Algemeen Nijmeegs Studentenblad, februari 2007
A N
S
Propagandist
Commentaar Nijmegen, 14 februari 2007 Lieve Democratie,
D
e laatste tijd lijkt het wel of iedereen de buik vol heeft van jou. In het verre Midden-Oosten wil een aantal moslimfundamentalistische grotbewoners jou simpelweg dood hebben en in Nederland kijkt iedereen weg als ze jou ergens zien staan. Dat laatste is volgens mij vooral te wijten aan de afgelopen verkiezingen: ons land werd al vanaf halverwege september irritant overspoeld met partij-ideeën van de Haagse dames en heren. Voordat de verkiezingstijd goed en wel was aangebroken, was het Nederlandse volk door de onontkoombare politiekgetinte media-aandacht al in ver gevorderd stadium van stemmoeheid en politieke desinteresse. Democratie werd storend. Maar het was niet jouw schuld: Politiek en Democratie werden over één kam geschoren. Zonde, want ik heb je altijd veel fundamenteler en interessanter gevonden dan je dominante vriendje Politiek. Ik mag jou echt heel graag, Democratie. Echt. Ik ben niet je enige aanbidder. Ergens vind ik dat wel jammer: het lijkt me heerlijk om je helemaal voor mezelf te hebben. Lekker met ons tweeën, romantisch tijdens het picknicken bijvoorbeeld, mijn stem laten horen. Helaas zou dat wel je dood betekenen: hoeveel Democratie blijft er nog over met slechts één sympathisant? Cineast Eddy Terstall, NRC-columnist Jan Blokker en Radboudhoogleraar Machiel Karskens staan gelukkig ook achter je. Jan Blokker noemt je in deze ANS dan wel ‘de minst onaardige manier van samenleven’, maar ach, wat zegt dat nou? Die man heeft net een relatiebreuk achter de rug. Democratie, je hebt ons al heel veel goeds gebracht, neem deze ANS bijvoorbeeld. Dankzij jou – bij een enquête kom je toch ook een beetje om de hoek kijken? – weten we nu hoe het ervoor staat met de Nijmeegse studentenverenigingen Carolus Magnus en Ovum Novum. De Nijmeegse studenten hebben massaal hun stem laten horen. Démocratie, je t’aime!
De hoofdredactie
Colofon
Algemeen Nijmeegs Studentenblad, eenentwintigste jaargang, januarinummer. Oplage: 10.000 stuks Hoofdredactie Roel Neijts en Ruud Vos Redactie Maartje Bakker, Maurice van Mill, Pepijn Reeser en Annemiek de Vries Webredacteur Teun Verberne Vaste medewerkers Annelies Beltman, Koos ten Bras, Anouk Broersma, Erik Denessen, Zef Faassen, Benjamin van Gaalen, Christien Havranek, Imke Kerkhof, Maartje Mulders, Sjors Overman, Martine Peters van Ton, Ewoud Rohn en Janneke Wijkmans Eindredactie Bram Balk, Mathieu Janssen, Tim Lamers, Mies Mikx, Tom Raeven, Annemieke van Ramshorst en Iris Ruijs Lay-out Roel Neijts en Ruud Vos Illustraties Dirk Bertens, Marjolein de Reus en Ruud Vos Foto’s FP-Fotografie.nl, Lisa Jacobs, Jos Janssen, Willie Kerkhof en Sjors Overman Foto voorpagina Sjors Overman Foto's middenpagina: Willie Kerkhof, Igo Nijenhuis en Sjors Overman Crypto Maarten Besjes en David Grim Columnisten Mies Mikx en Tom Raeven Strip Joost Lieuwma Advertentie-acquisitie, Administratie en abonnementen (15 euro per jaar) Harry Gorter, Tel: 024-3615653 (alleen aanwezig op dinsdag, woensdag en donderdag). Uitgave Stichting MultiMedia. Dagelijks bestuur Tim Clappers, Karly van Gorp en Tim Lamers. Druk: Drukkerij Offset Service, te Valkenswaard. ISSN 1872-1958 Redactie-adres: Heyendaalseweg 141, 6525 AJ Nijmegen, 024-3612176. E-mail:
[email protected] Website: www.ans-online.nl
2
ANS februari 2007
Deze Maand
4
4 Reisbureau Radboud - subsidiegeld opzuipen op studiereis 5 M# - column 8
7 Het Laatste Oordeel - zwangerschap in een mannelijk kader 8 Amsterdam: New York van Europa - Terstalls politieke kant 11 Sjaak - column 12 Carolus vs Ovum - de tussenstand
12
14 Bar-o-meter - barhangen bij de Filmfirt in LUX 15 iPod - Hein luistert klassiek 16 Carnavalentijn - wie gaat daarvoor niet uit de kleren? 18 'Een rapper in een klassiek orkest' - lache, die Anuar
16
20 De Wijkagent - blijf rustig hangen in Galgenveld 24 Het Issue - democratie in het gedrang 28 Bankrovers - couchsurfing in Glasgow 30 Deze Maand Niet + Joost Lieuwma en Lieve ANS
28
31 Crypto - win nu veel geld! 32 Stof tot Stof - de sokken van Jantien
Het Algemeen Nijmeegs Studentenblad is een onafhankelijk maandblad dat gratis in de binnenstad en op de universiteit van Nijmegen wordt verspreid. Het verschijnt tien keer per jaar in de maanden september t/m juni. De uitgave van ANS wordt mede mogelijk gemaakt door:
www.ans-online.nl
3
Reisbureau Radboud Studieverenigingen met een lege portemonnee misbruiken subsidiegeld om hun pretreisjes te kunnen betalen. Organiseerden studenten in de jaren zeventig nog een gezellige fietstocht over de Veluwe, tegenwoordig vliegt men naar Polen, Rusland of zelfs China om aldaar een kroegentocht te houden. ‘Wij willen gewoon lekker naar het buitenland.’ TEKST: Ewoud Rohn en Annemiek de Vries ILLUSTRATIE: Ruud Vos
B
egeleiders knijpen een oogje dicht, studenten wonen lezingen bij met een fikse kater en brengen bliksembezoeken aan musea om toch maar de benodigde subsidie op te kunnen strijken. Onder het mom van studieverbreding en internationalisering voeren studieverenigingen elk jaar druk overleg over de bestemming van de studiereis. De kosten van het internationale tripje zijn echter nog veel belangrijker; hoe lager de de eigen bijdrage, hoe beter. Om de kosten laag te houden, zijn reiscommissies sterk afhankelijk van subsidiëring door de faculteit, de vakgroep en Stichting Nijmeegs Universiteitsfonds (SNUF). Zolang de studiereis een wetenschappelijk karakter draagt en een toegevoegde waarde heeft voor de opleiding, is een geldsom gegarandeerd. Dit biedt ruimte voor verenigingen om op een creatieve manier binnen deze voorwaarden te blijven. Voor veel studieverenigingen is het voornaamste doel dat hun leden gezellig samen op reis gaan. Dat het wetenschappelijk karakter daardoor in sommige gevallen naar de achtergrond wordt verbannen, is een verwaarloosbaar gevolg. Een bescheiden belronde langs enkele studieverenigingen levert in korte tijd al vier voorbeelden van misbruik op. Cultureel verantwoord abseilen ‘Op onze studiereis naar Polen woonden we in Warschau een lezing bij op de Nederlandse ambassade. Elke avond ervoor waren we tot diep in de nacht gaan stappen. Dat had intussen zijn tol geëist: overal zaten studiegenoten te knikkebollen en een enkeling sliep achterin de zaal zijn roes uit. Van die lezing is me niet veel bijgebleven’, vertelt een 22-jarige student Politicologie. ‘Het was vooral gezellig om met een grote groep in een vreemd land te zijn. De bezoeken aan het Poolse parlement en het kantoor van de Europese
4
Commissie waren eerder stoffig dan nuttig. Uiteindelijk hebben die activiteiten er wel voor gezorgd dat we van SNUF flink wat subsidie konden lospeuteren.’ Hoewel geen enkele studievereniging het met vermelding van naam en toenaam wil toegeven, is het duidelijk dat de geschetste situatie niet uitzonderlijk is. Een woordvoerder van een studievereniging van de faculteit Letteren legt hoe gemakkelijk de eisen van SNUF zijn te omzeilen. ‘Aangezien wij graag op reis willen en de toekenning van subsidie onze enige kans hiertoe is, moeten we zorgen dat het studiegerelateerde karakter wordt gewaarborgd. Helaas zijn het juist de saaie musea en culturele erfgoeden die academisch verantwoord zijn en in aanmerking komen voor een toelage van SNUF. Maar met wat passen en meten lukt het altijd om onze reis zelf in te richten; abseilen is cultureel verantwoord als je dat in een nationaal park doet en slechts een kwartiertje expositie telt al als een bezichtiging. De rest van de dag blijft over om te doen waar we zin in hebben.’ Wie is de leukste aio? Niet alleen de voorwaarde van het studiegerelateerde karakter kan zonder veel moeite worden omzeild, ook de aard van de wetenschappelijke begeleiding, die moet toezien op het academische niveau, wordt ruim geïnterpreteerd. Volgens Harmen Beurmanjer (21), student Psychologie en bestuurslid van de Stichting Psychologenbond, selecteert de reiscommissie een leuke assistent in opleiding (aio) die in het kader van de subsidie meegaat. ‘Het belangrijkste is dat die goed in de groep ligt en met ons mee gaat stappen. De aio ziet niet toe op het wetenschappelijk niveau.’ Kortom, er blijken verenigingen te zijn die doelbewust ruimdenkende en alcoholgevoelige begeleiders uitzoeken. Niet alleen studenten grijpen in de nachtelijke uurtjes
22% van de ondervraagde Carolingers noemt Ovum Novum ‘gezellig’
ANS februari 2007
M
van hun reis begerig naar goedkope lokale drank, aio’s en zelfs docenten willen zich eveneens ontspannen. Sommige docenten trekken zich discreet terug in hun hotel wanneer de studenten op stap gaan, ook al weten ze dat dit de volgende ochtend resulteert in een comateus concentratievermogen van hun studerend reisgezelschap. Bij andere studies zuipen de docenten vrolijk mee; een Biologiestudente zegt dat hun docent zich dermate had bezat, dat hij niet meer kon staan. ‘Met vier man hebben we hem naar zijn bed moeten dragen, hij viel steeds achterover.’ Pretsubsidies SNUF realiseert zich dat haar regels niet waterdicht zijn. Toch subsidiëren ze de meeste reizen; slechts in een enkel geval wordt achteraf gekort op de vergoeding. ‘Het is uitermate lastig om onrechtmatig gebruik van subsidie boven tafel te krijgen’, verklaart Iris Koffijberg, coördinator communicatie en studentenorganisaties. ‘We kunnen natuurlijk het idee hebben dat iedereen ons probeert te bedriegen, maar wij willen ervan uitgaan dat studenten in goed vertrouwen een aanvraag indienen. Binnen onze mogelijkheden controleren we zo goed mogelijk, maar we gaan studenten niet als een stel kinderen behandelen.’ Wellicht moet SNUF haar uitgangspunt nog eens overwegen, want sommige studenten maken grof misbruik van haar goede vertrouwen. Natuurlijk mag er op een studiereis worden gedronken, maar buitensporig gedrag riekt naar fraude. Het zou jammer zijn als studenten door dit soort studiereizen een verkeerd beeld van SNUF krijgen. In de wandelgangen ‘de verstrekker van pretsubidies’ worden genoemd kan natuurlijk niet de bedoeling zijn. ANS
www.ans-online.nl
M#
acht erotiseert. Althans, dat vinden vrouwen. Zouden mannen dat ook hebben? Ik kan me niet voorstellen dat mannen voor bijvoorbeeld Rita Verdonk zouden vallen, als zij premier zou worden. Aan de andere kant: zijn er vrouwen die opgewonden raken van de autoriteit die Jan Peter uitstraalt? Ik persoonlijk niet. Maar dat machtige mannen aan iedere vinger vijf vrouwen kunnen krijgen, heeft een lelijkerd als Mao wel bewezen. Die werd omringd door minnaressen. Kan niet aan zijn goddelijke lichaam hebben gelegen. Zelf heb ik ook last van dit soort groupie-neigingen. Niet bij Mao, want ik val in de regel niet op dode Chinezen. Maar barmannen bijvoorbeeld, de centra van de aandacht in cafés, tja, die doen wat met me. Muzikanten hebben het ook. Ze bespelen het publiek, dat naar hen opkijkt, hoog op het podium. Muzikanten zijn opwindend, weten ook alle gillende meisjes op de eerste rijen bij popconcerten. Er zijn uitzonderingen. Ik was ooit op een oerdegelijke bruiloft met overwegend Nederlandstalige liedjes. De muziek werd verzorgd door Ronnie en Marco, twee bebierbuikte broers van het kaliber ‘voor al uw feesten en partijen’; de Jan Peters van de muziekscene. Ze speelden en zongen voornamelijk nummers van Froger, Joling en Bauer. Foutloos, maar zo vreselijk passieloos, dat ik naar het bruidspaar kon kijken zonder te fantaseren over hun huwelijksnacht. De meeste bandjes zijn wél erg sexy. Het is heerlijk om naar de mannen op het podium te staren. Na een paar concerten smachtende blikken werpen, ontdekte ik dat elk instrument in de band wordt bespeeld door een bepaald type. Drummers, die zie je meestal niet zo goed, die zitten op de achtergrond de sfeer erin te houden. Ze hebben natuurlijk wel een heel aantrekkelijk ritmegevoel. Toetsenisten zijn een beetje de klunzige grappenmakers. Lief, maar erotiserend? Dan de gitarist. Hij zingt ook tweede stem. Hij en de zanger (liefst ook in bezit van een gitaar) zijn veruit het knapst. En dat weten ze. Ergens tussen de toetsenist en de drummer staat de bassist opgesteld. Bassisten zijn relaxed, kijken alsof ze voortdurend binnenpretjes hebben, en bovendien zullen ze van al dat plukken aan die dikke snaren wel sterke vingers hebben. De bassist is mijn favoriete bandlid. Al helemaal als hij contrabas speelt, een instrument dat aan een grote vrouw doet denken. Er is niet veel fantasie voor nodig om jezelf in zijn omhelzing te dromen. De ware aard van de musicerende man blijkt vooral uit de manier waarop hij soleert. Een man die gitaar speelt en alle ogen op zich gericht weet, laat zich helemaal gaan. Dit is zijn moment en dat zullen we weten ook. Hij knijpt zijn ogen dicht en vertrekt zijn mond in allerlei grimassen. Vooral bij de hoge tonen ziet hij eruit alsof hij binnen enkele ogenblikken een orgasme zal gaan beleven. Ik heb dit moment dan ook wel eens treffend horen omschrijven als ‘muzikaal masturberen’. Het is voor de vrouwen uit het publiek bijna een lapdance, ze zijn volledig in zijn macht. Uit de weg, ik heb een kleedkamer te bestormen.
