Actualia Bescherming via het modellenrecht van kenmerken die moeilijk in tekeningen te vatten zijn Geert Philipsen BMM Voorjaarsvergadering 2012 Antwerpen
Inhoud A. B. C.
Inleiding De definitie van een model Actualia Hof van Justitie Gerecht Benelux Moeilijk te vatten kenmerken Textuur Beweging (?) BMM Voorjaarsvergadering 2012 - Antwerpen
Inleiding: relevante bepalingen Wat is een model? Art. 3.1, lid 2 BVIE Als tekening of model wordt beschouwd het uiterlijk van een voortbrengsel of een deel ervan. Art 3.1, lid 3 BVIE Het uiterlijk van een voortbrengsel wordt afgeleid uit de kenmerken van met name de lijnen, de omtrek, de kleuren, de vorm, de textuur of de materialen van het voortbrengsel zelf of de versiering ervan. BMM Voorjaarsvergadering 2012 - Antwerpen
Inleiding: relevante bepalingen Art. 3, sub a) verordening Gemeenschapsmodel "model": de verschijningsvorm van een voortbrengsel of een deel ervan, die wordt afgeleid uit de kenmerken van met name de lijnen, de omtrek, de kleuren, de vorm, de textuur en/of de materialen van het voortbrengsel zelf en/of de versiering ervan
BMM Voorjaarsvergadering 2012 Antwerpen
Inleiding: relevante bepalingen Beschermingsvoorwaarden • Nieuwheid: geen identiek model voor het publiek beschikbaar gesteld voor de datum van depot of voorrang (art. 3.3, lid 1 BVIE en art. 5, lid 1, sub b Verordening) of van publicatie (art. 5, lid 1, sub a Verordening) Modellen worden geacht identiek te zijn, indien de kenmerken ervan slechts in onbelangrijke details verschillen. BMM Voorjaarsvergadering 2012 Antwerpen
Inleiding: relevante bepalingen • Eigen karakter: Een model wordt geacht een eigen karakter te hebben, indien de algemene indruk die het bij de geïnformeerde gebruiker wekt, verschilt van de algemene indruk die bij die gebruiker wordt gewekt door modellen die voor het publiek beschikbaar zijn gesteld voor de datum van depot of voorrang, respectievelijk publicatie. (art. 3.3, lid 2 BVIE, art. 6 Verordening) BMM Voorjaarsvergadering 2012 Antwerpen
Inleiding: relevante bepalingen • Beperking: de uiterlijke kenmerken van een voortbrengsel die uitsluitend door de technische functie worden bepaald (art. 3.2, lid 1, sub a) BVIE, art. 8, lid 1 Verordening)
BMM Voorjaarsvergadering 2012 Antwerpen
Actualia: Hof van Justitie HvJ 2 juli 2009, C-32/08 (FEIA) : prejudiciële beslissing • Titulariteit niet-geregistreerd Gemeenschapsmodel • In opdracht ontworpen model • Toepassing van artikel 14 Gemeenschapsmodellenverordening
BMM Voorjaarsvergadering 2012 - Antwerpen
Actualia: Hof van Justitie Oordeel: Gebruik van de termen ‘werkgever’ en ‘werknemer’ in art. 14, lid 3 is niet gelijk te stellen met het ruimere ‘opdrachtgever’ en ‘opdrachtnemer’; Het recht op het gemeenschapsmodel komt toe aan de ontwerper, die dit bij overeenkomst kan overdrager aan zijn rechtverkrijgende; Nationale regels inzake modellenrecht zijn hierbij irrelevant.
BMM Voorjaarsvergadering 2012 - Antwerpen
Actualia: Hof van Justitie HvJ 20 oktober 2011, C-281/10 (Pepsico): hogere voorziening Topic: begrip geïnformeerde gebruiker Oordeel: • Geïnformeerde gebruiker situeert zich tussen gemiddelde consument (merkenrecht) en vakman met grondige technische deskundigheid (octrooirecht)
BMM Voorjaarsvergadering 2012 - Antwerpen
Actualia: Hof van Justitie Oordeel: • een gebruiker die in hoge mate aandachtig is, hetzij door persoonlijke ervaring, hetzij door uitgebreide kennis van de betrokken sector • kan zowel kind van 5 à 10 jaar oud zijn als marketingdirecteur • de geïnformeerde gebruiker kan modellen rechtstreeks of onrechtstreeks met elkaar vergelijken
BMM Voorjaarsvergadering 2012 Antwerpen
Actualia: Hof van Justitie HvJ 16 februari 2012, C-488/10 :prejudiciële beslissing Topic: Mogelijkheid om – al dan niet – een inbreukvordering zonder voorafgaande nietigheidsprocedure in te stellen tegen de gebruiker van een later ingeschreven geregistreerd gemeenschapsmodel Oordeel: irrelevant of inbreukmakende verweerder zelf houder is van een (recenter) ingeschreven gemeenschapsmodel
BMM Voorjaarsvergadering 2012 - Antwerpen
Actualia: Gerecht Ger.EA 14 juni 2011, zaak T-68/10 • Horloge aan halslint voor reclamedoeleinden • Verschillende ‘geïnformeerde gebruikers’ (gemiddelde consument en professionele aankoper) (ro. 54) • Soepelheid in beoordeling materiaal ouder nietingeschreven model (ro. 74)
BMM Voorjaarsvergadering 2012 Antwerpen
