A4_Lemniscaat 04_Opmaak 1 13-05-13 17:39 Pagina 1
krant voor cliënten van Lievegoed Jaargang 9, nummer 15, mei 2013
aandacht gastvrijheid ontmoeten ontwikkelen
Ik vroeg me af wie ik zou kunnen interviewen over de vier kernwaarden van Lievegoed. Het antwoord was natuurlijk Mark Reitsma: hij is de motor achter deze waarden. Mark noemde zelf de term aanstichter. Ik had een boeiend en inspirerend gesprek met hem over de kernwaarden. Hij is de kartrekker van de kernwaarden, een naam die mij meer aanspreekt dan aanstichter. Heel levendig en enthousiast vertelt hij er verder over op pagina 2.>>>
A4_Lemniscaat 04_Opmaak 1 13-05-13 17:39 Pagina 2
De kernwaarden zelf zijn geboren in mei 2012 in een hotel in Basel. Voor het ontwikkelen ervan en om inspiratie op te doen, is het managementteam in die periode naar Dornach en Freiburg geweest.
in die periode naar Dornach en Freiburg geweest. Ze hebben daar collega-instellingen bezocht. En in dat hotel kwamen dus de vier woorden gastvrijheid, aandacht, ontmoeten en ontwikkelen. En Mark had onmiddellijk het gevoel ‘yes, dit zijn ze’. In de manier waarop hij dat aan het vertellen was, kon ik het bijna meevoelen. Na een aantal dagen er intensief mee bezig geweest te zijn in een gezamenlijke sfeer kwamen ineens die vier woorden. Hij heeft ze even een paar weken met rust gelaten en daarna had Mark nog steeds het gevoel ‘dit zijn ze’. En dus zijn er verdere inhoud en een beschrijving aan gegeven, zijn er bijeenkomsten voor medewerkers georganiseerd en daarna zijn ze in gebruik genomen.
Mark als bestuurder Mark is sinds een aantal jaar bestuurder van Lievegoed. Hij is gekomen in een tijd dat Lievegoed in een crisis verkeerde; zijn taak was om die te bezweren en dat is gelukt. Eigenlijk was hij van plan om hierna met zijn boot te gaan varen, maar Lievegoed en de antroposofie hebben hem zó gepakt dat hij nog is gebleven als bestuurder. Hij wil nu meer bestendigheid voor de toekomst van Lievegoed en hij vindt de drieluik van psychiatrie, verslavingszorg en gehandicaptenzorg echt geweldig en uniek.
Onderscheidend Bij het ontwikkelen van deze kernwaarden is niet gekeken naar de kernwaarden van andere instellingen. Daar wordt vaak gesproken over resultaatgericht zijn, specialistisch zijn. Maar de Lievegoed wil zich juist onderscheiden van die andere instellingen.
Ontstaan van kernwaarden Hij is anderhalf tot twee jaar geleden begonnen met het plan van de kernwaarden, passend in een groter geheel van identiteit vormen en profilering van Lievegoed. Dit alles ook in het kader van marketing. De film ‘Je bent meer dan je denkt’ en de vernieuwde website passen hier ook bij. Mark vindt dat Lievegoed trots mag zijn op zichzelf en dat ook mag laten zien. Net als de pauwen die op het terrein in Bilthoven rondlopen.
Het ontwikkelen van deze kernwaarden is een hele reis geweest en een mooi en intensief proces. Er zijn in dit proces ook kernwaarden verworpen. Als ik Mark daar vraag dieper op in te gaan, zegt hij: “Gastvrijheid is een kernwaarde die veel reactie oproept. Er wordt gezegd: ‘dit hoef je toch niet apart te noemen, want gastvrij zijn we toch altijd’. Een psychiater zei: ‘hier kan ik me niet altijd aan
De kernwaarden zelf zijn geboren in mei 2012 in een hotel in Basel. Voor het ontwikkelen ervan en om inspiratie op te doen, is het managementteam
2
A4_Lemniscaat 04_Opmaak 1 13-05-13 17:39 Pagina 3
De kernwaarde ontmoeten komt ook veel voor, ontmoetingen zijn er namelijk overal, op diverse plekken en tussen verschillende mensen bijvoorbeeld. Ontmoetingen met cliënten, therapeuten, receptionistes, verpleegkundigen. Ook ont-moeten past hierbij. Het woord moeten niet meer gebruiken, maar in plaats daarvan willen of mogen. De laatste kernwaarde, ontwikkelen, vindt Mark ook weer erg antroposofisch. “Iedereen in de organisatie is zich aan het ontwikkelen. Dit komt terug in opleidingsplannen en functioneringsgesprekken. Hier kan wel een spanningsveld ontstaan.
