ADVIES GEMEENTELIJKE GEZINSRAAD VAN BEVEREN OVER MOBILITEIT
1. Kader. De Gezinsraad van Beveren heeft een eerste mobiliteitsadvies geschreven op 1 oktober 2013 (te raadplegen op de website www.beveren.be/gezinsraad). Dit advies werd op het College van 24 maart 2014 besproken, waarna wij op 1 april van de mobiliteitsambtenaar feed-back ontvingen. Ondertussen had de Gezinsraad op 6 maart 2014 extra inbreng bezorgd. Dit tweede document werd op het College van 23 juni 2014 besproken, waarna wij op 10 juli van de ambtenaar terugkoppeling kregen. We grijpen het momentum van de bespreking van het nieuwe mobiliteitsplan van de gemeente aan. Voor dit derde advies werd daarom opnieuw een brede consultatieronde uitgevoerd: de vele tientallen verenigingen aangesloten bij de Gezinsraad hebben inbreng bezorgd, alsook de bestuurders van de Gezinsraad, alsook andere adviesraden actief in Beveren. Bijkomend heeft de gemeente aan de Gezinsraad gevraagd om een advies uit te brengen over autodelen. De Gezinsraad heeft er voor gekozen beide delen te integreren in één advies, gezien autodelen niet los kan gezien worden van het mobiliteitsdossier. 2. Kern van het advies – mobiliteit . a. snelheidszones en –aanduiding In het eerste advies rond mobiliteit van de Gezinsraad werd er reeds gepleit ‘een uniform en helder snelheidsbeleid in te voeren naar het voorbeeld van talloze gemeentes die drie snelheidszones hebben’. Dergelijke snelheidszones (30 nabij de scholen, 50 in de rest van de bebouwde kom, 70 elders) getuigen van een duidelijk en doordacht beleid. Bovendien creërt dit een helder verkeersbeeld voor de weggebruiker gezien deze zones makkelijk op een uniforme manier kunnen ingericht worden. Gezien het geringe aantal autobestuurders dat zich aan een zone-30 houdt, vraagt de Gezinsraad deze zones met dynamische verkeersborden aan te duiden. De Gezinsraad vraagt ook de richtlijnen op die het parket met betrekking tot de handhaving hiervan aan de lokale politie heeft bezorgd. b. fietsstraten Langs verschillende kanten wordt gemeld dat de Sint-Elisabethstraat (Melsele) zich niet laat gelden als fietsstraat. Enerzijds is er nog werk aan de ontwikkeling van het bewustzijn hierover, anderzijds zijn er verbeteringen mogelijk door de baan bijvoorbeeld van verschillende fietssymbolen te voorzien – en dat in beide richtingen. Deze specifieke aanduidingen zijn reeds alom verspreid in bijvoorbeeld Brussel. c. fietsersveiligheid Andere plaatsen die ons gemeld zijn, waar het eerder onveilig is voor de fietsers, zijn: Tussen de dorpskernen van Beveren en Melsele (Vesten – Grote Baan, N70), alsook tussen de dorpskernen van Melsele en Kallo (Schoolstraat – Dijkstraat, N450). In dit kader verwijzen we
Advies gemeentelijke gezinsraad van Beveren over mobiliteit - 1 november 2014
graag naar de co-financieringsmogelijkheden met het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. Kapelstraat en Meersenweg. Deze wegen lenen zich niet tot tweerichtingsverkeer voor fietsers, en bovendien zijn beide banen een perfect alternatief qua richting. Overigens kunnen zij ideaal ingericht worden als fietsstraat. Torenstraat (Melsele) – bovendien een belangrijke verbinding naar en van twee scholen. Men moet zich de vraag durven stellen of deze straat niet geknipt moet worden (bv. in de richting van de Grote Baan, gezien de vele uitwijkmogelijkheden langs bv. Kalishoekstraat richting Schoolstraat of langs bv. Sint-Elisabethstraat richting Grote Baan). Dit alternatief komt overigens de doorstroming op het kruispunt Spoorweglaan – Torenstraat – Grote Baan ten goede. En komt ook deels tegemoet aan de verzuchtingen over het gebruik van de Sint-Elisabethstraat als sluiproute. In het verlengde van het prachtige fietspad in de Kasteeldreef, ontbreekt het momenteel aan een veilige en comfortable fietsverbinding richting noorden (Polderdreef), als alternatief voor de overbelaste Van Craenenbroeckstraat of de onveilige Halfdreef. Om het probleem van de niet-synchrone verkeerslichten voor voetgangers en fietsers op te lossen (waarbij de automobilisten verkeerdelijk denken dat fietsers door het rode licht rijden), kan er bijvoorbeeld een (extra) fietserslicht aangebracht worden naast het voetgangerslicht, waardoor de afslaande automobilist ze beiden kan zien. Fietsersveiligheid tijdens de spits in de Spoorweglaan moet ook sterk verbeterd worden.
