Algemene Friese Onderlinge Schadeverzekeringsmaatschappij. Zevenwouden U.A

Algemene Friese Onderlinge Schadeverzekeringsmaatschappij

” Zevenwouden ” U.A.

Jaarstukken 2012

Zevenwouden Verzekeringen Jaarstukken 2012

Inhoud Jaarverslag ............................................................................................................................................... 3 Bestuursorganen ................................................................................................................................. 3 Verslag van de Raad van Commissarissen........................................................................................... 4 Verslag van de directie ........................................................................................................................ 6 Jaarrekening .......................................................................................................................................... 16 Geconsolideerde balans per 31 december 2012 (na bestemming resultaat) ................................... 16 Geconsolideerde winst-en-verliesrekening over 2012 ..................................................................... 18 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2012 (in duizenden euro’s) ................................................... 20 Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening .............................................................................. 22 Enkelvoudige balans per 31 december 2012 (na bestemming resultaat) ........................................ 42 Enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2012 ........................................................................... 44 Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening ................................................................................... 46 Overige gegevens .................................................................................................................................. 58 Controleverklaring van de onafhankelijk accountant ....................................................................... 58 Statutaire regeling betreffende de bestemming van de winst ......................................................... 58 Resultaatbestemming ....................................................................................................................... 58

Zevenwouden Verzekeringen Van Maasdijkstraat 22, 8441 CM Heerenveen Postbus 14, 8440 AA Heerenveen

2

Jaarverslag Bestuursorganen Algemene Vergadering van Afgevaardigden E.J. Boiten G. Doornhof mevrouw M.C.W. van Hall-Disch S.S. Hellinga H.A. Hofmeester A.B. de Jong G.L.G. Schweigmann R.K. Sepp A.N.J. Slot T.J.C. Spijkervet S. Stoker W.R. Tigchelaar J. van der Zee mevrouw P. van der Zee

Mûnein Nijkerkerveen Leeuwarden Dokkum Leeuwarden Heerenveen Leeuwarden Drachten Lelystad Leeuwarden Mûnein Eesveen Burdaard Bolsward

Raad van Commissarissen C.B. Mulder, voorzitter J.M.A. de Boer, vice-voorzitter W.O. Sierksma

Leeuwarden Oosterwolde Leeuwarden

Auditcommissie W.O. Sierksma, voorzitter J.M.A. de Boer

Leeuwarden Oosterwolde

Directie S. Hijlkema, voorzitter B.P. Posthumus

Nes Bolsward

Accountant Ernst & Young Accountants LLP

3


Verslag van de Raad van Commissarissen Aan de Algemene Vergadering van de Algemene Friese Onderlinge Schadeverzekeringsmaatschappij “Zevenwouden” U.A. Geachte dames en heren, Algemeen Overeenkomstig artikel 13 tot en met 16 van de statuten van de maatschappij hebben wij het genoegen u hierbij verslag uit te brengen over onze werkzaamheden in het algemeen en in het bijzonder onze bevindingen met betrekking tot de jaarrekening over het boekjaar 2012 van onze maatschappij. Samenstelling Het verslagjaar 2012 kenmerkt zich voor de Raad van Commissarissen als een jaar met meerdere rollen en hoogtepunten als gevolg van de fusie tussen Zevenwouden en Leeuwarder Onderlinge Verzekeringen (LOV). Op 22 juni 2012 is de fusie tussen deze twee Friese onderlinge verzekeringsmaatschappijen een feit geworden. Tot dat moment bestond de Raad van Commissarissen uit de heren H. Kroes, J.G. van der Werf en A. Offringa. Middels het passeren van de fusieakte hebben deze heren hun taken overgedragen aan de heren C.B. Mulder, J.M.A. de Boer en W.O. Sierksma, die voorheen de Raad van Commissarissen vormden van LOV. Organisaties van openbaar belang zoals verzekeraars hebben de wettelijke verplichting tot het instellen van een auditcommissie. De auditcommissie is bij Zevenwouden samengesteld uit een tweetal leden van de Raad van Commissarissen. De auditcommissie is in 2012 driemaal voltallig bijeen geweest voor overleg met de directie en de controller en heeft daarvan verslag uitgebracht aan de Raad van Commissarissen. Binnen de auditcommissie is expliciet aandacht besteed aan risicobeheer, compliance en de onderwerpen uit de managementletter opgesteld door de externe accountant. Ook heeft binnen de auditcommissie een evaluatie plaatsgevonden van het functioneren van de externe accountant. Werkzaamheden Zowel binnen Zevenwouden als LOV werd al langere tijd een strategische dialoog gevoerd met de directie en ledenvertegenwoordiging. Dit mondde voor beide maatschappijen uit in de keuze voor een groeistrategie. Nadat eerder verkennende gesprekken tussen partijen waren gevoerd, werden eind 2011 fusiebesprekingen opgestart om de mogelijkheid van fusie reëel te onderzoeken. Deze besprekingen hebben geresulteerd in een uitgewerkt fusieplan dat in het voorjaar van 2012 is voorgelegd aan de ledenvertegenwoordigingen van beide maatschappijen. Zowel de Ledenraad van LOV als de Raad van Afgevaardigden van Zevenwouden hebben van harte ingestemd met dit plan en daarmee het besluit tot fusie formeel geaccordeerd. Nadat eveneens de toezichthouder De Nederlandse Bank had ingestemd met de fusie is deze middels een notariële akte bekrachtigd op 22 juni 2012. Evenwel, in financieel-economische zin is de fusie met terugwerkende kracht per 1 januari 2012 doorgevoerd, zodat over het volledige boekjaar 2012 de cijfers van LOV zijn geïntegreerd. Het was de wens van alle betrokken partijen dat zowel de directie als commissarissen van LOV gezamenlijk het nieuwe bestuur van de fusiecombinatie zouden gaan vormen. Gedurende een aantal maanden was er derhalve sprake van een hybride situatie omdat tot 22 juni overlegd en onderhandeld moest worden met de oude directie en commissarissen van Zevenwouden, terwijl na de fusie het nieuwe bestuur in financiële zin alsnog verantwoordelijk werd vanaf 1 januari 2012. De Raad heeft in het kader van de voorgenomen fusie veelvuldig overleg gevoerd met de oude en nieuwe directie, de oude Raad van Commissarissen, DNB, de Ledenraad van LOV en de Raad van Afgevaardigden van Zevenwouden. Wij willen de

4

Ledenraad en de Raad van Afgevaardigden danken voor het in de Raad van Commissarissen gestelde vertrouwen. Om uiting te geven aan de gekozen groeistrategie is binnen LOV eind 2011 een acquisitie gepleegd door middel van de aankoop van het Fries Volmachtbedrijf (FVB). Volgend op deze aankoop was LOV aangevangen met de integratie en implementatie van FVB in de eigen operatie. Direct na de fusie tussen Zevenwouden en LOV is dit uitgebreid tot een project onder de naam “Tegearre”, waarbij de doelstelling is de drie partijen te integreren binnen één operatie. Hiermee wordt zowel in commercieel, financieel en administratief opzicht een stevige basis gevormd. In de loop van 2013 is het nieuwe Zevenwouden geëquipeerd om binnen het gekozen distributiemodel op te trekken met het samenwerkende intermediair. Om duurzaam continuïteit te kunnen waarborgen is verdere groei en een verbeterd verdienmodel evenwel noodzakelijk. Daarom staat Zevenwouden dan ook open om verdere samenwerkingsverbanden met andere onderlinge verzekeraars te onderzoeken en eventueel aan te gaan. Parallel aan de activiteiten binnen “Tegearre” zijn er voorbereidingen getroffen voor de invoering van de Solvency II wetgeving. Zo heeft Zevenwouden in het kader daarvan onder andere deelgenomen aan de ORSA pilot van de DNB, waarvan de terugkoppeling daarop in de loop van 2013 verder zal worden besproken en uitgewerkt. Jaarrekening In overeenstemming met artikel 16 van de statuten bieden wij u hierbij de door de directie opgemaakte jaarrekening en het jaarverslag van het boekjaar 2012 aan. De jaarrekening, die door Ernst & Young is gecontroleerd en is voorzien van een goedkeurende verklaring, is door de Raad van Commissarissen in zijn vergadering van 23 april 2013 besproken met de directie en de externe accountant. De voorgestelde resultaatbestemming is opgenomen in dit jaarverslag. Wij stellen u voor in de op 30 mei 2013 te houden Algemene Vergadering van Zevenwouden deze jaarrekening ongewijzigd vast te stellen. De Raad van Commissarissen is zich terdege bewust van het feit dat bovengenoemde processen veel hebben gevergd van medewerkers en management van Zevenwouden. De Raad spreekt daarvoor aan alle betrokkenen haar dank uit.

De heer C.B. Mulder, voorzitter

De heer J.M.A. de Boer, vice-voorzitter

De heer W.O. Sierksma, commissaris

5


Verslag van de directie Algemeen In het verslag over het boekjaar 2011 hebben wij melding gemaakt van het voornemen tot een fusie te komen tussen Leeuwarder Onderlinge Verzekeringen (LOV) en Zevenwouden. Middels het passeren van de notariële fusieakte op 22 juni 2012 is de juridische fusie tussen beide maatschappijen bekrachtigd. De fusie treedt in financiële en economische zin met terugwerkende kracht in werking per 1 januari 2012. Hierdoor zal Zevenwouden als verkrijgende maatschappij vanaf deze datum de financiële gegevens van Leeuwarder Onderlinge Verzekeringen in haar jaarrekening verantwoorden. Het jaarverslag dat nu voor u ligt is dan ook het eerste in deze nieuwe situatie. Een situatie waarin Leeuwarder Onderlinge Verzekeringen, als juridische entiteit, formeel is opgegaan in Zevenwouden. Doelstelling bij deze fusie is het vormen van een financieel krachtige onderlinge verzekeraar. Met de krachtenbundeling wordt tevens beoogd een goede uitgangspositie te creëren voor een financieel gezonde, duurzame en commercieel succesvolle toekomst voor de maatschappij. Gelijktijdig met de bekrachtiging van de fusie heeft een bestuurswisseling plaatsgevonden. De zittende directie van Zevenwouden had de pensioengerechtigde leeftijd bereikt en is per fusiedatum uit dienst getreden om van het pensioen te gaan genieten. Vanaf het moment van fusie bestaat de directie uit de heren S. Hijlkema en B.P. Posthumus, die voorheen gezamenlijk de Raad van Bestuur van LOV vormden. De Raad van Commissarissen in de oude vorm heeft haar taken eveneens per fusiedatum overgedragen aan de heren C.B. Mulder, J.M.A. de Boer en W.O. Sierksma, tot dat moment de commissarissen van LOV. De ledenafvaardiging van LOV en Zevenwouden zijn bij de fusie samengesmolten tot één nieuwe Raad van Afgevaardigden. Kort na het verlijden van de fusieakte hebben mevrouw O.B. de Nooy-Bolwijn en de heer H.G.J. Pieters besloten terug te treden als afgevaardigde, waarna de voltallige Raad van Afgevaardigden bestaat uit 14 personen. Namens Zevenwouden danken wij mevrouw De Nooy-Bolwijn en de heer Pieters voor hun langjarige inzet voor het belang van Zevenwouden. De operationele kant van de fusie is middels een projectmatige aanpak vormgegeven in het project onder de naam ‘Tegearre’. Hiervoor is een projectteam geformeerd onder aansturing van een daarvoor vrijgemaakte projectleider. Binnen het project ‘Tegearre’ wordt in verschillende deelprojecten de uitwerking van de nieuwe organisatie aangepakt, met als belangrijke onderdelen de samenvoeging en inrichting van de gehele operatie in Leeuwarden, de conversie naar één automatiseringssysteem en de harmonisatie van arbeidsvoorwaarden en overige personele aspecten. Daarbij zal ook de operatie van deelneming Fries Volmachtbedrijf B.V. worden geïntegreerd in de nieuwe organisatie, zodat de faciliteiten die het volmachtbedrijf biedt vanuit één loket kunnen worden aangeboden aan het intermediair. Hiermee worden commerciële mogelijkheden vergroot en kan het volmachtbedrijf worden ingezet om meer premievolume te genereren voor Zevenwouden. De planning binnen ‘Tegearre’ is erop gericht na de zomer van 2013 volledig operationeel te zijn. De inwerkingtreding van de nieuwe Europese toezichtwetgeving Solvency II is wederom uitgesteld en zal naar verwachting pas per 1 januari 2016 officieel zijn beslag krijgen. Echter, de toezichthouder DNB vraagt de verzekeringsindustrie in Nederland wel onverminderd door te gaan met de voorbereidingen van de implementatie van deze wetgeving. Zo heeft Zevenwouden in 2012 meegedaan aan de zogenaamde parallel run die dient als oefening voor de wijze waarop de financiële rapportage zal plaatsvinden onder Solvency II. De uitkomsten daarvan bevestigen dat Zevenwouden in ruime mate kan voldoen aan de nieuwe kapitaalseisen. Verder heeft Zevenwouden ook meegedaan aan de DNB pilot voor de ORSA, wat staat voor ‘Own Risk en Solvency Assessment’. Dit betreft een proces met daaruit voortvloeiende rapportage waarin de maatschappij een eigen afweging maakt tussen het risicomanagement, het kapitaalbeleid en de bedrijfsstrategie. Hiermee wordt beoogd de invloed van te nemen en genomen beslissingen en de daarmee samenhangende risico’s beter

6

in beeld te brengen en de kapitaalseffecten daarvan beter te kunnen inschatten. Het ORSA proces en de rapportage daarover zal onder Solvency II minimaal een jaarlijks terugkerende verplichting worden. De terugkoppeling van DNB op het eerste ORSA rapport van Zevenwouden wordt in kwartaal 1 van 2013 verwacht. In 2013 zal binnen het project ‘Tegearre’ de inrichting van de governance structuur van Zevenwouden en daarbinnen de verplichte sleutelfuncties onder Solvency II verder worden opgepakt en vormgegeven. Verder zal in 2013 wederom een ORSA rapportage worden vervaardigd.

