Kans of kassa? Over:
gebouwautomatisering, commissioning en de kosten
Pieter Mensink • Projectleider/adviseur bij DWA • Eigenaar InstAct installatiemanagement
Inhoud • • • •
Gebouwautomatisering: een spilfunctie De (traditionele) bouwkolom verder uitgewerkt Wat kost dat? Back to earth: wat moeten we doen?
Gebouwautomatisering: een spilfunctie ruimteregeling warmteopwekking
Luchtbehandeling
Beveiliging
Toegang
Koeling
Verlichting Visualisatie & Data-analyse
Systeemintegratie automotive
• Motormanagement • Toegang • Climatecontrol • Airbag • Traction control • ABS • (Active)Parking assist • Navigatie • Audio • Communicatie (telefonie, IP)
Commissioning Commissioning als een rode draad in de hele cyclus van ontwerpen – bouwen – beheren Gebouwautomatisering is hierin geen uitzondering.
GEBOUW
Het bouwproces Programma van eisen
detailniveau
VO (functioneel ontwerp)
DO (technisch ontwerp)
Bestek (materialisatie)
Uitvoering
Beheer/Exploitatie
Klimaatregeling is hierin het hoofd-item
Activiteiten Programma van eisen
SI technische keuzes
VO (functioneel ontwerp)
Automatiseringsconcept
detailniveau
dimensioneren DO (technisch ontwerp)
Bestek (materialisatie)
Functionele systeembeschrijving kwaliteit
Hardwarespecificatie + regelomschrijving aanbesteding
Uitvoering
Regelschema’s en RTO oplevering
Beheer/Exploitatie
As-built revisie onderhoud
Bouw
W/E-inst
GA
IT
Commissioning Kwaliteitsborging door het inbouwen van de juiste checks 1) Als onderdeel van de ontwerpstappen 2) Tussen disciplines 3) Binnen eigen ontwerp- en uitvoering
Commissioning volgens het KISS-principe
Commissioning Concreet voor GA: 1) Voldoet de aangeboden scope aan de gewenste functionaliteit (PvE)? 2) Wordt de installatie uitgewerkt volgens de geldende normen en richtlijnen (bestek)?
3) Zijn er externe factoren die de GA-scope kunnen beïnvloeden bijvoorbeeld ontwerpwijzigingen? (werkvoorbereiding) 4) Wordt de GA opgeleverd volgens scope? (oplevering)
Als deze 4 punten zijn gecontroleerd en traceerbaar zijn, is iedere discussie over verantwoordelijkheid verleden tijd.
Commissioning Programma van eisen
technische keuzes VO (functioneel ontwerp)
detailniveau
dimensioneren DO (technisch ontwerp) kwaliteit Bestek (materialisatie)
Uitvoering
! !
Bouw aanbesteding
oplevering
Beheer/Exploitatie
onderhoud
W-inst
GA
Concrete mogelijkheden • Ontwikkelen van een praktische en werkbare NL richtlijn. Maak hierbij gebruik van richtlijnen en standaards die er al zijn! (NIBS, ASHREA guideline 0-2005 en BCA Best Practice) • Hierin is (vanuit gebouw automatiseringsoogpunt) tenminste opgenomen: Toetsing van het uitvoerings-gereed ontwerp aan het programma van eisen Toetsing van het uitvoeringsgereed ontwerp (RTO en hardware specificatie) aan het uitvoeringsgereed ontwerp W/E (principeschema + specificaties). Deellast bedrijf is hierin het belangrijkste aandachtspunt!! Check op physical completion op basis van hardware specificatie en elektrische schema’s FAT en Kop-staart testen I/O
Functionele test op basis van RTO
Waar hebben we anderen voor nodig? • De huidige wijze van aanbesteden: • Regel- en automatiseringsfirma’s zijn bijna altijd onderaannemer en schrijven indirect in op een aanbesteding met prijs als belangrijk(ste) gunningscriterium • Op het gebied van (eigen) QA en commissioning zijn meestal geen minimum eisen opgenomen in de leveringsspecificatie of het bestek
• Afwijkingen in het ontwerp moeten worden terugvertaald naar consequenties voor het functioneren • Afstemming Cx tussen onderlinge disciplines (Hoe zorgen we ervoor dat de plannen op elkaar aansluiten)
Een rekenvoorbeeld Als de bouwkosten voor een pand 2,5mln bedragen dan: • Zijn de exploitatiekosten 7,5mln, waarvan het grootste deel correctief onderhoud. • 1% verbetering op conditie en energie is dus circa €75.000,-. + Gebouwcomfort en productiviteit. + Interne work-load neemt af (klachten, aansturen partijen, storingsbonnen).
Schatting: 350 uren (intern + extern) Rekentarief: €85,- €30.000,Af: Minder bouwfouten en restpunten Efficiëntie bouw- en realisatie
Automotive Cx
In de Automotive sector is de vraag wat QA oplevert geen issue. In deze (en andere) branches heeft het zich bewezen. Het resultaat? Feilloos werkende techniek dankzij het controleren en borgen van de kwaliteit!
Conclusies De rol (en inzet) van een onafhankelijke Cx-autoriteit is onmisbaar maar beperkt. De slager moet wel degelijk zijn eigen vlees keuren voordat hij het verkoopt! Dit is de basis van een constante en goede kwaliteit. Zo nodig kan hiervoor extern specialisme ingeschakeld worden. Goedkope rommel is een kwestie van vraag en aanbod. Er zijn dus twee partijen die hier iets aan kunnen doen: de leverancier én de afnemer. Kwaliteitsbewustzijn moet van twee kanten ingevuld worden. Om dit te organiseren is er behoefte aan een norm of richtlijn waaraan we ons kunnen conformeren, maar deze moet op initiatief van leverancier én afnemer tot stand komen. Het adopteren van een bestaande richtlijn is hierin een kans.
Beginnen bij het BEGIN Als we focussen op het ideale model gebeurt er niets, maar we kunnen morgen al starten met de basics.
In eigen kwaliteitsbewaking In bestekken
In het verstrekken van opdrachten
Discussie • Wat moet de automatiseerder zelf doen om de kwaliteit te borgen en hoe moet dit getoetst worden? • Welke kwaliteit mag een (goed) opdrachtgever verwachten in de huidige prijsstelling? • Wat is de rol van architecten en adviseurs hierin?
