[Activiteitengids ‘Rokers verdienen een beloning, als ze 24 uur niet roken’] Lokale partners
2011
1
Inleiding .......................................................................................................................................... 3
2
Richtlijnen voor lokale activiteiten .............................................................................................. 4
3
Inspiratie ........................................................................................................................................ 7 3.1
VOOR DE ACTIE ......................................................................................................................... 7
3.1.1
Huidige activiteiten ....................................................................................................... 7
3.1.2
Informatiesessie ............................................................................................................ 7
Lunglife meter................................................................................................................................ 8 3.2
‟24 UUR BEWEGEN‟ .................................................................................................................... 8
3.2.1
10.000 stappen.............................................................................................................. 8
3.2.2
Rally................................................................................................................................. 9
3.2.3
“Mijn lichaam in balans” ............................................................................................... 9
3.2.4
Sportactiviteiten........................................................................................................... 10
3.3
„24 UUR ONDER DE MENSEN‟.................................................................................................... 10
3.3.1 3.4
‟24 UUR ONTSPANNEN‟ ............................................................................................................ 10
3.4.1
Mindfulness .................................................................................................................. 10
3.4.2
Lachsessies................................................................................................................... 11
3.4.3
Filmavond ..................................................................................................................... 11
3.5
4
Rookvrij praatcafé of receptie ................................................................................... 10
‟24 UUR GEZOND‟ .................................................................................................................... 11
3.5.1
Gezond ontbijt ............................................................................................................. 11
3.5.2
Spaghettiavond............................................................................................................ 12
3.5.3
Kookdemonstratie of -workshop ............................................................................... 12
Hulpmiddelen ............................................................................................................................... 13
2
1
Inleiding
Op dinsdag 31 mei 2011, de Werelddag Zonder Tabak, zal volgend op een pilootproject in 2009, voor de eerste keer de actie „Rokers verdienen een beloning, als ze 24uur niet roken‟ in heel Vlaanderen plaatsvinden. De actie richt zich naar alle rokers, met speciale aandacht om ook rokers uit kansengroepen te bereiken. Alle deelnemers krijgen, onafhankelijk van hun succes, een kleine beloning en per provincie maken ze via een prijsvraag kans om een fiets te winnen. De actie zal ondersteund worden door een mediacampagne waarbij voornamelijk radio, sociale media en geschreven pers worden ingeschakeld. Via sms worden de deelnemers aangespoord om vol te houden, ook op de site en bij tabakstop kunnen ze terecht voor ondersteuning. Indien mogelijk proberen we ook de Vlaamse bevolking via televisie te bereiken. Maar om alle rokers, en dus ook rokers uit de kansengroepen, optimaal te bereiken is er meer nodig dan de nationale media. Hierdoor is het erg belangrijk dat de actie ook op lokaal vlak „onder de mensen‟ wordt uitgedragen en ondersteund. In het draaiboek voor lokale partners vond je al alle algemene informatie terug over de actie „Rokers verdienen een beloning, als ze 24 uur niet roken‟ en werd er opgeroepen om activiteiten te organiseren. In deze activiteitengids is meer informatie te vinden over hoe deze lokale activiteiten kunnen ontwikkeld worden. Ook vind je hier concrete voorbeelden waar je vrijwel onmiddellijk mee aan de slag kan!