houden want ik kan niet altijd gastvrij zijn. Soms moet ik juist mensen op hun eigen verantwoordelijkheid wijzen en ze juist minder helpen.’ Maar bij doorpraten blijkt dit juist óók onder gastvrijheid te vallen, als je dat maar duidelijk aan de cliënt aangeeft. Verder zit gastvrijheid in veel kleine dingen, zoals koffie aanbieden in de wachtkamer of elkaar begroeten in de gang.”
De organisatie wil natuurlijk dat iedereen goed functioneert terwijl een ontwikkeling soms met horten en stoten verloopt.” De discussie is geopend De kernwaarden zijn vooral voor intern gebruik, er moet blijvend aandacht aan worden besteed. Ze roepen sowieso veel discussie op. “Het benoemen van kernwaarden brengt ook een risico met zich mee. Je geeft er woorden aan, je kunt er op worden aangesproken, anderen willen het anders noemen, het roept reacties op. Er zullen ook mensen zijn die de kernwaarden niet aanspreken.” Maar Mark vindt dat een instelling zonder kernwaarden een ziel en voeding mist. “En”, zegt Mark, “die discussies zijn juist spannend.”
Samenhang in waarden De kernwaarde aandacht is voorwaardenscheppend voor de andere drie. Mark vindt deze ook het meest bij de antroposofie passen. Aandacht voor de mens, aandacht voor de omgeving, aandacht voor de gebouwen. Mark is heel blij met de kernwaarden. Hij vindt ze ‘dikke winst’. Ze maken de discussie los en dat is de bedoeling. Dat er over gesproken wordt: hoe ga je met elkaar om, welke bejegening is er? “Het is ook de bedoeling dat mensen er elkaar op aanspreken. En dat gebeurt op dit moment wel.”
Belinda de Jong
3
A4_Lemniscaat 04_Opmaak 1 13-05-13 17:39 Pagina 4
Een prettig gesprek over
gastvrijheid en meer
Toen Anja Metselaar voor het eerst van de Lievegoedkernwaarden hoorde, was haar spontane reactie: “Gastvrijheid….dat spreekt toch voor zich?!” Anja Metselaar is medisch-secretaresse op de locatie in Bilthoven. Zij werkt voornamelijk voor psychiater Alleman en de medewerkers van de polikliniek.
De medewerkers van het medisch-secretariaat en de receptie worden getraind in de omgang met cliënten. Een enkele keer wordt een cliënt verbaal of fysiek agressief. “We oefenen dan met rollenspellen: hoe kunnen we reageren op verdriet, angst en boosheid? Tot waar kunnen we met de cliënt ‘meegaan’? Soms is een cliënt erg verdrietig of gespannen. Het is een hele stap om hulp te zoeken, te erkennen dat je hulp nodig hebt. Vaak helpt het iemand aan te spreken op zijn gezonde kant. Een praatje in de wachtkamer te maken als je een cliënt wat langer kent.”
Het contact met Lievegoed begint voor een cliënt bij de receptie en het medisch-secretariaat. “We stellen iemand zoveel mogelijk op het gemak. Bieden het spreekwoordelijke kopje koffie aan. Als een cliënt wordt ingeschreven, is Anja of een van haar drie directe collega’s, al gauw een uur met de cliënt bezig. Regelgeving vanuit de overheid en zorgverzekeraars, maakt dat er een groot aantal gegevens moet worden vastgelegd. Dit wringt vaak met de gastvrijheid die Lievegoed wil uitstralen.
