Alcoholplan Katwijk. Voorstel voor alcoholmatigingsbeleid. Activiteitenplan

Alcoholplan Katwijk Voorstel voor alcoholmatigingsbeleid

Activiteitenplan 2003-2004

Platform Verslavingszorg Katwijk Katwijk, december 2002

Inhoudsopgave Hoofdstuk 1

Inleiding 1.1 1.2 1.3

Hoofdstuk 2

Aanleiding Stand van zaken Toekomst

Uitgangspunten en werkwijze 2.1 2.2 2.3 2.4

Alcoholbeheer: de vergelijking met water De werkwijze De keuzen Het aangrenzende beleid

Hoofdstuk 3

Doelen en doelgroepen

Hoofdstuk 4

3.2 Doelgroepen Bestaande activiteiten

3.1

Doelen

4.1. Preventie 4.1.1 Basisscholen en voortgezet onderwijs 4.1.2. Deskundigheidsbevordering – Voorlichterspool 4.1.3. Materialenbank 4.1.4. Straatwerk 4.1.5. Survival-preventieweekenden 4.1.6. Jongeren Preventie Project (JPP) 4.2 Zorg en maatschappelijk herstel 4.2.1. Hulpverlening alcoholverslaafden 4.2.2. Familieleden alcoholverslaafden 4.2.3 Project Reïntegratie 4.3 Conclusies en aanbevelingen bestaande activiteiten 4.3.1 Conclusies en aanbevelingen Volksgezondheid 4.3.2 Conclusies en aanbevelingen Openbare Orde

Hoofdstuk 5

Activiteitenplan 2003-2004 5.1 5.2 5.3

Bestaande activiteiten handhaven en verbeteren Meetkeet Alcohol Voorlichting en scholing 5.3.1 Voorlichting 5.3.2 Verwijzingen 5.3.3 Scholing 5.4. Maatregelen voor handhaving 5.4.1 Het bestuursreglement 5.4.2 Leeftijdsgrens verplichte aanduiding 5.4.3 De publieke ruimte als domein waar niet genuttigd mag worden

1 Lokaal Alcoholplan Katwijk – December 2002 Activiteitenplan 2003 - 2004

3 3 3 4 5 5 5 6 6 7 7 7 8 8 8 8 8 8 9 9 9 9 9 10 10 10 11 12 12 12 13 13 14 14 15 15 16 16

5.4.4

5.5

5.6 5.7

5.8

Hoofdstuk 6

Het toelaten van een persoon onder invloed is verboden 5.4.5 Leeftijdsgrenzen en regelgeving 5.4.6 Terugdringen van ‘voordrinken’ Dijkbewaking 5.5.1 Activiteiten met jongeren 5.5.2 Activiteiten voor jongeren 5.5.3 Gelijkschakelen van de verkoopprijzen 5.5.4 Uitbreiden opvangmogelijkheden 16-minners Debat Project Alcohol en Gezin 5.7.1. Quick scan 5.7.2 Alcohol Actie Plan (A.A.P.) 5.7.3 Signaleringsteam 5.7.4 Cursusmodule opvoedingsondersteuning alcoholgebruik 5.7.5 Thema-avonden alcohol voor ouders en opvoeders 5.7.6 Communities that Care 5.7.7 Overigen Alcohol en Drugs Monitor

Organisatie 6.1 Gemeente Katwijk 6.2 Platform Verslavingszorg Katwijk 6.3 Werkgroepen 6.4 Evaluatie 6.4.1 Evaluatie 6.4.2 Rapportage

Hoofdstuk 7

Financiering 7.1 7.2 7.3 7.4

Hoofdstuk 8

Geen aanvullende financiering Aanvullende financiering Begroting Activiteitenplan 2003 –2004 Toelichting begroting

16 16 17 17 18 18 18 19 19 19 20 20 21 21 21 22 22 22 23 23 23 23 23 23 23 25 25 26 27 27

Slotopmerkingen

29

Schema Activiteitenplan Overzicht bestaande activiteiten Lokale speelruimte alcoholmatigingsbeleid Samenstelling Stuurgroep, Denktanks en Werkgroepen Platform Verslavingszorg Katwijk en Stichting Kocon

30 39 46 50 52

Bijlagen Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4 Bijlage 5


1.

Inleiding

1.1

Aanleiding

In het Platform participeren vertegenwoordigers van organisaties en vrijwilligers (zie bijlage 5) die betrokken zijn bij de ontwikkeling en uitvoering van activiteiten op het gebied van verslavingszorg. De platformleden komen in hun dagelijkse werkpraktijk in aanraking met het gebruik of misbruik van riskante genotmiddelen. Daarbij bleek hen dat het misbruik van alcohol grote problemen veroorzaakt. Het Platform gaf in eerdere rapportages haar visie als volgt weer: “Alcohol is in de maatschappij niet weg te denken. Het streven naar een alcoholvrije maatschappij is niet realistisch. Alcohol wordt door grote delen van de bevolking zonder problemen gebruikt. Problematisch is echter de geconstateerde verschuiving van sociaal gebruik naar gewoonte- en excessief gebruik. Dit gebruik geeft problemen voor zowel het individu als zijn/haar omgeving. Om deze problemen in te dammen is alcoholbeheer noodzakelijk.”1 Alcoholmisbruik is een landelijk probleem en zeker geen lokaal Katwijks probleem. Voor zover het probleem in Katwijk zich onderscheidt van dat in andere gemeenten is dat in positieve zin; het alcoholgebruik onder volwassen vrouwen is significant lager dan dat in de gemiddelde Nederlandse gemeente. Niettemin is alcoholmisbruik ook in Katwijk een belangrijk probleem. In het jaar 2000 heeft het Platform de gemeente Katwijk ‘het Alcoholplan’ aangeboden. Het eerste gedeelte (Kurk) van de nota beschrijft de problemen en de mogelijke middelen om die te bestrijden. Het tweede gedeelte (Alcoholpeil) doet een voorstel voor de ontwikkeling van een plaatselijk alcoholbeleid. Daarbij is een vergelijking gemaakt tussen waterbeheer en alcoholbeheer; bij beiden gaat het om het beheren van een alom aanwezige vloeistof. 1.2 Stand van zaken De gemeente Katwijk heeft de nota Alcoholplan besproken. Zij kwam tot de conclusie dat het noodzakelijk is op lokaal niveau een integraal alcoholmatigingsbeleid te ontwikkelen. Daarmee is ze een van de eerste Nederlandse gemeenten, zo niet de eerste, die dit aandurft. De gemeente heeft het Platform gevraagd een voorstel voor dergelijk beleid te ontwikkelen. Het Platform meent dat oplossingen zelf gecreëerd kunnen worden, binnen de leefgemeenschap vanuit de overtuiging dat gemeenschapszin bijdraagt aan het vinden van oplossingen. Samenwerking, afstemming en (verhitte) discussie levert mogelijkheden op en voorkomt het “zwarte pieten”; het afschuiven van verantwoordelijkheden naar anderen. Afschuiven biedt geen oplossingen. Vanuit deze optiek is de afgelopen twee jaar gezamenlijk gezocht naar oplossingen. Beleid gericht op het terugdringen van overmatig alcoholgebruik in de Katwijkse samenleving moet gedragen worden door de Katwijkse samenleving. 1

Het Alcoholplan, een voorstel voor alcoholmatigingsbeleid in Katwijk Platform Verslavingszorg Katwijk - Augustus 2000


Doordat veel mensen gevraagd zijn mee te denken over alcoholproblematiek is bewustwording en draagvlak in gang gezet. De voortgang van dit proces en de aanbevelingen vanuit de denktanks is beschreven in de ‘Voortgangsrapportage Alcoholplan Katwijk2’. Met behulp van de uitkomsten vanuit de denktanks en werkgroepen ontwikkelde de Stuurgroep Alcoholplan een voorstel voor lokaal integraal alcoholbeleid. Het Platform Verslavingszorg Katwijk heeft het plan beoordeeld en daar waar nodig veranderingen aangebracht. Vervolgens is dit beleidsvoorstel aan de gemeente Katwijk voorgelegd. 1.3 Toekomst De gemeente beoordeelt het voorstel en neemt de beslissingen over het te voeren beleid. Het Platform wil de nieuwe activiteiten uit dit voorstel gefaseerd invoeren in overleg met de betrokken organisaties, sectoren en gemeentelijke afdelingen. Daarbij spelen afstemming met andere activiteiten, de omvang van een activiteit, de beschikbaarheid en inzet van mensen en instanties, de financieringsmogelijkheden, maar ook de actualiteit een rol. De Stuurgroep Alcoholplan zorgt voor de coördinatie en tussentijdse evaluaties, zodat terugkoppeling naar het Platform Verslavingszorg en de gemeente plaats vindt. Een aantal activiteiten is reeds in voorbereiding of uitvoering. In september 2002 is gestart met de Meetkeet Alcohol. In 2003 wordt een opdracht uitgewerkt door zes studenten van de Hogeschool Amsterdam in het kader van het Alcoholplan. Het staat voor het Platform vast dat ook na het uitvoeren van dit plan, dat strekt tot 2004, het nodig is actief beheer te blijven voeren. Iedereen die betrokken is bij alcoholmatiging moet zich realiseren dat het hier gaat om een langdurig proces. De aanpak van een verwant probleem als het roken van tabak maakt dat duidelijk. Het Platform ziet dit als een gegeven, niet als een ontmoedigende factor. Het is meer dan de moeite waard te pogen het alcoholgebruik binnen gewenste proporties terug te dringen.

2

Voortgangsrapportage Alcoholplan - Platform Verslavingszorg Katwijk - Juli 2002


2.

Uitgangspunten en werkwijze

2.1 Alcoholbeheer: de vergelijking met water Een kwetsbaar gebied kun je beschermen door het plaatsen van dijken. Dijken zijn vergelijkbaar met de regels die aangeven hoeveel alcohol is toegestaan in het gebied. Rond kwetsbare gebieden moeten de dijken worden opgehoogd en verbreed. Dat kan achtereenvolgens vertaald worden door het aanscherpen van de regels en het implementeren van de regels. Kennen wij de zwakke plekken als het gaat om alcoholbeleid. Zijn de regels bij de doelgroepen én bij de ordebewakers bekend, worden ze gehouden en worden ze gecontroleerd? Voor goed waterbeheer zijn peilmetingen nodig. Om te komen tot een goed alcoholbeheer is het nodig het alcoholpeil in kaart te brengen. Bij waterbeheer wordt overtollig water geloosd. In de vergelijking met alcohol kan een verbeterde afvoer bijvoorbeeld gezien worden in een vroegtijdige signalering en de behandeling van problematische alcoholgebruikers. Alhoewel het lokaal alcoholpeil niet kan worden afgemeten aan één individu, kan het alcoholpeil wel verlaagd worden door de probleemdrinkers en het excessief alcoholgebruik niet te accepteren in beschermde gebieden. Een café mag een hoog alcoholpeil hebben maar de caféhouder heeft als een soort beheerder van een gemaal verantwoordelijkheid ten opzichte van het alcoholgebruik van de bezoekers en de maatschappij. Wanneer de bezoekers ‘s nachts wegtrekken door een woonwijk dan kan dit overlast geven. De transfer van het individu of van een groep, lopend, fietsend of per auto bepaalt voor een groot deel de problematiek die door alcohol kan ontstaan. Hoe lopen de transfers en wie is verantwoordelijk voor de manier waarop iemand een pand verlaat. Wie controleert en begeleidt dit proces? ‘ Het wassende water’ De verkoop van pre-mix drankjes als Bacardi Breezer en Smirnoff Ice is explosief gestegen. In 1996 was dit nog 2,37 miljoen liter,in 1999 4 miljoen, in 2000 11 miljoen en in 2001 is er ruim 28 miljoen liter verkocht. Dat blijkt onder andere uit een rapport van het Hoofdbedrijfsschap Detailhandel 2001. De grote omslag in de verkoop van mixdrankjes begon in 2000, maar zette zich in 2001 onverminderd voort. De opmars begon met de Bacardi Breezer, een in zes smaken verkrijgbaar rumdrankje dat vooral jongeren rond 16 jaar wel zagen zitten. Inmiddels zijn volgens het schap ongeveer 50 verschillende mixdrankjes verkrijgbaar met een alcoholpercentage van rond de 5. Het afgelopen jaar kwamen daar ongeveer 30 shooters bij. Dat zijn miniatuurflesjes drank met een alcoholpercentage tussen de 10 en 323

2.2 De werkwijze Alcoholbeleid omvat een breed terrein en vele maatschappelijke sectoren. Het Platform heeft voor de ontwikkeling van een lokaal alcoholmatigingsbeleid gekozen voor een organisatiemodel waarbij vertegenwoordigers vanuit verenigingen, horeca, bedrijven, kerken, onderwijs, gemeenteraad, politie, jongeren en organisaties in de verslavingszorg en hulpverlening actief meewerkten. 3

Bron: Rapport van het Hoofdbedrijfsschap Detailhandel - 2001


In april 2001 vond de eerste bijeenkomst van de Stuurgroep Alcoholplan van het Platform plaats met als voornaamste taken: het samenstellen van denktanks, coördinatie, communicatie en voortgangsbewaking. De Stuurgroep Alcoholplan initieerde vijf verschillende denktanks (zie bijlage 4): 1. Denktank Alcoholpeil (meten en meetinstrumenten) 2. Denktank Statiegeld (financiële aspecten) 3. Denktank Regels (weten regelgeving) 4. Denktank Alcohol en Gezin (gezin en opvoeding) 5. Denktank Implementatie (participatie en draagvlak creëren) Er vond regelmatig uitwisseling plaats met behulp van nieuwsbrieven en een presentatie. De Stuurgroep zorgde voor terugkoppeling binnen het Platform Verslavingszorg. Dit proces was ingewikkeld en vroeg vaak een uiterste inspanning van participanten en de coördinatoren. Drie denktanks werden tijdens het traject omgevormd tot werkgroepen; Implementatie, Alcohol en Gezin en Alcoholpeil. De Werkgroep Alcoholpeil zorgde voor de voorbereidingen van de ‘Meetkeet Alcohol’ en is ook actief betrokken in de uitvoering. 2.3 De keuzen De denktanks en werkgroepen hebben ieder een specifiek deel van het probleem onder de loep genomen en ideeën aangedragen, dit is weergegeven in de Voortgangsrapportage. Om hierna tot keuzen te komen heeft de stuurgroep in kaart gebracht welke interventies er, naast de nieuwe ideeën, al bestaan die zich geheel of gedeeltelijk richten op de bestrijding van overmatig alcoholgebruik; dit bleken er ongedacht veel te zijn en leverde veel inzichten op. Op grond daarvan is bezien waar hiaten zitten in het bestaande pakket activiteiten en op welke terreinen er juist sprake is van een ‘overdosis’. Sommige bestaande interventies draaien goed, andere zijn voor verbetering vatbaar of zijn nog in het geheel niet gestart. In alle gevallen worden ze al bekostigd en is het dus financieel gezien het meest rendabel ernaar te streven ze effectief draaiend te krijgen. Het voorstel is voorlopig alle bestaande activiteiten te continueren. Het is daarbij belangrijk dat de gemeente toeziet op de uitvoering ervan. Tot slot is nadrukkelijk gestreefd naar evenwicht en samenhang in het pakket van voorgestelde maatregelen. Dit geldt met name voor het evenwicht tussen de beide belangrijkste beleidsterreinen bij dit vraagstuk: Openbare Orde en Volksgezondheid. 2.4 Het aangrenzend beleid Op aangrenzende beleidsterreinen (jeugdbeleid, veiligheid, onderwijs, sportzaken) worden eveneens activiteiten ontwikkeld die direct of indirect te maken heb met het probleem van overmatig alcoholgebruik. Het onlangs afgesloten convenant met de horeca en de discussies over en onderzoeken naar het terugdringen van overlast zijn daar voorbeelden van. Deze initiatieven kennen een eigen proces en implementatie. Het Platform volgt deze ontwikkelingen en heeft regelmatig contact met betrokken instanties. Een aantal vertegenwoordigers participeert in de Stuurgroep of een van de werkgroepen. Dit is noodzakelijk om tot een eenduidige en integrale aanpak te komen. Daarnaast dringt het Platform aan om te investeren in versterking/ uitbreiding van algemene voorzieningen voor jeugdigen. De nota Jeugd op Koers4 geeft hiervoor voldoende aanknopingspunten. 4

Nota integraal jeugdbeleid ‘Jeugd op Koers’, Sector Samenleving onderwijs, welzijn en zorg. Gemeente Katwijk, augustus 1999


3.

