven). 3. Onderling afstemmen van de stads- en streekvervoernetten in Zwolle en Deventer kan er voor zorgen dat in de daluren een aantal wijken een acceptabel voorzieningenniveau behouden tegen lagere kosten. 24
4. Het opheffen van de regiotaxi en het niet meer laten rijden van buslijnen tijdens de schoolvakanties in de regio is alleen bespreekbaar bij een acceptabel alternatief met kleinschalig vervoer, dat in samenspraak met plaatselijke groeperingen van de grond moet komen (zie pilot Dalfsen). 5. Wij maken ons sterk voor tariefdifferentiatie om meer mensen in de daluren in de bussen te krijgen en tariefintegratie tussen bus en trein om netwerken te kunnen optimaliseren (visgraatmodel) en om tariefschokken te voorkomen. 6. Tot slot kan de marketing van het busvervoer veel beter. We zien nauwelijks zichtbare klantenwerving, via reclame in de media en door aansprekende acties. Nieuwe reisproducten, zoals de pas geïntroduceerde dagkaart voor het busvervoer, kunnen de vervoerders duidelijker in de markt zetten voor nieuwe groepen. Het treinvervoer Bij het treinvervoer is wel sprake van een stijging van het aantal passagiers. Sinds Arriva de Emmerlijn in december 2012 overnam van NS doet deze het goed. Een zekere mate van ambitie blijkt uit de besluiten tot spoorverdubbeling tussen Zwolle en Herfte, de elektrificatie van de Kamperlijn (met station Stadshagen) en de verbinding ZwolleWierden.Ook het besluit de ALMA-lijn door te trekken naar Hardenberg en het verlengen van drie treinen van de Emmerlijn met een bak voor extra capaciteit vanwege passagiersgroei getuigen daarvan. In de loop van 2015 is (eindelijk) de verbouw van het station van Zwolle gereed en dat is mooi. De regionale overheden en consumentenorganisaties hebben via de regionale Spoortafels wat meer invloed op het spoorvervoer. De wensen en prioriteiten op infrastructureel terrein en de afstemming van de dienstregeling van het Hoofdrailnet op de regionale spoorlijnen hebben een eigen plek. Aandachtspunten voor de trein zijn: In maart 2015 moeten de biedingen binnen zijn voor de aanbesteding van de treinconcessie Zwolle-Kampen en Zwolle-Enschede (ZWEKA), om voor de zomer te kunnen gunnen. We willen er scherp op toezien of het lukt om binnen het aangegeven financiële en infrastructurele kader een verbetering van de dienstregeling te krijgen, met bijvoorbeeld een IC tussen Zwolle en Enschede en/of een frequentieverhoging in de ochtend- en middagspits en of er op het samenlooptraject tussen Wierden en Enschede geen gedoe ontstaat met het gebruik van de OV-chipkaart. De elektrificatie van ZWEKA, die bij het ingaan van de dienstregeling in 2018 gereed moet zijn, leidt onvermijdelijk tot beperkingen in de beschikbaarheid van deze baanvakken gedurende de ombouwperiode. Onze inzet is de werkzaamheden zo te organiseren dat de hinder voor de reizigers zo beperkt mogelijk is. Geen lange complete buiten gebruikstellingen op drukke tijden, maar liever in de vakantieperiodes of ’s avonds vanaf 20.00 uur. Prioriteit voor de Spoortafel betreft een versnelling van de IJssellijn tussen Zwolle en Nijmegen en een rechtstreekse sprinterverbinding tussen Zwolle en Apeldoorn (voorwaarde is een spoorverdubbeling tussen Olst en Deventer). De kwetsbare Veluwelijn Zwolle-Amersfoort kan sterk verbeteren door bijvoorbeeld een inhaalspoor bij Harderwijk. Interne afdelingsaangelegenheden Op 10 april heeft de afdeling in Zwolle een ALV georganiseerd, met als thema de voorgestelde bezuinigingen. Voorafgaand is een Nieuwsbrief verspreid. Er waren 11 leden 25
aanwezig. Onze leden zeggen de communicatie via nieuwsbrieven op prijs te stellen, al blijkt dat niet uit de respons. De afdeling heeft steeds goed gedraaid, toch zijn er zorgen over de toekomst. Ons bestuur bestond jarenlang uit 5 á 6 actieve leden. Omdat in 2014 twee bestuursleden, na vele jaren actief te zijn geweest, afscheid namen, zijn er maar drie overgebleven. Twee van hen zitten ook al 10 jaar of meer in het bestuur. Dit is een ongewenste en kwetsbare situatie. Drie actieve leden is te weinig om alle taken uit te voeren en nieuw bloed en frisse kijk is gewenst, omdat anders de continuïteit en slagkracht van het bestuur van ons afdelingsbestuur in gevaar is. Dat blijkt, ondanks verwoede pogingen, buitengewoon moeilijk te realiseren. Nu de regio Twente niet meer bestaat ligt het, mede in het licht van het bovenstaande, voor de hand om na te denken over een fusie met de afdeling Twente. Naast twee grotere afdelingen (Arnhem-Nijmegen en Amersfoort) zijn er in Gelderland vijf kleine afdelingen actief. Om gezamenlijk toch verbeteringen in het OV te bereiken en om de vertegenwoordigers in het Rocov Gelderland / Stadsregio te ondersteunen is het Gelderland Overleg in het leven geroepen. Het Gelderland Overleg vergadert elke twee maanden. Vaste voorzitter van dit overleg is René Coveen (Amersfoort). De voorbereiding wordt door Hans Schmal (Gelderland Noord) verzorgd. Een groot deel van de vergadering wordt gewijd aan het “Rondje regio's” waarin de verschillende deelnemers hun activiteiten bespreken, ondersteuning voor activiteiten door leden van andere afdelingen geboden wordt en gezamenlijke acties worden opgezet. Daarbij is ook contact met de Rover-afdelingen in Limburg, Noord-Brabant, Utrecht, Overijssel en de Duitse collega’s bij ProBahn. Bijzonder aan de provincie Gelderland zijn veel grensoverschrijdende lijnen. In welke provincie rijden zeven busbedrijven en zes treindienstondernemingen in verschillende concessies? Binnenkort komt er nog één bij: Abellio, voor de treinen tussen Arnhem en Düsseldorf. We hebben veel aandacht voor de in- en uitcheckperikelen van overstappende (trein)reizigers. Zo staan er in Zutphen 3 verschillende paaltjes: van Syntus, NS en Arriva. Zoals in veel concessies in Nederland heeft de Provincie Gelderland een onderzoek gedaan naar alternatieven voor dun bezette OV-lijnen. Dit onderzoek heeft gestalte gekregen in een rapport dat de beleidsvragen aanscherpt: de OV-visie Provincie Gelderland. In de komende jaren zal veel aandacht gegeven moeten worden aan de invulling van deze visie. In de concessie Arnhem-Nijmegen (Stadsregio tot 1 januari 2015) is de kilometerprijs voor de bus in één jaar met ca. 2 Eurocent verhoogd (15%). De argumentatie hiervoor was: 1. Geplande hoeveelheid reizigerskilometers werden gehaald, de inkomsten bleven achter. 2. Vermindering van inkomsten uit de studentenkaart dienen gecompenseerd te worden. Hiermee zijn we het principieel oneens, nadere actiemogelijkheden worden nog onderzocht. Na opheffing van de Stadsregio Arnhem-Nijmegen wordt de integratie met de provincie nauwlettend gevolgd. Uiteraard komen problemen en mogelijkheden op het spoor, voor zover dat invloed heeft op de Gelderse reiziger, uitgebreid aan bod. In 2014 bestond de kerngroep Nijmegen van Rover uit 6 personen, die bijna elke maand bijeen kwamen. Activiteiten betroffen onder andere: Overzicht van de standpunten der politieke partijen over bussen door hartje Nijmegen (Burchtstraat) ter verificatie voorgelegd aan partijen in Nijmegen en verstuurd aan onze leden i.v.m. gemeenteraadsverkiezingen van maart. 26
Voortgangsgesprek over spoorbrug bij Ravenstein met gemeentes, stadsregio en uit Noord Brabant ook zowel provincie als Rover afdeling. “Rover Flevoland zit in het Gesprekken met gemeente Wijchen over Rocov Flevoland. In 2014 is keerspoor, stationsomgeving en komende er niet zo veel gebeurd. De busdienstregeling. nieuwe concessie IJsselmond Contact met Breng over lawaai in bepaalde is ingegaan, maar is eigenlijk bussen, verkeerde haltenaam, verwarrend geen echte verandering. Het lijnnummer, aansluiting die vaak misloopt en lijnennet is hetzelfde als na lijnenplattegrond, alsmede over reisinformatie de Hanzelijn. De sprinters op en een extra rit op een blijvende buslijn als in de Flevolijn bleven ook in december een andere lijn vervalt. Met behulp 2014 erg vol. Wel heeft NS van foto’s aandacht gevraagd voor uitpuilende een aantal treinen verlengd. bussen tussen Druten en bepaalde scholen in De stadsdienst van Almere Nijmegen; hier zijn in de middag extra bussen heeft last van de bezuinigen gaan rijden. In het najaar een gesprek gevoerd die Flevoland aan Almere over haltes bij omleidingen, nachtbussen, halteoplegt. Wel is een proef staten langs lijnen die door meerdere gestart met het sneller ontvervoerders worden gereden en idee voor volle sluiten van een bepaalde bussen app gelanceerd. woonwijk op het openbaar Inspraak georganiseerd over busdienstregeling vervoer. In het najaar bleek van a.s. december aan de hand van een dat ook Lelystad fors moet samenvatting van de plannen die het busbedrijf bezuinigen op het OV. We had genoemd in het gesprek van april. Meer dan hebben ons hiertegen verzet.” 60 inspraaksuggesties doorgegeven aan het busbedrijf en aan de Rocov-vertegenwoordiger. Gesprek met stadsregio over behoud stoptreinen, extra treinen in avond en weekend, en wenselijke upgrading Nijmegen Heyendaal. Gesprek met nieuwe wethouder Lingewaard over bediening van oostelijke school en meer fiets-aanbind-gelegenheid bij HOV haltes en kennismakingsgesprek met de nieuwe wethouder van Nijmegen. Brief aan gemeente Nijmegen om buslijnen in Burchtstraat te behouden en Waalkade apart te bedienen. Geprotesteerd tegen hogere bustarieven. Voorlichting aan reizigers uit Druten die op school gaan in Lindenholt over de beste busverbinding sinds lijn 12 niet meer stopt op de IJpenbroekweg, aangezien 9292 en Breng niet wezen op de mogelijkheid van een overstapwandeling die de reistijd bekort met meer dan een kwartier. De afdeling Amersfoort bestrijkt het Eemland en het westelijk gedeelte van de Veluwe. Op de goed bezochte afdelingsledenvergadering werden drie van de vijf bestuursleden herkozen. Als gastspreker werd door een goed ingevoerde ambtenaar een inleiding gehouden over de eisen aan bushaltes, gevolgd door een interessante discussie. Er werden goede contacten onderhouden met overheden en naburige Rover-afdelingen. Zo werden recepties bezocht van de provincies Utrecht en Gelderland en de afscheidsbijeenkomst van wethouder Daamen in Harderwijk. Afdelingsbestuursleden participeerden in diverse gremia, zoals het Utrechtse ROCOV, de werkgroep Amersfoort, het Gelderlandoverleg, het Noordvleugeloverleg, de Adviesraad en Rocov-Rovers. 27
In maart werden verkiezingen voor de gemeenteraden gehouden. Er werd een lijst gemaakt van alle wethouders mobiliteit en hun ambtenaren in de 13 gemeenten in ons werkgebied. Sommige wethouders zijn gebleven, met diverse nieuwe wethouders werd kennis gemaakt. Voor de communicatie met de leden werd een ledenbrief gemaakt. Een goed functionerende afdelingswebsite vraagt voortdurende aandacht. Inleidingen over Openbaar Vervoer werden gehouden voor twee groepen 8 op een basisschool en voor een ouderenvereniging. Naar het station Voor reizigers die naar het station gaan zijn nieuwe fietsenstallingen gemaakt bij station Amersfoort, Amersfoort Schothorst en Barneveld Centrum. Bestuursleden van onze afdeling participeren in overleg over fietsenstallingen op de Amersfoortse stations. Na een wolkbreuk waren de perrons van station Schothorst maandenlang onbereikbaar voor minder validen door defecte liften. Het station Barneveld Zuid kwam gereed en zal op 2 februari 2015 worden geopend. Helaas zal nog niet op de gehele Valleilijn een kwartierdienst bestaan, noch rijdt deze trein door naar Arnhem. Trein Voor onze wensen op spoorgebied werden plannen ingediend voor de dienstregeling 2016. Het verdient aanbeveling deze plannen volgende keer te bundelen. Er werd meermaals overlegd met Harderwijkse wethouders over verbetering van de verbinding Harderwijk – Randstad, waar Rover een goed plan voor heeft ontwikkeld. Deze wens komt ook naar voren in het MIRT-onderzoek waaraan werd deelgenomen en dat naar verwachting in 2015 zal worden geopenbaard. Het overleg in de Klankbordgroep Soest Zuid over verbeteringen aldaar gaat voort. De twee nachttreinen in het weekend van Utrecht naar Amersfoort zijn succesvol. In december 2014 kwamen er overdag meer treinen tussen Amersfoort en ApeldoornDeventer en extra late treinen op vrijdag en zaterdag naar Zwolle en Deventer. Bus Voor nachtelijke reizigers werd bij diverse gremia gepleit om nachtbus 452 van Utrecht via Soest naar Amersfoort te laten rijden. Deze buslijn overschrijdt een grens tussen twee concessies. Voor de provinciale busconcessie Utrecht, welke in 2016 wordt vernieuwd, werd deelgenomen aan de aanbestedingswerkgroep van het Rocov. Om financiële redenen zal er naar verwachting vanaf 2016 15% minder busvervoer zijn. Vooral ritten met minder dan 6 passagiers dreigen te worden geschrapt, o.a. in de gemeente Soest. In Amersfoort kwam mede op aandringen van Rover de bushalte Groningerstraat gereed. Er werd uitgebreid deelgenomen aan overleg over de busroute via de aan te leggen Kersenbaan. Vrijwel gelijktijdig dienden Provincie, vervoerder en Rover haast gelijkluidende bezwaarschriften in tegen eenrichtingsverkeer voor bussen op deze weg. Tegen het advies van het Rocov rijdt lijn 80 door de Leusdense wijk Tabakssteeg. Rover pleit voor bundeling van de interlokale lijnen 80 en 83 via de snelste wegen. Lijn 160 uit Almere werd van Nijkerk naar station Amersfoort Vathorst verlegd. In Voorthuizen werd de overstaphalte verlegd. Er werd bezwaar gemaakt bij een vervoerder die bij tijdelijke haltes liet betalen vanaf de vorige reguliere halte, omdat het OVchip-systeem zo ingewikkeld zou zijn. De oplossing was een briefje: “Hier niet inchecken maar pas bij……” In Harderwijk en tussen Putten – Wittenberg – Ede werd de Kolibrie in gebruik genomen, een soort bus die op stille uren alleen rijdt als er aanmeldingen per internet zijn.
