november - december 2015
• Aanraking
. Surprise • Hartstocht . Jolien Nak • Bidden . Advent • Oud worden . Kerst
Jaargang / nummer 6 jan 2012 - feb 2012 /6jaargang 44 / nummer 4
Colofon 6e jaargang nr. 6 november / december 2015 Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Magazine Dit tweemaandelijks verschijnende magazine voor luisteraars van Radio Bloemendaal is een gezamenlijke uitgave van de Stichting Kerk Zonder Grenzen en de Radiocommissie van de Protestantse Gemeente in Bloemendaal en Overveen die beide van de zender gebruik maken. De programmering van de zender, waarvan de Protestantse Gemeente eigenaar is, gebeurt in nauwe samenwerking. Frequentie: 1116 AM en ook www.radiobloemendaal.nl Redactie Aart Mak (eindredactie), Dorien Veldman, Adrie Winter en Christien Jansen. Redactie-adres Radio Bloemendaal, Kerkplein 20, 2061 JD Bloemendaal. Telefoon: 023-7370098 E-mail:
[email protected] Abonnementen € 12,50 per jaar. Opgaven voor abonnementen en mutaties aan het hierboven genoemde adres. Websites - www.radiobloemendaal.nl Via deze site zijn ook de radio-uitzendingen te beluisteren. - www.kerkzondergrenzen.nl Via deze site zijn veel programma’s te downloaden en zijn een wekelijkse column en toespraken te vinden. - www.kerkpleinbloemendaal.nl Dit is de website van de locale gemeente. - www.alledagkerk.nl Op deze site vindt u de voorgangers en kunt u ook preken downloaden.
2 / Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Magazine
Het is begin november als u dit nieuwe nummer van het Radiomagazine ontvangt en omdat het een tweemaandelijks verschijnend blad is, gaat het in deze editie niet alleen over het levenseinde, maar ook over advent en ten slotte Kerst. De mensen achter Radio Bloemendaal zijn elke zondag en dinsdag in touw, maar aan het eind van het jaar wordt alles uit de kast gehaald, want ook nu zijn er weer nachtuitzendingen. Hierbij moet de naam van programmamaker Henk Exel met ere worden genoemd. Wie goed kijkt bij het programmaoverzicht, ziet dat er vergeleken met vorig jaar heel wat nieuwe programma’s zijn bijgekomen. Dat geldt voor Hemelse Modder met beurtelings Klaas Vos en Sytze de Vries, Cantate dat er al was, maar nu met Kees Schuurman, Woord op Zondag, gemaakt door Tom de Haan en Aart Mak, In De Marge en De Binnenkamer, beide met Aart Mak en Groeten uit Kennemerland met Daan Molenaar. Er wordt hard gewerkt om deze zender bij de tijd te houden; daar hebben alle luisteraars baat bij. Wat de kerkdiensten betreft, die zijn er als gebruikelijk elke zondag en dinsdag. De kerstnachtdienst zal dit jaar worden uitgezonden vanuit de Dorpskerk en worden verzorgd door de protestantse gemeente BloemendaalOverveen. Op een van de laatste pagina’s van dit blad staat een QR code waarmee de app van deze zender en haar drie gebruikers kan worden gedownload door de camera van uw smartphone er vlakbij te houden. Alle medewerkers van Radio Bloemendaal wensen u goede en gezegende dagen.
Giften en financiële ondersteuning - voor Stichting Kerk Zonder Grenzen, wat betreft missionair werk, omroeppastoraat en projecten: rek. no. NL28INGB0001522222 of rek. no. NL05RABO0384474888 t.n.v. Kerk Zonder Grenzen te Bloemendaal - wat betreft het in standhouden van de zender en pastoraat: rek. no. NL07INGB0000167316 t.n.v. Prot. Gemeente Bloemendaal en Overveen, afd. Radio Grafische vormgeving Cliff Barrow, Bloemendaal Productie en verzending Uitgeverij Narratio, Gorinchem
Kabouters en engelen In het jaar 1976 verscheen het boek Leven en werken van de kabouter, geschreven en getekend door Wil Huygen en Rien Poortvliet. In het boek worden de kaboutergeschiedenis, hun leefgebieden, hun anatomie, hun ziekten, kaboutersoorten, de voortplanting, de bouw en inrichting van een kabouterwoning, het dagritme van een kabouter, voedselbereiding en hun omgang met andere wezens behandeld. Over engelen bestaan ook zulke boeken. In menige moderne boekhandel zijn boeken over engelen en de hemelse hiërarchieën te koop. De al jaren bestaande engelenkaarten in allerlei soorten en maten, afbeeldingen van engelen, amuletten, gedichten en gebeden tot engelen maken het compleet. Het is een vreemd verschijnsel. We leven in een maatschappij waarin controle en second opinion, dubbel check en waarheidsvinding tot de algemeen aanvaarde deugden en verworvenheden behoren. Iedere man of vrouw met een publieke functie zal zich ervoor hoeden iets te zeggen dat als middeleeuws mirakel of hocus pocus wordt weggehoond. En toch zijn er talrijke mensen die - naar het lijkt - geloven in het bestaan van engelen. Moet dat? Een mens is verantwoordelijk voor zijn eigen leven en moet niet van een dak springen in de veronderstelling dat de engelen hem zachtjes op de harde grond zullen laten landen. Maar hoe 3 / Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Magazine
kan het dat wanneer iemand bidt, zijn gebeden aankomen bij degene voor wie hij bidt? Wie bezorgt die post? Ingevingen en denkbeeldige tikken op vingers hebben soms ook een merkwaardige herkomst. Als Jacob slaapt, droomt hij van engelen die omhoog en omlaag gaan. In die volgorde! Met andere woorden: de engelen beginnen hier bij ons op aarde. En ze zijn er onder andere voor om onze gebeden aan ons terug te geven op een manier die ons helpt te doen wat wij zelf kunnen en voor het overige te vertrouwen op God. En als het moment daar is dat je beseft dat je het niet meer weet, zou het kunnen dat een engel glimlacht en zijn werk als gedaan beschouwt: elk mens moet immers leren te balanceren tussen krachtdadigheid en kinderlijke overgave. Op dat snijvlak staan, zoals ze in de Middeleeuwen beweerden, een massa engelen de wacht te houden. En wat het geloof in kabouters betreft? Mijn moeder zei als alle andere moeders dat de kabouters ’s nachts niet de vuile vaat doen. En dat schoteltje melk buiten werd bij nader onderzoek toch echt door egeltjes leeg geslobberd. Maar voor mij mogen alle kinderen geloven dat paddenstoelen de huizen van kabouters zijn. Dat is goed voor de paddenstoelen. En als je nu gelooft dat elk mens een engel heeft, zou dat wel eens heel goed voor de mensen kunnen zijn. Aart Mak
Radio Bethlehem
‘Zal er ooit een koning komen die de tranen ziet, de pijn?’ Zo werd de afgelopen weken gezongen bij de spraakmakende serie over het profetische boek Richteren. En als de bijbelschrijvers het over een koning hebben, dan dromen ze van een andere wereld. En daarbij draait het om een wereld waarin mensen tot hun recht worden gebracht. Als het een koning betreft in de Bijbel, gaat het niet zozeer om de vraag naar de monarchie, maar in de eerste om iemand die orde op zaken komt stellen. Iemand die zijn macht aanwendt om dat visioen van die andere wereld handen en voeten te geven. Steeds weer als het misgaat, als mensen elkaar het licht niet in de ogen gunnen, klinkt die roep om iemand die ons weer van voor af aan leert wat een mens is, een waarachtig mens. Na al die Richterenverhalen wordt in de adventstijd die vraag, die bede urgent. ‘Dat koninkrijk van U, wordt dat nog wat,’ verzucht Gerard Reve. In de komende ochtenddiensten van Radio Bloemendaal zal het gaan over Bethlehem. Die plaatsnaam kennen wij natuurlijk uit het bekende evangelie naar Lukas. Maar door de hele Bijbel heen speelt die plaatsnaam een rol bij de wording van die koninklijke mens. Niet voor niets betekent Bethlehem letterlijk: Broodhuis. Het gaat in die plaatsnaam over de meest basale dingen van het mensenbestaan. Noem het de eerste levensbehoeften. Een mens heeft brood nodig om te kunnen leven en een huis 4 / Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Magazine
Areopagus Bloemendaal om te kunnen wonen. Niet voor niets is Bethlehem dan ook de plaats waar de gedroomde koning David vandaan komt, waar de Moabitische Ruth haar Boaz vindt en waar aarts-moeder Rachel wordt begraven. Al die verhalen zullen binnenkort klinken, de verhalen die dromen van een koning die komt.