Doelen en doelgroepen

3.1 Doelen Op basis van de visie van het Platform is het volgende doel geformuleerd: “Het verminderen van gezondheidsproblemen en overlastsituaties als gevolg van overmatig alcoholgebruik”. Dit doel is ruim geformuleerd en dus op meerdere manieren in te vullen. Daarom zijn de volgende subdoelen geformuleerd, die ieder een bijdrage leveren aan het generale doel: 1. Het uitstellen van het eerste gebruik van alcohol. 2. Het tegengaan van de verkoop van alcohol aan mensen jonger dan 16 jaar. 3. Het afremmen van het overmatig gebruik door het aanbieden van voldoende mogelijkheden tot vermaak en het creëren van een veilige en gezonde uitgaansomgeving. 3.2 Doelgroepen In de nota wordt het probleem beschreven als een probleem dat de gehele bevolking betreft, niet een enkele selecte groep. De gehele bevolking is een grote verzameling onderling verschillende groepen. Het is niet haalbaar om op al deze groepen afgestemde afzonderlijke activiteiten aan te bieden en lang niet alle groepen zijn goed bereikbaar voor de activiteiten. Om die redenen zijn de voorgestelde activiteiten toch vooral gericht op: 1. Jongeren tot 16 jaar. 2. Uitgaande jongeren en volwassenen vanaf 16 jaar. 3. Ouders of verzorgers van opgroeiende kinderen. Om gedragsverandering te bewerkstelligen is het belangrijk om een boodschap meerdere malen, op verschillende leeftijden en in verschillende domeinen te herhalen. Voor de effectiviteit is het nodig dat er inhoudelijke afstemming plaatsvindt tussen de boodschap en de verschillende activiteiten. Het is niet nieuw dat deze criteria geformuleerd worden. Het is wel goed om te realiseren dat veel van de activiteiten die logischerwijs zouden moeten voortvloeien uit die formuleringen niet bestaan, nog niet bestaan of nog maar in de kinderschoenen staan. Zo bestaan er al lange tijd preventieprogramma’s in het onderwijs, maar bestaan er nog nauwelijks of geen activiteiten gericht op het thuisfront. Deze wil het Platform Verslavingszorg de komende jaren nader ontwikkelen. Activiteiten die het opnieuw handhaven van een aantal artikelen uit de Drank- en Horecawet begeleiden moeten eveneens nog ontwikkeld worden.


4.

Bestaande activiteiten

Op het gebied van preventie en zorg gebeurt al veel in Katwijk. Er is sprake van een redelijke verdeling van activiteiten over de verschillende domeinen Vrije Tijd, School en in beperktere mate Thuis. De bestaande activiteiten vormen een onderdeel van Activiteitenplan 2003-2004. Het Platform wil deze activiteiten voortzetten en verbeteren, waarbij op onderdelen meer aandacht wordt gevraagd voor het thema alcohol (bijvoorbeeld in het preventieaanbod op scholen en de Materialenbank). Daarnaast zal de gemeente Katwijk het aanbod vanuit ‘De Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg’ activeren door organisaties als GGD en Parnassia, die hierin reguliere taken en verantwoordelijkheden hebben, waar nodig aan te spreken op de gemaakte afspraken. Hieronder volgt een beknopt overzicht van de bestaande activiteiten in Katwijk met een onderverdeling naar preventie, zorg en maatschappelijk herstel.

4.1

Preventie:

De bestaande preventieactiviteiten dienen verder te worden uitgebouwd en waar nodig op elkaar afgestemd. We noemen hier: 4.1.1 Basisscholen en voortgezet onderwijs Het preventieproject, met onderdelen als ‘Dat doe ik zelf wel’ en ‘Doe effe normaal’ wordt aan alle basisscholen in Katwijk aangeboden; de meeste scholen doen mee. Het project, een samenwerkingsverband van o.a. gemeente, politie en het Platform, omvat scholing van docenten, lessen voor de leerlingen en ouderparticipatie. Volgend jaar wordt het lespakket opgevolgd door het pakket ‘Weet wat je wilt!’. Het onderwerp alcohol en ouderparticipatie zal nadere aandacht krijgen. Het project ‘Gezonde school en genotmiddelen in het voortgezet onderwijs loopt tien jaar en omvat scholing docenten, lessen signaleren, begeleiden, reglementeren, ouderparticipatie en afstemming Momenteel vindt een onderzoek plaats door een student van de Hogeschool Leiden naar het preventieaanbod in het voorgezet onderwijs. 4.1.2 Deskundigheidsbevordering - Voorlichterspool Het Platform heeft een aparte Voorlichterspool die de voorlichtingsactiviteiten uitvoeren. Medewerkers in de Voorlichterspool, zijn afkomstig van de GGD, de politie, Kubus 85, de Boei en De Brug. Hiertoe hebben zij de cursus Voorlichter Riskante Genotmiddelen gevolgd van het Trimbos-instituut. In de jaarlijkse terugkomdag zal nadere aandacht besteed worden aan het onderwerp alcohol. De Voorlichterspool zal ook ingezet worden bij activiteiten uit het Activiteitenplan. 4.1.3 Materialenbank De Materialenbank voorziet in voorlichtingsmateriaal voor instellingen. De materialen worden nader aangevuld met het onderwerp alcohol zodat dit kan worden ingezet bij de diverse activiteiten van het Activiteitenplan. 4.1.4 Straatwerk Het straatwerk bestaat uit het opzoeken van jongeren op straat, met name rond hangplekken. Met de jongeren wordt gesproken over onder andere alcohol- en


drugsgebruik. Doel is kennisoverdracht, bewustmaking, signalering en doorverwijzing. In een aantal situaties wordt opvang gezocht voor een groep en/ of een survival preventieweekenden georganiseerd. Het straatwerk wordt uitgevoerd door vrijwilligers van Stichting De Brug en vakkrachten van het JOS-project van Kubus 85. De straatteams kunnen problematische gebruikers van de straat doorverwijzen. Geprobeerd wordt om (meer) aansluiting te vinden bij zorg van professionele instanties als Parnassia en het JPP. 4.1.5. Survival preventieweekenden De survival preventieweekenden vormen een combinatie van het project Jongeren Op Straat (JOS-project) en het Platform Verslavingszorg Katwijk. Tijdens een weekend worden survivalactiviteiten ondernomen en worden gesprekken gevoerd over alcohol en drugs. Doel van de preventieweekenden is inzicht verkrijgen in mogelijk riskant genotmiddelengebruik. Bij de uitvoering zijn Kubus 85, de GGD en de politie betrokken. De survivalweekeinden kunnen ingezet worden bij de nieuw te ontwikkelen activiteiten met jongeren. 4.1.6 Jongeren Preventie Project (JPP) Individuele jongeren die dreigen vast te lopen en risicogedrag vertonen ten aanzien van genotmiddelen als alcohol kunnen terecht bij het Jongeren Preventie Project (JPP), dat is ontstaan vanuit het Project Maatschappelijke Integratie (PMI) van het Platform.

4.2

Zorg en maatschappelijk herstel

Er is een fors aantal probleemdrinkers en er is ook veel aanbod; toch wijzen cijfers uit dat de alcoholverslaafden onvoldoende bereikt worden. De organisatie van, verwijzing naar en de onderlinge afstemming van de hulpverlening zal verbeterd moeten worden. Daarnaast wordt ingezet op het uitbouwen van het bestaande aanbod en mogelijkheden zodat het toereikend wordt voor de inzet binnen het Alcoholplan; zoals het inzetten van algemene voorzieningen als begeleiding en hulp aan gezinnen door het algemeen maatschappelijk werk, begeleiding en hulp aan jongeren, ouders of opvoeders door de Ichthusgroep Katwijk. 4.2.1 Hulpverlening alcoholverslaafden Alcoholverslaafden in Katwijk kunnen terecht bij de lokale zelfhulpgroep van de AA en Stichting De Brug (Inloophuis, spreekuur en begeleiding naar een behandelingskliniek). Voor een poliklinische behandeling kunnen Katwijkers met drankproblemen terecht bij de polikliniek van Parnassia in het Kwadrant in Katwijk. Voor een dag-, deeltijd- en klinische behandeling kan een beroep gedaan worden op voorzieningen van Parnassia of andere behandelcentra zoals De Hoop in Dordrecht. Met name Parnassia heeft diverse specifieke programma’s ontwikkeld, zoals bijvoorbeeld Mistral, een klinische voorziening van Parnassia voor jongeren van 14-21 jaar met verslavingsproblemen en Triple-ex (ex-werkloos, exdrugsgebruiker, ex-gedetineerd). 4.2.2 Familieleden alcoholverslaafden Familieleden van drinkers vinden steun in projecten als Kwetsbare Kinderen (Parnassia) en zelfhulpgroepen, zoals Al-Anon en de ouder-partnerbegeleiding vanuit De Brug en Parnassia. In 2001 is Parnassia in Katwijk gestart met de


begeleiding van een groep partners van (ex) alcoholisten. Stichting De Brug biedt individuele begeleiding van ouders en/of partners en zal in 2003 de ouderpartnerbegeleiding uitbreiden vanuit de Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg, hieronder valt ook het opnieuw starten van de zelfhulpgroep Ouders voor Drugsgebruikers (OVD). 4.2.3 Project Reïntegratie Ex-verslaafden uit Katwijk kunnen terecht bij het Project Reïntegratie van het Platform Verslavingszorg. Het proefproject is een samenwerkingsverband van lokale en regionale organisaties en het lokale bedrijfsleven (Kruiwagenproject van het KVIH). De deelnemers krijgen begeleiding van een casemanager en mentoren (vrijwilligers). Het project is gestart in juni 2002 en wordt nu nader ontwikkeld. Voor de financiering van het project is subsidie verleend vanuit de Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg.

4.3

Conclusies en aanbevelingen bestaande activiteiten

Bijlage 2 geeft een schematisch overzicht van bestaande activiteiten op de terreinen Volksgezondheid en Openbare Orde. Dit overzicht biedt inzicht in de verdeling en het evenwicht daartussen. Dat levert de volgende conclusies en aanbevelingen op: 4.3.1

Conclusies en aanbevelingen Volksgezondheid:

Terrein: VolksgeZondheid

Aantal Conclusies en aanbevelingen Activiteiten

Bestaand 6 Onderzoek

Bestaande Preventie

15

Bestaande Zorg

20

- Er zijn voldoende kwantitatieve gegevens over gebruik bekend. Verder onderzoek daarnaar is niet nodig. Er zijn nog weinig kwalitatieve gegevens. - Onderzoek naar houding en verwachtingen is gewenst; hierin voorziet de Meetkeet. Het onderzoek is gestart in september 2002. Onderzoek naar mogelijkheden en financiële gevolgen van alcoholbeleid is gewenst maar zal gekoppeld moeten worden aan concrete voorstellen voor acties. - Er bestaan al veel preventieacties. Aan de bestaande preventie in het onderwijs doen bijna alle scholen mee: deze kunnen zich inhoudelijk sterker richten op alcohol. Er zijn zes activiteiten die vanuit de Doeluitkering Verslavingszorg betaald worden maar die nog niet uitgevoerd worden. Onderzocht wordt in hoeverre inzet voor het Activiteitenplan mogelijk is. In de bestaande activiteiten is het mogelijk om veel te verbeteren zonder dat dit meer kosten met zich meebrengt. Het toezicht hierop is een rol voor de gemeente. De meeste activiteiten worden bekostigd uit de Doeluitkering Verslavingszorg of door de gemeente Katwijk zelf. - Er is een massa voorstellen op dit terrein (zie de Voorgangsrapportage). Omdat er al veel activiteiten bestaan dient eerst prioriteit gegeven te worden aan het verbeteren daarvan. Daarnaast kan een klein aantal mogelijke acties gekozen worden om uit te werken. - Er bestaat een heel scala aan zorgactiviteiten, maar er zou meer inzicht moeten komen in het bereik van al deze activiteiten. De veronderstelling is dat het bereik van de activiteiten sowieso gering


is, dus ook in Katwijk. Als dit juist blijkt, dient duidelijk te worden waarom dit zo is; onbekendheid, drempelvrees, te ver weg, slecht imago, geen noodzaak er gebruik van te maken? Vervolgens kunnen er wellicht verbeteringen worden aangebracht. Hier ligt een rol voor de gemeente. De meeste activiteiten worden uit de AWBZ en de Doeluitkering betaald. - Het Project Alcohol en Gezin is een belangrijk voorstel: het kan de kloof tussen (secundaire) preventie en zorg die nu bestaat overbruggen.

4.3.2

4.3.2 Conclusies en aanbevelingen Openbare Orde:

Terrein: Openbare Orde

Aantal Conclusies en aanbevelingen activiteiten

Bestaand Onderzoek

3

Bestaande Preventie

3

Bestaande HandHaving

8

- De drie bestaande activiteiten geven een goed overzicht van alle overtredingen en/ of misdrijven die er gepleegd worden en waarbij alcohol in het spel is. Het geeft voldoende inzicht in de activiteiten die de politie ontplooit op dit terrein. Een nadere analyse van de gegevens om tot een beter gerichte inzet te komen lijkt wenselijk. - De organisaties die belast zijn met handhaving van wetten en regels zijn in kaart gebracht. Er moet nog onderzocht worden wat het effect van aanvullende regelgeving zal zijn. Het is de vraag of daar een goede voorspelling mogelijk is. De mogelijkheden en wensen voor aanvullende regelgeving zijn in kaart gebracht. Er moeten nog voorstellen daarvoor gedaan worden. - De preventie kenmerkt zich door je als politie goed te laten zien en overleg. Dit overleg mag niet verhinderen dat waar dat nodig is ook sancties opgelegd worden. Het is denkbaar dat er teveel uitgegaan wordt van ‘het goede gesprek’. - De voorstellen uit het voortraject zijn een mix van overleg en regelgeving én –handhaving. Ze lijken allen zeker de moeite waard. Bovendien zijn ze belangrijk omdat het aantal activiteiten op het terrein Openbare Orde Preventie nog gering is. - Drie activiteiten worden incidenteel of zeer beperkt uitgevoerd. De educatieve maatregel lijkt niet erg effectief te zijn. Helaas, voor wat betreft het alcoholgebruik, worden de sluitingstijden in de aangepaste APV verruimd vanwege het mogelijk gunstige effect wat betreft overlast - Er zijn geen echte voorstellen ontwikkeld; dat is wel nodig. Op iedere bepaling van de Drank- en Horecawet kan een gerichte actie bedacht worden waarop voor een bepaalde periode ingezet kan worden. Het is noodzaak op dit terrein actie te ondernemen

Het Platform is er van overtuigd dat alleen bij het evenwicht tussen deze terreinen het grootste rendement uit een matigingsbeleid gehaald kan worden. Het voorstel voor het pakket activiteiten is daarom gebaseerd op de inzichten die ontstonden vanuit dit schema.


5.

Activiteitenplan 2003-2004

Dit hoofdstuk is de kern van het plan; het bevat de voorstellen voor de concrete activiteiten op grond van de geconstateerde hiaten. Het omvat een breed pakket van maatregelen en activiteiten, waarbij een globaal onderscheid kan worden aangebracht in gezondheidsbescherming (regelgeving, handhaving en vroegtijdig signaleren) en gezondheidsbevordering (voorlichting, training en opvoedingsondersteuning). De activiteiten en de regie daarover vormen tezamen het lokaal alcoholbeleid.

•

•

•

Vanuit de besprekingen in de aanloop naar dit voorstel kwam het volgende naar voren: Op het terrein van preventie is er sprake van een groot aanbod; de nadruk moet meer liggen op het stimuleren, activeren, verbeteren en ombuigen van bestaande activiteiten naar het aandachtsveld alcohol. Een verbeterde samenwerking en afstemming tussen de aanbieders van activiteiten is van belang. De onderdelen zorg en handhaving zijn de minst ontwikkelde onderdelen en hebben nadere invulling nodig. Een nadrukkelijke opmerking hierbij is dat handhaving moet gelden voor allerlei sectoren; voor de horeca, in sportkantines en verenigingsgebouwen, supermarkten, onderwijs, jongerenwerk, kerken, evenementen, enzovoorts. Met behulp van een Plaatselijke Verordening (APV) is het mogelijk om regels en afspraken in te bedden in het gemeentelijk beleid. De maatregelen moeten bijdragen aan een veilig(er) uitgaansklimaat en kan alleen goed aangepakt worden met steun van de gemeente, voorlichtingsacties, horeca, jongerenwerkers, bestuurders, vrijwilligers, etc. Ook de eigen verantwoordelijkheid en de begeleidende rol van ouders en opvoeders moet hierin een rol spelen. Hieronder volgt het overzicht en toelichting van het Activiteitenplan 2003- 2004. Voor een beknopt schematisch overzicht van de nieuwe activiteiten verwijzen we de lezer naar bijlage 1.

