OPLEIDING PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN PDB
ADMINISTRATIE & KOSTPRIJS
Drs. P.F. Pietersen K.P. Pietersen A.P.J. Knijnenburg Drs. H.G. van der Wolk met medewerking van: J. Buist J.S.J. Rost 1e druk ISBN: 978 90 6355 266 4
NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT BV BAARN
DE NOI-METHODE VOOR DE PRAKTIJKDIPLOMA'S BKB, BKC EN PDB De NOI-serie voor de Associatie-examens BKB, BKC en PDB bestaat uit onderstaande zes uitgaven. BKB
BKC
Boekhouden in de praktijk 1 Boekhouden in de praktijk 2
Calculaties in de praktijk 1 Calculaties in de praktijk 2
PDB Administratie & Kostprijs Economie & Periodeafsluiting Examenregeling Het examen PDB bestaat sinds januari 2008 uit twee modulen die elk weer twee onderdelen bevatten: Module 1
Module 2
Financiële administratie Kostprijscalculatie
Bedrijfseconomie Periodeafsluiting
De vier onderdelen worden onafhankelijk van elkaar geëxamineerd. Dat geldt ook voor de volgorde waarin de examens kunnen worden afgelegd. Voorwaarde voor het verkrijgen van het diploma PDB is dat tevens de diploma's BKB en BKC zijn behaald.
Aanmelden examens Om verwarring met het oude PDB-examen te voorkomen moet voor het nieuwe PDBexamen de aanmeldcode FCA worden gebruikt. De letters FCA zijn een afkorting van 'Financial en cost accounting' dat als ondertitel van het Praktijkdiploma boekhouden wordt gebruikt. De associatie-examens achterin het boek zijn opgenomen met toestemming van de Stichting Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens te Amersfoort.
© Copyright: NOI - Baarn Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, database, computerbestand, internet of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het NOI te Baarn.
Omslagontwerp: Ronald Meij
WOORD VOORAF Van de twee PDB-uitgaven behandelt 'Administratie & kostprijs' de twee onderdelen van module 1: Financiële administratie en Kostprijscalculatie. Het boek is als volgt opgebouwd: • onderdeel Financiële administratie (afdeling 1 t/m 4); • onderdeel Kostprijscalculatie (afdeling 5 en 6); • theorie en examenvoorbereiding voor beide onderdelen (afdeling 7 en 8). Zowel voor examenonderdeel Financiële administratie als voor Kostprijscalculatie moeten afdeling 7 en 8 worden doorgewerkt. Dit is met name van belang voor wie slechts één van beide examenonderdelen doet. Voor het onderdeel Financiële administratie adviseren wij overigens het hele boek door te nemen. De examenpraktijk wijst uit dat de beide onderdelen van module 1 niet strikt gescheiden worden gevraagd. Elk hoofdstuk of elke afdeling eindigt met opdrachten om de behandelde stof te verwerken. Ze zijn deels van een * voorzien. Daarbij gaat het om examenopgaven die geselecteerd en/of geschikt gemaakt zijn voor de huidige examens PDB. Deze opdrachten zijn evenals de examens achterin het boek, met toestemming van de Associatie voor Praktijkexamens opgenomen.
Uitwerkingenboek en lesprogramma Bij dit boek worden geen bijlagen of losse rekeningschema's gebruikt. Antwoorden van de opdrachten zijn leverbaar onder de titel Uitwerkingen Administratie & kostprijs, isbn 978 90 6355 3173. In dit uitwerkingenboek is tevens een lesprogramma opgenomen waarin de lesstof is verdeeld over 15 lesweken per onderdeel. Dat biedt de mogelijkheid om module 1 in 15 of in 30 weken te doen. Samen met het antwoordenboek is 'Administratie & kostprijs' daarmee geschikt als zelfstudiemethode. Om tijd te sparen is bovendien liniatuur beschikbaar waarop de boekhoudopdrachten en de examens achterin kunnen worden uitgewerkt. Deze werkbladen kunnen worden gedownload vanaf onze site www.noi.nl. Voor extra examentraining verwijzen we naar de site van de Associatie voor Praktijkexamens waarop nog meer (model)examens zijn opgenomen (www.associatie.nl). De lesstof in dit boek sluit aan op de dagelijkse praktijk van het bedrijfsleven. De opgedane kennis geeft inzicht in de administratieve processen binnen een onderneming waarbij o.m. de verwerking van in- en verkoopfacturen en magazijnontvangst- en afleverbonnen op elkaar worden afgestemd. Ook maakt de opleiding het mogelijk zowel maandelijks als jaarlijks balans en resultatenoverzichten samen te stellen waarbij de gemaakte kosten worden vergeleken met de standaarden die daarvoor waren vastgesteld. Inzicht in deze standaarden wordt verkregen door de behandeling van de verschillende kostprijsmethoden. • Voor uw ervaringen en suggesties houden wij ons van harte aanbevolen. Ons adres is: NOI bv, Antwoordnummer 58, 3740 VB BAARN telefoon 035-5416743, fax 035-5417341, e-mail
[email protected] NOI
INHOUD - ONDERDEEL FINANCIELE ADMINISTRATIE afdeling
