TURKSE GASTVRIJHEID IN BELGIE

TURKSE GASTVRIJHEID IN BELGIE 35e jaargang - 2e trimester 2015 - 3-maandelijkse uitgave - P509677 - Afgiftekantoor 9099 Gent X - Neos vzw, Willebroekkaai 37, 1000 Brussel

Neos Magazine 040.indd 1

1/06/15 23:09

Benieuwd naar de toekomst? Welkom op energiemorgen.be

15061_ADV_KitoInTheFuture_203x280_2_NL.indd 1 Neos Magazine 040.indd 2

11/05/15 14:07 1/06/15 23:09

5 14:07

VOORAF Al vakantieplannen? Indien niet, dan kunnen we u van harte Turkije aanbevelen. Een warm, gastvrij en ongelofelijk divers land, zowel wat natuurpracht als cultuurschoon betreft. Bent u toch niet geneigd om ons land te verlaten, dan kan u de cultuurschatten van Turkije dit najaar in België ontdekken. De • staat immers in het teken feesteditie van Europalia van dit land dat als een bruggenhoofd fungeert tussen oost en west. Op zoek naar de meest bekende Turk in ons land, komen we al snel uit bij een vrouw. Meyrem•Almaci hier geboren in een Turks gastgezin legt de brug tussen België en Turkije maar laat zich daar niet op vastpinnen. Ze beet zich vast in het bankendossier en is momenteel de welbespraakte voorzitster van de partij Groen. Turkije aan de Leie of Mechelen aan de Tigris: in verschillende Vlaamse steden vind je een gemeenschap van Turkse migranten. Wij zochten één • (een specifieke groep op: Assyriërs uit Hassana dorp in Turkije) die een nieuwe plek vonden in Mechelen. Bioloog Dirk Draulans ontleedt voor ons het fenomeen ‘mens’ en de redenen waarom we al dan niet voor elkaar zorgen. Een boeiend stuk evolutiegeschiedenis. Culinair gaan we op zoek naar de geheimen van de verfijnde Turkse en oosterse keuken en we laten ons inwijden in de kunst en betekenis van hennatattoos. • Zorg houdt ook onze aandacht vast in dit nummer: zorg voor baby’s en peuters, de nieuwste technologieën in de thuiszorg en de ‘verkleuring van de vergrijzing’. Voelen ouderen met een migratieachtergrond zich wel thuis in onze woonzorgcentra en wat kunnen Vlaamse ouderen en allochtone zorgverleners van elkaar leren? • Door de herdenkingen van WOI staat de klaproos volop in de belangstelling. Wij onderzochten de rijke symboliek achter deze broze bloem. Veel leesplezier! Grete Hoofdredacteur


P24

P6

P29

P36

P10

1/06/15 23:10

4 SAMENLEVEN Regenboogrusthuis Niet toevallig koos Christer Fällman de naam Regnbågen (Regenboog) voor het rusthuis dat hij opstartte. Het is immers het eerste Zweedse rusthuis voor holebi- en transgendersenioren. Eenzaamheid, discriminatie en isolatie zijn de grootste bekommernissen van oudere holebi’s. Dat wijzen internationale en Vlaamse enquêtes uit. Volgens Fällman bestaat het gevaar dat oudere holebi’s weer in de kast kruipen. Een aparte wooneenheid geeft hen de geborgenheid van een rustige oude dag, in een veilige omgeving, tussen mensen die elkaar begrijpen.

Dat verdient een bloemetje Wat als er geen poetshulp zou bestaan? We durven het ons gewoon niet in te beelden. We zeggen het ook te weinig aan al die dames en heren die ervoor zorgen dat huis, kantoor, winkel of ziekenhuis er smetteloos bijliggen. 20 juni werd uitgeroepen tot dag van de schoonmaak en poetshulp. De ideale dag om al die harde werkers achter de schermen eens in de schijnwerpers te plaatsen!

Donoren steeds ouder Er zijn in België amper nog orgaandonoren van jonger dan 20. Meer nog: één op de drie donoren is intussen ouder dan 60. Oudere organen betekent ook meer slijtage, vooral voor hart of pancreas. Maar de mindere kwaliteit wil niet zeggen dat transplantaties vaker mislukken dan vroeger, aldus Marc Van der Vennet, transplantatiecoördinator van het UZ Gent. Eén orgaandonor kan tot acht levens redden. Praat met je familie over orgaandonatie en laat je registreren

G d

Ze m va he Hu de bi be ge be Pr kr De we le Op bo

Tijdelijk bijhuis Met de lange wachtrijen voor woonzorgcentra en serviceflats is het niet te verwonderen dat er druk gekeken wordt naar alternatieven. Zo denkt de Vlaamse overheid aan tijdelijke, perfect uitgeruste en mobiele mantelzorgwoningen. De aanbouw wordt op maat ingericht en kan in één dag in de tuin worden geplaatst en… ook weer weggenomen. Zo blijft oma bijvoorbeeld dichtbij, krijgt ze alle zorgen en behoudt iedereen zijn privacy.


1/06/15 23:11

He tie ve de op op

SAMENLEVEN 5 Geboren in de jaren 1890

Geluk lacht je toe in Latijns-Amerika

Best op pensioen in Zwitserland

Ze zijn nog maar met een paar, de mensen die geboren zijn op het einde van de 19de eeuw. En toeval of niet, het zijn allemaal vrouwen. Hun geheim? Voor de ene ligt het in de handen van God, de andere zweert bij rauwe eieren of een vrijgezellenbestaan. Gerontologen stellen dat hét geheim niet bestaat. Voeding is een belangrijke factor maar ook de genen. Praat met 100 eeuwelingen en je krijgt 100 verschillende verhalen. De levensduur in je familie geeft je wel een goede indicatie over jouw levensverwachting. Op de foto: Jeralean Talley (VS) geboren op 23 mei 1899.

Heb je gisteren vaak gelachen? Werd je gisteren met respect behandeld? Heb je iets interessants gedaan of geleerd? Het zijn een paar van de vragen die onderzoeksbureau Gallup stelde aan volwassenen in 143 landen. Uit de antwoorden werd een lijst gedistilleerd van landen waar mensen het vaakst positieve emoties voelen. Bovenaan de lijst allemaal landen uit Latijns-Amerika (Paraguay, Colombia, Ecuador, …). Onderaan bengelen landen uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika. En België? Dat strandt op de 36ste plaats.

De gelukkigste mensen mag je dan wel vinden in Latijns-Amerika, voor een goed leven na je pensioen moet je in Noord-Europa zijn. Dat blijkt uit rapporten van de Wereldbank en de Wereldgezondheidsorganisatie die criteria zoals levensverwachting, belastingdruk, leefmilieu en pensioenfinanciering vergeleek in 150 landen. In de top tien zitten slechts twee niet Noord-Europese landen, NieuwZeeland en Australië. Op één en twee staan Zwitserland en Noorwegen met beide een hoge materiële welstand en prima gezondheidszorgen. België pronkt op plaats 14.

Coca-Cola flesje 100 jaar Het iconische glazen Coca-Cola flesje, hét symbool van vrijheid en ‘happiness’ over generaties heen, bestaat 100 jaar. En dat zonder een spatje sleet op het design, hoewel dat nauwelijks veranderde sinds de eerste dag. Het buikige flesje groeide uit tot misschien wel het bekendste designicoon in de geschiedenis van de moderne consumptie. The Root Glass Company kreeg de opdracht een flesje te ontwerpen dat ‘zo onderscheidend is, dat het op de tast en zelfs in stukjes op de vloer nog meteen herkenbaar is.’ De rest is geschiedenis.


1/06/15 23:12

6 CLOSE-UP

wervelwind aangedreven door verontwaardiging Ze verbaasde vriend en vijand in het dossier van de bankencrisis en staat vandaag aan het hoofd van Groen. Ze is een spraakwaterval die met aanstekelijke energie mensen in beweging brengt, een bruggenbouwer voor een betere wereld. Neos Magazine sprak met Meyrem Almaci, de bekendste Vlaams-Turkse van ons land. Grete Cornelis ‘Vlaamser kan het haast niet’, zo flitste het door mijn hoofd wanneer Meyrem Almaci jeugdherinneringen ophaalt: opgegroeid in een kroostrijk gezin, rebels in de katholieke nonnenschool, wekelijks naar de bibliotheek om vijf boeken te kunnen verslinden, na schooltijd op karateles en naar de badmintonclub, door een vriendin meegetroond naar de scouts,… En toch is ze, als dochter van een gastarbeider, evengoed Turkse. Ze volgde dus ook Turkse les, ging naar de moskee en droeg, tot haar zestiende, een hoofddoek. Wat haar meteen tot bondgenoot van de directrice maakte: ze waren de enige twee op school die hun hoofd bedekten. De brug oversteken Naast de prettige en aanstekelijke energie die ze uitstraalt, valt vooral haar taalgebruik op. Rijk geschakeerd, met treffende vergelijkingen, zonder euh’s of aarzelingen, bijzonder helder geformuleerd, klare taal kortom. ‘Spraken haar ouders ook Nederlands?’ vroeg ik me meteen af. ‘Nee,’ klinkt het met een schaterende lach, ‘die spraken dialect, noemden elkaar ‘meneer’ en ‘madam’ als koosnaampje. Dat Waaslands (Meyrems vader kwam terecht in ‘t Kalf, een gehucht van Sint-Gillis-Waas) stond natuurlijk ver af van het Algemeen Nederlands. En zo werd ik al snel de tolk tussen school en thuis, tussen ouders en officiële instanties.’ Bruggen slaan


tussen twee werelden, het is een metafoor die vaker in het gesprek zal opduiken. ‘Er zijn mensen met een brugfunctie tussen twee werelden, alleen gebeurt het te weinig dat we die brug ook oversteken. Zo herinner ik me levendig een anekdote met het askruisje. In de voormiddag zette de pastoor een zwart kruisje op mijn voorhoofd, dat werd in de middagpauze thuis afgeveegd en in de namiddag op school terug aangebracht. Toen begreep ik er niets van maar later vond ik het leuk thuis dingen uit te leggen over de Vlaamse cultuur en op school over de Turkse.’ En dat uitleggen gaat haar bijzonder goed af. ‘Tja, het is zowat het enige waar mijn echtgenoot het moeilijk mee heeft in mijn familie. Dat we allemaal zo veel babbelen. Nu ja, in een kroostrijk gezin met kinderen die allemaal goed ter tale zijn moet je wel ad rem zijn om je te laten horen. Mijn oudste zus zou verbaal zeker haar mannetje kunnen staan in het parlement’. Branie, geluk en steun Is Meyrem met haar politieke carrière en BV-schap een buitenbeentje in de familie? ‘Ja, toch een beetje, hoewel we allemaal goed onze weg gevonden hebben. Van thuis uit kregen we een belangrijke boodschap mee. Het leven is niet altijd gemakkelijk maar er zijn altijd mensen die het moeilijker hebben. Je moet eraan werken, niet alleen voor jezelf, ook voor anderen. Ik kom uit een gezin

dat behoorlijk strijdvaardig is, met ouders die een groot hart hebben. Ze hebben me altijd geleerd, hoe moeilijk het soms ook gaat, om je zegeningen te tellen. Ik besef maar al te goed dat ik veel geluk gehad heb in mijn leven. Ja, ik heb me samen met m’n zus, toen mijn ouders in Turkije zaten, in het ASO kunnen bluffen. Zo ontsnapte ik aan het voor mij uitgestippelde pad van snit en naad. Maar eenmaal daar kreeg ik de opdracht van mijn vader om ervoor te zorgen dat ik slaagde. Maar dat was geen probleem. Als 15, 16-jarige had ik maar één ambitie: studeren om een goede job te kunnen vinden zodat ik zonder zorgen een kwaliteitsvol leven zou kunnen leven. Wij waren heel gelukkig maar ik herinner me goed dat we het niet breed hadden, dat mijn ouders soms op de poef kochten of geld moesten lenen om rond te komen.’ Die leergierigheid én de herinnering aan financiële zorgen vormen de rechtstreekse link naar Meyrems keuze voor financiële en begrotingsdossiers. Meyrem: ‘Ik heb nu een goed loon maar ik vergeet de situatie van 30 jaar geleden niet. En dat er anno 2015 nog zoveel kinderen in armoede leven is totaal onaanvaardbaar. Plaats dat tegenover het totale gebrek aan moraliteit van enkele grootbanken, dat is gewoon hallucinant. Zij zijn verantwoordelijk voor een heel zware erfenis voor mijn en uw kinderen. Mensen die dagdagelijks ploeteren om arbeid en gezin

1/06/15 23:12

CLOSE-UP 7 te combineren, met daarbovenop soms nog de zorgen voor ouders of het vechten tegen een ziekte of burn-out, zijn de slachtoffers van grootbanken die het land op de rand van de afgrond brachten. Vanuit de verontwaardiging over dat gebrek aan moraliteit wil ik dingen in beweging zetten, zaken uitspitten en het systeem veranderen. Geen boosheid om de boosheid. Het moet concreet worden. Daarom ook die bewuste keuze om fiscale en begrotingsdossiers op te volgen. Als groene word je vaak vastgepind op ‘zachte’ dossiers maar het is bij het vastleggen van de begroting dat de middelen verdeeld worden. Als je daar zit, heb je sleutels in handen om het beleid te sturen in de richting van werkbaar werk, groene energie en levenskwaliteit.’ Grote mond Levenskwaliteit is het tweede woord dat regelmatig opduikt in ons gesprek. Meyrems voelhorens staan op scherp voor de vele signalen die ze opvangt. Ze gelooft niet in de retoriek dat je er met hard werken sowieso komt. Meyrem: ‘Ik ken genoeg mensen die hard werken en het toch niet kunnen bolwerken, financieel of omdat ze met een burn-out kampen. Zo zijn er ook veel allochtonen die even intelligent zijn als ik


maar het toch niet gemaakt hebben. Omdat ze de factor geluk niet hadden of geen figuren die hen steunden zoals mijn familie en sommige leerkrachten met mij wel deden. Mijn branie en grote mond hebben me ook een stuk geholpen maar daar mag het toch niet van afhangen?’