De Nederlandse schadeverzekeringsmarkt De premieontwikkeling van de verschillende schadebranches is in 2012 wederom stabiel gebleven. In algemene zin bleef de omzet nagenoeg op hetzelfde niveau als in 2011 en de technische resultaten blijken zeer beperkt winstgevend. Structurele oorzaken daarvan zijn een aanhoudende sterke concurrentie en blijvend stijgende kosten als gevolg van toenemende regeldruk. De consolidatie van het aantal verzekeringsmaatschappijen is in 2012 onverminderd doorgegaan. De fusie tussen LOV en Zevenwouden kan daarvoor als voorbeeld dienen. In 2012 lijkt er wel een kleine kentering zichtbaar in de neerwaartse druk op de premies zoals die de jaren daarvoor zichtbaar was. Veel maatschappijen hebben onder druk van voornoemde invloeden besloten hun premieniveau beperkt te verhogen, hetgeen ook voor Zevenwouden de mogelijkheid heeft gegeven een opwaartse tariefswijziging door te voeren in de particuliere productlijnen.

Algemene Friese Onderlinge Schadeverzekeringsmaatschappij “Zevenwouden” U.A. Het boekjaar 2012 is afgesloten met een verlies van € 1.970.948 voor belastingen. Het premievolume in 2012 is fors lager uitgevallen dan de gezamenlijke premieomzet over 2011. Belangrijke verklaring daarvoor is de sanering die is doorgevoerd in de portefeuille om tot een verbetering van het verzekeringstechnische resultaat te komen. Vooral in de volmachttekening was in de afgelopen jaren een slecht resultaat zichtbaar, waardoor een sanering in dat kanaal noodzakelijk was geworden. Deze is in 2012 in belangrijke mate doorgevoerd. De bruto schadelast is ruim 25 % lager uitgevallen ten opzichte van 2011.

Kosten In het boekjaar 2012 zijn de bedrijfskosten gedaald met € 577.000. Enerzijds zijn de acquisitiekosten gedaald met € 1.093.000 vanwege een lagere premieomzet. Daarnaast zijn de beheerkosten toegenomen met € 460.000. De oorzaak van deze stijging is met name gelegen in de eenmalige kosten verband houdende met het gehele fusie- en integratietraject. Na afronding van het project ‘Tegearre’, zal de volledige integratie van de operatie leiden tot verdere synergievoordelen. Het jaar 2013 kan worden betiteld als overgangsjaar, maar in 2014 zal dit moeten leiden tot een substantiële verbetering van de kosten/omzetratio.

Herverzekering Gedurende het boekjaar 2012 was er sprake van een tweeledige herverzekeringsstructuur. De reden hiervoor was dat ultimo 2011 voor zowel de portefeuille van Zevenwouden als voor LOV een herverzekeringsprogramma was ingekocht voor het gehele jaar. Voor het jaar 2013 is één programma ingekocht voor de gehele portefeuille. De structuren van beide maatschappijen waren redelijk vergelijkbaar. Voor 2012 is de structuur nagenoeg ongewijzigd gebleven voor de brandportefeuille en kent een non-proportionele dekking. Vanwege het gewijzigde profiel van de portefeuille is gekozen voor het laagste eigen behoud van de fusiepartners zoals dat in 2012 gold voor Zevenwouden. De herverzekeringsstructuur voor de overige branches werd door zowel Zevenwouden als LOV ingekocht op proportionele basis. Voor 2013 is voor deze branches gekozen voor een non-proportionele dekking conform het brandprogramma. Voordeel daarvan is een vereenvoudiging van de herverzekeringsadministratie en een lagere herverzekeringspremie. Ten gevolge hiervan kan de schadelast eigen behoud voor Zevenwouden volatieler worden.

7


Beleggingen De aandelen en aandelenfondsen hebben zich, na een waardedaling in 2011, in 2012 hersteld. Een deel van de stijging, € 327.500, is ten gunste van het resultaat geboekt vanwege herwaardering onder de historische kostprijs. De totale waarde van de beleggingen in aandelen bedraagt ultimo 2012 € 8.755.000. Een deel van de participaties in obligatiefondsen is verkocht en in de obligatieportefeuille zijn twee lossingen geweest. Het gemiddelde rendement op de obligatieportefeuille inclusief de fondsen bedroeg 3%. De totale waarde van de beleggingen in obligaties bedraagt ultimo 2012 € 11.136.500. De terreinen en gebouwen zijn in 2012 opnieuw getaxeerd. Dit betekende een afwaardering van € 375.000, waarvan € 225.000 ten laste van het resultaat kwam. In 2012 is één pand verkocht. Dit leverde een boekwinst op van € 180.000. Eind 2012 bedraagt de waarde van het onroerend goed € 4.411.000. Als gevolg van de fusie zijn de beleggingsportefeuilles van Zevenwouden en LOV eveneens samengevoegd. Hierdoor is uiteraard een gewijzigde samenstelling van de beleggingsmix ontstaan. Om te komen tot een optimalisatie van de beleggingsmix in relatie tot de verzekeringstechnische verplichtingen van Zevenwouden, zal in 2013 een Asset Liability Management (ALM) studie worden gedaan. Mede op basis van de uitkomsten daarvan zal worden bepaald wat de optimale beleggingsmix is voor Zevenwouden en welke maatregelen daartoe moeten worden getroffen om deze te bewerkstelligen.

Deelnemingen Middels Leon Holding B.V. zijn alle aandelen van Assurantie Kompas B.V. in bezit van Zevenwouden. Binnen Assurantie Kompas B.V. wordt een deel van het vermogen belegd om daarmee beleggingswinsten te genereren. Daarnaast bezit Leon Holding, en daarmee indirect Zevenwouden, alle aandelen van HJG Adviesgroep B.V. Als dochterondernemingen van HJG Adviesgroep B.V. zijn eveneens indirect alle aandelen van Fries Volmachtbedrijf B.V. in bezit en is er een meerderheidsbelang in HJG Verzekeringen B.V. Het Fries Volmachtbedrijf B.V. heeft als enige activiteit het uitvoeren van het volmachtbedrijf en zal in 2013 operationeel worden geïntegreerd binnen de bedrijfsvoering van Zevenwouden. HJG Verzekeringen B.V. is een zelfstandig bemiddelingsbedrijf actief op het gebied van verzekeringen, hypotheken en pensioenen. De gezamenlijke activiteiten binnen HJG Adviesgroep B.V. laten in 2012 een positief resultaat zien.

Solvabiliteit De aanwezige solvabiliteit bij Zevenwouden bedraagt per 31 december 2012 € 19.648.464. Het bedrag waarover de maatschappij wettelijk moet beschikken bedraagt € 3.700.000. Wij voldoen hiermee ruimschoots aan de wettelijk vereiste solvabiliteitsmarge. Gebaseerd op de omvang en samenstelling van onze portefeuille, het conflagratierisico, de schadehistorie en de ingekochte herverzekeringscapaciteit vinden wij een minimale solvabiliteit van € 10.598.000 noodzakelijk. In het kader van voorbereiding op Solvency II is door Zevenwouden in 2012 meegedaan aan de Parallel Run van DNB. De uitkomsten geven aan wat de minimaal aanwezige solvabiliteit moet zijn op basis van de aanwezige risico’s, de zogenaamde SCR (Solvency Capital Requirement). De uitkomst hiervan was € 8.478.000, op basis van het standaardrisicomodel. De directie acht een solvabiliteit van 125% van de SCR als minimum noodzakelijk.

Resultaat Het uiteindelijke resultaat na belastingen over het boekjaar 2012 bedraagt € -1.803.214 . Dit is vooruitlopend op de definitieve vaststelling van de jaarrekening ten laste gebracht van het eigen vermogen. Per saldo daalde het eigen vermogen met € 1.039.321 naar € 18.276.027. .

8

Toepassing Code Verzekeraars De Code Verzekeraars is door het Verbond van Verzekeraars opgesteld en bevat de governance principes waaraan verzekeraas moeten voldoen. De Code ziet toe op een aantal onderwerpen, te weten de Raad van Commissarissen, de Directie, risicomanagement, audit en beloningsbeleid. Verzekeraars dienen in principe de Code toe te passen waarbij de uitwerking afhankelijk is van specifieke kenmerken van de verzekeraar. Zo zal de toepassing bij een onderlinge verzekeraar als Zevenwouden anders zijn dan bij een grote beursgenoteerde onderneming. Zevenwouden onderschrijft de principes vanuit de Code. De verantwoording van de wijze waarop Zevenwouden de principes toepast geschiedt in een publicatie van de “Governance Principes Zevenwouden” op de openbare website van de maatschappij.

Samenstelling directie en raad van commissarissen De huidige samenstelling van de directie en raad van commissarissen van de maatschappij is niet in overeenstemming met de evenwichtige samenstelling als genoemd in de wet Bestuur en Toezicht (art. 2:166 BW). Wanneer vacatures ontstaan, zal het streven er op zijn gericht om aan deze bepaling te voldoen.

Personeel en beloning Om de doelstellingen van de fusie te realiseren wordt een groot beroep gedaan op de inzet en flexibiliteit van alle medewerkers. De fusie brengt voor veel medewerkers belangrijke en impactvolle veranderingen in de werkomstandigheden met zich mee. Ondanks deze lastige omstandigheden toont eenieder betrokkenheid bij de maatschappij en volledige inzet. Wij willen dan ook dank zeggen aan al onze medewerkers voor hun bijdrage en inzet het afgelopen jaar.

Verwachtingen voor 2013 In het plan dat is opgesteld voor van de fusie tussen LOV en Zevenwouden is de doelstelling geformuleerd één financieel krachtige onderlinge verzekeringsmaatschappij te vormen. De fusiemaatschappij wil zich vanuit een Friese mentaliteit profileren als aanbieder van schadeverzekeringsproducten. Met de kernwaarden persoonlijk, deskundig, helder en betrokken zal het distributiebeleid zich vooral richten op het intermediair. Daarnaast wil de fusiemaatschappij een goede invulling geven aan de maatschappelijke opleving van het coöperatieve gedachtegoed. Zij kan zich herkenbaar onderscheiden in de markt door vakmanschap en persoonlijke aandacht. Om al deze ambities te realiseren is het project ‘Tegearre’ opgezet waarin de inrichting van de nieuwe organisatie moet plaatsvinden. Dit project is in de tweede helft van 2012 gestart en dient in het derde kwartaal 2013 te zijn afgerond. Dan moet er één organisatie zijn gevormd die vanuit Leeuwarden met één centrale backoffice en automatiseringssysteem de klanten kan bedienen. De nieuwe organisatie zal onder de merknaam ‘Noorderlinge’ gaan opereren en de marktbewerking daarvoor is inmiddels opgestart. Op 7 februari 2013 is de nieuwe merknaam ‘Noorderlinge’ en het beoogde marktbedieningsconcept breed gepresenteerd aan de intermediaire markt. Deze presentatie, waarbij zo’n 200 intermediairs aanwezig waren, is succesvol verlopen en heeft veel positieve feedback gegeven, die het vertrouwen in het nieuwe concept verder versterken. Aangezien de feitelijke operatie pas in de tweede helft van 2013 volledig gereed is kan dit jaar worden betiteld als het overgangsjaar waarin de voorwaarden worden geschapen die een succesvolle en duurzame toekomst mogelijk maken.

9


Investeringsverplichtingen Voor het vormgeven van het centrale backoffice- en automatiseringssysteem is per ultimo 2012 een investeringsverplichting van € 98.314 aangegaan.

Risicoparagraaf Het beleid van Zevenwouden ten aanzien van risicobeheersing is gebaseerd op een risico analyse (de inschatting van mate waarin zij blootstaat aan risico’s en de mate waarin deze risico’s door Zevenwouden worden gemitigeerd) staat hieronder vermeld. De analyse is uitgevoerd door de risicocommissie van Zevenwouden, bestaande uit de directie en de controller. Daarnaast vormt het risicobeheer een terugkerend onderwerp in de vergadering met de Raad van Commissarissen en/of de Auditcommissie van Zevenwouden. De PDCA-cyclus (analyse, beheersing, monitoring en bijsturing) is door deze werkwijze voldoende gewaarborgd. De analyse is gedaan volgens de Financiële Instellingen Risicoanalyse Methode (FIRM). Op basis van deze methode houdt De Nederlandsche Bank (DNB) van elke onder haar toezicht staande onderneming een systematisch risicoprofiel bij. Met de risicoanalyse wordt op een gestructureerde wijze in beeld gebracht: -

in hoeverre strategie, het beleid, de activiteiten van instellingen, de interne processen binnen de instellingen en de interactie van de instellingen met de buitenwereld leiden tot risico’s; in welke mate deze risico’s worden beheerst.

Om de analyse gestructureerd te kunnen uitvoeren zijn binnen FIRM de relevante bronnen van risico’s benoemd. Deze worden aangeduid als risicocategorieën en de mogelijke vormen van interne beheersing als beheersingscategorieën. Hierna wordt per risicocategorie aangegeven welke risico’s worden onderkend en hoe deze worden beheerst.

Risicocategorieën I. Financiële risico’s Valutarisico Het valutarisico wordt gelopen als belegd wordt in vreemde valuta. Op de beleggingen in vastrentende waarden wordt een beperkt valutarisico gelopen. Zevenwouden belegd een deel van haar vermogen via beleggingsfondsen in Noord Amerika en Azië. Over deze beleggingen wordt een valutarisico gelopen.

