Algemeen onderzoek BSE bij ontsteking komen eiwitten vrij die de erytrocyten sneller doen zakken dus hoog BSE Hb eiwit in de rode bloedcel voor vervoer zuurstof en koolstofdioxide Kreatinine 60/120 wordt in nieren afgebroken, bloedwaarden hoger > verminderde nierfunctie GFR kreatinine klaring is hoog dan GFR ALAT y-GT / ASAT vermoeden lever aandoening nw 45u/i man 35u/i vrouw Glucose brandstof menselijk lichaam nw 5,6 en 6,1 mmol/l TSH schildklier stimulerend hormoon, waarde goed dan werkt de schildklier goed ANEMIE Hb MCV chronische ziekte of controle, Bij afwijkingen dan verder onderzoek MCV kijken hoe groot de bloedcellen zijn Ferritine eiwit zorgt voor binding van ijzer, bij opslag in lever en beenmerg nodig voor Hb, laag >anemie hoog> ijzerstapeling en ontstekingsprocessen Trombocyten bloedplaatjes gevormd in het beenmerg, tekort>bloedingen teveel> trombose Leukocyten witte bloedcellen>immuunsysteem . allegische reacties Reticulocyten jonge onrijpe rode bloedcellen verlaagd> anemie en beenmergaplasie Verhoogd > anemie LDH enzym breekt zuurstof af komt energie vrij. Foliumzuur helpt bij stofwisseling, kun je niet zelf maken van buitenaf toedienen tekort >afwijkingen foetus, alcohol, darm of leverstoornissen. Vit B12 afkomstig uit voedingstoffen van dierlijke afkomst. Vervoert via de maag naar de dunnedarm, tekort> perinieuze anemie, veganisten, auto immuun ziekte, alcholisten Screening Hb Pathie membraam ziekte verworven aandoening>leukemie Thalassemie erfelijke verandering van hemoglobine, hielprik bij baby’s sikkelcelanemie, doel> op peil houden van rode bloedlichamen
1
ARTRITIS/ JICHT =pijnlijke ontsteking door gekristaliseerd uraat in gewricht ontstaat door grote aanmaak urine zuur CRP creatief proteine>ontsteking of infectie aantonen of uitsluiten Urinezuur gevormd door purines>stof afkomstig uit DNA Ontstaat bij chemotherapie, nierfunctie stoornis, alcohol gebruik vergiftiging met zware metalen Kreatenine klaring> globale schatting van de nierfunctie ATRIUMFRIBRILEREN Kreatinine zie algemeen onderzoek kijk je ivm medicatie gebruik PT INR> stolling bij acenocoumarol en marcoumar BLOEDINGSNEIGING APTT kijken of de bloedstolling goed functioneert nw <25 en 39>, gewricht neus bloedingen en blauwe plekken. PT protrombine test bloedstolling> volgen van bloedstolling medicatie Trombocyten zie anemie bloedplaatjes BLOEDINGSNEIGING APTT onderzoek hoelang het duurt dat bloed stolt PT geeft aan hoelang het duurt dat het bloed stolt bij gebruik van bloedverdunners Trombocyten zie anemie PT-INR> Controle behandeling orale anticoagulantia CHOLESTEROL Zonder HVZ TC/ HDL-ratio slechte cholesterol=LDL zorgt voor HVZ naar beneden met light producten en Becel en vette vis Met HVZ Totaal cholesterol LDL en HDL bij elkaar Glucose nuchter suikerwaarde van het bloed 5.6 en 6,9 mmol/l Triglyceriden vet opslag in het bloed, opbouw vetweefsel, productie cholesterol, energie voorziening,> teveel geeft vetopslag in het bloed HVZ Microalbumine albumine in de urine wijst op nierschade albumine =eiwit nw man <2g/mol vrouw<2,5g/mol COELIAKIE AntitTg-IgA is een antilichaam wat je aanmaakt als je coeliakie hebt Zit het niet in je bloed heb je geen coeliakie
2