3
2
Richtlijnen voor lokale activiteiten
Om activiteiten te organiseren die laagdrempelig genoeg zijn om alle sociaal-economische klassen te bereiken kan het nuttig zijn onderstaande zaken in acht te nemen. Laat de rokers die je wil bereiken mee inspraak hebben in de activiteit. Meedoen, meedenken, meebeslissen. Spoor ze aan om deze activiteiten zelf mee te organiseren of hier ideeën voor te bedenken en begeleid hen hierin. Laat tijdig de datum weten waarop de activiteit plaatsvindt en herinner ze er ook regelmatig aan. Verbind, indien mogelijk, geen verdere verplichtingen aan de activiteit. Geef duidelijk aan waar de activiteit plaatsvindt en welke „verplichtingen‟ (zoals kosten e.d.) hieraan verbonden zijn. Kan er kinderopvang geregeld worden? Gebruik verschillende communicatiemiddelen voor een maximaal bereik Mond-tot-mondreclame: persoonlijk uitnodigen is vaak effectiever dan het uithangen van de informatie. „Stressverlagende‟ activiteiten passen goed in het thema. Zorg ervoor dat de activiteit goed bereikbaar is (bijvoorbeeld met het openbaar vervoer). Optimaal is in het buurthuis, de organisatie, het bedrijf,.. zelf. Deze omgeving is al bekend. Vraag slechts een minimale financiële bijdrage. Wanneer andere lokale partners ook activiteiten gaan uitwerken kunnen deze eventueel uitgewisseld worden. Misschien hebben jullie al eerder samengewerkt met andere organisaties? Mogelijk zijn nieuwe samenwerkingsverbanden positief voor de toekomst? Hoe groter we ons vangnet maken, hoe meer mensen we zullen bereiken. Op deze manier zal een groter aantal rokers met de verschillende acties in contact komen. Het kan eveneens zorgen voor de uitbreiding van het netwerk van de deelnemers zelf. En een positiever zicht op jouw organisatie. Elk bestuur, organisatie, bedrijf, vereniging, ... heeft zijn eigen karakter en vult de activiteiten dan ook anders in. Een gevarieerd aanbod zorgt ervoor dat elke roker zijn gading kan vinden. Willen jullie tijdens de 24 uur graag een activiteit organiseren maar weet je niet precies wat en hoe? Om je activiteit gestructureerd vorm te geven kan je eventueel gebruikmaken van onderstaande vragen. 4
1) Welke rokers willen we bereiken?
In grotere verenigingen en lokale besturen kan het soms nodig zijn de doelgroep te verfijnen, of verschillende activiteiten te organiseren om een ruimer bereik te hebben. Zijn alle activiteiten voor alle rokers even aantrekkelijk? Vrouwen zullen bijvoorbeeld eerder neigen naar een kookworkshop, terwijl mannen zich misschien meer aangetrokken voelen tot sportactiviteiten? Indien er gefocust wordt op mensen met kinderen kan kinderopvang nodig zijn, … 2) Wat voor soort activiteit(en) willen we organiseren?
Ga na bij jouw doelgroep: op welke manier kan je drang om te roken verminderd worden? Als je 24 uur niet kan roken, wat (of wie?) denk je dan dat je de dag kan helpen doorkomen? 3) Wanneer kan deze activiteit best plaatsvinden?
Op welke momenten is het voor de rokers het lastigst om de sigaret te laten? De activiteit kan dan (indien mogelijk) plaatsvinden op dit tijdstip. 4) Waar vindt de activiteit plaats?
In het buurthuis, de vereniging, het gemeentehuis zelf? Is deze plek makkelijk bereikbaar? Ben je snel geneigd hier binnen te stappen? Als er een zaal of materiaal gehuurd moet worden, is het belangrijk rekening te houden met de kosten hiervan? Een rookvrije omgeving is voor deze actie uiteraard essentieel! 5) Hoeveel deelnemers willen/kunnen we bereiken?
En wat als we dat aantal niet bereiken of net overschrijden?. 6) Wie coördineert het geheel?
Worden de sessies gegeven door een eigen werknemer of vrijwilliger? Of is er iemand van buitenaf nodig? Zal dit mensen juist aantrekken of afschrikken? Kies je bewust voor een roker (die ook deelneemt aan de 24 uur) of een niet-roker? 7) Is er een kost verbonden aan de activiteit?
Zo ja, zijn hier vergoedingen voor? Moeten de deelnemers zelf iets betalen? Indien ja: waar, wanneer en hoeveel? 5
8) Hoe informeer je de mogelijke deelnemers?
De methode die je gebruikt moet ook aangepast zijn aan de soort en het aantal participanten dat je wenst te bereiken. Via posters, e-mail, website, mond-totmondreclame,
post,…?
communicatiemiddelen.
