Academie voor de Rechtspraktijk Leergang Arbeidsrecht Keuzevak Ambtenarenrecht 24 maart 2016
mr. P.R.M. (Paula) Berends-Schellens Capra Advocaten ‘s-Gravenhage
[email protected] 070 – 36 48 102
1
Programma De arbeidsverhouding of het algemeen deel van het ambtenarenrecht Aanstelling Ontslagsysteem Ontslaggronden en bovenwettelijke aanspraken Ziekte en arbeidsongeschiktheid Ordemaatregelen en disciplinaire straffen Beëindigingsregelingen Normalisering rechtspositie ambtenaren
2
Arbeidsverhouding Ambtenarenwet (AW) • • • •
Definitie in art. 1 AW Eenzijdig Aanstelling Rechten en plichten in rechtspositieregeling (avv) • Algemene wet bestuursrecht (Awb)
Burgerlijk Wetboek (BW) • • • •
Definitie in art. 7:610 BW Meerzijdig Overeenkomst Rechten en plichten in overeenkomst en cao • Burgerlijke rechtsvordering (Rv)
Sociale zekerheid • WW, WIA, ZW 3
Aanstelling Tijdelijk • Kalenderperiode • Andere objectief bepaalbare periode (project) • Voor onbepaalde tijd (art. 2:4:1 CAR/UWO: zie echter art. 2:4)
Vast • Geldt als uitgangspunt (artikel 5, lid 2 ARAR)
4
Aanstelling 2 Tijdelijk
Vast
• Einde van rechtswege • Zwakke rechtspositie (zie echter artikel 8:12:1 CAR/UWO)
• Expliciet ontslagbesluit • Sterke rechtspositie
• Redelijke grond (artikel 95, lid 2 ARAR) • In redelijkheid te stellen eisen en verwachtingen (proef)
• Limitatief ontslagstelsel
5
Tijdelijke aanstelling • •
•
Proefaanstelling of andere grond (bijvoorbeeld project) Verlenging van rechtswege resp. vaste aanstelling van rechtswege na einde proeftijd (2 jaar) resp. na 36 maanden dan wel 3 tijdelijke aanstellingen (art. 6 ARAR; art. 2.1.4 SAW) Draaideurconstructie: tijdelijke aanstellingen en op andere titel dezelfde werkzaamheden verrichten binnen gezagsbereik minister Opzegtermijn afhankelijk van diensttijd (1 tot 3 maanden)
•
Ambtelijke detachering levert tijdelijke aanstelling op
•
6
Tijdelijke aanstelling gemeente per 1 juli 2015 • • •
Maximaal drie tijdelijke aanstellingen in max. 2 jaar en met max. 6 maanden onderbreking (3-2-6) Van rechtswege aanstelling voor onbepaalde tijd indien: opvolgende aanstellingen en arbeidsovereenkomsten verschillende werkgevers, elkaars opvolger t.a.v. verrichte arbeid ongeacht inzicht in hoedanigheid of geschiktheid (art. 2:4 lid 4 CAR/UWO Overgangsrecht: op aanstellingen die op 1 juli 2015 voldoen aan de voorwaarden van art. 2:4 (oud), wordt art. 2:4 (nieuw) van toepassing indien een volgende aanstelling wordt aangegaan binnen een periode van ten hoogste 6 maanden na het einde van de laatste aanstelling 7
CRvB 24 oktober 2013, ECLI:NL:CRVB:2013:2181 (draaideur) • Uitzendkracht tijdelijke aanstelling 2x verlengd uitzendkracht tijdelijke aanstelling 2x verlengd ontslag • Moet tussenliggende uitzendperiode meetellen in de reeks van tijdelijke aanstellingen? • Volgens de letter van artikel 7 BARD niet • CRvB: een redelijke uitleg van die bepaling kan tot geen andere uitkomst leiden dan dat een tussenliggende uitzendperiode zoals hier aan de orde in de reeks van aanstellingen moet worden meegenomen
8
CRvB 17 april 2014, ECLI:NL:CRVB:2014:1297 (draaideur 2) • Uitzendkracht tijdelijke aanstelling uitzendkracht payroll • Ketenregeling kadaster: elkaar opvolgende dienstbetrekkingen, voorafgaand of opvolgend, waarbij het kadaster en de andere werkgever ten aanzien van de verrichte arbeid redelijkerwijs geacht moeten worden elkaars opvolger te zijn • Let op besluitconstructie
9