We hopen dat Bloemendaal even wordt omgedoopt tot Bethlehem De komende weken wordt gebouwd aan Bethlehem. De kinderen in Bloemendaal doen volop mee. Gaandeweg zal in de tuin van de Dorpskerk een stal verschijnen waar op kerstavond een heuse Jozef en Maria over hun koningszoon gaan vertellen. Ja, we hopen zelfs dat Bloemendaal even wordt omdoopt tot Bethlehem, en Radio Bloemendaal tot Radio Bethlehem. Brood en huis. In politieke discussies gaat het deze dagen over ‘bed, bad en brood’. Daarover is het uitgangspunt in Bethlehem ook. Wat heeft een mens eigenlijk echt nodig om optimaal mens te kunnen worden? Waar staat dat brood voor in ons leven? Waar leven we van? Waarmee voeden we ons, ook in geestelijke zin? En wat is ons huis? Waar voelen we de grond onder onze voeten en een dak boven ons hoofd? Waar weten we ons veilig? Waar komen we thuis? Al die vragen komen mee op deze reis naar Bethlehem. Dat voor alle luisteraars Radio Bloemendaal in de komende adventstijd maar even Radio Bethlehem mag worden.
Job de Haan in gesprek met Bram Bakker, radio 22 november 16 uur In Areopagus Bloemendaal vindt op zondag 22 november aanstaande in de Dorpskerk een gesprek plaats met de even bekende als omstreden psychiater Bram Bakker. Bakker heeft nooit geschroomd om zijn denkbeelden publiekelijk te uiten, ook niet wanneer het ging om mensen die hij als patiënt had gehad, zoals de schrijver/dichter Rogi Wieg die afgelopen juli een einde aan zijn leven maakte. Bram Bakker kwam al vroeg in aanvaring met zijn opleiders en collega’s, omdat hij zich niet hield aan de mores van zijn vakgenoten. Dat ging zo ver dat hij in 2005 door het Medisch Tuchtcollege een waarschuwing kreeg, waarna hij besefte dat zijn wetenschappelijke rol - hij was gepromoveerd - bleek uitgespeeld en hij voor zichzelf begon. Bakker heeft tal van publicaties op zijn naam en maakte inmiddels ook zijn theaterdebuut. Samen met de cabaretière Marjolijn van Kooten brengt hij een duo voorstelling op de planken over het taboe op angsten. Op zondag 22 november wordt Bram Bakker geïnterviewd door journalist-theoloog Job de Haan, hoofdredacteur van Radio Bloemendaal. Het gesprek, dat om 16.00 uur begint, wordt uitgezonden en is live te volgen via www.radiobloemendaal.nl.
Ad van Nieuwpoort 5 / Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Magazine
Psalm 77
radio zondag 15 november 19.00 uur, herhaling de zondag erop 11.30 uur Nood leert bidden, zegt men. Maar als nu de nood is dat jouw bidden niet aankomt? Er is niemand die zich verroert. Je wilt contact. Maar je ontvangt taal noch teken, niets. Zelfs niet een stom briefje met de opmerking: uw brief is in goede orde ontvangen. Er heerst radiostilte. ‘Luid roep ik, ik schreeuw het uit. Op de dag van mijn nood zoek ik de Heer.’ Psalm 77 begint met een heftig signaal van een mens in nood, een rusteloze ziel.
Het beest en het kind
radio zondag 1 en 8 november, 19.00 uur, herhaling de zondag erop om 11.30 uur Geen ander Bijbelboek dan de Openbaring van Johannes beschrijft zo indringend de catastrofe en tegelijk de stralende toekomst. Maar begrijpen we wel wat we lezen in dit beelden- en symboolrijke geheime boek? Openbaring is hetzelfde woord als onthulling. Wordt hier iets onthuld wat gaande is, maar wat wij niet zien? Wil dit boek ons angst aanjagen of juist troosten? Is dit laatste Bijbelboek als een film over de strijd tussen goed en kwaad waarvan we zelf deel uitmaken? Kan dit boek onze moderne manier van geloven verrijken? Lezen in het boek dat ternauwernood door de 6 / Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Magazine
jonge kerk in de canon werd opgenomen, is als een reis door een beeldentuin. Het gaat over zeven gemeenten, over zeven zegels, over een troon, een belhamel, over zeven bazuinen, boekrollen, een lam, engelen, over een vrouw, een draak en twee beesten, over zeven schalen, zeven koppen, een duizendjarig rijk en tenslotte een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. En ergens in dat snel wisselende decor loopt een vrouw rond, zwanger van een kind. De eerste twee zondagen van november ga ik verder met wat de laatste zondag van oktober is begonnen: antwoord geven op de vraag wat hier onthuld wordt.
Er staat nog iets. Het gaat over iemand die weigert zich te laten troosten. Dat doet me denken aan Rachel, een vrouw die staat voor een heel volk dat weigert zich te laten troosten? Zij wordt genoemd in de verhalen rondom Jezus, met die kinderen die stierven door de hand van de soldaten van Herodes? Maar het begon al bij vader Jacob, toen zijn zonen hem op de mouw speldden dat het leven van zijn zoon Jozef erbij was ingeschoten, dat bebloede kleed. Jacob weigerde zich te
Aart Mak 7 / Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Magazine
laten troosten. En hier in deze psalm klinkt het weer. Soms gebeurt er zoveel dat elk woord dat bedoeld is als troost, een woord teveel is. Er zit in het oergeloof van Israël een koppigheid die wars is van goedkope troost, gemakkelijke woorden en een bleek idee dat het allemaal wel goed zal komen. De kerk met haar brood-troosters - de uitdrukking is van Freek de Jonge en slaat op betaalde dominees - kan hier veel van leren. Blijven staan bij het gapende gat in de grond. Blijven staren naar de lege hemel. Blijven zwijgen omdat elk antwoord zoek is. Geloof is nooit onverschillig worden. En de spanning uithouden tussen wat gebeurt en wat je had gehoopt.