Marktrisico Het risico van veranderingen in de waarde van de beleggingsportefeuille als gevolg van wijzigingen in marktprijzen. De directie heeft een beleggingsplan opgesteld welke jaarlijks wordt voorgelegd aan de Raad van Commissarissen. Door voldoende spreiding te realiseren over aandelen, obligaties, hypotheken, onroerende zaken, deposito’s en deelnemingen is het beleggingsrisico aanvaardbaar. Het beleggingsbeleid wordt mede gebaseerd op een Asset Liability Management (ALM) studie. De doelstelling van dit onderzoek is enerzijds te toetsen in hoeverre de beleggingsmix van Zevenwouden toereikend is om in een worst-case scenario aan haar verplichtingen te kunnen voldoen en anderzijds om te beoordelen of de beleggingsmix kan worden geoptimaliseerd om een betere verhouding tussen rendement en risico te

10

realiseren. Conclusie uit de ALM-studie is dat de samenstelling van de beleggingsportefeuille voldoende is om onder een worst-case scenario te allen tijde aan de verplichtingen te kunnen voldoen. In 2013 heeft een actualisatie van de ALM studie plaats gevonden voor de fusiecombinatie welke als input zal dienen voor de actualisering van het beleggingsbeleid.

Kredietrisico Zevenwouden heeft zowel vorderingen op polishouders als op tussenpersonen en herverzekeraars. In de vorderingen op polishouders is geen significante concentratie van kredietrisico vastgesteld. Er is een maandelijkse controle op alle vorderingen, waarbij bij achterstand in betaling direct tot actie wordt overgegaan. De liquide middelen staan bij banken die minimaal een A-rating hebben. Het risico met betrekking tot het niet nakomen van verplichtingen door herverzekeraars wordt gemitigeerd door alleen zaken te doen met voldoende kredietwaardige herverzekeraars alsmede door spreiding van het risico over meerdere herverzekeraars. De rekening-courantsaldi met tussenpersonen worden bewaakt in relatie tot de omvang van de daarop plaats vindende boekingen. Bij significante overschrijding van de afgesproken termijnen worden op de situatie toegespitste beheersmaatregelen genomen. Aan enkele tussenpersonen is een lening verstrekt. Hierop vinden maandelijks aflossingen plaats. De aflossingsschema’s worden daarbij tot op heden correct nageleefd.

Verzekeringstechnisch risico Het verzekeringstechnische risico is het risico dat de omvang en het tijdstip van uitgaande kasstromen in verband met materiële risico's, zoals schadeclaims, niet overeenstemmen met de verwachtingen. De schadeportefeuille van de Zevenwouden is voornamelijk vertegenwoordigd in de branches brand en aansprakelijkheid.

Risicobeleid Er is een beperking van het verzekeringsrisico door aanwezigheid van een stelsel van procedures en criteria voor productontwikkeling, prudent acceptatiebeleid en een prudent reserveringsbeleid. De ontwikkeling van de portefeuille wordt gevolgd door de directie. Periodiek worden rapportages opgesteld ten behoeve van de directie, waarin kostenontwikkeling, omzet, schade en portefeuilleverloop worden gerapporteerd. Kenmerkend voor schadeverzekeringen is de volatiliteit in de schadelast. Een belangrijke factor voor het resultaat is een adequate schadelastbeheersing. Op preventie wordt bewust gestuurd. Dit geldt tevens voor de schadebewaking. Een hoge schadefrequentie wordt zowel op polis- als op relatieniveau gesignaleerd en indien nodig wordt daarop actie ondernomen. Voor de vaststelling van schaden wordt gebruik gemaakt van gekwalificeerde expertisebureaus. Zevenwouden voert een anti-fraude beleid. De voorzieningen voor het schaderisico waaronder brand en aansprakelijkheid zijn gebaseerd op historische ervaringen met de schadeafwikkeling in de eigen tekening. Een actieve schaderegeling en een prudent reserveringsbeleid is kenmerkend voor Zevenwouden. Samenstelling schadeverzekeringsportefeuille Er zijn acceptatierichtlijnen opgesteld en Zevenwouden laat in geval van een nieuwe aanvraag een risicoinspectie uitvoeren. Iedere nieuwe klant wordt gescreend door FISH (Fraude en Informatie Systeem Holland). Bij twijfel over het morele en/of technische risico volgt een nader onderzoek.

Catastrofe Dit betreft de concentratie van verzekeringstechnische risico’s. Het risico van de schadeportefeuille van de Zevenwouden is verspreid over heel Nederland. Binnen de branche Brand vormen conflagratie en concentratie

11


belangrijke risico’s. Ter beperking van deze risico’s sluit Zevenwouden herverzekeringscontracten af. De maatschappij heeft een catastrofevoorziening gevormd voor het eigen behoud bij calamiteiten. Catastrofeschaden zoals storm worden ingekocht op basis van de kans van 1 op de 200 jaar. Schaden ten gevolge van terrorisme zijn herverzekerd via de pool van NHT ( Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij Terrorismeschaden).

Frauderisico’s schadeverzekeringsportefeuille Onrechtmatig claimgedrag van polishouders komt relatief weinig voor. Zevenwouden heeft een gedragscode en waarborgen binnen de interne processen (bijvoorbeeld functiescheiding bij fiattering) die de mogelijkheid van interne fraude verkleinen.

Beheersing risico's van de schadeverzekeringsportefeuille De risico's worden beheerst door risicobeleid, inzicht in de risicofactoren en door toetsing. Er is een herverzekeringsbeleid waarbij grote risico’s worden gemitigeerd. Onzekerheden worden vermeden door goede procesbeheersing, bewakingsprocedures en een duidelijke vastlegging van verzekerde risico's in overeenkomsten.

Herverzekeringsbeleid Het herverzekeringsbeleid biedt bescherming van het resultaat en eigen vermogen tegen het optreden van schaden binnen de verzekeringsportefeuille. Hierbij worden de verliezen die voortvloeien uit calamiteiten beperkt tot niveaus die passen bij het risicoprofiel. Het herverzekeringsprogramma wordt vastgesteld aan de hand van verschillende (risico)analyses van de portefeuille, de omvang van de portefeuille, de aard van de verzekeringstechnische risico's, de resultaten, de risicoaversie en de financiële draagkracht van de onderneming. Het gekozen eigen behoud acht de directie passend bij de risico-exposure van de verzekeringsportefeuille. Grotere risico's worden boven de obligatoire overeenkomsten op individuele (facultatieve) basis herverzekerd. Er is een afzonderlijk contract voor catastroferisico's. Het eigen behoud in het Excess of Loss programma is in 2012 verlaagd op basis van een meerjarige risicoanalyse.

II. Niet financiële risico’s Omgevingsrisico De strategie van Zevenwouden is erop gericht de omvang van de portefeuille en daarmee het premie-inkomen verantwoord te laten groeien. Omzetgroei is nodig om de zelfstandige positie op lange termijn te waarborgen. Een voortdurend veranderende omgeving biedt kansen, maar vereist ook aanpassingen van de bestaande producten en ontwikkeling van nieuwe producten. Het anticiperen op die veranderingen behoort tot goed ondernemerschap.

Operationeel risico Operationele risico's kunnen worden omschreven als verliezen die ontstaan als gevolg van falende systemen, het niet aanwezig zijn of niet werken van de interne controle/beheersingsmaatregelen of door menselijk gedrag. Van de administratieve processen zijn beschrijvingen gemaakt welke voor een ieder binnen de organisatie toegankelijk zijn. De administratie (polis, schade en financieel) vindt plaats binnen een softwarepakket van een gerenommeerd systeemhuis binnen de branche. De risico’s wat betreft de werkzaamheden zijn door

12

voldoende functiescheiding beperkt. Iedere excasso wordt gecontroleerd en gefiatteerd door de directie en controller voordat de betaling wordt gedaan. Er is een functiescheiding tussen het voorbereiden van de betaling en het betaalbaar stellen. Op het gebied van kwaliteitsmanagement en Business Proces Management heeft de Zevenwouden een tool aangeschaft die de organisatie in staat stelt om bedrijfs- en werkprocessen op eenvoudige en eenduidige wijze te beschrijven, te modelleren én te publiceren. Door de mogelijkheid processen in relatie te brengen tot risico’s en geldende wet-en regelgeving biedt deze tool goede ondersteuning op het gebied van Risk Management en Compliance Management. De tool geeft het management beter inzicht in de processen op strategisch en tactisch niveau en ondersteunt de medewerkers met de uitvoering van de processen op operationeel niveau. Dit leidt tot:  Verhoging van efficiency;  Verbetering van transparantie in procesgang;  Borging van kennis;  Realisering van Compliance met weten regelgeving.

Uitbestedingsrisico Zevenwouden heeft haar salarisverwerking per 2012 uitbesteed aan RAET. Ook de automatisering is uitbesteed, zoals genoemd onder IT-risico. Daarnaast heeft Zevenwouden samenwerkingsovereenkomsten met gevolmachtigd agenten. Deze agenten mogen binnen gestelde grenzen voor rekening en risico van Zevenwouden het verzekeringsbedrijf uitoefenen. Met de gevolmachtigden zijn er Service Level Agreements (SLA’s) overeengekomen conform het voorgeschreven model van het Verbond van Verzekeraars en van de Nederlandse Vereniging van Gevolmachtigde Assurantiebedrijven (NVGA), waarin nadere afspraken zijn gemaakt ten aanzien van limieten, branches, schaderegeling en waarin rapportagemodellen zijn opgenomen. De naleving van de gemaakte afspraken wordt getoests met behulp van controleverklaringen van de accountant, kennisname van self assessments van gevolmachtigen en cijferanalyses. Daarnaast vindt er periodiek een audit plaats bij de gevolmachtigde.

IT- risico IT-risico’s hebben te maken met de gevoeligheid voor een ontoereikende IT-infrastructuur (hardware, netwerken, software, gegevens en processen), waardoor bedrijfsprocessen en informatievoorziening onvoldoende worden ondersteund. Inrichting en beheer van de IT omgevingen gebeurt samen met professionele partners die ook de preventieve monitoring van de omgeving uitvoert waaronder de correcte werking van het back-up proces. In de loop van 2013 wordt een geheel nieuwe ICT infrastructuur ingericht, passend bij de strategische plannen van de fusiecombinatie. De verzekeringsadministratie van Zevenwouden vindt plaats binnen een kwalitatief en vrij in de verzekeringsmarkt verkrijgbaar pakket, waarover Zevenwouden het eerste lijnbeheer voert. Met de leverancier is een onderhoudsovereenkomst gesloten, waarin het verdere beheer en onderhoud is geregeld. Eenzelfde constructie geldt voor de financiële en comptabele processen.

Integriteitrisico Zevenwouden streeft maatschappelijk verantwoord ondernemen na, in de overtuiging dat dit voor haar klanten en het bedrijf de beste waarborgen biedt voor een zekere toekomst, ook op de langere termijn. Naleving van wetten en regels is daarbij een voorwaarde. Alle medewerkers zijn op de hoogte van de verschillende gedragscodes en richtlijnen. Onderwerpen die onder andere aan bod zijn gekomen waren;

13


Gedragscode Verzekeraars, mededinging, gedragscode geïnformeerde verlenging en contractstermijnen, gedragscode verwerking persoonsgegevens, gedragscode letselschade, fraudeprotocol en de interne klachtenprocedure.

Juridische risico Dit zijn risico’s die samenhangen met (veranderingen in en naleving van) weten regelgeving en het mogelijk bedreigd worden van de rechtspositie. Zevenwouden volgt nauwgezet de wet– en regelgeving die op haar van toepassing is. Relevante veranderingen worden onderkend en goed binnen de organisatie gecommuniceerd. Voor complexere (juridische) zaken wordt advies ingewonnen bij gerenommeerde externe juristen.

Leeuwarden, 23 april 2013 S. Hijlkema, directievoorzitter

14

B.P. Posthumus, directielid

15


Jaarrekening Geconsolideerde balans per 31 december 2012 (na bestemming resultaat)

ACTIVA

2012

Immateriële vaste activa Assurantieportefeuille Software

1. 2. 3.

Beleggingen Terreinen en gebouwen: Voor eigen gebruik Overige terreinen en gebouwen

4.

Overige financiële beleggingen: Aandelen en aandelenfondsen Obligaties en obligatiefondsen Vorderingen uit hypothecaire leningen Vorderingen uit andere leningen Deposito’s bij kredietinstellingen

Vorderingen Vorderingen uit directe verzekeringen op: Verzekeringnemers Tussenpersonen Herverzekeraars Verzekeringsmaatschappijen Overige vorderingen Belastingen Overige activa Materiële vaste activa Liquide middelen Overlopende activa Lopende rente en huur Overlopende acquisitiekosten Overige overlopende activa

5. 6. 7. 8. 9.

10. 11.

12. 13.

2.204.844 67.092

2.271.936

2.659.525 308.306

2.967.831

2.675.000 1.735.954 4.410.954

3.050.000 1.960.954 5.010.954

8.755.282 11.136.498 1.326.217 175.730 1.173.505 22.567.232

26.978.186

7.650.239 11.457.678 1.330.406 204.807 1.902.977 22.546.107

27.557.061

147.485 1.013.321 480.137 2.695 122.206 1.279.712

3.045.556

92.970 896.444 264.151 1.012 219.604 1.415.522

2.889.703

215.504 1.445.523

1.661.027

542.444 1.903.818

2.446.262

1.001.715

166.157 989.423 79.460

1.235.040

171.298 778.027 52.390

34.958.420

16

2011

37.095.897

PASSIVA

2012

Groepsvermogen Eigen vermogen Aandeel derden

Technische voorzieningen Voor niet verdiende premies: Bruto Herverzekeringsdeel

18.303.810 -27.783

18.276.027

2011

19.363.044 -47.696

19.315.348

14.