Tussentijdse beëindiging gemeentelijke tijdelijke aanstelling • CRvB 21 januari 2010, TAR 2010/64 ‘Ongeschiktheid light’-toets (8:12:1 jo 8:6 CAR/UWO): aanwezigheid van relevante tekortkomingen aannemelijk gemaakt en reële kans geboden om zich waar te maken in de proeftijd? • CRvB 5 januari 2012, ECLI:NL:CRVB:2012:BV1558 Volgens aanstellingsbrief is beëindiging aan de orde bij ongeschiktheid op basis van een beoordeling ook hier ‘ongeschiktheid light’-toets: CRvB herroept ontslagbesluit en legt een verbetertraject van 8 maanden op per 5 januari 2012 na een proefaanstelling van 1 juni 2008 tot 1 juni 2009
10
Tussentijdse beëindiging proefaanstelling Sector Rijk CRvB 22 april 2010, TAR 2010/103 • Artikel 95, lid 2 ARAR • In redelijkheid niet voldaan aan de redelijkerwijs te stellen eisen en verwachtingen
11
Niet verlengen tijdelijke aanstelling CRvB 21 februari 2013, TAR 2013/111 • Proefaanstelling wellicht beoogd, maar blijkt niet uit aanstellingsbesluit • Geen verplichting tijdelijke aanstelling na afloop te verlengen of om te zetten in een vaste aanstelling tenzij verplichting bestaat tot voortzetting of het niet verlengen in strijd komt met ongeschreven recht • Toezegging bij aanstelling inzake verlenging in geval van goed functioneren • Verbeterkans geen vereiste bij niet-verlengen
12
Aanspraken i.g.v. werkloosheid na einde tijdelijke aanstelling • Gemeente: hoofdstuk 10d CAR/UWO niet van toepassing in het geval van een tijdelijke aanstelling CRvB 18 juli 2013, ECLI:NL:CRVB:2013:2532 • Waterschappen: toepassing paragraaf 8.3 (lees 8.2) SAW i.g.v. ontslag op aldaar genoemde gronden • Sector Rijk: alleen bovenwettelijke uitkeringsaanspraken indien ontslag uit vaste dienst (art. 1, lid 1 sub b1e Bbuw)
13
Payrolling; uitzend-arbeid Schijnconstructie? •
Rechtbank Oost-Nederland 21 maart 2013, ECLI:NL:CRVB:2013:BZ5108
•
Rechtbank Overijssel 4 april 2013, ECLI:NL:RBOVE:2013:BZ6630
•
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 14 april 2015, ECLI:NL:GHARL:2015:2690
14
Ontslagsysteem Tijdelijke dienst • • • •
Elke redelijke grond Na afloop periode Redelijke verwachtingen ‘Ongeschiktheid light’-toets bij gemeenteambtenaren
Vaste dienst Limitatief stelsel • Ongeschiktheid • Ziekte • Reorganisatie • Straf • Leeftijd • Overige
15
Ontslag Bevoegdheid: • Aanstellingsbevoegdheid is in beginsel ontslagbevoegdheid • Mandaat is toegestaan mits - uitdrukkelijk geregeld en - aard van de bevoegdheid zich niet tegen mandaat verzet (art. 10:3 Awb)
16
Ontslag 2 Beginselen van behoorlijk bestuur: • Motiveringsbeginsel (feiten i.p.v. waardeoordelen, motivering kenbaar en deugdelijk/juist (art. 3:46 Awb) • Zorgvuldigheidsbeginsel (onderzoeksplicht (art. 3:2 Awb) en zorgvuldige belangenafweging (artikel 3:4 Awb)) • Rechtszekerheidsbeginsel (verbod van terugwerkende kracht)
• Keuzevrijheid ontslaggrond • Procedurele vereisten: Awb 17
Ongeschiktheidsontslag (‘anders dan’…) • Bewijs van disfunctioneren (beoordeling?) CRvB 9 september 2010, ECLI:NL:CRVB:2010:BN9383 (kwalificaties) • Concrete kritiek • Confrontatie • Verbeterkans • Herplaatsingsonderzoek? CRvB 15 januari 2015, ECLI:NL:CRVB:2015:32 • Medische oorzaak? CRvB 23 juli 2015, ECLI:NL:CRVB:2015:2444 gezondheidsklachten staan niet in de weg aan slechte beoordeling, wel aan rechtspositionele maatregel
18
Geen verbeterkans •
•