DELIER CRP creatief proteine>ontsteking of infectie aantonen of uitsluiten Nitriet(urine) duidt op een bacteriele urine weg infectie DIBETESS MELLITUS TYPE2 Glucose bloedsuiker spiegel 2x boven de 7 =DM HbA1c hemoglobine> ontstaat door versuikering van de hemoglobine in het bloed> nw 53mmol/mol of lager bij DM laatste 6 weken gemiddelde suiker Kreatenine afvalstof van kreatine in de spieren, zegt iets over de werking van de nieren TC/HDL Ratio zie cholesterol Triglyceride zie cholesterol Micro albumine zie Delier Kreatinine ratio uitscheiding van kreatinine in 24 uur, om de beschadiging van de nieren in de gaten te houden. DIARREE Feceskweek, acuut bij ernstig ziek zijn na 7 dagen diarree Parasitologisch onderzoek>10 dagen diarree DIEP VENUEZE TROMBOSE D-dimeer komt vrij bij afbraak van bloedstolsels, verhoging geeft aan dat er een stolsel in het bloed zit maar niet waar. Zwangerschap, ernstige verwondingen en ontstekingen leiden ook tot een verhoogde D-dimeer GENEESMISSELENTHERAPIE Lithium zout wordt gegeven bij manisch depressiviteit. Digoxine verhoogt de contractie kracht van het hart HARTFALEN NT-proBNP zijn cellen die in de hartspier worden aangemaakt , als de druk in het hart toeneemt Hb TSH Glucose zie algemeen onderzoek Na natrium, bij hoge bloeddruk en kan nieren en hart extra belasten bij te veel aan natrium in het bloed K Klaring globale schatting van de nierfunctie
3
HEMCHROMATOSE Stofwisselingsziekte Teveel ijzer in het lichaam ijzerstapeling Prikken bij moeheid, gewrichtsklachten, buikklachten, libidoverlies, onvruchtbaarheid, leververgroting, suikerziekte, huidverkleuring. Ijzerverzadigingsfractie morgens Ferritine MCV zie anemie Alat BSE Hb Glucose, zie algemeen onderzoek Reticulocyt= jonge rode bloedcellen HYPERTENSIE K Glucose zie algemeen onderzoek Microalbumine zie DM TC/HDL ratio LDL zie cholesterol INFECTIE CRP ontsteking waarde van het bloed Leukocyten zie Anemie Leukodifferentiatie onderlinge verhouding tussen witte en rode bloedlichaampjes Nitriet zijn zouten van waterstofnitriet geeft aan als er een UWI is Kweek met resistentie (urine) +MML formulier Fecestest ontlasting MML formulier (HP bacterie zoek je dan) HIV screen kijken of je AIDS kunt aantonen Lues screen kijken of iemand seksueel overdraagbare ziektes heeft Anti stolling tegen CMV cikkelcelziektes vooral bij gekleurde mensen Antistolling tegen EBV aantonen van een doorgemaakte ziekte van Pfeifer Antistolling tegen Helicobacter is een bacterie die bij mensen in de maag voorkomt Antistolling tegen Borralia visrus hepatitis Hepatitis A besmettelijke lever ontsteking overgedragen via feces besmet voedsel en drinkwater Titer hepatitis A na vaccinatie kijken hoeveel antistoffen er in het lichaam aanwezig zijn Hepatitis B HbsAg besmettelijke leveraandoening>geelzucht chronisch kan leiden tot levercirrose/ leverkanker Anti Hbs na vaccinatie Hepatitis C besmettelijke leveraandoening>overgedragen via lichaamsvocht
4
LEVERAANDOENING Alat GGT /ASAT zie algemeen onderzoek NIERANDOENINGEN Kreatinine zie algemeen onderzoek Kreatinineklaring vermogen van de nier om het bloed te zuiveren Microalbumine zie DM Erytrocyten rode bloedcellen in de urine Eiwit, glucose, ery, leuko , nitriet, ketonen, sediment ochtend urine in eigen praktijk OVERGEVOELIGHEID Inhalatie mix allergietest >volwassenen Voedsel mix allergietest> kinderen Specifiek allergeen gericht zoeken naar allergie voor 1 bepaalde stof PROSTAAT EN MICTIE KLACHTEN Sediment uit urine, eigen praktijk Kreatinine zie algemeen onderzoek PSA prostaat specifiek antigeen = eiwit in het bloed wordt gevormd door klierweefsel van de prostaat PSYCHO GERIATRIE BSE Hb Glucose Kreatine