Ideaal
is
een
combinatie
Mond-tot-mondreclame
door
van
verschillende
sleutelfiguren
en
vertrouwenspersonen blijkt nog steeds het beste medium. 9) Hoe kunnen deelnemers zich (indien nodig) inschrijven? 10) Is er voorbereidend werk voor deze activiteit nodig en wie doet dit?
Ideaal is om de deelnemers al in te schakelen bij de voorbereiding. Dit kan ervoor zorgen dat er een hogere interesse, een beter sociaal opvangnet en een gevoel van medezeggenschap is. Ook verhoogt op deze manier de kans aanzienlijk dat de activiteit goed aansluit bij de leefwereld en de behoeften van de participanten. 11) Zijn er nog „extraatjes‟ nodig tijdens de activiteit?
Als je bijvoorbeeld een filmvoorstelling organiseert zijn de momenten voor en na de film en de pauzes vaak moeilijk. Een afleidingsmanoeuvre kan de deelnemers een stuk vooruit helpen. Om de aandacht van de sigaret af te leiden kunnen een hapje en een drankje bijvoorbeeld nuttig zijn. Wil je een ontbijt organiseren? Dan kan je polsen voor sponsoring bij lokale handelaars.
6
3
Inspiratie
Zin gekregen om aan de slag te gaan? Dan inspireren deze voorbeelden je vast wel. Deze acties zijn verdeeld per thema. Per thema is er ook een overzicht van contactpersonen die je kunnen helpen met materialen, voorstellingen,... . We kozen vier thema‟s die kunnen helpen in de strijd tegen die lastige sigaret. Beweging, sociale steun en contact, stressverlagende acties en gezonde voeding geven een duwtje in de goede richting. Eerst wordt enkele voorbeelden aangehaald die kunnen plaatsvinden ter voorbereiding van de actie ‟Rokers verdienen een beloning, als ze 24 uur niet roken‟.Vervolgens worden activitieten besproken die geschikt zijn op de dag zelf. Zowel binnen als buiten het lokaal bestuur zijn er partners waarmee je kan samenwerken. Binnen het lokaal bestuur is dit bijvoorbeeld: het OCMW, de sportdienst en de dienst cultuur. Verder kan je ook samenwerken met sociaal-culturele verenigingen, buurtcomités, vormingsdiensten, avondscholen, lokale gezondheidswerkers zoals artsen, apothekers, diëtisten en kinesisten, ziekenfondsen en plaatselijke bedrijven. 3.1
VOOR DE ACTIE 3.1.1
Huidige activiteiten
Heeft je organisatie al wat activiteiten klaar en kan je geen extra activiteit meer inplannen voor de actiedag? Geen probleem. Met wat creativiteit kan je de actie „Rokers verdienen een beloning, als ze 24 uur niet roken‟ verwerken in je huidige activiteiten. Bijvoorbeeld door het campagnebeeld te projecteren op het scherm voor en na een filmvoorstelling, de actie voor te stellen tijdens een receptie of ‟24 uur niet roken‟ te promoten in de pauze van een sportactiviteit. 3.1.2
Informatiesessie
Om mogelijke deelnemers goed te informeren over de actie is het nuttig om een informatiesessie te organiseren over wat de actie juist inhoudt. Deze informatiesessie kan je zelf organiseren of bijvoorbeeld laten geven door een gediplomeerde tabakoloog. In het kader van deze campagne kan je via jouw Logo een sessie organiseren die terugbetaald zal worden. Meer informatie en de voorwaarden die hieraan gebonden zijn kan je verkrijgen bij het Logo. Wees goed op tijd met het aanvragen van de informatie en de sessie, per Logo is er een beperkt aantal terugbetalingen. Contacteer Jasmin Delarbre van Logo kempen voor meer informatie:
[email protected] of 014/44.08.34. 7
Lunglife meter Bij je Logo kan je gratis een Lunglife meter uitlenen. Deze meter bepaalt de leeftijd van de longen, wat het een motivationeel hulpmiddel maakt. Deze actie kan je in de organisatie zelf organiseren, maar ook op openbare plaatsen zoals de markt. We hebben slechts één toestel beschikbaar, dus wees er snel bij om het te reserveren. Contacteer Jasmin Delarbre van Logo kempen voor meer informatie:
[email protected] of 014/44.08.34.