CRvB 24 april 2008, TAR 2008/156 mishandeling echtgenote neiging om zijn wil dwingend, onder toepassing geweld, aan anderen op te leggen verbeterkans niet zinvol, gelet op de aard van het gedrag CRvB 21 juli 2011, ECLI:NL:CRVB:2011:BR4078 politieman doet valse anonieme melding bij Stichting Brein over mogelijkheid tot bestellen van illegaal gekopieerde cd’s bij politie-inspecteur korps en collega onnodig in opspraak gebracht vermoeden strafbaar feit niet intern ter sprake gebracht, willens en wetens risico genomen op het ontstaan van ophef en beschadiging verbeterkans niet zinvol; integriteitsschending 19
Reorganisatie ontslag 1. Opheffing betrekking 2. Overtolligheid • behalve in individuele gevallen geldt de verplichting tot opstelling van een Sociaal Plan • rol GO en OR • herplaatsingsonderzoek: VWNW-traject • VWNW-traject bij gemeente maximaal 2 jaar ex artikel 10d:12 CAR/UWO • ontslagvolgorde in geval van overtolligheid
20
Overige gronden • Verstoorde arbeidsverhoudingen/incompatibilité des humeurs • Impasse in de arbeidsrelatie, waarin geen uitzicht meer bestaat op het herstel van een vruchtbare samenwerking • Individuele uitkeringsregeling met een minimum garantie? Zie echter artikel 10d:4 CAR/UWO • CRvB-formule: bruto maandsalaris (inclusief VT) x (aantal dienstjaren : 2) x 0,5 of 0,75 of 1 • Drie bandbreedten: 51-65%, 65-80% en 80-100% CRvB 28 februari 2013, ECLI:NL:CRVB:2013:BZ2043 en BZ2044
21
Overige gronden 2 • •
CRvB 30 april 2015, ECLI:NL:CRVB:2015:1382 ‘8:8-ontslag’ vernietigd: - weliswaar verstoorde arbeidsverhoudingen, maar: - onvoldoende inspanningen in het kader van herplaatsingsonderzoek (in redelijkheid was voortzetting van het dienstverband te vergen van het college) - een breed scala aan passende functies beschikbaar - in overleg een andere functie opdragen
22
Bovenwettelijke aanspraken • • •
Hoofdstuk 10d CAR/UWO ARAR Besluit bovenwettelijke uitkeringen bij werkloosheid voor de Sector Rijk VWNW-traject i.g.v. reorganisatie SAW wijziging in bovenwettelijke aanspraken
23
Hoofdstuk 10d CAR/UWO en reorganisatie
Per 1 april 2013 • Besluit tot boventalligheid • VWNW-’contract’ (binnen 3 maanden) • Bemiddelingstermijn maximaal 2 jaar • ‘Bindend advies’ van paritaire commissie • In plaats van re-integratiefase (geldt alleen nog bij ongeschiktheid)
24
Re-integratie ex hoofdstuk 10d CAR/UWO en ziekte • Betrokkene is in de re-integratiefase gedurende enkele perioden arbeidsongeschikt geweest, maar dat heeft hem niet verhinderd reintegratieactiviteiten te ontplooien; geen aanleiding voor de conclusie dat meer re-integratieactiviteiten hadden moeten worden verricht CRvB 10 mei 2012, ECLI:NL:CRVB:2012:BW5510 • Geen noodzaak tot verlenging herplaatsingstermijn ondanks 1 jaar ziekte CRvB 7 november 2013, ECLI:NL:CRVB:2013:2360 • In strijd met re-integratieplan is te laat medische check uitgevoerd: ten onrechte geen verlenging re-integratiefase CRvB 12 december 2013, ECLI:NL:CRVB:2013:2811
25
Consequenties hoofdstuk 10d voor ongeschiktheidsontslagen • Sinds 27 juni 2013: in beginsel niet meer noodzakelijk dat ten tijde van het ontslagbesluit voldoende re-integratie-inspanningen zijn verricht; die vraag komt pas aan de orde bij de toetsing van de effectuering van het ontslag, na afronding re-integratiefase (CRvB 27 juni 2013, ECLI:NL:CRVB:2013:758)
26
Na-wettelijke uitkering ex hoofdstuk 10d Ongeschiktheidsontslag • Na-wettelijke uitkering ten onrechte geweigerd nu betrokkene zelf geen schuld had aan de ongeschiktheid: ontslag gelegen in ‘omstandigheden binnen de werksfeer’ CRvB 6 februari 2014, ECLI:NL:CRVB:2014:447
• Per 1 januari 2015: verlenging bovenwettelijke uitkering tot AOW-datum
27