d. doorstroming Het probleem van de doorstroming in Melsele wordt door veel gebruikers gelegd bij het niet afstellen van de verkeerslichten op het kruispunt Grote Baan – Schoolstraat enerzijds en de verkeerslichten op Torenstraat – Spoorweglaan – Grote Baan anderzijds. Ondanks het feit dat deze verkeerslichten opnieuw zouden afgesteld zijn, is er geen verbetering merkbaar qua doorstroming. Bij het punt over de fietsersveiligheid in de Torenstraat wordt er reeds een alternatieve oplossing aangereikt voor de noordkant (die overigens met een beperkt aantal middelen realiseerbaar is). Een tweede voorstel (dit keer voor de zuidkant) is het oude en reeds in januari 2014 onteigende huis op de Grote Baan 200 af te breken om er – naar analogie met de Pastoor Steenssensstraat – een extra afslagstrook aan te leggen. e. voetgangersveiligheid De afbraak van deze woning op de Grote Baan komt ook de voetgangersveiligheid ten goede, want er wordt ook een zebrapad op de Grote Baan aan de ingang van de Boerenpoort gevraagd. Dit is zone 50, dus perfect mogelijk, en bovendien evident gezien er een parking werd aangelegd aan de zuidkant van de N70. Gezien de spoortunnel Kruibekesteenweg – Stationsstraat zich niet gemakkelijk leent tot rolstoelvervoer (oneffenheden, te glad bij regen- en vriesweer) is de autospoortunnel het enige alternatief. Hier zijn geen verlaagde drempels, noch aan de noordkant (Bosdamlaan) noch aan de zuidkant (Consiencestraat). f. snelheid De Klapperstraat heeft geen autosnelwegstatuut, maar wordt vaak alzo gebruikt. Hierop aansluitend ligt de Van Raemdonkstraat waar de verkeersdrukte alleen maar gaat toenemen door de nieuwbouw die hier aan de gang is, en de verkaveling Vinkendam die hier gepland is. Deze twee punten gaan onmogelijk samen zonder verkeersslachtoffers te eisen.