Betrouwbaar zijn is voor Anja en haar collega’s van het medisch-secretariaat, een belangrijk aspect van aandacht. “Als we tegen een cliënt zeggen: ‘U wordt door ons teruggebeld’ dan bellen we ook terug.”
Betrouwbaar zijn is voor Anja en haar collega’s van het medisch secretariaat een belangrijk aspect van aandacht.
4
A4_Lemniscaat 04_Opmaak 1 13-05-13 17:52 Pagina 5
Respect in de ontmoeting met de cliënt zit in simpele details. “Wij spreken de cliënt aan met u. Zeker in het eerste contact en vaak blijft het u.” De werkdruk is de afgelopen jaren merkbaar toegenomen. Anja noemt de invoering van de zorglijnen, de overgang van papieren dossiermappen naar het EPD en de verhuizing van de verslavingszorg als enkele van de factoren voor deze toename. Het is ondoenlijk geworden iedereen, personeel en cliënten bij naam te kennen. “Wel proberen we te voorkomen dat we alle contacten, vooral de interne, per e-mail afdoen. Als het kan spreken we een collega persoonlijk. We bellen of kloppen even aan.” Sinds oktober vorig jaar zorgt het medisch-secretariaat voor het verslag van het Bijzonderhedenoverleg op de Lievegoed Kliniek. “Dit vergroot onze betrokkenheid bij de dagelijkse praktijk op de kliniek, cliënten en collega’s.” Voor introductie van de kernwaarden zijn speciale bijeenkomsten voor het personeel georganiseerd. “Die middag was inspirerend. Een inhoudelijke verdieping van dat waar we als Lievegoed voor staan. Een ‘alle neuzen dezelfde kant op’gevoel, goed voor de onderlinge band.” Volgens Anja is er behoefte aan een voortzetting van wat er met deze bijeenkomsten is ingezet. “Zoiets als de Lievegoedlezingen die in de begintijd van Lievegoed, toen nog Bernard Lievegoed Kliniek, werden gehouden. Vrij toegankelijk voor iedereen, verwijzers bijvoorbeeld.” Aan het einde van het behandeltraject van een cliënt zorgt het medisch-secretariaat voor de administratieve afwikkeling. “Er gaat een ontslagbrief naar de verwijzer. De zorgverzekeraar krijgt bericht. We zijn dan trots op Lievegoed als we zien hoe een cliënt vooruit is gegaan, sterker is geworden. En de gezonde kanten van zijn persoon verder heeft ontwikkeld.” Volgens Anja biedt de antroposofische zorg van Lievegoed een meerwaarde. “Het antroposofische met zijn euritmie en kunstzinnige therapie geeft voeding aan de ziel.” Frieda van der Poel Marian Kruithof
5
A4_Lemniscaat 04_Opmaak 1 13-05-13 17:39 Pagina 6
Het vieren van een jaarfeest geeft een telkens terugkerende vreugde, herkenning en houvast en voeding voor de innerlijke mens. In de tijd rond een jaarfeest stap je even uit het patroon van het dagelijkse leven. Daarom ook in deze Lemniscaat een achtergrondverhaal over het eerst komende jaarfeest.
Sint Jansfeest (Sint Johannesfeest) Op 24 juni wordt de geboortedag van Johannes de Doper gevierd. Zoals bij veel christelijke feesten is ook deze viering gekoppeld aan een veel ouder feest, de midzomerzonnewende. Dit feest heeft een traditie van duizenden jaren en markeert de langste dag. Op veel plaatsen in Europa wordt dit nog gevierd. Het is het begin van een nieuwe fase, zowel in de natuur als in de menselijke ziel.