40% van de ondervraagden vindt Ovum Novum 'toegankelijk'
5
Ansjes Ansjes Ansjes Een Ansje mag maximaal 35 woorden bevatten en kost 5 euro. De waarde van de aangeboden goederen mag de 900 euro niet te boven gaan. Uitsluitend mondelinge opgave en contante betaling bij Harry Gorter, tel. 024-3615653 (alleen aanwezig op di/woe/do)
Ansjes
Ansjes
Ansjes
Actief Indonesisch: Ieder jaar twee groepen aan de RU; van januari tot december en van september tot juni. Gegeven ter voorbereiding van stage/leeronderzoek en als doctoraal keuzevak (11 ECTS). Voor informatie, kosten en deelname: drs. Th. Aschurie 024-6961527, zie verder www. socsci.kun.nl/indonesisch.
Ansjes
Ansjes
Ansjes
Wij, een gespecialiseerd uitzendbureau, zijn druk op zoek naar mensen die afwisselend promotiewerk willen doen, denk daarbij vooral aan het uitdelen van promotiemateriaal, voor info bel je 024-360 47 57, BellSupport uitzendbureau.
5 febr.:
hutspot of couscous
5 febr.:
bijbel vernieuwd
14 febr.:
Taizéviering
15 febr.:
soeplezing
21 febr.:
start getijdengebed (elke werkdag)
27 febr.:
crossroads (Engelstalig)
1 maart:
wereldgodsdiensten
www.ru.nl/studentenkerk
Ansjes
Ansjes
Wil je méér dan zeilen alleen? Bij Zeilstichting Aeolus bezorg je als vrijwilliger jongeren die normaal niet op vakantie kunnen de week van hun leven! Kijk op www.meerdanzeilen.nl.
Ansjes
De RU zoekt voor haar Duitse studenten tussen 30 mei t/m 28 juni of tussen 11 juni t/m 10 augustus (of langer) betaalbare kamers in onderhuur gedurende de periode van de taalcursus. Heb je iets of weet je iets? Mail dan naar
[email protected].
Ansjes
Ansjes
Uitzendbureau BellSupport, gespecialiseerd in callcenterwerk, zoekt een assistent intercedent voor ± 12 uur per week. Heb jij ervaring met telefoonwerk en ben je op zoek naar een afwisselende bijbaan, bel ons! 024-360 47 57
Ansjes
Ansjes
Wij van Café De Fuik zoeken een leuke, nieuwe collega! (ongeveer 2 diensten per week). Info achter de bar.
Boost je taalkennis in 2007! Hoge kortingen voor RU-studenten Vreemde talen • Chinees • Duits • Engels • Frans • Italiaans • Russisch • Spaans • Turks *** Nieuw *** • Portugees voor beginners • English writing for students Nederlands voor anderstaligen • Dag- en avondcursussen NT2: alle niveaus En • • • •
meer Webschrijven Speedreading Nieuwe spelling Mindmappen
Ansjes
6
ANS februari 2007
Het Laatste Oordeel
Duffe opsommingen of ultiem entertainment? Iedere maand verschanst ANS zich in de collegebanken om een genadeloos oordeel te vellen over het onderwijs aan de RU. TEKST: Ruud Vos FOTO: Jos Janssen, Malden
A
College: Emancipatie van de man, maandag 15 januari, 10.45 – 11.45 uur, Lammerszaal
Docent: Prof. Peter Mulders
Uitstraling: Uroloog die goed kan richten
Inhoud: Puur wetenschappelijke pikkenparade
Publiek: Massale bijeenkomst van medici, bijna aan het einde van hun latijn
Eindcijfer: 9
www.ans-online.nl
lleen met strategie kan op de maandagochtend na twee hoorcolleges een derde worden geplakt dat tot het eind blijft boeien. Bij Geneeskunde is dit feilloos gelukt. Na twee uur te zijn versuft in colleges over in-vitrofertilisatie en hormooncycli van vrouwen, krijgen de derdejaars studenten nu een luchtiger onderwerp voor hun kiezen: Emancipatie van de man. De keuze van zowel de inhoud als de docent geeft blijk van een waar inzicht in de doelgroep. Tussen de geluiden van studenten door – vele klagen ‘er geen zin meer in te hebben’ – is zachtjes hoorbaar hoe professor Mulders zijn microfoontje test. ‘Een goedemorgen’, groet hij vervolgens, en al halverwege de eerste zin van zijn monoloog eet het publiek uit zijn hand. De uroloog is een ware virtuoos in het geven van colleges: op zijn strakke, heldere uiteenzetting van relevante informatie, gepaard met een uitmuntende PowerPoint-presentatie, valt vanaf de start niets aan te merken. De strekking van het college is dat het begrip zwangerschap niet is voorbehouden aan de vrouw. Mannen spelen een even belangrijke rol in vruchtbaarheid, onder te verdelen in drie stappen. Ten eerste moet hij zich als embryo tot man ontwikkelen, wat afhankelijk is van de genen en hormonen in de vroegste stadia van ontwikkeling. Ter illustratie van wat allemaal kan misgaan, komen foto’s van onderontwikkelde leuters voorbij. Is de man anatomisch correct, dan moet hij ook in staat zijn een erectie te krijgen. Hierbij zijn het zenuwstelsel en de bloedtoevoer van de penis van cruciaal belang. De laatste fase van betrokkenheid van de man is dat hij de vrouw moet bevruchten, oftewel: hij mag geen last hebben van fertiliteitstoornissen. Door gebruik te maken van schematische tekeningen, foto’s en kort opgesomde infor-
matie, heeft het publiek geen moeite met het absorberen van de collegestof. Mulders lijkt te zijn geboren met een gevoel voor humor: Theo en Thea komen meermaals voorbij op het projectiescherm, en Mick Jagger symboliseert de ‘echte man’. Slechts een keer faalt de strategie van humoristische plaatjes. De uroloog onderbreekt zijn betoog even om een terugkerend grapje van hem en een collega te delen met zijn toehoorders. ‘Wij hebben een theorie dat Jamie Lee Curtis eigenlijk een man is, maar dat hij door een stoornis in de toevoer van het actieve testosteron vrouwelijke genitaliën heeft gekregen.’ Geen gelach dit keer, alleen consternatie over wie die Curtis in godsnaam is. Dat kan gelukkig geen afbreuk meer doen aan het college. Zelfs tegen het einde van Mulders’ betoog blijven de studenten actief luisteren. Als er al wordt gekletst, is dat op een zodanig laag volume dat het respect voor de docent ervan afstraalt. Uit het publiek komen geen vragen, de feitelijkheid van de inhoud maakt ze overbodig. Voor het college is een uur ingepland, maar na drie kwartier is Mulders al door zijn stof heen. ‘Ik ben ruim op tijd’, merkt de uroloog op, voordat hij nog een kleine samenvatting van het college geeft. Nog eenmaal passeren Theo en Thea de revue, vergezeld door de tekst ‘Dank U voor Uw aandacht’. Het Laatse Oordeel der Studenten De grapjes en interessante informatie die Mulders vertelt, vallen in goede aarde. De volledige inhoud wordt omarmd: ‘Het is duidelijk en relevant.’ Meerdere malen krijgt de uroloog het label van een ‘enthousiaste, grappige man’, die ‘duidelijk en niet monotoon spreekt’. Negatieve kritiek is minimaal; de snelheid van zijn betoog zou hooguit iets lager kunnen. Een enkeling voegt toe: ‘Jamie Lee Curtis is oud.’ ANS
37% van de ondervraagden vindt Carolus niet 'toegankelijk'
7
Amsterdam: het New York van E Het hart van Europa ligt in Nederland, en het hart van Nederland in Amsterdam. Zo stelt Jordanees en filmmaker Eddy Terstall het zich voor. In de moderne, open samenleving draait het wat hem betreft om gelijkheid en om vrijheid van meningsuiting. ‘Onze eeuwenoude Nederlands cultuurrechten gaan we niet zomaar in vijf jaar tijd weggooien.’ TEKST: Roel Neijts en Ruud Vos FOTO’S: Sjors Overman
M
et licht gebogen schouders zoekt cineast Eddy Terstall (42) een tafeltje in zijn stamkroeg De Kat in de Wijngaert, middenin de Amsterdamse Jordaan. Zachtjes meldt hij dat hij zich de afgelopen dagen niet helemaal fit voelde. De filmmaker hangt zijn jas zorgvuldig over de stoelleuning en bestelt een glas thee bij de barvrouw. Terwijl hij wacht, maakt hij een praatje met haar – Jordanezen onder elkaar. Deze stad, en vooral deze wijk, stroomt door Terstalls bloed: hier woont, werkt en drinkt hij. De passie voor de hoofdstad schemert door in zijn films: zowel Simon – goed voor vier Gouden Kalveren – als De Boekverfilming en Hufters en Hofdames spelen zich af in de Jordaan. ‘Er is niets zo gemakkelijk en authentiek om een verhaal vanuit je eigen omgeving subcultuur te beschrijven. Bovendien tast je de boodschap niet aan en blijft de situatie herkenbaar voor iedereen: aan de grondslag van elke subcultuur liggen dezelfde psychologische patronen.’ Terstall kijkt graag over de grenzen van zijn geliefde buurt heen: heel Nederland, met alle maatschappelijke en politieke ontwikkelingen, is het werkterrein van de gelauwerde filmmaker. Zijn interesse in onze samenleving was al vroeg aangewakkerd. Na de middelbare school koos de jonge Terstall niet voor de filmacademie, maar voor Politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. ‘Op de filmacademie was te weinig aandacht voor de maatschappij. Wanneer je als filmmaker
iets wilt vertellen, is het juist belangrijk om zicht te hebben op de anatomie van onze gemeenschap.’ 10 septemberfilms De rossige regisseur heeft de handen nu vol aan de afronding van zijn trilogie over de moderne, seculiere samenleving. In het eerste deel stond de dood centraal, gekoppeld aan thema’s als euthanasie en het homohuwelijk. ‘Simon was heel duidelijk een zedenschets van Nederland’, illustreert Terstall. De twee delen die nog moeten uitkomen, vallen ook onder deze categorie. Sextet: de nationale bedverhalen behandelt seksualiteit in een zestal korte segmenten, en komt begin mei uit. Terstall hoop dat tegen die tijd al een start is gemaakt met de productie van Vox Populi, de politiekgetinte afsluiter van het drieluik. ‘Daarvoor hebben we nu een budget van 1,2 miljoen euro, volgende week horen we of daar acht ton bijkomt. Als dat het geval is, kan de productie bij wijze van spreken meteen beginnen. Zo niet, dan moeten we het doen met kleinere salarissen en veel korte draaisessies. Echt groots uitpakken kan dan niet. Dat zou jammer zijn, want de film gaat over een politicus in campagnetijd, zodat veel figuranten noodzakelijk zijn.’ Door het geven van zedenschetsen slaat de regisseur een nieuwe weg in, terwijl de thematiek hetzelfde blijft. Terstalls films zijn altijd doordrenkt geweest van maatschappelijke betrokkenheid: een weergave van de libertijnse, zonnige samenleving die Nederland
'Mijn films zijn een parodie op het uit de hand gelopen kapitalisme met enkel luxeproblemen'
8
ANS februari 2007
Europa
kent. ‘Regisseur Robert Jan Westdijk noemt mijn eerdere werk 10 septemberfilms. Die films snijden maatschappelijke thema’s niet echt aan, maar zijn een parodie op het uit de hand gelopen kapitalisme met enkel luxeproblemen. Ik liet Nederland, en vooral Amsterdam, van haar zonnigste kant zien.’ Zodoende hebben zijn films een posterfunctie voor Europa en ook de wereld daarbuiten. Terstall heeft zichzelf bestempeld als ‘propagandist van de Nederlandse filmwereld’. Deze aangenomen positie maakt het hem dikwijls moeilijk om zijn films gefinancierd te krijgen. ‘Tenzij het om een kinderfilm gaat, of de verfilming van een bekend boek, is het in Nederland moeilijk subsidie te krijgen. Films van politieke of maatschappelijke aard hebben geen duidelijke formule. Daarom kiezen de omroepen in de strijd om de kijkcijfers liever voor de financiering van een commerciële film zoals Costa. De subsidiecultuur hier zou moeten zijn zoals in de rest van Europa. Duitsland bijvoorbeeld, is zich bewust van zijn bijzondere positie in de geschiedenis en zijn interessante maatschappij: daar wordt subsidie juist verleend aan films over de Berlijnse Muur en multiculturele happenings.’ Politicus Terstall De Amsterdamse cineast heeft nooit verzwegen dat hij na de voltooiing van het drieluik over Nederland de landelijke politiek ingaat. ‘In ons land is het ongebruikelijk dat een filmmaker de overstap van de kunstwereld naar Den Haag maakt. Voor zover ik weet, heeft alleen PvdA’er Hillie Molenaar dat gedaan. In de rest van Europa, en ook in Zuid-Amerika is het juist normaal dat kunstenaars politiek actief zijn. Het is bijna hun maatschappelijke plicht.’ Momenteel is Terstall al sporadisch actief voor de PvdA. Zo regisseerde hij enkele campagnefilmpjes en geeft hij de partij zo nu en dan achter de schermen advies. Met zijn felle kritiek op de Nederlandse subsidiecultuur doet hij binnen de arbeiderspartij niet veel. ‘Ik ben vooral bezig met buitenlands beleid, met name met het Midden-Oosten. Integratie – de botsingen tussen de traditionele en modernistische kijk op de wereld – en open samenlevingen hebben ook mijn interesse.’ Meerdere partijen, zowel PvdA als VVD en Leefbaar Nederland, hadden de filmmaker al eens benaderd voor een kamerzetel. ‘Over een open samenleving denken de meeste partijen ongeveer hetzelfde. Het verschil is dat de PvdA het thema de laatste tijd meer heeft benadrukt; Wouter Bos zelf vindt een open samenleving erg belangrijk. Ik moest zijn aanbod om op de verkiezingslijst te komen weigeren: Sextet en Vox Populi gaan voor.’ ->