28
Het openbaar busvervoer in gebieden met weinig reizigers staat onder druk. Plannen voor andere verbindingen over de Veluwe werden besproken, symposia over Krimp bezocht en geparticipeerd werd in de Rover-werkgroep Krimp. De afdeling Utrecht kreeg in 2014 weer een volwaardig bestuur, bestaande uit voorzitter Aldo Markus (uit Amersfoort overgekomen), Hans Ende, Jaap van der Heijden en Marco Plooy. De begeleiding door de landelijke organisatie behoort daarmee tot het verleden. In de fietsstad Utrecht had de nieuwe vervoerder QBuzz een moeilijk jaar. Het bouwen rond het Centraal Station maakte veel omleidingen nodig, waardoor aantrekkelijke doorgaande busroutes vaak niet mogelijk zijn. Aan weerszijden van het station bestaan nu aparte busstations, onderling verbonden via de stationshal. Lastig. Gelukkig is er over de opeenvolgende tijdelijke situaties goed overleg met de projectorganisatie (best een idee voor andere steden). In de definitieve situatie (2018) hebben we te maken met de gevolgen van keuzes die al jaren geleden zijn gemaakt. In onze ogen niet altijd de goede keuzes. Opvallend in Utrecht zijn de slechts gedeeltelijk verbeterde treinverbindingen in het kader van het ambitieuze 'Randstadspoor': op station Leidsche Rijn stoppen maar 2 in plaats van 4 sprinters per uur, op Lunetten stoppen 2 van de 4 sprinters slechts in één richting en de ingebruikname van het praktisch afgebouwde Vaartsche Rijn is twee jaar uitgesteld. Waren de plannen te ambitieus of is er een andere oorzaak? Eind 2014 draaide de provincie de geldkraan dicht en halveerde NS de (matig gebruikte) sprinterdienst UtrechtBreukelen buiten de spits tot een halfuurdienst. De destijds tot Breukelen ingekorte busdiensten uit de Ronde Venen werden echter niet terugverlengd naar Utrecht, maar eveneens in frequentie gehalveerd. Via het ROCOV was de afdeling in 2014 betrokken bij de voorbereiding van de aanbesteding van de nieuwe provinciale concessie. Ondanks gestegen kosten zal het budget niet stijgen, want de provincie wil niet investeren in lege busritten. Samen met de andere afdelingen in de provincie houden we de vinger aan de pols! Veel reden voor optimisme is er niet. In ‘t Gooi gaat de zoektocht naar nieuwe actieve Rovers voort. In deze afdeling is nog steeds steun vanuit de landelijke organisatie. Geïnteresseerden kunnen informatie krijgen via
[email protected] . Het treinvervoer over de tweesporige Gooilijn is erg kwetsbaar. Helaas kon niet voorkomen worden dat de passeermogelijkheid in Naarden-Bussum over een paar jaar zal vervallen. Samen met de andere consumentenvertegenwoordigers in het Rocov heeft Rover in 2014 o.a. aandacht besteed aan het tracé voor HOV-lijn 320, het Stationsplein in Hilversum, reisinformatie en de (uiteindelijk in gebruik genomen) realisering van een lift op station Naarden-Bussum. In augustus mocht Aldo Markus namens Rover bij de Historische Kring Bussum een tentoonstelling openen n.a.v. het 175-jarig spoorjubileum. Regio Amsterdam vergadert maandelijks met een groep van 15 actieve leden. Daarnaast is de afdeling actief in de Reizigers Adviesraad (RAR) van de Stadsregio Amsterdam. Rover is daarj vertegenwoordigd met vijf leden uit de actieve groep en neemt ook deel aan vrijwel alle werkgroepen van de RAR. Vaste onderwerpen zijn de vervoerplannen, dienstregelingen en tarieven van de verschillende vervoerders. Los van dit formele overleg heeft de afdeling ook zelf nog contacten met de vervoerbedrijven GVB, Connexxion en EBS. Bij GVB vinden deze bijeenkomsten met een delegatie van de actieve leden plaats bij de verschillende onderdelen van het bedrijf, te weten; tram, bus, metro, veren en centrale werkplaats. De jaarvergadering vond plaats op 15 april 2014 in Zaandam, met als speerpunt de ontwikkelingen bij het spoorvervoer in de Zaanstreek. 29
In 2014 werden door de afdeling twee raadsadressen uitgebracht over de ontwikkelingen rond de Zuidas en station Zuid, alsmede een brief over de herinrichting van het Leidseplein, waarbij vooral de ligging van de tramhaltes onderwerp van gesprek waren. De afdeling heeft zich in 2014 ook verzet tegen het verder opheffen van haltes om zogenaamd de snelheid van het openbaar vervoer te verhogen. In de praktijk blijkt dat de Dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer (DIVV) van de gemeente Amsterdam deze doorstroming tegenwerkt en dat in veel gevallen de halte-afstand te groot wordt. Wel werd eind 2014 duidelijk dat de Stadsregio Amsterdam in de komende jaren de infrastructuur van het openbaar vervoer wil verbeteren door ruim 400 miljoen euro beschikbaar te stellen, mits DIVV hieraan medewerking verleent. Een probleem ontstond begin 2014 toen bleek dat EBS zwaar verlies leed op de exploitatie van de buslijnen in Waterland. Hierbij moest een aanpassing plaatsvinden in de dienstregeling, die mede door de inzet van de consumentenorganisaties beperkt kon blijven. Overigens was dit probleem ontstaan door EBS zelf dat te laag op de concessie had ingeschreven. Wat het spoor betreft sprongen er in 2014 twee zaken uit voor de afdeling Noord-Holland Noord (NHN), de problemen rond Hoorn-Kersenboogerd en de Kennemerlijn. “De spits-IC Enkhuizen Amsterdam heeft een heel krappe dienstregeling en moet daardoor HoornKersenboogerd voorbij rijden. Verder is de trein uit Schiphol soms te laat in Hoorn zodat deze niet verderop in Kersenboogerd keert, maar al in Hoorn. We hebben over deze onderwerpen intensief contact gehad met de NS en zijn een paar provisorische maatregelen getroffen. Een echte oplossing voor de kering in Kersenboogerd bleek daarbij niet uit te voeren door materieeltekort. Als in 2017 de werkzaamheden bij de Riekerpolder (Schiphol) klaar zijn, verwachten we dat de problemen rond Hoorn oplosbaar zijn. Doordat de sprinterdienst Uitgeest Haarlem (de Kennemerlijn) te weinig reizigers trekt, wordt deze opgeheven, en wordt de IC Hoorn-Alkmaar-Uitgeest-Haarlem omgezet in een sprinterdienst die aanmerkelijk langzamer is. Overleg met de NS heeft geleid tot enkele tegemoetkomingen.” De concessie voor het busvervoer in NHN zou binnenkort aflopen, maar is met twee jaar verlengd. Daarbij is door de vervoerder een hogere DRU-prijs bedongen. Omdat het budget door de politiek is bevroren, moest er daardoor bezuinigd worden. Een aantal slecht bezette ritten moesten worden geschrapt en de twee minst bezette lijnen zouden worden opgeheven. In goed overleg konden we toch enkele ritten weer terugkrijgen. In plaats van de twee geschrapte lijnen hebben we ons ingezet om daar buurtbuslijnen van te maken. Dat is met inzet van alle betrokkenen gelukt. Aan het eind van 2014 werd op Texel buslijn 29, die een rondje over het eiland maakt, opgeheven en vervangen door de “Texelhopper”. Het gaat daarbij om vraagafhankelijk vervoer, dat van tevoren moet worden besteld en betaald. Er zijn geen kaartjes bij de chauffeur te koop en de chipkaart is niet te gebruiken. Vooral tegen deze aspecten hadden we grote bezwaren. Op 5 maart 2014 vond in het kantoor van de museumtram dat gehuisvest is op de historische locatie het Haarlemmermeerstation de jaarvergadering van de afdeling Amstelland-Meerlanden (A-M) plaats, met als gastspreker Herman Jut (senior vervoerkundige Connexxion). Zijn onderwerpen waren het toekomstige R-net en de verbeterpunten Vervoerplan Connexxion A-M 2015. Ook in 2014 hebben 2 leden van Rover A-M zitting gehad in de RAR (Reizigers Advies Raad) van de Stadsregio Amsterdam. In de RAR en als Rover-afdeling hebben we 30
Rover-Haarlem geadviseerd en vergaderd over tal van “Onze belangrijkste wapenfeiten onderwerpen, met de focus op de Regio van 2014 zijn: dienstregeling NS zuidelijk van Amsterdam. Een beknopte op de lijn Alkmaar-Beverwijkimpressie: Haarlem-Amsterdam blijft gelijk in Onderhandelingen over de verlenging van 2015, na succesvol actievoeren de concessie A-M, waar Connexxion nu 2 en een negatief Locov advies. jaar langer mag rijden. In ruil voor deze Er zijn door druk van onze kant gunst worden enkele tienduizenden extra comfortabeler bankjes op het DRU’S geleverd en zijn de bussen gestationsplein Haarlem gekomen. upgrade. Lijn 175 van Haarlem via Amstel Het “ver-R-netten” van een aantal busveen naar Amsterdam Zuidoost lijnen vanuit Haarlem in onze regio: de kende capaciteitsgebrek in de nieuwe R-net lijnen 356 (samenvoeging spits met overvolle bussen. Druk van de lijnen 175, 177, 277), 346 (de van onze kant leidde er toe dat huidige lijn 176) en 340 (de huidige lijn Connexxion een aantal ritten met 140). Dit heeft veel stof doen opwaaien en gelede bussen ging rijden. plaatste ons ook voor dilemma’s; in ruil Er is veel energie gestoken in de voor een verdubbeling van de frequentie nieuwe concessie voor het busmoesten haltes worden opgeheven. Waar vervoer in de regio Haarlemandere buslijnen de haltering overnemen IJmond, die half december 2015 hebben we onze bezwaren laten varen. zal ingaan.” Wij hebben echter wel weten te voorkomen dat enkele plekken geheel van openbaar vervoer verstoken zouden worden, zoals het gebied rond halte Cruquiusbrug. Het kan natuurlijk niet zo zijn dat de enige bus die door een woonkern rijdt er niet meer stopt. Met succes hebben we ook gepleit voor het handhaven van de bestaande route in Haarlem van deze 3 R-net bussen via Raaksbrug en de Tempelierstraat. Aanvankelijk was het plan van de Stadsregio om alle R-net-bussen via de gedempte Oude Gracht te voeren, waardoor geheel Haarlem West van hoogwaardig OV verstoken zou zijn. Nu is alleen de halte Stadsschouwburg gesneuveld. Met Connexxion is uitgebreid gesproken over het vervoerplan 2015 en inmiddels is een start gemaakt met het vervoerplan 2016. Ook zijn we betrokken bij het ontwerp van de 2 nieuwe OV-knooppunten Schiphol-Noord en Schiphol-Zuid. Helaas is de planning van Knooppunt Schiphol-Noord uitgelopen, waardoor het R-net een valse start maakt, met provisorische haltes en routes. In RAR-verband zitten we ook in werkgroepen en vergadercircuits die te maken hebben met de planvorming Zuidasdok, de ombouw van de Amstelveenlijn en de bestelling van nieuw GVB-trammaterieel. Over enkele jaren zullen door deze projecten aanzienlijke wijzigingen in het lijnennet plaatsvinden, mede ten gevolge van enkele jaren buitendienststelling vande hoofdtramader door Amstelveen en Buitenveldert. Dit baart ons en de vervoerders grote zorgen, gezien de grote hoeveelheid reizigers die dan jarenlang gebruik moeten maken van vervangend vervoer, met een extra overstap en aanzienlijk minder comfort. Dit alles zal de komende jaren de nodige tijd en aandacht van ons vragen. Noordvleugeloverleg In 2011 namen de afdelingen Amsterdam en Amstelland-Meerlanden het initiatief in de Regio Randstad Noord een samenwerkingsverband te starten, daar zij van oordeel waren dat het belangrijk is dat de verschillende Rocov’s en Rover-afdelingen hun standpunten en 31
stukken uitwisselen om zo elkaar beter op de hoogte te houden en ook nog van elkaar te kunnen leren. De vertegenwoordigers van de afdelingen Holland-Rijnland, Haarlem/IJmond, AmstellandMeerlanden, Regio Amsterdam, Noord-Holland Noord, Regio Utrecht, ’t Gooi, Flevoland en Amersfoort, die aan dit overleg deelnemen, huldigen nog steeds dit standpunt. Dat kwam tot uiting op de plenaire bijeenkomst die 30 september 2014 in Amsterdam plaatsvond: “Bij het agendapunt Advisering Tarieven 2015 werd de afspraak gemaakt dat wij zullen blijven aandringen dat bij grensoverschrijdingen abonnementen geldig blijven. Verder vonden de aanwezigen het ook belangrijk dat er een systeem moet komen van wagenverkoopkaarten, waarmee overgestapt mag worden naar de lijnen in omliggende concessies, zeker als gaat om dezelfde vervoerder. Dit is nu nog vaak niet het geval.” Belangrijke aandachtspunten van het afdelingsbestuur van Holland Rijnland waren de ervaringen met het uitvoeren van de busconcessie door Arriva, de plannen van de provincie met R-net in Concessie Zuid-Holland Noord (en daarmee samenhangend de bereikbaarheid van de Leidse Binnenstad), en de wijzigingen van de dienstregeling van NS in de noord- en zuidrichting. Met het oog op de Statenverkiezingen van 2015 hebben wij aan alle fracties conceptteksten voor de verkiezingsprogramma’s gestuurd. Twee leden van ons afdelingsbestuur hebben actief bijgedragen aan het Rover-rapport over de krimp. Na de overname van de concessie door Arriva bleek dat de informatiepanelen boven de perrons van het busstation bij station Leiden Centraal niet meer bruikbaar waren. Dat kwam door een eigen techniek die niet paste bij de DRISsen van de provincie. Daarbij waren er ook nog verouderde en overbodige voorzieningen in de (open) wachtruimte achtergebleven. Zoals meestal was het onduidelijk wie nu eigenlijk verantwoordelijk was voor het moderniseren. In augustus 2013 hebben we ons daarom tot het gemeentebestuur van Leiden gewend, met het verzoek dit op te pakken. De gemeente heeft hierin bewilligd. Na een trage start is de uitvoering gestart. Als eerste zijn er bestratingswerkzaamheden uitgevoerd, waarbij tevens alle perrons op hoogte zijn gebracht. De oude panelen zullen in ere worden hersteld, waarbij ook de dynamische haltetoewijzing weer zal worden toegepast. De verblijfplaats voor de wachtende reizigers zal wat worden aangepast met andere plaatsing van bankjes en windschermen. De door NS voorgenomen sluiting van de poortjes in augustus 2014 is gelukkig nog steeds niet gerealiseerd. We blijven ons hier tegen verzetten Omdat leden van ons bestuur veelvuldig constateerden dat de dynamische reisinformatie missers vertonen hebben wij een (beperkt) onderzoek gedaan. De resultaten waren zodanig dat de Provincie besloot tot een nader onderzoek, en wij zijn bij de uitvoering betrokken. Daarbij bleek dat er vele haperingen optreden in de keten van het doorgeven van gegevens vanuit de bus tot aan het weergeven op de haltedisplays. Met de drie betrokken partijen in de keten wordt gesproken over het opheffen van deze haperingen. De rapportage is in het voorjaar 2015 te verwachten. De Breestraat, die momenteel een centrale OV-as door de binnenstad van Leiden is, is het afgelopen jaar flink aangepast. Afspraak is dat bussen de fietsers niet meer zullen passeren, hetgeen een gemiddelde snelheid van 15 km per uur oplevert. Dat betekent een rijtijdverlies van één minuut alleen al in deze straat. Als Rover hebben wij goed tegenwicht kunnen bieden aan de krachten die alle bussen uit de Breestraat wilden weren. Arriva en wij zijn het vaak eens over de manier waarop R-net het beste door de provincie kan worden ingevoerd. Vorig jaar zaten wij echter met Arriva niet op één lijn wat betreft de corridor Noordwijk-Schiphol. Wij vinden dat lijn 361 Noordwijk – Schiphol geknipt moet 32
worden bij Sassenheim. Er zijn geen reizigers over dit station heen, en door de huidige lijnvoering zijn de aansluitingen in Sassenheim op de trein beroerd. Inmiddels is Arriva van mening dat de voorgenomen R-net lijn op deze corridor beter tot stand kan komen door de bestaande SRA lijn 310 vanuit Nieuw Vennep door te trekken naar Lisse, en van Noordwijk – Sassenheim een gewone lijn te maken. De provincie zat aanvankelijk bij de invoering van R-net op de gedachte dat het tramtreintracé nu een bustracé moest worden. Mede dankzij de nieuwe projectdirecteur wordt nu meer in termen van goede bus-oplossingen gedacht, en is het overleg met ons en het consumentenplatform aanzienlijk verbeterd. De provincie betrekt nu ons ROCOV met een themagroep bij de planontwikkeling. De provincie maakt nu ook echt werk van het realiseren van meer treinen op Leiden – Utrecht. In vervolg op de nauwe samenwerking met Prorail inzake de lijn Alphen – Gouda is deze samenwerking nu ook tot stand gekomen voor het traject Leiden – Woerden. Het ziet er naar uit dat er (bij het halen van voldoende baanvaksnelheid) nauwelijks nieuwe infrastructuur nodig is tussen Alphen en Woerden. We streven ernaar meer leden bij ons werk te betrekken door de instelling van lokale werkgroepen. Er is inmiddels een Werkgroep Leiden die regelmatig bijeen komt en op ad hoc basis vindt overleg plaats met actieve leden in de Duin- en Bollenstreek. Het blijkt lastig om leden uit de Rijnstreek bij ons werk te betrekken. Het bestuur maakt graag kennis met geïnteresseerde leden die in een dergelijk overleg willen participeren. Rover Zoetermeer drukt steeds meer een stempel op het openbaar vervoer in de regio en voert een lobby uit bij de Gemeente Zoetermeer en politieke partijen om de kwaliteit van het OV te verbeteren. Dat blijkt uit de diverse resultaten die Rover Zoetermeer heeft behaald in 2014. In maart 2014, vlak voor de Gemeenteraadsverkiezingen heeft Rover Zoetermeer ingesproken bij de Gemeente Zoetermeer om haar zorgen te uiten over de kwaliteit van de RandstadRail met als doel om de koppen bij elkaar te krijgen van politiek, vervoerder en consumentenorganisaties in het kader van het project Samen op reis. De afdeling heeft een kwaliteitsonderzoek op de RandstadRail gedaan in de periode maart-april 2014. Hierover is een rapport met advies uitgebracht, welke is aangeboden aan het Stadsgewest Haaglanden en HTM. Gevolg daarvan is dat HTM nu permanent is vertegenwoordigd in het Rocov Haaglanden. HTM streeft naar een optimale kwaliteit van haar dienstverlening en wil er voor zorgen dat reparaties aan tramstellen versneld worden uitgevoerd en de storingen aan wissels en seinen tot een minimum worden beperkt. Naar aanleiding van het onderzoek in 2012 naar de komst van station Bleizo is door veel lobbywerk bereikt dat in 2016 zal worden begonnen met de aanleg van Station Bleizo. Het is een zaak om de dienstregeling van de sprinterlijn van Den Haag naar Utrecht en de Intercity van Den Haag via Gouda naar Utrecht goed op elkaar af te stemmen en er voor te zorgen dat er nog meer bedrijvigheid komt op het Bleizo-terrein. In september 2014 heeft Rover Zoetermeer in samenwerking met de RET een actie gehouden om de ZoRo lijn (bus 170) meer te promoten. Hiervoor werden flyers uitgereikt op het evenement Zoetermeer Couleur Locale, ondersteund met posters op het Stadhuisplein te Zoetermeer. In het Zuidvleugeloverleg, het Rocov Haaglanden en het periodiek overleg met NS Stations, draagt Rover Zoetermeer haar steentje bij tot goed overleg en meedenken om te komen tot verbetering.