warmte en energie. Het maakt enthousiast, is gezellig, het geeft een behaaglijk warmte en een gevoel van saamhorigheid. Kenmerk van het element vuur is het vermogen tot transformatie. Uit het oude (hout) kan het nieuwe (warme, licht, as) ontstaan. Door warmte kunnen we ons verbinden met onszelf en ons ik ervaren. Johannes de Doper Johannes de Doper, Sint Jan werd een half jaar eerder dan Christus geboren, op 24 juni. Johannes was degene die de mensen maande tot inkeer te komen en hun houding te veranderen omdat de komst van Christus nabij was. Hij doopte de mensen tot christen door onderdompeling in het water van de Jordaan. Hij is de voorbereider geweest die tot de mensen sprak, zodat er een wending in menselijke gedachten en ook in de tijdsgeest kon plaatsvinden. Je kunt niet altijd blijven groeien, bloeien en zorgeloos genieten. Er komt een moment dat deze krachten gewend moeten worden, naar binnen gericht, teruggehouden dienen te worden. Wees niet te snel in je oordeel, laat de warmte je hoofd niet verhitten. Kortom de St. Janstijd betekent dat het opletten geblazen is; verlies jezelf niet.
Verandering op komst In de natuur is de sprankelende frisheid van de lente voorbij. De zon heeft haar hoogste punt overschreden. Het blad aan bomen en struiken wordt groener, steviger en de vruchten gaan rijpen. De ziel van de aarde is helemaal uitgeademd. Wij bewegen als mens mee in dit ritme. In deze tijd van het jaar worden we uitgedaagd om onszelf niet helemaal te verliezen, om wakker en bewust te blijven. Te beseffen dat er een verandering op komst is, dat we alle ervaringen van de zomertijd mee nemen en ons richten op een inkeer naar de midwintertijd. Zodat we met de midwinterzonnewende in onszelf een nieuwe geboorte van licht tot stand kunnen brengen. Vuur Op talloze plaatsen in Europa worden er nog op 24 juni Sint-Jansvuren ontstoken. Dit gebruik stamt uit voorchristelijke tijden. Men kende aan het vuur een reinigende werking toe en ook de boze geesten konden erdoor worden verjaagd. Sprong men door de vlammen van het vuur, dan was dat om ongeluk en ziekten te overwinnen voor het komende jaar. Bij het St. Jansfeest is er vaak op vrije scholen een groot vuur waaromheen de kinderen en de volwassenen zingen en dansen. Vuur is een bron van licht,
6
A4_Lemniscaat 04_Opmaak 1 13-05-13 17:39 Pagina 7
Interview met een cliënt die begin dit jaar opgenomen was in de Lievegoed Kliniek Wat denk je dat de nieuwe kernwaarden van Lievegoed zijn? Ik denk dat er iets in staat over de antroposofische fenomenologie en ik hoop dat regie over eigen leven er in staat.
ontwikkeling. Verder, maar dat is zeker ook een persoonlijk punt van mij, heb ik liever een meer coachende begeleiding dan een betuttelende. Ik heb graag de regie over mijn eigen leven en hoef geen ongevraagde adviezen.
Helaas, beide worden niet genoemd. De vier nieuwe kernwaarden zijn: aandacht, gastvrijheid, ontmoeten en ontwikkelen. Heb je hiervan gehoord tijdens je opname? Nou nee, eigenlijk niet.
Wat merk je of heb je gemerkt van gastvrijheid? Hier heb ik niet zoveel op aan te merken. Deze is zeker aanwezig. Ik voel mij welkom in de kliniek. De ontvangst is ook goed. Je wordt goed geïntroduceerd in de groep, je krijgt een rondleiding. Alle nieuw opgenomen cliënten krijgen een gastvrouw/heer. Dit is soms niet helemaal goed geregeld. En soms is er wel chaos door alle veranderingen.