www.ans-online.nl
9
'In de rest van Europa is het juist normaal dat kunstenaars politiek actief zijn. Het is bijna hun maatschappelijke plicht'
Manifest Samen met Hans Teeuwen en Vliegende Panter Diederik Ebbinge stelde Eddy Terstall medio september 2006 een politiek manifest op, getiteld De vrijheid van meningsuiting is net zo on-onderhandelbaar als de gelijkheid. In de verklaring onderstreept het drietal wat de vrijheid van meningsuiting inhoudt. ‘Dat manifest is vrij conservatief: het handelt over de vrijheid van meningsuiting die al duidelijk in de wet staat geformuleerd, en waarover niet kan worden onderhandeld.’ De filmmaker verheft zijn stem, en verduidelijkt: ‘Die vrijheid is ontwikkeld tot een eeuwenoud Nederlands cultuurrecht; dat gaan we niet ineens in vijf jaar tijd weggooien, omdat er opeens wat mensen beginnen te schreeuwen. Dat is de slechtste gunst die Nederland aan zijn allochtone gemeenschap kan verlenen. Wees blij dat moslims in een sfeer komen waar veel dingen bespreekbaar zijn, dat kan heel verlossend werken bij hun knellende religie.’ De schreeuwende mensen die Terstall aanhaalt, zijn enkele CDA-ministers, waaronder minister van Ontwikkelingssamenwerking Van Ardenne. ‘Nota bene in de Jemen Times zei Van Ardenne dat seculiere opiniemakers in Nederland gevaarlijk bezig waren: “Achter een façade van tolerantie gaat een wereld van haat schuil tegen andersdenkenden.” Ik dacht even dat ze sprak over moslimfundamentalisten, maar ze had het over ons, de Nederlandse kunstenaars.’ De rechtervleugel van het CDA, waaronder Van Ardenne, Donner en Van der Hoeven, is volgens Terstall helemaal niet blij met de vrijheid van meningsuiting: ‘Die zou twijfel zaaien in de hoofden van religieuze mensen. De vrijheid van meningsuiting werd gedegradeerd tot het recht om te beledigen. Bovendien werd de suggestie gewekt dat fundamentalistische gelovigen gelijk hebben, dat je geen kritiek mag hebben op het geloof. Hoe is dat mogelijk in Nederland? In de jaren zeventig jaren ging het er een stuk harder aan toe: de kerk werd indertijd veel meer uitge10
daagd dan wat nu met de islam het geval is, terwijl er nu veel meer noodzaak toe is.’ Bovendien zei minister Donner kort na uitspraak van Van Ardenne dat hij het jammer vond niet over de juridische middelen te beschikken om de kruisigingsact van Madonna te verbieden. ‘Nog een aanleiding voor het manifest’, zegt Terstall. ‘Natuurlijk heeft hij alle recht om dat te zeggen, maar als Minister van Justitie is het niet verstandig. Aangezien hij ook verkiesbaar was, wilde ik wel eens weten of Donners partij achter zijn bewering stond en wat andere partijen van de twee CDA-uitspraken vonden. Samen met Hans Teeuwen en Diederik Ebbinge heb ik toen het manifest opgesteld. Wij vonden dat de kiezer daar recht op had, zo vlak voor de verkiezingen.’ Individuele vrijheid ‘Vrijheid van meningsuiting is een belangrijk instrument voor burgers’, benadrukt Terstall. ‘Uitspraken als die van de CDA-ministers geven islamitische gezaghebbers bijvoorbeeld de macht om hun gemeenschap te overtuigen dat de vrijheid van meningsuiting tegen hen is gericht. Maar die vrijheid wendt zich nooit tegen burgers, enkel tegen zij die de waarheid willen monopoliseren en de macht willen houden. De vrijheid van godsdienst gaat niet over de collectieve godsdienst maar over de individuele vrijheid: je mag je leven op alle gebieden zelf inrichten, dus ook op religieus vlak. Gezagsdragers mogen hun gemeenschap niet opdragen hoe te geloven. De individuele gelovige moet worden beschermd tegen heersende dogma’s.’ Het manifest werd uiteindelijk ondertekend door alle partijen, van de SP tot de PVV van Geert Wilders. Twee partijen tekenden niet: de ChristenUnie en het CDA. ‘De liberalen binnen het CDA, waaronder Bot, Verhagen en Wijn hadden best willen ondertekenen, maar zij zagen het manifest als een partijpolitieke move van de drie opstelANS februari 2007
lers.’ Wouter Bos diende het manifest in als motie in de Tweede Kamer. ‘Bos was ervan overtuigd dat de meerderheid zou instemmen, aangezien alle partijen het manifest al hadden ondertekend. Het CDA was uiteraard erg boos, omdat het was gebruikt om de coalitie uiteen te spelen’, zegt Terstall met een brede glimlach op zijn gezicht. Eén Europa In de optiek van de regisseur heeft Nederland een speciale plek veroverd in Europa en Europa in de wereld. ‘Nederland heeft een voorbeeldfunctie in Europa: in ons land was de eerste wetgeving over euthanasie en homohuwelijk. Andere landen nemen het over.’ Terstall spreekt zich expliciet uit over de onvermijdelijkheid van de Europese eenwording. ‘Ik kan nu al voorspellen dat de Denen en de Spanjaarden de komende tien jaar steeds meer zullen beseffen hoe ze op de Grieken en Zweden lijken. Noordwest-Europa is een bijzonder stukje wereld, met een gemeenschappelijk waardenpatroon. Europeanen hoeven maar over de Oeral, de Middellandse Zee of zelfs de Atlantische Oceaan te kijken, om te zien hoeveel politiek cynisme, onderdrukking en eigenbelang er in de rest van de wereld is. Door te zien wat we niet zijn, gaan we langzaam beseffen wat we wel zijn. ‘Europa zal steeds meer een waardige gemeenschap worden, dat kan niet anders. Het is een van de plekken waar het idee van open samenleving – gelijkheid, persvrijheid et cetera – het best wordt beleden. Als ik meereis met culturele uitwisselingen van Buitenlandse Zaken, en met journalisten en beleidsmakers in contact kom, valt me op hoe geliefd ons continent is. Iedereen wacht op Europa, verwacht iets van Europa. Alleen in Europese landen worden beslissingen genomen waarbij de regeringen geen eigenbelang hebben, zoals bijvoorbeeld het verstrekken van landbouwsubsidies. In Amerika of China is zoiets ondenkbaar. Europa kan een leidende rol spelen wat betreft milieubeleid, en kennelijk heeft het koloniale verleden een positieve invloed op ons gehad. Doordat we al veel mensen uit voormalige kolonies over de vloer hebben gehad, hebben we veel meer inzicht gekregen.’ Terstall is ervan overtuigd dat de Europeanen de situatie in Irak veel slimmer hadden aangepakt dan de Amerikanen. ‘Europa zou veel voorzichtiger zijn geweest en met meer begrip voor de plaatselijke cultuur te werk zijn gegaan. De VS hebben de problemen niet kunnen oplossen, doordat ze het zo dom hebben aangepakt. Ze waren te naïef en hadden voor dezelfde aanpak gekozen als destijds in Duitsland, Korea en Japan: de oorlog winnen en de dictator verdrijven, dan is de bevolking tevreden en dankbaar. Ja, dat zou zo zijn, ware het niet dat sommige betrokken partijen belang hebben bij conflicten. Landen als Iran en Saoedi-Arabië zetten gemeenschappen tegen elkaar op vanwege de olie, en het internationale terrorisme wil chaos creëren. Wat hebben de Amerikanen nu eigenlijk gebracht, als Irakezen niet eens hun boodschappen kunnen doen zonder gevrijwaard te blijven van drive-by shootings en bomaanslagen?’ Het uitdrukken van zijn laatste peuk, waarmee de cineast cirkeltjes draait in de asbak, kondigt het slot aan van zijn betoog. ‘Europa is een plek waar Amsterdam New York kan zijn, en Berlijn en Parijs een soort Washington. De Oost-Europese staten zijn dan zoals de zuidelijke staten van de VS: iets achtergesteld. Daar komen bij wijze van spreken voorlopig de werklui en de soldaten vandaan, totdat ze emanciperen. Heel cynisch is dat, maar wel een beetje wat nu aan de hand is.’ ANS www.ans-online.nl
E
Sjaak
en confessie erdoorheen gooien in een column om de zoveel tijd kan geen kwaad, zo vertelde mijn columnleraar. Om die zak ook eens te plezieren, zal ik eens wat zeggen: ik ben vaak verbijsterd. Over een Marokkaans gezin dat niet in de buurt bij andere Marokkaanse gezinnen gaat wonen, maar het gaat zoeken in een blank gehucht. Over het feit dat steeds meer programma’s op tv mogelijk worden gemaakt door telefoonmaatschappijen, leenbanken en slagers. Maar al helemaal vreemd vind ik dat op de universiteit niet meer wordt gepest. Waar op de middelbare school pestprotocollen moeten worden opgesteld omdat bullebakken zielige kindjes in de vijver smijten en met passers bestoken, is het op de universiteit een waar paradijs voor de middelbareschoolmelaatse. Het dragen van idiote kleding, ervoor uitkomen dat je wel eens gedichten schrijft en het voeren van eendjes: op de Alma Mater zijn het geen redenen om iemand totaal verrot te meppen. Teken van beschaving? Mooi? Helaas, ik vind weinig mooi, en ook dit vind ik met een haast vanzelfsprekende vanzelfsprekendheid een vreselijke ontwikkeling. Wie niet wordt gepest terwijl daar wel reden voor is, bloeit namelijk op tot een afschuwelijke mispel die in de eerlijke cultuur allang om zeep was geholpen. Niet te filmen, zulk onuitstaanbaar gedrag dat hierdoor vaak ontstaat. Een perfect voorbeeld hiervan vormt Jakhals Isolde. Voor de geweldige mensen die niet tegen een uur Matthijs van Nieuwkerk kunnen die in De Wereld Draait Door alles leuk vindt en stiekem in zijn hart een 'bloemenkind' is (treurig genoeg haal ik werkelijk de beste man aan): Isolde is een soort van vrouw die om de dag met een camera op pad mag, huntend naar het heetste nieuws. In al haar naïviteit stelt ze aan de hotte mensen in het nieuws vragen van het niveau intakegesprek mongolenopvanghuis, laat ze een man het filmpje monteren en voici: een programmamaakster is geboren. Een programmamaakster, jawel, want zo profileerde bosnimfje Isolde zich laatst op de kijkbuis. Het is dat mijn plasmascherm zo veel duiten kostte, want anders had ik hem (of haar, waarschijnlijk zijn tv’s vrouwelijk, ze zijn namelijk zeurderig, ouderwets, traag en ergerlijk) het raam uitgesmeten en daarna zou ik gedanst hebben op het feit dat ik de komende tijd niet naar Isolde, Matthijs, Mart Smeets, Giel Beelen, Sieger Sloot, Joost Prinsen en Sophie Hilbrand zou hoeven te kijken. Het schijnt, zo las ik laatst in een Viva op de wc, dat pesten op het werk lekker vaak gebeurt, in tegenstelling tot op de universiteit. Koffiejuffrouw opsluiten in de voorraadkast, excuusallochtoon varkensvlees serveren, de homo van loonadministratie het raam uitgooien en via msn mededelen dat je de stagiaire helemaal kapot gaat maken; van dat werk. Dat soort gepest is niet leuk, maar dient ervoor om mensen met hun debiele smoelwerk op het feit te drukken dat ze niet op de goede plek zitten. De kans dat er bij De Wereld Draait Door gepest wordt, acht ik echter niet bijzonder groot. Daar is Matthijs te veel bloemenkind voor. Als Matthijs nu de hulp van Giel Beelen inroept en de brutale radiorebel suiker door Isoldes benzine laat mixen, zou het nog goed kunnen komen. Go Giel!