Na-wettelijke uitkering ex hoofdstuk 10d 2 Ontslag op overige gronden • Minimumgarantie? CRvB 14 februari 2013, ECLI:NL:CRVB:2013:BZ1337 geen na-wettelijke uitkering wegens verwijtbaar handelen • Art. 10d:4 passende regeling: bij de vaststelling daarvan wordt betrokken de paragraaf over aanvullende uitkering bij ontslag uit hoofdstuk 10d ‘voor zover dit redelijk en billijk is’ CRvB 26 maart 2015, ECLI:NL:CRVB:2015:908 • CRvB 29 januari 2015, ECLI:NL:CRVB:2015:216: naast de garantie op WW een aanvullende uitkering. Tevens na-wettelijke uitkering indien het ontslag gelegen is in de werksfeer en niet grotendeels te wijten aan de ambtenaar 28
Besluit Van Werk naar Werkbeleid (VWNW-beleid) van de Sector Rijk per 18 december 2013 • Ontslag in beginsel nog slechts mogelijk na het niet naleven van verplichtingen (artikel 49z ARAR) • VWNW-traject van 3 x 6 maanden • Nadien volgt een individueel vervolgtraject, gericht op aanvaarding van een andere functie. En dan? • Stimuleringspremie maximaal € 75.000,00 • Toetsing door rijksbrede commissie • Geen reorganisatieontslag, wel eventueel outsourcingontslag (artikel 49vv ARAR) 29
SAW Reorganisatie-ontslag • Boventalligverklaring (art. 1.1.4 SAW) •
Activeringsperiode van 18 maanden
•
Plan VWNW
•
Ontslag + WW
•
Aanvullende uitkering
•
N.b. geen reorganisatieontslag tussen 2 juli 2015 en 2 juli 2016
30
31
Werkweigering door zieke ambtenaar
• CRvB 23 februari 2012, ECLI:NL:CRVB:2012:BV6818 Weigering passende arbeid te verrichten na inhouding bezoldiging wegens werkweigering ontslag houdt stand, ondanks dat niet tijdig deskundigenoordeel was gevraagd over re-integratie-inspanningen • CRvB 20 juni 2012, ECLI:NL:CRVB:2012:BW8919 Toch geen verwijtbare werkloosheid; geen dringende reden voor ontslag zonder bijkomende verwijten • CRvB 14 maart 2013, ECLI:NL:CRVB:2013:BZ4301 Schending re-integratieverplichtingen; niet hervatten werkzaamheden
32
Voortijdig ontslag bij ziekte • De zieke ambtenaar weigert gevolg te geven aan redelijke voorschriften en mee te werken aan maatregelen om hem in staat te stellen de eigen of andere arbeid te verrichten • Weigering om passende of gangbare arbeid te verrichten • Weigering om medewerking te verlenen aan een plan van aanpak (8 weken na eerste ziektedag)
33
Situatieve arbeidsongeschiktheid • Medische variant: indien op grond van medische gegevens met een grote mate van waarschijnlijkheid moet worden aangenomen dat bij en als gevolg van werkhervatting in dit eigen werk wederom uitval wegens ziekte zal plaatsvinden en/of dat hervatting tot schade van de gezondheid zal leiden CRvB 8 maart 2012, ECLI:NL:CRVB:2012:BV8626 • Niet medische variant: arbeidsconflict, meerdere ontslaggronden mogelijk • Is sprake van een conflict als één van de partijen dat vindt? • STECR-richtlijn: eventueel door het UWV noodzakelijk geachte interventie (mediation)
34
Situatieve arbeidsongeschiktheid 2 • Definitie situatieve arbeidsongeschiktheid Hoge Raad 27 juni 2008, JAR 2008/188: “In een geval als het onderhavige, waarin sprake is van een verstoorde arbeidsverhouding, kan zich de situatie voordoen dat de werknemer zich op grond van (dreigende) psychische of lichamelijke klachten niet in staat acht tot het verrichten van zijn werkzaamheden, hoewel ten aanzien van de arbeidsgeschiktheid geen medische beperkingen van psychische of fysieke aard kunnen worden vastgesteld, zodat van arbeidsongeschiktheid ten gevolge van ziekte in de zin van artikel 7:629 BW geen sprake is. Dit geval wordt wel aangeduid als ‘situatieve arbeidsongeschiktheid’ (…)”.