33
De afdeling Den Haag heeft ook dit jaar aan diverse overleggen deelgenomen. Er waren contacten met de politiek, de vervoerder en de pers. Aan een aantal thema's is bijzondere aandacht besteed: Het Haagse Spuiplein wordt heringericht met als mogelijkheid dat drie tramlijnen en twee buslijnen voortaan zouden moeten omrijden en zodoende niet meer in het hart van de stad zouden komen. De afdeling heeft actie richting B&W en de gemeenteraad ondernomen. De Gemeente heeft grote plannen met Scheveningen Haven. De afdeling heeft een notitie gemaakt voor B&W en de gemeenteraad om - anders dan de voorlopige plannen - het tramnet meer optimaal aan te passen. De notitie heeft een goede ontvangst gehad. Veel aandacht is besteed aan het opwaarderen van het station Den Haag Laan v NOI en omgeving. Op de afdelingsledenvergadering 2015 zal dit punt als thema worden behandeld om zodoende de leden er meer bij te betrekken. Als gevolg van een omvangrijk aantal werkzaamheden zullen vele tram- en buslijnen tijdelijk worden omgelegd met als gevolg overlast voor de reiziger. Onder meer op ambtelijk niveau is hierover regelmatig overleg om de pijn voor de reiziger zo veel mogelijk te verzachten. Wat betreft het spoor dreigt Den Haag rechtstreekse verbindingen met andere steden kwijt te raken. De afdeling volgt dit nauwlettend en probeert deze afbraak te voorkomen. In 2014 heeft de afdeling Delft de reizigers in Delft en omstreken in de volgende organen vertegenwoordigd: * ROCOV Haaglanden * Overleg met NS Reizigers Randstad Zuid: samen met de Rover-afdelingen Drechtsteden, Gouda en MiddenHolland, Rotterdam, Zoetermeer en Leiden. * Zuidvleugeloverleg: overleg tussen de Rover-afdelingen in Zuid-Holland, * Platform Spoor: informatievoorziening van een overleg met ontwikkelingsbedrijf Spoorzone Delft. * Overleg met gemeente Delft met een ambtenaar van de afdeling ruimte. De bouw van de spoortunnel en het nieuwe station beheerste ook dit jaar. Het project lag goed op schema. In ons overleg in het Platform Spoor hadden we eerder te horen gekregen dat de kans groot was dat de trein in februari 2015 ondergronds rijdt. In de loop van 2014 deed men echter steeds geheimzinniger over de datum, om uiteindelijk in december te onthullen dat 28-3-2015 de grote dag zou zijn. Was al eerder in het geweld van spoortunnelbouw de tramhalte Binnenwatersloot gesneuveld, blijkt ook de halte Wateringsevest nu definitief te verdwijnen. Ook waren wij (en het Stadsgewest Haaglanden) niet gelukkig met het nogal krap bemeten ontwerp voor het nieuwe busstation. Er is ruimte voor de huidige lijnen, maar geen ruimte voor groei. Al met al nog genoeg stof voor overleg en/of actie rond de Spoorzone in Delft de komende jaren. Een actie die we nu al hebben ondernomen was een brief aan de wethouder waarin we pleitten voor ontsluiting per bus van de wijk “Nieuw Delft”, de nieuwe woonwijk die gebouwd gaat worden als de spoortunnel klaar is. Ook de meubelboulevard Leeuwesteijn zou van zo’n verbinding kunnen profiteren. Helaas was de reactie van de gemeente teleurstellend: men vond zo’n verbinding niet nodig, want door het wegvallen van de barrière van het spoor zouden de looproutes naar het station vanuit dat gebied veel beter worden. Ook bleken de mogelijke busroutes al in het bestemmingsplan onmogelijk gemaakt. Geen succes dus, maar ons persbericht heeft wel diverse media gehaald. In het kader van ons halfjaarlijks overleg met de gemeente Delft hadden wij in 2013 al gevraagd om het plaatsen van extra abri’s bij de tijdelijke tramhalte bij Station Delft, want vooral op regenachtige dagen bleek er te weinig schuilruimte te zijn. De gemeente had de 34
wachthuisjes toegezegd, maar plaatsing bleek technisch moeilijk. Uiteindelijk zijn ze in september (ongeveer een jaar na ons verzoek) geplaatst. Ze moeten nog een tijdje mee, want door wijziging in de werkzaamheden blijft tramhalte Station een half jaar langer op zijn tijdelijke locatie. De Dynamische Reisinformatievoorzieningen zijn een voortdurende bron van aandacht: vele nieuwe zijn er binnen Haaglanden en dus ook Delft geplaatst, maar ze werken niet allemaal even goed: sommige zijn voorzien van een mooie klok, die helaas al maanden stil staat. In de loop van het jaar bleek dat Haaglanden de leverancier in gebreke heeft gesteld: goede werkgelegenheid voor juristen, maar helaas nog steeds niet de juiste tijd voor de reizigers. De vertegenwoordiger van de afdeling in het Rocov maakt deel uit van de werkgroep aanbesteding van het Rocov. Binnen Haaglanden en de Stadsregio Rotterdam is men De volgende acties zijn vanuit Drechtsteden te melden: Actie tot verhoging van de cico's (check in, check out palen Arriva en NS) in Dordrecht Het aantal was te laag nadat iedereen moest gaan in- en uitchecken vanaf 9 juli. Er zijn er twee bijgeplaatst, maar dat is nog niet voldoende. Deze actie krijgt weer vervolg na een te houden schouw door Rover-leden. Reizigersinformatie in de Arriva bus DAV concessie Jaarlijks wordt een schouw in de bussen gehouden. Het blijft een storingsgevoelig item, waar we de vervoerder en concessiehouder steeds weer mee moeten confronteren. Tegelijkertijd worden de DRIS-informatieborden geschouwd, ook hier werden verschillende defecten/fouten geconstateerd. Verbetering dienstregeling Arriva bus op trein v.v. In goed overleg met Arriva zijn verschillende aansluitingen in de nieuwe dienstregeling verbeterd. Een belangrijke daarbij is de aansluiting van de MLL lijn in Gorinchem vanuit Hardinxveld op de Q liner 387 richting Utrecht. In dit geval fungeert de trein als feeder voor de bus. Ook hiermee is in Vianen een betere aansluiting verkregen op bus 287 van U bus richting Utrecht De Uithof. Ook is er voor Zwijndrecht gezorgd dat de bus in de avonduren aansluit op de (dan uitgedunde) stoptreindienst Rotterdam - Dordrecht. namelijk bezig met de procedure voor de onderhandse aanbesteding van het tramvervoer. De kans om de invloed van reiziger te laten gelden. Bestuursleden van de afdeling namen deel aan het symposium “Krimp” van Rover en bezochten bijeenkomsten over “maatwerkvervoer” en “doelgroepenvervoer”. Actief voor Rover in Delft waren dit jaar Theo van der Kramer (voorzitter, overleg NS, plaatsvervangend lid Rocov, plv. lid AR), Willem Veerman (penningmeester) en Adri van Woerkom (secretaris, lid Rocov, AR, spoorplatform). Peter Bosman bezoekt regelmatig onze bestuursvergaderingen en denkt met ons mee over mogelijke verbeteringen in het Delftse OV. De kleinste Rover-afdeling Hoeksche Waard/Goeree-Overflakkee ligt ingeklemd tussen de stadsregio Rotterdam en Zeeland, maar valt op OV-gebied onder de provincie Zuid35
Holland. Een treinstation is er niet. Het busvervoer is grotendeels georiënteerd op Rotterdam en in mindere mate op Dordrecht. Ook in 2014 wordt Rover in het regionale overleg vertegenwoordigd door iemand uit de landelijke organisatie. Een groot gemis is dat er geen abonnementen zijn die zowel in de bus (Arriva) als in de metro geldig zijn. Rover dringt erop aan, dat een nieuw 'Zuid-Hollandproduct' (dat al voor 2014 was toegezegd) in 2015 eindelijk voor een oplossing zorgt. Verder is er op deze eilanden (met lange reisafstanden) veel aandacht voor sanitaire voorzieningen onderweg. De komende jaren komen er voor reizigers toiletten op busstation Heinenoord en naar we hopen ook op Oude Tonge! Net als in andere jaren werd in de vakantietijd de dienstregeling uitgedund. Alleen: dit jaar mochten de scholen het programma niet zoals voorheen in de laatste weken uitdunnen. Gevolg: overvolle bussen en klachten bij Rover. Dit probleem is naar verwachting in 2015 opgelost. Het jaar 2014 was in Brabant het jaar van de aanbesteding. WestBrabant bleef als concessie gehandhaafd, maar verloor lijn 131 Breda-Rijen-Gilze-Tilburg aan de nieuwe concessie OostBrabant. De concessies Middenen Oost-Brabant werden samengevoegd. In de nieuwe concessies schakelde men over van aanbodgericht naar vraaggericht vervoer en werd de vervoerder opbrengstverantwoordelijk. Het OV bureau van de Provincie kreeg de opdracht een Kernnetwerk op te stellen. Toen dit
“In het OPOV hebben we ons als afdeling Zeeland bezig gehouden met de nieuwe concessie, de nieuwe dienstregeling en de haltetaxi. Door de grote bezuiniging is het allemaal niet zo gunstig, en dan probeer je er toch nog maar wat van te maken. Wel heeft het lang geduurd voordat de gunning eindelijk rond was (Syntus vocht het aan), dus het bekijken van de dienstregeling werd haastwerk. De meeste Roveraanmerkingen werden overgenomen, maar er was geen ruimte voor uitbreiding. We hebben bij de gemeenten Schouwen - Duiveland en Middelburg gepleit voor het open houden voor de bus van resp. de Calandweg in Zierikzee en de Stationsbrug in Middelburg. De Calandweg blijft open, de Stationsbrug vooralsnog niet. Dit laatste heeft gevolgen voor de haalbaarheid van trein-busaansluitingen. Bij het verdwijnen van het papieren kaartje hebben we Rover-folders uitgedeeld. Dat leidde al snel tot een spreekuur bij de kaartautomaten in Middelburg. Er is kennelijk behoefte om vragen te kunnen stellen aan personen in plaats van aan een paal op het station. Eén van ons rijdt als vrijwillige chauffeur op de buurtbus, en werkt ook mee aan de planning. Er is inmiddels veel volgens ons onterechte kritiek op de buurtbussen, omdat deze het werk van beroepschauffeurs overbodig zou maken. Maar het is andersom, zonder vrijwilligers zou er geen bus rijden naar veel dorpen. We doen alle drie nog steeds mee met het project OVambassadeurs, en hebben zo verschillende keren voorlichting gegeven over de OV-chipkaart. Ook hebben we 'proefreizen' gemaakt met mensen die graag een keer begeleid willen worden in het OV. Daarnaast is in Zeeland ook het project 'MEE op weg' uitgevoerd, waarbij mensen met een verstandelijke of lichamelijke beperking geholpen worden met reizen per OV, opdat ze het uiteindelijk zelfstandig kunnen. We hebben hier alle drie aan meegedaan. Ook nemen we als afdeling deel aan het periodieke overleg van de zuidelijke provincies met de NS in Eindhoven. Voor Zeeland heeft het stoppen met de Fyra en het opnieuw rijden van de Benelux geen gevolgen gehad, al was dat wel een mogelijkheid geweest. We hebben er als Rover op aangedrongen dat we onze halfuurverbinding Vlissingen - Amsterdam zouden behouden, en dat is gebeurd.
