Alcohol- en druggebruik bij Vlaamse jongeren

Alcohol- en druggebruik bij Vlaamse jongeren

VAD-leerlingenbevraging • Doel: aanvullend bij educatieve pakketten een zicht geven op middelengebruik bij leerlingen • Survey, o.b.v. vragenlijst  Gebaseerd op de 4 pijlers van een gezondheidsbeleid

• Sinds 1998: jaarlijks deelname van 70-80 scholen  30-40.000 leerlingen (A- en B-stroom + ASO, BSO en TSO)  representatieve steekproef voor heel Vlaanderen

• Zicht op middelengebruik van jongeren 12-18 jaar • Prevalentie, trends en achtergronden structureel in beeld gebracht Alcohol- en druggebruik bij Vlaamse jongeren - Studiedag 02/10/2014

School drop-outs en kansarme jongeren • Overgrote meerderheid, maar kleine minderheid niet in beeld genomen: • 1,4% van de jongeren min. 30 halve dagen ongewettigd afwezig op school • bijna 5% van SO-leerlingen zijn “schoolshoppers”: in het schooljaar min. 1x van school veranderen • beide fenomenen komen vooral voor bij kansarme jongeren

• Nood aan aanvullend onderzoek naar deze drop-outs

Alcohol- en druggebruik bij Vlaamse jongeren - Studiedag 02/10/2014

Middelengebruik bij kansarme jongeren • V.S.: hogere prevalentie van middelengebruik en/of middelengerelateerde stoornissen bij jongeren in sectoren van jeugdzorg (o.a. in ‘Foster care’) • NL: meer gebruik van tabak, alcohol en illegale drugs bij adolescenten uit de residentiële jeugdzorg • Vlaanderen: enkel kwalitatieve studies die aantonen dat er bij jongeren in de bijzondere jeugdzorg meer alcohol- en druggebruik is  Maar moeilijk om uitspraken te doen bij gebrek aan kwantitatief onderzoek in Vlaanderen Alcohol- en druggebruik bij Vlaamse jongeren - Studiedag 02/10/2014

VAD-nodenbevraging BJZ 2010 Hoe vaak wordt u in de voorziening/afdeling geconfronteerd met jongeren die problemen hebben met…?

22,6

Alcohol

52,4

15,3

Cannabis

23,2

40,5

1,8

4,3

39,9

(Bijna) niet Soms

41,5

Illegale drugs

43,9

37,8

Psychoact. med. 0%

20%

41,5

40%

60%

Vaak

14,0

19,5

80%

(Bijna) altijd 1,2

100%

Vergelijking surveys SO-leerlingen – jongeren residentiële voorzieningen BJZ • Opzet: vergelijken resultaten 2 surveys: • VAD-leerlingenbevraging • Survey jongeren in residentiële BJZ (Prof. Dr. Veerle Soyez)

• Identieke vragen voor middelengerelateerde aspecten • Steekproeven identiek voor geslacht, leeftijd en onderwijsvorm • Wel verschillen voor studiegraad: relatief meer leerlingen 2e graad in BJZ; relatief meer leerlingen 3e graad in LLN Alcohol- en druggebruik bij Vlaamse jongeren - Studiedag 02/10/2014

Resultaten: roken LLN

BJZ

Odds ratio

Regelmatige rokers (1x/week)

15,9%

55,5%

O.R. BJZ-LLN: 6,62 [95% BI: 4,46-9,83]

Niet gerookt tijdens afgelopen 12 maanden

73,8%

37,5%

O.R. BJZ-LLN: 0,21 [95% BI: 0,15-0,30]

Minstens 6 sigaretten per dag (laatste maand)

12,0%

44,9%

O.R. BJZ-LLN: 5,93 [95% BI: 3,87-9,08]

Beginleeftijd roken < 13 jaar

24,0%

50,3%

O.R. BJZ-LLN: 3,21 [95% BI: 1,94-5,30]