2.782.649 -82.690 2.699.959

3.420.401 -108.983 3.311.418

9.156.174 -2.400.802 6.755.372

9.409.992 -2.987.485 6.422.507

Voor te betalen schade: Bruto Herverzekeringsdeel

15.

Overige technische voorzieningen

16.

1.871.488

11.326.819

1.671.488

11.405.413

Voorzieningen Belastingen Overige

17. 18.

2.610.135 30.388

2.640.523

2.529.701 25.060

2.554.761

Schulden Schulden uit directe verzekeringen: Verzekeringnemers Tussenpersonen Herverzekeraars Verzekeringsmaatschappijen Belastingen en sociale lasten Overige schulden

19. 20.

21.427 653.749 610.781 373.074 268.907 355.881

2.283.819

74.243 626.695 585.369 505.932 233.610 454.215

2.480.064

Overlopende passiva

21.

431.232

1.340.311

34.958.420

37.095.897

17


Geconsolideerde winst-en-verliesrekening over 2012

2012

2011

Technische rekening schadeverzekering Verdiende premies eigen rekening Brutopremies Herverzekeringspremies

Wijziging technische voorzieningen: Niet-verdiende premies Bruto Aandeel herverzekeraars

19.067.784 -3.610.911 15.456.873

22.560.454 -3.482.996 19.077.458

466.205 -32.761 433.444

525.826 -62.153 463.673

Van niet-technische rekening toegerekende opbrengst uit beleggingen Schaden eigen rekening Brutoschaden Aandeel herverzekeraars

15.890.317

749.870

1.413.366

22.

Wijziging voorziening te betalen schaden: Bruto Aandeel herverzekeraars Wijziging overige technische voorzieningen

10.060.039 -786.822 9.273.217

12.757.308 -954.371 11.802.937

-253.818 586.684 332.866

479.568 397.944 877.512

200.000

-9.806.083

100.000

6.834.104 Bedrijfskosten Acquisitiekosten Wijziging overlopende acquisitiekosten Beheer- en personeelskosten en afschrijving bedrijfsmiddelen Commissie en winstdelingen ontvangen van herverzekeraar Resultaat technische rekening Schadeverzekering

18

19.541.131

23.

24.

8.174.048

5.121.242 149.751 5.270.993

6.224.134 140.187 6.364.321

4.736.694

4.276.887

-340.512

-9.667.175

-2.833.071

-12.780.449

-396.722

-10.244.486

-2.070.438

2012

2011

Niet technische rekening Resultaat technische rekening Schadeverzekering Opbrengst uit beleggingen Terreinen en gebouwen Overige beleggingen Waardeveranderingen van beleggingen Gerealiseerde winst op beleggingen Beleggingslasten Beheerkosten en rentelasten Waardeveranderingen van beleggingen Gerealiseerde verlies op beleggingen

-2.833.071

25. 26. 27.

28. 26. 27.

294.040 654.396 491.793 259.379

28.793 362.069 6.198

Aan technische rekening toegerekende opbrengst uit beleggingen Overige niet technisch resultaat Overige niet technische baten Beheer- en personeelskosten

Aandeel derden Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen

1.699.608

345.833 810.974 3.106.016

4.262.823

-397.060

81.189 252.324 64.945

-398.458

-749.870

29. 30.

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening (bate respectievelijk laste)

-2.070.438

31.

2.645.600 -2.336.155

309.445

-1.413.366

400.685 -459.318

-58.633

-1.970.948

321.928

187.647

-484.572

-19.913

12.290

-1.803.214

-150.354

19


Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2012

(in duizenden euro’s)

2012 Kasstroom uit operationele activiteiten Netto winst exclusief aandeel derden Boekwinst beleggingen Waardeverandering aandelen en obligaties Mutatie technische voorziening eigen rekening Mutatie overige voorzieningen Afschrijving bedrijfsmiddelen en immateriële vaste activa Mutatie voorziening latente belastingen Mutatie kortlopende schulden en overlopende passiva Mutatie kortlopende vorderingen en overlopende activa Totaal kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investerings- en beleggingsactiviteiten Investeringen en aankopen: Aankoop deelneming Immateriële vaste activa Beleggingen in aandelen, aandelenfondsen, obligaties en obligatiefondsen Overige beleggingen Materiële vaste activa Desinvesteringen, aflossingen en verkopen: Beleggingen in terreinen en gebouwen Beleggingen in aandelen, aandelenfondsen, obligaties en obligatiefondsen Overige beleggingen Materiële vaste activa Totaal kasstroom uit investerings- en beleggingsactiviteiten Aflossing lening overgenomen deelneming Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten Liquide middelen aanwezig in verworven deelnemingen Mutatie in liquide middelen Liquide middelen 1 januari Liquide middelen 31 december Mutatie in liquide middelen

20

2011

-1.783 -253 -130 -79 5

-163 -3.059 269 640 -2

1.043 -353

286 11

-981

-649

138 -2.393

1.673 36.864

-

-1.050 -34

-319 -43

-2.933 -501 -98 0 2.645

1.510 763 23

3.578 508 1.934

-

381.034

-994

2.115

-1.486 -

-1.486

-

695

-459

330

1.905 1.446 -459

1.575 1.905 330

Overzicht van het totaalresultaat 2012

Netto-resultaat na belastingen Herwaardering beleggingen Stelselwijziging Afwaardering goodwill Totaal van de rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen als onderdeel van het groepsvermogen Totaal resultaat

2012

2011

-1.803.214

-150.354

743.980 -

-2.035.573 -1.000.000 -1.325.583 743.977

-4.361.156

1.059.234

-4.511.510

21


Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening

Grondslagen voor de geconsolideerde jaarrekening Algemeen De jaarrekening is opgesteld overeenkomstig de bepalingen zoals opgenomen in het Burgerlijk Wetboek 2 Titel 9 afdeling 14, de Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 605 Verzekeringsmaatschappijen en de Wet op het financieel toezicht (Wft). De jaarrekening is opgemaakt op 23 april 2013. Fusie Op 22 juni 2012 zijn de Leeuwarder Onderlinge Verzekeringen U.A. en Zevenwouden U.A. met terugwerkende kracht per 1 januari 2012 gefuseerd. Zevenwouden U.A. is hierbij de verkrijgende partij. Deze jaarrekening omvat de cijfers van beide fusiepartners over geheel 2012. De vergelijkende cijfers zijn hierop aangepast. Met de samenvoeging van de cijfers over 2011 zijn een aantal presentatiecorrecties gedaan. Deze worden hieronder toegelicht. De activiteiten van de fusiemaatschappij zijn vooreerst voortgezet op de bestaande locaties in Leeuwarden en Heerenveen. In de tweede helft van 2013 worden de organisaties fysiek samengevoegd in het kantoor in Leeuwarden. De fusie wordt volgens de pooling of interest methode in de jaarrekening verwerkt. Bij deze methode worden de samengevoegde activa en passiva in beginsel tegen hun bestaande boekwaarde opgenomen en komen positieve en negatieve goodwill niet aan de orde. Stelselwijzigingen De uniformering van de waarderingsgrondslagen heeft de volgende stelselwijzigingen tot gevolg: Catastrofevoorziening Voor het LOV-deel is onder de overige technische voorzieningen een catastrofevoorziening gevormd op basis van de in deze jaarrekening geformuleerde waarderingsgrondslag. In de balans van LOV was in het verleden geen catastrofevoorziening opgenomen. Deze stelselwijziging heeft geleid tot een verlaging van het beginvermogen 2011 van € 750.000 zijnde de vorming van een catastrofevoorziening van € 1.000.000 onder aftrek van een latente belastingvordering van € 250.000. Het resultaat over 2011 is niet gewijzigd. Toerekening opbrengsten uit beleggingen aan de technische rekening De methodiek voor de toerekening van opbrengsten uit beleggingen aan de technische rekening was in voorgaande jaren niet identiek. De methodiek zoals opgenomen onder de grondslagen voor de bepaling van het resultaat heeft geleid tot een daling van het technisch resultaat van 2011 van € 124.209. Schattingswijzigingen Niet verdiende provisie en tekencommissie Er is een nieuwe, meer nauwkeurige methode gehanteerd voor de bepaling van zowel de post vooruit ontvangen premie als vooruit ontvangen tekencommissie. De vrijval ten gevolge van deze schattingswijziging bedraagt in totaal € 434.492. Presentatiecorrecties Voor onderstaande presentatiecorrecties geldt dat de vergelijkende cijfers conform deze wijzigingen zijn aangepast. Belastingen De niet-latente belastingvorderingen en –schulden worden separaat in de balans verantwoord onder vorderingen en schulden. Latente belastingschulden worden vermeld onder de voorziening belastingen. Een latente

22

belastingvordering wordt opgenomen in de vorderingen belastingen. Voorheen werd het saldo van (niet-)latente belastingverplichtingen en –claims opgenomen onder vorderingen of schulden. Overlopende acquisitiekosten De betaalde provisie over de onverdiende premies wordt gepresenteerd onder het overlopende activum ‘Overlopende acquisitiekosten’. In de vorige jaarrekeningen werd deze post in mindering gebracht op de premiereserve onder technische voorzieningen. Acquisitiekosten De onder bedrijfskosten vermelde acquisitiekosten omvatten uitsluitend geboekte provisies. De gebruikelijke toerekening van een deel van de beheerkosten aan de acquisitiekosten is per 2012 vervallen. Consolidatie Onder groepsmaatschappijen wordt verstaan die maatschappijen waarmee een economische eenheid wordt gevormd en waarin een beslissende zeggenschap wordt uitgeoefend. Het aandeel van derden in het eigen vermogen en in het resultaat is afzonderlijk in de geconsolideerde jaarrekening tot uitdrukking gebracht. De groepsmaatschappijen worden integraal geconsolideerd vanaf de datum waarop beslissende zeggenschap op de groepsmaatschappij is verkregen. De posten in de geconsolideerde jaarrekening worden volgens uniforme grondslagen van waardering en resultaatbepaling vastgesteld. Overname HJG Adviesgroep B.V. Op 24 oktober 2011 werd door Leeuwarder Onderlinge Verzekeringen U.A. een 100%-belang verworven in de HJG Adviesgroep B.V. Vanaf deze datum wordt HJG Adviesgroep B.V. met haar dochters HJG Verzekeringen B.V. en Fries Volmachtbedrijf B.V. volledig geconsolideerd. In de verloopoverzichten opgenomen in de toelichting op de onderscheiden posten van de geconsolideerde balans worden de mutaties ontstaan door deze overname aangeduid met ‘opname in consolidatie’. Volledig geconsolideerde maatschappijen In de geconsolideerd jaarrekening zijn opgenomen de volgende dochtermaatschappijen: Statutaire naam Leon Holding B.V. Assurantie Kompas B.V. HJG Adviesgroep B.V. HJG Verzekeringen B.V. Fries Volmachtbedrijf B.V.

Statutaire vestiging Leeuwarden Leeuwarden Bolsward Bolsward Leeuwarden

Aandeel 100% 100% 100% 76% 100%

dochter Leon Holding B.V. dochter Leon Holding B.V. dochter HJG Adviesgroep B.V. dochter HJG Adviesgroep B.V.

Voor de groepsmaatschappijen heeft de Zevenwouden U.A. geen aansprakelijkstellingen overeenkomstig artikel 2:403 BW afgegeven. Overname Een overname wordt volgens de purchase accounting methode in de jaarrekening verwerkt. Bij deze methode boekt de overnemende partij als kosten de overgenomen activa minus de schulden. Een verschil tussen de aankoopprijs (tegen boekwaarde) van een acquisitie en de som van de marktwaarden (fair values) van materiële - en identificeerbare immateriële activa minus de schulden, wordt opgenomen als goodwill.

23


Salderen Een actief en een post van het vreemd vermogen worden gesaldeerd in de jaarrekening opgenomen uitsluitend indien en voor zover:  Een deugdelijk juridisch instrument beschikbaar is om het actief en de post van het vreemd vermogen gesaldeerd en simultaan af te wikkelen: en  Het stellige voornemen bestaat om het saldo als zodanig of beide posten simultaan af te wikkelen.

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Oordelen en schattingen Bij de toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening vormt het management zich diverse oordelen en schattingen. De belangrijkste oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen is het inschatten van de schadereserveringen en de beoordeling van de waardering van de waarde van de verworven assurantieportefeuilles.

Immateriële vaste activa Algemeen Een immaterieel vast actief wordt in de balans opgenomen als: — het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen die een actief in zich bergt, zullen toekomen aan de vennootschap; en — de kosten van het actief betrouwbaar kunnen worden vastgesteld. De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs of vervaardigingsprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen danwel de lagere realiseerbare waarde (hier de hoogste van de bedrijfswaarde en opbrengstwaarde). Het afschrijven van de immateriële vaste activa geschiedt stelselmatig op basis van de geschatte economische levensduur met een maximum van 20 jaar. De economische levensduur en afschrijvingsmethode worden aan het einde van ieder boekjaar opnieuw beoordeeld. De immateriële vaste activa die zijn verkregen bij de acquisitie van een groepsmaatschappij worden tegen de reële waarde op het verkrijgingsmoment opgenomen. Assurantieportefeuilles Verworven assurantieportefeuilles worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs en afgeschreven over een periode van 10 jaar. Software Software dienstbaar aan de bedrijfsprocessen van de onderneming wordt gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs , verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. Het actief wordt afgeschreven over een periode van 5 jaar. Goodwill Het positieve verschil tussen de verkrijgingsprijs en het aandeel van de vennootschap in de reële waarden van de overgenomen identificeerbare activa en passiva op het moment van de transactie van een deelneming wordt als goodwill beschouwd.