Geloof is nooit onverschillig worden Intrigerend is de één na laatste zin van psalm 77: in dat alles bleven uw voetsporen onzichtbaar. Dat inzicht staat daar zomaar. Zoals de voetstappen aan het strand een paar uur later door het water worden weggewist, zo is het met God ook. Zijn aanwezigheid is soms voelbaar. En even later kijk je om je heen en lijkt er niets te zijn gebeurd. Aart Mak
Advent
Elkaars gelijken
radio zondag 22 november, 19.00 uur, herdenking van de gestorvenen herhaling zondag 19 november 11.30 uur Mijn tante die haar hele leven in hetzelfde huis woonde als haar moeder, is er in mijn beleving mee begonnen: foto’s maken van een dode. Het was in 1986 en een koude, winderige dag. Voor, tijdens en na de plechtigheid, met de kist nog open en daarna bij het dragen van de gesloten kist en ten slotte de graflegging, danste mijn spichtige kleine tante met haar twee camera’s om haar dode moeder heen. Ik zag hoe mijn ouders gruwden van dit tafereel, maar haar lieten begaan. Iemand in de stoet zei dat het blijkbaar haar manier was om het verdriet een plaats te geven. Een paar maanden later heb ik een keer de foto’s van mijn dode oma bekeken en terzijde gelegd. Inmiddels, in het internet-tijdperk, gebeurt het vaak dat uitvaarten digitaal in sfeerfoto’s of in bewegende beelden worden vastgelegd. En tijdens de plechtigheid wordt er gekeken naar beelden uit het leven, een collage van foto’s of, steeds vaker, mooi gemonteerde en van fraaie muziek voorziene bewegende beelden uit het familiearchief. En dan volgt enige weken of maanden erna een kaart, om te bedanken voor de aanwezigheid, met nogal eens een foto van de overledene, vitaal in de camera kijkend of op de rug gezien, weglopend naar een verre horizon, soms omkijkend en zwaaiend naar de kijker. Het vastleggen van gezichten, mensen, 8 / Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Magazine
uitstapjes en gekke situaties is een deel van het leven geworden. De smartphone is altijd bij de hand en de beelden vliegen op de sociale media in miljoenen per uur heen en weer. Maar hoe zit het met de grote gelijkmaker, de eeuwige stilte, de bevroren beweging die wij de dood noemen? Hoe fijn is het om te kijken naar een dodenmasker van de Egyptische farao Toetanchamon (met of zonder baard), van Dante Alighieri, de Italiaanse dichter, of van de Franse schrijver/filosoof Voltaire? Wat gebeurt er met mij als ik kijk naar foto’s van mensen die zijn gestorven, rustig in een bed met schone lakens, of achtergebleven op dat plein in Mekka, waar de massa’s zich verdrongen en de zwaksten vertrapt werden? Bij die beelden wil ik wegkijken. Ik word bang van de beklemmende, nietszeggende leegte. In mijn fascinatie vechten aantrekking en afstoting met elkaar om de voorrang. En als ik naar een condoleance ga, vraagt iemand: wilt u de overledene nog even zien? Ja, dat wil ik wel, zeg ik. En ik beweeg mij naar de afgezonderde ruimte om daar eerbiedig de pas in te houden en een halve minuut stil te kijken naar iemand die ik min of meer heb gekend. Er gebeurt van alles met mij. Ik probeer de beweging nog te zien in de verstarring. Ik prevel soms iets. En altijd zie ik mijzelf liggen. En denk: ik kijk nu zoals later anderen zullen kijken naar mij. Ik krimp even van melancholie. En laat me weer opbeuren door de gedachte dat wij allemaal inderdaad elkaars gelijken zijn. Aart Mak
radio 29 november, 6 en 13 december, 19.00 uur, herhaling elke daarop volgende zondag 11.30 uur Het wordt weer advent. Advent is vanouds de tijd van verwachting. Zoals een vrouw haar kind verwacht en zoals de christelijke gemeente haar Messias verwacht. Maar het woord alleen al roept iets van vroeger in plaats van toekomst op. Wie verwacht wat? Veel mensen zijn vol van wat er niet goed gaat, van wat te snel gaat, van wat ze niet willen, van waar ze bang voor zijn. Niets te verwachten en bij vlagen gelukkig.
Hij is verborgen onder ons aanwezig Ik zie ook een beweging van mensen met veel meer aandacht dan vroeger voor hun medemensen, voor dieren of voor het milieu en de toekomst van de aarde. Mensen mobiliseren zich namelijk wel in de huidige tijd. Ze zetten zich schrap, ze staan pal voor wat ze vinden dat rechtvaardig is. Toegenomen zijn de massale vluchtelingenstromen, de veldslagen in het Midden-Oosten, de harde machtspolitiek waarbij de Europese politici als bleke Betjes afsteken, de walvissen op het menu van de Japanners, de extreem-gelovige moslims die dood en verderf zaaien, de 9 / Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Magazine
smeltende poolkappen en kanker, ALS en vreemde aandoeningen. De tijd en de tijdgeest lijken te versnellen. Zijn dat ook de tekenen die in het evangelie van Lucas worden genoemd? In het op eerste adventszondag te lezen evangelie worden de tekenen van de zon en de maan en de sterren genoemd. En wat is dat met die zee, dat bulderen? De Mensenzoon laat nog steeds op zich wachten, al bijna 2000 jaar; komt hij dan wel? Of is hij er al? Hij is net zo verborgen als Jezus in een ander verhaal aangeeft als hij spreekt over de minste van de mensen die je aankijken en je vragen geholpen te worden in armoede of bij naaktheid. Hij is verborgen onder ons aanwezig. Die verborgenheid is in het christendom tegelijk het vertrouwen dat wij met elkaar nooit van God los zijn. Maar wat kunnen we dan nog verwachten? Vinden we nieuwe wegen door vast te lopen in de oude? En komt er nog een keer een visioen, een echt visioen waardoor je weer weet waarom en waarvoor je leeft? Aart Mak
Dominee, zeg eens... Familiecomputer Mijn zoon wil niet meer ‘op’ de familiecomputer. Hij wil een eigen laptop. Manlief en ik proberen uit te vissen of die wens voortkomt vanuit de behoefte aan privacy of dat een eigen laptop echt noodzakelijk is. We vinden het eigenlijk nogal van de zotte dat er eerst voor ieder gezinslid een eigen telefoon moest komen en dan nu zeker ook nog vier computers in huis?
Terugdenkend aan de tijd dat de jongens nog klein waren, herinner ik me dat we ons grote zorgen maakten over de zaken die ze op internet zouden kunnen tegenkomen. We stelden de boel zo in dat bepaalde zoektermen letterlijk nergens toe zouden leiden. Ik ben zelf ook wel eens behoorlijk geschrokken van beelden die ik onbedoeld op mijn scherm te zien kreeg. Inmiddels is het internetgebruik een dagelijkse gewoonte en gaan we er al veel minder krampachtig mee om. We hebben thuis zelfs allemaal ons eigen e-mailadres. En dat blijkt niet eens zo modern te zijn, tegenwoordig. 10 / Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Magazine
Woord Op Zondag Met mijn zoon hadden we een openhartig gesprek om erachter te komen waar zijn behoefte door gevoed werd. Hij vindt Facebook heus wel leuk, maar daarvoor hoeft hij geen laptop. Dat kan toch ook al allemaal op zijn telefoon? Maar in de klas gebruikt bijna iedereen zijn eigen laptop of tablet. Alsof het zo moest zijn, kregen we een uitnodiging om kennis te maken met de moderne leermiddelen waarover de school tegenwoordig beschikt. De ouderraad had het initiatief voor die bijeenkomst genomen, omdat bleek dat veel ouders met hetzelfde dilemma rondliepen. Het werd duidelijk: niks krijtjes en blocnotes, maar digiborden en, inderdaad, bij voorkeur iedere leerling zijn eigen computer. Want, zo luidde de stelling, met goed gereedschap als een eigen laptop vergroot de leerling zijn toekomstkansen, zowel binnen het onderwijs als later op de arbeidsmarkt. Mijn weerstand is verdwenen. Tegelijk leerde ik een belangrijke les. Niet mijn eigen wereld en persoonlijke geschiedenis zijn de maatstaf. Mijn angst voor het onbekende liet me de behoefte van mijn zoon verkeerd interpreteren. Beide zonen hebben nu een eigen laptop. Toegegeven, er is meer rust in huis ontstaan. Soms is het zelfs bijna een beetje saai.