35
Situatieve arbeidsongeschiktheid 3 Ontslag CRvB 17 maart 2011, ECLI:NL:CRVB:2011:BP8882 • •
Ongeschiktheidsontslag omdat na ziekmelding de betrokkene niet langer de eigen functie wilde vervullen zonder legitieme reden Onder verwijzing naar CRvB 26 augustus 2010 overweegt de CRvB dat situatieve arbeidsongeschiktheid niet in de weg hoeft te staan aan een ontslag wegens functionele ongeschiktheid, mits voldaan is aan de vereisten voor een ongeschiktheidsontslag
36
Herplaatsingsonderzoek bij ziekte • Duurzame re-integratie in arbeid die aansluit bij de benutbare mogelijkheden niet binnen redelijke termijn te verwachten (art. 98, lid 3 ARAR) • Niet mogelijk de ambtenaar binnen de gemeentelijke dienst passende arbeid op te dragen (art. 8:5, lid 2 CAR/UWO) • Let op: art. 7:9 CAR/UWO
37
Herplaatsingsonderzoek bij ziekte 2 • CRvB 26 mei 2011, ECLI:NL:CRVB:2011:BQ7518 Vergaande verplichting om zorgvuldig arbeidsmogelijkheden te onderzoeken • CRvB 29 juli 2010, TAR 2010/156 HPO moet op toekomst gericht zijn • CRvB 24 januari 2008, ECLI:NL:CRVB:2008:BC2925 Onwaarschijnlijk dat herplaatsing niet mogelijk is, gelet op geringe arbeidsongeschiktheid (en omvang van de organisatie)
38
Herplaatsingsonderzoek bij ziekte 3 • CRvB 8 mei 2014, TAR 2014/150 Onvoldoende activiteiten in het kader van het herplaatsingsonderzoek, ondanks een positief UWV-oordeel (second opinion over re-integratieinspanningen): slechts één functie opgedragen en deze was in medisch opzicht niet passend • CRvB 27 februari 2014, ECLI:NL:CRVB:1488 Zonder herplaatsingsonderzoek niet bevoegd tot ontslagverlening
39
Ontslag wegens ziekte •
• • • •
•
Ongeschiktheid wegens ziekte gedurende 24 maanden (art. 8:5 CAR/UWO: 36 maanden in geval van gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid) Na onderbreking met minimaal 4 weken start een nieuwe termijn Herstel van ziekte niet binnen 6 maanden na de periode van 24 maanden te verwachten: art. 98 ARAR Na zorgvuldig onderzoek niet mogelijk gebleken de ambtenaar binnen de gemeentelijke dienst passende arbeid op te dragen: art. 8:5 CAR/UWO Duurzame re-integratie in arbeid die aansluit bij de benutbare mogelijkheden niet binnen redelijke termijn te verwachten: art. 98 ARAR Herplaatsingsonderzoek niet voorgeschreven bij volledige arbeidsongeschiktheid: art. 8:4 CAR/UWO; let op uitspraken CRvB
40
41
Ordemaatregelen • Schorsing in het belang van de dienst of op een andere grond • Inhouding bezoldiging? • Buitengewoon verlof • Ontzegging van de toegang
42
Plichtsverzuim • Overtreden van enig voorschrift • Niet nakomen van opgelegde verplichtingen • Doen of nalaten van iets hetwelk een goed ambtenaar onder gelijke omstandigheden behoort na te laten of te doen • Ook privégedrag relevant?