36
gepubliceerd werd rolde iedereen over elkaar heen. Na onderzoek bleek dat er deels oude telcijfers van 2008 waren gebruikt in plaats van de telcijfers van 2012. Het OV bureau mocht zijn werk overdoen. In de verdere procedure bleek dat zowel Arriva als Veolia hadden ingeschreven op de aanbesteding. Beide vervoerders moesten ook een extra pakket aanbieden bovenop het Kernnetwerk, hiervoor had de Provincie een bedrag van 6 miljoen Euro beschikbaar. Veolia bood de Stad Breda electrische bussen aan. Arriva wilde meer HOV lijnen, ten koste van de zwakke lijnen. Na wat juridisch touwtrekken won Arriva uiteindelijk beide concessies. Op 14 december 2014 is Arriva voortvarend van start gegaan met de nieuwe dienstregeling en met nieuwe bussen. De gelede bussen zijn in de ban gedaan. Veel stadsbussen hebben minder zitplaatsen. Naar klachten in de beginfase is zeer goed geluisterd en attent gereageerd. Bij gebleken capaciteitsproblemen heeft men meteen ritten toegevoegd. Dit tot algemene tevredenheid van de reizigers. De gevolgen van het toepassen van vraaggericht openbaar vervoer heeft echter ook een keerzijde. Zo zijn er wijken in 's-Hertogenbosch die na 21 uur niet meer worden bediend door de stadsdienst. De lijnen 131, 142 en 143 rijden niet meer op zaterdag en zondag. Dat is het gebied Hilvarenbeek-Beerzen-Oirschot en Hilvarenbeek-Reusel. Actiegroepen proberen hiervoor een oplossing te vinden. Ook is de stadsdienst in Oss opgeheven. De Gemeente Oss liet zich niet uit het veld slaan en heeft zelf een oplossing bedacht, in ieder geval voor de komende 2 jaar. De afdeling heeft zich hiervoor ook ingezet. “Tijdens de aanbestedingsprocedure is mij door Veolia gevraagd hoe ik dacht over de tweeuurdiensten in het weekend, want ook Veolia wilde deze diensten opheffen. Ik heb toen voorgesteld om er belbussen van te maken, omdat elders in de dunbevolkte gebieden van ons land dit systeem goed werkt. Helaas hebben Provincie en vervoerders geen gevolg gegeven aan mijn voorstel.” (Ad Couwenberg)
In de praktijk zijn de actieve leden van Rover in Limburg ook de formele bestuursleden van de afdeling. Tijdens de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering op 24 mei, gehouden te Heerlen, was de landelijke voorzitter van Rover aanwezig om uitgebreid het beleid toe te lichten van onze vereniging. Daarnaast werden onderstaande leden als bestuurslid formeel (her)verkozen door de aanwezigen: Ol van Iersel (Velden) - voorzitter Kees Braam (Landgraaf) - vice-voorzitter Gustaaf Begas (Maastricht) - bestuurslid. Willy Seetz (Heerlen) - penningmeester Mark Rijken (Voerendaal) - nieuw bestuurslid. Edward Szeinfeld (Maastricht) - aspirant-bestuurslid. Hij werkt zeer actief mee. Van zijn technische lijnen- en dienstregelingkennis wordt goed gebruik gemaakt. Later in het jaar 2014 moest Ol van Iersel zich om gezondheidsredenen definitief terugtrekken als actief bestuurslid. Hij is inmiddels overleden. Kees Braam volgde hem op als voorzitter. Ondanks een ernstig ongeval in oktober - waardoor de mobiliteit van Kees Braam beperkt is - blijft hij zijn functies als afdelingsvoorzitter en vertegenwoordiger bij het ROL en overige organen uitoefenen. Dit bestuur kwam gemiddeld om de zes weken samen om knelpunten en beleid te bespreken. Ook de inhoudelijk formele contacten met Rover landelijk zaten in het reguliere activiteitenschema verwerkt. De werkwijze van de afdeling was grotendeels hetzelfde als voorgaande jaren. De afdeling voert structureel overleg met: het Reizigers Overleg Limburg (de provinciale adviesorganisaties voor Veolia) 37
Veolia (met name alle Limburgse buslijnen) en NS (m.b.t. onze directe bijdragen over dienstregeling-aanpassingen in de provincie) We mogen - met enige voldoening - vaststellen dat onze inbreng, kritiek en opmerkingen in de praktijk regelmatig worden overgenomen door de vervoerders. Wij zijn erg blij dat de sprinter (= stoptrein) tussen Sittard en Heerlen in ieder geval op werkdagen weer om het half uur rijdt. Ook de Provincie lijkt onze inbreng te waarderen. Wij hebben een goed contact en inbreng bij de nieuwe Provinciaal gedeputeerde, o.a. verantwoordelijk voor het OV, Patrick van der Broeck (CDA). Wij menen dat hij met veel inzet en grote betrokkenheid zijn OV-portefeuille gestalte geeft. Veel aandacht werd besteed aan grensoverschrijdend vervoer met Limburg: o.a. de treinverbinding met Luik (inbreng van het comité Trein Terug in Eijsden) en toekomstige verbindingen als Hamont - Weert, Heerlen - Aken, Venlo - Duitsland. In december 2014 werd door de NMBS een compleet nieuwe dienstregeling ingevoerd voor de werkdagen, waardoor er in Luik - behoudens goede aansluitingen met de IC richting Brussel overdag - 's avonds overstaptijden van 40 minuten en meer zijn voor de belangrijkste verbindingen met Maastricht. Het was voor ons niet mogelijk om dit te voorkomen. De treinverbinding Hamont-Weert ligt - ondanks alle inspanningen van de Werkgroep Openbaar Vervoer Kempen, de Werkgroep Treinreizigers Neerpelt Weert en lokale politici - bepaald niet gemakkelijk. Frustrerend blijft de moeilijke hanteerbaarheid van de meeste grensoverschrijdende dossiers, zoals de tram in Maastricht, de treinverbinding MaastrichtLuik en aansluitingen in Luik-Guillemins. Er zijn te veel uiteenlopende partijen bij betrokken, die moeilijk aanspreekbaar zijn. Misschien gaat het iets beter met de verbindingen naar Duitsland vanuit Heerlen en Venlo, omdat het hier om verbetervoorstellen gaat van reeds bestaande en in gebruik zijnde passagiers-spoorlijnen. Grensoverschrijdende verbindingen blijven uiterst hardnekkige en moeilijk hanteerbare dossiers. Bestuurslid Begas schreef een uitgebreide nota over de structurele achtergronden van dit gegeven n.a.v. een Euregionaal congres. Met betrekking tot grensoverschrijdend vervoer zijn we ook zeer intensief bezig geweest met de Tram Vlaanderen (Hasselt) – Maastricht: vele persberichten, interviews en lobbyen bij "de politiek". Wij beschouwen de tramverbinding met Hasselt als een essentieel en structureel onderdeel van een goed OV-netwerk in de Euregio, waarvan Maastricht het fysieke centrum is. ROVER Limburg houdt voortdurend de vinger aan de pols, alhoewel het dossier steeds hardnekkiger wordt. Verdere overleggen in 2014: NS-Zuid; regulier overleg over de gang van zaken in de regio incidentele overleggen; onder andere met - gemeente Maastricht, wethouder mobiliteit, A. Nuss; o.a. tram Vlaanderen - Maastricht - de werkgroep luchtkwaliteit in de stad en indirect de A2-tunnel - gemeente Heerlen, wethouder N. Aerts: o.a. nieuwbouw Arcuscollege en het OV - gemeente Landgraaf, wethouder K.Regterschot: o.a. busvervoer Rimburg Het was niet altijd even gemakkelijk om vanuit de afdeling correct te reageren op de klachten van leden en OV-gebruikers over mankementen in de dienstverlening. Veel klachten zijn behoorlijk ingewikkeld, specifiek of incidenteel. Vaak is de informatie van de klager onvolledig. Ook is het niet altijd duidelijk aan wie de klacht eigenlijk gericht werd. Maar de klachten geven ons wel een beeld waar de pijnpunten liggen. Wij trachten dan ook ons beleid hierop af te stemmen. Een belangrijk onderwerp dat gedurende het hele jaar speelde was de concessieverleningprocedure die in februari 2015 voor de keuze van de nieuwe vervoerder ter tafel 38
ligt. Voor deze nieuwe concessieverlening zijn twee sprinterdiensten opgenomen: de lijnen Heerlen-Sittard en Maastricht Randwyck-Roermond. Het was een spannende strijd tussen Arriva, Abellio (NS) en Veolia. Inmiddels is de concessie gegund aan Abellio (maar ook weer ingetrokken, nadat bekend werd dat er gefraudeerd was). Voor de komende concessie is de provincie gestart met het Wensbus project; een soort wijkbelbus die gefinancierd wordt door de provincie en waarbij de productkenmerken voor de verschillende wensbussen worden ingevuld door de stichting/vereniging die de inzet van de wensbus coördineert. Rover vindt het jammer dat niet meer ingezet wordt op de buurtbus. Ook waren wij behoorlijk actief op de Limburgse Rover website. In 2014 hebben wij er een 50-tal artikelen op geplaatst, waardoor iedereen die dat wil goed kan volgen waar we mee bezig zijn. Samenvattend mag gesteld worden dat onze werkwijze en beleid in wezen weinig veranderd zijn ten opzichte van 2013 - maar wél dat er meer is gebeurd. Feit is dat we met een goede continuïteit verder hebben kunnen werken en dat er resultaten werden geboekt - ook al waren die altijd spectaculair of in het oog springend.
Projecten Beleidsondersteuning Najaar 2012 verleende het Ministerie van Infrastructuur en Milieu opnieuw een subsidie voor Beleidsondersteuning aan Rover, voor de periode 2013-2015. In 2014 betreft het de activiteiten van senior beleidsmedewerker Tim Boric, beleidsmedewerker Ontwikkeling Angela Nijland en beleidsassistent Aldo Markus.
Activiteitenverslag senior beleidsmedewerker Vertegenwoordiging Rover in het Locov De beleidsmedewerker leverde een belangrijk deel van de inbreng van Rover in het Landelijk Overleg Consumentenbelangen Openbaar Vervoer (Locov), samen met de voorzitter en vrijwilligers uit de Rover-expertisewerkgroepen spoorwegen, internationaal en tarieven (in thema-overleggen). Deze inbreng vond plaats door middel van: plenaire Locov-vergaderingen; thema-overleggen en enkele bilaterale overleggen met NS over onder andere dienstregeling, OV-chipkaart, proposities en poortjes, 6 thema-overleggen met NS International over onder andere internationale dienstregeling, kort grensoverschrijdend spoorvervoer, tarieven Beneluxtrein; thema-overleggen en enkele bilaterale overleggen met ProRail (en NS/ministerie IenM) over spoorvernieuwing, werkzaamheden Utrecht Centraal, wisselbeleid, toedeling spoorcapaciteit, assetmanagement en daarbij door Rover gesignaleerde knelpunten in beschikbaarheid/betrouwbaarheid, ontwikkeling norm reizigershinder buitendienststellingen; thema-overleggen met het ministerie van IenM over de operationele uitwerking van de Lange Termijn Spooragenda, ERTMS, Beheerconcessie 2015 en Vervoerconcessie Hoofdrailnet 2015, infrastructuurbesluiten, OV- en Spoortafels; enkele overleggen met NS op regionaal niveau, samen met vertegenwoordigers uit de regionale Rover-afdelingen, over de bezuinigingsplannen van NS voor de Kennermerlijn na het eerdere negatieve Locov-advies hierover; 39
opstellen van notities over verwarrende en klantonvriendelijke situaties bij ‘routing, signing and branding’ van ci/co-apparatuur van verschillende vervoerders op stations, over een typering van hardnekkige knelpunten inzake de beschikbaarheid en betrouwbaarheid van de spoorinfrastructuur, en (samen met UnieKBO) over de verschillende typen problemen van reizigers met verchipte Keuzedagen; leveren van schriftelijke Rover-inbreng of het coördineren daarvan voor 24 adviezen of zienswijzen aan NS Reizigers, NS Hispeed (International) en IenM. Zie www.locov.nl voor de teksten en onderwerpen van de adviezen. NOVB De beleidsmedewerker was vanaf september lid van het NOVB Directeurenoverleg. Hij vertegenwoordigde in dit overleg de landelijke consumentenorganisaties ANWB, Consumentenbond, CSO, Ieder(in), LSVb, Oogvereniging en Rover. Tot dat moment vervulde de voorzitter van Rover deze functie. De reizigers zijn met twee leden in het NOVB Directeurenoverleg vertegenwoordigd: het andere lid neemt aan dit overleg deel namens de Rocov’s. Het NOVB Directeurenoverleg kwam in september bijeen voor een evaluatie na het eerste bestaansjaar en vergaderde daarna in 2014 nog vier maal. De beleidsmedewerker nam deel aan het eindseminar van het OV-chipkaart Afstudeerlab van de TU Delft. Rover verleende in de voorgaande jaren medewerking aan dit project van de vakgroep gebruiksgericht ontwerpen, dat beoogt de OV-chipkaart gemakkelijker bruikbaar te maken. In april nam de beleidsmedewerker deel aan een NOVB-werkbezoek aan Transport for London om kennis te nemen van de ontwikkeling van de Oystercard, de opgedane ervaringen en de aanstaande introductie van de mogelijkheid om met contactloze bankpassen te betalen. De landelijke consumentenorganisaties hebben samen met de ROCOV’s in 2014 vijf keer onderling overleg gehad binnen het NOVB Consumentenoverleg. Daarnaast waren er nog vier bijeenkomsten met afzonderlijke deelnemers van de ROCOV’s binnen de landelijke werkgroep OV Chipkaart. Er is in het NOVB Consumentenoverleg advies gegeven over de invoering van de ‘eenmalige chipkaart’ als opvolger van de papierenkaartjes. Via het ROVB is advies gegeven over BudgetZeker, de opvolger voor de zakelijke markt van het afgeschafte zonesupplement bij trajectabonnementen. Onderzoek naar incomplete transacties en besteding achtergebleven gelden ANWB en Rover pleitten in 2013 voor een objectief onderzoek naar de omvang van door reizigers teveel betaalde en niet gerestitueerde reiskosten als gevolg van vergeten uit te checken, niet kunnen uitchecken of vergissingen bij in-/uitchecken. Dit onderzoek is in de eerste helft van 2014 uitgevoerd onder auspiciën van het NOVB. De beleidsmedewerker vertegenwoordigde Rover in de begeleidingsgroep en de kerngroep bij de uitvoering van dit onderzoek en de rapportage erover. Dit betrof 6 bijeenkomsten. Na oplevering van de resultaten van het onderzoek kwam de vraag aan de orde, welke bestemming de teveel betaalde gelden zouden moeten krijgen die niet aan reizigers konden worden gerestitueerd. Hierover is in het NOVB meerdere malen overlegd. De beleidsmedewerker heeft bij deze gelegenheden mondelinge en schriftelijke bijdragen geleverd. Daarnaast heeft hij samen met de ANWB gesprekken gevoerd met NS over de bestemming van het NS-aandeel. Uiteindelijk hebben alle partijen overeenstemming bereikt over een pakket maatregelen dat eraan zal bijdragen om het probleem van gemiste of foutieve transacties voor reizigers te verminderen.
40
OV-producten en -tarievenhuis De decentralisatie van tariefverantwoordelijkheid heeft in diverse regio’s geleid tot een onoverzichtelijk, inconsistent en niet-interoperabel abonnementenlandschap in het stadsen streekvervoer. Een gezamenlijk OV-producten en -tarievenhuis is daarom zeer gewenst. De voortgang is moeizaam. In de eerste helft van het jaar was een werkgroep actief met een klankbordgroep, waarin de beleidsmedewerker samen met andere consumentenvertegenwoordigers de zienswijze van de reizigers inbracht. Daarna is een opdracht verleend aan een extern adviesbureau, waarbij veel tijd en energie is besteed aan de gevraagde kwantificering van knelpunten. De beleidsmedewerker heeft hieraan meegewerkt in een kernteam samen met diverse NOVB-leden en ook met experts van vervoerbedrijven en overheden. Dit gebeurde in 6 bijeenkomsten. Tevens stelde hij overzichten op van incompatibele ‘grenssituaties’ inzake abonnementen en kortingsregelingen. Deze overzichten zijn gebruikt in de eindrapportage van het adviesbureau. Verdere activiteiten Diverse vormen van informeel bilateraal overleg met de staatssecretaris, directieleden van NS, ProRail en ministerie, contactpersonen en experts binnen de OV-bedrijven. Inbreng Rover-zienswijze bij Strategic Committee van BISON, het samenwerkingsverband waarin over reisinformatie. Verzamelen van documenten en schrijven van een toelichting over de betrokkenheid en activiteiten van Rover t.a.v. de concessie en het rollend materieel van de HSL-Zuid ten behoeve van de parlementaire enquêtecommissie Fyra. Voorbereiding, samen met ProRail, van de buitendienststellingscasus op de jaarlijkse ProRail-relatiedag in november. Medewerking aan een opdracht van docenten Industrieel Product Ontwerpen aan studenten van de Haagse Hogeschool om een reisinformatiesysteem te ontwerpen dat de gele vertrekstaten zou kunnen vervangen (voordracht over reizigerswensen en mede-beoordeling van resultaten). Ontwerp van een folder met vergelijkende ‘gebruiksaanwijzingen’ voor verschillende situaties waarin reizigers zich voorheen eenvoudig konden bedienen van een los kaartje en waarvoor nu meerdere chipkaarthandelingen moeten worden verricht.
