Algemene beschrijving. zoogdieren. Herbivoor, carnivoor, omnivoor Naam vrouwelijk dier Naam mannelijk dier Naam gecastreerd mannetje Naam van een jong

OPMAAK OPZOEKBOEKDIER_DEF_XP5

06-12-2005

11:41

Pagina 27

27

PA A R D zoogdieren Latijnse naam Herbivoor, carnivoor, omnivoor Naam vrouwelijk dier Naam mannelijk dier Naam gecastreerd mannetje Naam van een jong Speenleeftijd Leeftijd geslachtsrijp Leeftijd fokrijp Bronstig om de Draagtijd Worpgrootte Jongen zijn Levensduur Huisvesting

Equus equus Herbivoor Merrie Hengst Ruin Veulen 4-6 maanden 15-24 maanden 3 jaar 18-21 dagen 11 maanden 1 Nestvlieders 30 jaar In groepen

Algemene beschrijving pony

hoeven

Een van de meest populaire huisdieren is het paard. Of de kleinere variant ervan, de pony. De mens heeft ervoor gezorgd dat er in de loop der tijd veel verschillende rassen zijn ontstaan. Rassen kunnen uiterlijk erg verschillen. Toch hebben alle rassen een aantal dingen met elkaar gemeen. Een paard is een dier dat loopt op hoeven. Een hoef is eigenlijk het uiteinde van één teen. De andere tenen zijn verdwenen. Het hoofd van het paard is langgerekt. De ogen zitten aan de zijkant. Zo kan hij zijn vijanden goed zien aankomen. In de kaken zitten 36 tot 40 tanden en kiezen. Aan het gebit kun je zien hoe oud een paard is. Hoe ouder het paard, hoe meer de tanden versleten zijn.


28

06-12-2005

11:41

Pagina 28

paard

veulen jaarling

Een paard kan 30 jaar oud worden. Een paard dat nog geen jaar oud is, noemen we een veulen. Wanneer het dier ouder is dan een jaar, maar nog niet volwassen, noemen we het een jaarling. Een paard heeft een langgerekte nek met aan de bovenkant over de gehele lengte manen. Dit zijn vaak lange haren die het paard beschermen tegen bijvoorbeeld vliegen. Een paard heeft een staart. Deze werkt ook als een vliegenmepper. Oor

Maantop

Hals Manenkam Manen

Oog Neus

Punt van het heupbeen Schoft

Lendenen

Kruis

Rug

Staartwortel

Neusgat Onder kaak Kingroeve Keelgang Halshoeve Schouder

Zirbeenknobbel

Mond

Staart Dijbeen Knie

Boeggewricht Borst Onderarm Handwortelgewricht (knie) Pijpbeen

Het paard

hengst ruin merrie

Schenkel

Koker Borstkast Buik Punt van de elleboog

Spronggewricht

Zwilwrat

Kogelgewricht

Buigpezen

Koot Kroonrand Hoef

Kogel

Hak

Pijpbeen Vetlok Koot

Hoefballen

Hoef

Buigpezen Kogel Hoefballen

Een mannelijk paard noem je een hengst. Als het dier gecastreerd is, noem je het een ruin. Een vrouwelijk paard heet een merrie. De vacht van een paard is kort en kan allerlei kleuren hebben. Voorbeelden van kleurvariaties zijn: schimmel (wit), vos (lichtbruin), zwart, bruin (zwarte manen en staart en vaak met witte aftekeningen op benen en hoofd) en vaal (grijs).

1 wit 2 koffievos 3 vaal

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

4 grauw 5 vos 6 bruin

7 schimmel 8 roodschimmel 9 zwart

10 isabel 11 schimmelvos 12 bont


06-12-2005

11:41

Pagina 29

paard

Een paard is een zeer nuttig dier. Je kunt er van alles mee doen: je kunt het gebruiken als lastdier, als rijdier en als productiedier voor vlees en melk. Het paard is echter meer een gezelschapsdier dan een productiedier. Hij wordt veel gebruikt voor de sport.

Paarden worden veel gebruikt voor de sport. Bijvoorbeeld in de springsport.