radio elke zondag van 09.15 – 09.40 uur Marinus van den Berg in november Marinus van den Berg (1947) is sinds juni 1998 geestelijk verzorger in Antonius IJsselmonde in Rotterdam en sinds oktober 2008 bij het regionaal palliatief centrum Cadenza ook in die stad. Hij heeft tientallen succesvolle boeken geschreven en is een veelgevraagd spreker op lezingen en symposia. Rode draad in zijn werk is: de dood hoort bij het leven. Door met elkaar te praten kun je leren op een menselijke manier om te gaan met afscheid en de dood. Voor Woord op Zondag spreekt hij vijf zondagen aaneen over stilstaan in de tijd. En dan gaat het vanaf zondag 1 november tot en met 29 november over stil staan bij respectievelijk: ernstige ziekte, het levenseinde, rouwen, (mantel)zorgen en troost. De teksten zullen later in een boekje verkrijgbaar zijn bij Uitgeverij Narratio. Bara van Pelt in december
Dominee zeg eens, op welk gevoel kun je nou werkelijk varen?
De makers van Woord op Zondag vroegen Bara van Pelt, tot twee jaar geleden een van de IKON-pastores en binnenkort predikant van de Bergsingelkerk in Rotterdam, teksten voor Woord op Zondag in te spreken voor de decembermaand. Wat zij gaat zeggen, is op dit moment nog niet bekend, maar het zal, haar kennende, een creatieve en eigentijdse gedachtegang worden over wat advent en Kerst anno 2015 betekenen. Bara schreef een aantal boeken voor kinderen, onder andere de veel gebruikte kinderbijbel Om te beginnen, een Bijbel voor jonge kinderen.
Ellen de Vries
Tom de Haan / Aart Mak 11 / Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Magazine
“Surprise is een uur vol interessante nummers met een mooie boodschap” “Ik ben eigenlijk altijd bezig om nieuwe rubrieken te bedenken,” zegt Sefanja Jongkind. Samen met Henk Kortschot en Rick Schreuder Goedheijt maakt hij het gospelprogramma Surprise dat elke zondag om 17.00 uur op Radio Bloemendaal te horen is. Eén nieuw aspect zal de luisteraar al zijn opgevallen: korte gesprekjes met musici tussen de songs door.
Rick, Henk en Kirsten. “Deze zomer besloten we voor meer afwisseling in Surprise te zorgen door mensen te interviewen,” vertelt Henk Kortschot. “Maar het is lastig om iemand helemaal naar de studio te laten komen voor een paar minuten in ons programma. Daarom waren we heel blij met het aanbod van Kirsten om als ‘vliegende reporter’ het land in te gaan. Surprise heeft bijvoorbeeld een cd van de maand en Kirsten kan dan de musicus van die 12 / Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Magazine
band of de zanger interviewen. Voor december hebben we trouwens This Christmas van de Nederlandse zanger/ songwriter Ralph van Manen uitgezocht als cd van de maand.” Persoonlijke interviews Kirsten Athmer uit Santpoort is al jaren de vriendin van Rick Schreuder Goedheijt en ging vaak met hem mee naar de studio van Radio Bloemendaal als hij de techniek moest verzorgen. Toen Rick gevraagd werd om ook Surprise te presenteren, bood Kirsten aan teksten voor het programma te maken, evenals korte interviews. In haar opleiding aan de Academie voor Journalistiek in Utrecht is zij begonnen met het onderdeel ‘freelance’ en haar bijdrage aan Surprise geldt als een geschikte opdracht. “Ik heb altijd belangstelling gehad voor de verhalen van mensen en dit soort persoonlijke interviews over wat artiesten drijft om gospelmuziek te maken, vind ik boeiend. Het is ook leuk om zo allerlei nieuwe mensen te leren kennen.” Zelf heeft Kirsten geen christelijke achtergrond. “Maar,” zegt ze, “niet-kerkelijken zullen, net als ik vroeger, verbaasd zijn over wat onder gospelmuziek valt. Surprise is gewoon een uur vol interessante nummers met een mooie boodschap. Je hoeft niet per se gelovig te zijn om ernaar te luisteren en ervan te genieten. Als iemand zijn hart en ziel in een lied stopt, kan ik daar altijd waardering voor opbrengen. Emotionele songs zijn oprecht en vaak het mooist.”
Bezig met geloof en hobby Ook Sefanja volgt op dit moment de opleiding Journalistiek; hij doet dat op Windesheim in Zwolle. “Later dit jaar kies ik voor audiovisuele journalistiek. Dan kan ik mij nog meer richten op het maken van radio en zelfs televisie.” Al vierenhalf jaar presenteert hij Surprise, maar hij werkt ook als technicus en soms als omroeper bij Radio Bloemendaal. “Ik kwam hier terecht toen ik op zoek was naar een baantje bij een radio-omroep en hoorde dat Radio Bloemendaal al bestaat sinds 1924. Ik vind het leuk om zo’n oude zender in stand te houden. Tegelijk is het een manier om bezig te zijn met mijn geloof en mijn hobby. Over het presenteren van Surprise ben ik het meest enthousiast. Er is heel veel mooie muziek. We zoeken nu met z’n allen naar de vorm om wat meer inhoud aan het programma te geven.”