Laten we ze alle vier eens langs lopen. Wat merk je of heb je gemerkt van aandacht? Aandacht is zeker aanwezig, maar alleen zoals zij het willen aanbieden. Ik vind het nogal eenzijdig. Er wordt vaak gezegd ‘zo is het beleid nu eenmaal’. Als ik heel eerlijk ben, mis ik toch wel de oude antroposofisch geschoolde verpleegkundige. De meeste verpleegkundigen zijn niet meer antroposofisch geschoold en het is nogal een verschil of je antroposofisch geschoold bent of dat je niet onwelwillend tegenover de antroposofie staat. Er zijn op de afdeling een hoop regels waarvan ik me het nut afvraag. Hierin mis ik zeker een stuk
En ontmoeten, wat merk je daarvan? Er zijn inderdaad veel ontmoetingen in de kliniek. Soms komt er wel een wollig verhaal. En raar is dat het schoonmaakpersoneel bijvoorbeeld geen contact mag maken met de cliënten, terwijl je elkaar wel gewoon ontmoet. En voor deze kernwaarde geldt net als voor de laatste, ontwikkelen, dat ze lastig zijn tijdens een opname die stabiliseren tot doel heeft. Het is dan allemaal erg afgekaderd. En alle regels botsen wat mij betreft met ontwikkelen. Je moet als cliënt goed weten hoe het werkt tijdens een opname. Maar ik ben wel heel blij met de Lievegoed en deze opname plek. Mag ik nog een toevoeging doen? Tuurlijk mag dat. Schrijf duidelijk op de website dat het doel van een opname vooral stabilisatie is en dat de therapieën vooral snuffeltherapieën zijn. En stabilisatie betekent dus weer ritme krijgen, verzorging en eventueel instellen op medicatie. En ik vind zelfbesef en zelfsturing erg belangrijk. Belinda de Jong
7
A4_Lemniscaat 04_Opmaak 1 13-05-13 17:39 Pagina 8
De vier kernwaarden van Lievegoed Een interview met Josée Niekus, kunstzinnig therapeut
Josée Niekus werkt bij Lievegoed verslavingszorg, locatie Witte Hull en AanZet in Zeist. Zij is hier kunstzinnig therapeut en daarnaast ook mentor van verschillende cliënten die hier het programma volgen. Wij hebben aan Josée een aantal vragen gesteld over de vier kernwaarden die in september 2012 zijn geïntroduceerd. Marian Kruithof is al aanwezig op het moment dat ik kom aanfietsen. De zon schijnt, de vogeltjes fluiten en het is stil buiten. Het is tijd voor het middageten dat door de bewoners zelf wordt klaargemaakt met groenten uit eigen tuin. Daarna is er een uurtje rust, dit geeft Josée de gelegenheid met ons in gesprek te gaan. In het huis Aanzet is het wat rommelig door de verhuizing. Wel heeft Josée gezorgd voor een kamer om rustig te kunnen praten. Marian heeft een papier met daarop de vier kernwaarden in een notendop. Deze zijn aandacht, gastvrijheid, ontmoeten en ontwikkelen.
en werden met elkaar gedeeld. De dag werd afgesloten met samen muziek maken, waarin wij elkaar als collega’s ook op een muzikale manier konden ontmoeten. ‘s Avonds was er gelegenheid om met elkaar te eten. Een middag en avond als deze zijn waardevol en zeker voor herhaling vatbaar.”
Kun jij je nog herinneren dat de vier kernwaarden werden geïntroduceerd bij Lievegoed? “Dit moet afgelopen zomer geweest zijn, rond september. In die periode werden deze kernwaarden gepresenteerd door Mark Reitsma, algemeen bestuurder van Lievegoed. Ik ben naar een bijeenkomst geweest die gewijd was aan deze kernwaarden, Jacobine Geel presenteerde deze middag.”
Kun je ons vertellen hoe je deze kernwaarden in je werk toepast? “Zelf pas ik deze normen en waarden in ieder geval toe in mijn werk. Dit is voor mij vanzelfsprekend. Wat ik zo mooi vind aan de vier kernwaarden is dat die nu helder en concreet op papier staan, waardoor ze nog eens onder de aandacht gebracht worden.” Merk jij verandering sinds de invoering van de kernwaarden? “Wat ik vooral heb gemerkt is dat er veel enthousiasme was onder collega’s op die bijeenkomst: het was voelbaar. Leuk om op deze manier je collega’s te ontmoeten, samen te werken en ideeën uit te diepen.
