ACTIE 5: Masterclasses
ACTIE 5: Masterclasses
Inhoudsopgave 1.
Inleiding ........................................................................................................................................... 3
2.
Doelstelling ...................................................................................................................................... 3
3.
Methodiek ....................................................................................................................................... 4
4.
Eindresultaat/grensoverschrijdende meerwaarde van deze actie: ................................................ 7
5.
Algemene conclusies vanuit werkgroep 5 ....................................................................................... 7
6.
Bijlagen ............................................................................................................................................ 9
ACTIE 5: Masterclasses 1. Inleiding Binnen actie 5 is er gewerkt rond het uitdiepen van de methodiek van een masterclass:
naar leervormen (blended learning) naar gewenste huidige en toekomstige onderwerpen naar de doelgroep van op te leiden werknemers in de zorg SAMENSTELLING WERKGROEP 5 Naam Balemans Pascale Benaets Sonia Claessens Jean Baptiste Deckers Kristie Ernst Annemie Glaude Caroline Haekens Sylvain Jaminon Christian Küpper Horst Maggio Erica Sioe Li Liem Van Haeff Ina Vennekate Jochen Zimmermann Anneliese
regio Vlaams-Brabant Vlaams-Brabant Wallonië Belgisch-Limburg Duitstalige Gemeenschap Wallonië Belgisch-Limburg Duitstalige Gemeenschap Aken Belgisch-Limburg Nederlands-Limburg Nederlands-Limburg Aken Duitstalige Gemeenschap
DATUM EN PLAATS VAN BIJEENKOMSTEN WERKGROEP 5 datum 19/04/2012 29/05/2012 12/07/2012 21/08/2012 25/09/2012 08/11/2012 07/02/2013 15/04/2013 10/06/2013 30/09/2013 05/12/2013 24/04/2014
plaats Genk - Vlaanderen Luik - Wallonië Heerlen - Nederland Heerlen - Nederland Hasselt - Vlaanderen Hasselt - Vlaanderen Hasselt - Vlaanderen Aken - Duitsland Heerlen - Nederland Heerlen - Nederland Hasselt - Vlaanderen Hasselt - Vlaanderen
2. Doelstelling Doelstelling van actie 5 is het creëren van een Euregionaal aanbod aan masterclasses.
ACTIE 5: Masterclasses 3. Methodiek 1. We zijn vertrokken vanuit het bestaande aanbod aan masterclasses binnen de Euregio en we hebben ons daarna gericht naar de gewenste masterclasses voor de zorgberoepen. Het ontwikkelde aanbod is Euregionaal kenbaar gemaakt en door evaluatie hebben we criteria ontdekt die essentieel zijn om deze masterclasses te kunnen aanbieden in de hele Euregio. 2. Uit het bestaande regionale aanbod is door de werkgroep een selectie gemaakt van masterclasses die relevant zijn binnen deze Euregionale samenwerking. Een lijst van 16 bestaande masterclasses, die beschikbaar zijn in de partnerregio’s, werd gepubliceerd op de website van FPCC. Hier vinden geïnteresseerden de nodige informatie en contactgegevens terug (bijlage 1). 3. Om een beeld te krijgen rond welke gemeenschappelijke thema’s masterclasses kunnen ontwikkeld worden, is er in elke partnerregio een bevraging gedaan. Deze bevraging resulteerde in een lijst van 22 thema’s. In elke Euregio is vervolgens een prioriteitenlijst opgemaakt. (bijlage 2) Uit deze prioriteitenlijst heeft de werkgroep een selectie gemaakt van tien thema’s die wenselijk en haalbaar zijn om een masterclass te ontwikkelen. Deze tien voorstellen tot masterclasses zijn via een masterclasscarrousel gepresenteerd aan een publiek van 52 geïnteresseerde Euregionale projectpartners en niet-projectpartners. Alle deelnemers hebben een evaluatieformulier ingevuld waarop ze hun keuze kenbaar gemaakt hebben. (bijlage 3) 4. Op basis van de bevindingen uit deze evaluatieformulieren zijn er door de werkgroep zeven masterclasses weerhouden die binnen het project ontwikkeld werden omdat hiervoor interesse is in de Euregio en omdat ze future proof1 kunnen zijn. - coachend leiderschap in een klinische context - technologie in de zorg - duurzame inzetbaarheid - sensibilisering rond preventie van geweld - interculturele competenties in oncologie en palliatieve zorg - ethiek in de zorg - communicatie met gebruik van videomethodiek 5. Vanuit deze zeven voorstellen zijn er vijf masterclasses ontwikkeld en effectief georganiseerd: - coachend leiderschap in een klinische context (is twee keer georganiseerd) - technologie in de zorg - duurzame inzetbaarheid - sensibilisering rond preventie van geweld (is twee keer georganiseerd) - ethiek in de zorg
1
Een masterclass moet flexibel kunnen inspelen op toekomstige actuele thema’s. Doel hiervan is de zorgverleners via vorming ondersteunen zodat de kwaliteit van zorg gegarandeerd blijft.