“Je hoeft niet per se gelovig te zijn om naar Surprise te luisteren en ervan te genieten” Gospelpop bij Radio Bloemendaal Henk, die in Amsterdam woont, is al een oudgediende bij Radio Bloemendaal. Precies op de zondag dat de tsunami plaatsvond – 26 december 2004 – werkte hij voor het eerst mee aan een uitzending van Surprise. Hij vertelt dat het programma in 1999 is opgezet. ‘Ik heb het altijd mooi gevonden dat gospelpop een plek heeft bij Radio Bloemendaal. En ik houd van presenteren. Zo ben ik in het MC-Slotervaart waar ik werk, actief bij de ziekenomroep, gewoon als hobby. Het team waarmee we nu Surprise maken, werkt heel prettig samen. Sefanja, Rick en ik sluiten goed op elkaar aan, zitten op één lijn en overleggen veel over de diverse aspecten van het programma.” 13 / Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Magazine
Sefanja Jongkind. Weetjes en achtergrondinformatie Aan meer variatie, het toevoegen van jingles en pingels, spotjes, eigenlijk alles wat de moderne radiozender gebruikt, werken de makers van Surprise. Rick Schreuder Goedheijt, die al jaren technicus bij Radio Bloemendaal is en pas sinds dit jaar het gospelprogramma presenteert, zegt: “We vertellen leuke weetjes en geven achtergrondinformatie over de artiesten en de nummers waardoor het programma meer diepgang krijgt. Verder ik probeer ik zo afwisselend mogelijke muziek uit te kiezen in verschillende stijlen. Daarbij kies ik nummers die ik zelf ook goed vind klinken.” Na zijn opleiding aan de Koninklijke Militaire School, de bakermat voor onderofficieren, verblijft Rick door de week nu al anderhalf jaar als sergeant in de kazerne in Oirschot. Er is kans dat hij volgend jaar uitgezonden wordt wanneer zich iets voordoet waarbij militaire inzet gewenst is. Op dit moment heeft hij alleen in het weekend tijd voor zijn vriendin Kirsten. Dat geldt ook voor de keren dat hij Surprise verzorgt. “Daarom is het leuk dat zij nu ook aan het programma meewerkt.” Dorien Veldman
Deel 3
De Bergrede
antwoorden: ja, ik wil.’ Ik denk dan aan de woorden van Nelson Mandela: ‘We vragen onszelf af: wie ben ik dat ik briljant zou zijn, schitterend, getalenteerd. Je kunt je beter afvragen: wie ben je dat je
‘Jullie hebben gehoord dat gezegd is, maar ik zeg jullie…’
Prachtig zijn de woorden die Jezus sprak in de Bergrede. Elk nummer van het Radiomagazine laat een theoloog zijn of haar licht schijnen over de zaligsprekingen. De beurt is dit keer aan Jolien Nak, predikant van de protestantse gemeente Bennebroek. Radicaliseren “De zin ‘jullie hebben gehoord dat er gezegd is, maar ik zeg jullie’ komt zes keer voor in Mattheüs 5. En op grond van die zin hebben veel christenen gezegd of gedacht: Jezus verwerpt hier vroegere voorschriften en geeft een nieuwe ethiek. Maar daar is geen sprake van; het is een vóórtgang op de weg van de Thora. Ik leg dat uit aan de hand van het zesde gebod: gij zult niet doodslaan is tot ‘de ouden’, oftewel het oude volk Israël gezegd. Maar Jezus vervolgt dan: maar ik zeg u... En hij doelt hier op: doodslaan begint niet bij het lijflijke doodslaan, maar al veel eerder. Bijvoorbeeld als je in grote onmin leeft met je broer, of bij het verbale doodslaan, dus bij uitschelden. Waarmee Jezus de Thora juist radicaliseert.” Verlammend “Een klacht die wel wordt gehoord over de Bergrede, is dat die verlamt: wie ben ik dat ik aan zulke hoge eisen moet voldoen? Maar je kunt de Bergrede ook zien als een uitnodiging van Jezus om op een andere manier met elkaar om te gaan en de weg van de liefde te bewandelen. De Bergrede is een boodschap van vrijheid, 14 / Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Magazine
maar niet in de zin van een vrijblijvend advies. Het is het fundament dat zich teweer stelt tegen het onmenselijke. Het is voorbij de onmacht en het cynisme. De kern, het thema, is gerechtigheid. En dat zijn de werken van barmhartigheid zoals te lezen in Mattheüs 25: het voeden van de hongerigen en dorstigen, de vreemdelingen te huisvesten, de naakten te
“Jezelf kleiner voordoen helpt de wereld niet” kleden, de zieken en gevangenen bezoeken. Jezus nodigt ons uit om dit van harte en royaal te doen in grote vrijheid. Het gaat om de liefde. Het lief doen aan de naaste, is tegelijk het recht doen aan de naaste. En dan komen we al in de buurt van de vreemdeling en de vijand liefhebben.” Liefdesbrief “Het gevaar dat we ten prooi vallen aan gevoelens van machteloosheid en cynisme, ligt voortdurend op de loer. Ik denk dat de Bergrede ons blijft richten op de hoop die in ons is. De Bergrede laat zien wat door God in mensen mogelijk is, wat jij met jouw hart, met jouw gevoel en met jouw kracht tot stand kunt brengen. De Bergrede is één grote uitnodiging of liefdesbrief en wij hoeven alleen maar te
“De Bergrede laat zien wat door God in mensen mogelijk is”
dat níet zou zijn. Je bent een kind van God. Jezelf kleiner voordoen, helpt de wereld niet. Er is niets verlichtends aan jezelf klein te houden. We zijn allemaal bedoeld om te stralen als kinderen. We zijn geboren om de glorie van God, die in ons is, te laten zien. En als wij ons eigen licht laten schijnen, geven we stilzwijgend anderen toestemming hetzelfde te doen. Wanneer we bevrijd zijn van onze angst, zal onze aanwezigheid als vanzelf
anderen bevrijden.’ Mandela heeft de Bergrede voorgeleefd door zijn vijanden lief te hebben en te bidden voor wie hem vervolgden. Van de Joodse schriftgeleerde David Flusser en rabbijn Jehuda Aschkenazy leerde ik dat de kern van Jezus’ Thora-interpretatie deze is geweest: maak in de omgang met mensen geen onderscheid, wees onverdeeld, open en betrouwbaar. ‘Heb je vijanden lief’ is van die levenshouding een radicale toespitsing. Het is ontzettend moeilijk, maar betekent dat je de vijand gunt dat hij zijn leven omkeert. En dat je de mogelijkheid en kansen daartoe openhoudt, op de toekomst en een nieuw begin.” Christien Jansen
Wie is Jolien Nak? Jolien Nak (Soestdijk, 1955) was verpleegkundige in het VU-ziekenhuis in Amsterdam, waar ze ontdekte: wie horizontaal ligt, gaat verticaal denken. “Gezondheid begint in onze ziel; zonder een gezonde ziel heeft een gezond lichaam geen wortels.” Jolien studeerde theologie aan de Protestantse Theologische Universitaire Faculteit in Brussel en aan de Gemeente Universiteit van Amsterdam. Gevormd in de traditie van de zogenaamde Amsterdamse school, leerde zij de Schrift uit te leggen. Na haar afstuderen werkte zij eerst als jeugdpastor in de Hervormde Gemeente Haarlem Centrum. Daarna werd zij predikant in Haarlem-Schoten, Hillegom, Den Haag en nu in Bennebroek. Jolien is getrouwd met Henk, leraar wiskunde. Samen hebben zij drie kinderen en bijna vier kleinkinderen.
