Academie voor Talent en Leiderschap Veiligheidsregio’s
Leiderschapsprofiel strategisch leidinggevende
Academie voor Talent en Leiderschap Veiligheidsregio’s Leidinggevende*: er zijn 6 hoofdrollen geïdentificeerd voor de leidinggevende en 3 niveaus van leiderschap, te weten strategisch, tactisch en operationeel.
Brandweer vakman
Netwerker
Manager
De 6 hoofdrollen die zijn geïdentificeerd worden beschreven aan de hand van competenties en gedragsindicatoren.
Persoonlijk Leiderschap
Team coach
Veranderaar
Coach
Persoonlijk leiderschap staat aan de basis van de 6 rollen en bestaat uit persoonlijke eigenschappen, waarden en overtuigingen. Specifiek voor de brandweer kijken we naar: empathie, betrouwbaarheid, zelfreflectie, boegbeeld en stabiliteit & veerkracht .
* De rollen zijn in principe voor leidinggevenden van toepassing. Echter bij specialisten zien we ook rollen als Brandweervakman, Netwerker en Veranderaar terugkomen. Daarnaast komt daar nog de rol van Expert bij. Dit profiel wordt nog nader beschreven.
Academie voor Talent en Leiderschap Veiligheidsregio’s
Persoonlijk leiderschap
Waarden en persoonlijke eigenschappen Empathie: van nature invoelend en meelevend, kan zich verplaatsen in de belevingswereld van de ander.
Betrouwbaarheid: is transparant, doet wat hij/ zij belooft en biedt de medewerkers een basis om op terug te vallen.
Persoonlijk Leiderschap
Zelfreflectie: heeft zelfkennis, kan reflecteren op het eigen gedrag en gaat actief op zoek naar feedback, van zowel onder- als bovengeschikten. Weet daar op een constructieve manier mee om te gaan en gebruikt de feedback ter ondersteuning van de eigen persoonlijke ontwikkeling. Stabiliteit & veerkracht: heeft ruggengraat, neemt positie in, fungeert als hitteschild naar de lagen onder hem/ haar binnen de brandweer/VR. Beschikt over voldoende veerkracht om niet star of rigide te worden en staat open voor verandering. Kan ook leiding accepteren. Boegbeeld: is zich bewust van het effect dat zijn of haar positie heeft op de brandweer/VR en de omgeving en maakt daar op positieve wijze gebruik van ten behoeve van de eigen organisatie.
3
Academie voor Talent en Leiderschap Veiligheidsregio’s
Strategisch leidinggevende Positioneert de brandweer/VR in de politieke, bestuurlijke en maatschappelijke omgeving, beïnvloedt en werkt samen met partners en partijen in het netwerk.
Stimuleert en inspireert de brandweer/VR en mensen tot beweging en heeft daarbij oog voor snelheid, vermogen, bereidheid en noodzaak van veranderen.
Netwerker
Persoonlijk leiderschap
Veranderaar
Onderkent talenten bij mensen, zet mensen in hun kracht en geeft ze de kans om te groeien met oog voor het resultaat van de brandweer/VR.
Brandweer vakman
Coach
Vertaalt op hoofdlijnen bestuurlijke en maatschappelijke trends en ontwikkelingen naar het eigen vak en vice versa; geeft blijk van betrokkenheid met de kernprocessen en trots voor het brandweervak.
Manager
Team coach
Stelt de strategische doelstellingen (waaronder continuïteit) vast en stuurt (via o.a. mensen en middelen) op het behalen ervan.
Zet alle lagen van de brandweer/VR in positie, creëert verticale en horizontale samenhang en stuurt op een cultuur van samenwerken.
Academie voor Talent en Leiderschap Veiligheidsregio’s
Strategisch leiderschap: competentieprofiel
Strategisch
Hoofdrol
leidinggevenden: competenties
Brandweer vakman
Visie Conceptueel denken
Manager
Plannen & delegeren Resultaatgerichtheid
Teamcoach
Groepsgericht leiderschap Voorbeeldgedrag tonen
Coach
Ontwikkelen Coachen
Veranderaar
Inspireren & meenemen Innoveren
Netwerker
Politiek-bestuurlijke sensitiviteit Verbindend vermogen op relatie en inhoud
Persoonlijk Leiderschap 5
Academie voor Talent en Leiderschap Veiligheidsregio’s Rol Brandweervakman
Manager
Teamcoach
Competentie
Gedrag
Visie Ontwikkelen en uitdragen toekomstbeeld. Afstand nemen van de dagelijkse praktijk. Onderkennen van feiten, trends, mogelijke innovaties en toekomstige ontwikkelingen en die vertalen naar het eigen werkterrein
•Is in staat een visie te definiëren. •Schat het belang in van juridische, politieke en maatschappelijke ontwikkelingen, onderkent trends en vertaalt deze naar strategische keuzes en acties voor de brandweer/VR. •Draagt actief en op inspirerende wijze de organisatievisie uit (in- en extern). Kan daarbij het doel en het waarom goed uitleggen.
Conceptueel denken Nadenken over het vakmanschap in een strategische context, op een conceptuele manier en vanuit meerdere perspectieven.
•Ziet complexiteit van de context in en kan out of the box en grensoverstijgend denken. •Legt onderlinge verbanden en vertaalt deze naar brede samenhangende oplossingen. •Komt los van de dagelijkse operationele en bestuurlijke drukte, neemt afstand en heeft een helikopterview.