“De middag bestond uit workshops met verschillende collega’s uit het hele land, er werd in groepjes samengewerkt. Vragen als: wat hebben jullie nodig op de werkvloer om de kernwaarden te implementeren? En wat houdt dit persoonlijk voor je in? Alle kernwaarden kwamen op deze manier aan de orde
8
A4_Lemniscaat 04_Opmaak 1 13-05-13 17:39 Pagina 9
De vier kernwaarden zie je overal terug, gedurende het hele programma.
er tenslotte om in balans te komen en de ‘Ik-kracht’ te versterken.”
Jammer is dat er geen follow up is geweest. Daarna is er alweer zoveel gebeurd dat het verwatert, de energie van die middag raakt op de achtergrond. De vraag is dan ook: hoe houd je dit vast?”
Ten slotte vragen wij Josée of alle mooie ideeën rondom de kernwaarden haalbaar zijn, zeker gezien alle bezuinigingen van tegenwoordig. ”Ik denk dat het zeker haalbaar is, het is wel jammer dat er steeds meer wordt weg bezuinigd. Maar nu hebben we met inzet van het hele team een mooi programma samengesteld waarbij iedereen een plaats kan hebben. Met drie leefgroepen, twee op de Witte Hull, de zorglijnen veranderen en accepteren. Op AanZet één, waarbij alle 3de fasers in één huis samenleven (samen ontwikkelen naar re-integratie) en dan nog een ambulante groep die twee keer in de week naar de Krakelingweg komt voor dagbesteding.”
Kun je voorbeelden noemen waarin jij de vier kernwaarden terugziet in de praktijk? “In een antroposofische instelling zoals deze wil je een onderscheid maken ten opzichte van andere klinieken. En hoe doe je dat dan? We hebben onder andere de vier kernwaarden als basis gebruikt om een nieuw programma te bouwen, er zijn nu drie leefgroepen. De vier kernwaarden zie je overal terug, gedurende het hele programma. Dat begint al bij de aankomst van de cliënt (gastvrijheid), tijdens de werkgebieden, therapievormen, verschillende themagroepen en individuele gesprekken. Er is aandacht, een ontmoeting waardoor een cliënt wordt gezien. Wat ook weer ontwikkeling betekent.”
Tijdens het interview ontwikkelen zich allerlei ideeën en wisselen we van alles uit. Dit is mooi om te zien, zeker gezien de kernwaarden van Lievegoed waarin het ook gaat over persoonlijke aandacht, gastvrijheid en de ontmoeting met elkaar om ook daarin te mogen groeien en ontwikkelen.
Zijn deze kernwaarden voor jou een reden geweest om binnen Lievegoed te willen werken? “Daar heb ik niet zo bewust bij stilgestaan, maar wat ik hier prettig vind is dat ieder persoon die hier binnenkomt met respect wordt behandeld. Dat een ieder gezien wordt als mens.”
Als het aan Josée lag, zouden de kernwaarden beginnen met gastvrijheid. Ze doet dan ook een belofte om de volgende keer op koffie en taart te trakteren. Hier komen wij nog op terug, Josée! Daarna bedanken wij haar en kijken uit naar de volgende ontmoeting! Het was een fijn gesprek.
Intussen wordt Josée steeds enthousiaster over het onderwerp, er wordt duidelijk van binnen weer een vlammetje aangewakkerd! Vragen en antwoorden zijn niet meer duidelijk te onderscheiden en we hebben meer een uitwisseling van gedachten, waarin Josée een koppeling maakt met het vierledig mensbeeld vanuit de antroposofie. Josée: “Dit is namelijk ook een fundament voor je hele zijn als mens, dat wil ik uitdragen aan de cliënten die daarmee verder kunnen in hun ontwikkelingsweg. De basis leggen voor een verder leven. Het gaat
Petronella Molemaker Marian Kruithof
9
A4_Lemniscaat 04_Opmaak 1 13-05-13 17:39 Pagina 10
Wisseling van de wacht
Nico Engelaer heeft als ondersteuner van de Cliëntenraad en het CBB afscheid genomen op 11 januari, na bijna 10 jaar trouwe dienst.“Zijn eerste cliëntenraadsvergadering was in november 2003”, aldus Renée de Monchy die zich dat herinnert. Iet Dalewijk is hem opgevolgd.