15 / Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Magazine
Orgelpunt elke zondag om 14.30 uur
Op 1 november verzorgd door Cees Verschoor Orgelwerken van de Duitse organist Max Reger, die in 1916 overleed, worden gespeeld door de organisten Wouter van den Broek en Arjan Leistra op het Bätz orgel van Onze Lieve Vrouwe Kerk in Breda. Deze kruisbasiliek werd voltooid in 1547 en bijna een eeuw later definitief protestants. Onder meer klinken de grote orgel fantasieën “Ein feste Burg ist unser Gott” opus 27 en “Freu’ dich sehr, o meine Seele” opus 30. Op 8 november verzorgd door Nico Timmerman Deze keer zijn enkele orgels van orgelbouwer Walcker te horen. Enige tijd geleden bezochten drie Orgelpunt-samenstellers het Walcker-orgel in de Grote- of Martini Kerk van Doesburg. Wilbert Berendsen, de organist van deze kerk, vertelde enthousiast over de vele mogelijkheden en de grote klankrijkdom van dit instrument. Jaap Zwart, Gottfried Sembdner en Klaas J. Mulder bespelen het. In de Evangelische Kirche van EssenWerden speelt Gerd Zacher werk van Max Reger en in de Dom van Riga laat Jozef Sluys horen hoe Sonate VI van Mendelssohn klinkt. Dit orgel is een van de grootste instrumenten van de firma Walcker. In de O.L.V. kerk in Schramberg Zwarte Woud - werden twee orgelkoralen van Bach en de Toccata van Albert Alain opgenomen, gespeeld door Marie-Claire Alain. In de Kerk St. François in Lausanne 16 / Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Magazine
staat een 5-klaviers Walcker-orgel en hier vertolkt Olivier Vernet van Franz Liszt Präludium und Fuge über B-A-C-H. Op 15 november verzorgd door Kees Schuurman Deze middag is er aandacht voor de nieuwe cd met bewerkingen van Bachcantates voor orgel vierhandig van Euwe en Sybolt de Jong. De broers De Jong vormen sinds hun studietijd aan het Conservatorium in Groningen een orgel-duo. Hun vertolkingen van arrangementen van cantatedelen van J.S. Bach voor orgel vierhandig worden in binnenen buitenland geprezen en muziek voor fluit en orgel. Op 22 november verzorgd door Leo Dobbe
Op 12 augustus 2015 overleed in New York de Engelse organist en Director of Music John Scott. Na een intensieve succesvolle tournee door Europa werd hij getroffen door een fatale hartaanval. Hij was vele jaren organist en koordirigent in St. Pauls Cathedral in Londen. In 2004 vertrok hij naar New York waar hij elf jaar verbonden was aan St. Thomas Church. Behalve als kerkmusicus had Scott een internationale carrière als concertorganist. Ook in Nederland konden orgelliefhebbers veelvuldig van zijn vermaarde uitvoeringen genieten. In deze Orgelpunt klinkt een keuze uit enkele opnamen
van deze geliefde organist op de orgels in de St. Paul’s Cathedral in Londen, de Kathedrale Basiliek St. Bavo in Haarlem en de kerk De Duif in Amsterdam met werken van Mendelssohn, Dupré, Duruflé, Charles-Marie Widor, R. Vaughan Williams, Louis Vierne, Samuel Wesley en Naji Hakim. Op 29 november verzorgd door Peter Dillingh In de Anglicaanse liturgie wordt veel gezongen uit het werk van Sir Charles Villiers Stanford (1852-1924). Maar Stanford schreef ook zeven symfonieën, tien opera’s, vijftien concerten, stukken voor piano en orgel, kamermuziek, en meer dan dertig grote koorwerken. Deze zomer vond in Salisbury Cathedral het Southern Cathedrals Festival plaats: een feest van vijf dagen Engelse kerk- en orgelmuziek. In deze Orgelpunt speelt Daniel Cook aan het Father Willis-orgel van Salisbury Cathedral de eerste van het verzameld orgelwerk van Stanford. In deze uitzending staat de tweede Sonate op het programma, die Stanford componeerde in 1917. Deze Sonata Eroica is opgedragen aan Charles-Marie Widor en aan het Franse volk. In de thematiek klinkt de Eerste Wereldoorlog door. Op 6 december verzorgd door Cees Verschoor Ditmaal klinken koraalbewerkingen rondom adventstijd. J.S. Bach schreef veel koraalbewerkingen die te gebruiken zijn voor kerkorganisten in de adventstijd, zoals “Nun kommt der heiden heiland” BWV 661 en koralen uit het OrgelBüchlein. De onlangs overleden Engelse organist John Scott speelt deze bewerkingen. Ook de Franse organist Charles Tournemire heeft in zijn L’Orgue Mystique (1927-1932) orgelmuziek geschreven voor advent en Kerst. Van de Duitse organist Max Reger 17 / Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Magazine
is de grote Phantasie over het Koraal “Wie schön leucht` uns der Morgenstern”. Daarbij klinkt het spel van organist Wouter van den Broek op het Bätz orgel uit Onze Lieve Vrouwe Kerk in Breda. Op 13 december verzorgd door Nico Timmerman De adventstijd is ook hoorbaar in dit orgel-programma: Dirk Out improviseert in Doesburg over adventsmelodieën en vanuit de kathedraal in Haarlem laat hij uit de Symphonie Passion van Marcel Dupré La Nativité horen. Lang geleden maakte Feike Asma een mooie bundel met de 29 Enige Gezangen; mooie voorspelen en koraalzettingen, passend bij de woorden van de verschillende coupletten van deze gezangen. Frans van Tilburg en Bert Kruis stelden van dit koraalboek een mooie dubbel cd samen, gespeeld op orgels waar Feike Asma vroeger organist was. Uit deze bundel klinkt de Lofzang van Maria en die van Zacharias. Martin Mans zorgt voor feestmuziek: in de Dom van Riga speelt hij een improvisatie onder de titel Toccata Festiva en in de Grote Kerk van Apeldoorn vertolkt Everhard Zwart de Cathedral Suite van Gordon Young en ook dat is feestmuziek. Op 20 december verzorgd door Henk Exel De Symphonie Passion van de Franse componist Marcel Dupré ontstond tijdens een concerttoer door Amerika als improvisatie. Gelukkig is de muziek genoteerd en daarna is dit grootse werk van vier delen door menige grootheid uitgevoerd. In deze aflevering van Orgelpunt staat de Symphonie Passion centraal samen met Ben van Oosten, organist van de Grote Kerk in Den Haag en hoofdvakdocent orgel aan het Rotterdams Conservatorium. vervolg op pagina 18
Orgelpunt (vervolg) Op 27 december verzorgd door Leo Dobbe De laatste zondag van het jaar 2015 en de zondag na Kerstmis biedt inspiratie voor de keuze van muziek van alle tijden. Van J.S. Bach speelt Hans Fagius het koraal “Das alte Jahr vergangen ist” op het orgel in Leufsta Bruk, Zweden. André Isoir laat twee Noëls van Jean-Jacques Beauvarlet-Charpentier en Louis-Claude d’Aquin horen. De bekende “Variaties over een oud kerstlied” van Marcel Dupré klinken vanuit de St. Pauls’ Cathedral in Londen, gespeeld door John Scott. Leo van Doeselaar neemt de luisteraar mee met Bach naar Babylon in de Grote Kerk in Alkmaar. Barokmuziek uit het zuiden klinkt uit Utrecht met Stoffel van Viegen: “Batalla Imperial” van Cabanilles. Louis Marchand is de bekende componist van “Grand Dialogue”. Pascale van Coppenolle laat dit stuk overtuigend klinken in het Luxemburgse Vianden. En César Franck - voor velen de schakel tussen oud en nieuw in de orgelmuziek – zei ooit: het orgel is mijn orkest. Petra Veenswijk speelt zijn orgellied bij uitstek: “Cantabile” op het prachtige Maarschalkerweerd-orgel in de Maria van Jessekerk in Delft. Op 4 januari verzorgd door Cees Verschoor Psalmmelodieën hebben organisten al tijden geïnspireerd. In deze aflevering van Orgelpunt zijn Peter Sneep op het Skrabl-orgel in Nijkerk, Sietze de Vries op het Christiaan Vater orgel in Hannover en Feike Asma op het orgel van de Oude kerk in Amsterdam te horen. Ieder op zijn eigen manier improviseert over psalmmelodieën.
Jubileumactie Radio Bloemendaal
Ter gelegenheid van het 90-jarig bestaan van Radio Bloemendaal is er begin juni een financiële actie gehouden. Per post en bijgesloten bij het Maandbericht werden meer dan dertienhonderd aanbevelingsbrieven verspreid. Het is fijn dat tot begin oktober een bedrag van € 3.600 naar aanleiding van deze actie is ontvangen. Via twee collecten dit jaar kwam nog een bedrag van ruim € 1.100 binnen. De RadioRaad en alle vrijwilligers die actief bij de zender betrokken zijn, willen iedereen voor zijn schenking hartelijk bedanken. Wie nog niets gedoneerd heeft, kan natuurlijk alsnog een bijdrage overmaken. Radio Bloemendaal kan het geld heel goed besteden aan de zender en de diverse programma’s.