24

Beleggingen De beleggingen in terreinen en gebouwen, aandelen en obligaties worden gewaardeerd tegen actuele waarde. Ongerealiseerde winsten op beleggingen worden, rekening houdend met latente belastingverplichtingen, rechtstreeks ten gunste van de herwaarderingsreserve gebracht. Waardeverminderingen worden ten laste van de herwaarderingsreserve verantwoord. Indien het saldo van de herwaarderingsreserve voor de betreffende beleggingen in enig jaar niet meer toereikend is, worden de verliezen ten laste van de winst-en-verliesrekening verantwoord. Gerealiseerde koersresultaten op beleggingen en bijbehorende financiële instrumenten worden bij verkoop ten gunste/ten laste van de winst-en-verliesrekening verantwoord. De bepaling van de actuele waarde is voor de diverse categorieën als volgt: Terreinen en gebouwen Terreinen en gebouwen worden gewaardeerd tegen vrijwillige onderhandse verkoopwaarde in verhuurde of verpachte staat. De waarde wordt getaxeerd door een onafhankelijke deskundige. Deze taxaties vinden elke drie jaar plaats. Bij renovatie van of vernieuwingen aan belegde onroerende goederen worden de aan deze onroerende goederen aangebrachte verbeteringen geactiveerd, indien de verbeteringen een hogere rendementswaarde met zich meebrengen. De activering is begrensd tot maximaal het bedrag van de taxatiewaarde na renovatie of vernieuwing minus het bedrag van de taxatiewaarde voor renovatie of vernieuwing. Voor de terreinen en gebouwen voor eigen gebruik wordt jaarlijks huur toegerekend, enerzijds als kosten en anderzijds als opbrengst uit beleggingen in de winsten-verliesrekening. Aandelen, aandelenfondsen, obligaties en obligatiefondsen Aandelen, aandelenfondsen, obligaties en obligatiefondsen worden gewaardeerd tegen beurswaarde per balansdatum. Vorderingen uit hypothecaire leningen Alle hypothecaire leningen worden opgenomen tegen aflossingswaarde, eventueel onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid, bepaald op basis van individuele beoordeling. Vorderingen uit andere leningen De leningen worden opgenomen tegen aflossingswaarde, eventueel onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid, bepaald op basis van individuele beoordeling. Deposito’s bij kredietinstellingen Alle deposito’s bij kredietinstelling worden opgenomen tegen nominale waarde, eventueel onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid, bepaald op basis van individuele beoordeling. Vorderingen Vorderingen op derden worden opgenomen tegen nominale waarde, zonodig onder aftrek van een voorziening wegens oninbaarheid. De voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de posten. De vorderingen inzake premies worden genomen op het moment van de polisdatum.

Overige activa Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs, rekening

25


houdend met een eventuele residuwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Op terreinen wordt niet afgeschreven.

Technische voorzieningen Premies De voorziening voor onverdiende premies betreft het nog niet verdiende gedeelte van de in het verslagjaar in rekening gebrachte premies eigen rekening. De vaststelling geschiedt post voor post. Schaden De voorziening voor te betalen schaden is voor de per balansdatum nog niet afgewikkelde schaden van het boekjaar en de voorgaande jaren. De vaststelling geschiedt stelselmatig post voor post rekening houdend met nog niet gemelde schadegevallen. Bij de bepaling van de voorziening is tevens rekening gehouden met nog te maken schadebehandelingskosten. Bepaling van de voorziening voor schadebehandelingskosten vindt plaats op basis van een raming van de feitelijke benodigde kosten voor afhandeling van de per balansdatum nog niet afgewikkelde schaden. Bij de vaststelling van een te betalen schade wordt rekening gehouden met een eventueel aandeel van herverzekeraars. Deze wordt in mindering gebracht op de voorziening. Uitkomst toereikendheidstoets Op basis van de uitloopresultaten van de schadereserve over de voorgaande jaren en het consistent toegepaste reserveringsbeleid wordt de voorziening voor te betalen schaden toereikend geacht. Overige technische voorzieningen Ter dekking van de schadebedragen die bij calamiteiten, zoals bij omvangrijke stormschaden, voor eigen rekening kunnen komen is een catastrofereserve gevormd. Bij een calamiteit wordt de schade na herverzekering, verminderd met 1/3 van het eigen behoud in het herverzekeringscontract voor catastrofes, in mindering gebracht op de catastrofereserve. Jaarlijks wordt € 200.000 toegevoegd aan deze reserve. Op deze toevoeging wordt een eventuele onttrekking in mindering gebracht. Bij een onttrekking van € 200.000 of meer blijft een toevoeging derhalve geheel achterwege. De catastrofereserve is gemaximeerd tot twee maal het eigen behoud in het catastrofecontract.

Voorzieningen Belastingen Voor alle belastbare tijdelijke verschillen wordt een latente belastingverplichting opgenomen. Voor alle verrekenbare tijdelijk verschillen en voor beschikbare voorwaartse verliescompensatie wordt een latente belastingvordering opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal zijn voor verrekening. Bij de waardering van latente belastingverplichtingen en –vorderingen wordt rekening gehouden met de fiscale gevolgen van de door de groep, per balansdatum, voorgenomen wijze van realisatie of afwikkeling van activa, voorzieningen, schulden of overlopende passiva. De latente belastingverschillen en –vorderingen worden gewaardeerd tegen het toepasselijke belastingtarief. De (niet-)latente belastingvorderingen en –verplichtingen worden gesaldeerd indien is voldaan aan de algemene voorwaarden voor saldering.

26

Jubileumuitkering De verplichting voor uitgestelde personeelsbeloningen/jubileumuitkeringen wordt jaarlijks op balansdatum berekend. Het betreft de contante waarde van de toekomstige verplichting berekend op basis van 4% rente.

Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Kosten en schaden worden in acht genomen zodra zij kunnen worden geconstateerd. Nog niet afgewikkelde schaden worden voor het geschatte schadebedrag opgenomen. Onder geboekte premies worden verstaan de polispremies. De resultaten uit de volmachttekening zijn voor het volledige verslagjaar in de jaarrekening verwerkt. Keuzedividenden in de vorm van aandelen worden voor het zogenoemde gemiste contante dividend opgenomen. De resultaten uit beleggingen worden voor zover het de opbrengsten betreft verantwoord onder “opbrengst beleggingen”. Renteopbrengsten en dividenden worden in de winst-en-verliesrekening verwerkt indien de maatschappij daar recht op heeft en de ontvangst waarschijnlijk is. Niet gerealiseerde vermogenswinsten of –verliezen worden toegevoegd of onttrokken aan de herwaarderingsreserve. Indien het saldo van de herwaarderingsreserve voor de betreffende beleggingen in enig jaar niet meer toereikend is, worden de verliezen verantwoord in de winst-en-verliesrekening onder “waardeveranderingen van beleggingen”. Bij toevoegingen aan de herwaarderingsreserve wordt eerst een bedrag afgezonderd voor latente belastingen. Gerealiseerde herwaardering worden, rekening houdend met latente belastingen, verantwoord in de winst-enverliesrekening onder “gerealiseerde winst op beleggingen”. Er worden kosten vanuit de technische rekening toegerekend aan de bemiddelingsactiviteiten welke onder overige niet-technische baten worden gepresenteerd. De hoogte van deze toerekening is gelijk aan de opbrengst van de bemiddelingsactiviteiten van de verzekeraar. Een deel van de opbrengst uit beleggingen in de niet-technische rekening wordt toegerekend aan de technische rekening. Deze wordt berekend op basis van het deel van het eigen vermogen dat binnen Zevenwouden als noodzakelijk aanwezige solvabiliteit is bepaald. Belastingen worden berekend over het resultaat over het boekjaar, rekening houdend met fiscale faciliteiten. De berekening wordt gedaan tegen het nominale tarief.

27


Grondslagen voor de opstelling van het geconsolideerd kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen. Eventuele kasstromen in vreemde valuta worden omgerekend tegen een geschatte gemiddelde koers. Koersverschillen inzake geldmiddelen worden afzonderlijk in het kasstroomoverzicht getoond. Winstbelastingen, ontvangen intrest en ontvangen dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. De verkrijgingsprijs van verworven groepsmaatschappijen wordt opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten, voor zover betaling in geldmiddelen heeft plaatsgevonden. Hierbij worden geldmiddelen aanwezig in de groepsmaatschappijen als afzonderlijke mutatie vermeld.

28

Toelichting op de onderscheiden posten van de geconsolideerde balans Immateriële vaste activa 1. Goodwil Boekwaarde 1 januari Betaalde goodwill Afboeken ten laste van de overige reserves

2012 -

2011 1.325.583 -1.325.583 -

Boekwaarde 31 december

-

2. Assurantieportefeuille Boekwaarde 1 januari Opname in consolidatie Afschrijving

2012 2.659.525 -454.681


2.204.844

2011 2.726.174 -66.649 2.659.525

308.306 -148.939 -92.275 67.092

233.443 92.774 33.652 60.960 -112.523 308.306

3. Software Boekwaarde 1 januari Herrubricering uit materiële vaste activa Aanschaffing Opname in consolidatie Afschrijving Waardeverminderingen Boekwaarde 31 december

De waardevermindering van de software tot de realiseerbare waarde is het gevolg van het afstoten van oude automatiseringssysteem in de loop van 2013. De realiseerbare waarde is gebaseerd op de bedrijfswaarde van per 31 december 2012.

29


Beleggingen

Aandelen en aandelenfondsen

Obligaties en obligatiefondsen

Vorderingen uit hypothecaire leningen

Vorderingen uit andere leningen

3.050

1.961

7.650

11.458

1.330

205

Boekwaarde 1 januari Aankopen/verstrekkingen Waardevermeerdering Gerealiseerde winst Herwaardering

Totaal verminderingen Boekwaarde 31 december

27.557

80

179

5 1.432

76 1.013

179

1.676

1.169

-

-

-

3.024

191

239

1.080

4

29

730

150

213

6 326

410

2.273 225 6 1.099

375

404

571

1.490

4

29

730

3.603

2.675

1.736

8.755

11.137

1.326

176

1.173

26.978

-

319 260 2.445

225

5. Aandelen en aandelenfondsen Aandelen Aandelenfondsen

1.903

239

Totaal vermeerderingen Verkopen/aflossingen Waardevermindering Gerealiseerd verlies Herwaardering

Deposito’s bij kredeitinstellingen

Overige terreinen en gebouwen

Totaal

Terreinen en gebouwen voor eigen gebruik

4. Verloop beleggingen

2012

2011

4.906.192 3.849.090

4.300.046 3.350.193 7.650.239

8.755.282

Er is belegd in Europese aandelen in euro’s en daarnaast in een drietal aandelenfondsen die gedeeltelijk in andere valuta zijn belegd. De aandelenfondsen beleggen in beursgenoteerde ondernemingen. Geografische spreiding

2012

2011

Aandelen Europa

4.906.192

4.300.046

Aandelenfondsen Europa Noord Amerika Azië

2.140.246 962.420 746.424

1.843.525 853.404 653.264


8.755.282

7.650.239

Valuta- en marktrisico: de ontwikkeling van de aandelenmarkten wereldwijd en de ontwikkelingen van de valutakoersen hebben een directe invloed op de waardeontwikkeling van de fondsen. Valutarisico’s worden niet afgedekt.

30

6. Obligaties en obligatiefondsen Obligaties Obligatiefondsen

2012

2011

4.105.967 7.030.531

4.097.621 7.360.057 11.457.678

11.136.498

Er is belegd in Europese obligaties en daarnaast in een tweetal obligatiefondsen in Europese obligaties. Zowel de obligaties als de obligatiefondsen zijn in euro’s. Obligaties Per categorie

Bedrijven Overheden

Rating

AAA

2012

2011

3.569.788 536.179 4.105.967

3.584.441 513.180 4.097.621

536.179

513.180

763.190 2.806.598

2.304.542 1.279.899

4.105.967

4.097.621

149.400 325.000

250.000 149.400

< 3 jaar

-

325.000

< 4 jaar < 5 jaar

2.050.000 850.000

2.050.000

290.757

1.140.757

Gemiddeld rentepercentage

4,4%

4,1%

Obligatiefondsen

2012

2011

AA A

Looptijd naar nominale waarde

< 1 jaar < 2 jaar

6 tot 10 jaar

Per categorie

Bedrijven Overheden

1.231.790 5.798.741 7.030.531

1.115.061 6.244.996 7.360.057

Rating

AAA

5.475.244

6.244.996

AA A

413.418 668.862

130.000 568.000

BBB

473.007

417.061

7.030.531

7.360.057

Het kredietrisico van het fonds met staatsobligaties is beperkt te noemen. Bij het fonds met obligaties van bedrijven en instellingen is sprake van enig kredietrisico. De fondsen kennen enig valutarisico.

31


De verkrijgingsprijzen

31.12.2012

Aandelen Aandelenfondsen Obligaties Obligatiefondsen

515.419 3.666.515 1.071.814 6.152.220

7. Hypothecaire leningen De hypothecaire leningen hebben betrekking op personeelsleden. Het verleende kortingspercentage is veelal twee procentpunt. 8. Andere leningen De leningen zijn verstrekt aan een tweetal tussenpersonen en aan een leasemaatschappij voor de financiering van vervoermiddelen. Het gemiddelde rentepercentage van de leningen bedraagt 5,5%.

9. Deposito’s Handelsbanken (deposito’s)

2012

2011

1.173.505

1.902.977

2012

2011

66.812 13.931 41.463 122.206

84.461 41.597 18.000 24.957 50.589 219.604

2012

2011

135.627 1.144.085

108.422 220.220 3.807 1.083.073

1.279.712

1.415.522

De deposito’s per 31 december 2012 hebben een looptijd van korter dan een jaar.