Herkomst

paardachtigen oerpaardje

Het paard dat wij kennen, het zogenaamde huispaard, is een afstammeling van het wilde paard. Ooit hebben mensen wilde paarden gevangen en getemd. Deze dieren zijn de voorouders van ons huispaard. Het paard behoort tot de familie van de paardachtigen (familie Equidae). Het oudste paard dat we kennen is het oerpaardje. Dit dier leefde ver voor de IJstijd. Het oerpaardje was niet groter dan een kat. Het leefde in het struikgewas in Noord-Amerika en Europa. De verdere ontwikkeling van het paard speelde zich af in Noord-Amerika en later over heel de wereld. In Europa werden al in de IJzertijd getemde wilde paarden als huisdier gehouden. Ook nu bestaan er nog wilde paardensoorten, bijvoorbeeld het przewalskipaard.

29


30

06-12-2005

11:41

Pagina 30

paard

Specifiek gedrag vluchtdier

Een paard is een vluchtdier en een prooidier. Dat merk je aan verschillende dingen. Zo is een paard erg schrikachtig. Het eerste wat een paard doet als het schrikt, is wegvluchten. Een geschrokken paard is moeilijk in toom te houden.

kuddedier

Een paard is ook een kuddedier. Ook dat merk je aan zijn gedrag. Hij wil altijd dezelfde kant opgaan als zijn soortgenoten. En een paard is een prooidier: hij is voornamelijk bezig met het ontwijken van vijanden. Hij kan daarom erg goed horen en ruiken. Als het moet, kan een paard zich verdedigen met behulp van zijn tanden (bijten) en zijn hoeven (slaan). Als een paard zijn oren naar achteren draait, zijn tanden ontbloot en het wit van zijn ogen laat zien, is het dier boos of bang. Pas dan goed op!

prooidier

(stal-) ondeugden

Veel paarden hebben slechte gewoonten, oftewel (stal-) ondeugden. Veel voorkomende ondeugden zijn: zich niet laten vangen, aan de staldeur bijten, luchtzuigen en weven. Veel van die ondeugden kunnen leiden tot gezondheidsklachten. Bij weven maakt het dier wiegende bewegingen op de voorbenen. Dit is erg belastend voor zijn gewrichten. Er zijn ook ondeugden die het dier laat zien bij het rijden: steigeren, schoppen en bokken. Veel van deze slechte gewoonten komen voort uit verveling. Vergeet niet dat wilde paarden de hele dag bezig zijn met het zoeken naar voedsel! Om een dier de ondeugden af te leren heb je in de eerste plaats veel geduld nodig. Ten tweede is het belangrijk om de verveling te bestrijden.

Verzorging poetsen

Je moet elke dag de gezondheid van het paard controleren: van neus tot hoeven. Dit doe je eigenlijk al tijdens het poetsen van het paard. Een paard dat voornamelijk in de wei staat, mag je echter niet elke dag poetsen. Je haalt met het poetsen namelijk de natuurlijke vetten weg. Die vetten moeten het dier beschermen tegen regen en kou. Een grondige poetsbeurt van een paard duurt wel 45 minuten. Het kan natuurlijk ook sneller. Poets het dier altijd vóórdat je het gaat berijden. In de tabel zie je hoe je een paard moet poetsen.


06-12-2005

11:41

Pagina 31

paard

Stap

Benodigd materiaal

Handeling

Reden

1

Hoevenkrabber

Een paard loopt op zijn hoeven. Als daar steentjes in zitten of ander vuil, kan het paard niet goed lopen. Het kan er zelfs kreupel door worden.

2

Rosborstel

Krab de hoeven uit • Sta met je gezicht naar de staart. • Til de hoef op aan de kogel. • Ondersteun de hoef met één hand. • Krab met de andere hand de hoef uit. • Prik niet in het straalkussen (driehoek). Diep schoonmaken • Maak ronddraaiende bewegingen. • Niet bij oog, neus, anus, buik.

3

Harde borstel

Je haalt zo het ergste (losse) vuil uit de vacht.

4

Zachte borstel

Maak de vacht schoon • Maak strijkbewegingen. • Niet bij oog, neus, anus, buik. • Begin bij de hals. • Werk naar achteren. Maak de vacht glanzend schoon • Maak strijkbewegingen. • Mag voorzichtig bij kwetsbare delen. • Begin bij de hals en werk naar achteren. • Strijk over manen en staart.