Meyrem Almaci: ‘Succes hangt van méér af dan alleen hard werken.’

Als koning in Turkije Europalia staat dit jaar in het teken van Turkije en het rijke culturele erfgoed van het land dat op het kruispunt van heel wat (oude) beschavingen ligt. Voor het eerst in het gesprek is Meyrem wat schoorvoe-

tend en aarzelend bekent ze ‘Eigenlijk ken ik Turkije niet zo goed. Ik ben hier geboren en getogen, actief in de Belgische politiek, mijn gezin en familie wonen hier. Het is pas nu dat ik het land van mijn ouders ontdek. De Turkse geschiedenis leerde ik in de Turkse school en de moskee en onze gezinsvakanties gingen steevast naar het geboortedorp van mijn vader. In het begin allemaal samen met het minibusje voor twee maanden. Later ging niet iedereen meer mee. Het was ook een dure grap natuurlijk met zoveel kinderen. Als kind was dat fantastisch maar voor een drukke puber viel er niet zoveel te beleven in dat rustige boerendorpje. Er is dus zeker een affectieve band maar het écht ontdekken van de onmetelijke rijkdom van Turkije begint nu pas. Dat geldt voor veel allochtonen. Ze trekken nog wel naar hun streek van herkomst maar van daaruit gaan ze op verkenning naar de rest van het land. Een onmetelijk divers land: zowel cultureel als wat de natuur betreft, van de bruisende hedendaagse metropool Istanbul over de historische wegen naar het Midden-Oosten. In Turkije komen oost en west samen, het is een kruispunt van religies, je vindt er het sterfhuis van Maria, het is de bakermat van onze beschaving. En, het is een heel gastvrije cultuur. Wie er als vreemdeling langskomt,

1/06/15 23:13

8 CLOSE-UP wordt er verzorgd als een koning. Geweld of diefstal tegen vreemdelingen is absoluut not done in de Turkse cultuur die een toonbeeld van gastvrijheid is. Wie honger heeft, krijgt eten; wie moe is, wordt te slapen gelegd. De zoete inval, zo was het in mijn familie, en zo is het nog steeds in ons gezin.’ Vasten Meyrem is moeder van twee kinderen. Wat krijgen zij mee van haar Turkse roots? Meyrem: ‘Ze hebben een Turkse voornaam. Op dat vlak ben ik toch een beetje feministisch. Ze dragen de familienaam van hun Vlaamse vader, dus vond ik dat de voornamen Turks mochten zijn.’ Maar Turks spreekt ze niet met hen. ‘Dat zou een beetje vreemd overkomen. Ze horen en zien me op radio en tv in het Nederlands en dan zou ik thuis met hen Turks moeten praten. De slaapliedjes die ik voor ze zong waren wel in het Turks. Ik hoop dat we dat als gezin toch zullen oppikken en er samen iets mee doen als we Turkije gaan ontdekken. Het is ook zeer grappig als ze via Turkse of Marokkaanse vriendjes vreemde woorden mee naar huis brengen. Voor de rest vieren we alles: het Suikerfeest én Kerstmis.’ Op haar zestiende legde Meyrem de hoofdoek af. En daarmee ook haar geloof? Meyrem: ‘Als kind kreeg ik Koranles en ik deed dat enorm graag. Mijn geloof is vandaag nog steeds mijn morele leidraad: solidariteit, rechtvaardigheid en dat zonder dwang. Je kan iemand anders niet verplichten iets te geloven. Ik hou ook, als enige in ons gezin, aan de vasten. Omdat ik op die manier voeling wil houden met mensen die honger en dorst hebben, mensen die het moeilijker hebben. Dat zelf ervaren is belangrijk, ik test zo ook mijn zelfdiscipline. Dat vasten is bijzonder: fysieke arbeid is lastig maar je bent alerter en beter geconcentreerd, je neemt de ruimte om te bezinnen.’


Allochtone ouderen Neos is een seniorenvereniging die er niet in slaagt allochtone ouderen te betrekken. Hoe erg is dat? Meyrem: ‘Een vereniging moet een open huis zijn. Maar als seniorenvereniging moet je je absoluut niet schuldig voelen als allochtonen de weg niet vinden. Vergeet niet dat de generatie van mijn ouders hun verblijf in België als tijdelijk zagen. Mijn moeder pendelt nu tussen haar

senioren elkaar kunnen vinden. Voor beiden geldt dat zorg zoveel meer inhoudt dan enkel materiële verzorging. Levenskwaliteit van kwetsbare ouderen houdt iedereen bezig. Daar kan je gezamenlijke projecten rond opzetten. De openheid is het belangrijkste, het welkom moet er zijn. en de wil om de brug over te steken. We moeten de bruggen die er zijn benutten.’ Bakfiets Het gesprek loopt op zijn einde. We hebben het nog over het woord ‘allochtonen’ en of dit nu al dan niet moet geschrapt worden. Meyrem: ‘Tja, de term is beladen maar je hebt wel woorden nodig om dingen te kunnen benoemen én ze aan te pakken. Je moet dus alert zijn wanneer en waarom je de term gebruikt.’ Ook het fanatisme van IS en jonge Syriëstrijders komt ter sprake. Meyrem: ‘Het is geen wij-zij-tegenstelling maar een strijd tussen menselijkheid en onmenselijkheid. De angst en verontwaardiging zijn dezelfde voor moslims en niet-moslims. Net zoals de Spaanse inquisitie niet voor het hele christendom stond, staat IS niet voor de islam. We moeten de voedingsbodem voor extremisme wegnemen en bruggen bouwen. Er zijn jongeren die het gevoel hebben dat ze er niet bijhoren. Dat moeten we aanpakken. Dat is een maatschappelijke én individuele verantwoordelijkheid.’

geboorteland en het land waar haar kinderen en kleinkinderen wonen. Door de cultuur van de zoete inval ontmoeten allochtone ouderen elkaar bij de kinderen waar ze inwonen. Maar dat wordt steeds minder evident, de wereld verandert. Dat is hier zo en zelfs in Turkije is het niet meer zoals vroeger. Maar de vele verschillen nemen niet weg dat er ook gemeenschappelijke grond is waar allochtone en autochtone

Rest ons nog enkel foto’s maken. Niet in de drukke Statiestraat, we wandelen naar een van de vele pleintjes die Antwerpen rijk is. Wij te voet, Meyrem met de fiets aan de hand. Een bakfiets, inderdaad. Maar niet zo’n hypergesofisticeerd geval wel een stevige stadsfiets met kinderzitje achterop en houten bak vooraan voor de boodschappen. Het typeert Meyrem Almaci: de mens opnieuw als maat van de dingen.

1/06/15 23:13

W “ a

W in De ka ha we dr ko pij vo

Ka

Va Wi op is w An hij voo rec we me

or

e r

g-

e.

e

an

en

e

m.

Willy de Knipper uit Antwerpen: “Pijnvrij dankzij andullatie!”

PUBLIREPORTAGE

Willy Coolen, beter bekend in Antwerpen als ‘Willy De Knipper’, heeft er een kapperscarrière van een halve eeuw op zitten. De welverdiende pensioenrust dreigde in het gedrang te komen wegens serieuze pijnklachten. Maar Willy vond een oplossing. Kapper in hart en nieren

n.

t

t

‘Ongemakken’ De kappersstiel heeft zijn risico’s. Altijd rechtstaan leidt onvermijdelijk tot schouder-, rug-, spier-, kuit- en voetklachten. Willy: “Je wordt stijf en verkrampt. Je krijgt ook heel wat binnen in je maag, hé. Vooral als mannenkapper. Ja, je moet sterk zijn om het vol te houden”. Bovendien kreeg Willy 20 jaar geleden een zwaar ongeval en zit hij opgezadeld met meerdere hernia’s en artrose. Zijn artrosegraad bedraagt maar liefst 90%. De dokters zeiden : “totaal versleten”, “niks meer aan te doen”, “hopeloos geval”. Mooi vooruitzicht voor je pensioen…

Van zijn 16e tot zijn 65e voorzag Willy jong en oud van een fris kopje op de Oude Korenmarkt nr. 64. Willy is wat je noemen kan een ‘Bekende Antwerpenaar’. Op wandel groet hij constant bekenden: “Ik steek voortdurend mijn hand op, links en Niets te verliezen rechts. Ik ben precies een levende wegwijzer.” Inderdaad, kapper zijn is Op een dag kreeg Willy toevallig meer dan haarknippen. Je bent ook een folder over andullatie in zijn bus. Hij had hier in het verleden reeds over gehoord, maar was er nooit op ingegaan. Andullatie is een vrij recente natuurlijke therapie, gebaseerd op een combinatie van mechanische vibraties en infrarood. Willy dacht: “Ik heb toch niets te verliezen”, en hij bezocht ditmaal prompt een infoweekend.

Onverwachte metamorfose Inmiddels heeft Willy zich ontpopt tot vaste andullatiegebruiker. De transformatie is ronduit spectaculair.

n e-

le

klankbord, confident, toeverlaat.

VERLICHT UW PIJN IN 15 MINUTEN ! aMedisch gecertificeerd aMeer dan 120 000 tevreden gebruikers www.hhp.be


hhpandullatie

“Ik kan terug normaal stappen, de trap afgaan of een bad nemen. Ik neem ook geen pijnstillers of slaaptabletten meer.” Hij kan er niet gewoon niet over zwijgen: “Ik kan terug normaal stappen, de trap afgaan of een bad nemen. Mijn kleren krijg ik moeiteloos aan. En als er iets valt, kan ik het weer zelf oprapen. Ik neem zelfs geen pijnstillers of slaaptabletten meer!” Willy heeft dus een efficiënt middel ontdekt om zijn klachten te bestrijden en mag op beide oren slapen voor zijn toekomstige levenskwaliteit. Hij wil nu met volle teugen genieten van zijn pensioen: internetten, tv, film en om de veertien dagen naar het voetbal. Hij hoopt oprecht dat zijn getuigenis andere mensen in dezelfde situatie over de streep zal trekken om te kiezen voor een leven met minder pijn.

Resultaat na 15 minuten: (ondersteund door medische studies)

Significante pijnvermindering Betere bloedcirculatie Ontspanning en beter slapen

Meer energie

Betere lymfeafvoer

ANDUMEDIC® 3

n Info e s? otie prom ar Bel na 23 3 23 05 5 2

1/06/15 23:13

10 GROEN

DE KLAPROOS

BROZE BLOEM, STERK SYMBOOL GADEGESLAGEN DOOR TIENTALLEN WERELDLEIDERS DWARRELDEN AFGELOPEN NAJAAR HONDERDEN, BLOEDRODE KLAPROZEN TEGELIJK UIT DE BETONNEN HEMEL VAN DE MENENPOORT. DE FRÊLE BLOEM IS NIETS MINDER DAN EEN INTERNATIONAAL SYMBOOL. ZE SIERT HET KNOOPSGAT VAN ZOWAT ELKE BEROEMDHEID. MAAR OP ONZE AKKERS WORDT ZE ZELDZAAM. DE KLAPROOS, EEN BROZE BLOEM MET EEN STERK VERHAAL.