Vorderingen 10. Overige vorderingen Winstdeling verzekeraars bij volmachtbedrijf Huurdersinvesteringen Vordering participanten Vordering Fatum B.V. Overig De overige vorderingen hebben een looptijd van minder dan een jaar.

11. Belastingen Vennootschapsbelasting Dividendbelasting Vennootschapsbelasting deelneming Latente belastingvordering

Voor een deel van de fiscale verliezen van € 6,0 miljoen is een latente belastingvordering opgenomen inzake voorwaartse verliesverrekening (€ 676.214). Hierbij is berekend welk deel van de verliezen uit vorige jaren fiscaal kunnen worden verrekend met toekomstige winsten. Dit tegen het gemiddelde vennootschapsbelastingtarief van 22%. Uitgangspunt is een behoudende resultaatprognose voor de komende boekjaren. Het restant van € 467.872 heeft betrekking op tijdelijke verrekenbare verschillen inzake de catastrofevoorziening welke fiscaal niet gevormd wordt.

32

Verloop latente belastingvordering

2012

Balans 1 januari Dotatie resultaat Onttrekking Vrijval Balans 31 december

1.083.073 348.294 -122.242 -165.039 1.144.086

Overige activa 12. Materiële vaste activa

Hardware

Kantoormachines en -inventaris

Vervoermiddelen

Totaal

Verloop: Boekwaarde 1 januari

137.255

342.710

62.479

542.444

Aanschaffingen Afschrijvingen

2.455 -57.892

-84.221

40.950 -16.278

43.405 -158.391

-3.318

-2.349

-17.133

-22.800

-22.196

-166.958

-

-189.154

56.304

89.182

70.018

215.504

20%

10%/20%

20%

Verkoop/Afschaffing Waardevermindering Boekwaarde 31 december Afschrijvingspercentage

De waardevermindering van de hardware en kantoormachines tot de realiseerbare waarde is het gevolg van het inkorten van de gebruiksduur. De aanleiding hiervoor is enerzijds de verhuizing vanuit het kantoor in Heerenveen naar Leeuwarden. Anderzijds wordt in de loop van 2013 een nieuw automatiseringssysteem in gebruik genomen. De realiseerbare waarde is gebaseerd op de bedrijfswaarde van per 31 december 2012.

13. Liquide middelen Kas Overlopende kruisposten Bank

2012

2011

2.050 4.287 1.439.186

1.635 1.902.183

1.445.523

1.903.818

De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de maatschappij.

Groepsvermogen Het eigen vermogen van de maatschappij wordt gespecificeerd in de toelichting bij de enkelvoudige jaarrekening.

33


Technische voorziening 14. Premies Een deel van de premietermijnen is niet gelijk aan het boekjaar. Vooruit ontvangen premies worden op de balans onder dit hoofd gepassiveerd. De premies herverzekeraar betreft het aandeel van de herverzekeraar in de vooruit ontvangen premies. De voorziening heeft een kortlopend karakter. 15. Schaden. De voorziening voor te betalen schaden is voor de per balansdatum nog niet afgewikkelde schaden van het boekjaar en de voorgaande jaren. De vaststelling geschiedt stelselmatig post voor post rekening houdend met nog niet gemelde schadegevallen. Bij de bepaling van de voorziening is tevens rekening gehouden met nog te maken schadebehandelingskosten. Bepaling van de voorziening voor schadebehandelingskosten vindt plaats op basis van een raming van de feitelijke benodigde kosten voor afhandeling van de per balansdatum nog niet afgewikkelde schaden. Bij de vaststelling van een te betalen schade wordt rekening gehouden met een eventueel aandeel van herverzekeraars. Deze wordt in mindering gebracht op de voorziening. Verloop (in duizenden euro’s):

Balans 1 januari Betaald vorige tekenjaren Vrijval/toevoeging vorige tekenjaren Schadereserve oude tekenjaren ultimo boekjaar Schadereserve huidig tekenjaar Balans 31 december

Bruto 2012

2011

Herverzekeringsdeel 2012 2011

Eigen rekening 2012 2011

9.410

8.930

2.987

3.386

6.423

5.544

-3.788 -143 5.479

-4.157 100 4.873

-680 -32 2.275

-815 -59 2.512

-3.108 -111 3.204

-3.342 159 2.361

3.677 9.156

4.537 9.410

126 2.401

475 2.987

3.551 6.755

4.062 6.423

Onder voorziening voor nog te betalen schaden zijn bedragen opgenomen voor claims die door de maatschappij worden betwist of waarvoor verhaalsacties bij derden zijn ingesteld. Gezien de onzekere uitkomst van juridische procedures en verhaalacties in deze zijn deze claims voor 100 % in de schadelast opgenomen. Afhankelijk van de uitkomsten hiervan kan maximaal een bedrag van € 700.000 ten gunste van het resultaat vrijvallen. In de reserveringen boekjaar is een bedrag van € 616.000 (2011: € 991.000) opgenomen als voorziening voor nagekomen schademeldingen. 16. Overige technische voorzieningen Ter dekking van de schadebedragen die bij calamiteiten, zoals bij omvangrijke stormschaden, voor eigen rekening kunnen komen is een catastrofevoorziening gevormd. Bij een calamiteit wordt de schade na herverzekering, verminderd met 1/3 van het eigen behoud in het herverzekeringscontract voor catastrofes, in mindering gebracht op de catastrofevoorziening. Jaarlijks wordt € 200.000 toegevoegd aan deze reserve. Op deze toevoeging wordt een eventuele onttrekking in mindering gebracht. Bij een onttrekking van € 200.000 of meer blijft een toevoeging derhalve geheel achterwege. De catastrofevoorziening is gemaximeerd tot twee maal het eigen behoud in het catastrofecontract. Dit eigen behoud bedroeg € 1.500.000 (2011: € 1.250.000).

34

Verloop: Balans 1 januari Dotatie Balans 31 december

2012

2011

1.671.488 200.000 1.871.488

1.571.488 100.000 1.671.488

Voorzieningen 17. Belastingen De belastinglatentie is berekend tegen het nominale vennootschapsbelastingtarief van 25% (2011: 25%). Verloop:

2012

2011

Balans 1 januari Dotatie

2.529.701 80.435

2.503.552 26.149

Balans 31 december

2.610.135

2.529.701

De latente belastingschuld heeft betrekking op belastbare tijdelijke verschillen tussen fiscale en commerciële waardering ten aanzien van beleggingen, materiële vaste activa en egalisatiereserve. 18. Overige voorzieningen Dit betreft de voorziening voor toekomstige jubileumuitkeringen. Belangrijke uitgangspunten zijn:  disconteringsvoet 4%;  gebaseerd op stand salarissen ultimo jaar  blijfkans: 100%  inclusief verwachte sociale lasten Verloop:

2012

2011

Balans 1 januari Toevoeging / vrijval

25.060 5.328

26.714 -1.654

Balans 31 december

30.388

25.060

De voorziening heeft in het algemeen een langlopend karakter.

35


Schulden 19. Belastingen en sociale lasten

2012

2011

105.924 87.318 75.665 268.907

96.282 89.818 47.510 233.610

2012

2011

Pensioenen Salarissen en overige vergoedingen Investeringen onroerend goed Afkoop huur Onkosten volmacht Accountantskosten Reservering vakantiedagen Overige crediteuren Overig

4.354 3.671 41.814 51.843 96.700 157.499

13.988 15.951 4.125 15.998 15.691 65.951 77.383 245.128

Balans 31 december

355.881

454.215

2012

2011

Vooruit ontvangen premie Vooruit ontvangen provisie Vooruit ontvangen tekencommissie Reservering personeel Overig

90.305 152.363 80.472 76.117 31.975

599.873 456.116 212.456 71.866

Balans 31 december

431.232

1.340.311

Assurantiebelasting Loonheffingen Vennootschapsbelasting Balans 31 december

20. Overige schulden

21. Overlopende passiva

Er is een nieuwe, meer nauwkeurige methode gehanteerd voor de bepaling van zowel de post vooruit ontvangen premie als vooruit ontvangen tekencommissie. De vrijval ten gevolge van deze schattingswijziging bedraagt in totaal € 434.492.

36

Overige toelichtingen Informatie inzake ontvangen en gestelde zekerheden De ontvangen zekerheden voor de hypothecaire vorderingen bedragen € 1.307.689 (2011: € 1.307.689). Niet in de balans opgenomen regelingen Software In 2012 zijn investeringsverplichtingen aangegaan voor de aanschaf van een nieuw automatiseringssysteem voor een bedrag van € 98.314. Claim Er is een claim op derden met een bedrag van € 377.000. Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschaden N.V. De maatschappij neemt deel aan de Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschaden N.V. Op basis van het deelnemerspercentage staat zij in de eerste layer garant voor een bedrag van € 199.078. Leasing De beoordeling of een overeenkomst een lease bevat, vindt plaats op grond van de economische realiteit op het tijdstip van het aangaan van het contract. De leasecontracten zijn afgesloten voor het wagenpark en voor kantoormachines. Verplichting leasecontracten naar looptijd (in duizenden euro’s): < 1 jaar > 1 jaar en < 5 jaar > 5 jaar

2012

2011

114 132 246

129 186 315

37


Toelichting op de onderscheiden posten van de geconsolideerde winst-en-verliesrekening 22. Uitloopresultaten voorziening bruto schaden (in duizenden euro’s) Boekjaar Branche

2012

2011 Brand

Schadejaar -1 -2 -3 Ouder Uitloopresultaat Schadelast verslagjaar

Brutoschade

2012 2011 Motorrijtuigen

2012 2011 Aansprakelijkheid

2012 2011 Overig

-6 -14 -27 -1

2012 2011 Totaal

-332 -177 -80 24

225 -119 -82 -146

-175 -48 -13 -5

452 11 -2 -6

285 -53 -27 -89

7 -1 -62 -129

-95 -8 35

-317 -286 -120 -35

678 -123 -173 -282

-565 8.940 8.375

- 122 9.221 9.099

-241 422

455 2.646

116 866

- 185 824

-68 337

- 48 -758 100 446 10.565 13.137

181

3.101

982

639

269

398

9.807 13.237

22. Uitloopresultaten voorziening schaden na herverzekering (in duizenden euro’s) Boekjaar Branche

2012

2011 Brand

Schadejaar -1 -2 -3 Ouder

2012 2011 Motorrijtuigen

2012 2011 Aansprakelijkheid

2012 2011 Overig

2012 2011 Totaal

92 -100 -3 1

164 -149 -110 -76

-130 -47 -12 -5

452 11 -2 -6

237 -38 -22 -74

-1 -3 -47 -51

-36 -8 35

3 -3 -21 -2

Schadelast verslagjaar

-10 8.521

- 171 8.880

-194 376

455 2.614

103 580

- 102 636

-9 239

- 23 391

-110 159 9.716 12.521

Schade eigen rekening

8.511

8.709

182

3.069

683

534

230

368

9.606 12.680

Uitloopresultaat

163 -193 -37 -43

De bruto uitloopresultaten zijn over alle vier voorgaande jaren positief. Na herverzekering heeft alleen 2011 een negatieve uitloop. Deze wordt veroorzaakt door een grote AVP-schade uit het voorjaar van 2011 welke medio 2012 pas werd gemeld.

38

618 -144 -180 -135

23. Beheer- en personeelskosten en afschrijving

2012

2011

3.587.688

2.817.572

695.895 347.545

179.172 107.392

2.441.721

1.632.069

-2.336.155 4.736.694

-459.318 4.276.887

2.577.094

2.047.278

Sociale lasten

340.074

232.393

Pensioenkosten Overige personeelskosten

337.112 333.408

387.431 150.470

3.587.688

2.817.572

Personeelskosten Afschrijving immateriële vaste activa Afschrijving materiële vaste activa Overige bedrijfskosten Toegerekend aan opbrengsten bemiddeling

Specificatie personeelskosten Salarissen

Werknemers Zevenwouden U.A. en haar groepsmaatschappijen hadden in 2012 gemiddeld, berekend op fulltime-basis, 52 werknemers in dienst (2011: 56). 24. Resultaat technische rekening Het technische resultaat is toe te rekenen aan een aantal branchegroepen. Het technische resultaat van de drie belangrijkste groepen is als volgt (in duizenden euro’s): Technische rekening Verdiende premies eigen rekening Van niet-technische rekening toegerekende opbrengsten uit beleggingen Schaden eigen rekening Totaal bedrijfskosten Resultaat technische rekening Herverzekeringssaldo

Brand

Motorrijtuigen

Aansprakelijkheid

Overig

Totaal

13.519

578

1.111

682

15.890

706 -8.712 -8.256 -2.743

-182 -274 122

29 -683 -674 - 217

15 -229 -463 5

750 -9.806 -9.667 -2.833

2.608

41

44

410

3.103

39


Niet-technische rekening 25. Overige beleggingen

2012

2011

Dividend aandelen Dividend aandelenfondsen Rente obligaties Rente obligatiefondsen Rente hypotheken Rente deposito’s Rente leningen Rente banken Diversen

132.932 57.886 166.284 214.660 34.134 33.354 10.689 1.405 3.052

133.590 89.928 118.943 291.654 38.715 40.677 63.519 20.513 13.435

Balans 31 december

654.396

810.974

2012

2011

9.985 454.581 27.227 491.793

-

137.069 225.000 362.069

8.768 131.057 6.111 106.388 252.324

2012

2011

11 5.008 2.104 73.351 178.905 259.379

778.320 187 46.703 2.280.806 3.106.016

6.198 6.198

64.945 64.945

27.315 1.478

37.715 43.474

28.793

81.189

26. Waardeveranderingen van beleggingen Ongerealiseerde winst op beleggingen Aandelen Aandelenfondsen Obligaties

Ongerealiseerd verlies op beleggingen Aandelen Aandelenfondsen Obligaties Onroerend goed