5

Spons

Dit voorkomt ophoping van vuil en ontstekingen.

6

Waterborstel (harde borstel met langere haren)

7

Hoefvet en kwast/doek

8

Doek (droog)

Ogen en schaamstreek schoonmaken • Eerst ogen dan schaamstreek! • Knijp spons uit. • Veeg met voorwaartse beweging. Manen en hoeven extra schoon • Maak de borstel een beetje nat. • Strijk de manen en staart ermee glad. • Maak de buitenkant van de hoef schoon. • Je kunt voor de manen ook een manenkam gebruiken. Dit is een grove kam van ijzer of plastic. Klitten in de staart kun je het beste verwijderen door met je vingers deze klitten uit elkaar te trekken. Hoeven invetten • Hoeven moeten eerst droog zijn. • Begin bij de kroonrand. • Werk naar beneden. Vacht laten glimmen • Wrijf over de vacht. • Wrijf in de richting van de haren.

Hierbij dring je met schoonmaken door tot op de huid.

Je haalt zo de kleinste vuildeeltjes weg en laat de vacht glimmen.

Manen en staart: Zo verwijder en voorkom je klitten. Niet te vaak gebruiken voor de staart; die trek je er namelijk uit. Hoef: Gewoon om ze schoon te maken of ter voorbereiding van het invetten.

Dit voorkomt het uitdrogen van de hoeven.

Dit doe je om de vacht mooi te laten glimmen. (Er zijn ook speciale sprays in de handel voor dit doel.)

Een paard poetsen in acht stappen

hoornsteunsels straalkussen

middenholte zijholtes straal

zool hoefwand

witte lijn

Bij het uitkrabben van de hoeven mag je niet in het straalkussen prikken.

Als je een ruin of hengst verzorgt, moet je geregeld de penis(koker) reinigen. In de koker wordt namelijk een gelige vloeistof afgescheiden. Die vloeistof is een natuurlijk glijmiddel. Als dat spul aankoekt, kan het gaan irriteren. Het schoonmaken kun je het beste doen met een spons. Soms kun je de aangekoekte materie eraf pulken. Bij een hengst die geregeld een merrie dekt, is dit niet nodig.

31


32

06-12-2005

11:41

Pagina 32

paard

zweetmes

paardendeken

Als een paard hard gewerkt heeft, zweet het. Om te voorkomen dat het dier kou vat, moet je het zweet verwijderen. Dit doe je met een zweetmes. Hiermee schraap je het zweet van het paardenlichaam. Schraap altijd in de groeirichting van de haren. Een zweetmes kun je ook gebruiken om overtollig water weg te halen, bijvoorbeeld als je het paard gewassen hebt. Als je het zweet (of water) verwijderd hebt, wrijf je het dier nog even na met stro. Zo is het dier eerder droog. Tot slot doe je het dier eventueel nog een paardendeken om. Een deken is ook handig als je het paard schoon wilt houden tijdens de nacht of als het erg koud is. Voor ieder doel zijn er aparte dekens. Er zijn zomerdekens, winterdekens, regendekens, zweetdekens, vliegendekens en onderdekens.

Paard met deken

Identificatieen Registratiesysteem

Sinds januari 2004 ben je verplicht om je paard of pony te registreren bij het Identificatie- en Registratiesysteem. Je paard krijgt dan een eigen nummer en paspoort. Bovendien krijgt het dier een kleine chip ingeplant. Daar voelt het dier niets van. Een speciaal apparaat kan het nummer op de chip lezen. Zo is het dier altijd herkenbaar. Het registreren moet gebeuren voordat het paard zeven maanden oud is.

Huisvesting Oorspronkelijk leefde het paard in de vrije natuur. Dit is ook voor het huispaard nog steeds het beste: gewoon in de open lucht staan. Houd een paard dan ook zo veel mogelijk in de wei. In de wei is het dier vrijwel constant in beweging. Dit voorkomt verveling en vaak ook kwaaltjes. Zorg wel voor een afdakje of een stal waar het kan schuilen tegen de regen.