3.2
‟24 UUR BEWEGEN‟ 3.2.1
10.000 stappen
Via het project ‟10.000 stappen‟ willen de Logo‟s en de Universiteit Gent alle Vlamingen aanzetten om voldoende te bewegen. 10.000 stappen is een project dat met behulp van verschillende activiteiten, tips en hulpmiddelen, tracht beweging op een eenvoudige en aangename manier in het dagelijks leven te integreren. Je kan 10.000 stappen integreren in de actie door op 31 mei bijvoorbeeld een wandeling te organiseren in je gemeente of stad. In veel woonplaatsen zijn al wandelroutes uitgestippeld. Een stevige wandeling voor de fitte stappers of een iets rustiger parcours voor de eerder roestige gewrichten, dit kan je vrij kiezen aan de hand van de groep rokers die je wil bereiken. Ook in bedrijven kan deze activiteit georganiseerd worden. Een mooie lunchwandeling met de collega‟s kan de aandacht van de sigaret toch wat verminderen. Voor wandelroutes kan je best informeren bij de sportdienst of de dienst gezondheid van jouw gemeente of stad. Maak het tastbaar! 10.000 stappen heeft koffers met stappentellers die je gratis kan ontlenen bij Logo Kempen samen met ander promotiemateriaal. Contacteer Jasmin Delarbre van Logo kempen voor meer informatie:
[email protected] of 014/44.08.34. Meer informatie en inspiratie over het project ‟10.000 stappen‟ kan je vinden op www.10000stappen.be.
8
3.2.2
Rally
Met een rally stimuleer je beweging. Koppel je er ook een onderwerp aan zoals gezonde voeding of sport, dan verhoog je ook de kennis en breng je eveneens het lokale aanbod onder de aandacht. Een wandel- of fietsrally kan plaatsvinden langs bestaande wandel- of fietsroutes en kan onder andere vragen en opdrachten rond de verschillende vakken van de voedingsdriehoek en rond beweging bevatten. Deze vragen kan je oplossen met behulp van de verschillende „tussenstops‟. Zorg voor een afwisseling van denkvragen, doevragen en (grappige) weetjes. Enkele voorbeelden van vragen: Tussenstop bakker: geef 5 namen van verschillende graansoorten. Tussenstop fit-o-meter (bemand): doe de oefening en verdien je stempel. Bibliotheek: opzoekvraag. Tussenstop warenhuis: hoeveel gram vet bevat 100g gewone Gouda/light Gouda? Om deze activiteit concreet te maken moet je een route uitstippelen, contact nemen met de handelaars op de verschillende „tussenstops‟ zodat ze weten wat ze kunnen verwachten, een wedstrijdformulier met vragen maken en eventueel een leuke prijs voorzien. 3.2.3
“Mijn lichaam in balans”
“Mijn lichaam in balans” is een interactieve tentoonstelling van Partena over bewegen, gezonde voeding en wat je nu precies kan doen om op een gezonde manier door het leven te gaan. Een bezoek aan de tentoonstelling zet je aan het denken. Hoeveel moet je bewegen? Wat is de link tussen beweging, voeding en overtollige kilo‟s? Wat zijn de gevaren van te veel negatieve stress? Maar ook aan het bewegen. Met een scorekaart kan je doorheen de tentoonstelling eenvoudige Eurofittesten afleggen. Zo kom je te weten hoe het gesteld is met je uithouding, kracht, lenigheid en snelheid. En ook hoeveel je BMI, BMR, vetpercentage/vetvrije massa, hartslag en longinhoud bedragen. Praktisch: wanneer je deze tentoonstelling wil organiseren in je gemeente, bedrijf, .. heb je een ruimte nodig van minimaal 150m². Hoelang je deze tentoonstelling wil houden kan variëren van 1 dag tot een paar weken. Om je een beeld te geven: om de tentoonstelling 1 week te tonen, waarvan 1 dag onder begeleiding van een bewegingsdeskundige, betaal je 2.650 euro. Meer informatie is te vinden op www.beweegmobiel.be 9