MARIANNE VAN HOE

Ontembare bloem Klaprozen, of papavers, worden wel eens pioniersplanten genoemd. Waar alles dood is en niets meer bloeit, op omgewoelde aarde en vervuilde grond, op verarmde weiden en langs spoorwegen: daar floreert de klaproos. En als je haar ziet, dan meestal in grote getale. Het is die sterke eigenschap én haar ongrijpbaarheid die deze bloem zo


fascinerend maakt. Je kan haar proberen vangen in je tuin, door ze te zaaien op een droge en omgewoelde ondergrond en in de volle zon, maar wees niet verrast als ze honderden meter verder uit de grond schiet. De klaproos gaat namelijk niet zuinig met haar zaadjes om, ze zaait zichzelf enthousiast uit. Haar zaad is bijzonder licht en kan soms kilometers ver meegenomen worden door

de wind. Bovendien kunnen de zaadjes wel vijftig jaar onder de grond verstopt zitten zonder ook maar iets van hun kiemkracht te verliezen. Om dan plots, bij een toevallig straaltje zonlicht, in een mum van tijd te ontluiken. Daarom ook dat er zomaar uit het niets honderden klaprozen op je erf kunnen bloeien. Het lijkt wel alsof de bloem haar rock-en-roll imago nog wat wil versterken door te

1/06/15 23:14

GROEN 11 sterven zodra je haar plukt. Zodra ze getemd wordt, laat ze haar kopje hangen. Het maakt haar één van de sterkste en tegelijk één van de teerste bloemen in onze contreien. Herdenkingscultuur Is het omdat ze rood is als bloed en haar vorm ons doet denken aan een schotwonde? Komt het door haar hoopgevende eigenschap om te bloeien op dode aarde en op die manier een eerste teken van leven te zijn? Of mogen we haar status als herinneringssymbool toeschrijven aan John McCrae en zijn wereldberoemde gedicht ‘In Flanders Fields’? In elk geval is de klaproos uitgegroeid tot hét icoon van de Eerste Wereldoorlog en haar gesneuvelden. Nog steeds worden op 11 november, jaar na jaar door toeristen uit de hele Commonwealth, duizenden klaprozen neergelegd op de graven in onze Westhoek. In de negentiende eeuw had de klaproos echter al een andere, niet zo gek verschillende, betekenis. Ze was het symbool van de slaap.

Papaverveld (Claude Monet)

Slapen als een roos De klaproos mag dan door haar wilde karakter en haar symbolische waarde onuitroeibaar geworden zijn, ze zorgt helaas ook voor heel wat ellende. Het papaverras is namelijk de voortbrenger van opium, en dus ook van heroïne en verslaving. De verdovende eigenschappen van de frêle rode bloem zijn al eeuwen gekend. Hypnos, de Griekse godin van de slaap, kreeg de klaproos als attribuut. De Kelten gebruikten het sap van de roos dan weer om huilende baby’s makkelijker in slaap te krijgen. En in 1803 slaagde de Duitse scheikundige Friedrich Sertüner erin uit dit sap een zuivere substantie te isoleren die hij ‘morfine’ noemde, naar Morfeus, de Griekse god van de dromen. Omdat morfine in exacte dosissen rechtstreeks in de aderen van de patiënt te injecteren was, begon het goedje aan een triomftocht als pijnstiller in de geneeskunde. Maar morfine is helaas ook de belangrijkste werkzame stof van opium, dat op zijn beurt - zodra het ‘rookbaar’ werd - een ongekend vermogen tot verslaving met zich meebracht.

Nacht en Slaap (Evelyn De Morgan)

Wist je dat… •klaprozen dichtklappen als het gaat onweren? Ze zijn de perfecte barometer in je tuin. •er wel zestig verschillende soorten klaprozen bestaan? •klaprozen in de volksmond wel eens heksenkruid of kollenbloem genoemd worden? •de tere bloem oorspronkelijk enkel in het Middellandse Zeegebied voorkwam, en ze zich pas later verspreidde •over heel Europa, Azië en Noord-Afrika? •de maanzaadjes op onze pistolets afkomstig zijn uit de bolle vruchtdoos van de papavers?


1/06/15 23:14

12 VITA

BETER SLAPEN KAN JE LEREN DE ENE LEGT ZICH NEER EN VERZINKT METEEN IN EEN VERKWIKKENDE SLAAP À LA DOORNROOSJE, VOOR DE ANDERE DRAAIT HET UIT OP EEN NACHTMERRIE MET EEN OCHTENDHUMEUR TOT GEVOLG. HET AANTAL UREN SLAAP IS NIET ZO BELANGRIJK, WEL DE MATE WAARIN JE OVERDAG KAN FUNCTIONEREN ZONDER SLAPERIG TE WORDEN. GRETE CORNELIS Er bestaat geen vaste regel voor het aantal uren slaap dat je nodig hebt. Je leeftijd en je activiteiten overdag spelen een rol maar er bestaan gewoon ook kort- en langslapers. Gemiddeld spreken we over een slaapbehoefte van acht uur per nacht voor een volwassene. Kortslapers zijn perfect gelukkig met 6 uur, langslapers komen het bed niet uit voor ze 9 of zelfs 10 uur hebben weggeslapen. Senioren slapen anders Met het ouder worden of minder actief zijn, vermindert de slaapbehoefte. Senioren komen vaak toe met zo’n 6 tot 6,5 uur per nacht. Maar ook de slaapstructuur verandert bij het ouder worden. Het duurt langer voor je in slaap valt en je slaapt ook minder diep. Hierdoor is de slaap vaker onderbroken en oppervlakkiger. Veel mensen maken zich hier onterecht zorgen over maar het kan nuttig zijn om twee periodes slaap in te lassen. Naast de langere slaap ’s nachts kan een middagdutje wonderen doen. Middagdutje: niet voor iedereen Zo net na het middageten komt het opzetten: dat lome gevoel, je eten moet verteren, je interne klok zorgt voor een dipje. Geef er gerust aan toe maar hou het kort. Twintig tot dertig minuten is ideaal. Slaap je langer dan loop je het risico in een diepe slaap te komen en je bij ont-


Wie overdag veel buiten is, slaapt ‘s nachts beter

waken suf te voelen. Je hypothekeert er ook je nachtrust mee. Lig je ’s nachts vaak wakker, kan je moeilijk doorslapen of heb je last met inslapen? Dan is een dutje overdag af te raden. Bereid je slaap goed voor Een goede slaap bereid je overdag reeds voor. Kom zoveel mogelijk buiten, geef jezelf de tijd om regelmatig op rust te komen, eet gezond en gevarieerd, beweeg voldoende, let op de hoeveelheid cafeïne die je gebruikt. Het slapengaan zelf moet je ook verstandig aanpakken. Tablet-, smartphone- of computerschermen hebben vaak zo’n sterk licht dat ze je wakker maken of houden. Alcohol laat je misschien sneller inslapen maar zorgt ook voor een onrustige nacht. Vermijd een zware maar ook een lege maag. Heb je honger? Eet een licht snack. Een ontspannend bad kan je helpen inslapen. Rook niet voor het slapengaan. Van nicotine geraak je moeilijker in slaap. Kies voor vaste bedtijden. Dat betekent ook opstaan op hetzelfde uur.

Dan word je ’s avonds rond hetzelfde uur slaperig. Ga pas slapen als je slaap krijgt. Wil je partner gaan slapen maar ben je zelf nog actief, blijf dan nog even op tot je voldoende slaperig bent. Slaaptest en slaapdagboek Er bestaan verschillende slaapproblemen. Om daar inzicht in te krijgen en voor je professionele hulp zoekt, hou je best een slaapdagboek bij. Het slaapdagboek omvat 7 dagen. In het slaapdagboek duid je aan wanneer je wakker bent, effectief slaapt of wakker ligt in bed. Je vermeldt wanneer je cafeïnehoudende dranken (koffie, thee, cola, …) dronk, rookte, medicatie nam, sportte of een dutje deed. Je beoordeelt ook je slaapkwaliteit en je gevoel overdag. Invullen is eenvoudig. Doe het ‘s morgens en vul het in de loop van de dag aan. De tijdstippen zijn geschatte tijdstippen. Het is dus niet de bedoeling dat je voortdurend op je klok kijkt op het in te vullen. Om te ontdekken of je echt een slaapprobleem hebt, kan je ook de online slaaptest van de CM doen. Zo weet je of je probleem ernstig is en je naar de dokter moet (neem dan je slaapdagboek mee) en je krijgt onmiddellijk een pak tips voor zelfzorg. Surf naar cm.be/slaapwel

1/06/15 23:15

Slaap

N

N.

ELKE NACHT VOERT JOKE EEN KUSSENGEVECHT Joke slaapt slecht. En daar heeft ze overdag soms last van. Dankzij de slaaptest op cm.be/slaapwel vindt ze informatie, tips en oplossingen. Zodat ze het slopende gevecht met haar kussen beter de baas kan.

Lig je ook wakker van je slaap? Doe de slaaptest op cm.be/slaapwel

Neos Magazine 040.indd 13 Slaap_adv_280x203_NEOS.indd 1

1/06/15 23:15 19/05/15 14:20

14 CLOSE-UP

SAMEN VOOR ONS EIGEN DIRK DRAULANS OVER HET FENOMEEN ‘MENS’ HOE IS DE MODERNE MENS ZO SUCCESVOL GEWORDEN? BIOLOOG EN JOURNALIST DIRK DRAULANS DUIKT IN ONZE EVOLUTIONAIRE GESCHIEDENIS EN ONDERZOEKT DE OORZAKEN EN PATRONEN VAN HET MENSELIJK SAMENLEVEN. WAT BLIJKT? DE MENS HEEFT ZICH MET SUCCES AANGEPAST AAN DE GROEIENDE COMPLEXITEIT VAN HET SOCIALE LEVEN.

SILKE NAUWELAERTS ‘Samen voor ons eigen.’ Ziedaar, de conclusie van een decennialange analyse van het sociaal gedrag van de mens. We opereren in groep, maar in feite zijn we vooral met onszelf bezig. Een conclusie van formaat en meteen ook de opener van de voordracht van Dirk Draulans. In zijn gekende stijl en taal, snel en met een licht Kempens accent, krijgt hij de aanwezigen al gauw zo ver dat ze aan zijn lippen hangen. Een verkiezingsaffiche uit 1978 vormt het startschot voor een boeiende rondreis doorheen onze evolutionaire geschiedenis. Kees Van Kooten en Wim De Bie, twee cabaretiers, richtten als parodie op het opkomende populisme een eigen - fictieve - partij op, de Tegenpartij. Aantal programmapunten? Twee. Een economisch programmapunt ‘Geen gezeik, iedereen rijk’ en het sociaal programma ‘Samen voor ons eigen’. Dirk Draulans: ‘Ik ken geen enkele andere slogan die zó goed van toepassing is op de mens. We opereren in groep, maar blijven tegelijkertijd op onszelf gefocust.’ Van chimpansee naar mens Om te begrijpen hoe we het zo ver geschopt hebben, bestuderen wetenschappers het gedrag van dieren om eruit te leren hoe wij vroeger leefden. Chimpansees zijn daarbij een dankbare bron van studie. ‘We verschillen veel van deze dieren. De agressie van die beesten is ongezien en de mannetjes zijn één hoop

Foto Johan Boonefaes Neos Magazine 040.indd

14

testosteron. Vrouwen kunnen in hun vruchtbare periode met iedereen seks hebben zodat geen enkel mannetje weet wie zijn kinderen zijn. Hun samenlevingssysteem is er een van angst en terreur, niet alleen naar andere groepen toe maar ook binnen de eigen groep. Wel interessant zijn de simpele economische principes die chimpansees hanteren: goederen en diensten en hun marktwaarde.’