27. Gerealiseerd resultaat beleggingen Gerealiseerde winst op beleggingen Aandelen Aandelenfondsen Obligaties Obligatiefondsen Onroerend goed Gerealiseerd verlies op beleggingen Aandelenfondsen

28. Beheerkosten en rentelasten Kosten beheer en exploitatie Overige kosten

40

29. Overig niet technisch resultaat De overige niet technische baten betreffen inkomsten vanuit bemiddelingsactiviteiten. De opbrengst wordt positief beïnvloed door een vrijval in zowel de niet verdiende provisie als in de niet verdiende tekencommissie. Dit in verband met de toepassing van een nieuwe, meer nauwkeurige methode voor de bepaling van dit passief. De vrijval bedraagt in totaal € 434.492. 30. Beheer- en personeelskosten overig niet technisch resultaat Toerekening van kosten technische rekening aan overig niet technisch resultaat Kosten bemiddelingsactiviteiten deelnemingen

31. Belastingen Acute belastinglast Correctie vennootschapsbelasting voorgaande boekjaren Belasting beëindiging activiteiten Leon Re AG Mutatie latente vennootschapsbelasting uhv tijdelijke verschillen Latente belastingvordering uhv verliescompensatie boekjaar Mutatie latente belastingvordering uhv aanpassing tarief Afboeking latente belastingvordering voorgaande jaren Overig

2012

2011

133.908 2.202.247

149.408 309.910

2.336.155

459.318

2012

2011

-75.665 -90.513 220.570 298.294 -74.890 -90.148 -

-590.349 10.680 31.124 34.434 29.050 489

187.647

-484.572

De nominale belastingdruk bedraagt 25% (2011: 25%), het effectieve tarief bedraagt 9,5% (2011: 150,5%). Het toepasselijke belastingtarief wijkt niet af van die over de voorafgaande verslagperiode. Het effectieve belastingtarief is fors lager dan het nominale tarief vanwege enerzijds een belastinglast over voorgaande boekjaren en anderzijds een afwaarderingen op compensabele verliezen en een correctie van de compensabele verliezen van 25% naar 22%.

41


Enkelvoudige balans per 31 december 2012 (na bestemming resultaat)

ACTIVA

Immateriële vaste activa Software

2012

1.

Beleggingen Terreinen en gebouwen: Voor eigen gebruik Overige terreinen en gebouwen

2.

Beleggingen in groepsmaatschappijen

3.

Overige financiële beleggingen: Aandelen en aandelenfondsen Obligaties en obligatiefondsen Vorderingen uit hypothecaire leningen Vorderingen uit andere leningen Deposito’s bij kredietinstellingen Vorderingen Vorderingen uit directie verzekering op: Verzekeringsnemers Tussenpersonen Vordering op groepsmaatschappij Herverzekeraars Verzekeringsmaatschappijen Belastingen Overige vorderingen Overige activa Materiële vaste activa Liquide middelen Overlopende activa Lopende rente en huur Overlopende acquisitiekosten Overige overlopende activa

4.

5.

58.962

58.962

250.362

2.675.000 1.735.954 4.410.954

3.050.000 1.960.954 5.010.954

5.067.310

5.414.936

8.755.282 8.255.640 1.326.217 175.730 1.173.505 19.686.374

7.650.239 8.793.335 1.330.407 204.807 1.902.977 19.881.765

6. 7.

68.457 554.388 570.219 480.137 2.695 1.220.870 8.527

8. 9.

127.088 646.472

115.708 778.027 52.391

29.164.638

250.362

30.307.655

9.520 530.465

2.905.293

264.151 1.012 1.287.264 6.028

2.098.440

773.560

420.024 1.207.228

1.627.252

946.126

102.873 989.423 79.460

1.171.756

33.848.579

42

2011

35.455.465

PASSIVA

Eigen vermogen Herwaarderingsreserve Overige reserves

2012

10. 11.

Technische voorzieningen Voor niet-verdiende premies: Bruto Herverzekeringsdeel Voor te betalen schade: Bruto Herverzekeringsdeel

5.572.312 12.731.498

3.420.401 -108.983 3.311.418

9.156.174 -2.400.802 6.755.372

9.409.992 -2.987.485 6.422.507

1.871.488

Voorzieningen Belastingen Overige

2.263.252 30.388

12. 13.

Overlopende passiva

14.

4.828.332 14.534.712

2.782.649 -82.690 2.699.959

Overige technische voorzieningen

Schulden Schulden uit directe verzekeringen: Verzekeringnemers Tussenpersonen Herverzekeraars Verzekeringsmaatschappijen Belastingen en sociale lasten Overige schulden

18.303.810

2011

21.427 643.490 610.781 213.429 120.822 222.143

19.363.044

11.326.819

1.671.488

11.405.413

2.293.640

2.166.503 25.060

2.191.563

1.832.092

37.043 623.195 585.369 61.929 161.695 416.986

1.886.217

92.218

609.228

33.848.579

35.455.465

43


Enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2012

2012

2011

Technische rekening schadeverzekering Verdiende premies eigen rekening Brutopremies Herverzekeringspremies

Wijziging technische voorzieningen: Niet-verdiende premies Bruto Aandeel herverzekeraars

19.067.784 -3.610.911 15.456.873

22.560.454 -3.482.996 19.077.458

466.205 -32.761 433.444

525.826 -62.153 463.673

Van niet-technische rekening toegerekende opbrengst uit beleggingen

15.890.317

749.870

Schaden eigen rekening Brutoschaden Aandeel herverzekeraars Wijziging voorziening te betalen schaden: Bruto Aandeel herverzekeraars Wijziging overige technische voorzieningen

1.537.575

10.060.038 -786.821 9.273.217

12.757.308 -954.371 11.802.937

-253.818 586.684 332.866

479.568 397.944 877.512

200.000

-9.806.083

100.000

6.834.104 Bedrijfskosten Acquisitiekosten Wijziging overlopende acquisitiekosten Beheer- en personeelskosten en afschrijving bedrijfsmiddelen Commissie en winstdelingen ontvangen van herverzekeraar Resultaat technische rekening schadeverzekering

44

15.

6.227.634 140.187 6.367.821

4.716.694

4.276.887 -9.670.093

-2.835.989

-12.780.449 8.298.257

5.144.160 149.751 5.293.911

-340.512

19.541.131

-396.722

-10.247.986

-1.949.729

2012

2011

Niet -technische rekening Resultaat technische rekening Schadeverzekering Opbrengst uit beleggingen Opbrengsten uit deelnemingen Opbrengsten uit andere beleggingen Terreinen en gebouwen Overige beleggingen Waardeveranderingen van beleggingen Gerealiseerde winst op beleggingen Beleggingslasten Beheerkosten en rentelasten Waardeveranderingen van beleggingen Gerealiseerde verlies op beleggingen

-2.835.989

16. 17. 18.

19. 17. 18.

160.336

-44.038

294.040 710.819 464.896 259.379

1.889.470

345.833 756.486 20.786 3.106.016

4.185.083

-393.241

21.487 246.213 64.945

-332.645

24.974 362.069 6.198

Aan technische rekening toegerekende opbrengst uit beleggingen

-749.870 746.359

Overige niet-technisch resultaat Overige niet-technische baten Beheer- en personeelskosten

133.908 -133.908

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening (bate respectievelijk last)

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen

-1.949.729

20.

-

-1.537.575 2.314.863

149.408 -149.408

-

-2.089.630

365.134

286.416

-515.488

-1.803.214

-150.354

45

Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening

Grondslagen voor de enkelvoudige jaarrekening Algemeen De jaarrekening is opgesteld overeenkomstig de bepalingen zoals opgenomen in het Burgerlijk Wetboek 2 Titel 9 afdeling 14, de Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 605 Verzekeringsmaatschappijen en de Wet op het financieel toezicht (Wft). Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat, alsmede voor de toelichting op de onderscheiden activa en passiva en de resultaten wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening, voor zover hierna niet anders vermeld. Beleggingen in groepsmaatschappijen Deelnemingen waarin invloed van betekenis Deelnemingen waarin de vennootschap invloed van betekenis uitoefent op het zakelijke en financiële beleid worden tegen de vermogensmutatiemethode gewaardeerd. Overeenkomstig deze methode, worden de deelnemingen in de balans opgenomen tegen het aandeel van de vennootschap in de nettovermogenswaarde vermeerderd met haar aandeel in de resultaten van de deelnemingen vanaf het moment van verwerving, bepaald volgens de grondslagen zoals vermeld in deze jaarrekening. In de winst-en-verliesrekening wordt het aandeel van de vennootschap in het resultaat van de deelnemingen opgenomen. Indien en voor zover de vennootschap niet zonder beperking uitkering van de positieve resultaten aan haar kan bewerkstelligen, worden de resultaten in een wettelijke reserve opgenomen. Haar aandeel in de rechtstreekse vermogensvermeerderingen en –verminderingen van de deelnemingen wordt ook in de wettelijke reserve opgenomen. De balanswaarde wordt eveneens aangepast voor rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen van de onderneming waarin wordt deelgenomen. Deze aanpassing van de balanswaarde komt ten laste of ten gunste van het eigen vermogen. Indien de waardering van een deelneming volgens deze methode negatief is geworden, wordt de deelneming op nihil gewaardeerd. Voor zover de deelnemende rechtspersoon het voornemen heeft deze deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening onder de passiva opgenomen ter grootte van de uit deze hoofde mogelijkerwijs te verwachten nadelen.

Toelichting op de onderscheiden posten van de balans Immateriële vaste activa 1. Software Boekwaarde 1 januari Herrubricering uit materiële vaste activa Aanschaffing Afschrijving Waardevermindering

2012

2011

250.362 -99.125 -92.275

233.443 92.774 33.652 -109.507 -

58.962

250.362

20%

20%

Boekwaarde 31 december Afschrijvingspercentage

Verloop: Boekwaarde 1 januari

3.050

Verkopen/aflossingen Waardevermindering Gerealiseerd verlies Herwaardering Herrubricering Totaal verminderingen Boekwaarde 31 december

1.961

7.650

8.793

431

239

80

179

160 142

5 1.432

76 797

-

179

733

1.676

225

191

511

150

213

Deposito’s bij kredietinstellingen

Vorderingen uit andere leningen

Vorderingen uit hypothecaire leningen

Obligaties en obligatiefondsen

5.415

Aankopen/verstrekkingen Waardevermeerdering Gerealiseerde winst Herwaardering Totaal vermeerderingen

Deelnemingen

Terreinen en gebouwen voor eigen gebruik

Overige terreinen en gebouwen

2. Beleggingen

Aandelen en aandelenfondsen

De waardevermindering van de software tot de realiseerbare waarde is het gevolg van het afstoten van oude automatiseringssysteem in de loop van 2013. De realiseerbare waarde is gebaseerd op de bedrijfswaarde van per 31 december 2012.

Totaal

1.331

205

1.903

30.308 0 750 420 2.371

953

-

-

-

3.541

239

1.080

5

29

729

6 326

410

2.082 927 6 1.099 570

570 375

404

1.081

571

1.490

5

29

729

4.684

2.675

1.736

5.067

8.755

8.256

1.326

176

1.174

29.165

47


3. Beleggingen in groepsmaatschappijen Deelneming Leon Holding B.V. Leningen langlopend karakter Rekening-courantverhoudingen langlopende karakter

2012

2011

2.126.484 2.830.896 109.930

1.823.934 3.235.027 355.975

5.067.310

5.414.936

De looptijd van de leningen is 10 jaar of langer en het rentepercentage bedraagt tussen 4-6%. Op één van de leningen, met een stand per ultimo 2012 van € 1.984.669, is in 2012 een bedrag van 404.131 afgelost. De rekening-courant muteert gedurende het boekjaar. Er is voor de overige leningen en de rekening-courantverhouding geen vast aflossingsschema.

Verloop deelneming Leon Holding B.V. Saldo 1 januari Af/Bij: resultaat Bij: agiostorting herwaardering deelneming Af: afwaardering goodwill ten laste van overige reserves Saldo 31 december

1.823.934 160.336 142.214 2.126.484

510.836 -75.163 2.700.000 13.843 -1.325.582 1.823.934

Saldo 1 januari Verstrekkingen aan verworven deelnemingen Verstrekking aan Leon Holding voor aankoop deelneming Aflossingen

3.235.027 -404.131

904.067 1.486.400 1.050.000 -205.440

Saldo 31 december

2.830.896

3.235.027

Verloop leningen langlopend karakter

4. Obligaties en obligatiefondsen Obligaties Obligatiefondsen

2012

2011

1.225.109 7.030.531

1.433.278 7.360.057 8.793.335

8.255.640

Er is belegd in Europese obligaties en daarnaast in een tweetal obligatiefondsen in Europese obligaties. Zowel de obligaties als de obligatiefondsen zijn in euro’s.

48

Obligaties

2012

2011

688.930 536.179

920.098 513.180

1.225.109

1.433.278

536.179 208.240

513.180 695.709

480.690 1.225.109

224.389 1.433.278

< 1 jaar

149.400

250.000

< 2 jaar < 3 jaar

325.000 -

149.400 325.000

< 4 jaar

-

-

300.000 290.757

590.757

Gemiddeld rentepercentage

4,8%

4,1%

Obligatiefondsen

2012

2011

Per categorie

Rating

Bedrijven Overheden

AAA AA A

Looptijd naar nominale waarde

< 5 jaar 6 tot 10 jaar

Per categorie

Bedrijven Overheden

1.231.790 5.798.741 7.030.531

1.115.061 6.244.996 7.360.057

Rating

AAA

5.475.244

6.244.996

413.418 668.862

130.000 568.000

473.007 7.030.531

417.061 7.360.057

2012

2011

1.173.505

1.902.977

1.173.505

1.902.977

AA A BBB

5. Deposito’s bij kredietinstellingen Handelsbanken (deposito’s)

De deposito’s per 31 december 2012 hebben een looptijd van minder dan een jaar.

