Naam:………………………… Boer Mijn economisch rendement: Denk aan: jaarinkomen / saldo / kostprijs ZW ACTIE Buitenshuis gaan werken / bij verdienen Nu een deel van het quotum verkopen Recreatie op bedrijf aanbieden, vergaderruimte aanbieden, etc. Investeren (financiële ruimte hebben om te investeren) Belangrijke kengetallen registreren om zo beter te kunnen analyseren Inzicht op ROI (return of investment) Economisch rendement bewaken aan de hand van periodieke (maand/kwartaal) nuttige kengetallen Inzicht in kostprijsopbouw Inzicht in geldstromen en mijn budgettering DENKEN Wat is haalbaar en betaalbaar Bedrijfsstrategie analyseren en richten op economisch rendement Extensief bedrijf (<12.000 kg/ha) omschakelen op biologisch. Bedrijfsopzet met collega’s, bouw een stal samen met collega’s, volume-inkoop verlaagt kosten, etc. Zoeken naar out-of-the-box oplossingen, niet blijven hangen in optimaliseren. AMBITIE Toename eigen vermogen, goede boterham Voldoende geld ‘om handen’ / Liquiditeitsoverschot Oude dags voorzieningen Overdraagbaar maken van mijn onderneming Extra toegevoegde waarde creëren op product of dienst Extra toegevoegde waarde creëren uit de omgeving (natuur/ landschap/ recreatie/ energie) Opbrengst gras- en bouwland vergroten; bespaart kosten, schept ruimte voor teelt eigen eiwitgewassen, voor natuur of weilanden met natuurwaarde. ruimte bieden aan de koeien zonder dure ‘stal’. Denk meer in trant van beschutting met een dak en een bodem; oplossing zoeken voor roostervloer en kelders. Uitdaging: een goedkope en duurzame dakbeschutting die energie opwekt (bv: productie van groene energie uit zonnecellen). Goedkope voerinput verwaarden: (gecertificeerde) reststromen uit de voedingsmiddelenindustrie of natuurgebieden
WW
NN
Mijn arbeid: Denk aan: fysiek / mentaal / aantal uren per week / personeel ZW ACTIE Doen wat leuk is; de rest laten (doen) Melken uitbesteden aan melkrobot / melker Goede vervanging regelen Werkzaamheden makkelijk overdraagbaar maken Werken met protocollen voor overdracht en uniformiteit Werkprotocollen opstellen (alleen het opstellen geeft al structuur) Meer werkzaamheden (bijv. landwerkzaamheden, voeren) uitbesteden aan de loonwerker Automatiseren Mechaniseren
DENKEN Analyse maken van het probleem (als dat wordt ervaren): waar zit het knelpunt? Knelpunt oplossen; niet door harder, maar door slimmer te werken (denk aan automatiseren, arbeid derden inhuren). Geen vreemd personeel … of juist wel vreemd personeel? In teamverband werken kan leuker / slimmer zijn Wat is er in mijn bedrijf nog te automatiseren? Wat kan er simpeler en/of eenvoudiger? Kwaliteit en waarde van de arbeid verhogen Timemanagement
AMBITIE Minder fysieke arbeid Minder uren/week werken Plezier in mijn werk houden Zorg voor balans tussen belasting en belastbaarheid Specialiseren Arbeidsefficiëntie verhogen
WW
NN
Mijn (werk)plezier: Denk aan: passie / gezin / hobby’s / sociaal leven ZW ACTIE Niet alles zelf doen, samenwerken met gezinsleden en/of werknemers en/of anderen Werkzaamheden die je niet leuk vindt uitbesteden of automatiseren (bijv mestrobot) Ontspanning organiseren Hobby’s tijd voor vrijmaken Werken volgens planning (agenda!): planmatig werken geeft rust Werk zo organiseren dat je als gezin samen kunt eten Met quad koeien ophalen