5.1

Bestaande activiteiten handhaven

De bestaande activiteiten (zie hoofdstuk 4) worden al bekostigd en de uitvoering hiervan kan dus budgettair neutraal gebeuren. De financiering komt vaak vanuit de Doeluitkering Verslavingszorg, de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten, de gemeente Katwijk en de werkbudgetten van de diverse organisaties. De activiteiten kunnen vaak verbeterd worden of moeten zelfs nog gestart worden.

5.2

Meetkeet Alcohol

Beheren zonder meten is niet mogelijk en dit geldt ook voor alcohol. Het centraal alcoholpeil, het CAP, is 2,5 glas per Nederlander per dag. De Denktank Alcoholpeil kreeg als opdracht meetmethodes te ontwikkelen waarmee op lokaal niveau het beleid kan worden gemeten en bijgesteld. Zo ontstond het idee van een mobiel meetstation, met zowel bestaande als nieuw ontwikkelde meetinstrumenten en een vragenlijst. Het is een experimentele opzet. De gemeente Katwijk gaf een schaftkeet in bruikleen en de Meetkeet Alcohol startte in september 2002. Bij


twintig uitgaanslocaties wordt het bezoekend publiek ‘onderzocht’ en de verwachting is dat dit inzicht zal geven in het alcoholgebruik onder het uitgaanspubliek. Naast horecaondernemingen staat de meetkeet bij voetbalwedstrijden en jeugdsociëteiten. De medewerking vanuit deze sectoren verloopt erg positief. Er wordt gebruik gemaakt van de deskundigheid van de politie en gerenommeerde deskundigen als Dr D. Korf en Prof. Dr. K.R. Ridderinkhof van de Universiteit Amsterdam. Daarnaast is de afdeling oogmetingen en verkeer van TNO – Techniek en Menskunde in Soesterberg geïnteresseerd, zijn er uitgebreide contacten met de leverancier van de blaastest en wordt voor het berekenen van promillages gebruik gemaakt van de faciliteiten en hulp van de politie te Noordwijk. De externe belangstelling voor het onderzoek is groot. De testen en vragenlijsten worden afgenomen door jonge vrijwilligers. Ook de praktische zaken zoals het transport ligt in handen van vrijwilligers van het Platform. De respons tot nog toe is boven verwachting: ruim 80 %! Bij vergelijkbare onderzoeken komt men vaak niet hoger dan 40 %. De onderzoeksperiode loopt tot en met december 2002. De financiering van de Meetkeet Alcohol, kosten ca. 20.000 euro, is toegekend door de gemeente Leiden in het kader van de Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg onder de noemer onderzoek en monitoring. Daarnaast worden de benodigde middelen gefinancierd met donatiegelden van de Rotary Club vanuit de Stichting Kocon5. Het onderzoeksverslag wordt in februari 2003 afgerond. De resultaten worden in maart 2003 gepresenteerd; eerst lokaal en daarna landelijk. De verwachting is dat de Meetkeet Alcohol een vervolg kan krijgen met een ‘Meetpunt Alcohol’ zonder gebruik van de schaftkeet, maar wel met de inzet van testen in de verschillende uitgaanslocaties. Op deze manier kan dan tussentijds getoetst worden of er wijzigingen optreden in het alcoholgebruik.

5. 3

Voorlichting en scholing

5. 3.1

Voorlichting

Mensen zijn over het algemeen slecht op de hoogte van de alcoholwetgeving. Zo is bijvoorbeeld niet goed bekend dat dronken fietsers ook het rijbewijs ontnomen kan worden. Het voorstel is voorlichting organiseren over onder andere de juridische gevolgen van overtredingen. Een voorbeeld van dergelijke ‘juridische voorlichting’ is de posteractie met geblokte gezichten van echte overvallers op benzinestations met benoeming van de straf die men kreeg. Er wordt een gefaseerd actieplan uitgewerkt, waarbij de verschillende artikelen van de Drank en Horecawet en/of de plaatselijke verordening de aanknopingspunten 5

De Stichting Kocon is op 5 september 2002 opgericht en biedt ondersteuning en faciliteiten voor het Platform Verslavingszorg Katwijk. Met de oprichting van de Stichting Kocon is sprake van een rechtspersoon, waarmee de mogelijkheden voor het Platform verruimd zijn. Zo kan er eenvoudiger een beroep gedaan worden op subsidies, fondsen en sponsors en kan er voor de vrijwilligers van het Platform een verzekering worden afgesloten. Zie bijlage 5 voor de bestuurssamenstelling.


bieden. Zie bijlage 3 voor een overzicht van de lokale speelruimte voor alcoholmatigingsbeleid. De voorlichting vindt plaats met behulp van speciaal gemaakt drukwerk als affiches en flyers. De voorlichting moet waar mogelijk gecombineerd worden met handhaving en sancties, al dan niet symbolisch. Deze vervolgacties worden op elkaar afgestemd en uitgevoerd met behulp van verschillende organisaties en groepen. Het is van cruciaal belang dat de handhavingstaak niet slechts aan de politie ‘toebedeeld’ wordt. Een voorbeeld van een mogelijk actieprogramma: In de maand maart 2003 wordt voorlichting gegeven over het bezit en gebruik van alcohol in de openbare ruimte (DHW, art 41) gecombineerd met (controle-)acties. In de maand mei 2003 wordt voorlichting gegeven op het verkopen van alcoholhoudende drank aan personen jonger dan 16 jaar (DHW art 16 lid 1) gecombineerd met controleacties in de detailhandel, horeca, sportverenigingen, scholen en het jeugdwerk. In de maand juni 2003 wordt voorlichting gegeven en worden controles uitgevoerd in instellingen, waar alcohol geschonken wordt aan personen die al te veel gedronken hebben. Deze mogen daar niet aanwezig zijn, voor een veilige aftocht wordt gezorgd (DHW art 21 en Wetboek van strafrecht art 252) Het uitvoeren van de controles zal in nauw overleg worden afgesproken en een combinatie zijn van verschillende uitvoerders en middelen; politie, betrokken instellingen en sectoren.

5.3.2

Verwijzingen

Vrijwilligers, professionals en mensen uit de omgeving van probleemdrinkers vinden moeilijk de weg in de hulpverlening. Aan instellingen als de GGD en Parnassia zal gevraagd worden om een overzicht van activiteiten, verwijslijnen en inzicht in wachttijden. Gecombineerd met het leveren van bellijstjes voor verwijzers als politie, schoolhoofden, hulpverleners en huisartsen wordt hiermee de voorlichting verbeterd. Daarnaast zal onderzocht worden of de telefonische informatie toereikend is of verbeterd moet worden.

5.3.3

Scholing

Het Platform wil beroepskrachten én vrijwilligers in het sociaal cultureel werk een cursus Instructie Verantwoord Alcoholgebruik (IVA) aanbieden. Deze behandelt zowel gezondheids- als juridische aspecten en oefent de deelnemers ook in het stellen van grenzen aan het gebruik van alcohol. In de horeca is een cursus Sociale Hygiëne en EHBO verplicht. De KNVB verplicht barmedewerkers van voetbalverenigingen de IVA-cursus te volgen. Wellicht moet de inhoud van de IVA-cursus nog aangevuld worden als het gaat om het bespreekbaar maken van, signaleren van en doorverwijzen bij overmatig alcoholgebruik. Ook wordt uitgezocht of er gebruik gemaakt kan worden van de inzet en ervaring van de KNVB en Horeca Nederland. De genoemde zaken moeten er voor zorgen dat iedereen die alcohol schenkt dat zo verantwoord mogelijk doet.


5.4

Maatregelen voor handhaving

In de afgelopen vijftien jaar is duidelijk geworden dat preventie en de bestaande weten regelgeving op zich vaak niet voldoende beweegreden zijn om gedragsverandering te bereiken. Onderzoek toonde aan dat de handhaving ervan vaak ontbreekt. Ook op het gebied van alcoholgebruik is een gedoogcultuur ontstaan en is het poldermodel teveel uitsluitend op overleg gericht. Handhaving van bestaande regels is een onmisbaar onderdeel van elk beleid, dus ook van alcoholbeleid. Daarbij is het een goedkope en effectieve manier van preventie. Het overzicht van bestaande activiteiten in Katwijk (hoofdstuk 4 en bijlage 2) onderstreept dat handhaving en activiteiten die de handhaving ondersteunen onvoldoende plaats vinden. De versterking van de handhaving kan niet uitsluitend een taakverzwaring zijn voor organisaties die wettelijk toezicht uitvoeren zoals de politie, Keuringsdienst van Waren en de Bijzonder Opsporing Ambtenaar. Het nadrukkelijk uitgangspunt bij het uitbreiden van handhaving is dat die een gemeenschappelijke aanpak en een breed draagvlak heeft. Daarbij dient voor veel bepalingen nog uitgezocht te worden in hoeverre ze handhaafbaar zijn, welke mogelijkheden de formuleringen van de regels daarvoor (niet) bieden. Vervolgens moet overlegd worden met Openbaar Ministerie over hun bereidheid tot strafvordering als de politie verbaal opmaakt Voor de te nemen maatregelen voor handhaving wordt een Werkgroep Regels en Handhaven samengesteld die de opdracht krijgt voorstellen uit te werken om de ‘dijken’ te versterken en beter in te bedden met behulp van: - de door de Denktank Regels opgestelde vragenlijst; - de door de Denktank Regels geïnventariseerde weten regelgeving; - het convenant gemeente-horeca; - de resultaten van de Meetkeet Alcohol; - de resultaten van de besprekingen met de verschillende doelgroepen. De samenstelling van deze werkgroep vraagt nadere afstemming met de gemeente en betrokken instellingen. De werkgroep kan bestaan uit vertegenwoordigers van gemeente, politie en het Platform. Het Platform zou hiertoe het initiatief kunnen nemen. Vanuit de Werkgroep zal overleg plaats vinden met vertegenwoordigers van de doelgroepen om mede de norm te bepalen waardoor zij die norm ook kunnen uitdragen. De gemeente zal dit project officieel moeten aanwijzen als een vervolgproject op de convenantbesprekingen met de horeca, anders ontbreekt de nodige status om de besprekingen een vervolg te kunnen geven. Voor het initiëren van handhaving bestaan talrijke mogelijkheden op grond van bestaande wet- of regelgeving. Voorbeelden daarvan zijn: 5.4.1

Het bestuursreglement voor paracommerciële instellingen (gebaseerd op Artikel 9 van de Drank- en Horecawet):


Op basis van het bestuursreglement voor paracommerciële instellingen een convenant sluiten met instellingen die alcohol schenken over het niet toelaten van personen jonger dan 16 jaar bij activiteiten waarbij alcohol geschonken wordt. Een andere formulering kan zijn dat er niet geschonken wordt bij activiteiten waarbij mensen jonger dan 16 jaar aanwezig zijn. De naleving van het convenant wordt gecontroleerd. Bij overtredingen wordt het bestuur hiermee geconfronteerd. Na een derde confrontatie kan bestuursdwang worden toegepast; bijvoorbeeld door de vergunning drie maanden in te trekken. De lokale verordeningen kunnen hier op aangepast worden. Behalve sancties kan ook gedacht worden aan het belonen van de instelling die het convenant goed naleeft. 5.4.2.

Leeftijdsgrens verplichte aanduiding (gebaseerd op de verdere invulling van Art 20 lid 6 DHW): Op verkoopplaatsen van alcohol moet duidelijk worden aangegeven dat niet verkocht wordt aan mensen jonger dan 16 jaar. Het is bekend dat er regelmatig alcoholhoudende drank verkocht wordt aan te jonge mensen. Jonge caissières vinden het moeilijk ‘leeftijdgenoten’ de verkoop van drank te weigeren. Het is de moeite waard uit te zoeken of het mogelijk is alcohol uitsluitend af te rekenen bij door volwassenen bemande kassa’s. Supermarkten klagen dat hun personeel bedreigd wordt bij het weigeren van verkoop van drank aan 16-minners. Er kan actief gecontroleerd worden op de naleving van de verkoopbepalingen als ‘in ruil’ daarvoor het personeel van de supermarkt actief beschermd wordt tegen bedreiging. 5.4.3

De publieke ruimte waar niet genuttigd mag worden (gebaseerd op Artikel 25, lid 2 van de Drank- en Horecawet): Deze bepaling kan zonder meer gecontroleerd worden; er zijn geen andere partijen dan de consument en de controleur. De straat, het winkelcentrum, de hangplek en de duinen zijn duidelijk voorbeelden van de publieke ruimte. De vraag is wel hoe ruim het begrip publieke ruimte genomen mag worden? Wordt hier ook een schoolzaal of een kerkzaal mee bedoeld? 5.4.4

Het toelaten van een persoon onder invloed is verboden (gebaseerd op Artikel 21 van de Drank- en Horecawet): Het toelaten van een persoon onder invloed in een instelling waar alcohol geschonken wordt is verboden. Impliceert dit dat de vergunninghouder medeverantwoordelijk is voor de staat waarin iemand het pand verlaat en voor de schade die daarna eventueel ontstaat? Als dit zo is dan zou het effect kunnen sorteren om te wijzen op de eventuele juridische c.q. financiële consequenties van het doorschenken. 5.4.5 Leeftijdsgrenzen en regelgeving Uitstel van het eerste gebruik van alcohol voor de groep stappers jonger dan 16 jaar kan bereikt worden door duidelijke grenzen en regels gelden. Jongerenactiviteiten kunnen overzichtelijker en controleerbaar gemaakt worden door de activiteiten te koppelen aan de ‘schenkleeftijd’ (12 tot 16 jaar en vanaf 16 jaar). Het invoeren van pasjes, als hulpmiddel hierbij, wordt als suggestie ingebracht. Het categoriseren naar leeftijd vraagt om draagvlak onder de besturen, vrijwilligers en de beheerders. De algemene subsidieverordening van de gemeente kan eveneens een rol spelen.


5.4.6 Terugdringen van ‘voordrinken’ Met name de detailhandel en de thuissituatie maakt het drinken thuis, voor het uitgaan en op straat mogelijk. Nieuwe zoete mixdrankjes als Breezers spelen handig in op de smaak van jongeren, maar ook de verkrijgbaarheid van alcoholhoudende drank speelt hierin een rol. Onderzoek in supermarkten heeft uitgewezen dat in veel gevallen de breezers tussen de frisdranken staan opgesteld. Is er voldoende draagvlak onder winkeliers om te helpen bij het Alcoholplan? Is er draagvlak in de supermarkten voor maatregelen zoals aparte kassa’s voor alcoholverkoop of verkoop alleen door caissières boven de 21jaar of zijn er nog andere controles mogelijk? Onderzocht kan worden of nadere voorschriften voor supermarkten mogelijkheden geven om de verkoop van alcohol beter te controleren. Speciale acties tijdens evenementen als Koninginnedag worden voortgezet. Verder biedt afstemming met de Werkgroep Alcohol en Gezin en de Werkgroep Implementatie mogelijkheden om te kijken op wat voor manier het ‘voordrinken’ beïnvloed kan worden.

5.5

Dijkbewaking

Voor de artikelen uit de Drank en Horecawet is het toezicht niet altijd goed geregeld. De politie is op het gebied van Openbare Orde in de meeste gevallen de uitvoerende partij, maar de politie geeft aan dat de problemen, zoals in het centrum, niet alleen door hen opgelost kunnen worden. Daarbij komt dat de huidige inzet van veel blauw op straat in Katwijk (centrum) op langere termijn waarschijnlijk niet te handhaven is. Toezicht door politie is niet de enig denkbare vorm van toezicht; elders draaien ook projecten met bijvoorbeeld ‘susploegen’. In Leiden en Noordwijk wordt gewerkt met ploegen die een combinatie zijn van professionals en vrijwilligers. Marokkaanse vaders houden toezicht op straat in Amsterdam. Het voormalig ‘tuig’ ziet toe op de gang van zaken op het treinstation Schiphol. De resultaten van deze initiatieven moeten goed uitgezocht worden. Als die positief zijn kan een dergelijk voorstel ook voor Katwijk uitgewerkt worden. Dit moet grondig en voorzichtig gebeuren. Een groep jongeren kan gevraagd worden om te helpen als dijkbewakers. Een deel van hen kan uit de jongeren die nu problemen geven gerekruteerd (peer-education) kunnen worden. Het is duidelijk dat de vrijwilligers grondig getraind moeten worden vóór ze deze functie gaan uitoefenen. Zij kunnen herkenbaar of juist onherkenbaar aanwezig zijn op straat. Het is nodig dat ze ook een onmiddellijk beroep op de politie kunnen doen als de situatie dat nodig maakt. Competenties van deze ploeg en de politie moeten duidelijk onderscheiden en vastgelegd worden. Het optreden van de politie moet logisch aansluiten op dat van de ‘dijkbewaking’. De bestaande constructie dat een vaste contactpersoon bij de politie (wijkagenten/ adoptieagenten) gevraagd kan worden voor advies door bewonersgroepen, leerkrachten en verenigingen moet voortgezet en uitgebreid worden. De drempel om de politie in te schakelen wordt minder hoog en dit bevordert ook de signalering van misstanden. In het verlengde hiervan kan misschien een meldpunt ingesteld worden waar burgers, desnoods anoniem, kunnen melden.