ACTIE 5: Masterclasses De masterclass rond ‘interculturele competenties in oncologie en palliatieve zorg’ is ontwikkeld omdat er veel interesse was in dit thema. Deze masterclass haalde de tweede voorkeurplaats in de carrousel rond masterclasses! Door een tekort aan inschrijvingen is deze masterclass echter niet van start gegaan. De organisator (Luisenhospital - Aken) heeft een bevraging gedaan naar redenen voor niet-deelname aan deze masterclass: -
De overgrote meerderheid van de respondenten was het eens met de volgende stelling: "Het is moeilijk om bij het huidige tekort aan geschoolde arbeidskrachten en de actuele arbeidsstress verplegend personeel voor een bijscholing vrij te stellen, als er geen normatieve verplichting (bijv. wettelijke verplichting) is." - Twee op elkaar volgende weken zijn voor de werkgever een te lange periode om de werknemer te kunnen vrijstellen. De meeste respondenten beschouwden een duur van één tot drie dagen als passend. Opmerking: dit was jammer genoeg niet verenigbaar met het concept van een masterclass met bijbehorende praktijk in de respectieve landen.
-
Men stelt een algemene behoefte aan bevordering van de interculturele competenties voor verpleegkundigen in de Euregio Maas-Rijn vast. Het overgrote deel van de respondenten was het eens met de volgende stelling: "Een bijscholing waarin het specifiek om de scholing van interculturele competenties van verpleegkundigen uit Nederland, België en Duitsland in theorie en in de praktijk gaat, zou interessant zijn."
-
Voor verpleegkundigen uit de Euregio Maas-Rijn lijkt werken in het buitenland momenteel niet aantrekkelijk te zijn.
-
De deelnamekosten ten bedrage van 500 EUR (inclusief lunch en snack) vond de overgrote meerderheid van de respondenten redelijk.
-
Ondanks uitgebreide pr-maatregelen (schriftelijke en mondelinge uitnodigingen in de moedertaal, flyers, informatiebrochure, website, inlichtingen aan de projectpartners, boekpublicatie en aangeboden informatieactiviteit) werd de doelgroep mogelijks niet voldoende bereikt. Opmerking: De titel van de aangeboden masterclass luidde: Euregiocompetentie (EMR) - Verzorging in de oncologie en palliatieve zorg".