06-12-2005

11:41

Pagina 33

paard

paardenstal box stand

Het alternatief is de paardenstal. Het voordeel van een stal is dat het dier altijd droog staat en altijd beschikbaar is. Er bestaan twee typen huisvesting voor paarden: de box en de stand. Een box is een omsloten ruimte. Binnen de box kan een paard vrij bewegen. Een stand zijn twee schuttingen met aan de achterkant een balk zodat het dier niet achteruit kan. In een stand staat het paard vastgebonden en met zijn hoofd tegen de wand. Een grote box is het meest diervriendelijk. Sommige paardenhouders gebruiken loopstallen voor hun dieren.

Links: een box; Rechts: een stand

De vloer van een paardenstal mag niet glad zijn, want dan kan het paard uitglijden. Het is handig als de vloer een beetje schuin afloopt, zodat het vocht (de urine) in een goot stroomt. Verder is een goede ventilatie belangrijk. Dit voorkomt aandoeningen aan de luchtwegen. In de box vind je een voerbak, een (automatische) drinkbak en een hooiruif. In de stal zijn vaak ramen. Het is verstandig daar een traliehek voor te bevestigen. Dan kunnen de paarden het raam niet intrappen. Ze kunnen namelijk erg hoog slaan.

uitmesten

Een box moet je goed schoonhouden. Dit is belangrijk voor de gezondheid van het dier. Het schoonmaken van een paardenstal heet ‘uitmesten’. Uitmesten is best zwaar werk. Let er daarom altijd op dat je je rug rechthoudt. En neem ‘niet te veel hooi op je vork’. Uitmesten doe je met een mestvork. Dat is een grote vork met vier punten. Verder heb je een schep, een bezem en een kruiwagen nodig. Hoe vaak je de stal moet uitmesten, hangt een beetje af van het paard. Sommige paarden zijn echte viezeriken. Meestal zijn dit de ruinen. Merries zijn vaak wat schoner: zij doen hun mest meestal in één bepaalde hoek van de box. Haal iedere dag de mest uit de stal. Volledig uitmesten hoeft vaak maar 2 à 3 keer per week. Let wel op dat het paard nooit in zijn eigen urine ligt! Als een paard veel in de wei staat, dan is uitmesten iets minder vaak nodig. Maar je moet dan wel de hoopjes mest uit de wei weghalen. Als je dit niet doet, wordt de mest vertrapt en stikt het gras. Dat is slecht voor de kwaliteit van de wei. Én het risico dat je paard besmet raakt door parasieten uit de mest van andere paarden is groter.

33


34

06-12-2005

11:41

Pagina 34

paard

Voeding Hoeveel voeding een paard nodig heeft, hangt af van het ras en van de lichamelijke inspanning die het dier moet verrichten. Een kleine Shetland pony die weinig werk verzet, heeft al genoeg aan enkel gras en hooi. Een drachtige merrie heeft extra veel voer nodig. Een wedstrijdspringpaard heeft krachtvoer nodig. krachtvoer

Krachtvoer is extra energierijk voer. Vaak is dit samengesteld voer in de vorm van brok. Brok bestaat uit een mengsel van verschillende granen. Je kunt een paard ook geplette haver geven. Dit is erg gezond. Een pony kan echter behoorlijk wild worden van haver. Als je paard wat dikker moet worden, geef je het gerst. Zorg dat je paard niet té dik wordt. Een paard moet bij de hals stevig aanvoelen. Het vel over de ribben moet je vrij kunnen bewegen.

rantsoen

Voer het paard op vaste tijdstippen. Verdeel het rantsoen in drie porties. Dan functioneert het verteringssysteem het beste. Een richtlijn voor het voeren is per dag bij 1 uur arbeid, 1 kilo voer en 1 kilo hooi per 100 kilogram lichaamsgewicht. Een paard van 600 kilogram dat 1 uur arbeid op een dag verricht, geef je dus 6 kilo voer en 6 kilo hooi. Geef bij meer activiteit meer voer en bij minder activiteit minder voer. Zorg ervoor dat het paard niet te eenzijdig voer krijgt. Eenzijdig wil zeggen altijd hetzelfde. Wissel het af om te voorkomen dat het dier zijn eetlust verliest. Naast zijn gewone voer, kun je een paard onder andere ook appels, wortels en brood geven. Geef geen suikerklontjes. Dat is erg slecht voor de tanden. Paarden kiezen hun voedsel op basis van de geur en vervolgens op basis van de smaak. Een paard proeft alles: zoet, zout, bitter en zuur. Zoet heeft de voorkeur. Wilde paarden kunnen heel goed giftige van niet-giftige planten onderscheiden. De smaak speelt daarbij een belangrijke rol. Maar een huispaard is daar niet zo goed in. Laat een paard daarom niet overal van eten. Een veel voorkomende giftige plant is de conifeer. Ook struiken met leerachtige groengele bladeren kun je beter uit de weg gaan.