Activiteitenverslag Beleidsmedewerker ontwikkeling en Beleidsassistent Van maart-september 2014 was Angela Nijland met zwangerschapsverlof. Zij werd vervangen door Mark van den Boogaard (o.a. werkzaam geweest bij OPC). Trainingen voor leden van Rocov’s In 2014 zijn twee nieuwe cursussen gegeven, zijn twee InCompany trainingen uitgevoerd en is de basistraining tweemaal gegeven. De InCompany training werd gegeven aan de Rocov’s DAV (Drechtsteden) en HWGO (Hoeksche Waard Goeree Overflakkee) om zich voor te bereiden op de nieuwe concessieverlening. De basistraining is vanwege de grote aantallen inschrijvers twee keer gegeven, de training werd goed beoordeeld met gemiddeld een 8.3. Verder werd er een training ‘jaarlijkse adviescyclus en dienstregeling’ gegeven aan totaal 13 deelnemers. De training ‘concessiemonitoring en strategische adviesvaardigheden’ werd door 11 deelnemers bezocht. De trainingen werden gemiddeld met een dikke zeven beoordeeld. Daarnaast heeft Rover op verzoek van de Reizigers Adviesraad (RAR) Amsterdam, samen met een coach vanuit BCM, een heidag vormgegeven. Tijdens deze dag is teruggeblikt naar het functioneren van de RAR en is gekeken naar de doelen die de RAR wil bereiken het komende jaar. 41
Gebleken is dat niet alle Rocov’s in staat zijn hun leden (ong. 225 in totaal) deel te laten nemen aan een cursus, omdat niet ieder Rocov over een eigen te besteden budget beschikt. Daarnaast zijn de budgetten van Rocov’s veelal niet berekend op deze nascholingsactiviteiten. Samen op reis Rover neemt deel aan verschillende deelprojecten binnen Samen op Reis. Zo vragen we onder andere aandacht voor de inrichting en ketenfaciliteiten op knooppunten. Het rapport over de staat van OV-knooppunten naar aanleiding van een reizigersenquete in 2013 is in maart 2014 verzonden naar regionale overheden, Rocov’s en afdelingen van Rover, met de vraag om aan de slag te gaan met de knooppunten die voor hun regio van belang zijn. In aansluiting daarop zijn in 2014 interviews gehouden met medewerkers van verschillende OV-autoriteiten (zowel in de Randstad als in de regio), om zo een beeld te krijgen van de samenwerking van verschillende partijen met betrekking tot knooppunten. Deze interviews moeten de basis vormen voor het doen van aanbevelingen voor Rocov’s en regionale overheden om meer te doen aan knooppuntmanagement. Verstevigen van de lokale structuur van Rover In 2014 heeft Rover onderzoek gedaan naar de verenigingsstructuur en in het bijzonder hoe vrijwilligers beter ondersteund kunnen worden in hun taak als vertegenwoordiger van reizigers. Dit onderzoek vormde de basis voor gesprekken met diverse afdelingen en de ontwikkeling van nieuwe ondersteunende instrumenten. Vanwege de wettelijke inspraakmogelijkheden is het belangrijk dat er goede lokale reizigers-vertegenwoordigers zijn. Om de vertegenwoordigende taak goed te kunnen uitoefenen hebben afdelingen voldoende actieve leden nodig. Het bestuur van Rover heeft in 2010 de stand van zaken van alle afdelingen geïnventariseerd. Daaruit bleek dat de lokale afdelingen in zeer wisselende mate bezet zijn. Deze inventarisatie geldt als dynamisch werkdocument dat de basis is voor concrete acties zoals: samen met de afdeling een plan van aanpak opstellen; het samenstellen en verzenden van een nieuwsbrief; ledenlijst nalopen op potentiële actieve leden; organiseren van een bijeenkomst, faciliteren en notuleren; i.s.m. de afdeling zorgen voor opvolging van de bijeenkomst. In 2014 is ondersteuning geboden aan de afdelingen Amersfoort, Utrecht, Den Haag. Om de reizigersinspraak in het ROCOV te versterken is de ondersteuning aan diverse Gelderse afdelingen gericht op het toe werken naar de vorming van een afdeling. De ondersteuning in ’t Gooi, tbv het Rocov Noord-Holland, is in 2014 voortgezet. Er is nog geen nieuw kader geformeerd. De rol van Rover in het Gooi ligt in de door de andere partijen gewaardeerde deskundigheid. Ook de ondersteuning van de kleinste Roverafdeling, Hoeksche Waard/Goeree-Overflakkee, is in 2014 voortgezet. De inbreng van Rover wordt door de overige betrokkenen (leden Consumentenoverleg, Arriva, provincie) gewaardeerd. Er is inmiddels vrij intensief contact met de individuele Rover-leden in de afdeling. Daarnaast bezocht de beleidsassistent overkoepelende overleggen van de afdelingen in Zuid- en Noord-Holland, als voorbereiding op de nieuwe Noord- en Zuidvleugel-overleggen. OV- en Spoortafels Op initiatief van het ministerie zijn begin 2014 in vijf landsdelen “OV- en Spoortafels” ingericht, met als doel, de regionale overheden invloed te geven op het regionale treinverkeer, ook als dat in de concessie van NS valt. Het zijn feitelijk vergaderingen van de regionale portefeuillehouders met de vervoerbedrijven, waarin zij proberen per landsdeel samen aan de landelijke Tafel een boodschap aan de staatssecretaris te 42
formuleren. Met succes is gepleit voor een consumentenvertegenwoordiging aan deze Tafels. Die rol is neergelegd bij de Rocovs, die per landsdeel een gemeenschappelijke afvaardiging leveren. Dit vraagt afstemming tussen de diverse Rocovs. Inhoudelijk ligt hier voor de Rover-leden in de Rocovs een grote rol. Alle partijen aan de Tafels (ook wij consumenten) zijn nog zoekende naar de optimale werkwijze. De beleidsassistent nam ter ondersteuning deel aan de Spoortafel Noordvleugel Randstad. Toegankelijkheid De rol van Rover in dit opzicht is in 2014 groter geworden. Bezuinigingen zijn daar debet aan: ouderen- en gehandicaptenorganisaties snijden in de budgetten, en mobiliteit raakt dan voor die organisaties buiten beeld. Mede door personele wisselingen zijn de contacten met Rover minder talrijk en minder diepgaand geworden. Een vooruitgang is, dat (mede op aandringen van Rover) er nu ook aandacht is voor minder opvallende functiebeperkingen die het reizen met het OV lastig kunnen maken, zoals laaggeletterdheid, verstandelijke beperkingen of vormen van autisme. Reguliere beleidsondersteuning De beleidsmedewerker Ontwikkeling: Vertegenwoordigde Rover bij de regiegroep Collectief Vervoer Data; Vertegenwoordigde Rover bij het klanttevredenheidsonderzoek NS; Organiseerde het Rover-symposium over Krimp; Organiseerde een Brainstormsessie over digitale profilering van Rover (via app’s).
Onderzoek in 2014 De afdeling Onderzoek wordt gedragen door vaste kracht Olaf Frasa, met ondersteuning van beleidsmedewerker Angela Nijland. Ketenonderzoek en leveren van statistieken Rover biedt tegen een kostendekkend tarief een onderzoeksaanbod voor Rocovs aan. In 2014 heeft Rover een Ketenmonitor uitgevoerd voor het OV cluster Oost: de Rocovs Twente, Overijssel, Flevoland en Gelderland. Acquisitie blijft noodzakelijk. In 2014 verzorgde de onderzoeksmedewerker voor het OV loket de overzichten van klachten die naar afdelingen van Rover worden verstuurd, statistieken voor interne monitoring alsmede enkele ad hoc opdrachten. De onderzoeksmedewerker genereerde statistieken uit de meldingen die reizigers ons sturen in het meldpunt volle treinen. Vanaf september is er in samenwerking met NS een nieuwe website en app geïntroduceerd, hetgeen tot een explosie van meldingen leidde. De statistieken geven inzicht in de trajecten en treindiensten waar de meeste volle treinen rijden, alsmede de tijdstippen en dagen. Deze worden met enige regelmaat gepubliceerd op www.volletreinen.nl .
OV Loket 2014 was een intensief jaar voor het OV loket, in de eerste plaats vanwege de grote aantallen klachten die ingediend werden – het hoogste aantal sinds de oprichting in 2008. Op personeelsgebied is er ook het één en ander gebeurd. Van één medewerker is afscheid genomen en er kwamen twee nieuwe medewerkers op tijdelijke basis bij. Daarnaast is veel aandacht besteed aan teambuilding en samenwerking en zijn een paar strategiesessies gehouden. 43
Curatorium Het curatorium is voor het OV loket een belangrijke partij en sparringpartner. Het hoofd OV loket overlegt periodiek met het curatorium over ontwikkelingen in de OV-wereld, trends in de klachten, de samenwerking met vervoerders en andere stakeholders en de te volgen koers voor het OV loket. Het curatorium kreeg dit jaar een nieuwe voorzitter, Lia Roefs. In de loop van 2014 zijn twee leden, Myra Koomen van Connexxion en Arriën Kruyt van Rover, gestopt. De plek van Arriën Kruyt is ingenomen door Liesbeth Alferink. Er is nog geen vervanger voor Myra Koomen. De nieuwe samenstelling van het Curatorium is: - Lia Roefs, voormalig Tweede Kamerlid (voorzitter) - Viola Sütö, advocaat Legal Rail - Jan Ploeger, projectmanager Provincie Zuid-Holland - Hans Peters, commercieel directeur NS - Liesbeth Alferink, vice-voorzitter Rover Koers van het OV loket In het jaar 2014 was er bij het OV loket behoefte om te kijken naar de koers. Onder leiding van een externe adviseur zijn een aantal strategiesessies gehouden. De belangrijkste uitkomsten van deze bijeenkomsten staan hieronder beschreven. Van individueel naar collectief Eén van de taken van het OV loket is klachtenbemiddeling. Als de medewerker van het OV loket van mening is, dat de vervoerder een klacht van een reiziger ten onrechte heeft afgewezen, dan legt hij of zij de klacht voor aan de vervoerder. Soms leidt dat tot een individueel resultaat, waar een bepaalde reiziger mee geholpen is, maar soms ook niet. In de strategiesessies werd gesignaleerd dat veel klachten van individuele reizigers te maken hebben met structurele beperkingen in het systeem of bijvoorbeeld een bepaling in de algemene voorwaarden, die voor veel mensen geldt. Besloten is om voor dit soort klachten een andere werkwijze te kiezen. In plaats van telkens opnieuw deze individuele klacht voor te leggen aan de klantenservice, worden deze klachten gebundeld en in één keer voorgelegd. Daarbij hoopt het OV loket dat niet alleen de individuele reiziger geholpen wordt, maar dat een bestaand probleem wordt opgelost, waar veel meer (toekomstige) reizigers van profiteren. In het afgelopen jaar hebben we op deze manier aandacht gevraagd voor o.a. storingen in de bussen van Connexxion in Almere, de werking van Altijd Korting Scholier abonnementen in de bussen van Breng en te weinig in- en uitcheckpalen op stations. Wijziging in procedure van instroom van klachten en afhandeling In 2014 heeft het OV loket een efficiencyslag gemaakt door de interne procedure van klachtbehandeling aan te passen en te stroomlijnen. De klachtenmedewerkers hebben meer verantwoordelijkheid gekregen voor de individuele klachtenafhandeling. Vanaf de binnenkomst van de klacht tot aan het registreren en beoordelen ervan en eventuele bemiddeling is één medewerker verantwoordelijk voor het hele proces. Dat heeft ertoe geleid dat de doorlooptijd van een klacht aanzienlijk is verlaagd, dat klachtenmedewerkers meer afwisseling in hun werk hebben gekregen en dat de klachtencoördinator beter kan sturen op werkvoorraad. Samenwerking met vervoerders en stakeholders Het OV loket is voor het bereiken van zijn doel, een beter openbaar vervoer, afhankelijk van een goede samenwerking met de vervoerders. Zeker nu de collectieve klachtenbemiddeling belangrijker wordt, is er dit jaar, nog meer dan vorige jaren, ingezet 44
op het structureren van de bezoeken aan vervoerders. Het hoofd OV loket overlegt maandelijks met Trans Link System en elk kwartaal overleggen het hoofd OV loket en de klachtencoördinator met vertegenwoordigers van de Nederlandse Spoorwegen. De andere vervoerders worden met een frequentie van minimaal één keer per jaar bezocht. Bij tussentijdse wisseling van het aanspreekpunt aan de kant van de vervoerders, vindt er soms een ingelast kennismakingsbezoek plaats. Daarnaast stuurt het OV loket iedere maand alle vervoerders een overzicht van de over hen ingediende klachten. Regelmatig vindt daarna nog overleg plaats tussen vervoerder en OV loket over een specifieke klacht. Het OV loket is verheugd dat de klantenservices van vervoerders weer regelmatig bijeenkomen. Hierbij schuift het hoofd OV loket regelmatig aan. Gebleken is dat dit een laagdrempelige en efficiënte manier is om problemen, die het OV loket signaleert op basis van ontvangen klachten, aan het licht te brengen Overheden en overige stakeholders Het OV loket vindt het belangrijk, dat er regelmatig contact is met het Ministerie, decentrale overheden en andere stakeholders. Er zijn in het afgelopen jaar weer een aantal bezoeken afgelegd. Ook is er regelmatig contact via de mail. Het OV loket neemt, waar mogelijk, deel aan netwerkdagen van o.a. CROW/KpVV. Er is een goede samenwerking met andere consumentenorganisaties als Consuwijzer, de Consumentenbond, Nationale Ombudsman, Taxiklacht en Rover. In specifieke gevallen kan het OV loket gebruik maken van de specifieke juridische expertise van Arag. In 2014 is er ook regelmatig contact geweest met het NOVB. Het OV loket zorgt voor een periodiek overzicht van klachten voor het NOVB. In 2015 zal verder gewerkt worden aan de uitbouw van contacten. Daarnaast is er overleg geweest met het College Rechten van de Mens over mogelijkheden ten aanzien van klachten die te maken hebben met discriminatie van bepaalde reizigersgroepen, zoals bijvoorbeeld de toegankelijkheid van het OV voor gehandicapten. Rapportages Het OV loket heeft in 2014 vier kwartaalrapportages gepubliceerd, die verspreid zijn onder vervoerbedrijven, overheden, Rocov’s, consumentenorganisaties, etc. Deze rapportages beschrijven de belangrijkste klachtentrends in het openbaar vervoer, op basis van de klachten die reizigers hebben ingediend. Daarnaast melden wij in deze kwartaalrapportages de belangrijkste resultaten, individueel of collectief, maken we statistieken en doen we aanbevelingen. Ook publiceert het OV loket een aantal periodieke rapportages en rapportages op afroep. In de eerste kwartaalrapportage van 2014 constateerde het OV loket dat de digitalisering in het openbaar vervoer niet goed verloopt. Vervoersbedrijven richten processen vaak in vanuit het belang en het gemak van de eigen organisatie, zonder oog te hebben voor de klant. Voor reizigers blijkt steeds vaker het totale systeem een reden tot klagen; het is te complex, niet transparant en werkt niet intuïtief. Eén van de problemen is de NS-Business Card, waarmee bedrijven medewerkers ‘op rekening’ kunnen laten reizen in heel Nederland, tegen betaling achteraf. Vóór de invoering van de OV-chipkaart en de daaraan gekoppelde NS-Business Card kregen zulke reizigers een korting van 40 procent op privéreizen buiten het met de werkgever afgesproken traject. Dat principe geldt nog steeds. Wel moeten reizigers, die verder willen reizen dan het door de werkgever betaalde traject, eerst uitchecken met de NS-Business Card en vervolgens inchecken met het privéabonnement. Houders van een zogeheten 60-plusabonnement klaagden veelvuldig over de digitalisering. Zij hebben enkele dagen per jaar ‘vrij reizen’ en ze kregen daarvoor de 45