TSH ALAT zie algemeen onderzoek K Na zie Delier Vit B12 haal je uit dierlijk voedsel tekort;bloedarmoede, ademnood, angina pectoris geheugen, gebrekkige eetlust. Vit B1 invloed op geestesgesteldheid , depressie, vermoeidheid, spierslapte,spijsvertering Vit B6 = voor spilfunctie/ zenuwstelsel/ verwerking van de vetten, tekort; hoofdpijn diarree, aambeien, haaruitval, jeuk aan geslachtsorganen SCHILDKLIERFUNCTIE STOORNIS TSH BSE zie algemeen onderzoek Leukocyten zie mononucleosis infectiosa Vrij T4 hormoon dat gemaakt wordt in de schildklier en wordt in de lever omgezet in T3 = jodiumatoom. Hypertheriodie= te hoge aantal schildklier hormonen in het bloed Hypotheriodie= te laag aantal schildklier hormonen in het bloed
5
SUBFERTILITEIT niet lukken binnen 12 maanden om zwanger te worden Semenanalyse= om te kijken waarom een man onvruchtbaar , zelf afspraak maken en persoonlijk inleveren. Chlamydia test om te kijken waarom een vrouw onvruchtbaar is. TAI Transient Ischaemic Attack voorbijgaande ischmische aanval BSE Glucose zie algemeen onderzoek TC/ HDL ratio zie cholesterol URINEWEGINFECTIE Nitriet zie delier Kweek+ resistentie na de kweek wordt de medicatie aangepast aan de gevoeligheid van de bacterie voor een bepaald medicijn VITAMINE INSUFFICIENTIE Foliumzuur is belangrijk ivm de rode bloedcellen en de celdeling Vit B1 zie Psycho geriatrie 25-OH Vit D reguleert het niveau van fosfaat en calcium in het bloed Vit B12 zie psycho geriatrie Vit B6 Zie Psycho geriatrie ZWANGERSCHAP EN GEBOORTE meestal aangevraagt door verloskundige BLg+RhD ? Iras ? HbSAg antigeen wat gevonden wordt bij mensen met Hepatitis B of drager zijn. RhD immunisatie opsporen van ernstige foetale anemie Rubella rodehondvirus wat de foetus kan aantasten TSH HB Glucose zie algemeen onderzoek Vrije T4 zie schildklier TSH-R antistoftiter opsporen van foetale schildklierafwijking
6
OVERIGE ONDERZOEKEN Kalium Natrium werkt om de waterbalans in het lichaam op peil te houden Kreatinine zie algemeen onderzoek ACE is voor de regulatie van de bloeddruk zit vooral veel in de longen (sarcoidose) AF An Fosfaat is voor de stevigheid van de botten ALAT zie algemeen onderzoek ALBUMINE eiwitmolecule in bloedplasma zorgt voor de juiste druk in de bloedvaten AMYLASE splitsen moeilijk door het lichaam op te nemen moleculen in makkelijk op te nemen suikers AN FOSFAAT voor stevigheid van de botten Anti CCP ontsteking van de gewrichten Anti TPO auto immuun schildklier ziekte Anti tTg-IgA gluten intolerantietest Coeliakie APTT kijken of de bloedstolling goed functioneert ASAT opsporen van leverziektes Billirubine gele stof die vrijkomt bij de afbraak van oude rode bloedcellen BSE bij ontsteking komen eiwitten vrij die de erytrocyten sneller doen zakken dus hoog BSE Calcium stevigheid aan skelet en gebit Cholesterol vetachtige stof die in de bloedvaten kan gaan zitten waardoor de vaten dicht slibben CK Creatine kinase bij stofwisselingsproces CRP creatief proteine>ontsteking of infectie aantonen of uitsluiten D-dimeer aantonen van bloedstolsel in het bloed> trombose Ferritine zorgt voor de binding van ijzer in de lever en het beenmerg en aanmaak van hemoglobine kan te laag(bloedarmoede) of te hoog zijn (ijzerstapeling) Foliumzuur vit B12 is belangrijk ivm de rode bloedcellen en de celdeling FSH Follikelstimulerend hormoon, stimuleert de rijping van de follikels in de eierstokken bij vrouwen, bij mannen stimuleert het de vorming van zaadcellen. y-GT zegt iets over de functie van de alvleesklier Glucose nuchter of niet nuchter is een brandstof voor het menselijke lichaam te hoog dan vak DM Hb eiwit in de rode bloedcel voor vervoer zuurstof en koolstofdioxide MCV bepalen van de gemiddelde grote van de bloedcellen, geeft info over de oorzaak van de bloedarmoede 7