5.5.1 Activiteiten met jongeren Jongeren worden steeds meer gezien als een probleemgroep. Oplossingen worden voornamelijk gezocht in de repressieve sfeer. Maar jongeren zelf willen óók veiligheid op straat en regels op school. Ze willen echter dat die veiligheid en die regels in samenspraak met hén tot stand komen. Het Platform stelt voor te onderzoeken op welke manier de dijkbewaking uit te breiden is door activiteiten met jongeren zelf. Als eerste moet aansluiting gezocht worden bij reeds lopende projecten. Katwijk heeft met de nota ‘Jeugd op Koers’6 ingezet op een actief jeugdbeleid. Een goed voorbeeld is het JOS- project (Jongeren Op Straat) van Kubus 85. Het Platform heeft een aantal jaar geleden het Project Maatschappelijke Integratie (PMI) ontwikkeld. Dit succesvolle project gericht op jongeren die dreigen af te glijden is inmiddels in de regio ingevoerd als het Jongeren Preventie Project (JPP). Vanuit het Platform zal aangedrongen worden om meer bekendheid te geven aan dit project. Zes studenten van de Hogeschool Amsterdam werken mee aan de ontwikkeling en uitvoering van een pilotproject van het Platform met jongeren om de mogelijkheden voor voorlichting en regelhandhaving onder jongeren vorm te geven. Afhankelijk van de uitkomsten van dit project zullen verdere voorstellen komen. Het project duurt een half jaar en zal voor juli 2003 worden afgerond. 5.5.2 Activiteiten voor jongeren. Jongeren begeven zich vaker in risicovolle situaties dan vroeger, zij beschikken over meer tijd en geld om uit te gaan. Alcoholgebruik onder jongeren neemt sterk toe. Met name de “jonge stappers” lopen risico’s. Er zijn beschermende maatregelen nodig om overmatig en excessief alcoholgebruik bij deze groep te voorkomen en te verminderen. Dat betekent dat er meer (alcoholvrije) activiteiten voor de leeftijdscategorie tot 16 jaar ontwikkeld moeten worden. De activiteiten voor jongeren ouder dan 16 jaar moeten zo opgezet worden dat alcoholgebruik slechts bijzaak is. De ontwikkeling van die activiteiten moet in eerste instantie in samenspraak met het sociaal-cultureel werk (jeugden jongerenwerk, wijkverenigingen) gebeuren. Op de langere termijn kan dit ook met andere verenigingen als sportverenigingen en clubs die activiteiten organiseren voor de jeugd. Deze fasering komt voort uit de arbeidsintensieve aanpak die deze initiatieven vragen 5.5.3 Gelijkschakelen van de verkoopprijzen Het gelijkschakelen van de verkoopprijzen van alcoholconsumpties naar het hoogst geldende prijsniveau binnen een sector is gebaseerd op het inzicht, van met name het NIGZ, dat prijsverhogingen een effectief instrument zijn om het alcoholgebruik te beperken. Het prijsbeleid onderstreept de gezamenlijkheid en biedt nadere mogelijkheden voor een ontmoedigingsbeleid. De mogelijke financiële consequenties hiervan en de mogelijke oplossingen in het geval van inkomstenderving komen eveneens aan de orde.

6

Nota integraal jeugdbeleid ‘Jeugd op Koers’, Sector Samenleving onderwijs welzijn en zorg. Gemeente Katwijk, augustus 1999


5.5.4 Uitbreiden opvangmogelijkheden voor 16-minners Jongeren willen elkaar ontmoeten en doen dat vooral in het weekend. Voor jongeren onder de 16 jaar is het niet wenselijk dat zij gebruik maken van de cafés; deze zijn bestemd voor de 16-plussers. De voorzieningen voor de leeftijdscategorie 12 tot 16 jaar moeten uitgebreid worden en hebben een professionele aanpak nodig; dit kan niet alleen op vrijwilligers afgewenteld worden. Misschien is hier een pool 'betaalde' toezichthouders/ ouders/ beheerders voor te krijgen Door (meer) opvang te regelen op de andere plekken voorkomen we dat de jongeren tot 16 jaar in de harde sector de eerste ervaringen opdoen met alcohol. Afhankelijk van de vraag van jongeren en de mogelijkheden van instellingen moeten nieuwe activiteiten op poten gezet worden. Nagedacht wordt op welke manier de ouders hierin betrokken kunnen worden.

5.6

Debat

De publiciteit rond alcoholproblemen heeft niet geleid tot vermindering van het alcoholgebruik maar heeft wél als resultaat dat het probleem nu bespreekbaar is. Er is sprake van een brede maatschappelijke steun voor de opvatting dat niet iedereen ongestoord en vooral onbeperkt zijn gang moeten kunnen gaan met alcohol. De Werkgroep Implementatie wil het debat over gebruik, misbruik, verkrijgbaarheid en regels aangaan in alle lagen van de Katwijkse bevolking; met jongeren, in kerken, met ouders, in wijken, in scholen en op verenigingen. De werkgroep maakt een inventarisatie van groepen die in aanmerking komen voor zo’n debat. Daarna wordt een keuze gemaakt waar de inzet plaatsvindt. De inzet geschiedt door de werkgroep, de Voorlichterspool, B-involved en wellicht ook door externe krachten.

5.7

Project Alcohol en Gezin

Het is gebleken dat jongeren voor het eerst in aanraking komen met alcohol doordat opvoeders zelf drinken of alcohol aanbieden aan hun kinderen, in het gezin of daarbuiten. Opvoeders hebben een belangrijke invloed op het gebruik van genotmiddelen door hun kinderen. Onderzoek7 wijst uit dat de ontwikkeling van kinderen in belangrijke mate beïnvloed wordt door de invloed van het gezin en de omgeving waarin zij opgroeien. Hierbinnen speelt ook de voorbeeldfunctie in genotmiddelengebruik een grote rol. Normen en waarden worden bepaald en er vindt op enige manier sociale controle plaats. Gezins- en omgevingsfactoren worden dan ook als zeer belangrijk gezien in het ontstaan van alcoholproblematiek. Om gedragsverandering te bewerkstelligen rond alcoholgebruik, is het noodzakelijk om preventie zo dicht mogelijk in en rond het gezin in te zetten. Een veelbelovende methodiek in ontwikkeling is die van de gezinsgerichte verslavingspreventie. De positieve effecten8 uit studies geven aan dat op dit gebied een grote gezondheidswinst te behalen valt. Er wordt voor gepleit om preventie, zo breed en zo dicht mogelijk, in 7

Merinkangas KR. The genetic epidemiology of alcoholism. Psychol Med 1990 Searles JS. The role of genitics in the pathogenesie of alcoholism. J Abnorm Psychol 1988 Bolier L, Cuijpers P. Effectieve verslavingspreventie op school, in het gezin en in de wijk. Utrech Trimbosinstituut 2000.

8


en rond het gezin in te zetten. Van hieruit de rol van opvoeders te versterken en hen ondersteunen in het inzetten van de verantwoordelijkheden die zij hebben, voor zichzelf en voor hun kinderen, rond het gebruik van genotmiddelen. De Werkgroep Alcohol en Gezin wil activiteiten ontwikkelen om normgedrag9 in het gebruik van alcohol te bevorderen en om het probleemgebruik terug te dringen. Het Project Alcohol en Gezin omvat activiteiten in en rond het gezin op basis van de huidige praktijkervaringen en de lacunes die hierin zijn geconstateerd. Het projectplan is (nog) in ontwikkeling. De voorstellen die zijn opgenomen behoeven nog een nadere uitwerking. Het Platform vindt het van zeer groot belang dat de Werkgroep Alcohol en Gezin doorgaat met het ontwikkelen van activiteiten gericht op het gezin. Het Platform vraagt de gemeente Katwijk een bijdrage voor 8 uur coördinatie per week voor de duur van twee jaar om de opgenomen voorstellen verder te ontwikkelen met een daarvoor te formeren projectgroep. 5. 7.1 Screening en taxatie op alcoholproblematiek (Quick scan) Instellingen die participeren in de projectgroep geven aan dat zij veel te laat of helemaal niet kunnen signaleren of er sprake is van een alcoholproblematiek in opvoedingssituaties. Dit signaal is onder meer getoetst bij het onderwijs, politie, maatschappelijk werk, jeugdzorg, jeugdgezondheidszorg en leerplichtzaken. Zij onderschrijven dit signaal en geven aan dat het ontbreekt aan kennis en vaardigheden bij het vroegsignaleren van alcoholproblematiek. De huidige screening wordt vaak te laat ingezet en richt zich op al bestaande verslavingsproblematiek. Dit maakt uiteindelijk de aard van begeleiden of hulpverlenen complex, intensief, langdurig en kostbaar. Vroege screening geeft mogelijkheden voor vroegsignaleren en doorverwijzen. Met behulp van een vragenformulier is een hulpverlener in staat snel te screenen en een taxatie te maken; de quick scan. De Ichthusgroep Katwijk is bereidt dit deze methode te ontwikkelen, waarna deze door middel van deskundigheidsbevordering wordt aangeboden aan de basisvoorzieningen en 1e lijnsvoorzieningen. Gerichte screening biedt nadere mogelijkheden voor vroegsignaleren en doorverwijzen. Met behulp van een vragenformulier is een hulpverlener in staat snel te screenen en een taxatie te maken; de quick scan. De Ichthusgroep is bereid dit screeningsformulier te ontwikkelen, waarna het vanuit het Project Alcohol en Gezin wordt aangeboden aan basisvoorzieningen en 1e lijnsvoorzieningen. 5.7.2 Alcohol Actie Plan (A.A.P.) Er wordt aansluiting gezocht bij het Alcohol Actie Plan (A.A.P) van Parnassia. Dit project is eveneens gericht op het vroegtijdig signaleren en behandelen van alcoholproblematiek en richt zich op een verbeterde samenwerking tussen de eerste lijnsvoorzieningen (huisartsen, maatschappelijk werk en psychologen) met het gebruik van wederzijdse diagnostische mogelijkheden. Na aanmelding van de 9

Het NIGZ en IVO hebben in 2002 een literatuurstudie uitgevoerd, “Overdaad schaadt, een inventarisatie van de gevolgen” . De studie gaat in op vier categorieën, waarbij alcoholgerelateerde sterfte het hoogst is door hart- en vaatziekten, kanker, aantastingen van het zenuwstelsel en ongevallen. Het NIGZ en IVO onderschrijven de volgende “drinknormen”: Voor vrouwen: maximaal 2 glazen per dag, niet elke dag van de week en in geval van een bijzondere gelegenheid maximaal 3 glazen, niet elke week Voor mannen: Maximaal 3 glazen per dag, niet elke dag van de week en in geval van een bijzondere gelegenheid maximaal 5 glazen, niet elke week.


huisarts, algemeen maatschappelijk werker of eerstelijns psycholoog wordt een aantal gesprekken gevoerd om te helpen het verslavingsgedrag te verenaderen. Bij problematiek, die meer behandeling behoeft, wordt doorverwezen naar uitgebreidere zorg. Vanuit het Alcohol Actieplan van Parnassia wordt extra geïnvesteerd in de deskundigheidsbevordering van huisartsen.

5. 7.3 Signaleringsteam Uit de praktijk blijkt dat, met name, het gebruik van alcohol ongemerkt over kan gaan van incidenteel gebruik naar gewoontevorming of probleemgebruik. De Werkgroep Alcohol en Gezin geeft aan dat wanneer alcohol een probleem vormt in de opvoedingssituatie, de vraag om begeleiding of hulp moeilijk wordt gesteld en wordt weggehouden van de buitenwereld. De directe leefomgeving is vaak wel op de hoogte van een (beginnend) probleem maar dit bespreken zit in de taboesfeer. Bestaande signaleringsteams of zorgnetwerkenen zoals de zorgadviesteams kunnen een taak vervullen door de ontwikkelde screening en taxatiemethodiek in te zetten en te signaleren of er sprake kan zijn van alcoholproblematiek in of rond de opvoedingssituatie. Van hieruit kunnen zij een bemiddelende rol spelen in het toeleiden naar zorginstellingen. Het Project Alcohol en Gezin zal voor samenwerking aansluiting zoeken bij deze teams. De inzet van een ( bestaand) signaleringsteam kan een taak vervullen in het signaleren vanuit of rond een opvoedingssituatie door middel van de ontwikkelde screening en taxatiemethodiek. Het team kan de uitkomsten bespreken en eventueel een bemiddelende rol spelen in het verwijzen naar zorginstellingen. De vraag is of het bestaande (lokale) Signaleringsteam hierin voorziet of dat hiervoor een nadere ontwikkeling nodig is. 5.7.4 Cursusmodule opvoedingsondersteuning alcoholgebruik Een specifiek cursusaanbod, gericht op alcoholgebruik, gezin en opvoeding ontbreekt. De bestaande puber- en oudercursus richt zich op opvoedingsondersteuning in het algemeen. Hierdoor kan te weinig aandacht besteed worden aan genotmiddelengebruik en de gevaren hiervan. Een module alcoholgebruik, gezin en opvoeding gekoppeld aan ‘De PuberOudercursus’ ondersteunt opvoeders bij het bespreekbaar maken van alcoholgebruik in het gezin of daarbuiten. Er dient aandacht besteed te worden aan goed voorbeeldgedrag van de opvoeders in het gezin. Opvoeders krijgen handvatten bij het signaleren van problematisch alcoholgebruik bij de kinderen of bij de opvoeders zelf. Tevens wordt aandacht besteed aan doorverwijzing voor eventuele begeleiding of hulp voor het gezin. De Werkgroep Alcohol en Gezin zal in samenwerking met de Stichting Spel en Opvoeding, Algemeen Maatschappelijk Werk en de GGD-ZHN deze module ontwikkelen en implementeren in de bestaande Puber-Oudercursus . 5.7.5 Thema-avonden alcohol voor ouders en verzorgers Thema-avonden met informatie en discussie bieden ouders handvatten. Voor de uitvoering wordt een beroep gedaan op Parnassia- Preventie vanuit de Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg.


5.7.6 Communities that Care Een aanpak die al in een zo vroeg mogelijk stadium problemen signaleert en achterstanden effectief weet te bestrijden, kan voorkomen dat jongeren afglijden en hardnekkige en moeilijk oplosbare problemen krijgen. De Communities that Carestrategie is zo'n aanpak. Communities that Care is in de Verenigde Staten ontwikkeld en wordt op ruim 200 plaatsen met veel succes toegepast. Het programma is theoretisch onderbouwd en omvat een integrale en wijkgerichte aanpak, gericht op ouders en kinderen bij wie een grote kans bestaat op opvoedingsrisico's en -problemen en op maatschappelijke uitval. De programma’s moeten zorgen voor een betere binding van jongeren met gezin en school. Het Nederlandse Instituut voor Zorg en Welzijn (NIZW) past het programma, in opdracht van de Ministeries van Justitie en VWS, in een pilotperiode aan de Nederlandse situatie aan. Bovendien is Communities that Care gericht op herstel van sociale activiteiten in een buurt. De experimentfase loopt af in 2002. Op basis van de evaluaties wil het Platform onderzoeken of een dergelijk project ook kans van slagen heeft in Katwijk. 5.7.7 Overigen Met de kerken zal gestreefd worden naar de ontwikkeling van catechesemateriaal over alcohol. Daarnaast wil het Platform op basis van de communicatietheorieën, die de basis vormen voor een deel van de projecten die het Platform ontwikkelt, kijken of het mogelijk is het komend jaar een pilotproject te starten rond het gezin.