Inzichten die volgens wetenschappers hebben bijgedragen aan het succes van de mens. Sinds de aapmens, die nog veel op de agressieve chimpansee leek, zijn er nog een twintigtal andere soorten mensen geweest. Het is pas vandaag dat er voor de eerste keer in de geschiedenis maar één soort mens leeft, de homo sapiens. Hoe komt dit? Waarin schuilt ons succes? Hoe hebben we

1/06/15 23:16

N

S’

K

H

CLOSE-UP 15 ons zo sociaal kunnen organiseren dat we de wereld naar onze hand hebben kunnen zetten? De huisdierversie van de mens We vinden het antwoord in onze hersenen. Het volume ervan is explosief toegenomen sinds de eerste mens. Wetenschappers gaan ervan uit dat het steeds socialer worden van de maatschappij, het steeds complexer worden van onze samenleving, hand in hand is gegaan met het volume van onze hersenen. Het bizarre is dat we sinds kort inboeten aan hersenvolume. Waarom? ‘Hersenen zijn energetisch

over, daar waar we vroeger alles zelf moesten kunnen. De vrijgekomen energie kunnen we elders in ons lichaam aanwenden. Bij bijen heet dit korfintelligentie. Samen weten we meer dan als individu zodat onvolmaaktheden in groep kunnen weggewerkt worden. Toch kunnen onze hersenen, die nochtans bestaan uit meer dan 100 miljard cellen, niet alle informatie rationeel opnemen. Ze werken vooral op emotie. De informatie komt in contact met ons neurologisch decor op basis van wat we ooit hebben meegemaakt, met verschillende verhalen tot gevolg. Het beste voorbeeld? Wij denken

een heel duur orgaan in ons lichaam. Een kwart van de energie die ons lichaam produceert, gaat naar ons hoofd. Wetenschappers zijn er nog niet uit of we door het verlies van 300 gram hersenen ook aan verstandelijk vermogen hebben ingeboet. Men denkt dat we minder duur hersenweefsel nodig hadden omdat de groep zich beter organiseerde. De groep neemt enkele functies

dat we onze partner door en door kennen. Niets is minder waar. We maken er een droombeeld van en de eigenschappen die daar niet in passen, proberen we weg te moffelen. Andere mensen hebben een veel realistischer beeld van onze partner.’ Charles Darwin, de man van de evolutietheorie, maakte graag de analogie met huisdieren. ‘De huisdierversie is kleiner, speelser


en zachter dan de originele versie en heeft minder hersenen. Wij zijn van onszelf ook een huisdierversie aan het maken. Die zachtheid zorgt ervoor dat we met elkaar kunnen samenwerken.’ Verdwijntruc na bevruchting Een andere belangrijke motor van die samenwerking is het actief vaderschap, wat uitzonderlijk is bij zoogdieren. Normaal verdwijnt de man na de bevruchting met de noorderzon. Waarom het bij de mens anders was, is niet wetenschappelijk te verklaren. De hersenen bieden opnieuw een verklaring. ‘De explosieve toename van onze hersenen zorgde ervoor dat baby’s een groter hoofd kregen. Er dreigde een probleem met de bevalling omdat het bekken van de vrouw deze evolutie niet volgde. Als antwoord ontwikkelde de natuur een vroegere bevalling. Baby’s worden prematuur geboren en de ouders, die op dat moment in een exclusieve manvrouw-band zitten, zorgen er samen voor zodat de overlevingskansen van de baby stijgen. Verliefdheid noemen we dat.’ Als de baby ouder wordt, verdwijnt die verliefdheid vanzelf omdat kleuters die intense zorg niet meer nodig hebben om te overleven. In de prehistorie werd op dat moment geswitcht van partner, wat de diversiteit ten goede kwam. ‘Nieuw samengestelde gezinnen zijn een veel betere invulling van onze biologie dan de absolute monogamie die we beloven bij onze trouw. We zitten nu in een systeem waarin we ons niet thuis voelen. Toch werd actief vaderschap al gauw de regel binnen onze maatschappij. Dit had als gevolg dat vrouwen, die veel meer investeren in voortplanting, mannen selecteren tegen agressiviteit. Want een agressieve vader is zelden een goede vader.’ 150 bekenden De ontwikkeling van wapens creëerde een meer egalitair systeem. De hiërarchie op basis van pure, fysieke kracht verdween. Dé wortels voor het succes van onze

1/06/15 23:16

Vay

16 CLOSE-UP soort liggen echter in de vaststelling dat anderen levend meer waard zijn dan dood. We leren van elkaar maar we kunnen ook handel drijven met elkaar. Economen willen groei want groei staat gelijk aan succes. Maar wat zien we? Er is een snelle afname van het aantal kinderen per vrouw. ‘In 1975 kregen vrouwen gemiddeld vijf kinderen. Vandaag krijgen ze er gemiddeld nog 2,3.’ De verklaring zit in de toenemende welvaart. ‘De zelfontplooiing van de vrouw zorgt voor een afname van de fertiliteit. Het is niet zo moeilijk om het aantal geboortes in te dijken, je moet alleen zorgen voor meer comfort en minder armoede. Vreemd, want mensen met geld kunnen zich net meer kinderen veroorloven. Toch is het niet slecht, we weten allemaal dat het wat minder moet.’ Onze hersenen helpen ons een handje doordat ze niet in staat zijn om een massa mensen te catalogiseren. ‘Tegenwoordig komen we meer onbekende dan bekende mensen tegen. Gemiddeld kunnen onze hersenen 150 mensen aan, wat weinig is in onze complexe samenleving. We hebben een vijftal goede vrienden, tussen de vijf en vijftig familieleden, collega’s en buren en nog eens een honderdtal kennissen zoals de bakker en beenhouwer. Meer kunnen we communicatief niet aan.’ Vampieren en liefdadigheid Naast de afname van agressiviteit draagt ook ons sociaal weefsel bij tot het succes van de mens. ‘Daarin lijken we sterk op vampieren. Zij leven in kolonies en gaan ’s nachts op jacht. De achilleshiel in hun systeem: ze kunnen geen drie nachten zonder bloed. Als er een hongerig dier terugkeert naar de kolonie, dan krijgt het wat bloed van een


Be soortgenoot. Dat is een vorm van wat wij sociale zekerheid noemen. Hun manier om komaf te maken met profiteurs is het bijhouden van een boekhoudsysteem. Te veel profiteurs halen het sociaal weefsel naar beneden zodat er kordaat tegen moet opgetreden worden.’ De mens gaat nog verder. ‘Wat we niet terugvinden in de natuur en dus uniek is voor de mens, is liefdadigheid. Iets geven aan anderen zonder er iets voor terug te verwachten. Darwin schreef liefdadigheid toe aan de drang om je te profileren. Iemand met een

Chimpansees hanteren, net zoals mensen, economischre principes van vraag en aanbod

sticker van het Rode Kruis achter zijn voorruit? Dat zal wel een goed persoon zijn!’ Uit cijfers blijkt dat amper 5% van de bevolking áltijd zal helpen, 35% nooit en 60% afhankelijk van de omstandigheden. Deze laatste groep moet gestuurd worden met acties zoals Music for Life. Nog een stapje verder, eentje waar biologen niets van snappen, is aandacht voor de andere dan de eigen soort. ‘Er zijn mensen die meer begaan zijn met dieren dan met mensen. Die aandacht voor dierenrechten is heel vreemd want, in tegenstelling tot liefdadigheid, wordt het niet gehonoreerd.’ Wetenschappers bestudeerden deze ingoede mensen om te kijken of ze genetisch verschillen. ‘Lang werd gedacht dat dit niet

kon omdat gedrag zo complex is dat het niet vast te pinnen valt op een bepaald gen. Toch zijn er bepaalde genen die een invloed hebben op ons gedrag. Het zorgzaamheidsgen is gekoppeld aan het oxytocinehormoon dat een moeder voelt als ze haar baby voor de eerste keer aan de borst legt, of dat speelt na een orgasme. Dit hormoon hangt vast aan ankers in de hersenen. De hoeveelheid ankers ligt genetisch vast en maakt je dus al dan niet gevoelig voor oxytocine. Je hebt ook genen die je slechter maken, zoals het vechtersgen. Maar wat blijkt na onderzoek? In functie van de context gaat het gen andere gedragingen teweegbrengen. Zo hoef je in een harmonieuze context niet geweldadig te zijn. Dat is goed nieuws want het betekent dat het volstaat om de omgeving te veranderen, wat veel makkelijker is dan het veranderen van genen. Men hoopt met deze inzichten het geweld in onze maatschappij weg te werken.’ Achilleshiel Toch een waarschuwing. Het succes van de mens heeft een achilleshiel. ‘We zijn gedoemd om het goed te blijven doen, we kunnen niet meer terug. Zolang het globale systeem werkt, is er geen enkel probleem maar de ineenstorting ervan zou een catastrofe zijn. Darwin kwam op wereldreis vier indianen tegen en nam ze mee naar Groot-Brittannië voor een spoedcursus etiquette. Na een paar jaar stuurde hij hen als missionaris terug om de beschaving te brengen. Na een jaar bleek dat zij opnieuw leefden als wilden. Van de beschaving bleef niets over. De ontsteltenis blijkt duidelijk uit Darwins dagboek uit die tijd: ‘Waarom zouden wij ons best doen om beschaafd te blijven als de omstandigheden tegen zitten?’

1/06/15 23:16

Vay

Ee

Vayamundo Ol Fosse d’Outh in Houffalize

Beleef DE FAR WEST in Ol Fosse d’Outh! Beleef een toffe vakantie boordevol avontuur. Grootouders en kleinkinderen zullen vast hun hartje ophalen met allerlei activiteiten in het teken van De FAR WEST. Mineralen ontdekken, goud zoeken, een kampvuur maken, rivierkreeftjes vangen … Als afsluiter geven we een spetterend feest met een barbecue.

HAPPY FAMILY HOLIDAY INBEGREPEN • Halfpension - LE BUFFET - ontbijtbuffet • Avondmaal in self service, dranken inbegrepen tijdens de maaltijden, superleuk kinderbuffet • Ballonplooien, grime, crea, optreden goochelaar, dansavond met DJ, wandeling met Ranger, kinderboerderij, Fossybos • Neem deel aan onze fotozoektocht en win een verblijf! • Gratis zwembad met sauna, gratis fitness Prijs per persoon

+ 12 jaar

6 - 11 jaar

3 - 5 jaar

2 nachten

€ 139,50

€ 43,00

€ 43,00

3 nachten

€ 205,50

€ 52,50

€ 52,50

4 nachten

€ 272,00

€ 64,00

gratis

RESERVEREN Vayamundo Ol Fosse d’Outh Ol Fosse d’Outh 1, 6660 Houffalize T: 078 156 100 E: [email protected] www.facebook.com/vayamundo.be www.vayamundo.be

Vayamundo De Kinkhoorn & Ravelingen in Oostende

Een zee van tijd voor jezelf en voor elkaar! De Noordzee is nog altijd dé plek bij uitstek om tot rust te komen. In Vayamundo Oostende kan je van deze rust optimaal genieten in één van onze gezellige en ruime appartementen. Het centrum van Oostende ligt op een boogscheut en de tram stopt voor de deur!

ZOMER AAN DE KUST! • • • •

INBEGREPEN gratis zwembad, fitness en tal van ontspanningsmogelijkheden een ruim aanbod animatie culinaire verwennerij in één van onze 5 restaurants dranken zijn ALL-IN in de buffetrestaurants

Prijs per nacht

studio

appartement 4-6 p

appartement 6-8 p

appartement 6-7--8 p

vanaf

€ 83,00

€ 89,00

€ 91,00

€ 95,00

RESERVEREN Vayamundo De Kinkhoorn & Ravelingen Zeedijk 290-330, 8400 Oostende T: 078 156 100 E: [email protected] www.facebook.com/vayamundo.be www.vayamundo.be


Plus d’informations sur nos arrangements et possibilités ?

1/06/15 23:17

18 CULINAIR

PERSIANA

RECEPTEN UIT HET MIDDEN-OOSTEN HOEWEL DE MEESTE GERECHTEN EXOTISCH EN MYSTERIEUS KLINKEN, IS DE KEUKEN UIT HET MIDDEN-OOSTEN EERLIJK EN EENVOUDIG. CHEFKOK SABRINA GHAYOUR LAAT ZICH IN HET PRACHTIG VORMGEGEVEN BOEK PERSIANA BEÏNVLOEDEN DOOR HAAR TURKSE, ARABISCHE, ARMEENSE EN AFGHAANSE FAMILIE. HET RESULTAAT IS EEN STRELING VOOR HET OOG ÉN DE TONG. MARIANNE VAN HOE Dankzij de Marokkaanse invloeden in onze samenleving, zijn we al behoorlijk vertrouwd met het wonderlijke keukenattribuut, de tajine. Maar de sleutel tot de échte MiddenOosterse keuken ligt niet in die prachtige aarden pot, maar in haar kruiding. Drie of vier basissmaken in huis halen, is al voldoende om de geur van het Oosten in je keuken te toveren. Hier en daar een vleugje specerij aan je eigen gerechten toevoegen, kan het begin zijn van een waar culinair experiment.