11
Carolus
N.S.V. Carolus Magnus Opgericht: 1928 Dies: 1 februari Kleuren: Zwart, zilver en oranje Zinspreuk: 'O tempora, O mores!' (‘o tijden, o zeden!’) Ledenaantal 2006-2007: 412 leden Man-vrouwverhouding: 60 procent / 40 procent HAN-RU verhouding: 10 procent / 90 procent Peter Flierman Preses Leidse Studenten Vereniging Minerva ‘Minerva heeft alleen via de Landelijke Kamer van Verenigingen contact met studentenverenigingen uit Nijmegen. Met onze corporale zusterverenigingen is het contact veel intensiever, we nodigen elkaar bijvoorbeeld uit voor borrels en gala’s. Met verenigingen uit de Keizerstad is dat niet het geval, want daar zit geen studentencorps. Carolus verkondigt dat hun voorganger ooit was aangesloten bij de Algemene Senaat Vergadering. Dat is echt grote onzin: het is bijkans ondenkbaar dat een papenstad onderdeel van de corpora zou zijn. ‘Nijmegen heeft, voor zover ik weet, een sterke disputencultuur. De stad barst van de losse onafhankelijke disputen waarin mensen zich verenigen, wat wellicht ten koste van de ‘grote’ studentenverenigingen gaat. Tot slot speelt het feit dat Nijmegen een behoorlijke stad is en een aardig uitgaansleven kent zeker een grote rol. Daardoor is de behoefte aan een vereniging om iets leuks te doen misschien minder. Ik denk in ieder geval dat het gebrek aan alternatieven een van de redenen is dat het Leidse studentenleven zo op verenigingen is gericht. ‘Carolus heeft mijn voorkeur boven Ovum Novum. Het is een persoonlijke reden: de huidige praeses van Carolus Magnus, Menno Sijstermans, was een van mijn beste vrienden op de middelbare school. Via hem ben ik een aantal keren in Nijmegen geweest, ook op de Kroeg van Carolus; zeer positieve ervaringen.’ 12
Het gaat goed met het verenigingsleven in Nijmegen: Ovum Novum haalde dit collegejaar maar liefst 61 procent meer eerstejaars binnen dan in 2005. Carolus Magnus kreeg 32 procent extra – ook niet verkeerd. Zijn de imagoproblemen van de verenigingen de wereld uitgeholpen? ANS maakt de balans op: hoe populair zijn Carolus Magnus en Ovum Novum anno 2007?
TEKST: Roel Neijts FOTO’S: FP-Fotografie.nl
S
lechts 4 procent van de Nijmeegse studenten is aangesloten bij de studentengezelligheidsverenigingen N.S.V. Carolus Magnus en N.S.V. Ovum Novum. Bovendien behoren deze verenigingen niet eens tot de illustere Algemene Senaat Vergadering: de verenigde corpora. Deze traditionele en vaak oude corpsverenigingen, waaronder het Leidse Minerva en Amsterdamsch Studenten Corps, zijn de grootste spelers in het verenigingsleven van Nederland. Zo heeft het Amsterdamse corps ongeveer 3200 leden. Daar steekt Ovum Novum, met haar 237 studenten, toch wat schraal bij af. Na een lange tijd van lage ledeninstroom, zijn de Nijmeegse verenigingen nu fors groeiende: dit jaar zijn meer eerstejaars te porren voor een lidmaatschap. Carolus mocht meer dan zeventig nieuwkomers begroeten en concurrent Ovum zelfs meer dan tachtig. Alexander Gras, oud-preses van Carolus Magnus meldde vorig jaar in Vox dat de vooroordelen tegenover gezelligheidsverenigingen afnemen: ‘In plaats van je bij voorbaat al tot fout te bestempelen, zijn eerstejaars nieuwsgierig en ze willen weten wat je te bieden hebt.’ ANS was benieuwd hoe de huidige beeldvorming, ook
54% van de ondervraagden vindt dat Carolus Magnus zichtbaar is in het Nijmeegse studentenleven
ANS februari 2007
vs Ovum onder ouderejaars studenten, is gesteld. Zijn de Nijmeegse verenigingen upcoming en geaccepteerd door de gehele studentengemeenschap? We vroegen meer dan vijfhonderd studenten om hun mening over de twee ‘echte’ studentengezelligheidsverenigingen Carolus Magnus en Ovum Novum. Begrippen als ‘traditioneel’, ‘gezellig’, ‘dominant’, ‘machtig’ en ‘toegankelijk’, moesten per vereniging worden beoordeeld. Daarna mochten de begrippen slechts aan één vereniging worden toegewezen. De resultaten staan hieronder en tevens onderaan de pagina's van dit nummer.. Carolus de Machtige Carolus Magnus is de oudste studentenvereniging van Nijmegen. Zijn voorganger, Societas Studiosorum Noviomagensis Roland, werd al in 1928 opgericht, vijf jaar na de stichting van de Katholieke Universiteit. Pas 62 jaar na de oprichting van Carolus namen enkele studenten het initiatief om een eigentijdse vereniging met een ‘nieuw, uniek, vernieuwend en minder traditioneel jong karakter’ op te richten. Ovum Novum was geboren. Dat minder traditionele karakter straalt volgens de ondervraagden na zeventien jaar nog steeds van ze af: slechts 14 procent omschrijft het nieuwe ei als ‘traditioneel’, al vindt eenderde daarvan de vereniging ‘zeer traditioneel’. Carolus Magnus scoort op dit gebied hoger: 65 procent heeft de indruk dat tradities bij de oudere vereniging hoog in het vaandel staan. Meer dan driekwart van de ondervraagden vindt de Carolingers traditioneler dan Ovianen. Op begrippen van de oude stempel scoort Carolus sowieso goed: ‘dominant’, ‘prominent’ en ‘machtig’ worden stuk voor stuk aan de meest traditionele studentenvereniging toegewezen. Ovum Novum verdient haar punten met begrippen als ‘toegankelijkheid’ en ‘toegankelijk voor hbo’s’ en ‘waarborging van individualiteit’. Hierdoor lijkt Ovum wat vriendelijker voor de Nijmeegse student. Dat kan ook bijna niet anders met de vrolijke huiskleuren eigeel-geel en kek paars. Wie is de beste? Belangrijker dan welke begrippen het meest van toepassing zijn, is misschien wel de vraag of de verenigingen iets toevoegen aan het Nijmeegse studentenleven. Carolus Magnus is volgens de respondenten de belangrijkste van de twee: iets meer dan de helft, 59 procent, vindt deze vereniging van toegevoegde waarde voor studerend Nijmegen. Voor Ovum ligt dat percentage op 46 procent. Twee op de vijf studenten vinden Ovum juist onbelangrijk. Voor Carolus was dit slechts bij eenderde van de respondenten het geval. Sommige studenten vonden de laatste vraag in de enquête: ‘Als je lid móet worden van een van de twee studentenverenigingen, op welke zou je keuze vallen?’ blijkbaar te lastig. Bijna eenvijfde weigerde deze vraag – die zonder verdere verplichtingen was – te beantwoorden. Met slechts 4 procent verschil bij deze vraag, wint de oudste, meest traditionele en grootste studentengezelligheidsvereniging van Nijmegen, N.S.V. Carolus Magnus, op een haar na van Ovum Novum. Het is 1 – 0 voor Karel de Grote. ANS Dank aan Tim Lamers voor het verwerken van de statistieken. www.ans-online.nl
N.S.V. Ovum Novum Opgericht: 1990 Dies: 20 mei Kleuren: Geel en paars Zinspreuk: ‘Ovum maakt je studie af’ (wisselt jaarlijks) Ledenaantal 2006-2007: 237 leden Man-vrouwverhouding: 35 procent / 65 procent HAN-RU verhouding: 20 procent / 80 procent
Sabrina Brandt Assessor secundus Amsterdamsch Studenten Corps ‘Het Amsterdamsch Studenten Corps is op dit moment met 3200 actieve leden de grootste studentenvereniging van Nederland. Dit is niet zo verwonderlijk, aangezien Amsterdam een enorme studentenstad is waar jaarlijks meer dan tienduizend nieuwe studenten binnenkomen. Dit schaalverschil speelt een rol in het formaat van de studentenverenigingen. ’Over het verenigingsleven in Nijmegen kan ik eigenlijk niet veel zeggen. Percentueel gezien zijn in Amsterdam ook maar weinig studenten lid. Het gaat er uiteindelijk om dat de studenten het binnen de vereniging leuk hebben, een kleine organisatie betrekt denk ik juist alle leden bij het verenigingsleven. Als de vereniging weinig leden trekt, kan dat aan haar karakter liggen. Of misschien organiseren Nijmeegse studenten zich in studieverenigingen of andere civiel-maatschappelijke organisaties.’