5.8

Alcohol en Drugs Monitor

Het is van belang om inzicht te hebben in de omvang en de gevolgen van gebruik en misbruik van alcohol. Daarnaast moet beoordeeld worden of de activiteiten voor het terug dringen van overmatig gebruik evenwichtig, goed en efficiënt zijn. In 2000 is een start gemaakt met de lokale alcohol- en drugsmonitor. De kwantitatieve gegevens over middelengebruik in Katwijk en het kwalitatieve onderzoek onder (risico)jongeren heeft veel informatie opgeleverd. Katwijk hoeft niet te speculeren; zij beschikt over gegevens. Om de ontwikkelingen in de omvang van alcoholgebruik en het gebruik van illegale genotmiddelen te (blijven) volgen en het gevoerde beleid te evalueren en deze bevindingen te vergelijken met de Monitor van 2000 is een herhaling in 2004 wenselijk. In overleg met de GGD zal bekeken worden of elementen van de Alcohol- en Drugs Monitor 200010 opgenomen kunnen worden in de Monitor Alcohol en Drugs (MAD) 11 . De GGD-ZHN zal verzocht worden om ook in 2003 het Peilonderzoek naar kwantitatieve gegevens over middelengebruik in te zetten. Dit brengt voor de gemeente geen kosten met zich mee.

10

11

Alcohol- en Drugs Monitor 2000 gemeente Katwijk. Verslag van de nulsituatie in het kader van het periodiek onderzoek naar het gemeentelijke verslavingsbeleid van de gemeente Katwijk. Opgesteld in opdracht van de gemeente Katwijk. De Monitor Alcohol en Drugs (MAD) van het Trimbos-instituut is nog in ontwikkeling, maar wordt in de toekomst naar verwachting ‘de standaard’ in Nederland.


6.

Organisatie

Ten behoeve van een goede voortgangsbewaking en coördinatie van de bestaande en nieuwe activiteiten is regie erg belangrijk. Hiertoe moet vooraf overeenstemming zijn over de verdeling van taken en verantwoordelijkheden. Het Platform stelt het volgende voor: 6.1 Gemeente Katwijk De gemeente heeft tot taak de belangen van haar bevolking ook wat betreft volksgezondheid, welzijn en veiligheid te behartigen. De regie van het lokaal alcoholbeleid ligt bij de gemeente Katwijk. Dat betreft de volgende zaken: • Besluiten nemen over het te voeren beleid. • Afstemming met aangrenzende beleidsterreinen als jeugden veiligheidsbeleid. • Het plan afstemmen met regionale en bovenregionale ontwikkelingen op dit gebied. • Toezicht uitoefenen op die activiteiten die al via reguliere financieringsstromen bekostigd worden: hetzij via rechtstreeks overleg met de uitvoerende instantie dan wel via een daartoe geëigend overlegplatform. De gemeente kan zich hiervoor onder andere door het Platform laten informeren. • De inhoudelijke regie van het alcoholplan voert de gemeente in samenspraak met de Stuurgroep Alcoholplan. 6.2 Platform Verslavingszorg Katwijk De coördinatie van de activiteiten is in belangrijke mate een taak van het Platform. Dit kan als volgt plaats vinden: • Het Platform delegeert de aansturing en voortgangsbewaking van de activiteiten aan de Stuurgroep Alcoholplan. De Stuurgroep bestaat uit vertegenwoordigers van relevante instellingen en bevolkingsgroepen. De omvang en samenstelling van de Stuurgroep moet herbezien worden. • Ook de interne en externe communicatie en tijdsplanning worden gedelegeerd aan de Stuurgroep. • Het Platform is budgethouder voor de aanvullend gefinancierde activiteiten. Het Platform delegeert het budgetbeheer, de werkgeverstaken en juridische verantwoordelijkheden naar de door haar opgerichte rechtspersoon; de Stichting Kocon • Het Platform blijft het discussieplatform en klankbord voor het plan; de bevindingen die daarbij naar voren komen worden ingebracht bij de gemeente ten behoeve van de regie. • Het Platform bewaakt de inzet van de activiteiten naar de doelgroepen. • Het Platform ontvangt eens per jaar evaluaties van de uitvoerenden over de activiteiten. Het Platform bundelt de stand van zaken in een Voortgangsrapportage en legt deze voor aan de gemeente. 6.3 Werkgroepen De ontwikkeling en uitvoering van concrete activiteiten is in belangrijke mate een taak voor de diverse werkgroepen:


•

• •

•

De werkgroepen zijn samengesteld uit de belangrijkste partijen op uitvoerend niveau. Hierbij wordt aangesloten op de reeds bestaande werkgroepenstructuur van het Platform. De samenstelling en taakstelling van de werkgroepen moet opnieuw vastgesteld worden De uitvoering van de activiteiten wordt gedelegeerd naar de daarvoor geschikte instellingen. De uitvoerende instellingen verantwoorden hun inzet op de activiteiten eens per jaar aan de betreffende werkgroep. De huidige activiteiten en initiatieven op andere terreinen worden voortgezet.

6.4

Evaluatie

Het belang van een degelijke evaluatie van het plan en voortgang ervan is duidelijk. Alle betrokken partijen willen weten of de interventies effectief zijn. De financiers willen weten of hun investeringen doelmatig zijn. Om inzicht te verkrijgen in de effectiviteit en doelmatigheid van het project en de wijze waarop het gevoerd wordt zijn meerdere vormen van evaluatie mogelijk. 6.4.1 Evaluatie Effectevaluaties zijn moeilijk op te zetten en uit te voeren bij dit onderwerp. De gewenste tweede editie van de Alcohol- en Drugmonitor of aansluiting bij de Monitor Alcohol en Drugs (MAD) kan cijfers opleveren over het gebruik van alcohol en de effectiviteit van de activiteiten. Ook het Peilstationonderzoek van Trimbos en de GGD kan nadere inzichten leveren. Daarnaast wordt verwacht dat de Meetkeet Alcohol voldoende gegevens oplevert om een plaatselijk Meetpunt Alcohol in te richten, waarmee een aantal keer per jaar vergelijkingen gemaakt kunnen worden in het alcoholgebruik onder het uitgaanspubliek. De uitvoerende instellingen leveren eenmaal per jaar evaluaties aan per activiteit aan het platform. Dit kan rechtstreeks of via de werkgroepen. 6.4.2 Rapportage In het kader van de financiering is er de plicht verantwoording af te leggen over de voortgang van het project. Hiertoe zal jaarlijks een Voortgangsrapportage worden opgesteld.


7.

Financiering

Naast de voorgestelde activiteiten is een veelvoud van activiteiten te bedenken die eveneens een bijdrage kunnen leveren aan lokaal alcoholbeheer (zie de aanbevelingen in de Voortgangrapportage). Het Platform meent echter dat een plan van aanpak ook financierbaar moet zijn. Dit uitgangspunt heeft, naast de inhoudelijke afwegingen, meegewogen in de keuze voor het Activiteitenplan. Gelet op de middelen vanuit de Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg zal een aantal activiteiten die Katwijk nu nog zelf financiert voor verslavingspreventie en – zorg, gefinancierd kunnen worden uit de Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg12. Dit schept financiële ruimte voor nieuwe activiteiten. Het activiteitenaanbod vanuit ‘De Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg’ wordt niet volledig benut. Vanuit de gemeente zal gestimuleerd en geactiveerd moeten worden dat instellingen het aanbod daadwerkelijk inzetten. 7.1. Geen aanvullende financiering Voor de volgende activiteiten wordt geen aanvullende financiering gevraagd aan de gemeente Katwijk: A. Een groot deel van de bestaande activiteiten op het terrein van de Volksgezondheid wordt bekostigd uit respectievelijk de Doeluitkering Verslavingszorg, de Doeluitkering Maatschappelijke Opvang en de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten. B. De bestaande inzet op het terrein van de Openbare Orde wordt gefinancierd uit de werkbudgetten van de betrokken instellingen. Het continueren van deze activiteiten brengt dus geen extra kosten met zich mee voor de gemeente Katwijk. C. De Meetkeet Alcohol wordt gefinancierd uit de Doeluitkering Verslavingszorg, uit het budget voor Onderzoek en Monitoring. D. De voorgestelde maatregelen voor handhaving van weten regelgeving kunnen bekostigd worden uit bestaande werkbudgetten; het uitgangspunt is niet meer maar andere inspanningen te vragen aan de betreffende organisaties. E. Voorlichting en scholing kunnen voor een deel uit de begrotingen van het Platform voor 2002 en 2003 betaald worden. Er is nog 4500 euro beschikbaar vanuit het budget van 2002. Aanvullende financiering kan wellicht gehaald worden uit de fondsen voor Jeugdbeleid en de Doeluitkering.

12

Regionale Beleidsvisie Ambulante Verslavingszorg 2001-2004 en het Activiteitenplan 2002 (Gemeente Leiden).


F. De thema-avonden zijn genoemd in het Activiteitenplan 2002 (punt 2J) behorend bij de Regiovisie Ambulante Verslavingszorg. Het is ook mogelijk een beroep te doen op de Voorlichterspool van het Platform. G. De quick scan, onderdeel van Alcohol en Gezin, wordt pro deo ontwikkeld door de Ichtusgroep. H. De puber-oudercursussen, genoemd onder het Project Alcohol en Gezin zijn

genoemd in het Activiteitenplan behorend bij de Regiovisie Ambulante Verslavingszorg onder punt 2k. Het Platform zal nader informeren wat de mogelijkheden zijn tot financiering. 7.2

Aanvullende financiering

Voor de volgende activiteiten vraagt het Platform aanvullende financiering aan de gemeente Katwijk: A. Financiering van 8 uur per week voor de duur van twee jaar voor coördinatie van het Project Alcohol en Gezin. B. Werkbudgetten voor het opzetten en uitvoeren van de nieuw voorgestelde activiteiten, met name voor de aanschaf van materialen en organisatiekosten zoals zaalhuur, consumpties en drukwerk. C. Onkosten- en reiskostenvergoeding en voltijdstudenten Hogeschool A’dam.

een computer

voor

de zes

D. Uitbreiding 8 uur secretariaat voor de duur van twee jaar ad 12.000 euro E. De huidige uren voor secretariaat Platform van 26 uur per week voortzetten (reeds in begroting 2003 opgenomen) en omzetten naar coördinerende functie; geschatte extra kosten 2500 euro F. Vervolg Alcohol en Drugs Monitor: PM


7.3

Begroting Activiteitenplan 2003-2004

Begroting Activiteiten 2003 en 2004 Aanvullende financiering Kosten per onderdeel

Euro’s

1. Meetpunt Alcohol

1.000

1. Voorlichting en scholing

5.000

2. Maatregelen voor handhaving

5.000

3. Dijkbewaking

5.000

4. Debat

7.500

5. Alcohol en Gezin (coördinatie 8 uur per week)

24.000

6. Secretariaat en coördinatie

14.500

7. Onvoorzien

3.000 TOTAAL

65.000

7.4 Toelichting begroting Ad.1

Meetpunt Alcohol Voor de Meetkeet Alcohol is de financiering (20.000 euro) reeds toegekend door centrum gemeente Leiden in het kader van de Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg onder de noemer monitoring. Daarnaast worden de benodigde middelen gefinancierd door de Stichting Kocon. Voor de presentatie in maart 2003 en de vervolgactiviteiten ‘Meetpunt Alcohol’ in 2003 en 2004 wordt een werkbudget van 1.000 euro gevraagd.

Ad.2

Voorlichting en scholing Een deel is beschikbaar vanuit de begroting 2002 en 2003 van het Platform en een ander deel is aan te vragen bij de begroting 2004. Er is nog een bedrag van 2500 euro beschikbaar vanuit de begroting 2002 van het Platform. Daarnaast wordt een werkbudget aangevraagd van 5.000 euro, met name voor organisatie en drukwerk.


Ad 3. Maatregelen voor handhaving Dit onderdeel wordt ontwikkeld vanuit een nader in te stellen Werkgroep Regels en Handhaven en door overleg met betrokken organisaties. Hiervoor wordt een werkbudget aangevraagd voor onder andere zaalhuur en organisatie met een plafond van 5.000 euro. Ad 4. Dijkbewaking Voor administratieve ondersteuning, zaalhuur en organisatiekosten wordt een werkbudget aangevraagd van 5.000 euro. Uit de begroting 2002 (survival-preventieweekend) is nog een bedrag van 1800 euro beschikbaar. Daarnaast wordt een eenmalige aanvullende subsidie gevraagd vanuit de Doeluitkering voor het pilotproject dat uitgevoerd wordt met behulp van de zes studenten. Ad 5. Debat Voor zaalhuur, organisatiekosten, sprekers, aanvulling van websites en drukwerk wordt een Werkbudget aangevraagd van 7.500 euro. Ad 6. Project Alcohol en Gezin Het Platform vraagt de gemeente Katwijk extra subsidie voor de coördinatie van het project: 8 uur per week voor twee jaar ingeschaald volgens CAO-GGD. Voor de uitvoering van de cursussen is vanuit de begroting 2002: 2000 euro gereserveerd. De Quick-scan (screeningsinstrument) wordt pro deo ontwikkeld door de Ichtusgroep Ad 7. Vervolg Alcohol en Drugs Monitor Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg. Nadere mogelijkheden financiering De Denktank Statiegeld heeft een inventarisatie gemaakt van de instellingen die mogelijk de activiteiten en maatregelen van het Alcoholplan kunnen financieren. Naast de gemeente en de instellingen voor de gezondheidszorg (zoals Parnassia en de GGD) en de Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg zijn te noemen: • het NIGZ, • Zorg Onderzoek Nederland (ZON), • Ziektekostenverzekeraars, • fondsen zoals het Fonds OGZ (Openbare Gezondheidszorg). Wellicht zijn er nadere mogelijkheden met donaties of sponsoring voor de instelling met de beste maatregelen. De bereidheid tot financieren zal onderzocht worden en zal afhangen van de aard van de actie(-s) die ontwikkeld worden. Terugvorderen 1% accijns Het Platform stelt voor om de Minister van Volksgezondheid een brief te sturen waarbij de Katwijkse bevolking één procent van het afgedragen bedrag aan alcoholaccijns ‘terugvordert’ ten bate van het lokaal Alcoholplan. Met deze symbolische actie kan bekendheid gegeven worden aan het Katwijkse initiatief en wordt onder de aandacht gebracht dat hulpbronnen voor een lokaal initiatief in de praktijk niet bereikbaar zijn.


8.

Slotopmerkingen

Alcohol is het meest gebruikte genotmiddel in Nederland en bij matig gebruik levert het drinken van een alcoholisch drankje nauwelijks problemen op voor de gezondheid. Sommige groepen kunnen vanwege de gezondheidsrisico’s beter helemaal geen alcohol drinken, zoals minderjarigen, ex-alcoholisten en zwangere vrouwen. Overmatig drinken van alcohol levert wel risico’s en problemen op: voor de gezondheid van de drinker zelf en voor anderen in zijn/ haar omgeving (gezin, werk, in het verkeer, in de wijk en tijdens het uitgaan). Het Platform beschouwt het als een uitdaging om samen met lokale en regionale organisaties te werken aan het ontwikkelen van activiteiten die bijdragen aan een lokaal alcoholmatigingsbeleid. Draagvlak van de gemeente Katwijk en de ruimte om te experimenteren is een voorwaarde voor het oppakken van deze uitdaging. Het Platformverslavingszorg Katwijk heeft de afgelopen jaren veel pionier- en coördinatiewerk verricht en wil deze rol ook spelen als het gaat om het uitvoeren van het Activiteitenplan 2003-2004 voor een lokaal alcoholmatigingsbeleid in Katwijk. De Stichting Kocon zal hierbij als rechtspersoon fungeren en bestuurlijke ondersteuning bieden. We kunnen concluderen dat het merendeel van de organisaties in Katwijk het nut van onderlinge samenwerking onderkent. Het blijft een taak van de gemeente en het Platform om de samenwerkingsvormen te blijven stimuleren. Het gezegde: "het geheel maakt meer dan de som der delen" is hier op zijn plaats. Het Platform Verslavingszorg Katwijk biedt de gemeenteraad dit stuk aan als concept voor een plan van aanpak. Naar aanleiding van de keuzes en verdere voorstellen van de gemeente zal het definitieve activiteitenplan voor 2003- 2004 worden vastgesteld. Aanbevelingen Platform Verslavingszorg Katwijk: -

Instemmen met het Activiteitenplan 2003-2004 Het beschikbaar stellen van een extra subsidie voor twee jaar.


Bijlage 1 Schema Activiteitenplan 2003-2004 Hieronder een schematisch overzicht van alle voorgenomen activiteiten uit het Activiteitenplan 2003-2004 op een rij:

1

Bestaande activiteiten Het overzicht hiervan staat in hoofdstuk 4 en in bijlage 2.

2.