Za’atar Mocht Sabrina Ghayour één smaak meenemen naar een onbewoond eiland zou het de specerijenmix za’atar zijn. Dit is een combinatie van majoraan, oregano, tijm en sesamzaadjes. Onontbeerlijk dus, net als harissa (populaire chilipasta), quinoa (eeuwenoud pseudograan), granaatappelmelasse (siroop van ingekookt granaatappelsap), bulgur


Baklava Verzot op desserts zijn ze niet echt in het Midden-Oosten, maar van het mierzoete gebak ‘baklava’ heeft zowat elk land z’n eigen versie. Grieken maken het met walnoten, Arabieren met cashewnoten, Turken met hazelnoten en Perzen met amandelen. Sowieso kan een kop dampende zwarte thee niet ontbreken. Om ons op pad te helpen bij onze eerste stappen in de culinaire wereld van het Midden-Oosten schreef Ghayour het heerlijke kookboek Persiana. Weinig gepalaver en boordevol écht makkelijke gerechten die toch verrassend zijn en in één beweging kleur op je tafel brengen. Wij selecteerden drie recepten, met een aroma waardoor je je in geen tijd op reis waant. Smakelijk!

Sabrina Ghayour brengt gerechten uit de Turkse en Arabische keuken

(tarweproduct), dadelsiroop en ras el hanout (pittig specerijenmengsel). Wie deze lekkernijen in z’n kast heeft staan, kan zowat alle tajines, salades en Arabische hoofdgerechten in elkaar boksen.

1/06/15 23:17

N

CULINAIR 19 Salade van parelgort, gegrilde bimi & za’atar 300 gram gehalveerde kerstomaatjes 5 kleine of 3 grote gesnipperde rode uien versgemalen zwarte peper en zeezout 300 gram bimi (babybrocoli) en 250 gram parelgort sap van 2 citroenen en 3 volle tl za’atar 1 klein bosje platte peterselie en 2 lange rode chilipepers fijngehakt zonder zaadjes 75 gram erwtenscheuten, 3 tot 4 el olijfolie, 3 tl gemalen koriander en 250 ml Griekse yoghurt Verwarm de oven voor tot 160° en bekleed een grote bakplaat met bakpapier. Leg de tomaten met de snijkant naar boven en rooster ongeveer een uur tot ze gedeeltelijk uitgedroogd maar niet verbrand zijn. Haal uit de oven en laat afkoelen. Verhoog de temperatuur tot 200°. Doe de gesnipperde ui in een braadslede, bestrooi met peper en zout en rooster ongeveer 35 minuten tot ze bruin en aan de rand iets geroosterd zijn. Zet apart en laat afkoelen. Verhit een grillpan op hoog vuur. Doe de bimi erbij en bestrooi met peper en zout. Gril de brocolisteeltjes in de pan in 3 minuten aan beide kanten beetgaar. Zet apart en laat afkoelen. Kook de parelgort zoals aangegeven op de verpakking. Spoel goed af onder koud water, laat uitlekken en doe in een grote kom. Doe de helft van het citroensap, wat peper en zout en de za’atar erbij. Voeg de geroosterde tomaatjes en de rode ui toe en meng goed. Snij nu elk bimisteeltje in 3 stukjes, schep door de salade. Doe de gehakte peterselie, chilipepers en erwtenscheuten erbij en meng. Meng voor de yoghurtdressing de olijfolie met de yoghurt, de rest van het citroensap, de gemalen koriander, peper en zout. Perzische stoofschotel met gedroogde limoen, lam & spliterwten 3 el olijfolie, 2 volle tl kurkuma, 1 volle tl kaneel 3 kleine of 2 grote grof gesnipperde uien 1 kg lamsnekfilet in stukjes van 2,5 cm zonder bot 2 flinke snufjes saffraandraadjes, versgemalen zwarte peper en zeezout 150 gram tomatenpuree 8 gedroogde, hele limoenen of ingelegde citroenen 200 gram gedroogde gele spliterwten Zet een grote braadpan met dikke bodem op middelhoog vuur, doe de olijfolie en de ui erbij en bak tot de ui zacht, glazig en gaar is. Zet het vuur hoog, doe het lamsvlees erbij en bak ongeveer 5 minuten al roerend zodat het vlees bruin wordt en niet gaat stoven. Roer de kurkuma erdoor en zorg dat het vlees er aan alle kanten mee bedekt is. Doe hetzelfde met de saffraan en de kaneel. Doe de tomatenpuree en een flinke snuf zwarte peper en zout erbij, roer goed door en bak 1 minuut.


1/06/15 23:18

20 CLOSE-UP Prik met een vork een paar gaatjes in de gedroogde limoenen en doe ze bij het vlees. Schenk er zo veel water bij dat alles nagenoeg onder staat. Roer goed door, zet het vuur laag en laat anderhalf uur langzaam garen. Doe de gele spliterwten erbij, breng indien nodig op smaak en laat nog 1 uur garen. Serveer met basmatirijst. Tip: Deze stoofschotel smaakt de volgende dag nog beter.

vermengd zijn. Meng de zuurbessen en walnoten erdoor. Bekleed een grote ovenschaal met bakpapier, zodat je de frittata er straks gemakkelijk uit krijgt. Schenk het ei-kruidenmengsel erin en bak tot 40 minuten in de oven. Steek een mes in het midden van de frittata, als er

geen rauw ei meer aan het mes zit, is de frittata gaar. Laat afkoelen en snijd in blokjes om te serveren.

Perzische kruidenfrittata (gegeten als mezze oftewel ‘hapje’) 2 bosjes platte peterselie, 2 bosjes koriander, 2 bosjes dille, 3 bosjes bieslook, 3 el olijfolie 2 bosjes lente-uitjes, 2 tl kurkuma, 4 volle el gedroogde zuurbessen, 8 middelgrote eieren, 2 el bloem, 3 tl bakpoeder 2 el Griekse yoghurt versgemalen zwarte peper en 2 el gemalen zeezout 100 gram gehakte walnoten Verwarm de oven voor op 180 graden. Hak alle kruiden fijn. Verhit een koekenpan op middelhoog vuur, doe er de olijfolie in en bak de kruiden en lente-uitjes een paar minuten. Doe de kurkuma erbij en bak nog 5 minuten. Schep de kruiden op een plat bord en laat afkoelen. Roer intussen de eieren, de bloem, de yoghurt, het bakpoeder, peper en zout naar smaak tot een glad mengsel. Meng het licht afgekoelde kruidenmengsel steeds met een paar eetlepels tegelijk door het eimengsel en roer goed door tot alle kruiden

Bron: Persiana – recepten uit het Midden-Oosten en verder, Sabrina Ghayour. Uitgeverij Good Cook, 239 pag, 24,95 euro, via www.booksetcetera.be. Met de kortingscode [email protected] betaal je bovendien geen verzendkosten op dit boek. Fotografie: Liz & Max Haarala Hamilton


1/06/15 23:18

et k.


1/06/15 23:20

22 ACTUEEL

DE TOEKOMST VAN (THUIS)ZORG DE TECHNOLOGIE STAAT NIET STIL EN VINDT ZIJN WEG OOK NAAR DE WERELD VAN DE (THUIS)ZORG VOOR OUDEREN. DE TOEKOMST ZAL ER ANDERS UITZIEN, ZOVEEL IS ZEKER. MAAR HOE? EEN STAND VAN ZAKEN.

LUC VANDEWALLE

Complex en gelaagd De Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten organiseerde een inspiratiedag om de (thuis)zorg van ouderen in kaart te brengen en toekomstperspectieven te onderzoeken. Prof. Leys stelt meteen op scherp. Dé oudere bestaat niet. Het is een gelaagd verhaal van verschillende mensen met verschillende behoeftes


in verschillende levensdomeinen. Behoeftes die bovendien doorheen de levensloop sterk kunnen variëren en veranderen. Behoeftes die op elkaar kunnen inspelen en elkaar kunnen versterken. Complexiteit en verschil troef dus. Dat vergt steeds meer een aanpak op maat wat niet evident is omdat de dienstverlening nogal ‘verkokerd’ is. Er zijn verschillende

specifieke diensten voor diverse specifieke levensdomeinen. We moeten durven nadenken over dwarsverbindingen en netwerken. We moeten verschillende spelers bij elkaar brengen. Dat betekent sociale en open innovatie. Hier liggen kansen voor het lokale niveau maar je moet ook rekening houden met andere niveau’s en trends. Denk bijvoorbeeld aan de ‘ver-

1/06/15 23:19

.

eci-

en het en er-

ACTUEEL 23 maatschappelijking’ van de zorg, een trend waarbij de maatschappij (lees: de mensen uit je nabije omgeving) een deel van de zorg op zich neemt. Dat is prima als denken mensbeeld en het biedt perspectief op besparingen maar is het haalbaar? In hoeverre kan de sandwichgeneratie (mensen van middelbare leeftijd die zorg voor bejaarde ouders moeten combineren met gezin en baan) dit effectief aan? Innoveren Onder de noemer ‘flanders care’ wil de Vlaamse overheid ook inzetten op innoveren en ondernemen in zorg. Dat vraagt een lange weg van onderzoek en ontwikkeling. Maar via demonstratieprojecten en zorgproeftuinen wil men nieuwe technologieën uittesten die de kwaliteit en de betaalbaarheid van de zorg moeten verbeteren. Nieuwe ICT-toepassingen zoals telemonitoring en domotica springen hierbij in het oog. Er wordt volop geëxperimenteerd. Zo zijn er online buurten waarbij men via tablets met elkaar in verbinding kan komen, er zijn rusthuiskamers waar bewegingssensoren de patiënt opvolgen zodat bij vallen of wanneer een persoon met dementie de kamer verlaat, snel ingegrepen kan worden. Experimenten genoeg, maar praktische gebruiksvriendelijkheid en de onverwachte neveneffecten, zoals mensen met dementie die aan het sensorbakje prutsen, moeten in kaart gebracht worden. Ook op het vlak van gegevensdeling beweegt er heel wat. Via het ‘vitalink’ tracht men een digitaal platform voor zorg te ontwikkelen. De koppeling met e-health moet ervoor zorgen dat de gegevens van de zorgbehoevende digitaal beschikbaar zijn voor alle zorgverstrekkers. Dat roept vragen op van veiligheid en privacy, maar opnieuw ook van gebruiksvriendelijkheid. Schaalvergroting? Op het vlak van zorg zijn er verschillende aanbieders. Naast privéspelers organiseren ook openbare besturen (vooral OCMW’s) woonzorgcentra of serviceflats. Het is niet meer dan logisch dat ook zij in de toekomst trachten te kijken. De infosessie over ‘Zorgbedrijven: de toekomst van openbare zorg’ werd door opvallend veel geïnteresseerden gevolgd. Naar analogie met het bestaande Zorgbedrijf Antwerpen - dat met 42 dienstencentra, een gamma thuisdiensten, 3.000 serviceflats en 17 woonzorgcentra de grootste speler in de Antwerpse zorgsector is - denken vele andere steden en gemeentes aan samenwerking en schaalvergroting. Iedere zorgbehoevende een eigen budget Momenteel worden zorginstellingen en diensten rechtstreeks gesubsidieerd door de overheid. Met andere


woorden: de subsidies gaan naar het zorgaanbod. De Vlaamse Overheid wil nu ook werk maken van vraaggestuurde (‘persoonsvolgende’) financiering. Dat betekent dat een zorgbehoevende een budget krijgt waarmee hij of zij diensten kan ‘inkopen’. Dit is vergelijkbaar met het reeds bestaande ‘persoonlijke assistentiebudget’ waarmee personen met een handicap de nodige hulp thuis of op school kunnen betalen. Het systeem zou meer garantie op de juiste zorg moeten bieden omdat ze vanuit een concrete zorgvraag vertrekt. Zoals dé oudere niet bestaat, is er ook niet één-en-alleszaligmakend antwoord op de uitdaging van de toenemende zorgvraag waarvoor we met de groeiende vergrijzing en vergrijzing binnen de vergrijzing staan. Belangrijk is dat er na de studie- en experimenteerrondes ook daadwerkelijke actie komt.