42% van de respondenten vindt dat Ovum Novum zichtbaar is in het Nijmeegse studentenleven
13
Was de kroeg van afgelopen avond de kater niet waard? Om vergissingen te voorkomen zoekt ANS het Nijmeegse nachtleven tot op de bodem uit. Laat je adviseren door de Bar-o-meter. Deze maand:
LUX Filmflirt TEKST: Marleen Bakker en Pepijn Reeser ILLUSTRATIE: Dirk Bertens
V
oor veel happy singles bestaat de dagelijkse realiteit van het vrolijke vrijgezellenleven uit een leeg bed in een kille studentenkamer. Voor de student die de koude wintermaanden niet alleen wil doorbrengen, biedt LUX Filmflirt wellicht uitkomst: een avondje lekker zwijmelen bij een romantische film om vervolgens andere singles te leren kennen op de afsluitende borrel. De film begint om acht uur, maar filmflirters zijn vanaf half acht welkom in het knusse Cinemariënburg. De tafeltjes staan dicht bij elkaar, wat het onmogelijk maakt rond te lopen zonder andere mensen aan te stoten. Gastvrouw Doro Krol verwelkomt iedereen hartelijk en probeert mannen en vrouwen al direct aan elkaar te koppelen. Met haar schelle stem sommeert ze barhangers om op de andere sekse af te stappen, een advies dat in de wind wordt geslagen. De gratis consumptiebon wordt door de aanwezige mannen – type Volkskrant-lezende veertiger in spijkerjasje – besteed aan een kop koffie. Enkele kortharige vrouwen nippen voorzichtig aan een wijntje. Om dit standaard links-intellectuele LUX-publiek op de versiertoer te krijgen, zal de alcohol nog rijkelijk moeten vloeien. Seks of gezelligheid De overenthousiaste Doro kiest uit de ongeveer dertig aanwezigen beurtelings een man en een vrouw die tijdens de film naast elkaar moeten zitten. Hierdoor blijft een vijftal gedesillusioneerde mannen eenzaam achter; zij worden op goed geluk de zaal in gestuurd. Gelukkig heeft een rijpe vijftigplusdame geen bezwaar tegen een student als buurman. Wanneer er vlak voor aanvang nog twee studentes binnenkomen, sleurt Doro direct potentiële partners uit hun zetel. Helaas blijken de dames niet voor een flirt maar voor de film te komen. ‘De barman lachte ons uit toen hij zag dat we kaartjes voor de Filmflirt hadden’, vertelt Annefé de Boer (20), die een opleiding volgt aan de toneelschool in Utrecht. De film waarvoor zij is gekomen, heet Paris je t’aime en bestaat uit twintig korte liefdesverhalen. Tijdens een scène waarin twee vampiers elkaar bij wijze van tongzoen hartstochtelijk in de nek bijten, wordt er gespannen gegniffeld. Verder blijft het angstvallig stil. 14
9% van de ondervraagden omschrijft Ovum als ‘machtig’, 28% omschrijft Carolus Magnus als ‘machtig’.
ANS februari 2007
Bar-o-meter 5 of 9
Der Freischütz Carl Maria von Weber
Hein van den Berg (25), vijfdejaars Geschiedenis
Locatie: fitnesszaal Gymnasion
Wat moet ik me bij ‘Der Freischütz’ voorstellen? ‘Dat is een romantische opera. Het is een zoetsappig verhaal over een jager die een pact met de duivel sluit om het hart van een vrouw te veroveren. Uiteindelijk komt alles goed natuurlijk.’
Na afloop neemt Doro haar taak als pimp weer op zich en drijft ze de flirters in een gereserveerde hoek van het café. De schuchtere Thomas, op het eerste gezicht een dertigplusser, blijkt pas 24 jaar oud te zijn. Hij probeert met de twee studentes een gesprek aan te knopen over zijn kantoorbaan in de staalindustrie, maar weet ze helaas niet te boeien. Thomas is een frequent bezoeker van de Filmflirt. ‘Vorige keer had ik hier bijna iemand opgepikt. Het ging helaas fout toen ik zei dat ik haar aan de oude kant vond.’ Trillende handen en zweetdruppeltjes op zijn lip zijn stille getuigen van nervositeit. Zijn priemende ogen dwalen rusteloos door het café, hij draait constant met zijn bierglas en stelt zich niet voor aan mannelijke tafelgenoten. Als hij ten slotte stelt dat in ieder mens wel een moordenaar schuilt, lijken zijn kansen op seks definitief verkeken. Koppeltjes ontstaan er nauwelijks; alle bezoekers verzamelen zich aan de bar en het sjansen beperkt zich tot een dapper ‘hoi’ wanneer iemand zich naar het toilet begeeft. De blonde gastvrouw probeert de groep wakker te schudden uit de seksuele winterslaap en werpt zich op als een actieve bemiddelaar: ‘Misschien moeten jullie telefoonnummers uitwisselen’, adviseert ze twee aanwezigen die amper een minuut met elkaar in gesprek zijn. Generatiekloof Het concept is leuk, maar de kans dat je hier als student een scharrel vindt, is nihil – tenzij je een voorkeur hebt voor iemand die oud genoeg is om je vader of moeder te zijn. Ook in dat geval is er geen garantie op succes, want de mannen zijn niet op veroveringstocht en zwoele blikken van wulpse dames op leeftijd blijven uit. De Filmflirt is een gezellige avond voor mensen van middelbare leeftijd, waar een enkele wanhopige freak niet ontbreekt. De overenthousiaste gastvrouw positioneert zich naarmate de avond vordert bij de uitgang om iedereen die ervandoor wil op andere gedachten te brengen. Wanneer Doro beseft dat dit niet gaat lukken, neemt ze afscheid met een gabberhandje, waarna ze de vuist op haar borst drukt en afsluit met ‘yo’. ‘Dat doe ik met mijn zoon ook altijd.’ ANS www.ans-online.nl
Luister je veel naar dit soort muziek? ‘Ja, ik luister alleen maar klassiek en dan vooral romantische werken, zoals deze opera. Het is mooi om te horen hoe de tekst en de muziek elkaar aanvullen om samen sfeervolle scènes te creëren.’ Een erfenis van je ouders? ‘Nee, mijn ouders luisteren zelden naar klassieke muziek. Zelf heb ik nooit een andere passie gehad. Op mijn twaalfde kocht ik mijn eerste cd: de Zesde Symfonie van Beethoven.’ Is lage cultuur niet aan jou besteed? ‘Spreken van hoge en lage cultuur vind ik behoorlijk snobistisch. Ik ben van mening dat je moet kiezen voor de muziekstijl waar je de meeste voldoening uit kunt halen. In de kroeg en bij vrienden hoor ik wel andere muziek, maar ik voel geen behoefte me daarin te verdiepen.’ Heeft het studentenleven je niets nieuws gebracht op het gebied van muziek? ‘Nou, ik ken best veel studenten die ook naar klassiek luisteren. Met hen wissel ik veel muziek uit, zodat ik steeds weer andere werken krijg te horen. Ook ga ik hier in Nijmegen geregeld naar De Vereeniging voor een klassiek concert. Als het niet is uitverkocht, kun je als student voor slechts acht euro een kaartje kopen.’
TEKST
EN FOTO: Teun Verberne
43% procent denkt dat Carolus het gezelligste is. 37% denkt juist dat Ovum Novum het gezelligste is.
15
Ja die mokkel, ja die pol die wil ich putzen, Ja die mokkel, ja die pol die wil ich haân, Ze maakt me hie, ze maakt me ha, Ze maakt me falderaldera
FOTO'S: FP-Fotografie.nl
- Jan Wolkers, Turks Fruit
For this was on seynt Valentynes day, Whan every foul cometh ther to chese his make, Of every kinde, that men thenke may; And that so huge a noyse gan they make, That erthe and see, and tree, and every lake So ful was, that unnethe was ther space For me to stonde, so ful was al the place. - Geoffrey Chaucer, Parliament of Foules
Anuar wil niet beroemd worden, toch is hij de hoofdact van StuKaFest. Een verlegen jongen, maar ook druk en ad rem. Met een show die licht verteerbaar vertier biedt, en onder het oppervlak volop boodschappen herbergt.
‘H
et liefst was ik nog tien jaar oud geweest. Ik probeer altijd het speelse van een kind in me te hebben.’ Anuar Aoulad Abdelkrim (28) is klein van stuk en zijn hoofd gaat schuil in een royale capuchon. Op het podium vertelt hij over dingen die hij doet: kinderlijk spontaan en een tikkeltje tegendraads. Toch is hij hard op weg naar volwassenheid in de cabaretwereld. Zelf blijft hij zich vastberaden een stand-upcomedian noemen. Hij weigert zich namelijk aan te passen aan de gevestigde cabaretiers met ‘hun piano’s, liedjes, gedichtjes en diepgang’. In 2004 won Anuar het Cameretten-festival. Nu voert hij zijn avondvullende show Ik ben… op in heel Nederland, van Gorredijk tot Gorinchem. Op 1 februari is hij te gast in Nijmegen. Daar is hij de hoofdact van StuKaFest, het festival waarbij artiesten optreden in studentenkamers. Anuar bewoont een flat in de Utrechtse wijk Overvecht, waar hij tot zijn eigen verontwaardiging zijn buren niet eens kent. We ontmoeten Anuar op een terras onder de overkapping van het winkelcentrum in zijn buurt. In efficiënt Nederlands, lidwoorden inslikkend en op topsnelheid, ratelt de Utrechter zijn verhaal. Totdat er tot drie keer toe een man langsloopt met een oorverdovend rammelend karretje. Anuar roept uit: ‘Hé meneer! Dit is een interview, man!’ En met een brede grijns: ‘Kijk, hij lijkt op mij! Geloof me, hij is irritant, net als ik. Hij loopt bewust telkens langs.’ Je eerste theatershow heet ‘Ik ben…’ Wie ben je, behalve irritant? ‘Ik geloof dat iedereen veel verschillende personen in zich heeft. Hangend op de bank ben je een ander type dan met vrienden in 18
‘Ik voel me een rapper in een klassiek orkest’ TEKST: Maartje Bakker FOTO: Lisa Jacobs een discotheek; in een voetbalstadion ben je weer anders dan wanneer je in de bibliotheek zit te lezen. De invloed van de omgeving op ieder mens is groot, terwijl je dat nooit beseft. Dat is niet erg. Zo blijft contact interessant en spannend. Ik probeer al mijn persoonlijkheden te zijn in anderhalf uur. Ik wil laten zien wie ik ben als persoon; qua karakter, niet qua afkomst. Een ondeugende, vrolijke, charmante jongen die met een knipoog in de maatschappij staat. Daarnaast is de titel Ik ben… omdat het mijn eerste programma is. Ik stel mezelf voor.’ Wil je dat het publiek zich ergens van bewustwordt door het bijwonen van een show? ‘Nee. Ik wil mensen gewoon lekker laten lachen. Er zijn vierhonderd cabaretiers in Nederland en iedereen wil zijn boodschap kwijt. Een politicus lukt het al niet om te overtuigen, laat staan een komiek. Ik kan wel doen alsof ik alles beter weet, maar ik ben pas 28. Driekwart van de mensen heeft meer levenservaring dan ik. Ik geef mijn visie, mijn manier van denken.’ Toch staat in de aankondiging dat je het hebt over serieuze thema’s als de verharding van de maatschappij en individualisering. Weet je zeker dat je de zaal niets wil meegeven? ‘Ik probeer te vertellen alsof ik niets vertel. Toch kan ik niet anderhalf uur op een podium staan zonder iets inhoudelijks zeggen. Als je gaat ontleden, kom je boodschappen tegen. Heel veel boodschappen zelfs. Denk maar niet dat ik ze ga verklappen, ik moet nog anderhalf jaar met deze show.’ Kom op, die boodschappen zijn bedoeld om te worden gehoord. ‘Nou, goed. De hoofdboodschap ben ik zelf: ik speel bewust heel veel mensen, omdat ik echt zo ben en wil zijn. Daarnaast zijn er subboodschappen, bijvoorbeeld dat de maatschappij steeds harder wordt. Wat ik ook wil meegeven: wees gewoon jezelf. Ik ben van plan mijn hele leven mijn gevoel te volgen. Als mijn gevoel over vijf jaar zegt: word bakker, dan word ik bakker. Sommige