Resultaten: alcohol LLN

BJZ

Odds ratio

Regelmatig alcohol drinken (1x/week)

20,3%

23,9%

O.R. BJZ-LLN: n.s. [95% BI: 0,83-1,84]

Niet gedronken tijdens afgelopen 12 maanden

38,1%

28,3%

O.R. BJZ-LLN: 0,64 [95% BI: 0,45-0,91]

Alcohol op >5 gelegenheden in laatste maand

14,8%

20,7%

O.R. BJZ-LLN: n.s. [95% BI: 0,96-2,34]

Beginleeftijd alcohol < 12 jaar

15,0%

23,0%

O.R. BJZ-LLN: 1,69 [95% BI: 1,03-2,78]


Resultaten: medicatie

LLN

BJZ

Odds ratio

Laatstejaarsgebruik slaapen kalmeermedicatie

5,8%

11,8%

O.R. BJZ-LLN: 2,16 [95% BI: 1,17-3,98]

Dagelijks gebruik ADHDmedicatie

2,8%

7,4%

O.R. BJZ-LLN: 2,79 [95% BI: 1,21-6,44]


Resultaten: cannabis LLN

BJZ

Regelmatig cannabis gebruikt (1x/week)

3,8%

15,1%

O.R. BJZ-LLN: 4,45 [95% BI: 2,24-8,86]

Geen cannabis gebruikt in afgelopen 12 maanden

88,9%

65,8%

O.R. BJZ-LLN: 0,24 [95% BI: 0,15-0,38]

Cannabis op >5 gelegenheden in laatste maand

4,2%

14,3%

O.R. BJZ-LLN: 3,79 [95% BI: 1,94-7,42]


Odds ratio

Middelengebruik in vriendenkring • In BJZ meer jongeren waarbij de meerderheid van de vrienden gebruiken (verhoudingen BJZ-LLN): • roken: 56,4% - 26,9% • alcohol: 54,1% - 46,4% • minstens 1x/maand dronken: 26,9% - 18,7% • cannabis: 22,4% - 7,6% • andere illegale drugs: 10,0% - 1,3%


Houding van belangrijke derden BJZ

LLN

Het zou de respondent niet storen dat een vriend cannabis gebruikt

50,5%

28,8%

Afkeurende houding van vrienden verwacht bij proberen van cannabis

53,3%

63,8%

Afkeurende houding van vrienden verwacht bij gebruik van cannabis

63,3%

74,5%

Afkeurende houding van ouders verwacht bij gebruik van cannabis

89,3%

93,8%


Bij wie terecht bij vragen over gebruik? • Vrienden zijn de belangrijkste toeverlaat (84,9% BJZ; 80,1% LLN) • Nauwe familieleden zijn daarna het belangrijkst: • ouders (38,6% BJZ; 51,3% LLN) • broer of zus (40,4% BJZ; 48,9% LLN)

• Geïnstitutionaliseerde hulp scoort iets minder (algemeen tussen 20% en 30%) • Enkel voor nauwe familieleden zien we verschillen tussen BJZ en LLN, wat gezien de context (residentiële opvang in BJZ) niet verwonderlijk is. Alcohol- en druggebruik bij Vlaamse jongeren - Studiedag 02/10/2014

Conclusies en aanbevelingen • Er gaapt geen gigantische kloof tussen BJZ- en LLNgroep maar we kunnen niet naast de hogere prevalentie en frequentie (vnl. bij roken en illegale drugs) bij BJZ kijken  nood om deze doelgroep via gerichte preventie en vroeginterventie te bereiken • Attitude t.a.v. gebruik toleranter + ouders minder een referentiepersoon in BJZ-groep  sommige preventie dreigt niet aan te slaan  aanpak op maat, met participatie van BJZ-professionals


Meer info gewenst?

[email protected]


Alcohol- en druggebruik bij Vlaamse jongeren

Recommend Documents