Meetkeet Alcohol

Doelen Doelgroepen Middelen Uitvoerende organisaties Werkwijze Financiering Tijdsplanning

Inzicht in lokaal alcoholgebruik uitgaanspubliek Inzicht verkrijgen in bruikbaarheid testen (blaastest, reactietest en ogentest) en vragenlijsten Katwijks uitgaanspubliek Meetkeet; vragenlijsten, testen, rapportage en presentatie resultaten Platform Verslavingszorg Katwijk vanuit de Werkgroep Alcoholpeil, GGD-ZHN, vrijwilligers, externe deskundigen Bezoek aan 20 locaties op verschillende plekken in Katwijk Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg en de Stichting Kocon m.b.v. een donatie van de Rotaryclub Katwijk- Noordwijk Uitvoering september – december 2002, rapportage februari 2003, presentatie maart 2003.

3.

Voorlichting en scholing

3.1

Voorlichting

Doelen

Doelgroepen Middelen

Uitvoerende organisaties

Drankgebruik onder de 16 jaar tot een minimum beperken Overmatig alcoholgebruik dat leidt tot schade voor het individu en/ of de omgeving voorkomen Kennis van het publiek vergroten en vragen bij hen oproepen wat betreft hun houding over alcoholgebruik Lokale bevolking; Alcoholgebruikers, ouders/ verzorgers, besturen verenigingen, leraren, etc. Informatiemateriaal verspreiden; Folders, flyers en affiches Media Inbouwen van voorlichtingsmateriaal op diverse doelgroepgerichte websites Afhankelijk van uitkomsten Meetkeet inzet van Meetkeet, o.a. door de effecten van alcohol op locatie inzichtelijk te maken. Overigen, zoals programma’s en materialen van 3VO en andere organisaties. Voorlichtingsbijeenkomsten, bijvoorbeeld. op scholen voor ouders Controle en (symbolische) sancties Stuurgroep Alcoholplan Voorlichterspool Platform Verslavingszorg Parnassia/ GGD-ZHN vanuit de Ambulante Doeluitkering


Werkwijze

Financiering

Politie en ‘dijkbewakers’ Met medewerking van gemeente Katwijk en betrokken sectoren en organisaties; horeca, detailhandel, maatschappelijke organisaties, etc. (e.e.a. afhankelijk van het gekozen actiepunt) Er wordt een Werkgroep Voorlichting geïnitieerd vanuit het Platform en deze ontwikkelt een gefaseerd actieprogramma op basis van de artikelen uit de Drank en Horecawet en aanverwante weten regelgeving. Op basis van vooraf gemaakte afspraken tussen de verschillende sectoren en actoren (horeca, het jeugdwerk, het verenigingsleven, de politie en gemeente) wordt een het gefaseerde actieprogramma uitgevoerd. Voorlichting in combinatie met debat behoort ook tot de mogelijkheden. Materialenbank Platform Verslavingszorg, Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg

Aanvullende werkbudget 2003 voor het Alcoholplan Tijdsplanning

3.2

Voorbereiding voorjaar 2003, start uitvoering september 2004 tot juni 2004

Overzicht Verwijzingen

De GGD, Parnassia en andere instellingen wordt gevraagd overzichten aan te leveren voor een verbetering van de voorlichting en (onderlinge) verwijzing.

3.3 Doelen

Doelgroepen Middelen

Uitvoerende organisaties Werkwijze Financiering

Tijdsplanning

Scholing Kennisvermeerdering voor verstrekkers van alcohol; beroepskrachten èn vrijwilligers ter voorkoming/ verminderen van alcoholgebruik onder jongeren bevorderen preventie bij instellingen/ projecten die in contact komen met jongeren die alcohol gebruiken via deskundigheidsbevordering Beroepskrachten en vrijwilligers sociaal cultureel werk (jongerencentra, en -sociëteiten, wijkverenigingen , JOSmedewerkers) Cursus, opgebouwd uit de onderdelen: - IVA-cursus, (gezondheidsaspecten en regelgeving) - Grenzen stellen, signaleren en doorverwijzen (sociale kaart) - Mogelijk ook onderdelen uit cursus EHBD (eerste hulp bij drugsongevallen) Gekwalificeerde cursusleider IVA (opgeleid door Trimbos instituut) van de Stichting Factor Welzijn (Kubus 85/ de Boei) en/of Parnassia en GGD-ZHN Aanbod van twee bijeenkomsten per cursus afgesloten met een certificaat. Werkbudget Alcoholplan Stichting Factor Welzijn (ondersteuning/ begeleiding van vrijwilligers en cursusaanbod voor vrijwilligers) Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg April 2003 – november 2004


4.

Maatregelen voor handhaving

Doelen Doelgroepen

Middelen

Uitvoerende organisaties Werkwijze

Financiering Tijdsplanning

Uitstel van het eerste gebruik van alcohol Indammen van excessen in het alcoholgebruik Voorkomen van problematisch alcoholgebruik Katwijkse bevolking, met name minderjarigen, jongeren en dronken mensen Vergunninghouders zoals; Horeca (café’s , strandpaviljoens en restaurants), Paracommerciële instellingen (sociëteiten, verenigingen, sportkantines) en Detailhandel (supermarkten en slijterijen) Vergunningaanvragers; nieuwe vergunningen en in het kader van evenementen Nader onderzoek mogelijkheden/ onmogelijkheden weten regelgeving en draagvlak. Implementatie van maatregelen, eventueel met behulp van een nieuwe Algemene Plaatselijke Verordening (APV). Boetes Intrekken of weigeren van (nieuwe) vergunning Werkgroep Handhaving en Regels met gemeente, politie en Platform i.o.m. werkgroepen en betrokken sectoren en instellingen. Het uitwerken van de opdrachten moet leiden tot een verdere invulling van het APV vergunningenstelsel en de Algemene gemeentelijke subsidieverordening. Zo kan de verstrekking van vergunningen selectiever plaats vinden. In de eerste plaats door de ‘chronische overtreders’ onder de vergunninghouders door de vergunning te ontnemen. In de tweede plaats door selectievere normen toe te passen bij het verlenen van nieuwe vergunningen. Er kan ook gekozen worden voor de ontwikkeling van een nieuwe aangepaste APV. Verder moet telkens uitwisseling en afstemming plaats vinden met de Begeleidingsgroep (actiepunt 5) en andere relevante overleg- en werkgroepen. Werkbudget Alcoholplan (en bestuurlijke en ambtelijke inzet) Voorbereiding 2003, uitvoering in 2004 (periode nader te bepalen)

Sociaal cultureel werk Doelen

Doelgroepen

Middelen

Door gemeenschappelijke gedragen, vastgestelde en uitgedragen regels en afspraken gezondheidsproblemen en overlastsituaties als gevolg van overmatig alcoholgebruik verminderen. Sociale controle op overmatig gebruik Besturen en/ of vertegenwoordigers van organisaties die activiteiten bieden voor jongeren: jongerensociëteiten; De Donk, De Boemerang, ’t Jok en de Schuit jeugdclubs van Jeugdwerk Hoornes-Rijnsoever, HGJV, CJV en HJR, Scum en Tienercafé Stappers, de wijkverenigingen; KoestalOverduijn, Hoornes-Noord Oost , Molenwijk, Cleyn Duijn-Witte Hek en Hoornes-Rijnsoever Discussie over haalbaarheid en invoeren van maatregelen. Bestuursreglementen en reglementen riskante genotsmiddelen Eventuele middelen als pasjes bespreekbaar maken als inzet voor handhaving. Convenant, waarin de afspraken worden vastgelegd.


Uitvoerende organisaties Werkwijze


5.

Dijkbewaking

Doelen Doelgroepen Middelen Uitvoerende organisaties Werkwijze


6.

Categoriseren van activiteiten (12 tot 16 en 16 + ) Samenwerkingspartners Platform Verslavingszorg en betrokken organisaties onder leiding van medewerker van de GGD-ZHN Er wordt een begeleidingsgroep samengesteld vanuit het Platform. Deze groep werkt een aanpak uit en nodigt vertegenwoordigers van de betrokken organisaties uit voor discussie en overleg hetgeen moet leiden tot nadere regelgeving, gezamenlijke afspraken over leeftijden, opvangmogelijkheden, etc. Naast de bestaande reglementen Riskante genotmiddelen (1999) van het Platform zijn er modelbestuursreglementen van sociaalculturele accommodaties (van het VOG en het NIGZ). In deze reglementen staan bepalingen over wettelijke bepalingen, huis en gedragsregels, voorlichting en handhaving. Dit model geeft ook aanknopingspunten voor nieuw beleid, bijvoorbeeld het beperken van het assortiment dat wordt aangeboden. Hierbij is het ook van belang om de maatregelen door te spreken op de financiële consequenties en de mogelijke oplossingen bij inkomstenderving. Tijdens dit traject vindt telkens nauwe afstemming plaats met de Werkgroep Regels en Handhaven. Gefaseerde aanpak, start met jongerensociëteiten. Partners Platform Verslavingszorg Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg 2003 - 2004

Het delen van verantwoordelijkheid bij het toezicht op straat door de inzet van meerdere maatschappelijke kaders Jongeren en in tweede instantie ouders Externe opdracht groep studenten Hogeschool Amsterdam Survival, (Agressie)Training, peer-education, discussie, evaluatie van inzet susploegen elders Platformpartners, Studenten, Jongeren Op Straat project (JOS) Onder andere een pilotproject met jongeren uitgevoerd door een groep studenten en een begeleidingsgroep van het Platform Verslavingszorg Katwijk In de toekomst wordt ook nagedacht op welke manier ouders een rol kunnen spelen. Gereserveerde bedragen begroting 2002 voor preventie-survivals Platform en Doeluitkering en werkbudget Gemeente Katwijk Januari 2003- september 2004

Debat

Doelen Doelgroepen Middelen Uitvoerende

Aandacht vestigen en houden op alcoholprobleem Uitwisselen van meningen, wederzijds begrip en draagvlak creëren Katwijkse bevolking, met name jongeren en ouders Discussie Werkgroep Implementatie i.s.m. betrokken lokale en regionale


organisaties Werkwijze Financiering Tijdsplanning

7.

organisaties, externe deskundigen De Werkgroep Implementatie stelt een gefaseerd plan van aanpak op en is tevens betrokken bij de uitvoering. Werkbudget Alcoholplan 2003-2004

Project Alcohol en Gezin

Doelen

Doelgroepen

Middelen

•

Het ontwikkelen van interventies, in en rond de opvoedingsituatie, op het terrein van primaire preventie, met het doel om normgedrag in het gebruik van alcohol te bevorderen. • Het ontwikkelen van interventies op het terrein van secundaire preventie om risicovol gedrag te kunnen screenen en taxeren. • Het ontwikkelen van interventies op het terrein van tertiaire preventie om risicovol gedrag en probleemgebruik terug te dringen door signalering en gerichte toeleiding naar hulpverlening. • Jongeren vanaf 10 jaar die (excessief) alcohol (gaan) gebruiken • Vindplaatsen: jeugdjongerenwerk, hangplekken, jeugdprojecten, sportverenigingen, horeca • Ouders of opvoeders van gebruikende jongeren • Ouders of opvoeders die zelf problematisch alcohol gebruiken • 1e lijnsvoorzieningen zoals huisartsen, Maatschappelijk Werk en 1e lijns psychologen • Basisvoorzieningen zoals verloskundigen, onderwijs, kinderopvang, politie, jeugdzorg, AA, zorgadvies teams, jeugdgezondheidszorg, leerplichtzaken, sportvoorzieningen enz. Screening en taxatie op alcoholproblematiek (Quick scan) De Ichthusgroep Katwijk is bereidt dit deze methode te ontwikkelen, waarna deze door middel van deskundigheidsbevordering wordt aangeboden aan de basisvoorzieningen en 1e lijnsvoorzieningen.

Cursusmodule opvoedingsondersteuning in relatie tot alcoholgebruik De Werkgroep Alcohol en Gezin zal in samenwerking met de Stichting Spel en Opvoeding, Algemeen Maatschappelijk Werk en de GGD-ZHN deze module ontwikkelen en implementeren in de bestaande Puber-Oudercursus . Thema-avonden alcohol voor ouders en verzorgers Thema-avonden met informatie en discussie bieden ouders handvatten. Voor de uitvoering wordt een beroep gedaan op Parnassia- Preventie vanuit de Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg. Signaleringsteam Het project alcohol en gezin zal voor samenwerking aansluiting zoeken bij bestaande teams.


Communities that Care Het Nederlandse Instituut voor Zorg en Welzijn (NIZW) past het programma, in opdracht van de Ministeries van Justitie en VWS, in een pilotperiode aan de Nederlandse situatie aan. Bovendien is Communities that Care gericht op herstel van sociale activiteiten in een buurt. De experimentfase loopt af in 2002. Op basis van de evaluaties wil het Platform onderzoeken of een dergelijk project ook kans van slagen heeft in Katwijk.

Uitvoerende organisaties

Overigen Het Platform wil op basis van de communicatietheorieën, die de basis vormen voor een deel van de projecten die het Platform ontwikkelt, kijken of het mogelijk is het komend jaar een nader te bepalen pilotproject te starten rond het gezin. De Werkgroep bestaat momenteel uit: Een afvaardiging vanuit de Anonieme Alcoholisten Een journalist en schrijver van het boekje “Pretvaderen” De Ichthusgroep Katwijk Stichting Opvoedingsondersteuning Algemeen Maatschappelijk Werk Basiszorgcoördinatie kwetsbare kinderen (Parnassia/GGD) GGD Zuid-Holland Noord

De organisaties die verantwoordelijk zijn voor ontwikkeling, implementatie en uitvoering zijn beschreven onder het kopje ‘middelen’. Werkwijze

Screening/taxatiemethode op alcoholproblematiek (Quick scan) Vroege screening geeft mogelijkheden voor vroegsignaleren en doorverwijzen. Met behulp van een vragenformulier is een hulpverlener in staat snel te screenen en een taxatie te maken; de quick scan. Er wordt tevens aansluiting gezocht bij het Alcohol Actie Plan (A.A.P) van Parnassia. Dit project is eveneens gericht op het vroegtijdig signaleren van alcoholproblematiek en richt zich op een verbeterde samenwerking tussen de eerste lijnsvoorzieningen (huisartsen, maatschappelijk werk en psychologen). Cursusmodule alcoholgebruik, gezin en opvoeding gekoppeld aan de bestaande “Puber-Oudercursus” Een module alcoholgebruik, gezin en opvoeding gekoppeld aan “De Puber-Oudercursus ondersteunt opvoeders bij het, op de juiste wijze, bespreekbaar maken van alcoholgebruik in het gezin of daarbuiten. Er dient aandacht besteed te worden aan goed voorbeeldgedrag van de opvoeders in het gezin. Opvoeders krijgen handvatten bij het signaleren van problematisch alcoholgebruik bij de kinderen of bij zichzelf. Tevens wordt aandacht besteed aan doorverwijzing voor eventuele begeleiding of hulp voor het gezin. Thema-avonden alcohol voor ouders en verzorgers Thema-avonden met informatie en discussie bieden ouders handvatten om beter zicht te krijgen op alcoholgebruik. Signaleringsteam Bestaande signaleringsteams of zorgnetwerken zoals de zorgadviesteams kunnen een taak vervullen door de ontwikkelde screening en taxatiemethodiek in te zetten en te signaleren of er


sprake kan zijn van alcoholproblematiek in of rond de opvoedingssituatie. Van hieruit kunnen zij een bemiddelende rol spelen in het toeleiden naar zorginstellingen. Het project alcohol en gezin zal voor samenwerking aansluiting zoeken bij deze teams. Communities that Care Een aanpak die al in een zo vroeg mogelijk stadium problemen signaleert en achterstanden effectief weet te bestrijden, kan voorkomen dat jongeren afglijden en hardnekkige en moeilijk oplosbare problemen krijgen. De Communities that Care-strategie is zo'n aanpak. Communities that Care is in de Verenigde Staten ontwikkeld en wordt op ruim 200 plaatsen met veel succes toegepast. Het programma is theoretisch onderbouwd en omvat een integrale en wijkgerichte aanpak, gericht op ouders en kinderen bij wie een grote kans bestaat op opvoedingsrisico's en -problemen en op maatschappelijke uitval. De programma’s moeten zorgen voor een betere binding van jongeren met gezin en school.

Financiering

Tijdsplanning

8.

