FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
1
BESCHERMING VAN JONGEREN TEGEN TABAK EN ALCOHOL Dienst Inspectie Consumptieproducten Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van Voedselketen en Leefmilieu
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Overzicht
2
• • • •
Voorstelling dienst inspectie Jongeren en tabak Jongeren en alcohol QUIZ
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
3
OPDRACHTEN CONTROLEDIENST Advies verlenen aan steden en gemeenten, scholen, jeugdwerking, organisatoren van evenementen, uitbaters van handelszaken en horecazaken, … • Telefonisch of schriftelijk advies • Overleg en bezoek ter plaatse bvb. voor evenement • Deelname aan informatiesessies Controle op het rookverbod en het verkopen, schenken en aanbieden van alcohol aan minderjarigen: * In handelszaken: supermarkten, buurtwinkels, nachtwinkels, … * In horecazaken: cafés, discotheken, jeugdhuizen, … * Tijdens evenementen: fuiven, festivals, concerten, … * Drankautomaten
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
4
CONTROLEBELEID 2011
-
Belangrijke prioriteit: bescherming jeugd tegen alcohol en tabak
-
Preventieve aanpak alcohol: 1. informatie verspreiden over de wetgeving via alle mogelijke kanalen, in samenwerking met de gemeenten, politie, VAD, CGG, jeugdwerking, … 2. vergaderen met organisatoren (adviseren, bijsturen, …)
-
Controle op fuiven en evenementen, horeca, winkels, …
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
5
VOORSTELLING DIENST INSPECTIE Afdeling Consumptieproducten * Tabak * Alcohol * Cosmetica www.health.belgium.be “Mijn gezondheid” -> „Gezond leven‟ Informeren, controleren, maatregelen nemen
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
6
CONTACTGEGEVENS Dienst Inspectie Consumptieproducten, Dierenwelzijn en CITES Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Eurostation blok II – 7e verdiep Victor Hortaplein 40 bus 10 1060 Brussel Tel: 02/524.74.70 Fax:02/524.74.99 E-mail:
[email protected]
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
7
JONGEREN EN TABAK: INLEIDING Waarom jongeren beschermen tegen tabaksgebruik? - > 80 % van de rokers beginnen te roken voor hun 18de verjaardag - Zeer schadelijk : 2 op 4 rokers sterven aan de gevolgen van het roken en 1 op 4 op middelbare leeftijd - Zeer verslavend - Smaak van sigaretten is verzoet (drempel verlagend) - Tabaksfabrikanten zijn en blijven gefocust op jongeren
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
8
JONGEREN EN TABAK: WETGEVING WET van 22 DECEMBER 2009 betreffende een algemene regeling voor rookvrije gesloten plaatsen toegankelijk voor het publiek en ter bescherming van werknemers tegen tabaksrook (Stbl. 29.XII.2009) Algemene regel: Openbare, gesloten plaatsen dienen ROOKVRIJ te zijn. Rookkamer is wel overal toegestaan Uitzonderingen: Drankgelegenheden (cafés & discotheken) (permanente en belangrijkste activiteit verkoop dranken waaronder geestrijke dranken) en casino‟s
Vanaf 1 juli 2011 OVERAL totaal rookverbod
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
9
JONGEREN EN TABAK: WETGEVING Rookverbod in plaatsen voor • Jeugdopvang • Onderwijs • Sport • Culturele evenementen, optredens, • … -> rookverbod in jeugdhuizen, jeugdlokalen, polyvalente zalen (parochiezalen, feestzalen), …
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
JONGEREN EN TABAK: WETGEVING
10
Jeugdhuizen vs Jeugdcafés • Jeugdhuizen opvang van jongeren op schoolgaande leeftijd, gesubsidieerd, vallen niet onder de BTW-wetgeving, hoofdactiviteit : ontmoeting, vorming, preventie voor jongeren rookverbod •
Lokalen waar onderwijs en/of opleidingen worden verstrekt rookverbod
• Jeugdcafés Indien café voldoet aan definitie drankgelegenheid, kan men een zone voor rokers inrichten.