"Interculturele
De MC rond ‘communicatie met gebruik van video methodiek ‘is niet ontwikkeld. De werkgroep heeft de stichting ‘De Wever/video Interventie in de ouderenzorg’ uit Nederland uitgenodigd op een werkgroep om toelichting te geven rond deze methodiek die in Nederland al gebruikt wordt. Na deze toelichting is beslist om de masterclass niet te ontwikkelen binnen het project omdat het te moeilijk is om een tool te ontwikkelen die toepasbaar is in de hele Euregio. De belangrijkste reden hiervoor is een tekort aan mankracht en middelen binnen dit FPCC-project. Vanuit de samenwerking tussen de verschillende partnerregio’s zijn er nog drie masterclasses ontwikkeld én georganiseerd rond specifieke thema’s: -
E-learning ( Belgisch-Limburg en Nederlands-Limburg)
ACTIE 5: Masterclasses -
Mentorschap in de zorg (Vlaams-Brabant en Belgisch-Limburg) Evidence based practice (Nederlands-Limburg en Belgisch-Limburg)
Overzicht van alle ontwikkelde masterclasses: zie bijlage 4
6. Er is onderzocht of het toekennen van een label haalbaar was voor de masterclasses die ontwikkeld werden binnen het project. Om dit te concretiseren is contact opgenomen met Q-For labeling, Vinçotte, Deloitte,
[email protected],
[email protected]. Bijlage 5 e-mailverkeer Q-For is de enige organisatie waarvan we gerichte informatie hebben verkregen. Hieruit blijkt dat in België een label slechts kan toegekend worden aan het bedrijf dat de masterclass organiseert en niet aan de inhoud van de masterclasss zelf. Een label kent men toe door een onderzoek naar de interne processen van het bedrijf of via een tevredenheidsonderzoek bij de deelnemers. In Nederland kan een masterclass geen label krijgen: cursussen worden geaccrediteerd en daarna kan de firma een label krijgen. In Duitsland en Vlaanderen kunnen verpleegkundigen op vrijwillige basis training volgen en de geaccrediteerde punten registreren. Door deze verschillen is grensoverschrijdende labeling niet realiseerbaar. Wel hebben we door onze samenwerking vastgesteld dat elke organisator van een masterclass een specifieke manier heeft om de kwaliteit van de masterclass te beoordelen. Deze procedures zijn echter regiospecifiek en Euregionaal niet uitwisselbaar. Omdat een label toekennen niet haalbaar is, werd er om deze reden geopteerd om samen met de leden van de werkgroep een evaluatieformulier te ontwikkelen (bijlage 6) waarin een aantal gemeenschappelijke criteria zijn weerhouden waardoor de kwaliteit van een masterclass kan gemeten worden in elke regio. Dit evaluatieformulier kan de masterclass future proof maken omdat de kwaliteit van de masterclass continu kan aangepast worden rekening houdend met de suggesties van de deelnemers. Ter info: De weerhouden criteria worden ook gehanteerd door Q-For bij het maken van een cliëntscan ( = het bevragen van de deelnemers). Als 80% van de deelnemers tevreden of heel tevreden is krijgt de organisatie van Q-For een erkenning met cliëntscan. De criteria van Q-For hebben betrekking op: 1. Het voortraject 2. De uitvoering 3. Het projectmanagement 4. De rapportering en tools 5. De consultants 6. Het natraject 7. Het relatiemanagement 8. Administratie en logistiek 9. Prijs/kwaliteitsverhouding 10. Algemene indruk over de organisatie
ACTIE 5: Masterclasses 4. Eindresultaat/grensoverschrijdende meerwaarde van deze actie: 1. 2. 3. 4.
Een overzicht van een Euregionaal aanbod aan masterclasses (zie bijlage 1 en 4). Een evaluatieformulier voor Euregionale masterclasses (zie bijlage 6). Een gezamenlijke ontwikkeling van masterclasses door uitwisseling van kennis. Een efficiënt gebruik van middelen door verbreden van het gebruik van de masterclasses en vermijden dat op diverse plaatsen dezelfde masterclasses worden ontwikkeld.