Actualia: Gerecht Ger.EA 22 juni 2010, zaak T-153/08 • Eigen karakter: rekening houden met aard van het voortbrengsel en bedrijfstak waarmee het verbonden is. • Conferentiesysteem is geen laptop, mobiele telefoon, … • Betrekkelijk grote vrijheid voor de ontwerper
BMM Voorjaarsvergadering 2012 Antwerpen
Actualia: Gerecht Ger.EA 12 mei 2010, zaak T-148/08 • Nietigheid gevorderd op basis van art. 25, lid 1, sub e Verord. (in een later model wordt van een eerder onderscheidend teken gebruik gemaakt) • Merkhouder moet op verzoek houder model bewijs leveren van normaal gebruik • verzoek niet voor het eerst in beroep BMM Voorjaarsvergadering 2012 Antwerpen
Actualia: Gerecht Ger.EA 18 maart 2010, T-9/07 • Kwade trouw deposant is geen nietigheidsgrond (limitatieve lijst) • Nietigheid wegens strijdig met eerder model: strijdig = wekt eenzelfde algemene indruk • Vrijheid van de ontwerper: in functie van voortbrengsel en beperkingen (technisch, normen, aard) hoe meer beperkt, hoe kleiner het vereist verschil BMM Voorjaarsvergadering 2012 Antwerpen
Actualia: Benelux Technische functie: • apparaatgerichte leer (Hof ‘s Gravenhage 30 november 2010, Voorz. Kh. Brussel 17 november 2010, Hof ‘s Gravenhage 24 februari 2009) • enkel uitsluiting van bescherming indien technische overwegingen beslissend zijn geweest in de keuze (Voorzieningenrechter Rb. ‘s Gravenhage 18 september 2009) • In overeenstemming met Kamer van Beroep BHIM 22 oktober 2009 (zaak R 690/2007-3) en 12 november 2009 (zaak R 1114/2007-3)
BMM Voorjaarsvergadering 2012 - Antwerpen
Actualia: Benelux Eigen karakter: • Verschil met indruk die gewekt wordt door het vormgevingserfgoed moet – met verwijzing naar voorafgaande overweging 13 van de Modellenrichtlijn – “duidelijk” zijn (Gent 2 november 2009)
BMM Voorjaarsvergadering 2012 Antwerpen
Actualia: Benelux Titulariteit: • Bij model ontworpen op bestelling komt recht toe aan opdrachtgever (art. 3.8, lid 2 BVIE) (Hof Amsterdam 3 februari 2009 => anders voor Gemeenschapsmodel cfr. HvJ 2 juli 2009, C-32/08 • Indien van toestemming tot deponeren door ontwerper geen gebruik gemaakt wordt, leidt de restrictieve interpretatie van art. 3.28, lid 1 BVIE ertoe dat er ook geen overdracht van auteursrecht is (Hof Amsterdam 23 februari 2010)
BMM Voorjaarsvergadering 2012 Antwerpen
Moeilijk te vatten kenmerken Uiterlijk van een voortbrengsel • wordt afgeleid uit de kenmerken van met name de lijnen, de omtrek, de kleuren, de vorm, de textuur of de materialen Modelrecht (geregistreerd model) • ontstaat door inschrijving van het depot (art.3.5, lid 1 BVIE), respectievelijk indiening van de aanvraag (art. 12 Verordening) Conclusie • Depot/aanvraag moet kenmerken duidelijk weergeven: hoe?
BMM Voorjaarsvergadering 2012 - Antwerpen
Moeilijk te vatten kenmerken Quid textuur, materiaalkeuze? Onbetwist beschermbare kenmerken Frequent (in abstracto) aangehaald als aspect van de vrijheid van de ontwerper (Ohim Inv. Div., zaak ICD 8385 dd. 26/09/2011; zaak ICD 7075 dd. 23/02/2011) Potentieel probleem in weergave
BMM Voorjaarsvergadering 2012 Antwerpen
Moeilijk te vatten kenmerken Weergave textuur: Foto te prefereren boven tekening
koekje: OHIM besluit op basis foto’s tot grote verschillen in textuur; argument dat textuur technisch bepaald is (bakprocédé) wordt verworpen (OHIM Inv. div. zaak ICD 7120 dd. 28/02/2011) BMM Voorjaarsvergadering 2012 - Antwerpen
Moeilijk te vatten kenmerken
Model als nieuw aanvaard wegens textuur die uit de foto blijkt, terwijl die niet blijkt uit de (eerdere) tekening. (Ohim inv. div. zaak ICD 2707 dd. 23/04/2007) BMM Voorjaarsvergadering 2012 - Antwerpen
Moeilijk te vatten kenmerken Facultatieve beschrijving Art. 2.1, 2de lid, sub a Uitvoeringsreglement BVIE/art. 1, lid 2, sub a, Verordening 2245/2002 Bv
+ “De schil van deze overkapping wordt gevormd door een membraan van kunststof doek.” (Beneluxmodel 38808, depot 6/10/2011)
BMM Voorjaarsvergadering 2012 - Antwerpen
Moeilijk te vatten kenmerken Andere kenmerken: beweging Moet “uiterlijk” statisch zijn of kan dit dynamisch zijn? OHIM inv. div. 10 december 2011: the RCD merely has an aspect of dynamic lights, captured in a downward movement (…) The goal to be obtained by the feature of the RCD, which is mentioned by the Applicant, is of a purely aesthetic nature.
BMM Voorjaarsvergadering 2012 Antwerpen
Geert Philipsen GSJ advocaten Mechelsesteenweg 27 B-2018 Antwerpen
[email protected] www.gsj-advocaten.be
BMM Voorjaarsvergadering 2012 Antwerpen