Overigen Met de kerken zal gestreefd worden naar de ontwikkeling van catechesemateriaal over alcohol. Daarnaast wil het Platform op basis van de communicatietheorieën, die de basis vormen voor een deel van de projecten die het Platform ontwikkelt, kijken of het mogelijk is het komend jaar een pilotproject te starten rond het gezin. Aanvraag voor 8 uur projectcoördinatie Project Alcohol en Gezin voor 2003 en 2004 bij de Gemeente Katwijk. Onderzocht wordt of (een deel) mogelijk gefinancierd kan worden uit de Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg of vanuit van de GGD-ZHN. Een deel van de begroting 2002 en 2003 van het Platform kan aangewend worden voor de uitvoering van activiteiten. Stichting Kocon zal de gelden bestemmen. In 2003 wordt het aanbod ontwikkeld, geïmplementeerd en uitgevoerd. In 2004 wordt de voortgang van het project gecontinueerd en nieuw aanbod ontwikkeld op basis van een tussentijdse evaluatie

Alcohol en Drugs Monitor

Doelen Doelgroepen Middelen Uitvoerende organisaties Werkwijze Financiering Tijdsplanning

Zicht krijgen op de aard en omvang van middelengebruik en de effecten van activiteiten. Informatie is bedoeld voor beleidsmakers en hulpverleningsinstellingen Registratie, onderzoek en rapportage Werkgroep Monitoring onder leiding van de GGD ZHN en het Regionaal Voortgangsoverleg Aansluiten bij lokale monitor 2000, Meetkeet Alcohol en landelijke monitoren Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg 2004


Bijlage 2 Schema bestaande activiteiten In het onderstaande schema een overzicht van bestaande activiteiten op het terrein van Volksgezondheid en Openbare Orde. Niet alle activiteiten worden ook uitgevoerd, maar voor het overzicht zijn deze wel opgenomen omdat ze mogelijk een rol kunnen spelen bij de uitvoering van het Activiteitenplan. Daarnaast worden ook enkele activiteiten genoemd die raakvlakken hebben en waarbij het Platform betrokken is. Het schema is als volgt onderverdeeld: Volksgezondheid 4.1 Onderzoek 4.2 Preventie 4.3 Zorg

Openbare orde 4.4 Onderzoek 4.5 Preventie 4.6 Sanctie

Bestaande activiteiten Volksgezondheid 4.1

Volksgezondheid - onderzoek

Naam actie 1. Peilstationonderzoek 1999 (publicatie 2000)

Doel + Omschrijving - Onderzoek naar gebruik van genotmiddelen onder scholieren van 10-18 jaar, Regelmatige herhaling geeft ontwikkelingen in het gebruik aan. - Een landelijke uitgevoerde enquête naar gebruik van genotmiddelen van jongeren. 2. - Onderzoek naar samenstelling en Gezondheids-profiel gezondheid van de bevolking in de Duin- en Duin- en Bollenstreek Bollenstreek - Kwantitatieve gegevens op grond (publicatie 2000) van vele bronnen. 3. - Het onderzoeken van het gebruik Alcohol- en van genotmiddelen en het drugsmonitor 2000 verslavingszorgbeleid in Katwijk (publicatie 2001) - Kwantitatieve gegevens over genotmiddelengebruik uit extra analyse en opgehoogde steekproef van andere onderzoeken. Kwalitatief onderzoek naar verslavingszorgbeleid via interviews met jongeren en sleutelfiguren. 4. - Onderzoek gezondheid en Jongeren beter in leefgewoonten, waaronder beeld alcoholgebruik, onder jongeren 12-

Uitvoering Trimbosinstituut GGD Zuid-Holland Noord

Financier Ministerie van Volksgezond -heid

GGD Zuid-Holland Noord

Ministerie

Eysink, Smeets en Etman

Gemeente Katwijk


Ministerie


(publicatie 2001)

26 in Zuid- Holland Noord - Kwantitatieve gegevens wat betreft leefgewoonten (o.a. genotmiddelengebruik) via een enquête. Dit is een in 2001 gepubliceerde uitwerking van “Met het oog op jongeren” voor de Duin- en Bollenstreek 5. - Onderzoek naar de gezondheid Gezondheid gemeten van 18-64 jarigen in ZHN en gewogen - Kwantitatieve gegevens op grond (publicatie 2001) van een enquête naar 6. - Onderzoek naar alcoholgebruik Meetkeet Alcohol en attitudes onder uitgaanspubliek Mobiel meetstation in Katwijk m.b.v. vragenlijsten en verschillende testen. - Een schaftkeet in bruikleen van de gemeente Katwijk ingericht als meetstation en geplaatst bij verschillende locaties waar alcohol wordt geschonken.

4.2


Ministerie

Platform Verslavingszorg Katwijk m.m.v. GGD ZuidHolland Noord

Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg

Uitvoering Platform, GGD ZHN, Gemeente, Politie en De Brug.

Financier Gemeente Katwijk

Platform, GGD ZHN, Politie en De Brug.

Gemeente Katwijk

Platform Voorlichters pool Kubus 85 en GGD ZuidHolland Noord

Gemeente Katwijk

Platform De Brug

Particulieren (De Brug)

Volksgezondheid - preventie

Naam actie 1. “Dat maak ik zelf wel uit!”

2. “Gezonde school en genotmiddelen”

3. Survivalpreventie

4. Straatwerk

Doel + Omschrijving - Project Verslavingspreventie in het basisonderwijs implementeren - Lespakket met extra diensten. Loopt 7 jaar. Omvat scholing docenten, lessen, ouderparticipatie en afstemming. Wordt volgend jaar opgevolgd door het pakket “weet wat je wilt! Hoge deelname! - Project Verslavingspreventie in het voortgezet onderwijs implementeren - Preventieprogramma loopt tien jaar. Omvat scholing docenten, lessen signaleren, begeleiden, reglementeren, ouderparticipatie en afstemming Hoge deelname in Katwijk - Screenen van genotmiddelengebruik onder specifieke groepen jongeren - Een combinatie van recreatie en preventie voor specifieke kleine groepen jongeren. Hoofdzaak is de signalerende functie, daarnaast voorlichting - Voorlichten van jongeren over genotmiddelengebruik


Doeluitkering

Doeluitkering

5. Preventiebeleid instellingen sociaal cultureel werk

6. Materialenbank

7. Deskundigheidsbevordering

8. Beleidsondersteuning gemeenten 9. Thema-avonden GGD en Parnassia 10. Thema-avonden De Brug 11. Preventie in ROC

- Vrijwilligers van De Brug en beroepskrachten van het JOSproject (Jongeren Op straat) bezoeken jongeren op plekken op straat, leggen contact, geven informatie , signaleren en pogen te verwijzen. - Preventiebeleid in instellingen voor sociaal-cultureel werk opzetten - Instellingen hebben in voorgaande jaren scholingen, uitvoering van voorlichtingen, een voorbeeldreglement en materialen aangeboden gekregen. Is in voorgaande jaren uitgevoerd, ligt nu stil Daarna op aanvraag. - Instellingen die preventie uitvoeren voorzien van materialen - Een bestand geselecteerde materialen (folders, video’s en spelvormen) dat gemakkelijk verkrijgbaar is voor Katwijkse instellingen die preventie uit willen voeren - Deskundigheid in instellingen vergroten door scholing aan te bieden - Instellingen kunnen kosteloos ter zake doende scholing aanvragen. Het budget staat ter bescherming via het Platform Jaarlijks een beperkt aantal scholingen - Cursus voor jeugdhulpverleners over de (gevolgen) genotmiddelen, het voeren van gesprekken en verwijzen om kennis en knowhow over genotmiddelen te vergroten. Ligt stil in Katwijk. - Steun aan gemeenten bij de ontwikkeling van beleid - Ondersteuning en stimuleren van gemeenten om expliciet aandacht te besteden aan verslavingspreventiebeleid - Kennis vergroten, houding bediscussiëren - Avond op aanvraag over het thema genotmiddelen - Kennis vergroten, houding bediscussiëren - Avond op aanvraag over het thema genotmiddelen - Verslavingspreventie in het vmbo implementeren

Kubus 85 JOS-project Gemeente

Gemeente Katwijk (JOS-project)

Platform Gemeente Koepels Katwijk sociaalcultureel werk Doeluitkering Kubus 85 en de Boei GGD ZHN

Platform Kubus 85, De Boei, GGD ZHN

Gemeente Katwijk

Platform GGD ZHN Parnassia

Gemeente Katwijk Doeluitkering

Parnassia

Doeluitkering

GGD ZHN

Doeluitkering

GGD en Parnassia

Doeluitkering

De Brug

Particulier initiatief

Parnassia

Doeluitkering


- Preventieprogramma omvat scholing docenten, lessen, signaleren, begeleiden, reglementeren, ouderparticipatie en afstemming Nog niet uitgevoerd 12. Preventie jeugden jongerenwerk

- Verslavingspreventie in jeugden jongerenwerk implementeren. O.a. Project ‘Hijsen en Slikken’ voor allochtone jongeren en uitgaande jeugd (tijdens festivals). Ligt stil

Parnassia GGD ZHN

Doeluitkering

13. Preventie sportvereniging, horeca en coffeeshop

- Verslavingspreventie in Preventie sportvereniging, horeca implementeren (IVA) en EHBD (eerste hulp bij drugsongevallen) - Nog niet uitgevoerd - Deskundigheid vergroten wat betreft signalering en verwijzing Politie, huisartsen en wijkverpleging. Vanuit het Alcohol Actieplan van Parnassia wordt extra geïnvesteerd in de deskundigheidsbevordering van huisartsen. - Scholing voor genoemde beroepsgroep nog niet uitgevoerd; in voorbereiding Puber-Oudercursus - Ouders leren grenzen te stellen en te communiceren met hun kind. Voor ouders die vragen hebben ihkv opvoedingsondersteuning. Met name aandacht voor ouders van problematische gebruikers. - Verzorgen van een cursus waarin kennis, signaleren, regels en gesprek centraal staan. Mogelijkheden voor de start van een ‘open’groep. - Wordt in breed samenwerkingsverband opgezet. Werving is moeilijk. In Katwijk nog niet uitgevoerd.

Parnassia

Doeluitkering

Parnassia

Parnassia

14. Deskundigheidsbevordering 1e lijn

15.

Doeluitkering

Parnassia GGD ZHN

Doeluitkering Gemeente

AMW Spel en Opvoeding

4.3 Volksgezondheid - zorg Naam actie 1. AA-groep

Doel + Omschrijving - Zelfhulpgroep voor volwassenen met problematisch alcoholgebruik - Voor verslaafden en ex-

Uitvoering AA


Financier Particulieren

2. Algemeen Maatschappelijk Werk (AMW) 3. Ichthusgroep 4. 1e-lijns voorzieningen 5. Poli Parnassia 6. Jongeren Preventie Project (JPP)

7. Breed Bemoeizorgproject

8. Signaleringsteam Katwijk

verslaafden - Hulpverlening - Algemene hulpverlening, ook bij (beginnende) alcoholproblematiek - Hulpverlening - Algemene hulpverlening, ook bij (beginnende) alcoholproblematiek - Signaleren en/ of begeleiden van (beginnende) alcoholproblematiek - Signaleringsfunctie van wijkverpleegkundigen, huisartsen, politie - Hulp bij verslaving. Individuele begeleiding en behandeling gericht op alcoholmisbruik - Individuele hulp aan jongeren van 12 t/m 24 jaar met verschillende problemen, duur 3 tot 6 maanden. - St. Rijn-, Duin- en Bollenstreek, Bureau Jeugdzorg - Zorg voor zorgmijders - Outreachende zorgverlening gericht op zorgmijders. Verbeteren kwaliteit op leefgebieden wonen, dagbesteding werk en financiën Katwijk neemt geen deel aan dit project; de voorkeur gaat uit naar een lokaal Signaleringsoverleg. - Afstemming van de zorg - Door samenwerking van instellingen de zorg afstemmen; geen doublures, geen shoppen, ingrijpen bij overlastsituaties. - In samenwerking met de Rijngeestgroep en het Mobiele Team van Parnassia outreachende zorg bieden.

9. Preventie jeugdhulpverlening

- Jeugdhulpverleners deskundiger maken - Cursus voor (residentiële) jeugdhulpverleners 10. - Coördinatie voor gezinnen met Basiszorgkinderen met problemen op coördinatie meerdere gebieden . Kwetsbare Kinderen -Betere omgang met verslavingsproblematiek in de directe omgeving Activiteiten gericht op kinderen van drugsverslaafde ouders. Project Kwetsbare kinderen (vulnerable people) wordt voortgezet.

St. Rijn-, Duin- en Bollenstreek

AWBZ

Ichthus-groep

Particulier AWBZ

Parnassia

AWBZ

St. Rijn-, Duin- en Bollenstreek en Stichting Jeugdzorg

Ministerie Provincie

Rijngeestgroep, Parnasia, GGD ZuidHolland Noord

Doeluitkering

GemeenteSociale Zaken Woningbouwcorporaties Rijngeest Groep, Parnassia, AMW Politie en De Brug Parnassia

Gemeente

Parnassia, GGD, S&O, Thuiszorg RDB, Bureau Jeugdzorg, Rijngeestgroep

Doeluitkering


Betrokken instellingen

Doeluitkering

11. Ambulante hulpverlening De Brug

- Hulp bij verslaving De Brug - Intake en diagnostiek Verwijzing en begeleiding. Ambulante behandeling. 12. - Hulp bij verslaving De Brug Ambulante hulp- Begeleiding van ouders/ partners verlening partners en en de zelfhulpgroep Ouders van ouders De Brug Drugsgebruikers (OVD) 13. Inloophuis De Brug

14. Project Reïntegratie

- Opvang van verslaafden en motiveren tot behandeling bij verslaving - Het aanbieden van activiteiten (geen werk) en gesprek overdag - Reïntegreren van ex-gedetineerde ex-verslaafden in de maatschappij - Begeleiding bij wonen, werk, financiën en vrije tijd

De Brug

Particulier

Doeluitkering Maatschappe -lijke Opvang Particulier Gemeente Katwijk

Platform De Brug Parnassia KVIH Politie Gemeente 15. - Ondersteuning 1e-lijns, voor Parnassia Alcohol Activiteiten mensen voor wie de stap naar de Plan (A.A.P.) reguliere verslavingszorg (nog) te groot is. - De huisarts, de algemeen maatschappelijk werker of de eerstelijns psycholoog meldt de persoon aan bij de medewerker van A.A.P. Deze medewerker is in overleg met de verwijzer op een vast moment (een spreekuur of een dagdeel per week) aanwezig in de eerstelijnspraktijk. Het project is in voorbereiding en wordt in 2003 ingezet. 16. - Behandeling verslaafden Parnassia Detox - Klinische opname , ontgifting, behandeling 17. - Behandeling verslaafden Parnassia Dubbele Diagnose - Klinische opname voor mensen met zowel psychiatrische als verslavingsproblematiek

Doeluitkering Stichting Kocon

18. Deeltijd-behandeling 19. Woonbegeleiding

AWBZ

20. Mobiel team

- Behandeling verslaafden Parnassia - Dagbehandeling voor verslaafden - Begeleiding Verslaafden en exParnassia verslaafden - Contact, begeleiding, voorkomen van verloedering - Begeleiding, veelal verslaafde Parnassia zorgmijders - Toeleiden naar zorg Mobiel team werkt mee in lokaal Signaleringsoverleg


Betrokken instellingen Doeluitkering Parnassia

AWBZ AWBZ

AWBZ

Doeluitkering

Bestaande activiteiten Openbare Orde 4.4

Openbare orde – onderzoek

Naam actie 1. Bedrijfsprocessensysteem (regio H. Midden)

Doel + Omschrijving - Overzicht over activiteiten en contacten met personen - Alle activiteiten die de politie ontplooid worden ingevoerd Alle overtreders worden ingevoerd (ook alcohol) 2. - Overzicht over personen die met HerKenningsjustitie in aanraking zijn geweest Systeem - Alle personen die (landelijk) gesanctioneerde overtredingen of misdrijven hebben begaan worden bij een volgend contact herkend 3. - Overzicht over de jeugdigen die Cliënt met de politie in aanraking VolgSysteem (CVS) geweest zijn - Alle personen tot en met 18 jaar zijn geweest, ook voor niet gesanctioneerde overtredingen, worden geregistreerd zodat ze bij een volgend contact herkend worden

4.5

Uitvoering Politie

Financier Politie

Politie

Politie

Politie

Politie

Uitvoering Politie, Gemeente

Financier Politie

Politie

Politie en Horeca

Gemeente, horecavereniging

Gemeente, politie en horeca

Openbare orde - preventie

Naam actie 1. Zichtbare aanwezigheid

Doel + Omschrijving - Door aanwezigheid waarschuwen tegen overtredingen - Door zichtbaar aanwezig zijn van agenten voorkomen van misdragingen en openbare dronkenschap 2. - Gewenste samenwerking tegen Overleg met horeca excessen opzetten en portiers - Door overleg samenwerking tussen horeca en politie bewerkstelligen in het geval van overtredingen 3. - Afstemming en overleg over het Overleg tussen vergunningenstelsel en het Horeca en gemeente evalueren van van o.a. overtredingen


4.6

Openbare orde - handhaving/ sanctie

Naam actie 1. Alcoholcontroles

Doel + Omschrijving - Door controle op gebruik in en buiten de bebouwde kom de veiligheid in het verkeer vergroten - Gerichte acties waarbij het alcoholpromillage bij automobilisten wordt gemeten. Vindt ook plaats tijdens reguliere diensten. 2. -Opsporing van overtredingen van Incidentgerichte de DHW, die strafbaar gesteld zijn handhaving in de Wet op de Economische Delicten. - Na een melding van dronkenschap en/ of overlast wordt ingegrepen. 3. - Tegengaan van gebruik op straat Gebruik op straat - Soms wordt er gericht opgetreden tegen alcoholgebruik op straat, op hangplekken, in de duinen 4. - Tegengaan van het op straat in Bezit bezit hebben van alcohol - Bijvoorbeeld op 30 april wordt drank die mensen in bezit hebben op straat afgenomen 5. - Controle op het handhaven van Sluitingstijden ingestelde sluitingstijden - Controle bij alcoholverkopers op de bepalingen wat betreft de sluitingstijden 6. - Begeleiding Ex-gedetineerden Reclassering - Justitiële begeleiding bij terugkeer in de maatschappij en recidivepreventie 7. - Verantwoordelijkheden Educatieve bijbrengen maatregel - Verplichte cursus om verantwoordelijk gedrag bij te brengen wat betreft gebruik van alcohol in het verkeer 8. - Toezicht houden op de naleving Leeftijdshandhaving van de Drank- en Horecawet (DHW) en opsporen van strafbare feiten. Sinds januari 2002 wordt er een speciaal team ingezet voor de naleving van de DHW. - Katwijk heeft zich aangemeld voor een pilotproject gericht op de leeftijdshandhaving van de wettelijke leeftijd voor de verkoop van alcoholische dranken. De gewenste afstemming ontbreekt nog.