DENKEN Waar word ik gelukkig van? Besteed ik daar voldoende tijd aan? Zo nee, hoe kan ik dáár meer tijd voor vrijmaken? Objectief en eerlijk naar mezelf kijken in wat ik leuk en uitdagend blijf vinden Nog eens nagaan waarom ik boer ben geworden Plezier van anderen is ook plezier voor mij
AMBITIE Meer tijd voor gezin / vrienden / hobby Trots: uw bedrijf / erf uitstraling geven Dingen doen op het bedrijf die ik leuk vind Mijn blikveld is breder dan alleen de koeien of de boerderij
WW
NN
Mijn toekomstmogelijkheden: Denk aan: ontwikkeling bedrijf / perspectief volgende generatie ZW ACTIE Locatiecheck (laten) doen op ontwikkelingsmogelijkheden Positie vaststellen in vergelijking met collega’s 360 graden feedback organiseren SWOT analyse doen Liquiditeitsoverschot (prognose op termijn) Financiële planning
DENKEN Ontdekken waar je passie ligt Overleg met een eventuele opvolger vroegtijdig over zijn of haar toekomstvisie, zodat er continue zinvol wordt “ontwikkeld” Bedrijfsopvolging (ook buiten eigen kinderen) Word geen “doodgroeier”
AMBITIE Jezelf / je bedrijf beschikbaar stellen voor praktijkonderzoek Samenwerken met andere melkveehouders of akkerbouwers Bedrijf moet overdraagbaar blijven Oudedagsvoorziening (bedrijfsopvolging niet ten koste van oudedagsvoorziening)
WW
NN
Mijn relatie met mijn omgeving: Denk aan: buren / familie / dorp / samenwerking ZW ACTIE Netheid / hygiëne van het bedrijf Dieren in het zicht, weidegang toepassen Combineren loop- en fietspaden, rustplek op/in nabijheid van jouw bedrijf Lid worden van clubs / verenigingen buiten de landbouw in de eigen omgeving 1 x per jaar een buurtfeest “kijkje in buurmans keuken” Aandacht geven aan naaste medemens (in goede en slechte tijden) Optreden als sponsor voor activiteiten in de regio Contact zoeken met (basis)scholen (excursie of deel onderwijsprogramma), wat zijn behoeftes? Bedrijf als leslocatie. Bedrijven in de regio opdracht gunnen / voorrang willen geven Gastdocent op MAS/HAS Vakantiewerk scholieren mogelijkheden Buren meenemen in plannen bij nieuwbouw, laten meedenken over ontwerp Maak maatschappij deelgenoot als aandeelhouder via adoptie etc.
DENKEN Hoe is de relatie met mijn omgeving, hoe kijkt men tegen mij en mijn bedrijf aan? Kijken wat ik kan doen voor mijn directe omgeving
AMBITIE Open stellen van het bedrijf, ruimte bieden aan anderen Transparant laten zien wat je goed doet. En erover vertellen. Actief betrokken bij de maatschappij
WW
NN
Mijn ondernemerskwaliteiten: Denk aan: competenties / vaardigheden ZW ACTIES Deelnemen aan onderzoeks- en innovatietrajecten Duurzaamheid: hoe doen ondernemers dat in andere branches/MKB? Regelmatig studiebijeenkomsten / excursies volgen Leren van anderen Deelnemen aan lokaal ondernemersplatform / gericht netwerken Kijken in het buitenland; hoe lossen ze daar problemen op, daardoor anders naar je eigen bedrijf kijken Samenwerken in bv ‘energie’, kringloop of inkoop DENKEN Ken jezelf. Wat zijn je eigen kwaliteiten en zwakheden als ondernemer? Daarna kun je kiezen voor versterken van de sterke punten, of juist je zwakke punten verbeteren of ervoor te zorgen dat je die zo min mogelijk nodig hebt (uitbesteden, externe kennis inhuren) Zet in op economische kennis: kan je cijfers interpreteren, analyses maken, budgetteren, plannen en begroten? AMBITIES Blijven investeren in kennis, wijsheid en inzicht Omgaan met personeel, loonwerkers, toeleveranciers, etc Uitstraling naar omgeving en buurt (omgevingsgerichtheid) Communicatievaardigheden Innoveren
WW
NN