benodigde papieren kaartjes toegestuurd. Nu moeten deze ‘keuzedagen’ op de OVchipkaart geladen worden, wat niet op elk station mogelijk is. Ook in het streekvervoer verliep de digitalisering allerminst vlekkeloos, constateerde het OV loket. Dat gold vooral op trajecten, die door twee OV-bedrijven gezamenlijk gereden worden. Het kan zijn, dat het OV-abonnement, dat de reiziger bij de ene vervoerder heeft gekocht, door de andere vervoerder niet wordt geaccepteerd. Opvallend in het eerste kwartaal was dat staatssecretaris Wilma Mansveld op 27 februari antwoord gaf op vragen van de Vaste Kamercommissie voor Infrastructuur en Milieu. Deze vragen waren gebaseerd op de laatste kwartaalrapportage in 2013 van het OV loket. In haar brief omschreef de staatssecretaris het OV loket als een “nuttige partij, die eraan bijdraagt het openbaar vervoer aantrekkelijk te houden en verder te verbeteren voor de reizigers”. Eén van de onderwerpen, waarover in het tweede kwartaal veel werd geklaagd, was dat treinreizigers in nauwelijks drie maanden twee keer met tariefswijzigingen geconfronteerd werden: op 2 april en op 25 juni. Vanaf 2 april werden in het papieren kaartje de tarieven van de regionale vervoerders berekend. Deze tarieven wijken vaak af van de tarieven van NS. Voor de reiziger werd het hierdoor niet makkelijker en vaak ook duurder. Reizigers hebben hier veel over geklaagd. Vanaf 25 juni is de lange afstandskorting (korting per kilometer) ook ingevoerd op reizen op saldo bij meerdere vervoerders. Deze korting wordt alleen berekend over het laatste traject van je reis. Omdat de afstand per vervoerder verschilt, kan een terugreis hierdoor een andere prijs hebben dan de heenreis. Begin juli liet het OV loket een waarschuwing horen, nadat reizigers zich bij het OV loket beklaagden over het verplicht in- en uitchecken met de OV-chipkaart per 9 juli. Er kwamen vooruitlopend op deze wijziging bij het OV loket veel klachten binnen, met name van abonnementhouders, de vaste klanten van het openbaar vervoer. Het OV loket ontving ook veel klachten over nieuwe tarieven, die het gevolg zijn van de introductie van het verplichte in- en uitchecken. Aan het einde van het derde kwartaal van 2014 vroeg het OV loket aandacht voor de grote verschillen in de voorwaarden die vervoerders hanteren. Volgens het OV loket hadden de twintig bedrijven die actief zijn in het Nederlandse openbaar vervoer de productvoorwaarden van de vele tientallen abonnementsvormen laten uitgroeien tot een doolhof. Dat merken reizigers, van wie de OV-chipkaart defect is en reizigers die een abonnement willen beëindigen of die per ongeluk een verkeerd abonnement hebben aangeschaft. Het OV loket drong aan op meer uniformiteit. Het signaleerde niet alleen sterk uiteenlopende voorwaarden, maar ook verwarring in de communicatie erover door vervoerders zelf. Niet zelden stond op websites van OV-bedrijven iets anders dan in de officiële voorwaarden. Ook was de informatie op één en dezelfde website soms tegenstrijdig. Het OV loket publiceerde in de kwartaalrapportage een inventarisatie van de belangrijkste verschillen en ging daarover in gesprek met vervoerders Het vierde kwartaal stond in het teken van de klachten van reizigers over de Traject Vrij abonnementen. Veel reizigers hebben moeten overstappen van een papieren maand- of jaartrajectkaart naar een verchipt Traject Vrij abonnement. Ze klagen over prijsverhoging van de abonnementen, het verplicht in- en uitchecken en het feit dat tussentijds uitstappen op het traject soms leidt tot saldo-afschrijvingen. Maandelijkse klachten Top 5 Elke maand brengt het OV loket een klachten top 5 uit. Deze klachten top 5 is gebaseerd op de trefwoorden die in een bepaalde maand het meest worden toegekend aan de ingediende klachten. 46
In januari stonden de klachten over capaciteit/volle treinen op nummer 1, net als in februari en in maart. In april en mei klaagden reizigers veel over hoge tarieven. In juni en juli stonden klachten over de afschaffing van het papieren treinkaartje logischerwijs op één. In de maanden augustus, september en oktober stonden de klachten over tariefhoogte weer op één. In november klaagden reizigers vooral over restitutie en in december over vertragingen en uitgevallen treinen en bussen. Maandelijkse klachtenoverzichten Naast de kwartaalrapportages stuurt het OV loket maandelijks klachtenoverzichten naar vervoerders, concessieverleners en consumentenorganisaties (waaronder de afdelingen en werkgroepen van Rover). Het komt regelmatig voor dat deze organisaties vervolgens contact met ons opnemen om meer informatie te vragen of om aan ons door te geven wat zij met een specifieke klacht hebben gedaan. Rapportages op aanvraag Daarnaast verzorgt het OV loket rapportages op aanvraag voor vervoerders, concessieverleners of andere stakeholders, zoals bijvoorbeeld de pers. Deze rapportages bestaan uit geanonimiseerde klachtenoverzichten over een bepaalde periode en of een specifiek onderwerp met in een aantal gevallen een korte toelichting van het OV loket erbij. Het OV loket levert sinds 2014 twee maal per jaar een klachtenanalyse van OVchipkaartklachten aan het NOVB. In 2014 heeft het OV loket voor diverse vervoerders een overzicht gemaakt van het klachtenverloop door de jaren heen. Ook hebben we regelmatig aanvragen gekregen van vervoerders maar ook van de pers over diverse onderwerpen. Daarnaast put Rover zeer regelmatig uit de klachten die het OV loket binnenkrijgt ter onderbouwing van hun beleidsvoering. Resultaten Onderstaand een overzicht van collectieve resultaten in 2014. Brief staatssecretaris Mansveld aan Tweede Kamer In de laatste kwartaalrapportage van 2013 had het OV loket aanbevelingen gedaan o.a. over uniforme regelingen voor in- en uitchecken en geld terug bij vertraging, samenwerking tussen vervoerders en de problemen rond digitalisering die niet goed doordacht is. Staatssecretaris Wilma Mansveld (Infrastructuur en Milieu) reageerde in een brief van 27 februari uitgebreid op vragen van de Vaste Kamercommissie voor Infrastructuur en Milieu over de aanbevelingen van het OV loket. De staatssecretaris schrijft dat ze de aanbeveling om meer samen te werken volledig onderschrijft. Ze schrijft bovendien dat ze de aanbeveling voor een uniforme regeling voor restitutie bij vergeten uit te checken sympathiek vindt. Over de aanbeveling ‘Voer een uniforme regeling in voor geld terug bij vertraging’ kondigt ze aan, dat ze samen met de mede-opdrachtgevende overheden wil bezien of een uniforme aanpak mogelijk is. Met betrekking tot de aanbeveling over de vergaande digitalisering geeft zij aan dat ze het met het OV loket eens is dat ook hier de klant centraal moet staan en partijen onderling en waar mogelijk (beter) moeten samenwerken. Ook voor studenten een tijdelijk reisproduct bij defecte kaart Het OV loket vroeg de afgelopen jaren herhaaldelijk aandacht voor defecte OVchipkaarten voor studenten. Voor gewone reizigers was er al langer een noodprocedure, maar voor studenten was er geen goede regeling. Dit had voor hen grote financiële gevolgen, omdat ze vaak een aantal weken moesten wachten op hun vervangende OVchipkaart met studentenreisrecht. Per 1 januari 2014 kunnen ook studenten beschikken over een tijdelijk studentenreisproduct, wanneer ze een defecte OV-chipkaart hebben. 47
Procedure voor verlenging voordeelurenabonnement aangepast door NS NS-reizigers met een Voordeelurenabonnement kregen vier weken voor afloop van het abonnement een brief met de melding, dat het abonnement verlengd zou worden. Reizigers die naar aanleiding van die brief wilden opzeggen, kregen te horen dat ze te laat waren. De opzegtermijn bedraagt namelijk één kalendermaand. Het OV loket heeft hierover met NS contact gezocht. Dat heeft ertoe geleid, dat NS vanaf begin april de verlengbrief acht weken in plaats van vier weken voor de automatische verlenging verstuurt. Zo kunnen reizigers tijdig beslissen om op te zeggen (zonder extra kosten en ingewikkelde restitutieprocedure) of om hun abonnement door te laten lopen. Buslijn 5 Almere Het OV loket ontving veel klachten van reizigers over volle bussen op lijn 5 van Connexxion in Almere. Het OV loket legde dit probleem neer bij de vervoerder. Connexxion heeft daarop besloten eigen mensen te laten meerijden om de problemen te inventariseren. Ook heeft Connexxion langere bussen ingezet tijdens de spits. Sinds die tijd zijn de klachten over te volle bussen op het traject van lijn 5 duidelijk afgenomen. Verdwenen transacties Connexxion Een werkgever meldde het OV loket dat zijn medewerkers die met buslijn 300 in de omgeving van Schiphol reden, last hadden van ‘verdwenen’ transacties. Hoewel zij in- en uitgecheckt hadden, waren de ritten niet zichtbaar op transactieoverzichten. De werknemers konden hun reiskosten daardoor niet declareren. Ook andere reizigers meldden ons dit probleem. Pas nadat wij hiervoor aandacht hadden gevraagd bij Connexxion, werd er gewerkt aan een structurele oplossing. De oorzaak bleek een bepaald soort buskaartje te zijn. Als dit kaartje werd gebruikt, werden de transacties van de reiziger, die daarna incheckte, niet getoond. Connexxion heeft het softwareprobleem opgelost, waardoor alle transacties weer zichtbaar werden. Reizigers die financiële schade hadden geleden, ontvingen compensatie. Lijn 53 in Haaksbergen Meerdere reizigers meldden ons dat er dagelijks onvoldoende plaats was om te zitten in lijn 53 en dat er tientallen mensen moeten staan. De buschauffeurs sloegen daarom regelmatig haltes over. Klachten van reizigers zelf leidden niet tot een verandering. Dat gebeurde wel toen het OV loket de klacht bij Syntus had neergelegd. Syntus deed passagierstellingen in de bus. Het resultaat is dat er nu langere bussen worden ingezet op lijn 53. Gebruik creditcard bij kaartautomaat Tot voor kort zat er geen betaalmogelijkheid met creditcard op de NS-kaartautomaat. Met name buitenlandse reizigers hadden hier last van. In enkele rapportages hebben wij dit probleem gemeld. Sinds 30 september zijn alle automaten van NS geschikt om te betalen met creditcard. Afschrijving ondanks abonnement regio Amsterdam In de tweede helft van 2014 ontvingen we veel klachten van reizigers met een Connexxion busabonnement. Zo was er een reiziger die dagelijks met zijn abonnement tussen Vijfhuizen en Schiphol Plaza reisde. Er werd regelmatig saldo afgeschreven van zijn OVchipkaart, ook al reisde hij binnen zijn abonnement. Op het transactie-overzicht stonden vaak verkeerde haltes ingesteld. Connexxion adviseerde hem om een restitutieverzoek in te dienen. Maar het structurele probleem bleef bestaan. Nadat wij meerdere klachten over ditzelfde probleem aan Connexxion hadden voorgelegd, erkende Connexxion het probleem, maar het duurde even voordat er een oplossing was. In het laatste kwartaal van 48
2014 was het probleem verholpen. Connexxion zette bovendien proactief voor gedupeerde reizigers het geld klaar bij een oplaadautomaat. Een mooie oplossing. Productvoorwaarden aangepast In de kwartaalrapportage over juli tot en met september 2014 besteedde het OV loket veel aandacht aan de productvoorwaarden van vervoerders. We inventariseerden productvoorwaarden van alle vervoerders en kwamen er zo achter dat elke vervoerder meerdere abonnementen heeft met soms per abonnement andere voorwaarden. Wat moet je doen als je OV-chipkaart kapot is of wanneer je per ongeluk een verkeerd abonnement hebt aangeschaft? Het is vaak ook zoeken naar de juiste informatie op de website van een OV-bedrijf. Het komt ook voor dat de informatie op de website niet gelijk is aan de informatie in de productvoorwaarden. Veel OV-bedrijven hebben positief gereageerd op het onderzoekswerk van het OV loket. Vaak werd informatie op de website aangepast, maar soms ook werden productvoorwaarden opnieuw onder de loep genomen en gewijzigd. Dit is een belangrijk positief resultaat voor reizigers; goede informatievoorziening is van groot belang. Voor de kern van het probleem, de sterk uiteenlopende voorwaarden die verschillende vervoerders hanteren, blijft het OV loket aandacht vragen. Correctietarieven bij Traject Vrij Veel houders van een TrajectVrij-abonnement kregen zogeheten ‘correctietarieven’ in rekening gebracht, omdat ze, zo stelde NS, vergeten waren om uit te checken. Het ging vooral om reizen met regionale spoorvervoerders als Veolia en Arriva. In de factuur werd een vergeten uitcheck vermeld, maar in de zogeheten ‘reishistorie’ stonden vervolgens wel de juiste in- en uitcheckmomenten. Het OV loket heeft hierover contact opgenomen met NS. Er bleek een probleem te zijn met de gegevensverwerking. NS heeft aangegeven alle gemaakte fouten op eigen initiatief te zullen herstellen en de gedupeerde reizigers hun geld terug te geven. Cijfers In 2014 zijn er in totaal 7.988 klachten bij het OV loket binnengekomen. Dit zijn er 1.157 meer dan in 2013.
49
KIachten per maand In andere jaren was het aantal klachten in de lente- en zomermaanden vaak redelijk laag. Dit jaar liet een compleet ander beeld zien. De zes maanden van mei tot en met oktober waren de drukste maanden die het OV loket ooit in deze periode heeft gehad. Dit had vooral te maken met de invoering van het verplichte in- en uitchecken voor treinreizigers met ingang van 9 juli 2014. In de aanloop hiervan zagen wij het aantal klachten al flink stijgen met een piek in juli van meer dan 1000 klachten. Overigens waren ook de eerste maanden van het jaar drukker dan het jaar daarvoor. De piek in januari van 1001 klachten in één maand had vooral te maken met klachten over de OV-chipkaart, in- en uitchecken en restitutie. Daarnaast werd er in deze periode, o.a. als gevolg van de nieuwe dienstregeling van NS, veel geklaagd over volle treinen en vertragingen. In november en december daalde het aantal klachten naar een gemiddeld niveau van ca. 500 klachten per maand.
De meeste klachten in 2014 zijn gekoppeld aan de categorie Vervoersbewijs (3603, 45,1% van het totaal aantal klachten). Vorig jaar hadden de meeste klachten nog betrekking op Dienstuitvoering. De meeste klachten in de categorie Vervoersbewijs zijn terug te voeren op het verplicht in- en uitchecken, dat per 9 juli is ingevoerd. Het aantal klachten in de categorie Dienstregeling is gedaald ten opzichte van vorig jaar. Er waren bij het ingaan van de nieuwe dienstregeling per 10 december 2014 geen wijzigingen die ingrijpend waren voor grote groepen. Het hoge aantal klachten in januari is onder andere te wijten aan klachten over volle treinen en de tariefsverhoging bij NS. Tegen het eind van 2014 waren er redelijk veel incidenten op het spoor, vertraging, uitval van treinen, etc. waardoor de categorie Dienstuitvoering in december meer klachten liet zien dan de categorie Vervoersbewijs.