GROOTOUDER ARRANGEMENT • zaterdag 4 juli tot zaterdag 11 juli 2015 • Logement op een studio of appartement en dit in halfpension (ontbijtbuffet en middag- of avondmaal met saladbar) • Prijs voor de grootouders: € 450 per grootouder met 2 volwassenen op studio / appartement (prijs per bijkomende volwassene: € 168) € 740 per grootouder alleen op een studio / appartement • Prijs per (klein)kind kind 8 - 11 jaar: € 130 � kind 4 - 7 jaar: € 110 � kind 0 - 3 jaar: gratis

ZOMER 3- OF 4 NACHTEN ARRANGEMENT* 2-persoonskamer:

3 nachten (vrij - ma) 4 nachten (ma - vrij) € 176 p.p. € 220 p.p.

alleen - grote single:

€ 270 p.p.

bijkomende personen: volw. € 81 p.p. 8-11 jr: € 66 p.p 4-7 jr: € 54 p.p.

€ 340 p.p. € 107 p.p. € 87 p.p. € 73 p.p.

*geldig tussen 3 juli en 21 augustus 2015

Vraag vrijblijvend onze folder! Hotel Sandeshoved Goethalsstraat 1 8620 Nieuwpoort Tel: 058/22 23 60 • www.sandeshoved.be • [email protected]

1/06/15 23:20

24 CULTUUR

EUROPALIA TURKIJE: EEN FEESTELIJKE EDITIE FREYA VERWAEREN Het gerenommeerde Europalia Arts Festival mag maar liefst twee verjaardagstaarten laten aanrukken dit jaar. Het viert haar 45-jarig bestaan én haar 25e festival. Het toonaangevende internationale festival vestigt om de twee jaar zijn aandacht op een land en haar cultureel erfgoed via alle denkbare kunstvormen: muziek, beeldende kunst, film, theater, dans, literatuur, architectuur, design, mode, gastronomie… In 2015 zijn alle ogen gericht op Turkije, als bakermat van vele culturen. Sinds de prehistorische tijden vervulde Anatolië een belangrijke scharnierfunctie tussen Europa en Azië. Een groot aantal beschavingen volgden elkaar in rasse schreden op. Met als resultaat een boeiende culturele kruisbestuiving door de eeuwen heen. Turkije wordt economisch ook steeds belangrijker en wordt vaak in één adem genoemd met andere groeilanden zoals Rusland, Brazilië en China. Cultureel valt het belang van het land alleszins moeilijk te onderschatten. Toerismecijfers bewijzen dit, en bombarderen Turkije tot een van de meest bezochte toeristische bestemmingen wereldwijd. Dé geknipte kandidaat voor deze feestelijke editie van Europalia. Wat mag u verwachten? Nooit geziene meesterwerken uit de belangrijkste musea van Turkije, het beste van de hedendaagse kunst, traditionele en hedendaagse dans, klassieke tot elektrische muziek, literaire ontmoetingen, focus op film… Naar goede gewoonte krijgt erfgoed een prominente plaats. De hoofdtentoonstellingen vinden plaats in het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel. Een greep uit het aanbod:


ERFGOED ‘Anatolië. Land van rituelen’ De centrale openingstentoonstelling vormt de toegangspoort tot het festival. Ze geeft een beeld van de Turkse cultuur, op basis van nieuw wetenschappelijk onderzoek. Met rituelen als leidraad wordt de bezoeker verwend met een overzicht van maar liefst 12.000 jaar Turkse cultuur. De focus ligt op het rijke erfgoed. Een groot aantal topstukken uit Turkse musea zijn voor de eerste maal te bewonderen in onze hoofdstad. MUZIEK Creatie en uitwisseling vormen de codewoorden van Europalia Turkijke. Zo ook in de muziek. Gerenommeerd jazzmuzikant Jef Neve slaat de handen in elkaar met Nohlab, een collectief digitale kunstenaars met o.a. Candas Sisman. Zij werken samen een project uit voor Flagey (Brussel), waarin Neves muziek begeleid wordt door Nohlab’s ‘cutting edge motion design’. Jazz percussionist Okay Temiz gaat de uitdaging aan om met ‘La Fanfare du Belgistan’ muzikale parels te brengen. De legendarische Turkse componist Mustafa Özkent zal voor het eerst sinds 40 jaar met een Belgische gelegenheidsband het land rondtoeren. FILM Diverse Turkse cineasten komen naar België afgezakt om hun werk voor te stellen, zoals Semih Kaplano lu, een van Turkije’s grootste filmmakers en Gouden Beer-winnaar, van wie Cinematek i.s.m. Flagey (Brussel) een retrospectieve brengt. Ook Nuri Bilge Ceylan, winnaar van de Gouden Palm in 2014, zal daarbij niet ontbreken. Voor de allereerste keer wordt even-

eens zijn fotografisch werk in België getoond (C-Mine, Genk). PODIUMKUNSTEN Binnen de podiumkunsten ligt de nadruk voornamelijk op de dans. Jonge dansers zetten daarbij traditie naar hun hand. Zoals Kadir Amigo Memis die in ‘Zeybreak’ traditionele Anatolische Zeybek muziek combineert met breakdance. Frans choreograaf Christian Rizzo liet zich inspireren door traditionele Turkse muziek voor ‘C’est l’oeuil que tu protèges qui sera perforé’, met Turkse topdanser Kerem Gelebek in de hoofdrol. Op theatervlak is het ‘Karagöz’ wat de klok slaat, het typische Turke schimmentheater, waarvan zowel traditionele als hedendaagse versies te bewonderen vallen. LITERATUUR ENZ Traditiegetrouw scharen de Belgische bibliotheken zich ook achter het festival en hullen zich in de kleuren van het gastland met een gevarieerd aanbod van workshops, conferenties en filmprojecties. WANDELINGEN In Brussel, Gent en Antwerpen biedt Europalia Turkije in samenwerking met Arkadia, Gandante en Antwerpen Averechts een wandelparcours aan langs locaties met een Turkse verankering. Tadini çikar. Oftewel: geniet ervan! Info: Europalia Turkije, 6 oktober 2015 tot 31 januari 2016, www.europalia.eu

1/06/15 23:21

CULTUUR 25 Keramieltegel, 17e eeuw

Traditionele Turkse dansen Ottomaanse pronkhelm, 16e eeuw

Taksim Trio

Sabrina Ghayour brengt

Fotografe Bieke Depoorter

Zeybreak combineert traditionele Zeybek met breakdance

© Jef Boes

Rhyton uit de 16e eeuw

De haven van Istanbul


Jef Neve

1/06/15 23:21

26 CLOSE-UP

DE KUNST VAN HET ZORGEN HET IS MIDDEN MEI EN DE AVOND VALT OVER HET VREDIGE WETTEREN. DE RUST DIE VAAK MET HELDERE VOORJAARSAVONDEN GEPAARD GAAT, HANGT OVER HET DORP. TOCH IS ER ÉÉN BEZIGE BIJ NOG STEEDS DRUK IN DE WEER. MARIE MARTENS, GELIEFD BESTUURSLID BIJ NEOS, WIJDT ZICH MET VEEL ENERGIE EN OVERGAVE AAN HAAR ÀNDERE VRIJWILLIGERSTAAK: WEGEN EN METEN BIJ KIND & GEZIN.

MARIANNE VAN HOE

Vol enthousiasme stap ik in de wagen richting Wetteren. Wat een geluk heb ik toch; ik mag één van onze geliefde, optimistische en gewaardeerde bestuursleden gaan helpen bij een leuke taak: het onthalen, meten en wegen van baby’s en jonge peutertjes. Al snel moet ik mijn idyllische beeld bijstellen. Marie doet veel méér dan enkel wegen, meten en knuffelen. Ze


runt de boel. En dat vergt wel wat sociale en organisatorische kwaliteiten. Ik duizel van de veelheid aan namen en bolle babygezichtjes. Was dit nu Paulientje? Of Norah? En waar is Mohammed? Bij de dokter? Nee wacht, bij de verpleegster, hij moet nog naar de dokter. Wie zit dan bij de dokter? Norah? Of was het Paulientje? Als ik vraag aan Marie hoeveel baby’s ze zo al begeleidde, kijkt

ze me ietwat uitdagend aan. 100, probeer ik voorzichtig? 1000? ‘Ik doe dit al 8 jaar, minstens één keer in de week, bijna elke week van het jaar. En gemiddeld ontvang ik 15 kindjes per avond. Reken maar eens uit.’ Duizenden, stel ik vast. En toch herkent Marie héél veel van die gezinnetjes. Ze weet nog wie er al broertjes of zusjes heeft en welke familie welke omleiding zal moeten

1/06/15 23:48

N

T

e e

CLOSE-UP 27 nemen om bij het lokaal van Kind & Gezin te geraken. ‘Ik ken mijn klanten.’ zegt ze daar nuchter over. Ik ben nog maar net binnen, maar het is mij al duidelijk: dit is vrijwilligerswerk met véél liefde en een buitengewone inzet. Doorsnee Terwijl ik haar gade sla, zie ik een doorsnee van de maatschappij binnen wandelen. Wie vrijwilliger is bij Kind & Gezin kan zeggen dat ze een écht beeld hebben van de samenleving. Iedereen komt er over de vloer; arm en rijk, dik en dun, klein en groot, oude en nieuwe Belgen. Het is voor mij fantastisch om te zien hoe weinig problemen dat oplevert. Iemand begrijpt iets niet, Marie legt het nog een keertje uit. Iemand spreekt geen Nederlands, een tolk komt de eerste keer mee. Iemand wil geen mannelijke arts bij z’n dochter, met een doek over haar onderste ledematen wordt dat geregeld. Die open cultuur heeft natuurlijk ook z’n nadelen. Elke avond verdwijnt er speelgoed. ‘Zo zijn de mensen dan ook wel weer’ zegt Marie hierover, terwijl ze voor de tiende keer haar handen ontsmet. ‘Het is toch ongelofelijk dat dit bestaat in ons land. Een instantie waar gratis en dicht bij huis àlle kinderen worden opgevolgd. En al zo lang. Vroeger was het een echte ‘eer’ om voor Kind & Gezin te mogen werken, dat waren de ‘dames’. Ze droegen ook een uniform.’ Het is verrassend om te horen hoe weinig er eigenlijk is veranderd. De opvolgboekjes werden wel gemoderniseerd maar ze zijn er nog steeds en de balans


is elektronisch geworden maar het principe blijft. Enkel de welbekende meetbak, die stamt nog uit lang vervlogen tijden. Talent voor zorg De naturel waarmee Marie tegen de kinderen praat, ze rustig krijgt en de truken van de foor die ze tentoonspreidt om de ukjes te laten stilzitten op de weegschaal, verraden een pak ervaring. Als jonge moeder ben ik helemaal onder de indruk van de rust waarmee Marie deze kindjes aanpakt en krijgt waar ze wil. ‘Mijn hele leven ben ik al tussen de kinderen. Men zegt wel eens ‘voor alles is een leeftijd’ en hoe ouder je wordt hoe minder je de hele rimram van kleine kinderen zou willen, maar ik zou dit kunnen blijven doen.’ Stoppen op 75 Vrijwilligers bij Kind & Gezin wordt gevraagd om te stoppen wanneer ze 75 worden, omwille van de veiligheid en de verzekering. Een begrijpelijke keuze, maar voor mensen als Marie is dat wel confronterend en vooral jammer. Ze zorgt al haar hele leven. En niet alleen voor kinderen. Eerst waren er haar eigen koters, daarna ging ze helpen in een groot gezin, vervolgens zorgde ze enkele dagen in de week voor een jongen bij haar thuis. Als vanzelf kwamen daarna de eigen kleinkinderen fulltime bij haar en zorgde ze voor haar moeder. Nog steeds gaat ze één dag in de week naar de dementenafdeling om haar tante te bezoeken en er een handje toe te steken. Nu gaat alle

1/06/15 23:48

28 CLOSE-UP aandacht naar de spruiten van Kind & Gezin. In geen tijd is de Wetterse afdeling hààr plek geworden, zij is de spil, de vaste invaller. Ze heeft het haar eigen gemaakt. En dat merk je aan haar ontspannen houding en hoe ze er in slaagt liefde mee te geven, hoe klein en snel de ontmoetingen soms zijn. Dat is iets dat niet iedereen kan, daar moet je voor gemaakt zijn, zoiets kan je niet leren. Marie heeft een talent voor zorg.