Gelukkig waren er de afgelopen jaren ook grote legaten, waardoor onder andere de nieuwe studio gerealiseerd kon worden en het onderhoud van de zendmasten. Dus nogmaals, iedereen die zich opeens realiseert dat hij vergeten is zijn jubileumbijdrage over te maken, kan dat alsnog doen op NL 07 INGB 00 00 16 73 16 t.n.v. Prot. Gem. Bloemendaal/Overveen, afd. Radio. Namens de RadioRaad bij voorbaat veel dank hiervoor. Jack de Groot, penningmeester Radio Bloemendaal
18 / Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Magazine
Programmaoverzicht Radio Bloemendaal Uitzendschema Radio Bloemendaal van 1 november 2015 tot en met 5 januari 2016 1 november 09.00 Muziek 09.05 De Binnenkamer met Aart Mak 09.15 Woord Op Zondag 09.45 Opmaat met Ad van Nieuwpoort 10.00 Dr. Ad van Nieuwpoort, live dienst 11.30 Ds. Aart Mak herhaling 12.45 In de marge met Aart Mak 13.00 Cantate met Kees Schuurman 14.00 Psalmenmuziek met Henk Exel 14.30 Orgelpunt met Cees Verschoor 15.30 Intermezzo 16.00 Hemelse Modder met Klaas Vos 17.00 Surprise 18.50 Ds. Aart Mak, live dienst 21.00 Einde dienst elders: 10.00 Ds. Aart Mak, Grote Kerk Torenstraat 1, Westzaan 3 november Alle-Dag-Kerk 12.00 Muziek 12.25 Ds. Bas van der Graaf uit Amsterdam 13.30 Einde 8 november 09.00 Muziek 09.05 De Binnenkamer met Aart Mak 09.15 Woord Op Zondag 09.45 Opmaat met Ad van Nieuwpoort 10.00 Dr. Ad van Nieuwpoort, live dienst 11.30 Ds. Aart Mak herhaling 12.45 In de marge met Aart Mak 13.00 Oratorium Plus 13.45 Verhaal & Co met Henk Exel 14.30 Orgelpunt met Nico Timmerman 19 / Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Magazine
15.30 Intermezzo door Henk Exel 16.00 Hemelse Modder met Klaas Vos 17.00 Surprise 18.50 Ds. Tom de Haan, live dienst 21.00 Einde 10 november Alle-Dag-Kerk 12.00 Muziek 12.25 Dr. Robert Jan Bakker uit Amsterdam 13.30 Einde 15 november 09.00 Muziek 09.05 De Binnenkamer met Aart Mak 09.15 Woord Op Zondag 10.00 Ds. Marco Visser, live dienst 11.30 Ds. Aart Mak, opname uit Westzaan 12.45 In de marge met Aart Mak 13.00 Notenbeeld met Hans Bos 14.00 Dichtwerk met Leny Deurloo 14.30 Orgelpunt met Kees Schuurman 15.30 Intermezzo door Cees Verschoor 16.00 Hemelse Modder met Sytze de Vries 17.00 Surprise 18.50 Ds. Aart Mak, live dienst 21.00 Einde 17 november Alle-Dag-Kerk 12.00 Muziek 12.25 Ds. Carolien Cornelissen uit Utrecht 13.30 Einde 22 november Zondag Voleinding 09.00 Muziek 09.05 De Binnenkamer met Aart Mak 09.15 Woord Op Zondag 09.45 Opmaat met Ad van Nieuwpoort
10.00 Dr. Ad van Nieuwpoort, live dienst 11.30 Ds. Aart Mak herhaling 12.45 In de marge met Aart Mak 13.00 Groeten uit Kennemerland met Daan Molenaar 14.30 Orgelpunt met Leo Dobbe 15.30 Intermezzo door Hans Paap 16.00 Areopagus 17.00 Surprise 18.50 Ds. Aart Mak, live dienst M.m.v. The American Protestant Church Choir o.l.v. John Bakker 21.00 Einde
09.05 De Binnenkamer met Aart Mak 09.15 Woord Op Zondag 09.45 Opmaat met Ad van Nieuwpoort 10.00 Dr. Ad van Nieuwpoort, live dienst 11.30 Ds. Aart Mak herhaling 12.45 In de marge met Aart Mak 13.00 Cantate met Kees Schuurman 14.00 Psalmenmuziek met Henk Exel 14.30 Orgelpunt met Cees Verschoor 15.30 Intermezzo 16.00 Hemelse Modder met Klaas Vos 17.00 Surprise 18.50 Ds. Aart Mak, live dienst 21.00 Einde
24 november Alle-Dag-Kerk 12.00 Muziek 12.25 Dr. Ruud Stiemer uit Den Haag 13.30 Einde
8 december Alle-Dag-Kerk 12.00 Muziek 12.25 Ds. Marleen Blootens uit Amsterdam 13.30 Einde
29 november 1e Advent 09.00 Muziek 09.05 De Binnenkamer met Aart Mak 09.15 Woord Op Zondag 09.45 Opmaat met Ad van Nieuwpoort 10.00 Dr. Ad van Nieuwpoort, live dienst 11.30 Ds. Aart Mak herhaling 12.45 In de Marge met Aart Mak 13.00 Interkerkelijke Gezinsdienst 14.00 Engelse Koorzang 14.30 Orgelpunt met Peter Dillingh 15.30 Intermezzo door Kees Schuurman 16.00 Hemelse Modder met Bob van Asperen 17.00 Surprise 18.50 Ds. Aart Mak, live dienst 21.00 Einde
13 december 3 Advent 09.00 Muziek 09.05 De Binnenkamer met Aart Mak 09.15 Woord Op Zondag 09.45 Opmaat met Ad van Nieuwpoort 10.00 Dr. Ad van Nieuwpoort, live dienst 11.30 Ds. Aart Mak herhaling 12.45 In de marge met Aart Mak 13.00 Oratorium Plus 13.45 Verhaal & Co met Henk Exel 14.30 Orgelpunt met Nico Timmerman 15.30 Intermezzo door Henk Exel 16.00 Hemelse Modder met Klaas Vos 17.00 Surprise 18.50 Ds. Aart Mak, Adventszangdienst m.m.v. Anthem o.l.v. Leo Kramer 21.00 Einde e
1 december Alle-Dag-Kerk 12.00 Muziek 12.25 Dr. Piet van Midden uit Bergambacht 13.30 Einde
15 december Alle-Dag-Kerk 12.00 Muziek 12.25 Ds. Niek Scholten uit Amsterdam 13.30 Einde
6 december 2e Advent 09.00 Muziek
20 december 4e Advent 09.00 Muziek
20 / Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Magazine
09.05 De Binnenkamer met Aart Mak 09.15 Woord Op Zondag 09.45 Opmaat met Ad van Nieuwpoort 10.00 Dr. Ad van Nieuwpoort, live dienst 11.30 Ds. Aart Mak herhaling 12.45 In de marge met Aart Mak 13.00 Interview door Dorien Veldman 14.30 Orgelpunt met Henk Exel 15.30 Intermezzo door Henk Exel 16.00 Areopagus 17.00 Surprise 18.50 Ds. Theo C. Wielsma, live dienst 21.00 Einde 22 december Alle-Dag-Kerk 12.00 Muziek 12.25 Ds. Arnoldien van Berge uit Amsterdam 13.30 Einde 24 december 21.15 Adventsmuziek 22.00 kerstverhaal met Ad van Nieuwpoort live (mmv Hermine Deurloo, mondharmonica) 23.15 Muziek vóór de kerstnacht 25 december 00.00 Volkskerstzang Zaandam met Aart Mak 01.15 Nachtprogramma met Liesbeth Dollekamp en Henk Exel 09.00 Het is kerstfeest: zing voor de Heer 09.45 Opmaat 10.00 Live kerkdienst met Ad van Nieuwpoort 11.00 Muziek 11.30 Volkskerstzang met Aart Mak 12.45 Een klein verhaaltje met Henk Exel 13.15 Kerst in Scandinavië, Oost- en Midden-Europa met Daan Molenaar 14.00 Jan Peter Schouten: kerstfeest 15.00 Kerstmagazine met Liesbeth Dollekamp, Sefanja Jongkind en Henk Exel 21 / Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Magazine