Even voorstellen: Iet Dalewijk Als nieuwe ondersteuner van de DCR en het CBB ben ik begonnen met me te oriënteren en te verdiepen in Lievegoed om het wie, wat, waar, hoe en waarom te ontdekken. De oriëntatiefase is nog niet afgerond, ik voeg me stapsgewijs in als ondersteuner van de DCR en het CBB, in de organisatie, als wie ik ben en met wat ik meebreng. Zoals levenservaring, werkervaring en knowhow opgedaan in de GGz bij onder andere de Querido Stichting in verschillende functies en als HBO docent aan de HVA, beiden in Amsterdam. Naast het werk voor Lievegoed begeleid ik groepen op het gebied van persoonlijke ontwikkeling, waar zingeving en spiritualiteit en hoe dat vorm te geven in het alledaagse, belangrijke thema’s zijn. In het niet- werkend leven is één van mijn passies beeldhouwen en er wordt al vele jaren met plezier gehakt in marmer en andere steensoorten. Daarnaast zijn lezen en tuinieren geliefde bezigheden en ik vind het fijn om wandelend of fietsend in de natuur te vertoeven. Ook vind ik het fijn om naar Italië te rijden, waar mijn dochter woont.
“We hebben veel meegemaakt en veel bereikt met elkaar in de jaren die achter ons liggen. Ik heb het werk met veel plezier gedaan en kijk nu uit naar een nieuwe periode waarin ik, net als mijn vrouw, met pensioen ga en we samen kunnen genieten van onze vrijheid.”, zei Nico tijdens de feestelijke lunch ter ere van zijn afscheid op 11 januari, waarop hij het stokje doorgaf aan Iet: “Voor mij is het een mooie uitdaging en ik zal mijn best doen om een waardig opvolger te zijn van Nico.” Het was een gezellige afscheidslunch met toespraakjes, cadeaus en bloemen waarbij de voltallige DCR, Renée de Monchy (CBB), Age van der Veer (directeur Lievegoed GGz) , Angelique Blauw (directiesecretaresse)en de nieuwe ondersteuner van de partij waren.
Ik hoop jullie spoedig te ontmoeten bij werkbezoeken van de DCR, andere bijeenkomsten of gelegenheden.
10
A4_Lemniscaat 04_Opmaak 1 13-05-13 18:14 Pagina 11
De vier kernwaarden; het thema van deze Lemniscaat Het werk waar Lievegoed voor staat is: werken met mensen, werken voor mensen,werken met elkaar. Het is “mensenwerk” en dat blijft het ook en de meeste werkers zijn “mensenmensen”. Bij de vier kernwaarden gaat het over woorden die waarden uitdrukken waar Lievegoed in de onderlinge bejegening en ontmoeting van elkaar, met elkaar extra aandacht aan wil besteden. Deze waarden vormen de kern van ons omgaan en handelen met elkaar. De kernwaarden zijn: aandacht, gastvrijheid, ontwikkelen en ontmoeten. Als nieuwkomer kijk ik om me heen wat er van te herkennen valt in de praktijk en hoe er zelf vorm aan te kunnen geven. Zo mijmerend over de kernwaarden merk ik dat associaties met en interpretatie van de woorden een belangrijke rol spelen. Ook maken de woorden in je los dat je je gaat afvragen welke waarden je er aan toe zou willen voegen, bijvoorbeeld in mijn geval: respect en verbinding. Zo zullen vele lezers hun associaties en interpretaties hebben en ook de behoefte er waarden aan toe te willen voegen.
Aandacht: belangstelling -
met aandacht naar iemand luisteren, geïnteresseerd zijn in het wel en wee. aandachtig je werk doen, bij de les zijn, met overgave. je energie richten, focussen, op wat je doet.
Ontmoeten: iemand tegenkomen -
ont-moeten, je mag jezelf zijn, je mag minder moeten, zoals ont-haasten = minder haasten = meer aandacht voor je ontmoeting, ook voor aandacht is het vaak nodig om je te onthaasten.