Hanteren Voordat je een paard kunt hanteren, moet je hem te pakken zien te krijgen. Op stal is dat gemakkelijk. Maar een paard uit de wei krijgen is soms een beproeving. Een bak met brokjes doet vaak wonderen, maar niet altijd. Probeer altijd eerst of het paard naar jou toe wil komen. Een paard is nieuwsgierig. Als je stil bij het hek gaat staan, is de kans groot dat hij komt kijken wat je aan het doen bent. halster

Doe het dier het halster om en neem het dier aan het halstertouw mee. Loop naast de linkerschouder van het dier. Zorg er altijd voor dat het paard je niet


06-12-2005

11:41

Pagina 35

paard

kan trappen. Een paard kan best een sprongetje maken van plezier en jou daarbij raken. Ga nooit achter een paard staan. Het dier zou van iets kunnen schrikken. Een paard is een vluchtdier, dus bij gevaar kan het maar één ding: vluchten.

blinde vlek

slipsteek

Een paard ziet erg goed. Het heeft een breed gezichtsveld, omdat de ogen aan de zijkant van zijn hoofd zitten. Maar met recht naar voren kijken heeft hij een klein probleem. De eerste twee meter recht voor hem ziet hij niets. Die blinde vlek is zo breed als zijn voorhoofd. Ook zijn achterhand (z’n kont) valt buiten zijn gezichtsveld. Maar dit kan het paard zelf gemakkelijk oplossen door zijn hoofd iets te draaien. Als je een paard moet poetsen, is het handig om hem vast te zetten. Zet hem vast met een ‘slipsteek’. Dan kan het dier niet weg, maar jij kunt het dier gemakkelijk snel losmaken. Hieronder zie je hoe je een slipsteek moet maken. A

B C C D 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

pak het touw in tweeën (A) sla een ronde lus (B) over de strengen maak van het uiteinde een andere lus (C) trek deze lus onder lus A en boven lus B trek de knoop vast aan lus C om de knoop los te maken trek je aan D

Het maken van een slipsteek

Voortplanting hengstig

bevruchting kunstmatige inseminatie (KI)

Een merrie is in het voorjaar en in de zomer hengstig. Hengstig wil zeggen dat de merrie bereid is om te paren. Ze is dan vruchtbaar. Die hengstige periode duurt ongeveer zeven dagen. Bij een hengstige merrie zijn de kleine beetjes urine wat troebel en de geur is sterker dan normaal. Ze draagt ook de staart wat opzij. Een hengst is het hele jaar vruchtbaar. Een merrie is geslachtsrijp wanneer ze tussen de 15 en 24 maanden oud is. Vanaf haar derde levensjaar kan ze een veulen krijgen. Hengsten worden meestal voor de fok gebruikt als ze drie of vier jaar oud zijn. Een paard is volwassen met vijf jaar. De bevruchting van een merrie kan op de natuurlijke wijze gebeuren of met behulp van kunstmatige inseminatie (KI). Bevruchting op natuurlijke wijze gebeurt natuurlijk met behulp van een gewillige hengst. Bij KI brengt de mens het sperma in de schede van de merrie in. Dit gebeurt met een soort lange spuit.