mensen die op kantoor werken, zeggen dat ze bijvoorbeeld liever schoonheidsspecialiste zouden zijn. Doe dat gewoon, volg je hart, doe je ding! Dat is wat ik wil uitstralen. ‘Verder speel ik veel irritante typetjes op het podium. Niet om een zaal te ergeren; ik wil er iets mee bereiken. Een voorbeeld: in de Konmar dragen de medewerkers T-shirtjes met: “Kan ik u helpen?” Ik vertel in mijn show dat ik antwoord geef. Of ik vraag in een kledingwinkel of ik een paspop mee het hokje in mag nemen. Mensen vinden zoiets irritant. Het wordt heel snel als raar gezien, terwijl afwijkend gedrag juist heel grappig kan zijn.’ Doe je zulke originele dingen ook op straat? ‘Mijn materiaal is helemaal gebaseerd op dingen die ik om me heen zie gebeuren. Ik verzin niets; dat zou ik niet onthouden. Als ik iets meemaak, dik ik het aan en op een gegeven moment wordt het lachen. Ik kijk hoe ver ik kan gaan. Het lastigste is het om een goede grap te ontwikkelen. Eentje waarvan ik weet dat die altijd werkt, of ik nu in Venlo ben of in Delfzijl.’ Je houdt tijdens het spelen de zaal nauwgezet in het oog en neemt vaak iemand op de hak. ‘Ik wil een kat- en muisspel krijgen. Daarom interacteer ik veel. Het publiek moet het gevoel krijgen dat we in de kroeg zitten te kletsen, alsof we elkaar al jaren kennen. Ik wil mensen vrijuit laten lachen, zonder dat ze nadenken. Wat ik mooi vind: niemand kent elkaar, maar het publiek lacht als een geheel. Des te meer energie je krijgt, des te meer je kunt geven. Tijdens een optreden ben ik een druk baasje, terwijl ik in het dagelijks leven juist een verlegen, rustige jongen ben.’ Je legt nogal de nadruk op dat je standupcomedy maakt en geen cabaret. Waarom doe je dat? ‘Ik vind het lullig dat wat in de kroeg stand-up heet in het theater opeens cabaret wordt genoemd. Natuurlijk, ook ik breng een boodschap, ga voor de lach en werk met energie uit de zaal. Maar ik voel me ANS februari 2007
een klein dochtermaatschappijtje van het grote cabaretbedrijf. Een mimespeler is net zo’n dochterbedrijfje. We verschillen van cabaret, maar zijn er wel mee verbonden. Nederland loopt daarin achter. In Amerika en Engeland kennen ze haast geen cabaret op de Nederlandse manier. Alles is standupcomedy. Microfoon en boem, je persoonlijke anekdotes vertellen. Het verhaal brengen alsof het wordt geïmproviseerd, terwijl 99 procent vaststaat. En dan proberen een flow te krijgen met de zaal.’ Waarom is stand-upcomedy in Nederland geen volwaardig genre? ‘Hier wordt alles beoordeeld aan de hand van de gevestigde orde: Wim Kan, Wim Sonnevelt, Toon Hermans. Zij zijn rolmodellen geworden. Alles wat eromheen springt, moet aan dezelfde criteria voldoen en vooral maatschappijkritisch zijn. Gelukkig wordt steeds meer onder het kopje cabaret geschoven. Toen ik Cameretten won, voelde ik me een rapper in een klassiek orkest. Iedereen kon zingen, piano spelen. Ik kwam gewoon grapjes maken. Ook de pers beoordeelde me naar de maatstaven van het traditionele cabaret. Journalisten zagen me door over een boodschap, willen over alles een mening hebben, ik moet mijn hele show verantwoorden. Daar word ik een beetje ziek van. Ik moet negen van de tien keer dezelfde vragen beantwoorden.’ Welke vragen worden dan structureel niet gesteld, die je wel graag zou willen beantwoorden? ‘Wat is je passie? Of, wat zou nog meer een leuke vraag zijn… hoe voel je je na een show?’ En hoe zou je ze beantwoorden? ‘Mijn passie is theater maken op mijn manier: mijn ding doen als stand-upcomedian in een grote cabaretwereld. Ik wil mensen gelukkig maken, zodat ze met een smile naar huis gaan. En de dingen die ik meemaak overbrengen aan de zaal. Na een show ben ik gewoon heel erg moe.’ ANS www.ans-online.nl
19
Wijkagent
Elke maand doet de Wijkagent zijn ronde door een ander stadsdeel. Van getto tot villapark speurt hij Nijmegen af, op zoek naar de meest studentikoze wijk. Deze maand: tevreden bejaarden en rotte eieren in Galgenveld. TEKST: Martine Peters van Ton FOTO'S: Sjors Overman
R
ust, reinheid en regelmaat. Dat lijkt het credo van de wijk Galgenveld. Waarschijnlijk woont op zijn minst één van je docenten er. Vlakbij het hectische universitaire leven vindt de drukbezette academicus hier een oase van rust. De naam van de wijk verraadt dat het er nooit levendig is geweest: in de middeleeuwen werden hier ter dood veroordeelden opgehangen. Drie buurten vormen samen Galgenveld. Het dichtst bij de universiteit ligt de Professorenbuurt met voornamelijk bejaarde bewoners. Deze buurt loopt richting Keizer Karelplein over in de mooie en rustige Indische buurt, en helemaal noordelijk zijn winkels, horeca en de meeste studenten te vinden. Bruisend hart ‘De levensader van de wijk’, zo betitelt Jan, uitbater van cafetaria Family, ‘zijn’ Fransestraat. Deze straat vormt het levendige centrum van Galgenveld. Er is een biologische bakker, een slager, meerdere tandartsen, een kapper, buurtcafé Frowijn en de Cinematheek. Jan is trots op zijn cafetaria: ‘Ik noem ons publiek altijd "multicultureel": studenten, maar ook gezinnen, huisartsen en bouwvakkers.’ Volgens de frietboer letten de bewoners op elkaar. ‘Laatst is hier een studente verkracht, dus nu kijk ik, voor ik naar bed ga, altijd even buiten of er geen gespuis rondloopt.’ Verder zorgt Jan goed voor zijn belangrijkste afnemers: ‘Speciaal
20
voor studenten hebben we onze porties extra groot gemaakt.’ Ook eetcafé St. Anneke, dat nog nét bij de wijk Galgenveld hoort, heeft de student hoog in het vaandel staan. Hier komen disputen - zoals S.A.G.A., De Tempeliers en D.I.A.N.A. - en veel hockeyteams bijeen. Barman Pierre, een oude rot in het vak, vertelt: ‘Elke vrijdag is het hier gigantisch druk. Wij zijn het bruisende hart van Galgenveld.’ Verder naar het zuiden ligt de rustieke Indische buurt. De huizen ogen er mooi: statige panden met torentjes, balkons, glasin-lood en ingelegde tegels worden afgewisseld met oude boerderijen. Fietsen met plastic zakken over het zadel en rotzooi in de tuinen verraden ook hier de aanwezigheid van studenten. Bejaarde buurt De naoorlogse Professorenbuurt lijkt nog het meest op een hangplek voor ouderen. Een van de grootste complexen waarin ze resideren, grenst aan voormalige universiteitsgebouwen. Volgens de bouwplannen van de toenmalige KUN zou de campus hier komen. Daarom zijn hier een studentenkerk – nog in gebruik – en een oude mensa te vinden. Het is een rare gewaarwording om in de oer-Refter te staan. De architectuur is identiek aan die van het Erasmusgebouw, maar tegenwoordig dreunt hippe fitnessmuziek door deze ruimte. Daarin is nu een sportschool gevestigd. Tegenover de stu-
dentenkerk, waar burgemeester Thom de Graaf nog is getrouwd, woont de Indiase Cyril (36), student Theologie. Hij houdt van de rust die de wijk hem biedt. Met zijn bejaarde buren kan hij het goed vinden, vertelt hij in gebrekkig Engels. ‘In de zomer probeer ik gesprekken met ze aan te knopen in de vlindertuin die tussen ons in ligt.’ Rust heerst ook in het SSHN-complex Galgenveld. Het gebouw is vanmiddag zo goed als verlaten. Het is er donker, koud en de muren zijn ongezellig kaal. Voetstappen op de trap galmen door het hele gebouw. Behalve het uitbranden van een kamer in mei 2005 is hier in tijden niets spannends gebeurd. Thijs (23), student Psychologie, beaamt dat Galgenveld bekendstaat als saai, maar zijn gang vindt hij best gezellig. Met de wijk heeft Thijs weinig: ‘Voor cafés en restaurants ga ik naar de stad. Ik heb me nooit verdiept in wat Galgenveld me heeft te bieden.’ De studenten en bejaarden delen de Coop Compact, een van de twee kleine supermarkten die de wijk rijk is. Mevrouw Klijnstra (78) doet er altijd haar boodschappen. Ze vindt de studenten behulpzaam: ‘Laatst vroeg een aardige jongeman me nog of mijn tas niet te zwaar was.’ Geregeld maakt ze een praatje, maar echt contact tussen de twee generaties is er niet. ‘Ik doe mijn boodschappen meestal wanneer de gemiddelde student nog op één oor ligt’, glimlacht het kwieke oudje.
65% van de geënquêteerden beschouwt Carolus als ‘traditioneel’, Ovum scoort slechts 14%
ANS februari 2007
Dispuut D.I.A.N.A.:
Charlotte
Franci Esther
Galgenveld Ligging en bereikbaarheid Franci: ‘Ik zou nergens anders in Nijmegen willen wonen, deze wijk heeft echt de ideale ligging.’ Charlotte: ‘We wonen heel dicht bij het centrum en ook niet ver van de universiteit. Ondanks die centrale locatie is het hier lekker rustig.’ Lize: ‘De busverbindingen waren vroeger beter. Nu stoppen de bussen die de Groesbeekseweg aandoen niet meer bij de universiteit. Klote dus als je fiets kapot is.’ Bewoners Irene: ‘Afgelopen zomer hadden Lize en ik ons ingeschreven voor een straatfeest. We zagen de jengelende kinderen en hadden plots geen zin meer.’ Lize: ‘Vervolgens werden onze namen omgeroepen door de straat. We zijn lekker binnengebleven. Misschien dat de buurtbewoners ons daarom nog zo weinig groeten op straat.’ Franci: ‘Het huis naast ons is van Ovum Novum. We hebben wel eens rotte eieren tegen onze ramen en door de brievenbus gekregen. Maar dat doen onze buren zelf niet, dat zou wel heel triest zijn.’ Uiterlijk Franci: ‘Galgenveld is een nette wijk, de huizen zijn er goed onderhouden en er ligt geen rommel op straat.’ Lize: ‘De Indische buurt is het mooiste stukje van Galgenveld.’ Irene: ‘Ik vind de Van Slichtenhorststraat, waar wij wonen, de mooiste straat van de wijk.’ Franci: ‘En ons huis is natuurlijk het mooiste huis van de straat!’
www.ans-online.nl
Lize
Irene
Groen Franci: ‘Het groen bestaat eigenlijk alleen uit bomen langs de weg.’ Esther: ‘Wel mooie bomen! Voor de bloesem in het voorjaar fiets ik speciaal een stukje om. Dat is echt een geluksmomentje voor mezelf.’ Irene: ‘In de zomer liggen we af en toe in het parkje tegenover De Wedren, maar die ligt officieel niet in onze eigen wijk.’ Middenstand Lize: ‘Het brood van de biologische bakker De Knollentuin, die bij ons om de hoek zit, is echt lekker.’ Irene: ‘De friet van Cafetaria Family daarentegen...’ Lize: ‘Ach, die friet is prima te eten. Bovendien is Jan een hele aardige man. Ik kom er graag.’ Charlotte: ‘Onze boodschappen doen we bij de Spar aan de Sint Annastraat, die is dichtbij en heeft de meeste dingen wel.’ Cafés Franci: ‘Wij weten St. Anneke wel te vinden!’ Charlotte: ‘Als we daarheen gaan, komen we altijd bekenden tegen.’ Lize: ‘De stamgasten zijn alcoholisten, maar wel aardig. Zo kreeg ik ooit een pakje sigaretten van een dronken man toen ik geen geld bij me had.’ Esther: ‘In Frowijn komen we niet vaak. Af en toe in de zomer; dan is hun terras heel gezellig.’ ANS
De Wijkagent kent toe:
Van de niet-leden onder de ondervraagden vindt 78% ‘elitair’ het meest van toepassing op Carolus, tegenover 4% die de eigenschap aan Ovum Novum toeschrijft
21
Restaurant
Ankara
Al 30 jaar het adres voor Turkse specialiteiten Vleesgerechten vegetarische gerechten pizza's
Afhalen mogelijk Iedere dag geopend vanaf 17.00 uur Burg.v.d.Berghstraat 144 Nijmegen 024-3228108
Van Welderenstraat 104 Tel: 024-3226812 Zondagmiddag 18 februari
Kindercarnaval Aanvang 14.30 uur
Zondagmiddag 25 februari Optreden van de Nijmeegse band
Reminisce
60 en 70 jaren hits
aanvang 16.00 uur entree gratis
gratis zaal voor feesten, borrels en vergaderingen Daalseweg 19 Nijmegen Telefoon 024 3230257 www.haantje-nijmegen.nl
22
ANS februari 2007
www.ans-online.nl
23
Het Issue
Het einde van de democratie?