1
hoofdstuk
paragraaf
KOSTEN EN OPBRENGSTEN
11 2 3 4 5
21 2 3 4 5
KERNBEGRIPPEN BOEKHOUDEN Balans Openen van het grootboek Grootboek en boekingsregels Journaliseren Kolommenbalans
blz. 14 14 15 17 19 19
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DUURZAME ACTIVA Aankoop en verkoop van vaste activa Afschrijvingsmethoden Totale kosten van vaste activa Inruilen van een vast actief Opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DE PERMANENCE Inleiding permanence 2 Permanence en voorraad
31
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
PERMANENCE EN KOSTEN Vooruitbetaalde kosten 2 Achteraf betaalde kosten
41
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
PERMANENCE EN OPBRENGSTEN Vooruitontvangen opbrengsten 2 Achteraf ontvangen opbrengsten 3 Samenvatting permanence 4 Opdrachten
51
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
INCIDENTELE BOEKINGEN Bijzondere baten en lasten uit verkoop van activa 2 Kasverschillen en voorraadverschillen 3 Correctieboekingen 4 Opdrachten
61
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KORTINGEN Kortingen bij de inkoop 2 Kortingen bij de verkoop 3 Opdrachten
71
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
23 23 26 29 31 33 38 38 39 41 42 43 45 45 46 47 48 53 53 54 55 58 62 62 65 68
2
VOORRAADADMINISTRATIE SYSTEMEN VAN VOORRAADWAARDERING Inleiding 2 Voorraadwaardering tegen historische kostprijs
11 2
VOORRAADWAARDERING TEGEN VASTE VERREKENPRIJS Het begrip vaste verrekenprijs Kennismaking met PC Components BV Uitsplitsing van voorraden in het grootboek Prijsverschillen
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 2 3 4
3
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
GESCHEIDEN VERSTUREN VAN GOEDEREN EN FACTUREN BIJ VERKOOP 1 Factuur vooraf, levering goederen achteraf 2 Factuur achteraf, levering goederen vooraf 3 Willekeurige volgorde van verkoopfacturen en levering goederen
. . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
80
GESCHEIDEN ONTVANGEN VAN GOEDEREN EN FACTUREN BIJ INKOOP 1 Factuur vooraf, ontvangst goederen achteraf 2 Ontvangst goederen vooraf, factuur achteraf 3 Willekeurige volgorde van inkoopfacturen en ontvangst goederen
. . . . . . . . . . . .
82 82 84
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
86
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
VVP EN INVENTARISATIE Voorraadverschillen 2 Prijsverschillen einde jaar
51
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DE OPBOUW VAN DE VVP Het wijzigen van de vaste verrekenprijs 2 Inkoopkosten in de vaste verrekenprijs
61
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
VOORRAADWAARDERING TEGEN VERKOOPPRIJS Inleiding 2 Voorbeeldopdrachten
71
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
VOORRAADREGISTRATIE Voorraadadministratie in het grootboek 2 Subadministratie voorraden
81 9
87 87 87 90 90 90 97 97 97
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
104 104 104
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
106
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
OPDRACHTEN
74 74 74 75 75 77 78 79
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
72 72 73
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
BOEKHOUDEN BIJ STUKPRODUCTIE DE BOEKHOUDING VAN TIMBERLAND BV Grondstoffen in rubriek 3 en 4 2 Lonen en inhoudingen 3 Verkoopkosten en algemene kosten
11
. . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2
RUBRIEK 6, DE RUBRIEK VAN DE FABRICAGEKOSTEN 1 Directe fabricagekosten van rubriek 4 naar 6 2 De opslag indirecte fabricagekosten van rubriek 5 naar 6 3 Primitieve en verfijnde opslagmethode
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
RUBRIEK 5, DE RUBRIEK VOOR DE INDIRECTE KOSTEN 1 Werkelijke indirecte fabricagekosten in rubriek 5 2 Verschillenanalyse indirecte fabricagekosten 3 Samenvatting rubriek 4, 5 en 6
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
RUBRIEK 7, DE RUBRIEK VAN DE VOORRADEN Voorraad gereed product 2 Voorraden orders in bewerking
41
. .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
120 120 121 122 123 123 124 124 126 126 126
RUBRIEK 8, DE RUBRIEK VAN DE VERKOPEN 128 EN VERKOOPKOSTEN Het boeken van verkoopkosten 128 Directe verkoopkosten van rubriek 4 naar 8 129 Opslag indirecte verkoopkosten van rubriek 5 naar 8 129 Werkelijke indirecte verkoopkosten in rubriek 5 130 Verschillenanalyse indirecte verkoopkosten 131 Verkoopresultaat 131 Nettowinst 131 Resultaat indirecte kosten naar rubriek 9 132 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 2 3 4 5 6 7 8
6 7 8
116 117 118 118
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . .
. . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
SAMENVATTING BOEKHOUDING STUKPRODUCTIE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
HERHALING MET PRIMAKOZIJN BV OPDRACHTEN
134
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
136
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
139
4
BOEKHOUDEN BIJ MASSAPRODUCTIE
11 2 3 4 5
2 3
DE BOEKHOUDING VAN TOP Standaardkostprijsmethode Het boeken van de standaardkosten Het boeken van de werkelijke kosten Verschillenanalyse Goederen in bewerking
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
152 152 154 154 155 156
SAMENVATTING BOEKHOUDING MASSAPRODUCTIE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
159
OPDRACHTEN
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
161
INHOUD - ONDERDEEL KOSTPRIJSCALCULATIE afdeling
5
hoofdstuk
paragraaf
KOSTEN EN KOSTPRIJS KOSTEN Kostensoorten 2 Kostprijs en verkoopprijs 3 Opdrachten
11
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
blz. 170 170 172 173
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21 2 3 4 5 6
31 2 3 4 5 6 7 8
41 2 3 4 5
KOSTEN VAN VASTE ACTIVA Afschrijven van de aanschafprijs Afschrijven van de boekwaarde Afschrijven naar gebruik Rentekosten Complementaire kosten Opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KOSTPRIJS 1 - DELINGSMETHODE Constante kosten en bedrijfscapaciteit Variabele kosten Integrale kostprijs Onderbezetting en overbezetting Commerciële kostprijs en verkoopresultaat Bedrijfsresultaat Normale productie en productiecapaciteit Opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KOSTPRIJS 2 - OPSLAGMETHODE Directe kosten en indirecte kosten Primitieve opslagmethode Verfijnde opslagmethode Constant en variabel deel bij directe en indirecte kosten Opdrachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
CALCULEREN MET UURTARIEVEN Machine-uurtarief 2 Manuurtarief 3 Uurtarieven in een productiebedrijf 4 Opdrachten
51
. . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
177 177 178 179 180 182 182 194 194 195 196 197 199 200 202 203 218 218 220 220 222 223 234 234 236 238 238
6
KOSTENCONTROLE KOSTEN VAN AFVAL EN UITVAL Afval, uitval en verspilling 2 Onvermijdbare kosten 3 Kosten en opbrengsten van afval en uitval 4 Opdrachten
11
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
VOOR- EN NACALCULATIE Verschillenanalyse 2 Opdrachten
21
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
BEREKENING VERKOOPPRIJS Nettowinstopslag en verkoopprijs 2 Brutowinstopslag en verkoopprijs 3 Contributiemarge en verkoopprijs 4 Opdrachten
31
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
BEDRIJFSMINIMUM Bedrijfsminimum in het handelsbedrijf 2 Bedrijfsminimum in het productiebedrijf 3 Opdrachten
41
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
250 250 251 252 252 264 264 266 275 275 276 279 279 295 295 298 300
INHOUD - THEORIE EN EXAMENTRAINING afdeling
7
hoofdstuk
paragraaf
FINANCIERING EN INTERNE CONTROLE
11 2 3 4 5 6 7
KREDIETVERLENING Financiering van activa Bankkrediet Leverancierskrediet Factoring Leasing Kredietwaardigheid Vragen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
blz. 316 316 316 318 319 320 320 321
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ADMINISTRATIEVE ORGANISATIE Bedrijfsprocessen 2 Administratieve organisatie en interne controle 3 Erp-systeem 4 Opdrachten
21
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
8
ENGELSE TERMINOLOGIE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
324 324 326 328 329 331
EXAMENTRAINING PDB
1 2
EXAMEN JANUARI 2008 (AVONDEXAMEN) EXAMEN JUNI 2008 (DAGEXAMEN)
TREFWOORDENREGISTER
. . . . . . . . . .
334
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
341
...............................................................
349