Ontwikkelen: ontvouwen -
ont-wikkelen, de doekjes eraf halen, niet in-wikkelen, steeds dichter zijn bij wie je bent of wilt worden, als een knop die bloem wordt .
Gastvrijheid: met open armen ontvangen -
kom maar, voel je op je gemak, we delen met je. het geven en ontvangen als een cirkelende energie beleven.
Het is een beetje een mijmering, als een breikous met verschillende kleurtjes en wolletjes geworden. Ik hoop dat het de lezers inspireert om ook te mijmeren over de kernwaarden endat met anderen te willen delen. Heel graag je e-mail naar: clië
[email protected] Graag tot ziens en tot de volgende keer. Iet Dalewijk
11
A4_Lemniscaat 04_Opmaak 1 13-05-13 17:39 Pagina 12
Bijzondere expositie bij Meesterwerken in Haarlem Kunstuitleen Meesterwerken in Haarlem opende op 2 mei een expositie in samenwerking met Lievegoed. Kunstenaars die hun eerste stap zetten in het kunstenaarschap, tonen hun werk. De kunstwerken zijn gemaakt door mensen uit één van de woonvoorzieningen van Lievegoed en zijn tot en met eind juni te zien bij Meesterwerken.
Kunstuitleen Meesterwerken, Kleine Houtweg 13 in Haarlem
Iedereen is van harte welkom!
Van het CCB
zich geen tweede keer aan dezelfde steen te stoten, maakte ik keer op keer dezelfde fout. In mijn geval betreft ’t niet alleen in 't hulpverleningsjargon geheten, een verslaving.
Het volgende station ‘Het volgende station is station Meppel, herstel Zwolle en deze trein rijdt nog verder naar Groningen via station Hoogeveen, Assen, herstel, station Meppel, Hoogeveen (…).’ Een tijdje had ik nagedacht te reageren op de uitnodiging van Renée de Monchy (CCB) om te schrijven over ‘herstel’. Maar hoe dieper ik er over nadacht, hoe groter het raadsel werd. Want wat is dan herstel? En hoe zit dat dan met mijn herstel?
et tu bois cet alcool brûlant comme ta vie ta vie que tu bois comme une eau-de-vie Apollinaire Word ik een ezel? Ik was al een ezel, een verslaafde ezel! Keer op keer stootte ik mijn hoofd tegen dezelfde steen tot ik niet meer beter wist dan dat: een automatisme. Automatisch liep ik keer op keer naar die steen om m'n hoofd te stoten. Hoe dat te herstellen? Een ander pad, andere automatismen! Andere automatismen erin slijpen en weer wennen. Makkelijker gezegd dan gedaan, maar in ieder geval geconstateerd, dankzij een zich vergissende conducteur. Op naar het volgende station!
De zich vergissende, maar zich ook weer herstellende conducteur, heeft zonder 't zelf te beseffen enigszins een licht doen laten schijnen over de vraag wat herstel nou eigenlijk is. Zo gezien is herstel een fout maken of eigenlijk een vergissing en die te corrigeren met datgene wat wél juist is. Opeens weet je het. Ik word een ezel! Daar waar de ezel en ook de conducteur een fout begaan, zich herstellen en althans proberen
Roger van Nuys
Colofon: Lemniscaat is een uitgave van de cliëntenraad divisie GGz van Lievegoed. Redactie: Belinda de Jong, Marian Kruithof en Frieda van der Poel (eindredactie). Contact: ✉ clië
[email protected] of
[email protected]. ☎ 030-2255537 of 06-21131443. Voorzitter: Marian Kruithof ☎ 036- 5362886. Ondersteuner: Iet Dalewijk ✉ clië
[email protected] Aan dit nummer werkten mee: Iet Dalewijk, Judith Evers, Petronella Molemaker, Renée de Monchy. Vormgeving: Ed van Spall Grafische Vormgeving, www.vanspall.org. Druk: Drukkerij Livo, De Bilt.
12