TEKST: Maurice van Mill en Janneke Wijkmans
ILLUSTRATIE: Marjolein de Reus
In deze rubriek staat iedere maand een ander Issue centraal, waarover de meningen sterk zijn verdeeld. Deze maand: zal onze democratie de 21ste eeuw overleven?
Jan Blokker Columnist NRC Handelsblad ‘Ik ga er niet van uit dat de democratie haar langste tijd heeft gehad. Wel plaats ik vraagtekens bij de manier waarop democratie in sommige landen wordt geïnterpreteerd. Zo zijn de VS officieel een democratie, maar in feite ligt de macht bij de president. Daardoor kun je niet spreken van een democratische samenleving. Bovendien gelden er voor het volk allerlei beperkingen die het recht op volledige vrijheid in de weg staan. Er bestaat daar echter nog steeds een verbod op het homohuwelijk, en wetenschappelijke mogelijkheden kunnen niet optimaal worden benut. Dat is geen vrijheid. De VS verschuilen zich achter het feit dat deze wetten op een democratische manier zijn aangenomen. ‘Daarnaast vind ik het een buitengewoon arrogante gedachte van Bush dat democratie hét zaligmakende regeermodel van deze aarde is. Natuurlijk is islamitisch terrorisme een bedreiging voor het voortbestaan van ons democratisch stelsel. Alle door ideologie gesloten gemeenschappen zijn een gevaar voor een open democratische samenleving. Ik vraag me echter af of er in de moslim-
24
S
inds de oude Grieken het een naam gaven, is democratie aan een opmars bezig. In steeds meer landen worden vrije verkiezingen gehouden: mensen blijken behoefte te hebben aan vrijheid en zelfbepaling. Zwitsers onderzoek heeft zelfs uitgewezen dat hoe democratischer een samenleving is, hoe gelukkiger de mensen zijn. Toch is democratie niet voor iedereen even vanzelfsprekend. De Verenigde Staten pleiten ervoor democratie te brengen in het Midden-Oosten, maar worden niet bepaald met open armen ontvangen. Moslimterroristen geven hun leven in de strijd tegen het ‘vrije’ Westen, in een grootmacht als Rusland is nog steeds geen sprake van open democratie en in China zijn tot op heden nooit vrije verkiezingen gehouden. Bovendien leiden verkiezingsoverwinningen van Hugo Chavez in Venezuela en Hamas in de Palestijnse gebieden tot verontwaardiging in het Westen. Heeft democratie zoals wij die kennen eigenlijk nog wel toekomst?
wereld genoeg krachten aanwezig zijn om een vuist te maken tegen het Westen. Ik denk van niet. ‘Naar mijn mening is democratie de minst onaardige manier van samenleven. Dit zal niet op korte termijn veranderen. Je ziet dat een staatsvorm als communisme zich weliswaar kan vestigen, maar dat het na verloop van tijd in elkaar zakt. Een van de voornaamste redenen hiervoor is dat de boodschap van die ideologie in het land zelf na verloop van tijd geen enkele betekenis meer heeft. Dat wijst erop dat mensen van alle standen, rangen en klassen een oerbehoefte hebben betrokken te zijn bij de beslissingen van hun staat. Kortom, aan democratie.’
Prof. dr. M.L.J. Karskens Hoogleraar Sociale en Politieke Filosofie ‘Het is van belang vast te stellen wat we onder “onze democratie” verstaan. Ik denk dat de rechtsstaat waarin wij leven het best is te definiëren als een liberale democratie. Hoewel volgens de meest simpele politieke definitie van democratie bijna alle staten democratisch zijn, is er een aantal pijlers
waardoor ons systeem van andere systemen verschilt. Zo zijn er bij ons vrije verkiezingen waarbij op verschillende partijen kan worden gestemd, is er een goedwerkende rechtsstaat en zijn er vrijheidsrechten, sociale rechten en sociaal-economische rechten. Democratie kan niet als één vaststaande vorm worden gezien; het is een geheel van beginselen. Het Westen heeft een aardige mix van beginselen die wij democratisch noemen. ‘Natuurlijk is er een aantal tegenbewegingen, waarvan sommige volgens mij niet bedreigend zijn voor de democratie, bijvoorbeeld de socialiseringsverschijnselen die in Zuid-Amerika plaatsvinden. Dit zijn een soort golfbewegingen, zoals we ook in Nederland hebben gezien met de Nederlandse Spoorwegen: in de jaren dertig werden ze genationaliseerd, terwijl ze inmiddels weer zijn geprivatiseerd. Wat op dit moment gebeurt in Venezuela, is daarmee te vergelijken. Met het oog hierop valt niet te zeggen dat er een algemene neiging is tegen de democratie. ‘Ik denk niet dat islamitisch terrorisme een reële dreiging voor onze democratie vormt. Deze vorm van theocratie, waarin de god-
ANS februari 2007
delijke wetten als staatswetten worden toegepast, zal zeker de komende vijftig jaar het westerse politieke systeem niet kunnen ondermijnen. ‘Het is niet ondenkbaar dat democratieën op hun zwakke punt worden aangevallen. Een open, democratische samenleving is relatief kwetsbaar voor geweld. Wanneer een landsbestuur de open samenleving ontkent, kan ze een veel zwaardere controle op veiligheid handhaven. Het gevolg hiervan is echter een ontwikkeling naar een steeds meer gesloten staat. Bovendien kan angst ervoor zorgen dat een staat besluit niet langer democratisch verder te regeren, om zodoende sterker te staan tegenover eventuele tegenbewegingen. Rechten die nu als belangrijk worden gezien, zoals briefgeheim, worden dan opgeheven ter protectie van de democratie. Dat is vervelend, maar ik denk niet dat dit uiteindelijk het hele systeem onderuithaalt. Democratie, als gemengd systeem met vijf of zes pijlers, lijkt uiteindelijk de meeste mensen tevreden te houden. En hoewel de verontwaardiging groot zal zijn wanneer een pijler verdwijnt, zal de democratie heus niet instorten. Er blijven immers nog enkele sterke pijlers over.’
www.ans-online.nl
Sico van der Meer Wetenschappelijk medewerker Nederlands Instituut voor Internationale Betrekkingen Clingendael ‘Democratie staat helemaal niet onder druk. Integendeel, over een langere periode gezien is het systeem juist bezig aan een enorme opmars. Kijk naar de afgelopen vijftig jaar: in 1950 waren van de tachtig onafhankelijke staten op aarde slechts 22 democratisch te noemen. In 2002 waren er 193 onafhankelijke staten, waarvan maar liefst 121 democratisch. Naar mijn mening zal het percentage democratische staten alleen maar blijven stijgen. ‘We moeten niet te dramatisch doen over ontwikkelingen in het Midden-Oosten en Zuid-Amerika. Vergeet niet dat zelfs een zogenaamde schurkenstaat als Iran in principe een democratie is. Weliswaar met een snufje theocratie in het systeem, maar uiteindelijk is Iran een prima functionerende democratie. ‘We mogen in het Westen niet zo arrogant zijn dat we onwenselijke stembusuitkomsten veroordelen. In de Palestijnse gebieden heeft Hamas op democratische wijze de verkiezingen gewonnen, maar vervolgens doen
we daar in het Westen enorm moeilijk over. Hetzelfde geldt voor lieden als Hugo Chavez in Venezuela. Als democratische verkiezingen winnaars opleveren die je liever niet had gezien, betekent dat nog niet dat het betreffende land geen democratie meer is. ‘Het is waar dat opkomende grootmachten als China en Rusland weinig democratisch kunnen worden genoemd. Maar dat zijn ze nooit daadwerkelijk geweest, waardoor je het niet als teruggang van de democratische wereldorde kunt betitelen. Bovendien is een andere opkomende grootmacht, India, juist wel democratisch. En bekijk het lijstje van machtigste landen eens, zowel politiek als economisch. Het overgrote deel is democratisch; dat zegt toch wel iets. ‘Ik durf te stellen dat democratie nog steeds in opmars is. Landen kunnen niet worden gedwongen democratisch te worden, want dat moet vanuit de bevolking zelf komen. Toch zullen de komende decennia ongetwijfeld alleen maar meer staten democratiseren. Wanneer economische omstandigheden in een land verbeteren, er meer welvaart komt en er een echte middenklasse ontstaat, hoor je uiteindelijk toch vaak de roep om democratie opkomen.’ ANS
25
26
ANS februari 2007
www.ans-online.nl
27
Liften is gevaarlijk en backpacken doet iedereen al. Toch is er nog hoop voor studenten die graag goedkoop en een tikje alternatief op vakantie willen. CouchSurfing. com is een wereldwijd netwerk van mensen die elkaar ontmoeten en gratis onderdak bieden. Hoe gastvrij zijn deze couchsurfers in – pak ’m beet – Glasgow?