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
11
JONGEREN EN TABAK: WETGEVING
VANAF 1 JULI 2011 TOTAAL ROOKVERBOD
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
12
JONGEREN EN ALCOHOL: INLEIDING Alcoholgebruik bij jongeren (12 – 18 jaar) * <16
16+
Ooit alcohol gedronken
64 %
92 %
In het afgelopen jaar alcohol gedronken
48 %
88 %
Regelmatig alcoholgebruik
9%
42 %
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
13
JONGEREN EN ALCOHOL: INLEIDING Waarom jongeren beschermen tegen alcohol? •Schadelijk: verstoorde ontwikkeling, verminderde prestaties •Verslavend: wie vroeg begint te drinken riskeert alcoholproblemen als volwassene •Verband tussen alcoholgebruik en onveilig en ongewenst seksueel gedrag •Risico op ongevallen,geweld,zelfverwonding…. •Smaak van alcoholische dranken is verzoet •Producenten zijn ook gefocust op jongeren (alcopops)
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
14
JONGEREN EN ALCOHOL: WETGEVING Gemeenschappelijke Verklaring van de Ministers van Volksgezondheid 2007 - Bescherming van Jongeren en Zwangere vrouwen tegen alcoholmisbruik
Wet van 10 december 2009 tot wijziging van de wet van 24 JANUARI 1977 betreffende de bescherming van de gezondheid van de gebruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere producten. Algemene regel: < 16-jarigen Het is verboden om alcohol te verkopen, te schenken of aan te bieden aan min zestienjarigen. < 18-jarigen Het is verboden om sterke drank te verkopen, te schenken of aan te bieden aan min achttienjarigen.
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
16
JONGEREN EN ALCOHOL: WETGEVING Alcohol Elke drank of product waarvan het effectief alcoholvolumegehalte hoger is dan 0,5 % vol. -> Bier, wijn Sterke drank (Artikel 16 van de wet van 7 januari 1998 betreffende de structuur en de accijnstarieven op alcohol en alcoholhoudende dranken) Gedestilleerde drank met een alcoholvolumegehalte van meer dan 1.2 % of gegiste dranken van meer dan 22 % of mengdranken met sterke drank -> vodka, jenever, gin, whisky, likeur, cognac, … -> mengdranken: cocktails, alcopops … Niet alle sterke drank heeft een hoog % alcohol !
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
17
JONGEREN EN ALCOHOL: WETGEVING Bewijs van leeftijd vragen als schenker / verkoper De wet zegt: „Van elke persoon die alcohol/sterke drank wil kopen mag gevraagd worden zijn leeftijd aan te tonen‟ Dit kan aan de hand van de identiteitskaart maar ook de studentenkaart, een lidkaart, busabonnement, … Kortom elk document met geboortedatum en foto
Geen bewijs (bvb. weigering) = geen verkoop
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
18
VERANTWOORDELIJKHEID De verkoper of schenker is verantwoordelijk in geval van inbreuk
Mogelijke maatregelen
• Waarschuwing • Proces-verbaal met administratieve boete (275 € - 5500 €) • Doorverwijzing naar Parket voor herhaalde inbreuken • Correctionele veroordeling
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
19
TIPS VOOR EVENEMENTEN • Maak in de zaal, tent, … aan de bar duidelijk dat er geen alcohol mag geschonken worden aan -16 jarigen en geen sterke dranken aan -18 jarigen • Werk met een leeftijdscontrolesysteem, liefst aan de inkom,dat maakt het makkelijker voor het barpersoneel: HOE? Gekleurde armbandjes per leeftijdscategorie (let op met bandjes uit een grootwarenhuis), Verschillende stempels per leeftijdscategorie, …. • Geef het barpersoneel een duidelijke opleiding:tips,regels,afspraken,over de wetgeving(paraf van kennisname?) • Plaats volwassenen achter de cocktailbar; zij kunnen gemakkelijker NEEN zeggen.