HbA1c hemoglobine> ontstaat door versuikering van de hemoglobine in het bloed>53mmol/mol of lager bij DM laatste 8-12 weken gemiddelde bloedglucosewaarde HCG (+ B fragment) zwangerschapshormoon kun je aantonen of iemand zwanger is IgA, IgG, IgM antistoffen die gevormd worden bij virussen en bacterien in het lichaam IJzer opsporen of er een teveel aan ijzer in het lichaam zit, kan ervoor zorgen dat je weefselbeschadiging krijgt bij een teveel. INR laat de stolbaarheid van het bloed zien Kalium is voor de zenuwprikkelgeleiding en handhaven van de bloeddruk , Na natrium, bij hoge bloeddruk en kan nieren en hart extra belasten bij te veel aan natrium in het bloed Kreatinine 60/120 wordt in nieren afgebroken, bloedwaarden hoger > verminderde nierfunctie LDH om weefselschade op te sporen na hartinfarct of hemolyse (stuk gaan van bloedcellen) Leukocyten witte bloedcellen>immuunsysteem . allergische reacties leukocytendifferentiatie onderlinge verhouding tussen witte en rode bloedlichaampjes LH wordt geprikt bij vruchtbaarheidsproblemen of te late ontwikkeling van de geslachtsorganen Lithium is medicatie dat bij manisch depressiviteit wordt voorgeschreven om te kijken of het werkt moet je kijken hoeveel er in het bloed zit Magnesium Is nodig voor de energie stofwisseling in het bloed, zenuwprikkeling en goed functioneren van de spieren M-proteine (naast plasmacellen); kan een uiting zijn bij een teveel van een kwaadaardige aandoening NT-proBNP vroegtijdige diagnose stellen bij hartinsufficiëntie(pomp functie van het hart schiet te kort) Oestradiol vrouwelijk geslachtshormoon Progesteron vrouwelijk geslachtshormoon regelt de menstruatie samen met oestradiol Prolactine hormoon wordt aangemaakt in de hypofyse heeft een stimulerende werking op het borstspierweefsel( borstvoeding) PSA is een eiwit in het bloed bij een te hoog PSA kun je prostaatkanker hebben Testosteron speelt een rol bij ontwikkeling van testis en prostaat sper en bot massa en haargroei
8
Totaal eiwit je test de albumine en globuline in het bloed,aangevraagd voor voedingstoestand en functioneren van de organen(verhoogd kan uitdroging zijn, verlaagd nierproblemen) Transferrine verzadiging hoeveelheid ijzer in het bloedserum(of plasma) om te kijken naar ijzer tekort bloedarmoede of ijzer stapeling Triglyseriden nuchter vetopslag in het bloed gaat zich vastzetten op de wanden van de bloedvaten Trombocyten bloedplaatjes gevormd in het beenmerg, tekort>bloedingen teveel> trombose Troponine T sneltest om te kijken of iemand een hartinfarct heeft gehad TSH schildklier hormoon om te kijken hoe de schildklier werkt Ureum afvalproduct bij de eiwitstofwisseling in de lever te kijken of men nierinsufficiëntie heeft, nierstenen,prostaatvergroting of tumor Urinezuur wordt onderzocht bij jicht aanvallen, nierstenen,Teveel kan komen door ernstige bloedarmoede en bloedkanker,gevolg weefselafbraak Vrij T4 schildklier hormoon om te kijken of men een schildklierziekte heeft, komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen SOA seksueel overdraagbare aandoening YGt gestoorde alvleesklier
9