horen dat Marie haar echtgenoot ziek was, zes weken later waren we hem al kwijt. Dat was schokkend, en op zo’n momenten leer je hoe belangrijk een vangnet is, hoe waardevol

Vangnet Terwijl Marie over en weer sprint van de kleedkamertjes, naar de speelmat en van bij de verpleegster naar haar meetbakje, is er vandaag gelukkig assistentie voor het administratieve deel. Jacqueline De Geest, óók een Neoslid, is haar trouwe partner bij Kind & Gezin. Ze vult de opvolgboekjes in en houdt de administratieve kant op orde. ‘Wij zijn goeie vriendinnen. Niet alleen bij Neos, maar ook hier. Het is ongelofelijk hoe goed ons team aan elkaar hangt, hoe wij elkaar kunnen optrekken als het minder gaat. Zes jaar geleden kregen we te

vrijwilligerswerk. Niet alleen voor anderen, maar ook voor jezelf.’ Blinken En dan is het zover. Een mama vraagt haar baby even vast te houden. De ogen van de dames beginnen te blinken, het grote knuffelen kan beginnen. Terwijl Marie zachtjes tegen het baby’tje praat, zie ik haar bijna onmerkbaar ruiken aan z’n hoofdje. Zo ziet genegenheid eruit. Jacqueline houdt zich nog lang in, maar vraagt het dan toch: ‘kom, doorgeven, ik wil ook nog eens een kleintje vasthouden.’ En de kleine Norah toont haar mooiste lachje voor zoveel affectie. De avond kan niet meer stuk. Als een echte oma begeleidt Marie me tot aan de deur. Met spijt nemen we afscheid van een gezellig moment. Net voor ik vertrek, vertrouwt deze gouden vrijwilliger me nog toe. ‘Weet je waarom ik hier zoveel inspring? Niet omdat ik niet weet wat gedaan of omdat ik niet graag thuis ben. Maar gewoon omdat ik hier zo graag vertoef. Ik ben hier thuis. Bij mijn kindjes.’ Meer en meer snap ik het: vrijwilligerswerk is eigenlijk geen werk, het is ergens anders thuis zijn.

Kind & Gezin: voor preventie, opvang en adoptie Kind & Gezin is een agentschap van de Vlaamse overheid. Het wil voor elk kind, waar en hoe het ook geboren is of opgroeit, zo veel mogelijk kansen creëren. Kind & Gezin is actief op het terrein van preventieve gezinsondersteuning, kinderopvang en adoptie. De gekende consultatiebureaus vormen een stevige houvast voor jonge gezinnen en zijn belangrijk in het preventief opvolgen van baby’s en peuters. Een arts, verpleegkundigen en toegewijde vrijwilligers werken er als een goed geolied team samen. De vrijwilligers worden steeds ouder. Als zij zouden stoppen met hun taak, wordt het moeilijk om geschikte vervangers te vinden. Heb jij een hart voor kinderen en is zorg je tweede natuur?

Neos-medewerkers worden ‘Tijdgevers’ Neos wordt gedragen door ruim 1.700 vrijwilligers die als bestuurslid 193 clubs op volle toeren laten draaien. Ze zetten zich belangeloos in om voor de senioren van hun gemeente een dynamische en gevarieerde werking uit te bouwen. Maar er is meer. Velen onder hen engageren zich nog voor andere maatschappelijke projecten, verenigingen of goede doelen. Vaak gebeurt dit in stilte of zonder veel grote woorden. Neos wil dit engagement in de schijnwerpers plaatsen. De Neos-medewerkers van het secretariaat investeren zelf een stukje van hun tijd en steken een handje toe bij het vrijwilligerswerk. Bent u bestuurslid van Neos én nog elders actief? Geef ons een seintje. Een Neos-medewerker loopt graag een dagje mee en stelt uw organisatie voor in Neos Magazine.

Surf naar www.kindengezin.be of www.kindenpreventie.be

Neem contact met Neos, via [email protected]


1/06/15 23:49

r

CLOSE-UP 29

MECHELEN AAN DE TIGRIS DE VERWOESTING VAN EEN BESCHAVING

DIT IS HET VERHAAL VAN HASSANA, HET LAATSTE DORP BEWOOND DOOR ASSYRISCHE CHRISTENEN IN HET ZUIDOOSTEN VAN TURKIJE. HUN THUISLAND WERD HEN ONTNOMEN. ZE BOUWDEN EEN NIEUW LEVEN UIT IN MECHELEN.

ar t

e

er

ik

n

SILKE NAUWELAERTS Hassana ligt in Mesopotamië, het tweestromengebied tussen Tigris en Eufraat, in het zuidoosten van Turkije vlakbij de grens met Syrië en Irak. Ark van Noah Een onverharde weg slingert van Silopi, op de grens met Irak, naar het dorp dat aan de voet ligt van de berg Judi waar volgens de overlevering de ark van Noah strandde na de zondvloed. De massieve rotsen torenen hoog boven de dicht op elkaar gebouwde huizen uit. De dorpelingen

leefden vooral van hun eigen teelt. Hassana werd omringd door talloze vruchtbare velden en grote fruitboomgaarden en met de geiten en schapen werd in de zomermaanden hoger gebied opgezocht. De mannen waren niet alleen prima boeren maar ook uitstekende wevers die traditionele kleding maakten van geitenwol, de vrouwen zorgden voor het huishouden en bakten brood. Het ritme van de seizoenen en dag en nacht bepaalde het leven van de dorpelingen. Voormalige dorpelingen

getuigen: ‘Hassana was ons paradijs. De hemel was er blauw, er was voldoende vruchtbaar land en fris water dat van de berg naar ons dorp stroomde. We deden waar we zin in hadden: rondwandelen, fruit eten, rusten, werken,… ’s Nachts waren er miljoenen sterren te zien. We voelden ons zo sterk als de rotsen van de berg die boven ons uittorende. Dat was het goede leven. Niets kon ons tegenhouden, we waren vrij.’

,


1/06/15 23:49

30 CLOSE-UP Massale exodus In 1993 werd het dorp volledig verwoest. De jaren tachtig waren turbulente jaren in Turkije. Bepaalde delen van de bevolking kwamen in opstand tegen de drie staatsgrepen door het Turkse leger. Zo ook de Koerdische rebellen, de PKK, die een autonoom Koerdistan wilden en Turkse doelwitten aanvielen. Hassana was dankzij haar strategische ligging, nabij de grens, aan de voet van een haast onbereikbare berg een gegeerde uitvalsbasis. Het Turkse leger reageerde door troepen naar Hassana te sturen. De dorpelingen

om precies te zijn, om hun spullen te pakken en binnen de twintig dagen te vertrekken. Nadat iedereen het dorp verlaten had, werden de huizen in brand gestoken en de boomgaarden en moestuinen vernield. Het enige wat overbleef was een verlaten en geruïneerd dorp waar de natuur al gauw vrij spel kreeg. Nieuw Hassana Wereldwijd leven er nog zo’n vier miljoen Assyrische christenen waarvan slechts een minderheid in het MiddenOosten woont. Het overgrote deel heeft zich verspreid over de christelijke

Mechelen, niet in een apart getto maar in oude huizen met een kleine tuin aan de rand van Mechelen. De tuin, hoe klein ook, is hun trots. In Hassana, waar elk gezin zijn eigen groenten teelde, was de rijkdom van een familie afhankelijk van het land dat ze konden bewerken en de tuin die ze konden onderhouden. Dit basisinstinct om te planten en te oogsten werd meegebracht naar Mechelen. Wanneer Assyrische christenen op zoek gaan naar een huis, krijgt de tuin meer aandacht dan het huis zelf. Bij hun komst naar Mechelen maken ze voor het eerst kennis met moderne

zaten dus vast tussen twee vuren. Weigerden ze de Koerdische rebellen te helpen, dan werd hen dat kwalijk genomen. Niet meewerken met het Turkse leger, was een nog kwalijkere zaak. Eén voor één trokken de dorpelingen weg uit hun geboortedorp om zich elders op een meer veilige plek te vestigen. Enkel de dorpelingen die geen middelen hadden om te verhuizen of die te zeer verknocht waren aan hun geboortedorp, bleven achter. Tot de winter van 1993. Een Turks legerofficier beval de achtergebleven dorpelingen, 32 families

wereld. In hun zoektocht naar het beloofde land zochten de mensen van Hassana hun toevlucht in Europa met grote concentraties in Zweden, Groot-Brittannië, Duitsland, Frankrijk en Nederland. Een kleiner aantal Assyriërs vestigde zich in België waar ze hun warme zomers, koude winters, blauwe hemel en zuivere berglucht moesten inruilen voor korte zomers, zachte winters, grijze en vervuilde lucht. In Mechelen zijn ze de tweede grootste groep migranten, de meesten onder hen vluchtelingen uit Hassana. Intussen wonen er zo’n 500 families in

ontwikkelingen op het vlak van onderwijs en technologie en beschikken ze over heel wat meer luxe dan in hun thuisland waar ze pas in 1981 over watervoorzieningen en in 1985 over elektriciteit beschikten. Toch is Mechelen niet het paradijs waarop ze hoopten. De torenhoge verwachtingen werden niet ingelost. Hun vlucht uit Hassana bracht immers ook grote verliezen met zich mee. Niet verwonderlijk dat velen onder hen er nog van dromen om hun thuisland in zijn oude glorie te kunnen herstellen. Om een plek te hebben die ze ‘thuis’ kunnen noemen.

RKV


1/06/15 23:50

na,

ie en

in

Verloren droom Onderwijs vormde in Hassana geen prioriteit. Meisjes moesten al gauw hun moeders helpen in het huishouden en jongens bewerkten met hun vader het land. Geen wonder dat de overgrote meerderheid van de Assyriërs ongeletterd bleef. Daardoor heeft vooral de oudere generatie het moeilijk in ons land. Onder hen heerst een grote werkloosheid en leeft een grote meerderheid van een uitkering. De gelukkigen vonden een job in de fruiten groentemarkt van SintKatelijne-Waver of bij de groendienst van de stad. Wat ze veel erger vinden is dat ze hun taal, tradities en cultuur stilaan zien uitsterven. Kinderen die het grootste deel van hun jeugd doorbrachten in België of hier geboren zijn, blijven het christelijke geloof aanhangen maar hebben niet zoveel interesse meer voor het Assyrische culturele erfgoed en dromen er niet

meer van om Hassana opnieuw op te bouwen. Zij die hier geboren werden of op jonge leeftijd naar ons land verhuisden, namen al gauw het Europese gedachtegoed over. Ondanks deze verloren gegane dromen is Mechelen een veilige haven, een plaats waar de Assyrische christenen hun verleden een plaats trachten te geven en hun toekomst nieuw leven inblazen. Wie in de warme zomermaanden door Mechelen waart, ziet ze vaak verpozen. Hun blik gericht op het oneindige, dromend van een stad die ze moesten opgeven, dromend over het verleden dat ze blijven koesteren.

Info: ‘Mechelen on the Tigris. An Assyrian Tale in Pictures’ onder redactie van August Thiry

Uw testament een puzzel? Ons boekje helpt u.

¨ dhr

¨ mevr

voornaam:

naam: straat: nr:

bus:

postcode:

gemeente: telefoon:

re

geboortedatum:

GRATIS GIDS

wakn

a et en n en e

Ja, stuur mij de GRATIS GIDS ‘Uw testament goed geregeld in 5 stappen.’

Nadenken over uw testament, niemand kijkt ernaar uit. Toch geeft het idee dat alles goed geregeld is, veel rust en zekerheid. Zowel voor u als voor uw naasten. Het Rode Kruis merkt dat veel mensen niet weten wanneer een testament voordeel biedt, of het moeilijk vinden om een testament te maken. Daarom hebben we een handig boekje samengesteld en organiseren we gratis infonamiddagen. U zult merken dat het niet ingewikkeld hoeft te zijn.

RKV-02523_AdvLegaten-NEOS_203x135.indd 1


e-mail*:

NEOS

ar

CLOSE-UP 31

Stuur de ingevulde bon terug naar: Rode Kruis-Vlaanderen, DA 852-570-7, 2800 Mechelen. Een postzegel is niet nodig. Of mail naar [email protected] of bel 015 443 443. Vermeld uw aanvraagcode: GRATIS GIDS-26. U ontvangt hem in uw brievenbus.