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
20
DE CONTROLE DOOR DE FOD • Is de organisatie op de hoogte van de wetgeving? • Is er leeftijdscontrole aan de ingang? • Met welk controlesysteem werkt men? kleurenpolsbandjes, stempel of andere
• Worden de fuivers geïnformeerd over het alcoholverbod a.h.v. bijvoorbeeld affiches? • Wordt leeftijd gecontroleerd aan de taptogen? • Hangen er rookverbodtekens? • Wordt er gerookt
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
OMGAAN MET SITUATIES
21
Reden om niet in te grijpen: • • • • • •
Angst voor discussie Geen tijd willen verliezen aan 1 gast Geen juiste argumenten hebben Macht doen laten gelden Onzekerheid Aardig gevonden willen worden
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
OMGAAN MET SITUATIES
22
Stap 1:
leeftijd beoordelen
Vooral meisjes kunnen soms ouder lijken
Stap 2:
controleer de leeftijd
kan je me je leeftijd aantonen/ bewijzen? niet vragen naar ID! geen bewijs= geen verkoop
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
OMGAAN MET SITUATIES
23
Stap 3: • •
toon begrip
Ik versta dat je bier wil ja, ik weet dat dat vervelend is
Stap 4: maak de regels duidelijk • dit is niet willekeurig; geldt voor iedereen • •
nationale wetgeving; iedereen is gelijk gebruik te wobbler/ affiche om de regels aan te geven
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
OMGAAN MET SITUATIES
24
Stap 5: alternatieven aanbieden •
stel alternatieven voor die voldoen aan de eisen van de bezoeker (smaak)
Stap 6: laat hen reageren • geef ruimte om te reageren •
acceptatie OF tegenreactie
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
25
OMGAAN MET SITUATIES In het geval van een tegenreactie • Blijf begrip tonen( moeilijk om boos te blijven op iemand die begripvol is) • Spendeer meer tijd om de wetgeving uit te leggen • Geef hen een alternatief
Handel consequent (gelijk voor iedereen) en duid op de mogelijke gevolgen van hun gedrag
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
OMGAAN MET SITUATIES
26
In geval van verhitte discussies • • • • • •
begeef je op schouderhoogte, niet boven iemand niet persoonlijk (lachen,persoonlijke aanvallen) zorg voor back-up niemand in groep aanvallen (ego) respecteer en toon respect houd oogcontact
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
OMGAAN MET SITUATIES
27
In geval van agressie • • • • • •
houd afstand eigen veiligheid eerst contacteer de politie indien nodig verwijder de agressor uit de groep laat de agressor de enige uitgang niet blokkeren vermijd in dit geval oogcontact, gelach en uitdagende taal.
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
28
QUIZ
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
29
STELLING 1 Min 16 jarigen mogen we niet op onze fuif van de jeugdbeweging toelaten want je mag geen alcohol schenken aan -16 jarigen. JUIST of FOUT
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
30
STELLING 1 Min 16 jarigen mogen we niet op onze fuif van de jeugdbeweging toelaten want je mag geen alcohol schenken aan -16 jarigen.
FOUT Je mag geen alcohol schenken aan -16j maar ze zijn wel toegelaten op plaatsen waar alcohol geschonken of verkocht wordt. -16 jarigen zouden anders ook niet binnen mogen in een café of een supermarkt. Een -16jarige(zonder begeleider) is normaal niet toegelaten in een dansgelegenheid met commercieel karakter. Een -16 jarige heeft dus toegang tot bals, fuiven en feestjes zonder winstgevend doel. Bij onduidelijkheid beslist de rechter.