50
Vergeleken met 2013 telt 2014 relatief veel klachten over de aanschaf van de OV-chipkaart, de duurzaamheid van de kaart en de kosten van de kaart. Dit is logisch, omdat het papieren kaartje per 9 juli is afgeschaft en reizigers verplicht met de OV-chipkaart moesten reizen. Mensen die nog geen OV-chipkaart hadden, moesten er één aanschaffen. Het trefwoord Tariefhoogte werd in 2014 1.631 keer toegekend aan een klacht; in 2013 gebeurde dit 1.019 keer. Deze klachten hebben onder andere betrekking op de aanschafprijs van een OV-chipkaart van 7,50 euro. Ook ontvingen wij veel klachten over de kosten van het vervangen van een defecte kaart (11,00 euro) en het vervangen van een verlopen kaart (7,50 euro). Reizigers hebben ook veel geklaagd over de verplichte 10 of 20 euro, die op de OV-chipkaart moet staan bij reizen met de NS. Daarnaast vonden veel reizigers de toeslag van 1 euro op de OV-chipkaart voor eenmalig gebruik te hoog. Een andere groep reizigers klaagde over het duurder worden van Traject Vrij abonnementen. Het grote aantal klachten bij het trefwoord In- en uitchecken is vooral te danken aan de spoorvervoerders. In 2013 werd dit trefwoord 840 keer toegekend, in 2014 1.398 keer. Reizigers klagen bijvoorbeeld over het feit dat je bij elke vervoerder opnieuw moet inchecken, maar ook over problemen die ontstaan, als men vergeet in te checken of verkeerd incheckt. De klachten over restitutie (912) hebben vooral te maken met geld terugvragen na vergeten uit te checken, maar ook over geld terugvragen als er ondanks een abonnement toch saldo is afgeschreven, bijvoorbeeld door defecte apparatuur. Ook klachten over de Geld terug bij vertraging- regeling zijn onder het trefwoord restitutie te vinden. En over het opzeggen/verlengen/overzetten van abonnementen kwamen ook relatief veel klachten (513) binnen. Hierbij gaat het vooral om administratieve problemen rond beëindigen van een abonnement, het overzetten van een abonnement op een andere OV-chipkaart en de strijdigheid van twee abonnementen op één OV-chipkaart. Dit zijn klachten waar het OV loket regelmatig individueel in moet bemiddelen, omdat de reiziger er met de klantenservice van de vervoerder of Klantenservice OV-chipkaart niet uitkomt. 51
DE REIZIGER De Reiziger, het tijdschrift van Rover, verschijnt zes keer per jaar. Doelstelling is in het kort: activiteiten en standpunten van Rover onder de aandacht brengen; achtergronden daarvan zichtbaar maken; ontwikkelingen in het openbaar vervoer informatief en kritisch aan de orde stellen; de positie van de OV-reizigers mee helpen versterken. Ook wordt de Reiziger ingezet bij het bieden van ledenvoordeel. Belangrijkste doelgroep van het blad zijn de leden van Rover, vooral de niet-actieve leden. Met De Reiziger komt Rover regelmatig bij hen op tafel. Het blad houdt hen op de hoogte van activiteiten en standpunten van Rover en helpt mee om verantwoording af te leggen voor wat Rover voor hen doet. Een goed en aantrekkelijk verenigingsblad is bovendien een argument voor het lidmaatschap en helpt daarbij om nieuwe leden te winnen en bestaande leden te behouden. Andere lezers zijn beslissers bij overheden en vervoerbedrijven, consumentenorganisaties en andere organisaties die zich richten op het openbaar vervoer, politieke partijen en pers. De redactie geeft veel ruimte aan de activiteiten en standpunten van Rover, o.a. in de rubriek Rover in actie, die laat zien waar de Roverafdelingen en werkgroepen zich zoal mee bezighouden. In de rubriek Nieuws & aanbiedingen komt kort OV-nieuws aan bod en worden ook aanbiedingen voor leden aangekondigd. In Gelezen, getest en de rest staat o.a. een verslag van een (app-)test en recensies van boeken over OV. De Brievenrubriek, waarin lezers aan het woord komen, gaat met de tijd mee en beslaat ook tweets. Al jaren gewaardeerd is de serie Op verkenning: veelzijdige wandelingen, van station naar station of van bushalte naar bushalte. De Reiziger biedt ook een podium voor verwante organisaties, zoals de vaste columns van de Vrienden van de Voetveren en het OVloket. Op de achterpagina staat sinds een paar jaar de rubriek de Reiziger, waarin steeds een OV-reiziger kort worden geïnterviewd over het OV-gebruik, de beste en de slechtste ervaring, wat nu beter moet en wat Rover zou moeten doen. Ook in 2014 (37e jaargang) maakte de redactie weer zes nummers, van in totaal 172 pagina’s. De oplage bedroeg zo’n 3700 gedrukte exemplaren per uitgave. Daarnaast wordt het blad als pdf naar een kleine 500 leden gestuurd (nieuw lidmaatschap: Rover light). In maart werd de jaarlijkse klassieker uitgebracht: het nummer met 16 pagina’s buitenlandinformatie, in mei aangevuld met een artikel over het meenemen van de fiets naar en in het buitenland en in juli met tips voor binnenlandse dagjes uit met het OV. Het januari-nummer vatte de nieuwe spoordienstregeling 2014 samen als: “Plannormen en nachtgaten” en bevatte verder artikelen over ‘de hond in het OV’ en ‘met de auto naar het openbaar vervoer’. In het maart-nummer stonden maar liefst twee interviews: met de vicevoorzitter van de Europese Reizigersfederatie Christopher Irwin en met de directeur Internationaal van NS Reizigers Marjon Kaper. Het mei-nummer was een special over ‘chipkaart en tarieven’, met o.a. een interview met RET-directeur Pedro Peters, een dagkaarten-overzicht en achtergrondinformatie over wijzigingen in de regionale treinprijzen. In juli o.a. een interessant artikel waarin werd meegekeken met een conducteur: wat ziet die als je OV-chipkaart gescand wordt? En een inkijkje in de aanbesteding van het OV in Limburg. In september keken we mee met de Service- en Veiligheidscentrale van NS en interviewden we TreinTramBus over de nieuwe spoorplannen van België. In het laatste nummer van 2014 een uitgebreid artikel over buitendienststellingen bij werkzaamheden aan het spoor en een apart katern in het kader van 175 jaar spoor, met verhalen, gedichten en foto’s van lezers. 52
In 2014 verleenden ruim 40 mensen op de een of andere wijze hun medewerking aan de totstandkoming van het blad. Als auteur, informant, fotograaf of vaste medewerker. Zo verzorgde Peter Oosterling in drie nummers een ‘Op Verkenning’. De redactie van De Reiziger bestond in 2014 uit: Mark van den Boogaard, Frances Carrière, Peter van Dam, Sanne van Galen, Paul Groot, Martin Oudenaarden, Gerda Spaander en Ineke van der Werf. De eindredactie nam Jaap Rodenburg (Groenvoer Communicatie) voor zijn rekening. Het blad werd opgemaakt door Ivo Sikkema en Ingeborg Seelemann (Ruparo, Amsterdam) en gedrukt door Drukkerij Ten Brink in Meppel. De Reiziger heeft een eigen pagina op de Rover-website. Bezoekers vinden hier een inkijkexemplaar en kunnen oude Reizigers nabestellen. De beschrijvingen van de Op Verkenning-wandeltochten zijn elders op de website ondergebracht.
Aan dit jaarverslag hebben de volgende Rover-leden en medewerkers een bijdrage geleverd: Ad Couwenberg, Adri van Woerkom, Aldo Markus, Angela Nijland, Benno Houweling, Chris Vonk, Dick Wijen, Ed Boon, Frits Kwakkel, Gerda Spaander, Gerrit Heutink, Hans van Dam, Henny Jansma, Kees Braam, Ton van der Burg, Ludolf Maat, Misja Speur, Dorathe Hoentjen, Peter Smit, René Coveen, Richard Westerbeek, Rian van der Borgt, Rien van den Berg, Sanne van Galen, Teko Salverda, Tim Boric, Will Gerbers von Schell. De samenstelling en redactie was in handen van Liesbeth Alferink en Ineke van der Werf.
53
Agendapunt 5 Financieel jaarverslag Het bestuur stelt voor de navolgende rekening en verantwoording goed te keuren, mede gebaseerd op het nog te ontvangen verslag van de kascommissie. Samen met de in het vorige agendapunt voorgelegde goedkeuring van het jaarverslag strekken deze beide goedkeuringen dan het bestuur tot décharge. Op 21 mei heeft de kascontrole plaatsgevonden. Dit was helaas te laat om het verslag van de kascommissie in het ALV boekje te kunnen opnemen. Een lid van de Kascommissie zal mondeling verslag doen tijdens de ALV, waarna het bestuur zal reageren. De jaarrekening is daarmee onder voorbehoud opgenomen in dit boekje. Staat van baten en lasten over 2014
Baten Subsidies Contributies en giften Inkomsten onderzoek Extra inkomsten 11 projecten Rente Overige baten Lasten Personeelskosten algemeen Huisvestingskosten Organisatiekosten Bestuurskosten De Reiziger PR en communicatie Afdelingen en werkgroepen Projecten
Netto resultaat
Uitkomst 2104 € 648.769 195.285 27.329 20.951 3.630 4.500 900.464
Begroot 2014 € 524.000 174.760 50.000 15.500 5.000 4.000 773.260
47.014 12.186 43.351 7.760 46.517 25.656 10.086 687.613 880.183
58.500 10.960 42.000 44.500 25.500 11.000 576.500 768.960
20.281
4.300
Resultaatbestemming Verenigingsvermogen Bestemmingsreserve
-2.219 22.500
De jaarrekening ziet er anders uit dan andere jaren. Met ingang van 2014 is Rover overgestapt op een boekhoudpakket, met ondersteuning van een administratiekantoor. Bovenstaande Staat van baten en lasten is met behulp van dat administratiekantoor opgesteld. Een aantal uitkomsten is anders dan begroot. Te beginnen met de post subsidies. Dit zijn subsidies van het Ministerie van IenM voor Beleidsondersteuning en het OV Loket, aslmede inkomsten voor het project Samen op Reis. Het grote verschil komt met name 54
door dit laatste project. In de begroting voor 2014 waren wij alleen uitgegaan van de inkomsten voor Rover voor Samen op Reis, terwijl nu alle inkomsten zijn meegenomen (die grotendeels door AEF en Urgenda, de andere uitvoerende partners van dit project, worden besteed) omdat Rover de inkomsten van Samen op Reis factureert en uitbetaalt. Derhalve zijn de lasten bij Projecten ook navenant hoger dan begroot. De hogere inkomsten bij Contributies en giften is met name te danken aan een gift met een speciale bestemming (productontwikkeling). Dit geld is in 2014 nog niet besteed, het bestuur stelt voor om deze als bestemmingsreserve op te nemen voor 2015 en niet toe te voegen aan het eigen vermogen. De inkomsten voor Onderzoek waren fors lager dan begroot, maar de kosten ook, zodat per saldo een kleiner verlies (ruim 1100 euro) is geleden op onderzoek dan was voorzien (nl. 2500 euro). De inkomsten uit de 11 projecten was 5000 euro hoger dan voorzien, maar de rente-inkomsten vielen tegen. Dat komt enerzijds door de lagere rentestanden. Inmiddels heeft Rover twee spaarrekeningen geopend die iets meer rente opleveren. De algemene personeelskosten waren fors lager dan begroot, door verschuivingen op het secretariaat en vanwege de doorbelasting van de verschillende projecten. Daar staan dan weer hogere kosten tegenover wat betreft huisvesting & organisatie en het bestuur (deze laatste werden tot nu toe overigens meegenomen in de organisatiekosten van de vereniging en stonden niet als aparte post vermeld). Balans per 31 december 2014 ACTIVA
31 december 2014 €
€
31 december 2013 €
€
Vaste activa Materiële vaste activa Andere vaste bedrijfsmiddelen
2.014
8.631
Vlottende activa Vorderingen Handelsdebiteuren
2.898
-
Overige vorderingen
96.630
21.828 99.528
21.828
Liquide middelen
175.160
245.678
Totaal activazijde
276.702
276.137
PASSIVA Eigen vermogen Verenigingsvermogen
87.069
89.288
Bestemmingsreserve
22.500
109.569
89.288
Kortlopende schulden Schulden aan leveranciers
27.061
41.109
Belastingen en premies sv
18.488
-
121.584
145.740
Overige schulden
Totaal passivazijde
163.820
186.849
276.702
276.137
55
AGENDAPUNT 6. Ontwikkelingen bestuur vereniging Rover Onderstaand voorstel voor een AB en DB is voortgekomen uit de discussie tijdens de ALV van 2014, binnen het bestuur zelf en in overleg met de Adviesraad. Het bestuur hoopt op instemming van de ALV, zodat hiermee verder kan worden gegaan. In september zal een eerste evaluatie plaatsvinden. Na de Ledenvergadering kan het landelijk bestuur, als de drie nieuwe leden zijn benoemd en de overige leden herbenoemd (zie agendapunt 7), 9 mensen sterk op volle kracht vooruit. Het AB is het centrale beleidsvormende orgaan van de vereniging. De binding tussen de actieve leden uit alle regio’s, actieve werkgroep- en Rocov-leden en het bestuur - de Adviesraad en de ALV - vormt het fundament van de vereniging. Het AB signaleert wat er leeft, legt de kaders vast voor de agenda van het OV- beleid. Daarmee geeft zij inhoud aan de opdracht van een kennisgedreven consumentenorganisatie voor en door reizigers. Uit het AB vormen de voorzitter, vice-voorzitter, secretaris en penningmeester een Dagelijks Bestuur (DB). Ter voorbereiding van de vergadering van het Algemeen Bestuur (AB) komt het Dagelijks Bestuur (DB) met de Directeur bijeen. Het DB werkt voorwaardenscheppend en heeft de taak om de dagelijkse voortgang en samenhang van de beleidsontwikkeling (met de beleidsmedewerkers) en de inhoudelijke besluitvorming (inen extern) te monitoren. Het werken in deze aangepaste vergaderstructuur wil het bestuur in het najaar evalueren. Algemeen Bestuur Het nieuwe AB verzorgt het account voor de landsdelen en de afdelingen. Zij coördineren de vertegenwoordigers in de overleggen met vervoersautoriteiten en vervoerders. Verdeling van de navolgende portefeuilles (willekeurige volgorde) en taken staat op de rol voor de eerstkomende vergadering van het AB: 1. waarborgen van het verenigingswerk binnen Rover, en weten hoe om te gaan met de rol en de inzet van de vele vrijwilligers; 2. de Rover-visie ontwikkelen en delen over rol en plaats van het OV in de samenleving zowel in de Randstad als in de regio. 3. coordinatie afdelingen en landsdelen, betrokken bij LOCOV en de coordinatie van de werkgroepen.; 4. partner Adviesraad en Rocov-Rovers; 5. coordinatie voor Spoor/OV tafel West, inclusief landsdeel Randstad Zuid; 6. coordinatie landsdeel Zuid, werkgroep internationaal 7. de Reiziger, ledenwerving, advertenties, internetteam en website, fietszaken, coordinatie evenementen en symposia. 8. coordinatie landsdeel Randstad Noord, werkgroep Spoor; 9. taxizaken, ledenwerving, communicatie, actiecoordinatie; 10. coordinatie afdelingen landsdeel Middeninnovatie, en spoortafel Midden; 11. coordinatie afdelingen landsdeel Noord bijbehorende werkgroepen en spoortafel Noord; 12. Rover Jong, lifestyle innovatie; studentencontacten.
56
De mogelijkheid om voor specifieke thema’s toegevoegde leden te benoemen staat open. Combinatie van taken is een noodzaak. Uit het AB moeten de leden met een DB-taak nog de specifieke werkzaamheden, horende bij het DB-profiel verdelen:
politieke contacten (voorzitter) en een makkelijk toegang tot de politici die er toe doen. Een goed netwerk van stakeholders in het OV onderhouden. als boegbeeld functioneren met strategisch inzicht in publiciteit (hoe dat werkt en op welk moment) noodzakelijke werkzaamheden ter ondersteuning van de beleidsmedewerkers; (ruimtelijk) OV-beleid, verspreiden van kennisontwikkeling; overheidsfinancien voor beleidsontwikkeling, OV-loket, en kantoorzaken; ondersteunen van de Rocov-Rovers en de Adviesraad waarborgen van het secretariaat en structuur van de vereniging. zorgdragen voor juridische zaken en financiën, fondsenwerving en merkenbeleid (penningmeester).