Bankrovers TEKST: Erik Denessen en Sjors Overman FOTO’S: Sjors Overman
W
eer en wind trotseert Bill Wright (51) om zijn ‘surfers’ van het station te komen ophalen. Onze kalende gastheer voor de komende twee nachten ziet eruit als een typische working class hero. Aangekomen in zijn kleine appartement in Shawlands, een volksbuurt van Glasgow, zet hij meteen wat biertjes op tafel. Bill schuift een pizza voor ons in de oven en vertelt honderduit over zijn ervaringen met couchsurfers. ‘Ik reisde al twintig jaar voordat deze naam ervoor werd bedacht op de pof door Europa. Sinds mijn scheiding heb ik weer genoeg tijd om te reizen en ontvang ik zelf zo veel mogelijk gasten.’ De site CouchSurfing.com (CS) bestaat pas enkele jaren, sinds de oprichting hebben
zich al meer dan 150.000 leden aangemeld. Op de homepage staan profielen van hippe, overwegend jonge wereldreizigers. Zij vormen een netwerk van mensen die op een alternatieve manier de wereld willen rondreizen. Online wordt een eerste contact gelegd met iemand die een kop koffie wil delen, zijn stad kan laten zien of een slaapplek aanbiedt in zijn hometown. Voor wat hoort wat Couchsurfen houdt meer in dan alleen gratis opvang of een stadswandeling. ‘De essentie is het ontdekken van de wereld door anderen te ontmoeten’, legt Bill uit. ‘Je behandelt mensen zoals je zelf wilt worden behandeld. Deze manier van reizen draait om geven en nemen, al brengt het gebruikmaken van elkaars gastvrijheid geen verdere verplichtingen met zich mee. Ik had eens gasten die mijn huis schoonmaakten, voor me kookten en bij vertrek mijn koelkast vulden. Een ander vermaakte me ooit een hele avond met goocheltrucs in ruil voor een maaltijd en een slaapplaats. Zo reist hij nog steeds de wereld rond.’ Het Schotse accent van de gastheer wordt sterker naarmate de avond vordert en de Glaswegian ale zijn keel smeert. Bill rookt sigaret na sigaret tijdens het vertellen van talloze reisverhalen. Tevens blijkt de man een boek te schrijven over zijn vermeende lotsbestemming: een verbinding met Wrightsville in Pennsylvania. Als klap op de vuurpijl laat hij wat muziek horen van Roost, de bluesband waarin hij basgitaar speelt. We zakken steeds verder weg in de comfortabele banken. ‘Jullie zijn vast moe van de reis’, concludeert Bill. Terwijl onze ogen bijna dichtvallen, steekt hij een laatste peuk op. ‘Ik leg de sleutels van de voordeur alvast op het kastje in de hal; morgen ga ik om acht uur werken. Kijk maar wanneer jullie weggaan en weer terugkomen.’ Bill vertrekt naar zijn slaapkamer. Het is bijzonder zo veel vertrouwen te krijgen van iemand die we slechts luttele uren kennen. Rebel Na een middag sightseeing in het centrum van de Schotse metropool wachten we in de regen op onze volgende ontmoeting. ‘Sorry dat ik wat later ben’, roept Kate terwijl ze lachend op ons af stapt. Ze is kunstenaar en
28
ANS februari 2007
woont pas enkele jaren in deze stad. ‘Ik verdwaal af en toe nog. Maar voor vanavond weet ik wel wat leuke plekken te vinden.’ In looppas neemt ze ons mee naar Scotia, de oudste kroeg van Glasgow. De whisky vloeit aan het begin van de avond al rijkelijk in deze karakteristieke pub, en dat helpt om het ijs te breken. Kate is een levendige, charmante dame. Evenals Bill steekt ze van wal met haar positieve couchsurf-ervaringen. Zijn de gasten die ze had wel eens tegengevallen? ‘Nog nooit. Mensen nodigen in principe zichzelf uit. Het gaat uiteindelijk om het contact dat je met elkaar hebt, en dat is vooralsnog altijd positief uitgevallen. Je hoeft geen boezemvrienden te worden. Ik zie dit soort ontmoetingen als een vorm van rebellie tegen de heersende xenofobie.’ Voor Kate is het ontvangen van mensen via CS een ideale manier om leuke dingen te doen met onbekenden. Zelf ‘surft’ ze niet, en bovendien ze wil geen mensen bij haar thuis over de vloer. ‘Mijn huis blijft altijd voor mezelf. Ik heb zelfs eens geweigerd om mijn beste vriendin een paar nachten bij me te laten intrekken. Maar buiten de deur neem ik mensen snel in vertrouwen. Ik wil jullie graag inwijden in het Schotse nachtleven.’ Na een paar drankjes gaan we onder Kates paraplu op weg naar een restaurant. Op haar aanraden proberen we haggis. ‘Dit gerecht is voor velen een uiting van de authentiek Schotse haute cuisine, maar je moet ervan houden.’ De bruinige substantie waarin gemalen orgaanvlees zit, bereid met uien en whisky, is inderdaad een karakteristiek gerecht dat alleen aan fijnproevers is besteed. Niet voor controlfreaks Bezoekers van de site zijn er soms huiverig voor om te gaan couchsurfen. Net als Kate heeft niet iedereen graag onbekenden over de vloer. De veiligheid van de reizigers wordt via CS deels gewaarborgd door middel van referenties die gebruikers na ontmoetingen aan elkaars profiel toevoegen. Het systeem is hierdoor grotendeels afhankelijk van de sociale controle van haar leden. Daarnaast kunnen gegevens die gebruikers over zichzelf verstrekken worden geverifieerd. Je kunt bijvoorbeeld een financiële bijdrage leveren,
www.ans-online.nl
waardoor het opgegeven adres bij de bank wordt gecontroleerd. Dit leidt tot een hogere waardering op je profiel, wat het voor anderen gemakkelijker maakt om je te vertrouwen. De plaats waar je wilt overnachten, en ook het profiel van de gastheer bepalen de zoektocht naar een geschikte couch. Het is gebruikelijk voorafgaand aan de ontmoeting een programma af te spreken, maar uiteindelijk zijn er geen absolute garanties dat alles volgens plan verloopt. Kate relativeert: ‘Via internetdating doe je er langer over om iemand online te leren kennen en uiteindelijk te ontmoeten, maar vaak valt de date zelf tegen. Dat is me hierbij nog nooit gebeurd. Verder is het fijn dat je hier niet hoeft te verwachten dat je met elkaar in bed beland.’ Positieve vibe Tijdens de derde ontmoeting krijgen we een korte stadswandeling van de kleine Emma Pollard (22). Ze laat ons mooie aanzichten van Glasgow zien vanaf de laaggelegen oevers van de Clyde, die door de stad stroomt. De vrolijke, alternatief geklede jongedame vertelt over haar drukke bestaan als vertaler bij de BBC. Vanwege deze fulltime baan en haar krappe behuizing kan ze nog geen gasten ontvangen of zelf surfen. ‘Ik hoop op een korte vakantie, zodat ik de site binnenkort wel kan benutten.’ Mensen die niet surfen, kunnen door op de site groepen te creëren toch met elkaar in contact komen. Bill vond het bijvoorbeeld handig om met leden van de groep uit zijn stadsdeel gasten te ‘delen’: wanneer hij niet thuis is, kan een ander zijn gasten voor hem opvangen, en vice versa. Ook Emma heeft een groep opgericht, vertelt ze. ‘Ik probeer een aantal mensen bij elkaar te krijgen met wie ik kroegentochten kan houden in andere Britse steden, zodat we samen door het land kunnen reizen.’ Zoals gebruikelijk in Glasgow is het een regenachtige ochtend; reden genoeg om een warm theehuisje op te zoeken. ‘Hoewel ik als vrouw wel wat voorzichtig ben, staat de filosofie achter dit soort contacten me erg aan’, vertelt Emma bij een kop thee. ‘Een positieve vibe, mensen helpen en plezier maken, dat is waar couchsurfen voor mij om draait.’ ANS
29
Deze Maand Niet ‘Iets’ houdt er volgend jaar mee op, maar we zeggen niet wát. Volgens docent Literatuurwetenschap Hans Ester heeft het iets met gehandicapten te maken. Volgens ons overigens ook. Toch verklappen we niets. Of weinig dan toch. Het rijmt op LIAM. Verder gaan we niet... Friet bestellen: in de meeste gevallen is het leuk. Als er een brief tussen je goudgele rakkers zit, waardoor het eten koud wordt, ontgaat je echter het meeste frieteetplezier. ‘Hallo mensen van de ANS’, zo luidde het epistel, ‘bedankt voor het artikel. Met de groeten van Veli (geen Evi).’ Wel beste Evi, de volgende keer wordt het gewoon weer lekker Chinees.
Snuf, snuf, het ruikt hier warempel naar schurft-desinfecteermiddel! Was het India? Of misschien toch Paramaribo? Het moet toch een volstrekt overgetropiseerde locatie zijn vanwaar de Nijmeegse schurftepidemie is binnengehaald. En vast nog op de bonnenfooi van het Universiteitsfonds ook. We bieden mensen weinig kansen. Het mocht dan ook een uitzonderlijke eer heten dat we Carolus en Ovum vroegen te poseren voor de cover van dit nummer. Maar neen, zelfs na goed zoeken vallen de verenigingers niet te vinden op de voorplaat. ‘Wij hebben daar geen zin an’, zo luidde de nuffige lezing van de hoge heeren. Doen wij ook weinig aan, natuurlijk. Toch wensen we de verenigingen alle goeds, in de vorm van een adje getrokken liter jenever. Ein Prosit!
Lieve ANS, Hoewel jullie blad elke maand zorgt voor ongeveer een halfuur prima leesplezier (en dan issie helaas ook wel uit) heb ik over de afgelopen ANS toch twee kleine opmerkingen.
Mijn tweede opmerking gaat over de snackbartest. De redactie van ANS was er zich zeker niet van bewust dat er al meer dan drie jaar een website bestaat, namelijk www. frietopia.nl waar friettenten in heel Nederland getest worden. Hierin zijn recensies van alle friettenten in Nijmegen opgenomen. Een klein linkje had niet misstaan. Met vriendelijke groet, Thomas Harings, via e-mail Helaas, die Super de Boer maakt de wijk nog geen hele ster waardig. En wat betreft frietopia, daarvan waren we ons zeer zeker bewust. Desondanks: waarom zouden we gratis reclame maken?
30
STRIP: www.joostlieuwma.nl
In het artikel over het Waterkwartier denk ik dat over de wijk hier en daar iets te negatief bericht wordt. Zo is het met het nieuwe fietspad door de spoorkuil echt niet meer dan 15 of 20 minuten fietsen naar de uni, zelfs met wind tegen. Veel minder dus dan de 30 genoemd in het artikel. Bij het kopje "middenstand" wordt bovendien niet genoemd dat er op de Koekoekstraat (toch echt in het Waterkwartier) een flinke Super de Boer is die ook tot acht uur open is. Er zijn dus echt niet alleen dubieuze winkeltjes die altijd dicht zijn.
44% van de Carolus-leden onder de respondenten vindt dat het predikaat ‘alcoholmisbruik’ het best op Ovum Novum van toepassing is
ANS februari 2007
Oplossingen ANScrypto januari: Horizontaal: 2 koekoek, 7 veelvoud, 8 ace, 9 ar, 10 vuistregel, 12 gewoonlijk, 13 meeeter, 15 intake, 17 aansteker Verticaal: 1 meer, 2 kil, 3 epossen, 4 onderwijzer, 5 knaagt, 6 idealiter, 7 vastgepind, 11 utopia, 13 meen, 14 enge, 16 me
Winnaar van de vorige crypto: Gerwin van Olderen. Wil jij ook 15 euro winnen? Stuur dan je oplossing van de ANScrypto voor 20 februari in, onder vermelding van naam, adres en bank/gironummer.
raining t e n i e l Een k e geest, voor d et wat we en wie r feest geld voo
Horizontaal
Verticaal
2. Die tuindeur zorgt voor extra kilometers (13) 7. Handje contantje (5) 8. Dit geloof heeft niets om het lijf (7) 10. Transseksueel (7) 11. Wat er nog bij komt (5) 12. Schuldbeperking (19) 16. Zonder licht straal ik nog steeds (5) 18. Man voor een kroeg (7) 19. Enig, om met een schone te beginnen (7) 20. De bal ontmoet (5) 21. Klein, kleiner, kleinst (13)
1. Hij weet mooi alles (21) 2. Startonderbreking (15) 3. Onzijdig getal (6) 4. Familieleden met geld (8) 5. Pingleuf (8) 6. Bekendmaking (15) 9. Van horen heeft hij geen chocola gegeten (4) 13. Support van achter (8) 14. Keizerlijke periode (8) 15. Zak ergernis (4) 17. Slechte aantasting (6)
www.ans-online.nl
33% van de Carolingers onder de ondervraagden vindt dat het predikaat ‘alcoholmisbruik’ op henzelf van toepassing is
31
Stof tot Stof
Jantien de Jong (21), derdejaars Algemene Cultuurwetenschappen, voorzitter van de Studenten Programmerings Commissie (SPC). Sokken. Ik durf het bijna niet te vragen... Daar zit een luchtje aan? ‘Zeker! Het logo van het Studenten Kamer Festival (StuKaFest) stelt een "verboden voor stinksokken"-bord voor. Vuile was en andere trash maken plaats voor mooie dingen zoals cultuur en muziek. Ik heb wel wat met dat logo, daarom heb ik deze sokken meegenomen. SPC is erg druk met StuKaFest. Ik ben er samen met zes anderen bijna fulltime mee bezig.’
Hebben die sokken ook sentimentele waarde voor jou? ‘Er is geen diepe emotionele band, maar het zijn wel goede en comfortabele sokken. Ik ga vaak hardlopen en daarbij draag ik ze graag, vandaar dat ze zo lekker stinken. Op het moment ben ik aan het trainen voor de halve marathon van Sint Anthonis, een klein, schattig dorpje in Brabant. Als ik daaraan meedoe, kan ik deze stinkerds mooi dragen.’ Een halve marathon is niet niks. Hoe ben je op het idee gekomen? ‘Mijn moeder was ongeveer vijf jaar bezig met hardlopen, toen ze ter gelegenheid van haar vijftigste verjaardag de marathon van Berlijn 32
TEKST: Benjamin van Gaalen
FOTO: Willie Kerkhof
wilde lopen. Mijn zus en ik besloten daar een prestatie tegenover te zetten. Samen hebben wij toen aan de Zevenheuvelenloop meegedaan. Na die route is de halve marathon eigenlijk geen grote stap meer.’ Waarom in hemelsnaam Sint Anthonis? ‘Er is een halve marathon in Egmond aan Zee, maar die schijnt heel zwaar te zijn: veel zand en slecht weer. Die heeft in de winter plaatsgevonden; ik ben blij dat ik niet heb meegelopen want het scheen echt een drama te zijn. Sint Anthonis is minder zwaar en bovendien is de sfeer lekker knus en kneuterig. Dat vind ik eigenlijk wel gezellig.’ Doe je behalve hardlopen nog iets anders in je vrije tijd? ‘Ik heb nog een paar andere sporten beoefend, waaronder capoeira en boksen; van alles een beetje. Zeker nu het sportcentrum praktisch boven mijn werkplek zit, ga ik vaak tussendoor een uurtje sporten, als ik er tijd voor kan vrijmaken.’ Heb je reeds een reputatie opgebouwd als dé sportvrouw van SPC? ‘Op kantoor plagen ze me er vooral mee dat ik aan zweverige dansstijlen zou doen, maar dat valt wel mee. Ik heb wel altijd veel gedanst, met name normale moderne dans. Echt excentrieke hobby’s heb ik eigenlijk niet.’ ANS ANS februari 2007