43
Feitenonderzoek • • • • • • •
Horen getuigen Individuele ondertekende en gedateerde verklaringen Hoor en wederhoor Rol van (raadsman van) betrokkene Aangifte bij politie? Rapportage en Wob Reactie betrokkene
44
Verantwoording • • • • • • •
Tenlastelegging Beperkte mogelijkheid tot aanvulling Verbod van zelfincriminatie? Cautie? Rechtsbijstand Wie hoort de betrokkene? Proces-verbaal
45
Samenloop strafrecht •
Niet wachten op OM
•
Opvragen strafdossier (aanwijzing Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens)
•
Gescheiden verantwoordelijkheden en trajecten: - verschil in bewijswaardering - verschil in tenlastelegging - strafrechtelijke veroordeling leidt niet automatisch tot disciplinaire bestraffing
46
Toetsing • • • •
Feiten vaststellen CRvB 19 maart 2015, ECLI:NL:CRVB:2015:944 Kwalificatie Formele gebreken (en art. 6:22 Awb) Toerekenbaarheid: juridische kwalificatie, dus medisch oordeel niet doorslaggevend • Evenredigheid van de straf • Onrechtmatig verkregen bewijs? CRvB 24 januari 2013, AB 2014/12
47
Samenloop met ongeschiktheid •
Keuze tussen ontslaggronden
•
Primair/subsidiairconstructie
•
Enkele elementen van plichtsverzuim of het gehele verleden meewegen?
•
Verschillende financiële consequenties(?)
•
Switchen ontslaggrond in bezwaarfase?
48
Disciplinaire maatregelen • • • • • • • • • • •
Berisping Buitengewone dienst zonder of tegen lagere beloning Vermindering vakantiedagen Geldboete Gehele of gedeeltelijke inhouding salaris Lagere inschaling voor maximaal 2 jaar Niet toekennen periodieken gedurende maximaal 4 jaar Niet indeling in hogere schaal gedurende maximaal 4 jaar Overplaatsing Schorsing met gehele of gedeeltelijke inhouding bezoldiging Ontslag
49
Voorwaardelijke straf • Op één na zwaarste straf? • Bijzondere voorwaarde: in voldoende relatie tot het plichtsverzuim • Combineren met overplaatsing in het belang van de dienst?
• Tenuitvoerlegging voorwaardelijke straf: geen ruimte voor toetsing evenredigheid
50
Evenredigheid • • • • • • • • •
Gewaarschuwd? Combinatie van straffen Combinatie straf/ordemaatregel Cultuur op de werkplek Tijdsverloop Aard van de functie Aard en ernst van de overtreding Arbeidsverleden Reactie op de overtreding
51
Voorbeelden • • • • • • • •
Aanlengen koffie en thee door kantinemedewerkster Inzage geven in vertrouwelijke medische gegevens door archiefmedewerker Onjuiste aangifte belastingambtenaar en verstrekken vervalste gegevens Zich toe-eigenen gelden uit legeskas Incest politieman Hoofd gemeentereiniging gebruikt personeel en materialen voor privédoeleinden Seksuele contacten speeltuinleider met ondergeschikte en jeugdige vrijwilligster Winkeldiefstal secretaresse rechtbank
52
Enkele uitspraken •
CRvB 10 juni 2009, ECLI:NL:CRVB:2009:BJ0711
-
vermoeden plichtsverzuim, onderzoek
•
CRvB 19 oktober 2000, ECLI:NL:CRVB:2000:AA8869
-
schorsing, vermoeden plichtsverzuim
•
CRvB 22 augustus 2013, ECLI:NL:CRVB:2013:1504
-
hoge eisen integriteit ambtenaar belastingdienst bij nakomen fiscale verplichtingen
•
CRvB 19 maart 2015, ECLI:NL:CRVB:2015:944
-
vernietiging disciplinair ontslag
53