35


36

06-12-2005

11:41

Pagina 36

paard

draagtijd

spenen

De draagtijd is ongeveer 11 maanden. Twee maanden voor de bevalling (het werpen) mag de merrie niet meer werken. Ze heeft ook extra voer nodig voor de groei van het veulen. Vlak voor het werpen wordt de merrie erg onrustig. Ze gaat zweten en loopt rondjes. Het werpen kan het beste gebeuren in stro. Beter geen zaagsel, want dat is erg stoffig. Tijdens de persweeën ligt de merrie meestal. Eerst breken de vliezen. De weeën worden sterker. Als het veulen goed ligt, komen eerst de voorhoefjes naar buiten. Dan komt het hoofd, gevolgd door de schouders en de rest. Binnen enkele uren na de geboorte van het veulen, komt de nageboorte. Bij complicaties, bijvoorbeeld een stuitligging, moet je altijd de dierenarts waarschuwen. Maar meestal kan de merrie het alleen. Het werpen gebeurt meestal ’s nachts. Meestal is het één veulen. Meerlingen zijn zeldzaam. Een merrie kan, in tegenstelling tot de meeste andere zoogdieren, kort na de bevalling weer drachtig raken. Het veulen staat vrijwel onmiddellijk na de geboorte op om te drinken. Na zes weken kan het al vast voedsel eten. Een veulen blijft meestal zes maanden bij de moeder. Daarna wordt het gespeend. Het niet meer laten drinken bij de moeder heet spenen. Dit spenen moet geleidelijk gaan. Zet in de eerste paar dagen moeder en veulen slechts enkele ogenblikken uit elkaar. Voer dit op tot een aantal uren per dag tot ten slotte de hele dag.

Een veulen


06-12-2005

11:41

Pagina 37

paard

Veel voorkomende ziektes Een paard moet je elke dag controleren om te zien of het niet ziek is of dat het wondjes heeft. Dit doe je eigenlijk al tijdens het poetsen! De lichaamstemperatuur van een gezond paard is 38°C. Een afwijking van deze temperatuur kan duiden op ziekte. Gebrek Hoesten

Oorzaak (onder andere)

Irritatie van de luchtwegen Kou gevat Longbeschadiging Virus Horzels Horzels die hun larven op de huid van het paard hebben gelegd. Deze kunnen in de huid kruipen en een bult veroorzaken. Als het paard aan de besmette plek gaat bijten, kunnen de eitjes in het maagdarmkanaal terechtkomen. De larven hechten zich vervolgens in het slijmvlies. Ze blijven daar zo'n 10 maanden. Het (vaak jonge) paard zal dan sterk vermageren. Dazen Dazen worden ook wel (bulten) paardenvliegen genoemd. Ze veroorzaken bulten doordat ze leven van het bloed van hun gastheer. Net als muggen. Maar dazen steken niet, ze bijten. Koliek Slechte en verkeerde voeding. (Direct) heel koud water drinken na een zware inspanning waarbij het paard erg gezweet heeft en zwaar hijgt. Kreupelheid Verschillende oorzaken zoals: steentje in de hoef, gestoten, zool doorboord door hoefnagel, ontsteking, verstappen, afwijkingen aan het been etc.

Behandeling

Voorkomen

Het dier hoest met grote regelmaat. Geef frisse lucht en dompel het hooi in water tegen het stof. Waarschuw de veearts. Als een paard horzelbulten heeft, moet je het dier een paar dagen met rust laten. Dit betekent 'niet rijden'. Laat de larve (made) uitkomen. Leg eventueel een warme doek op de plek: dan gaat het sneller. Niet aan de bult pulken, want hierdoor kan infectie ontstaan. Wormmiddelen tegen maagdarmwormen helpen (vaak) ook tegen horzellarven in het maagdarmstelsel.

Houd de stal schoon en fris.Vermijd contacten met paarden die vermoedelijk geïnfecteerd zijn. Gebeurt tijdens het voorjaar. Horzeleitjes zijn herkenbaar als kleine gele stipjes. Goede huidverzorging kan preventief werken. Wormmiddelen kunnen ook preventief werken.

Gaat vaak vanzelf weg. Als er een bult in de zadelstreek zit, vermijd dan drukplekken door er geen zadel op te leggen.

Onder andere met een vliegendeken en/of speciale sprays.

Het paard heeft flinke buikpijn. Het wil gaan rollen. Voorkom dit, anders komen er 'knopen' in zijn darmen en dat is fataal. Blijf met het dier lopen tot de dierenarts komt. Wanneer een paard niet op een bepaald been wil staan, is het kreupel. Is het paard net kreupel door stoten; been afspuiten met waterslang. Dierenarts inschakelen. Rust houden. Tetanus Bacteriën. Deze komen in het De ledematen verstijven. Wit vlies over (mondklem) lichaam via kleine wondjes. de ogen. Temperatuur: 40,5°C. Kaakverlamming. Sluit paard op in een donkere stal. Waarschuw dierenarts. Blijf uit de mond van het dier. Wonden Denk hierbij aan oude Wondjes merk je vaak op spijkers,prikkeldraad, hooivorken. tijdens het poetsen. Bij grote wonden Een paard kan zich ook stoten of zie je het bloed en moet je de schaven. Paarden kunnen elkaar dierenarts bellen. ook onderling beschadigen. Probeer het bloeden te stelpen en de Honden. wond schoon te maken. Je maakt een wond schoon met stromend water. Doe antibiotica op de wond. Verbind de wond. Wormen Paard heeft gegraasd in een met Van de dierenarts krijg je wormen besmet weiland. een medicijn.