17.30 Gedichten en muziek met Leny Deurloo 18.00 Pop en Johan de Heer: Kerstmis in populaire muziek 19.15 Kerstmis in klassieke muziek 20.30 Kerst in verhalen en muziek met Nico Timmerman 22.30 Nederlands Kamerkoor: kerstliederen 23.15 Nachtprogramma 26 december 00.00 Nachtprogramma 09.00 Puur gezongen 10.00 Live kerkdienst met Aart Mak 11.00 Kerstmuziek met Kees Schuurman 12.00 Een klein verhaaltje met Henk Exel 12.30 Kerst in Oost- en Midden Europa met Daan Molenaar 13.15 Drie tenoren: kerstliederen 13.45 Vraaggesprek Dorien Veldman met jeugdwerker Florisca van Willegen 14.45 Christmas carols 15.15 Kerstgesprek tussen pastores Ineke Clement en Sylvia Neuféglise 16.15 Kerstoratorium van Saint-Saëns 17.00 Kerstorgels 1 17.30 Messe de Minuit pour Noël van Charpentier 18.00 Gedichten en muziek met Leny Deurloo 18.30 Kerstorgels 2 19.00 Herhaling Kerstnachtdienst met Ad van Nieuwpoort 20.15 Josh Groban in Gospel 21.15 Gospelvaria met Henk Exel 27 december 00.00 Après Kerst - muziek- en tekstprogramma van jong en oud voor oud en jong met als thema: En wat doen we na de Kerst? 09.00 Muziek 09.05 De Binnenkamer met Aart Mak 09.15 Woord Op Zondag 10.00 Ds. Bernard Luttikhuis, live dienst
11.30 Ds. Theo Wielsma herhaling 12.45 In de marge met Aart Mak 13.00 Groeten uit Kennemerland met Daan Molenaar 14.30 Orgelpunt met Leo Dobbe 15.30 Intermezzo door Hans Paap 16.00 Hemelse Modder met Sytze de Vries 17.00 Surprise 18.50 Ds. Aart Mak, live dienst 21.00 Einde dienst elders: 09.30 Ds. Aart Mak, Het Kruispunt Zon Bastion 3, Velserbroek 29 december Alle-Dag-Kerk 12.00 Muziek 12.25 Ds. Ruurd van der Weg uit Uithoorn 13.30 Einde 31 december oudjaar 18.45 Muziek. 19.00 Dr. Ad van Nieuwpoort 3 januari 2016 09.00 Muziek 09.05 De Binnenkamer met Aart Mak 09.15 Woord Op Zondag 10.00 Ds. Reinier Beltman, live dienst 11.30 Ds. Aart Mak herhaling 12.45 In de marge met Aart Mak 13.00 Cantate met Kees Schuurman 14.00 Psalmenmuziek met Henk Exel 14.30 Orgelpunt met Cees Verschoor 15.30 Intermezzo 16.00 Hemelse Modder met Klaas Vos 17.00 Surprise 18.50 Ds. Aart Mak, live dienst 21.00 Einde 5 januari Alle-Dag-Kerk 12.00 Muziek 12.25 Ds. Wim Scheltens uit Lunteren 13.30 Einde
Live via radio, computer, laptop of smartphone
Nachtprogramma’s tijdens de kerstdagen Radio Bloemendaal zendt al meer dan 90 jaar uit op de middengolf, ofwel AM. De frequentie is 1116 kHz. Maar de programma’s zijn ook te beluisteren op internet via computer en laptop: www.radiobloemendaal.nl. Op die website staat op de homepage rechts boven in het zwarte vlak de Live Player. Klik op de pijl bij live-uitzending en elke zondag en dinsdag zijn live de kerkdiensten en andere programma’s te horen. Vergeet daarbij niet het geluid van de computer aan te zetten. Nieuw is de mogelijkheid om live kerkdiensten en andere rechtstreekse programma’s zoals Areopagus live mee te beleven met beeld en geluid. Gebruik hiervoor de Video Player. Als laatste is het mogelijk om op smartphone of tablet de app te downloaden voor zowel Apple als Android apparaten. Kijk daarvoor op www.radiobloemendaal.nl onder “contact en meer” de link Download app. Voor wie een QR code kan scannen, is de app ook te downloaden via de onderstaande QR code. Neem bij vragen of opmerkingen contact met Radio Bloemendaal op via het kerkelijk bureau of via
[email protected]. Harry Dijkhuizen, voorzitter RadioRaad
22 / Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Magazine
Kerst
Op kerstavond, 24 december, wordt de kerstnachtdienst uitgezonden. Ditmaal gebeurt dit niet op het gebruikelijke tijdstip van half tien tijdens een dienst van Kerk zonder Grenzen met Aart Mak, maar is er om tien uur de dienst van de Protestantse gemeente in de Dorpskerk van Bloemendaal. Aart Mak is te horen om middernacht, als voorganger in de Volkskerstzang 2015 in Zaandam. De verdere nacht klinkt er veel muziek, met een accent op kerstliederen, en worden teksten gelezen, het geheel gelardeerd met korte verhaaltjes door Liesbeth Dollekamp. In de nacht van 25 en 26 december zal het accent liggen op klassieke muziek met door het programma heen teksten van theoloog/journalist Job de Haan. In de nacht van 27 december zal het programma Après Kerst worden uitgezonden, met muziek en teksten die jong en oud en middelbaar aanspreken. Het thema is: het kerstfeest is voorbij - en wat nu? Op dit moment hebben Yaël D’Haene, Rick Schreuder Goedheijt, Sefanja Jongkind en Henk Exel hun medewerking toegezegd. Ongetwijfeld komen daar nog namen van medewerkers bij. Tijdens de drie nachtuitzendingen is Henk Exel de gastheer. 23 / Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Magazine
Onderweg Een man en een vrouw gaan langs de wegen De lucht is koud, de wind zit tegen Geen Dickens-sfeer, geen welbehagen En af en toe hoor je haar vragen Met zachte stem Is het nog ver naar Bethlehem? Ja, het is nog ver naar Bethlehem.
Opnieuw een jaar van vluchtelingen Die schamel langs de wegen gingen Opnieuw een jaar van oorlogsrampen Van hongersnoden en van kampen en requiem Is het nog ver naar Bethlehem? Ja, het is nog ver naar Bethlehem.
Van de verloren Hof van Eden Naar de onmogelijke vrede. Zo trekt de mens over de wegen Met haar en hem Is het nog ver naar Bethlehem? Ja, het is nog heel ver naar Bethlehem.
Dick en Corrie Koning-Schild
Radio Bloemendaal Kerk Zonder Grenzen Kerkplein 20, 2061 JD Bloemendaal T: 023 - 7370098 e-mail:
[email protected] www.radiobloemendaal.nl www.kerkzondergrenzen.nl