Ondanks strafontslag toch een uitkering • CRvB 14 juli 2014, ECLI:NL:CRVB:2014:2355 te lang gewacht met ontslag, geen dringende reden: -
17 oktober 2012 voornemen tot intern onderzoek 29 januari 2013 onderzoek afgerond 12 februari 2013 buiten functie gesteld 19 maart 2013 voornemen tot bestraffing 26 april 2013 voornemen strafontslag 11 juni 2013 strafontslag per 20 juni 2013
54
Ontslag op verzoek • Eervol • Weigering mogelijk in geval van plichtsverzuim. • Verzoek onder invloed van dwang, dwaling of bedrog respectievelijk psychische stoornis? • Gevolgen van intrekking van het verzoek • Opzegtermijn 1 à 3 maanden (artikel 94 ARAR) • Geen uitkering? Zie CRvB 18 maart 2015, ECLI:NL:CRvB:857: ontslag droeg bij aan een formatiereductie
55
Beëindigingsregelingen • • • •
Overeenkomsten en bestuursrecht Geen open einderegeling Finale kwijting: rechtsmiddelen Elementen: o.a. - faciliteiten - vangnetregeling dan wel afkoop - vergoeding kosten - controlemechanismen - afwijking rechtspositieregeling - geheimhouding - referenties/getuigschrift • Wnt • Wijnheffing (RVU) 56
Jurisprudentie beëindigingsregelingen • CRvB 30 november 2005, ECLI:NL:CRVB:2005:AO9672 - klassieke fout: wel beëindigingsregeling, maar geen besluit • CRvB 14 juni 2007, TAR 2007/190 - verzoek tot het treffen van een minnelijke regeling is een aanvraag ex art. 1:3, lid 3 Awb • CRvB 22 april 2010, TAR 2010/101 - weigering ontslagverzoek in te dienen conform afspraken is ernstig plichtsverzuim • CRvB 23 september 2010, TAR 2010/172 - ontslagverzoek conform gemaakte afspraken: geen wilsgebrek
57
Wetsvoorstel normalisering rechtspositie ambtenaren: Sluitstuk op langdurig ‘normaliseringsproces’ • • • • • • • • •
Opheffing stakingsverbod (Europees Sociaal Handvest) Overeenstemmingsvereiste in arbeidsvoorwaardenoverleg (1989) Invoering sectorenmodel (1993) OOW-operatie (WW, ZW, WAO etc.) Wor van toepassing (1995) Arbeidstijdenwet van toepassing (1996) Privatisering Abp (1996) Toepasselijkheid Wet aanpassing arbeidsduur, Wet gelijke behandeling etc. Artikel 125ter Ambtenarenwet (2005) 58
Hoofdlijnen wetsontwerp •
Het begrip ‘ambtenaar’: “Degene die krachtens een arbeidsovereenkomst met een overheidswerkgever werkzaam is”
•
Het begrip ‘overheidswerkgever’: openbare lichamen, krachtens publiekrecht ingestelde rechtspersonen, andere rechtspersonen met bestuursorganen: forse uitbreiding
•
Geen ambtenaar: politieke ambtsdragers, rechters, militairen, OM, politie en?
59
Doel is gelijkschakeling, resultaat is driedeling •
Tweedeling wordt vervangen door driedeling:
1. Gewone werknemers 2. Ambtenaren nieuwe stijl 3. Ambtenaren oude stijl: “Een persoon met betrekking tot diens in artikel 3 van de Ambtenarenwet bedoelde hoedanigheid”. (Zie bijvoorbeeld artikel 8:4, lid 3 sub a Awb)
60
Belangrijkste gevolgen •
Arbeidsovereenkomstenrecht uit Burgerlijk Wetboek gaat gelden (was uitgesloten ex artikel 7:615 BW)
•
Wet werk en zekerheid wordt relevant voor ambtenaren: preventieve ontslagtoets, ontbinding arbeidsovereenkomst, transitievergoeding, beperking ketenbepaling voor tijdelijke contracten van 3 jaar naar 2 jaar, etc.