Plannen & delegeren Op effectieve wijze doelen en prioriteiten bepalen en benodigde tijd, activiteiten en middelen aangeven en inzetten om bepaalde doelen te bereiken.
•Maakt lange termijn planningen en doelstellingen, deelt deze met medewerkers en delegeert taken en verantwoordelijkheden. •Stuurt hier op door regelmatig voortgangsgesprekken te houden. •Benoemt stuurindicatoren (KPI’s) en zorgt dat deze inzichtelijk worden. •Kent eigen beperkingen en durft gebruik te maken van kennis en expertise van anderen. •Anticipeert op relevante ontwikkelingen, ook op politiek-bestuurlijk niveau, die van invloed zijn op de eigen brandweer/VR en vertaalt dit in aangepaste doelstellingen en planningen.
Resultaatgerichtheid Gericht zijn op het helder stellen van doelen (SMART) en het realiseren van resultaten conform tijdpad, normen en afspraken.
•Bepaalt algemene doelstellingen en stuurt aan op concrete vertaling en toepassing binnen de brandweer/VR. •Spreekt mensen aan op al dan niet behalen van resultaten.
Groepsgericht leiderschap Richting en sturing geven aan één of meerdere teams. Samenwerkingsrelaties tot stand brengen en in stand houden
•Geeft ruimte en stimuleert verschillende denkwijzen in het team teneinde het team te versterken, ten bate van het organisatie belang. •Definieert met de groep de gezamenlijke team en organisatiewaarden en kijkt naar de individuele aansluiting van medewerkers hierop. Indien nodig wordt actie ondernomen. •Stuurt actief op verbinding van verschillende onderdelen in de organisatie.
Voorbeeldgedrag tonen Toont voorbeeldgedrag in lijn met geldende normen en waarden en is een boegbeeld voor alle lagen binnen de brandweer/VR.
•Draagt de normen en waarden van de brandweer/VR uit. •Is congruent in zeggen en doen. •Neemt actief initiatief om zichtbaar, aanspreekbaar en benaderbaar te zijn.
Academie voor Talent en Leiderschap Veiligheidsregio’s Rol Coach
Veranderaar
Netwerker
Competentie
Gedrag
Ontwikkelen Een stimulerende leeromgeving creëren ten behoeve van een lerende organisatie.
•Daagt mensen uit de gehele brandweer/VR uit om uit hun comfort zone te komen, om zich te ontwikkelen. •Creëert een veilige omgeving die open staat voor verschillende denkbeelden en fouten tolereert. Handelt hier zelf naar en draagt dit ook actief uit. •Vertaalt het belang van ontwikkeling concreet in geld en tijd op organisatieniveau.
Coachen Het stimuleren en motiveren van anderen gericht op hun persoonlijke ontwikkeling en het geven en ontvangen van feedback. Hanteren van een dienende / faciliterende stijl van leiderschap.
•Stelt eigen oordeel uit. •Neemt verantwoordelijkheid voor persoonlijke ontwikkeling niet over van de betreffende medewerker. •Luistert actief (LSD – luisteren, samenvatten, doorvragen). •Geeft feedback op functioneren en ontwikkelen. •Faciliteert mensen in hun ontwikkeling.
Inspireren & meenemen Aanvoelen van wat er speelt en het toepassen van de juiste veranderingsaanpak/ stijl om mensen binnen en buiten de brandweer/VR mee te krijgen in relevante veranderingen binnen en buiten de organisatie
•Kan op een aansprekende manier de stip op de horizon in beeld brengen. •Heeft oog, oor en begrip voor emoties die veranderingen met zich meebrengen en weet hoe je met emoties om moet gaan. •Enthousiasmeert tot verandering bij de relevante partijen in en buiten de brandweer/VR.
Innoveren Het hebben en stimuleren van nieuwe, originele ideeën, werkwijzen en toepassingen. Openstaan en initiëren van toekomstige vernieuwing van strategie, werkwijzen en bedrijfsvoering.
•Geeft ruimte in de zin van tijd en geld en stimuleert grote en kleine verander initiatieven. •“Beloont” (positieve response) als mensen buiten de kaders en gebaande paden denken. •Is actief op zoek naar nieuwe ontwikkelingen binnen en buiten hun eigen werkveld en vertaalt deze naar relevante initiatieven voor de eigen organisatie.
Politiek-bestuurlijke sensitiviteit Is zich bewust van zijn omgeving, met name ook op het politiekbestuurlijke vlak. Volgt relevante ontwikkelingen in de omgeving van de brandweer/VR en benut deze kennis ten behoeve van de organisatie en/of het vakgebied
•Is aanwezig op het juiste moment op de juiste plek, vooral ook in het politieke en bestuurlijke domein. •Volgt actief moderne media om goed geïnformeerd te blijven over wat er speelt. •Stimuleert actief netwerken van medewerkers, ook buiten de brandweer/VR. •Is actief in verschillende formele en informele netwerken ook buiten het brandweer domein.
Verbindend vermogen op relatie en inhoud Is in staat op zowel de relatie als de inhoud verbinding te maken met belangrijke stakeholders.
•Bouwt en onderhoudt relaties met mensen en groepen in het netwerk (zowel binnen als buiten de eigen brandweer/VR). •Gaat op zoek naar gezamenlijke belangen in de relatie met stakeholders en is daardoor in staat eigen doelstellingen te realiseren.