Er is een grensoverschrijdend samenwerkingsverband tot stand gekomen tussen Zuyd Hogeschool uit Nederland en KHLim uit Vlaanderen. Hierbij wordt kennis over gemeenschappelijke interessevelden gedeeld en verder uitgewerkt. Een resultaat dat vanuit deze samenwerking is gegroeid is de organisatie van een masterclass rond Evidence Based Practice in het curriculum (zie bijlage 4). Ook de masterclass E-Learning is er gekomen op vraag van zowel partners uit de Euregio maar ook vanuit niet Euregiopartners. Tijdens deze masterclass werd de kennis vanuit Nederland gedeeld met de Vlaamse geïnteresseerden. Landelijke Thuiszorg heeft een masterclass mentorschap uitgewerkt en georganiseerd in samenwerking met POM Limburg en drie diensten gezinszorg van Limburg. Ter ondersteuning van deze vorming is er een gids ontwikkeld voor mentoren in de thuiszorg en zijn er filmopnamen gemaakt. Er is in de provincie Vlaams-Brabant een overleg opgestart om deze manier van werken uit te rollen. Er is voor alle masterclasses PR gevoerd zowel naar de Euregioprojectpartners als naar niet projectpartners over de regiogrenzen heen. Er werden in elke masterclass een aantal plaatsen gereserveerd voor niet projectpartners (overzicht zie bijlage 7)
5. Algemene conclusies vanuit werkgroep 5 1. De taal is een grote drempel om deelnemers uit anderstalige regio’s te laten participeren: de masterclasses zijn tot hiertoe enkel gegeven in de taal van de partnerregio die de masterclass organiseerde. Dit maakt dat de overgrote meerderheid van de deelnemers afkomstig was uit die regio’s waarin de taal van de masterclass geen obstakel vormde om deze te kunnen volgen. Met uitzondering van de masterclass ‘ethics in care’ waarbij tijdens de tweede dag simultaan vertaling werd voorzien in de drie talen. Niettegenstaande dit knelpunt is er toch een Euregionale interesse in bepaalde thema’s bijvoorbeeld techniek en technologie in de zorg; opleiden van hoofdverpleegkundigen, opleiden van mentoren,… er is dus wel degelijk een draagvlak voor bepaalde thema’s. Heel belangrijk naar de toekomst toe is aandacht voor vertaling om goede kwaliteit te halen, overdracht van Euregionale kennis optimaal te benutten en de Euregionale samenwerking te optimaliseren.
ACTIE 5: Masterclasses Een idee kan zijn om bijvoorbeeld één ‘master’ rond een bepaald thema te laten rondreizen in de Euregio om een masterclass te geven in de verschillende talen. 2. De definitie van een masterclass wordt in de verschillende Euregio’s anders geïnterpreteerd. Dit zijn cultuurverschillen waarbij we binnen de werkgroep uitgebreid hebben stilgestaan. Tijdens de besprekingen om het begrip ‘masterclass’ te definiëren kwamen we tot de conclusie dat een masterclass minstens aan één van onderstaande criteria moet voldoen: - de masterclass moet future proof zijn; - de masterclass kan van korte duur zijn (bijv. een halve dag) of van lange duur (bijv. 10 dagen); - de masterclass moet bijdragen aan een verdere ontwikkeling van kennis; - de materclass draagt bij aan de verbetering van de kwaliteit in de gezondheidszorg; - de masterclass moet bijdragen aan een hogere tevredenheid in de uitoefening van de job waardoor het tekort aan personeel in de gezondheidszorg vermindert. 3. Een idee om de cultuur- en taalverschillen te overbruggen: men kan een pool van trainers samenstellen over de grenzen heen om gezamenlijk de inhoud van een masterclass uit te werken. 4. Belangrijk naar de toekomst toe is een doordachte marketingstrategie op vlak van PR voeren (combineren van bijv. e-mail, posters, flyers op de werkplaats van de doelgroep, persoonlijke uitnodigingen….). 5. We zijn ervan overtuigd dat we de conclusies verkregen vanuit de andere acties als input hadden kunnen gebruiken om specifieke Euregionale masterclasses te ontwikkelen die expliciet de Euregionale jobmobiliteit kunnen verhogen, bijv. welke bijkomende opleiding heeft een Belgische zorgkundige nodig om als verzorgende IG te kunnen werken in Nederland? Omdat binnen dit Euregioproject alle acties gelijktijdig zijn opgestart was deze manier van werken echter niet haalbaar. 6. De Euregio is erg uitgestrekt om als één markt te benaderen. De vraagarticulatie over masterclasses op Euregionaal niveau is lastig gebleken omdat de vragen zo verschillend zijn en de concrete behoefte moeilijk te achterhalen is. Dit blijkt al moeilijk te zijn in één land/regio, waardoor bijna onmogelijk te realiseren in drie landen! De Euregio kan het netwerk FPCC goed gebruiken om meer kennis te vergaren over elkaars expertise en aanvullend naar elkaar toe te werken. De projectperiode was een mooie start om deze netwerken te verstevigen.
ACTIE 5: Masterclasses 6. Bijlagen 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Bestaande masterclasses Gewenste masterclasses Evaluatieformulier masterclassescarrousel Overzicht masterclasses Mailverkeer i.v.m. labeling Evaluatieformulier masterclass Overzicht deelname partners aan masterclasses