Uitvoering Politie, OM

Financier Politie

Politie

Politie

Politie

Politie

politie

Politie

Politie

Politie

Parnassia

Justitie

Parnassia

Justitie

Keuringsdienst van Waren

Ministerie


Bijlage 3 Lokale speelruimte alcoholmatigingsbeleid De Denktank Regels inventariseerde alle wetten en regels m.b.t. alcohol en gaf dit beknopt weer in het boekje ‘Wet- en Regelgeving’. Op dit gebied is er veel mogelijk en voor de ontwikkeling van een Alcoholplan in Katwijk kunnen een aantal publiekrechtelijke instrumenten gebruikt worden. Deze instrumenten zijn: •

Drank- en Horecawet met daaraan gekoppeld de meeste relevante besluiten, zoals: - Het bestuursreglement voor paracommerciële instellingen Art 9 DHW 13 Art 20 lid 6 DHW - Leeftijdsgrens verplichte aanduiding moet zichtbaar aanwezig zijn Art 20 DHW - Toelaten van een persoon onder invloed is verboden Art 21 DHW - Verbod op het verstrekken van alcoholhoudende drank als die kan leiden tot verstoring van openbare orde, zedelijkheid of veiligheid Art 25 lid 2 DHW - De publieke ruimte als domein waar niet genuttigd mag worden zoals o.a. zaalverhuur in een omvang (en oncontroleerbaarheid) die niet meer als besloten kan worden aangemerkt en waar de huurder zelf voor drank zorgt. Art 41 DHW - Een verzuim in de wet is dat gemeente en politie geen toezichthoudende bevoegdheid hebben. Drank- en Horecaverordening Algemene Plaatselijke Verordening (APV) Wet Milieubeheer – Besluit Horeca sport- en recreatie-inrichtingen Winkeltijdenwet Wet op de ruimtelijke ordening Wegenverkeerswet Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid (WCPV) Tijdelijke Wet Stimulering Sociale Vernieuwing (TWSSV)

• • • • • • • •

-

Met de Algemene gemeentelijke subsidieverordening kan de gemeente als subsidieverstrekker voorwaarden stellen aan de subsidieverstrekking en met de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) heeft het gemeentebestuur mogelijkheden om plaatselijk beperkende of ontheffende maatregelen te nemen zoals: Het stellen van beperkende voorschriften aan de ontheffing voor verkoop van alcoholhoudende drank bij evenementen; Het verbod op bezit, vervoer en drinken van alcoholhoudende drank op de weg; De sluitingstijden voor natte en droge (cooldown) horeca. Het verbieden van alcohol op de openbare weg. Het (tijdelijk) intrekken van de vergunning van een horecagelegenheid als de eigenaar niet goed meewerkt of niet voldoet aan de voorschriften. Mensen die de APV overtreden, bestraffen (met boetes)

13

DHW: Drank en Horecawet


Vanuit het overzicht van de relevante weten regelgeving voor een lokaal alcoholmatigingsbeleid zijn de volgende mogelijkheden te noemen: Op basis van de Drank en Horecawet: Bestuursreglement is verplicht bij de aanvraag of revisie van een vergunning Op grond van Artikel 31, lid 2 onder c van de Drank en Horecawet kan een vergunning worden ingetrokken, wanneer het reglement niet wordt nageleefd. De verplichte inhoud van het Bestuursreglement is als volgt: Tijdens openingstijden dient uit oogpunt van sociale hygiëne de alcohol verstrekking plaats te vinden door gekwalificeerde personen. De kwalificatienormen dienen in het reglement te worden vastgesteld. Het reglement geeft in ieder geval aan op welke dagen en tijdstippen bedrijfsmatig of anders dan om niet alcoholhoudende drank wordt verstrekt (de dagen en tijdstippen dienen duidelijk zichtbaar in de inrichting te worden aangegeven). Het reglement voorziet in de wijze waarop wordt toegezien op de naleving. Bij of krachtens algemene maatregel van bestuur kunnen nadere regels worden gesteld met betrekking tot de inhoud van het reglement. Op basis van de Drank en Horecaverordening: Bevoegdheid op grond van de artikelen 4,20, 23 en 26 van de DHW. Nadere regels vanuit sociaal- hygiënische of sociaal economische doeleinden. Motieven uit oogpunt openbare orde en milieuhygiëne worden onverbindend verklaard. Lokale regelgeving mag niet afdoen aan hetgeen reeds in de DHW is geregeld. Nadere regelgeving bij verordening is mogelijk op de navolgende terreinen: Voorschriften of beperkingen ten aanzien van paracommerciële instellingen. De minimale leeftijd van personen voor het verkrijgen van toegang tot een horecalokaliteit. Het verbieden of beperken van de verstrekking van alcoholhoudende drank. Gegevensverstrekking bij de aanvraag om een vergunning. Voorschriften of beperkingen ten aanzien van paracommerciële instellingen In de inrichting te houden bijeenkomsten van persoonlijke aard, zoals bruiloften en partijen. Het openlijk aanprijzen van de mogelijkheid tot het houden van bijeenkomsten als bovenbedoeld. De tijden gedurende welke in de betrokken inrichting alcoholhoudende drank wordt verstrekt. Motief voor het opleggen van de voorschriften/ beperkingen: ter voorkoming van mededingen welke uit economische oogpunt onwenselijk moet worden beschouwd.


Op basis van Art. 20 , lid 5 van de Drank en Horecawet: De minimale leeftijd van personen voor het verkrijgen van toegang tot een horecalokaliteit. De gehele gemeente of een bij verordening aangewezen deelgemeente. In een horecagelegenheid bij verordening aangewezen AARD. Verbod toelaten personen tot 21 jaar Lokaal kan worden gedacht aan toegangsverbod 16- minners in discotheken. Nadelen bij een verbod van toelating: Jeugd gaat zoeken naar alternatieve vormen van vermaak. Hangjongeren op de openbare weg. Negatieve uitstraling (openbare orde) merkbaar op de openbare weg. Mits toegepast onder randvoorwaarden en flankerende maatregelen lijkt deze bevoegdheid bij uitstek geschikt als instrument in de strijd tegen ongewenst (overmatig) alcoholgebruik onder jeugdigen. Het advies is om dit verbod pas in te zetten als leeftijdscontrole bij drankverstrekking faalt. Ook goede (andere) opvangmogelijkheden spelen hierbij een rol. Opmerking: De toevoeging dat het moet gaan om inrichtingen van een bepaalde aard verhindert een algemene leeftijdsverhoging. Gedacht kan worden aan toegang tot houseparty’s of grootschalige evenementen. Als echter houseparty’s plaatsvinden in andere gelegenheden dan inrichtingen of in inrichtingen van een niet in de gemeentelijke verordening vermelde AARD, kan de gemeente op grond van deze wet geen leeftijdsgrens vaststellen. Het verbieden of beperken van de verstrekking van alcoholhoudende drank. Artikel 23 van de Drank en Horecawet kan betrekking hebben op: Tappen, slijten en verstrekken anders dan in een inrichting (winkel/snackbar). Inrichtingen van AANGEWEZEN AARD. Aangewezen delen van de gemeente of krachtens de verordening aangewezen tijdsruimte Opmerkingen: Voor winkel en snackbar kan het verbod slechts gelden voor beperkte tijdsruimte. Hierbij moet worden gedacht aan risico situaties, zoals wedstrijden betaald voetbal, kermis etc. In zijn meest zuivere vorm ziet de toepassing van art 23DHW op de beperking van alcohol tijdens risico situaties.

¨ ¨ ¨ ¨ ¨ ¨

Ook laagdrempeligheid van bepaalde inrichtingen kan ten grondslag liggen aan een beperking. Hierbij valt te denken aan: Sociëteiten; Sportkantines; Snackbars; Kantines kampeerterreinen; Gebouwen waar onderwijs wordt genoten; Wijkgebouwen en andere verenigingsgebouwen tijdens activiteiten voor jeugdigen.


Gegevens verstrekking bij aanvraag om vergunning Op basis van Art 23 van de Drank en Horecawet kunnen voorschriften en beperkingen in de Drank en Horecaverordening worden opgenomen: Bij aanvraag nadere gegevens verlangen in verband met de beoordeling van nadere voorschriften. Bij paracommerciële inrichtingen aanvullende beschrijving verlangen in verband met de leeftijd van de bezoekers, waarop de inrichting zich richt. De tijden waarop nog 16-minners in de inrichting aanwezig kunnen zijn. De wijze waarop c.q. de vorm waarin de instructie sociale hygiëne wordt gegeven. De aard van de in de inrichting ondernomen activiteiten verband houdend met de doelstellingen van de rechtspersoon. De frequentie van de overige in de inrichting te ondernemen activiteiten, daaronder begrepen te houden bijeenkomsten van persoonlijke aard, zoals bruiloften en partijen. Opmerking: In de verordening moet dan opgenomen worden dat het door Burgemeester en Wethouders vastgestelde aanvraagformulier wordt gebruikt onder overlegging van bewijsstukken. Overige wetgevingsaspecten Algemene Plaatselijke Verordening: Evenementvergunningen (art. 2.2.1 e.v. APV) Exploitatievergunningen (art. 2.3.1.1. e.v. APV) Sluitingsuur (art. 2.3.1.4. ev. APV) Drank op de openbare weg (art. 2.4.8.(a) APV)


Bijlage 4 Samenstelling Stuurgroep, Denktanks en Werkgroepen Stuurgroep Alcoholplan: Hans Moolenburgh Voorzitter Platform Verslavingszorg, coördinatie Stuurgroep Jan Schoneveld Politie Hollands Midden, coördinatie Denktank Regels Peter Lindeboom Raadslid, horecaondernemer, raadslid (tot 05-2002) Pel van Hattum GGD, coördinatie Denktank Statiegeld Atie Kuijt Raadslid, coördinatie Denktank Implementatie Joke Slings Raadslid, coördinatie Denktank Implementatie (tot 05-2002) Rino Luijk Gemeente Katwijk; beleidsmedewerker afd. Zorg (10/-2002) Aafke van Rhijn GGD, coördinatie Denktank Alcohol en Gezin Jaap Lugtenburg Directeur Andreas College Thea Guijt Secretariaat Platform Verslavingszorg (Kubus 85) 1. Denktank Regels Deelnemers: Jan de Roode, politie André Veenstra, gemeente Jan Schoneveld, politie IJsbrand v.d. Plas, politie Sylvia Mieras, advocate Noël Rosier, Hockyclub Catwyck 2. Denktank Alcoholpeil Deelnemers: Maarten Hortensius, werktuigkundige Piet Ooms, apotheker Hanneke Tielen, epidemioloog GGD Martijn Hagenaars, optometrist Peter Lindeboom, horecaondernemer, raadslid (tot 05-2002) Hans Moolenburgh, voorzitter Platform, huisarts 3. Denktank Statiegeld Deelnemers: Willem Geert Lagemaat, Univentio, octrooiaanvragen Pel van Hattum, GGD Jaap v.d. Meij, DVZ Verzekeringsmaatschappij Wolter van Rijn, horecaondernemer, Horecaver. Katwijk Jaap Kuijt, voorzitter voetbalvereniging Quick Boys 4. Denktank Implementatie Deelnemers: Marieke v.d. Plas, Stichting B-Involved Jolanda v.d. Krogt, vrijwilligster Jongerensociëteit Joke Slings, raadslid (tot mei 2002) Atie Kuijt, raadslid Piet Peeters, wijkvereniging Hoornes Rijnsoever Ab Wolters, Gereformeerde kerk Piet Grootendorst- Andreascollege


Johan Alblas, Hervormde Kerk

5. Denktank/ Werkgroep/ Projectgroep Gezin en Alcohol Deelnemers: Aafke van Rhijn, GGD-ZHN Gert Jan Kloens, psycholoog en hoofd Ichtusgroep Coby Breedijk, Platform Verslavingszorg Katwijk, AA Annemarie Huy, (school)maatschappelijk werk Dick v. der Plas, redacteur Leidsch Dagblad en schrijver Gerda Nijenhuis, Stichting Spel en Opvoeding Ursula Dekwalie, Meldpunt kwetsbare kinderen, Parnassia Werkgroep Alcoholpeil Deelnemers: Maarten Hortensius, werktuigkundige Piet Ooms, apotheker Matthijs van der Vorm, onderzoeker GGD Ilan Vooijs, raadslid Hanneke Tielen, epidemioloog GGD Peter Lindeboom, horecaondernemer Hans Moolenburgh, voorzitter Platform, huisarts Jan Verhoef, vrijwilliger transport en onderhoud Meetkeet Ben Reinerink, bestuurslid Stichting Kocon Werkgroep Implementatie Deelnemers: Marieke v.d. Plas, Stichting B-Involved (tot 09-2002) Corné de Zwart, vrijwilliger jongerensociëteit Gineke van Duijn, Stichting B-Involved Ilan Vooijs, raadslid Atie Kuijt, raadslid Piet Peeters, wijkvereniging Hoornes Rijnsoever Ab Wolters, Gereformeerde kerk Piet Grootendorst- Andreascollege Johan Alblas, Hervormde Kerk Overige betrokkenen: Henk Post, tussentijdse rapportage Jaco en Hennie de Nooijer, adviseurs organisatie Arend Kuijt, adviseur organisatie Daarnaast vele andere vrijwilligers, onder meer voor het afnemen van testen en vragenlijsten tijdens de actie Meetkeet Alcohol.


Bijlage 5 Samenstelling Platform Verslavingszorg Katwijk Huisarts (onafhankelijk voorzitter) GGD- ZHN (voorheen GGD D&B) Politie Hollands Midden Gemeente Katwijk Kubus 85, Stichting voor Sociaal Cultureel Werk Katwijk Stichting Jeugdwerkbureau de Boei, steunpunt voor identiteitsgebonden jeugden jongerenwerk Stichting De Brug, christelijke verslavingszorg Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg Ouders van Drugsgebruikers (vacant) Anonieme alcoholisten, werkgroep Katwijk (AA) Parnassia, Pycho-Medisch Centrum Bureau Jeugdzorg Rijnland Daarnaast incidenteel en afhankelijk van de agenda: Narcotica Anonymous Vereniging van Relaties van (Ex-) Gedetineerden Rhijngeestgroep

Samenstelling bestuur Stichting KOCON Gemeenschappelijk alcohol- en drugsbeheer Hans Moolenburgh

Voorzitter

Beatrice Beernink- Bos

Vice-voorzitter

Jan van der Plas

Penningmeester

Corrie van Duijn

Secretaris

Jacob de Nooier

Bestuurslid

Ben Reinerink

Adviseur


Alcoholplan Katwijk. Voorstel voor alcoholmatigingsbeleid. Activiteitenplan

Recommend Documents