Goede voeding. Na een inspanning weinig en lauw water laten drinken.

Als je de hoeven elke dag voor en na het rijden uitkrabt, voorkom je al veel problemen. Wees altijd voorzichtig met een paard. Inenten. Elke dag controleren of het dier wondjes heeft. Eventuele wondjes snel desinfecteren met bijvoorbeeld jodium. Zorg dat er in de omgeving van het dier geen scherpe voorwerpen of andere gevaarlijke dingen zijn.

Geef twee keer per jaar een wormenkuur. Veel voorkomende ziektes

37


38

06-12-2005

11:41

Pagina 38

paard

Rassen Paardenrassen zijn er in allerlei maten. Zo zijn er rassen met een schofthoogte van 70 centimeter (falabella) tot rassen met een schofthoogte van wel 1.80 centimeter (Shire)! Shire

jij

Falabella

Veel variatie in grootte

Arabisch volbloed Deze vurige dieren staan bekend om hun intelligentie en hun uithoudingsvermogen. Arabische volbloeden komen voor in vrijwel alle kleurvariaties. Een zwarte Arabier is echter zeldzaam. Het opvallendste kenmerk is zijn vrij kleine hoofd met een breed voorhoofd, een smalle neus en hol profiel. De stokmaat van deze dieren is gemiddeld 1.45 meter. Arabieren zijn afkomstig uit Noord-Afrika.

Arabisch volbloed


06-12-2005

11:42

Pagina 39

paard

Engels volbloed De Engelse volbloed staat bekend om zijn moedige, bijna onverschrokken en actieve karakter. Hij wordt daarom vooral gebruikt voor de rensport. Deze paarden zijn er in alle kleuren en aftekeningen. Dit sierlijk gebouwde paard met een krachtig en gespierd lichaam heeft een stokmaat tot 1.70 meter. De stamvaders van de Engelse volbloed zijn Arabische hengsten.

Engels volbloed

Fries Dit Nederlandse ras wordt voornamelijk gebruikt als tuigpaard. Het is een makke, levendige en gewillige werker. Een Fries dient gitzwart te zijn. Het is een van de oudste Europese paardenrassen. De stokmaat van een Fries ligt tussen de 1.55 en 1.60 meter. Met zijn fiere houding en lange beharing is de Fries een opvallende verschijning.

Fries

39


40

06-12-2005

11:42

Pagina 40

paard

Shetland pony Met zijn stokmaat van maximaal 1.10 meter is de Shetland pony een van de kleinste paardenrassen. Shetlanders komen in veel kleurvariaties voor. Bontgekleurde dieren zijn geen uitzondering. Dit ras is het sterkst van alle rassen; het kan twee keer zijn eigen gewicht trekken. De meeste Shetlanders zijn vriendelijk, intelligent en rustig. De Shetland pony is onder andere afkomstig uit Noord-Schotland.

Shetland pony

Welsh pony Deze populaire rijpony komt voor in de kleuren schimmel, bruin en vos. De Welsh pony is intelligent, leergierig en energiek. Hij wordt veel gebruikt in de springsport. De stokmaat varieert van 1.20 meter tot boven de 1.34 meter. Aan het uiterlijk van het dier zie je duidelijk de Arabische invloeden. Edele uitstraling, met een klein hoofd, wijde neusgaten en hoge staart. Oorspronkelijk komt de Welsh pony uit Wales (Groot-Brittannië).

Welsh pony

Algemene beschrijving. zoogdieren. Herbivoor, carnivoor, omnivoor Naam vrouwelijk dier Naam mannelijk dier Naam gecastreerd mannetje Naam van een jong

Recommend Documents