Advies gemeentelijke gezinsraad van Beveren over mobiliteit - 1 november 2014
g. heraanleg Inzake de Spoorweglaan wordt niet alleen de fietsersveiligheid alsook de magere doorstroming aangestipt, ook de povere toestand van het wegdek wordt meermaals aangekaart. Gezien de heraanleg van de N70 opnieuw voor langere periode is uitgesteld, kan er makkelijker beslist worden deze baan prioritair op de agenda te plaatsen van her aan te leggen straten. Bij de heraanleg van de N70 zou ook rekening moeten gehouden worden met Kiss & Ride zones voor bepaalde scholen. Zo was er vroeger bijvoorbeeld de facto een K&R zone op de Grote Baan voor de verschillende scholen in de Sint-Elisabethstraat, die inmiddels niet meer bestaat gezien er talloze paaltjes op de officieuze parkeerstroken geplaatst werden. De verkeersveiligheid in de Elisabethstraat werd in eerdere adviezen alsook hierboven opnieuw aangekaart, maar is een stuk veroorzaakt door het verdwijnen van deze K&R-zone. Het doorknippen van de Schaarbeekstraat voor de komst van de penitentiaire instelling, heeft het belang van de Fortstraat aanzienlijk vergroot. Deze baan volgt het militaire domein waardoor ze kronkelt, slechte zichtbaarheid biedt aan de weggebruikers (wat op zijn beurt dan weer leidt tot sluikstorten), en een te hoge snelheid genereert bij automobilisten. Hier dringen maatregelen zich ook op. Een andere levensgevaarlijke verkeerssituatie wordt gesignaleerd in de Molenstraat (Kieldrecht). De slechte staat van de weg, het ontbreken van een fietspad, te hoge snelheid, zwaar doorgaand verkeer, wildparkeren zijn maar een paar van de problemen. Dergelijke problemen horen niet thuis in een schoolomgeving. h. NMBS-station Beveren De deels overdekte fietsersstalling aan de noordkant van het NMBS-station in Beveren is ontoereikend (en bovendien slecht onderhouden). Het tekort aan fietsplaatsen stelt zich ook aan de zuidkant van hetzelfde station. Daarnaast wordt er gevraagd te kijken of er – naar analogie met de noordparking – een zuidparking voor auto’s kan aangelegd worden voor de gebruikers van het NMBS-station. De bewoners van de Kruibekesteenweg ondervinden meer hinder om hun wagen kwijt te geraken. Het station van Beveren werd opgewaardeerd tot een IC-station. Naar analogie met Sint-Niklaas moet men zich dan de vraag stellen of een treinlift (om minder mobiele mensen met een rolstoel toegang te verschaffen tot de trein) dan geen logische aankoop is voor het station van Beveren. i. Handhaving en sensibilisering. Vooral de ouderraden en –comités vragen sensibiliseringsacties – overigens zowel van automobilisten als van fietsers – om de basisregels in herinnering te brengen. Daarnaast en in tweede instantie vraagt men ook politiecontroles, vooral in de ochtend- en avondspits. Een werkend voor- en achterfietslicht is cruciaal, maar ook het (afdwingen van het) gebruik van een bestaand fietspad bijvoorbeeld. Totslot kan men zich de vraag stellen waarom volwassen fietsers niet aangemoedigd worden om fluohesjes te dragen (we willen niet spreken van een verplichting), terwijl zij nochtans het voorbeeld moeten stellen voor hun kroost die wel (aangemoedigd worden om) fluohesjes (te) dragen.