3.2.4
Sportactiviteiten
Behalve bovenstaande bewegingsgerichte voorbeelden zijn ook echte sportactiviteiten een goed idee. Wil je graag een leuke activiteit organiseren, dan neem je best contact op met plaatselijke sportverenigingen en vooral ook de sportdienst van je gemeente. Sportdiensten kunnen je alle nodige informatie geven over de infrastructuur en de huur van materialen. Bovendien hebben zij vaak al contacten met sportclubs, instructeurs,... Enkele sportactiviteiten die je kan organiseren: een sporttornooi (voetbal, basketbal, tafeltennis,…), Zumba, aerobics, spinning, aftrap voor start-to-run,…
3.3
„24 UUR ONDER DE MENSEN‟ 3.3.1
Rookvrij praatcafé of receptie
Organiseer een sociaal evenement waarop niet gerookt wordt. Om het roken zo veel mogelijk naar de achtergrond te verdringen worden best alle asbakken verwijderd. Vervang ze eventueel door bloemen. Op de rookvrije receptie kan je gezonde hapjes voorzien. Wees niet al te kwistig met alcohol aangezien velen graag een sigaret roken bij hun drankje. Het rookvrije evenement is de ideale gelegenheid om over de ervaring te praten met andere deelnemers.
3.4
‟24 UUR ONTSPANNEN‟ 3.4.1
Mindfulness
Mindfulness is een methode die gebruikt wordt om de stressbestendigheid te verhogen. Het wordt ook wel aandachtstraining genoemd. Mindfulness bestaat uit een unieke combinatie van oosterse meditatietechnieken en westerse psychologie. Het Instituut voor Aandacht en Mindfulness biedt workshops en lezingen aan over deze methode. Er kan op verschillende aspecten ingepikt worden. Voor ‟24 uur niet roken‟ kan vooral omgaan met stress erg praktisch zijn. Enkele organisaties die lezingen en workshops organiseren: www.aandacht.be, www.iswlimits.be/nl/training-opleiding/28/ en www.mindfocus.be. Veel gemeenten hebben al contactgegevens voor vormingen. Ben je geïnteresseerd? Ga dan zeker na welke contacten je gemeente al in huis heeft. Contacteer Anke Van Eeckeren van Logo kempen voor meer informatie:
[email protected] of 014/44.08.34.
10
3.4.2
Lachsessies
Lachen is gezond! En geef toe, wie lacht er nu niet graag? Wanneer we lachen, komen hormonen en stoffen vrij die ons zowel op lichamelijk als geestelijk vlak goed doen. Lachen werkt stressverlagend, en dat kunnen onze deelnemers op 31 mei best wel gebruiken. Op www.lachacademie.be vind je alle lachclubs in België terug. Wil je graag een lachinstructeur in jouw organisatie een sessie laten geven, dan kan je dit onder andere aanvragen bij www.plukjelach.be en www.lachsessie.be of contacteer Anke Van Eeckeren van Logo kempen voor meer informatie:
[email protected] of 014/44.08.34.
3.4.3
Filmavond
Helemaal opgaan in het verhaal van een goede film doet die sigaret weer even vergeten. Zorg in de pauze voor een hapje en een drankje zodat de deelnemers niet in de verleiding worden gebracht om buiten te gaan roken. Kies bij voorkeur ook een film uit waarin niet constant gerookt wordt of waarin roken niet verheerlijkt wordt. Nog interessanter is het om te kiezen voor een film die op de een of andere manier is gekoppeld aan gezondheid. Dat hoeft geen zware diepgaande film te zijn, maar kan evengoed een grappige feelgood movie zijn. Hiervoor heb je een locatie nodig met een grote witte muur of een projectiescherm en een beamer. Dit materiaal wordt vaak uitgeleend door de gemeente en plaatselijke jeugdverenigingen. Enkele voorbeelden van films: The insider, The bucket list, Zot van A,..