49


6. Belastingen en sociale lasten

2012

2011

Vennootschapsbelasting Dividendbelasting Latente belastingvordering

135.626 1.085.244

108.422 220.220 958.622

Balans 31 december

1.220.870

1.287.264

Voor een deel van de fiscale verliezen van € 5,5 miljoen is een latente belastingvordering opgenomen inzake voorwaartse verliesverrekening (€ 617.372). Hierbij is berekend welk deel van de verliezen uit vorige jaren fiscaal kunnen worden verrekend met toekomstige winsten. Dit tegen het gemiddelde vennootschapsbelastingtarief van 22%. Uitgangspunt is een behoudende resultaatprognose voor de komende boekjaren. Het restant van € 467.872 heeft betrekking op tijdelijke verrekenbare verschillen inzake de catastrofevoorziening welke fiscaal niet gevormd wordt. Verloop latente belastingvordering

2012

Balans 1 januari Dotatie resultaat Onttrekking Vrijval Balans 31 december

958.622 348.294 -122.242 -99.430 1.085.244

7. Overige vorderingen

2012

2011

Rekening-courant Aegon Stichting Salvage Overig

8.527 8.527

3.066 2.177 785 6.028

50

Overige activa 8 . Materiële vaste activa Verloop: Boekwaarde 1 januari Aanschaffingen Afschrijvingen Verkoop/Afschaffing Waardevermindering Boekwaarde 31 december

Afschrijvingspercentage

Hardware

Machines en inventaris

Totaal

107.916

312.108

420.024

1.280 -36.703

-65.041

1.280 -101.744

-3.318

-

-3.318

-22.196

-166.958

-189.154

46.979

80.109

127.088

20%

10% / 20%

De waardevermindering van de hardware en kantoormachines tot de realiseerbare waarde is het gevolg van het inkorten van de gebruiksduur. De aanleiding hiervoor is enerzijds de verhuizing vanuit het kantoor in Heerenveen naar Leeuwarden. Anderzijds wordt in de loop van 2013 een nieuw automatiseringssysteem in gebruik genomen. De realiseerbare waarde is gebaseerd op de bedrijfswaarde van per 31 december 2012.

9. Liquide middelen

2012

2011

1.148 645.324 646.472

726 1.206.502 1.207.228

2012

2011

Balans per 1 januari Bij: ongerealiseerd koersresultaat herwaardering effecten Assurantie Kompas B.V. herwaardering onroerend goed Af: gerealiseerde herwaardering effecten gerealiseerde herwaardering onroerend goed herwaardering onroerend goed overboeking naar voorziening latente belastingen

4.828.332 1.020.317 -4.284 -159.553 -112.500 -

6.863.903 6.807 13.843 293.266 -668.043 -1.680.966 -478

Balans per 31 december

5.572.312

4.828.332

Kas Bank

Eigen vermogen 10. Herwaarderingsreserve

51


11. Overige reserves

2012

2011

Balans per 1 januari Af: stelselwijziging overige technische voorziening Gewijzigde balans per 1 januari Bij: resultaat 2012 respectievelijk 2011 Af: afwaardering goodwill deelneming

14.534.712 -1.803.214 -

16.760.648 -750.000 16.010.648 -150.354 -1.325.582

Balans per 31 december

12.731.498

14.534.712

12.731.498 5.572.312 1.871.488 -467.872 -58.962

14.534.712 4.828.332 1.671.488 -417.872 -250.362

19.648.464

20.116.298

19.648.464 3.700.000 531% 10.597.500

20.116.298 3.500.000 575% 10.597.500

Solvabiliteit Aanwezige solvabiliteit Overige reserves Herwaarderingsreserve Overige technische voorzieningen Latente belasting overige technische voorzieningen Immateriële vaste activa

Solvabiliteit Aanwezige solvabiliteit Vereiste solvabiliteit Solvabiliteitspositie Noodzakelijk geachte solvabiliteit

De vereiste solvabiliteit is berekend volgens de Wft-eisen. In het kader van voorbereiding op Solvency II is door Zevenwouden in 2012 meegedaan aan de Parallel Run van DNB. De uitkomsten geven aan dat een minimale aanwezige solvabiliteit op basis van de aanwezige risico’s, de zogenaamde SCR (Solvency Capital Requirement), € 8.478.000 bedraagt. Wij achten een solvabiliteit van 125% van de SCR als minimaal noodzakelijk.

12. Belastingen en sociale lasten Assurantiebelasting Loonheffing Vennootschapsbelasting

52

2012

2011

64.013 56.809 -

59.966 60.637 41.092

120.822

161.695

13. Overige schulden

2012

2011

3.671 41.814 51.843 94.042 30.773 222.143

13.988 4.125 15.691 65.951 78.413 238.818 416.986

2012

2011

Vooruit ontvangen premie Overig

90.305 1.913

599.873 9.355

Balans 31 december

92.218

609.228

Pensioenen Investeringen onroerend goed Vergoeding volmachten Accountantskosten Passivering vakantiedagen Overige crediteuren Overig

14. Overlopende passiva

53


Toelichting op de onderscheiden posten van de winst- en verliesrekening 15. Beheer- en personeelskosten en afschrijvingen Personeelskosten Afschrijvingen immateriële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Overige bedrijfskosten Toegerekend aan bemiddeling

Specificatie personeelskosten Salarissen Sociale lasten Pensioenkosten Overige personeelskosten

2012

2011

2.415.869 191.400 290.898 1.972.435 -133.908 4.736.694

2.641.401 109.507 231.417 1.443.970 -149.408 4.276.887

1.796.968 214.038 287.373 117.490 2.415.869

1.908.946 212.011 376.277 144.167 2.641.401

Honoraria accountantsorganisatie De totalen van de ten laste van het resultaat van het boekjaar gebrachte honoraria voor werkzaamheden van de externe accountant en de accountantsorganisatie bedraagt € 224.039 Dit bedrag is als volgt onder te verdelen:

Controle van de jaarrekening Andere controle-opdrachten Fiscale adviesdiensten Andere niet-controle diensten

2012

2011

101.952 11.554 110.533 224.039

72.184 12.477 84.661

De stijging van accountantskosten houdt verband met het fusietraject. Bezoldiging Raad van Commissarissen en Algemene Vergadering van Afgevaardigden Voor de bezoldiging van de Raad van Commissarissen en de Algemene Vergadering van Afgevaardigden kwam in 2012 een bedrag van € 64.765 (2011: € 45.820) ten laste van de maatschappij. Bezoldiging (gewezen-) directie. Voor de bezoldiging van de directie en gewezen bestuurder kwam in 2012 een bedrag van € 459.792 ten laste van de maatschappij (2011: € 660.931). In de totale bezoldiging van de commissarissen, directie en gewezen bestuurder is een bedrag van € 906 opgenomen aan eenmalige crisisheffing die de groep over het boekjaar 2012 aan de fiscus verschuldigd is. Hypothecaire leningen aan directie Verstrekte leningen Afgelost in boekjaar Gemiddelde rentevoet

54

2012

2011

960.000 2,0%

960.000 155.677 2,3%

Niet-technische rekening

16. Opbrengsten uit overige beleggingen

2012

2011

132.932 57.886 56.684 214.660 34.135 33.354 176.701 1.417 3.050 710.819

133.590 89.928 61.201 291.654 38.715 40.677 65.990 20.495 14.236 756.486

2012

2011

9.985 454.581 330 464.896

20.786 20.786

Ongerealiseerde verlies op beleggingen Aandelen Aandelenfondsen

137.069

8.768 131.057

Onroerend goed

225.000

106.388

362.069

246.213

11 5.008 2.104 73.351 178.905 259.379

778.320 187 46.703 2.280.806 3.106.016

6.198 6.198

64.945 64.945

Aandelen Aandelenfondsen Obligaties Obligatiefondsen Hypotheken Deposito’s Leningen Banken Diversen

17. Waardeveranderingen van beleggingen Ongerealiseerde winst op beleggingen Aandelen Aandelenfondsen Obligaties

18. Gerealiseerd resultaat beleggingen Gerealiseerde winst op beleggingen Aandelen Aandelenfondsen Obligaties Obligatiefondsen Onroerend goed Gerealiseerd verlies op beleggingen Aandelenfondsen

55


19. Beheerkosten en rentelasten

2012

2011

Kosten beheer en exploitatie

24.974

36.954

Overige kosten

24.974

-15.467 21.487

-90.513 178.065 298.294 -60.180 -39.250 286.416

-596.668 10.680 41.450 29.050 -515.488

20. Belastingen Acute belastinglast Correctie vennootschapsbelasting voorgaande boekjaren Mutatie latente vennootschapsbelasting uhv tijdelijke verschillen Latente belastingvordering uhv verliescompensatie boekjaar Mutatie latente belastingvordering uhv aanpassing tarief Afboeking latente belastingvordering voorgaande jaren

De nominale belastingdruk bedraagt 25% (2011: 25%), het effectieve tarief bedraagt 13,7% (2011: 141,2%). Het toepasselijke belastingtarief wijkt niet af van die over de voorafgaande verslagperiode. Het effectieve belastingtarief is fors lager dan het nominale tarief vanwege enerzijds een belastinglast over voorgaande boekjaren en anderzijds een afwaarderingen op compensabele verliezen en een correctie van de compensabele verliezen van 25% naar 22%. Werknemers Zevenwouden U.A. had in 2012 gemiddeld, berekend op fulltime basis, 27 werknemers in dienst (2011: 31). Transacties met verbonden maatschappijen Intrest leningen aan groepsmaatschappijen Zevenwouden heeft van haar groepsmaatschappijen Leon Holding B.V., Assurantie Kompas B.V., HJG Adviesgroep B.V., HJG Verzekeringen B.V. en Fries Volmachtbedrijf B.V. een saldo van € 166.012 aan rente ontvangen. (2011: € 54.915) . Aflossing leningen In 2012 is door HJG Verzekeringen B.V. € 404.131 afgelost op de lopende lening. Tekencommissie Fries Volmachtbedrijf B.V. heeft voor haar activiteiten € 22.918 tekencommissie van Zevenwouden ontvangen. Huur kantoorruimte Fries Volmachtbedrijf betaalde € 20.000 huur aan Zevenwouden voor het gebruik van kantoorruimte op de locatie Leeuwarden.

56

Ondertekening van de jaarrekening Leeuwarden, 23 april 2013. Raad van Commissarissen

Directie

C.B. Mulder, voorzitter

S. Hijlkema, voorzitter

J.M.A. de Boer, vice-voorzitter

B.P. Posthumus

W.O. Sierksma

57


Overige gegevens Controleverklaring van de onafhankelijk accountant Hiervoor wordt verwezen naar de hierna opgenomen verklaring.

Statutaire regeling betreffende de bestemming van de winst De statutaire bepalingen inzake de winstverdeling zoals vastgesteld in artikel 17 van de statuten is als volgt: 1.

2.

Ten laste van het batig saldo blijkens de jaarrekening worden tenminste zodanige bedragen toegevoegd aan de algemene reserve als nodig zijn om de solvabiliteitsmarge aanwezig te doen zijn waarover de maatschappij krachtens de Wet op het Financieel Toezicht dient te beschikken. Indien de jaarrekening van enig boekjaar een nadelig saldo aanwijst, zal het tekort worden gedekt ten laste van de algemene reserve of uit een of meer aanwezige reservefondsen. Ten laste van door de wet voorgeschreven reserves mag een tekort slechts worden gedelgd voor zover de wet dat toestaat.

Resultaatbestemming Resultaatbestemming 2011 Het resultaat van Leeuwarder Onderlinge Verzekeringen U.A. over 2011 ad € 2.022.367 is conform de statutaire bepalingen toegevoegd aan de overige reserves. Het resultaat van Zevenwouden U.A. over 2011 ad € -2.172.721 is conform de statutaire bepalingen onttrokken aan de overige reserves. Resultaatbestemming 2012 Het resultaat over het boekjaar 2012 ad € -1.803.214 is vooruitlopende op de vaststelling van de jaarrekening onttrokken aan de overige reserves. Gebeurtenissen na balansdatum Na balansdatum hebben zich geen gebeurtenissen voorgedaan welke hier vermeld zouden moeten worden.

58

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan:

De Directie en de Raad van Commissarissen van Algemene Friese Onderlinge Schadeverzekeringsmaatschappij “Zevenwouden” U.A.

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2012 van Algemene Friese Onderlinge Schadeverzekeringsmaatschappij “Zevenwouden” U.A. te Heerenveen gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2012 en de winst-en-verliesrekening over 2012 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de onderlinge waarborgmaatschappij is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het directieverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als zij noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de onderlinge waarborgmaatschappij. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van de onderlinge waarborgmaatschappij gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Algemene Friese Onderlinge Schadeverzekeringsmaatschappij “Zevenwouden" U.A. per 31 december 2012 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

59


Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393, lid 5, onder e en f, BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392, lid 1, onder b tot en met h, BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391, lid 4, BW.

Zwolle, 23 april 2013

Ernst & Young Accountants LLP

w.g. drs. H. Elgersma RA

60

Algemene Friese Onderlinge Schadeverzekeringsmaatschappij. Zevenwouden U.A

Recommend Documents