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
31
STELLING 2
Min 16 jarigen zijn niet toegelaten op een fuif wanneer dit op de affiche staat vermeld. JUIST of FOUT
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
32
STELLING 2
Min 16 jarigen zijn niet toegelaten op een fuif wanneer dit op de affiche staat vermeld.
FOUT Teksten op affiches hebben geen afdwingbare kracht
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
33
STELLING 3
Je mag aan de fuifingang een bewijs van leeftijd vragen om te kijken of de bezoekers +16 zijn JUIST of FOUT
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
34
STELLING 3
Je mag aan de fuifingang een bewijs van leeftijd vragen om te kijken of de bezoekers +16 zijn JUIST Dit kan met IDkaart, Abonnement, lidkaart, elk document met geboortedatum en naam/foto, …)
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
35
STELLING 4
Op onze fuif willen we cocktails verkopen. We kiezen voor Pisang-Orange en Tequila-Sunrise. Omdat er voor het merendeel fruitsap gebruikt is mogen we dat verkopen aan +16J JUIST of FOUT
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
36
STELLING 4
Op onze fuif willen we cocktails verkopen. We kiezen voor Pisang-Orange en Tequila-Sunrise. Omdat er voor het merendeel fruitsap is gebruikt mogen we dat verkopen aan +16J
FOUT Zowel Pisang als Tequila vallen onder de categorie sterke drank. Ook gemend met fruitsap blijft dit sterke drank, dus 18+
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
37
STELLING 5 Hoe jonger je begint te drinken, hoe beter je tegen alcohol kan
JUIST of FOUT
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
38
STELLING 5 Hoe jonger je begint te drinken, hoe beter je tegen alcohol kan
FOUT Hoe jonger je begint hoe groter de kans dat je een alcoholprobleem ontwikkelt.
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
39
STELLING 6 Je kan in een coma terechtkomen of zelfs sterven aan een hartstilstand door een alcoholvergiftiging
JUIST of FOUT
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
40
STELLING 6 Je kan in een coma terechtkomen of zelfs sterven aan een hartstilstand door een alcoholvergiftiging
JUIST Alcohol verdooft de belangrijkste lichaamsfuncties (hart, ademen)
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
41
STELLING 7 Alcohol drinken helpt tegen depressieve gevoelens
JUIST of FOUT
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
42
STELLING 7 Alcohol drinken helpt tegen depressieve gevoelens
FOUT De onderdrukking is van tijdelijke duur. Op lange termijn versterkt alcohol de depressieve gevoelens en lokt het ze uit.
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
43
STELLING 8 Binge-drinken: (engels voor braspartij/comazuipen) Het drinken van veel alcohol in een korte tijdspanne
JUIST of FOUT
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
44
STELLING 8 Binge-drinken: (engels voor braspartij/comazuipen) Het drinken van veel alcohol in een korte tijdspanne
JUIST Binge-drinken is het drinken van grote hoeveelheden alcohol in een korte tijdspanne bij één gelegenheid. Een vrouw wordt als binge-drinker aanzien wanneer ze binnen een korte tijdspanne 4 of meer glazen alcohol drinkt en een man vanaf 6 glazen alcohol. Het maakt daarbij niet uit of men 6 of 20 glazen drinkt en hoe vaak men dit doet.
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
45
Leeftijdscontrole van Jana?
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
46
Leeftijdscontrole van Jana?
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
47
Leeftijdscontrole van Jan?
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
48
Leeftijdscontrole van Jan?
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
49
Leeftijdscontrole van Laura ?
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
50
Leeftijdscontrole van Laura ?
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
51
Bedankt voor uw aandacht!
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
52
CONTACTGEGEVENS Dienst Inspectie Consumptieproducten, Dierenwelzijn en CITES Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Eurostation blok II – 7e verdiep Victor Hortaplein 40 bus 10 1060 Brussel Tel: 02/524.74.70 Fax:02/524.74.99 E-mail:
[email protected]