61
Behoud ambtelijke status • • • • • •
Integriteitsbeleid -> vast onderdeel van personeelsbeleid Gedragscode Openbare jaarlijkse verantwoording Verplichtingen overheidswerkgever (artikel 5 Wnra: onder andere registratie nevenwerkzaamheden, klokkenluidersregeling) Plichtsverzuim (artikel 6 Wnra) Inbreuken op grondrechten: beperking vrijheid van meningsuiting, onderzoek aan lichaam/kleding/goederen
62
Overgangsrecht Artikel 14 (big bang bepaling) •
Van rechtswege omzetting van een ambtelijke aanstelling in arbeidsovereenkomst op tijdstip inwerkingtreding
•
Van de arbeidsovereenkomst maken deel uit de op dat tijdstip ten aanzien van de ambtenaar bestaande beslissingen, afspraken en toezeggingen inzake zijn arbeidsvoorwaarden, waaronder in ieder geval zijn begrepen: bezoldiging, werktijden, rooster, verlof, faciliteiten voor de uitoefening van de functie en studiefaciliteiten
63
Overgangsrecht (2) Artikel 16 •
Besluiten genomen voorafgaand aan het tijdstip van inwerkingtreding behouden hun geldigheid
•
“Ten aanzien van de mogelijkheid om bezwaar te maken of beroep in te stellen, alsmede de behandeling van zodanig bezwaar of beroep tegen een op grond van deze wet (…) genomen besluit of handeling dat voor het in het eerste lid bedoelde tijdstip is bekend gemaakt, blijft het recht van toepassing zoals dat gold voor dat tijdstip”
64
Overgangsrecht 3 Artikel 17 •
Voor zover en voor zolang op het tijdstip van inwerkingtreding geen cao is gesloten, waarbij een overheidswerkgever partij is, blijft een ambtelijke rechtspositieregeling verbindend voor een overheidswerkgever en zijn ambtenaren “als ware het een collectieve arbeidsovereenkomst, voor zover niet in strijd met deze wet of dwingendrechtelijke bepalingen van burgerlijk recht”
65
Voordelen van de Wet normalisering •
Ontbinding door de kantonrechter: snelle procedure, gevolgd door een eindbeslissing
•
Maar: Wet werk en zekerheid
66
Vragen die het wetsontwerp oproept •
Wat gebeurt op het terrein van (de handhaving van) integriteitsnormen? Artikel 7:650 BW biedt slechts de mogelijkheid van een boetebeding
•
Wordt het verlenen van ontslag duurder of goedkoper?
•
Hoe zit het met de rechtsbescherming bij het ontnemen van publiekrechtelijke bevoegdheden aan een ambtenaar enerzijds en beëindiging van de civielrechtelijke aanstelling anderzijds (ontheffing uit een functie/ontneming bevoegdheden, vooruitlopend op opzegging arbeidsovereenkomst)?
67
Vragen die het wetsontwerp oproept 2 •
Wat zijn de consequenties van de toepasselijkheid van artikel 3:14 Awb? (doorwerking algemene beginselen van behoorlijk bestuur); de indieners van het wetsontwerp stellen dat op basis hiervan een zienswijzeprocedure geldt
•
Vraag Raad van State: is de overheid gebonden aan een meerjarige CAO als de politiek later vindt dat deze een te groot beslag legt op de overheidsfinanciën? (De Bourbon-arrest, HR 5 januari 1849: wie met de Staat heeft gecontracteerd, heeft aanspraak op de bedongen betaling, ongeacht begrotingsruimte)
•
Wordt overplaatsing moeilijker, omdat in het civiele arbeidsrecht uitgangspunt is het bereiken van overeenstemming? (Artikel 7:611, 7:613 en 6:248 BW) 68
Kretologievragen •
Is echt aannemelijk dat het ziekteverzuim zal dalen, zoals verondersteld door de Stichting Economisch Onderzoek?
•
Leidt de wetswijziging tot ‘stabielere arbeidsverhoudingen’?
•
Is het juist dat het personeelsbeleid op dit moment wordt bemoeilijkt door ‘organisatie overstijgende jurisprudentie’ (Memorie van Toelichting)?
•
Komt er een ‘principiële gelijkheid tot stand tussen de overheidswerkgever en de overheidswerknemer, die meer past bij de huidige tijdgeest’? (Memorie van Toelichting)
69
Afronding Vervolg normalisering - ??? - dossier normalisering: www.capra.nl
Dank voor uw aandacht! Paula Berends Capra Advocaten
70