Advies gemeentelijke gezinsraad van Beveren over mobiliteit - 1 november 2014
Rij- en parkeergedrag van automobilisten in de aanwezigheid van kinderen moet aangepast worden om een veilige schoolomgeving te creëren. De inzet van (wijk)agenten in september 2014 heeft een duidelijke impact gehad, maar moet volgehouden worden. 3. Samenwerking. In de reactie van de bevoegde diensten wordt er vaak verwezen naar maatregelen die genomen zullen worden in de toekomst. Het is zeer belangrijk dat het gemeentelijk niveau gebruik maakt van de adviesraden, en dan meer bepaald van de Gezinsraad die de laatste jaren zich sterk geprofileerd heeft op het thema van mobiliteit. Dit zorgt er voor dat de verkeerssituatie voor iedereen zo optimaal mogelijk wordt gehouden. De tweede editie van de autoloze zondag (september 2015) mag dan ook gerust in samenwerking met de Gezinsraad vorm gegeven worden. 4. Kern van het advies – (Cambio) autodelen. De gemeente Beveren is de mogelijkheden aan het onderzoeken om autodelen te organiseren voor de inwoners van Beveren. Dit is een systeem waarbij auto's ter beschikking gesteld worden aan de inwoners die bij het systeem aangesloten zijn. Meerdere personen gebruiken om beurt één of meerdere gezamenlijke wagens. Autodelen kan een oplossing zijn voor mensen die geen auto hebben, hun auto weinig gebruiken of voor wie overweegt een (tweede) auto aan te kopen. De gemeente Beveren heeft aan de Gezinsraad gevraagd advies uit te brengen over het potentieel van dit systeem voor Beveren. a. Zeer mooi initiatief De Gezinsraad, alsook de bij de Gezinsraad aangesloten verenigingen, vinden het bijzonder lovenswaardig dat de gemeente Beveren de mogelijkheden van dit systeem bekijkt. Autodelen kan een alternatief zijn voor het klassieke mobiliteitsdenken, waarbij het aantal (eigen) auto’s in Beveren zou kunnen verminderen. Volgens bepaalde bronnen zou één gedeelde wagen al gauw een vijftal eigen wagens kunnen vervangen. b. multigebruik Op vraag van de Gezinsraad kwamen verschillende partijen met mogelijkheden binnen het kader van autodelen op de proppen: Jonge mensen zonder financiële middelen voor een eigen auto Oudere mensen die de wagen slechts sporadisch (willen) gebruiken Voor sommige verplaatsingen is een auto gewoonweg handiger (bv. boodschappen doen of lange verplaatsing maken) Het openbaar vervoer is soms ontoereikend (bv. late verplaatsingen, bv. familiebezoeken waarvoor men langer onderweg zou zijn via het openbaar vervoer dan dat men bij familie kan vertoeven) Gezinnen die een gezinswagen hebben, hebben af en toe een tweede wagen nodig Gezinnen met oudere tieners etc c. economische haalbaarheid Ondanks de unisono positieve reacties vanuit (de aangesloten verenigingen van) de Gezinsraad, dient er toch een financiële kanttekening gemaakt te worden. Het door de gemeente gesuggereerde concept van Cambio is interessant, maar of dit in een voorstedelijkt gebied nut heeft, moet grondig bekeken worden.
Advies gemeentelijke gezinsraad van Beveren over mobiliteit - 1 november 2014
Hiervoor kan men zich bijvoorbeeld beroepen op de mobiliteitsdiensten van Zwijndrecht gezien zij reeds in dit project zijn gestapt. Vergeet ook de relatief hoge financiële drempel voor de gebruiker niet. Daarnaast is er een kost voor het gemeentebestuur (voorbehouden parkeerplaatsen alsook een financiële bijpassing indien het maandelijks bedrag niet behaald wordt door de Cambio-gebruikers) d. alternatieven Daarom moet de gemeente alternatieven van dit ‘klassieke’ autodelen in overweging nemen om al dan niet in combinatie met Cambio te gebruiken. Enerzijds is er Autopia (autodelen.net) waarbij lokale overheden hun eigen wagenpark buiten de kantooruren voor gedeeld gebruik aanbieden. De eigen gemeentelijke wagens zijn relatief duur gezien ze gemiddeld minder gebruikt worden dan een doorsneewagen. Het kan dus kostenbesparend werken en bevordert bovendien de duurzame mobiliteit. Schelle, Edegem, Deinze, Bilzen, Wevelgem, Borsbeek en Schoten zijn maar enkele van de gemeentes die dit (voor hen gratis!) systeem hanteren – wat overigens ondersteund is door de Vlaamse Overheid. Het is bovendien goedkoper voor de gebruikers. Anderzijds is er Blue Bike, een fietsdeelproject van de NMBS. Namens de Gezinsraad Pieter Van Bastelaere, Voorzitter November 2014
Advies gemeentelijke gezinsraad van Beveren over mobiliteit - 1 november 2014