57
Agendapunt 7: Verkiezingen a. Bestuur Het bestuur moet volgens de Statuten bestaan uit tenminste vijf leden. Het huidige bestuur kent 7 leden. Alleen voorzitter Arriën Kruyt (2010) is vorig jaar voor twee jaar herkozen. Zes bestuursleden stellen zich dit jaar herkiesbaar voor een nieuwe termijn van 2 jaar. Het betreft: Chris Vonk en Kees Wolff (beiden 2009), Pieter Cassé en Michel Lintermans (beiden 2011), Femke Merkx (2013) en Liesbeth Alferink (2004-2009 en 2013). Daarnaast heeft het bestuur drie kandidaten bereid gevonden zich verkiesbaar te stellen voor het bestuur. Het betreft Hans Ende, Ton Ettema en Floris Wagenaar. Zij zullen zich voor zover nog nodig – tijdens de ALV aan u voorstellen. Uiteraard kunnen op grond van het Huishoudelijk Reglement vooraf of ter vergadering tegenkandidaten worden gesteld. Het bestuur stelt voor om bovenstaande leden te (her)benoemen als bestuurslid van Rover.
b. Kascommissie Conform de statuten geldt voor de kascommissie dat de ALV ieder jaar de leden benoemd en dat deze leden een maximale zittingsduur van vier jaar kennen. Paul Arlman is lid sinds 2011 en is dus niet herkiesbaar. Annemieke Postema (sedert 2012) en Jan Willem Fortuin (2013), zijn bereid zich opnieuw te laten benoemen, beiden als lid. Ook Gerard Elkhuizen (2014, plaatsvervangend lid) is bereid zich te laten herbenoemen. Het bestuur is nog op zoek naar een tweede plaatsvervangend lid. Het bestuur stelt voor om Annemieke Postema en Jan Willem Fortuin als lid, en Gerard Elkhuizen als plaatsvervangend lid te benoemen.
c. Geschillencommissie Voor de geschillen commissie geldt dat sedert de wijziging van de Statuten in 2012 dat leden jaarlijks worden benoemd met een maximale termijn van acht jaar. Rogier Zelle (sedert 2013), Dick Wijen (sedert 2010) en Rudy Schoonveld (sedert 2011) zijn opnieuw herbenoembaar en verkiesbaar als lid. Michael van der Vlis is herbenoembaar en verkiesbaar als plaatsvervangend lid. Het bestuur stelt voor Dick Wijen, Rudy Schoonveld en Rogier Zelle als lid te herbenoemen en als plaatsvervangend lid Michael van der Vlis.
58
Agendapunt 8: Herziene begroting 2015 en begroting 2016 Het bestuur vraagt de ALV om in te stemmen met de herziene begroting 2015, met de begroting 2016 en met het contributie-voorstel.
Baten Subsidies Contributies en giften Inkomsten onderzoek Extra inkomsten 11 projecten Rente Overige baten
Lasten Personeelskosten algemeen Huisvestingskosten Organisatiekosten Bestuurskosten De Reiziger PR en communicatie Afdelingen en werkgroepen Projecten
Netto resultaat
2015 €
2016 €
750.000 173.000 30.000 20.000 4.000 7.000 984.000
745.000 173.000 14.000 20.000 5.000 6.500 968.500
50.000 15.500 48.000 7.000 46.500 25.500 9.500 782.000 984.000
51.000 16.500 49.500 7.500 46.500 26.000 9.500 757.000 968.500
0
0
Toelichting herziene begroting 2015 en begroting 2016 Deze is conform de systematiek van de staat van baten en lasten 2014 opgesteld, en dus anders dan andere jaren. De inkomsten uit subsidies nemen toe, omdat Rover voor 2015 een extra subsidie heeft gekregen voor de Beleidsondersteuning. De verwachting is dat we voor 2016 de subsidies voor Beleidsondersteuning en het OV loket kunnen verlengen, al is dat nooit met zekerheid te zeggen, en dat het project Samen op Reis ook in 2016 nog doorgang vindt. De inkomsten voor onderzoek betreft grotendeels de bestemmingsreserve. Dat verklaart ook meteen het lagere begrote bedrag van 2016 als inkomsten voor onderzoek (en dezelfde verlaging bij de kosten voor de projecten in 2016). De baten van contributies en giften zijn vergelijkbaar met de begroting voor 2014 (een voorzichtige raming dus). De overige bedragen stemmen redelijk overeen met de resultaten van 2014, al zijn de personeelskosten en de huisvestings- en organisatiekosten wel iets hoger ingeschat. Dit heeft te maken met verwachte uitgaven (o.a. investeringen in computers) en lagere inkomsten van onderhuur (ivm mogelijk vertrek van de onderhuurders en het gedeeltelijk zelf weer in gebruik nemen van de benedenverdieping van het pand). Al met al kiest het bestuur voor een voorzichtige begroting.
59
Contributievoorstel 2016 Op deze Algemene Ledenvergadering gaat het om het voorstel tot aanpassing van de bedragen voor het lidmaatschap en het donateurschap, dat in de brieven van december a.s. aan de leden/donateurs zal worden gevraagd voor het boekjaar 2016. In december 2011 heeft het bestuur een voorstel ontwikkeld om gedurende vijf jaar de contributie te verhogen; een voorstel waarmee de ALV in 2012 heeft ingestemd. De eerste tranche werd ingevoerd over het verenigingsjaar 2013. Mede door de slechte macroeconomische perspectieven en een daarbij helaas horend somber niveau van het consumentenvertrouwen besloot het bestuur de tweede tranche een jaar uit te stellen. Voor de contributie van 2015 is wel een verhoging van de contributie doorgevoerd, zij het dat de verhoging minder hoog was dan goedgekeurd door de ALV. Een verhoging met meer dan 10% vond het bestuur toch te risicovol. Voor 2016 wil het bestuur de contributie opnieuw verhogen, maar ook nu wordt voorgesteld om niet te snel te gaan en de verhoging niet boven de 5% uit te laten komen. Reden voor de verhoging is dat we als Rover moeten blijven inzetten op een groter eigen aandeel in de financiering van de vereniging. En daar zijn de contributie en donatie bij uitstek het middel voor. Daarbij hebben we een ontwikkeling ingezet waarbij het Roverlidmaatschap niet alleen vanuit een ideëel oogpunt goed (of eigenlijk de beste reden) is, maar ook dat dit lidmaatschap aan het Roverlid voordelen biedt. Deze lijn zal in 2015 en in 2016 worden doorgezet en daarmee zal een verdere verhoging van de gevraagde contributie ook goed verklaard kunnen worden. Het bestuur stelt daarom voor om de contributie-bedragen als volgt aan te passen: Lid met blad per post € 44 (kwartaalbedrag € 11) Lid met blad digitaal € 33 (kwartaalbedrag € 8,25) Lid zonder blad € 22 (kwartaalbedrag € 5,50) Jongeren € 20 Donateurs < €20 Bij dit alles blijft gelden, dat leden die meer willen betalen dan het hiervoor aangegeven bedrag van harte blijven uitgenodigd om die hogere bijdrage te leveren. Voor de belastingaftrek blijft van kracht, dat de bijdrage die wordt gevraagd van een lid zonder blad (€ 22) feitelijk de bijdrage is die wordt betaald aan Rover voor belangenbehartiging (zonder eigen voordeel). Deze € 22 plus de eventueel hierboven genoemde extra bijdrage zijn aftrekbaar. Daarnaast blijft de overgangsregeling “trouwe leden” van kracht, waarmee de ALV in 2012 heeft ingestemd en die toen uitvoerig toegelicht en besproken is.
60
Agendapunt 9 Ontwikkelingen en activiteiten(plan) Het bestuur stelt de ALV voor kennis te nemen van onderstaande ontwikkelingen en voornemens en in te stemmen met alle daaruit voortvloeiende activiteiten voor het verenigingsjaar 2015-2016 Het activiteitenprogramma van 2015 maakt deel uit van het Beleidsplan 2012-2016. In het jaar 2015 willen wij het bestaande beleid grotendeels voortzetten en daar waar nodig actualiseren. Het openbaar vervoer in ons land staat onder druk. Vooral in de landelijke gebieden is er sprake van een verdere afname van regulier openbaar vervoer en komen er diverse vormen van vervoer voor in de plaats, zoals buurtbussen, lijntaxi’s, wensbussen en hoe de overheden dit ook een naam geven. De door Rover uitgebrachte nota “Krimp” is een goede handleiding om diverse soorten van (bestaand) kleinschalig vervoer aan elkaar te koppelen om tot een redelijk aanbod te komen. Grote barrière hierbij zijn de verschillende overheden die allemaal een eigen rol spelen en een eigen wijze van vervoer regelen. Het is echter niet alleen het platteland dat hier last van heeft; ook in de grotere steden is er sprake van het rechttrekken en opheffen van lijnen waardoor het openbaar vervoer minder aantrekkelijk wordt. Vaak betekent dit dat sterke lijnen steeds sterker worden en zwakke lijnen steeds zwakker tot ze verdwijnen. In 2015 is een start gemaakt met een nieuwe werkwijze in het bestuur van Rover. Naast het algemeen bestuur is er nu ook een dagelijks bestuur (voorzitter, penningmeester, secretaris en directeur), dat de lopende zaken behandelt. Het algemeen bestuur (waar uiteraard ook het dagelijks bestuur onderdeel van is) vergadert over het beleid van de vereniging. De vergaderingen worden om en om gehouden, met een tussenpoos van 3 weken. In het najaar wordt de nieuwe werkwijze geëvalueerd. Naast het bestuur kent de vereniging werkgroepen en afdelingen. Voor tussentijdse afstemming tussen bestuur, afdelingen en werkgroepen komt de Adviesraad driemaal per jaar bijeen. In de werkgroepen worden onderwerpen besproken op verzoek van het bestuur of vanuit de werkgroepen zelf. Werkgroepen Rover kent de volgende vaste werkgroepen: a. Werkgroep Spoor In deze werkgroep worden zaken besproken betreffende de spoorwegen in Nederland en dan met name de spoorlijnen die vallen onder het hoofdrailnet. Belangrijk is hierbij de NS-dienstregeling van 2017, die vele wijzigingen tot gevolg zal hebben en waarvan de contouren nu al onderwerp van gesprek zijn. b. Werkgroep Tarieven en recht Deze werkgroep houdt zich vooral bezig met de tarieven en kaartsoorten in ons land. Gelet op de problemen met de chipkaart valt hier nog veel werk te doen, 61
terwijl de ontwikkelingen steeds doorgaan. Inmiddels staan het betalen met de bankpas en de mobiele telefoon/smartphone al in de startblokken. c. Werkgroep Internationaal Voor deze werkgroep is er veel te doen. In de laatste jaren is het grensoverschrijdende spoorvervoer het kind van de rekening geweest. De verbindingen met onze buurlanden zijn gewoon slecht te noemen en vooral NS lijkt zich weinig gelegen te laten liggen aan goede en vooral frequente verbindingen met onze ooster- en zuiderburen. d. Werkgroep Toegankelijkheid Deze werkgroep maakt zich vooral sterk voor mensen met beperkingen. Gelet op de Europese wetgeving valt hier nog veel aan te verbeteren. Of het nu gaat om toegankelijkheid voor rolstoelgebruik, blinden en slechtzienden of mensen met een geestelijke beperking, het openbaar vervoer is er nog altijd niet op ingesteld. Bij het stads- en streekvervoer is men nog het meest ver gevorderd met aanpassingen, maar bij treinen en stations valt nog veel werk te verrichten. Het heeft de nodige moeite gekost, ook van de werkgroep, maar alle treinen zullen in de toekomst weer van toiletten zijn voorzien en op een groot aantal stations zijn inmiddels ook weer toiletten beschikbaar. Daarnaast is er de mogelijkheid om ad-hoc werkgroepen in te stellen. Een duidelijk voorbeeld is de werkgroep Krimp die in 2014 het OV op het platteland heeft bestudeerd en hierover een nota heeft uitgebracht. Voor het functioneren van Rover zijn ook de afdelingen en contactgroepen van belang. Zij komen op voor de belangen van de reizigers in hun regio. Zij bezitten een gedegen kennis van wat er bij hen speelt en zitten veelal in een Rocov, dat de decentrale overheden adviseert. Hun taak is de laatste jaren verzwaard door de decentralisatie van de tarieven en de overheveling van de regionale spoorlijnen van NS naar andere vervoerders, waardoor deze lijnen nu onder de decentrale overheden vallen. Voor het landelijk hoofdrailnet blijft het Locov – waarin ook Rover zitting heeft - het aangewezen adviesorgaan. Door de komst van ProRail bij het Locov kan nu ook met deze organisatie gesproken worden. Hier valt nog het nodige werk te verrichten om een meer reizigersvriendelijke houding te creëren Een speciaal daartoe aangetrokken beleidsmedewerker zal hier het nodige lobbywerk voor verrichten. Voor het goed functioneren van de Rocov’s zet Rover zich op meerdere wijzen in: a. Binnen Rover is er drie maal per jaar een zogenaamd Rover-Rocov-overleg waarin de vertegenwoordigers van Rover in de diverse Rocov’s bij elkaar komen om informatie tot zich te nemen en onderling hun ervaringen uit te wisselen. Deze bijeenkomsten worden als zeer nuttig ervaren en worden ook in 2015 voortgezet. b. Daarnaast organiseert Rover cursussen voor Rocov-leden (ook voor niet Roverleden). Zo worden de vrijwillige Rocov-leden getraind op het gebied van vergadertechnieken, hoe om te gaan met de pers, lobby- en strategie-bepaling, hoe om te gaan met aanbestedingen, Programma’s van Eisen, etc.
62
De cursussen worden hoog gewaardeerd door de deelnemers en Rover zal deze dan ook in de komende jaren voortzetten, mits het Ministerie (vanaf 2016) weer bereid zal zijn om deze financieel te ondersteunen. c. Nieuw zijn de landelijke en regionale spoortafels, waar Rover via afdelingen of Rocov’s bij betrokken is. Dit jaar zullen we bekijken hoe deze functioneren, hoe we de coördinatie daarvan kunnen vormgeven en of er trainingen te bedenken zijn. Minder goed gaat het met de afdeling onderzoek van Rover. Rover zal aan de weg moeten timmeren om deze activiteit van Rover meer onder de aandacht te brengen. Hierbij spelen de teruglopende budgetten van de overheden een rol. Voor Rover blijft dit een belangrijk aandachtspunt, om reizigersonderzoeken te kunnen bljven doen. Voor Rover is het van belang om flink aan de weg te timmeren over alles wat zich op OV-gebied afspeelt. Vaak wordt Rover door de pers benaderd om een mening te geven over zaken die fout gaan. Het is echter goed om ook in te spelen op zaken die goed gaan en daarmee een positieve bijdrage te leveren aan het gebruik van het openbaar vervoer. Een goed voorbeeld daarvan is het project Samen op Reis. Maar ook hier lopen veel projecten, net als bij het NOVB, te traag door de (tegengestelde) belangen van zowel de (gedecentraliseerde) overheden als de vervoerders (onderling). Een goede vorm van samenwerking is bereikt met NS over ons meldpunt “volle treinen”. NS kan nu meekijken in de klachten die wij binnenkrijgen. Dit heeft al meerdere malen geleid tot aanpassing in de lengte van treinen, daar waar mogelijk. Net als andere vereniging moet ook Rover extra aandacht besteden aan het op peil houden van het ledenaantal. Voor Rover is het daarbij ook belangrijk ervoor te waken dat Rover het imago behoudt dat we de belangen van alle reizigers vertegenwoordigen, dus zowel jong als oud, recratief reiziger en forens. Daarom starten we de komende maanden met de projecten Rover Jong en OV als Lifestyle. Er valt voor Rover ook in dit jaar nog veel werk te doen en nog voordat bepaalde projecten zijn afgerond dienen zich door de steeds verder gaande techniek al weer nieuwe projecten aan. Voor Rover betekent dit dat er op meerdere terreinen aan de knoppen moet worden gedraaid waarbij we vooral niet mogen vergeten dat we er zijn voor DE REIZIGER.
.
In 2015 bestaat Rover 44 jaar
63
64