3.5
‟24 UUR GEZOND‟
Samen eten of koken is een aantrekkelijke manier om gezonde voeding in de kijker te zetten. Bovendien vergt koken toch wel wat aandacht, deze aandacht kan dan verschuiven van de sigaret naar het koken en gezellig samen eten. 3.5.1
Gezond ontbijt
Veel verstokte rokers beginnen de dag steevast met een eerste sigaret. Het is dus erg belangrijk dat we hen dan al wat steun en afleiding kunnen bieden. Een ideale manier om de morgen aangenaam te starten is met een stevig gezond ontbijt. Om de kosten, en dus ook gedeeltelijk de drempel om deel te nemen, zo laag mogelijk te houden kan je sponsoring zoeken bij lokale handelaren. Veel grote bedrijven zijn bereid een zekere hoeveelheid producten gratis of tegen een verminderde prijs aan te bieden. Ook 11
lokale handelaars kunnen in het project betrokken worden en krijgen zo toch wat reclame. Mogelijk heeft jouw Logo hier al ervaring mee. Contacteer
An
de
Busser
van
Logo
Kempen
voor
meer
informatie:
[email protected] of 014/44.08.34. An kan je bijvoorbeeld helpen met het inschatten van hoeveelheden, contact leggen met een diëtiste die een woordje uitleg komt geven aan de tafel, aanleveren van placemats met de voedingsdriehoek, uitlenen van een levensechte voedingsdriehoek om gezonde voeding mooi uit te beelden uitlenen. Voor dat gezonde ontbijt heb je dus vooral nood aan een geschikte ruimte, tafels en stoelen, voldoende borden en bestek, vrijwilligers om alles klaar te zetten en op te ruimen, ontbijtproducten en hongerige magen! 3.5.2
Spaghettiavond
Spaghetti is een relatief goedkoop product dat de meeste mensen wel lusten. Een spaghettiavond brengt de mensen samen en zorgt zo ook voor wat sociale steun. Voorzie zeker een gewone en een vegetarische versie en vraag slechts een kleine (realistische) bijdrage. Vind je dit een leuk idee, maar heb je jammer genoeg iets te weinig tijd om alle voorbereidingen te treffen, dan kan je bijvoorbeeld samenwerken met een jeugdbeweging. Jeugdbewegingen organiseren vaak zulke acties en beschikken meestal over voldoende ruimte. Bovendien kunnen zij ouders en sympathisanten stimuleren om naar het rookvrije evenement te komen waar zij aan deelnemen. Spreek af dat er slechts een kleine bijdrage wordt gevraagd en dat zij de overige winst mogen houden. Vergeet niet te vermelden dat het erg belangrijk is dat het evenement echt rookvrij wordt gehouden. 3.5.3
Kookdemonstratie of -workshop
Koken kan erg ontspannend zijn. Bovendien leer je in een kookdemonstr atie ook iets bij en is er achteraf tijd om gezellig samen te eten. Wanneer je een demonstratie geeft is het belangrijk te beschikken over een gepaste zaal met een kookvuur en/of oven, voldoende tafels, stoelen en eetgerij. Een kookworkshop wordt vaak als fijner ervaren. Je kan dan actief deelnemen en dit zorgt voor een zekere afleiding. Bovendien kan je achteraf gezellig samen eten en napraten. Een nadeel is wel dat je hiervoor een speciale ruimte nodig hebt met veel kookvuren. Een vormingscentrum of een middelbare school beschikt vaak over zulke lokalen. Contacteer
An
de
Busser
van
Logo
[email protected] of 014/44.08.34. 12
Kempen
voor
meer
informatie:
4
Hulpmiddelen
Materialen voor leuke activiteiten voor en tijdens de actie kan je ontlenen bij het Logo van je streek. Heb je posters, flyers of voorlichtingsmateriaal nodig, dan kunnen zij jou ook hierbij helpen. De eerder vermelde Lunglife meter, stappentellers en houten voedingsdriehoek kunnen bij Logo Kempen worden geleend. Reserveer tijdig.
13