Vraag online uw gids aan of schrijf u in voor een gratis infonamiddag op www.rodekruis.be/testament * Ik wil graag via e-mail informatie van het Rode Kruis ontvangen, waaronder de laatste info over en wijzigingen rond legaten, schenkingen en het opstellen van een testament.

30/04/15 14:15

1/06/15 23:50

32 VITA

SLECHTZIEND? HELP JE OGEN! WE KENNEN DE BRAILLELIGA VAN HAAR ACTIVITEITEN VOOR BLINDEN MAAR WIST U DAT ZE OOK VOOR SLECHTZIENDEN HEEL WAT KUNNEN BETEKENEN? OVER SLECHTZIENDHEID BESTAAN TROUWENS HEEL WAT MISVERSTANDEN MAAR ER ZIJN GELUKKIG OOK HULPMIDDELEN. GRETE CORNELIS Via professioneel lichtadvies wil men zo komen tot het optimaliseren van de visuele waarneming. Het lichtlabo onderzoekt de relatie tussen de visuele prestatie, het functioneren van de persoon en de verlichting. Op basis daarvan wordt een lichtadvies gegeven.

Slechtziendheid is hét campagnethema van de Brailleliga dit jaar. Van 2 tot 14 juni zal je er niet naast kunnen kijken. Televisiespots, affiches en de campagnesite www.weekbrailleliga.be zullen de boodschap mee helpen uitdragen. Voor kinderen is er een tekenwedstrijd en in een aantal woonzorgcentra zal gekookt worden met ingrediënten die goed zijn voor het zicht en wordt er geïnformeerd over slechtziendheid. Wat ziet een slechtziende? De meeste mensen kunnen zich wel inbeelden wat het betekent om blind te zijn. We kunnen het zelf ervaren door de ogen te sluiten. Slechtziendheid is een veel vager begrip. Ziet een slechtziende persoon dan troebel? Ziet hij slechts een gedeelte van wat anderen zien? Is slechtziendheid erg? Slechtziendheid staat voor zeer slecht zien, zelfs na optische correctie door een bril of contactlenzen of na een chirurgische ingreep die bedoeld was om het zicht te verbeteren. Er bestaan verschillende vormen van slechtziendheid, naargelang de ziekte die de beperking veroorzaakt: verlies van het centrale of perifere zicht, enkel nog zien in bepaalde delen van het gezichtsveld of zeer wazig zien. Al deze vormen van slechtziendheid betekenen een zware handicap in het dagelijks leven. Bovendien krijgen slechtziende


Brailleliga: niet alleen voor blinden De dienstverlening van de Brailleliga is er niet alleen voor blinde personen. Ook wie slechtziend is, kan een beroep doen op de vereniging. Heeft u last van slechtziendheid? Stel een bezoek dan niet uit. Samen met de Brailleliga ontdek je hulpmiddelen om zo zelfstandig mogelijk te blijven leven. En je leert je rechten op fiscaal vlak kennen en welke sociale voordelen er zijn.

personen vaak af te rekenen met onbegrip van zowel mensen uit hun naaste omgeving als van het grote publiek omdat zij niet begrijpen wat het inhoudt. Lichtlabo geeft lichtadvies Een aangepaste en adequate verlichting kan voor een slechtziende een groot hulpmiddel zijn en kan er zelfs voor zorgen dat de nood aan andere hulpmiddelen afneemt. Daarom start de Brailleliga met een Lichtlabo.

Wees er op tijd bij Met de stijgende levensverwachting neemt ook de kans op leeftijdsgebonden oogaandoeningen toe zoals cataract, glaucoom of leeftijdsgebonden macula-degeneratie. Maar wie in België na zijn 65ste geconfronteerd wordt met een (visuele) handicap, heeft geen recht meer op bepaalde tussenkomsten bij het aanschaffen van aangepaste hulpmiddelen. Reden te meer dus om tijdig de stap naar de Brailleliga te zetten. Info? Surf naar www.braille.be

2/06/15 00:40

6

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

7

4

PAS

© DENKSPORT PUZZELBLADEN PLUISJE LAND IN AZIË NEON

33

PITSEN

OLIEDOM

TOESTEL

GESCHREVEN STUK

Oplossing puzzels p50

T

429836571 875129643 361547829 132765984 746398152 958412367 683271495 294653718 517984236

869541372 345627891 721398456 157982634 692134587 483756129 934215768 578469213 216873945

; M ; S ; S ; ; H ; ; T

S ; K ; W; V ; T ; O ; I K A D O; R E E R U G N A D E R B IJ ; R O Z E T R A K T E; B R OO S L ; V ; E G R A A M; A A T E L L I E T; S I R U U R; S N U I T; E; R F; B A N K K A A R T E K S; P E L; L A; R I R A N; N O P ; R O E N IJ P E N ; O E R D O M S T; T E K S T; E R A

de

n.

or

p

t

Slecht zien voor even, niet zoals voor het leven.

o n p

Meer info over deze verkeerd begrepen handicap op www.weekbrailleliga.be

op

r

dde

LB2015_Malvoyance_Ann.NEOS/122x172.indd 1


7/05/15 12:42

1/06/15 23:51

34 CULTUUR

BOEK

THEATER

Dooreman in the picture

Topvoorstellingen aan de kust

Gert Dooreman maakt illustraties en ontwerpt boeken en affiches in een hoogst eigen stijl en van een ongekende kwaliteit. Hij restylede Humo en De Standaard en bedient tal van theaterhuizen en musea met z’n kunst. Begin dit jaar mocht hij de Henry Van de Velde Award in ontvangst nemen. Wie van dichtbij kennis wil maken met deze sublieme vormgever kan sinds kort terecht in de geactualiseerde, uitgebreide en aangescherpte heruitgave van zijn bejubelde monografie.

Eind juli is het weer zover: Theater aan Zee strijkt neer op het strand van Oostende. Dit jaar is Theater Zuidpool - met onder meer Sofie Decleir - centrale gast. Ze hernemen enkele van hun beste voorstellingen en brengen nieuw werk, maar focussen ook op de interactie tussen jonge kunstenaars en gevestigde makers met debatten, workshops en verrassende voorstellingen, concerten, expo’s enz.

Info: www.lannoo.be

Info: www.taz.be


1/06/15 23:51

p et

unen

CULTUUR 35

BOEK

EXPO

Piano & co

Levenspoëet bundelt brieven

Ongetwijfeld heeft u ooit getokkeld op een verloren exemplaar, ergens in een klaslokaal of bij een tante in de living. De piano heeft een niet te beschrijving aantrekkingskracht, zelfs voor wie van muziek geen kaas gegeten heeft. De geschiedenis ervan gaat drie eeuwen terug, maar pianobouwers blijven op zoek naar de perfectie. België was lange tijd een belangrijke speler in de pianohandel en -productie. De expo ‘Piano & co’ in het Gentse Miat plaatst dit onbelicht verhaal nu in de schijnwerpers.

Willem Vermandere kent iedereen van zijn levensliederen met ontroerende en vaak grappige kijk op de wereld. Sinds tientallen jaren schrijft de man ook brieven aan zijn beste vrienden. Op het einde van de dag zet hij steevast zijn ‘gedachtenkronkels’ op papier. Deze stukjes, over de meest verscheiden onderwerpen, vonden hun weg in de bundeling ‘Volle dagen, fragmenten uit mijn brieven’.

Info: www.miatgent.be

Info: www.lannoo.be


1/06/15 23:52

36 VITA

HENNA

VAN GELUKSBRENGER TOT KUNSTPRODUCT IN ZUIDERSE LANDEN DURVEN OPDRINGERIGE VERKOPERS JE WEL EENS LASTIG TE VALLEN MET DE DWINGENDE VRAAG OF ZE EEN HENNA-TATOEAGE MOGEN PLAATSEN. GELUKKIG IS DE ÉCHTE KUNST VAN HET HANDSCHILDEREN EEN PAK MINDER COMMERCIEEL. WIJ GINGEN OP ZOEK NAAR HET AUTHENTIEKE AMBACHT EN VONDEN ANTWOORDEN DICHTERBIJ DAN JE ZOU VERMOEDEN... MARIANNE VAN HOE Nele is een volbloed West-Vlaamse, maar tekent henna als een rasechte Marokkaanse. Al jaren oefent zij met vaste hand op voeten, schouders, kaarsen, glazen, handen en tafelbladen. Je kan het zo gek niet bedenken. Henna leent zich tot het beschilderen van zowat alles. Ondertussen zijn haar kunsten goed gekend. Ze verfraaide al onnoemelijk veel bruiden, verzorgde talloze workshops en werkt zich elk jaar te pletter op wereldfestivals als Dranouter en Labadoux. Wij spraken met deze bedachtzame, getalenteerde dame bij haar thuis, in het charmante gezelschap van haar jongste zoon. Henna op mijn huid Met veel plezier laat ik mij onder ‘handen’ nemen door Nele. Terwijl ze in geen tijd een elegante tekening op mijn rechterhand


tovert, vertelt ze over haar passie. ‘Ik heb altijd graag getekend. Als kind ging ik met groot enthousiasme naar de academie op woensdagmiddag. Als vanzelf volgde daarna Sint-Lucas. Ik heb er mijn diploma ‘Meester in de Beeldende Kunst’ behaald. Het was tijdens die studies, in 2005, dat ik henna leerde kennen via een vriendin.’ Het klikte tussen Nele en de henna. Na veel opzoekwerk, recepten testen en eindeloos oefenen op zussen en vriendinnen, begon men Nele te vragen voor henna op trouwfeesten. Een eer, want een opleiding tot henna-tattoeëerder bestaat eigenlijk niet. Men leert het van moeder en zusters. Of zoals Nele: helemaal zelf. Het duurde niet lang of deze bezige bij begon ook geschenken te maken met henna: glazen, kaarsen, houten voorwerpen. In 2010 maakte ze de grote sprong, ging voluit voor haar droom en

1/06/15 23:52

N

EL.

ar ag ik

na n

ld.

a

a.

en

na

er : de

n

VITA 37 maakte van haar hobby haar werk.’ Terwijl ik de pasta voel verharden op mijn huid, vraag ik mij af of deze smurrie wel helemaal veilig is. Gelukkig blijkt van wel. ‘Er bestaat wel zoiets als zwarte henna, die is heel gevaarlijk en verboden in België. Uiteraard werk ik alleen maar met natuurlijke henna en voeg bovendien geen bewaarmiddelen aan mijn hennapasta toe. De kleur is dan ook niet zwart, maar eerder roodbruin. Omdat ik zelf mijn pasta samenstel, kan ik je geruststellen: ze is 100 procent veilig.’ In tegenstelling tot het plaatsen van een echte tatoeage, voelt de hennatekening zacht en verfrissend aan. Bovendien kom ik te weten dat ze wegslijt na ongeveer 14 dagen, dus grote spijt hoef je nooit hebben. Overgangsritueel Terwijl haar piepjonge zoontje ons af en toe met felle kreetjes terug in het heden brengt, droom ik weg bij Nele’s verhalen over warmere oorden en exotische gebruiken. ‘Voor mij is henna puur decoratief, ik ben ook niet opgegroeid in een cultuur waar henna betekenis heeft. Maar in veel warmere oorden waar de gigantische plant groeit, zoals Noord-Afrika, India en het Midden Oosten, is dat wel het geval. De kunst van de huidbeschilderingen is ginder eeuwenoud en wordt ‘mehndi’ genoemd. De magie en het bijgeloof dat aan ‘mehndi’ wordt toegeschreven bestaat nog steeds in heel wat rituelen en ceremonieën. Henna zou namelijk de kracht hebben om te beschermen tegen het kwade en geluk te brengen. In de woestijngebieden van Noord-Afrika wordt henna gebruikt bij allerhande passagerituelen. Pasgeboren baby’s die een naam krijgen, jongetjes die besneden worden: telkens worden hun handen gedrenkt in henna. In andere gebieden is hennabeschildering een belangrijk deel van de huwelijksceremonie. Men gelooft er dat een goede hennatekening gelijkstaat met een gebed aan de goden om eeuwigdurende liefde


De West-Vlaamse Nele specialiseerde zich in hennatattoos

en een geslaagd huwelijk. De eerste maand van het huwelijk mag de Indische bruid, die bij de schoonfamilie intrekt, niets met haar handen doen. Dit heeft tot doel de huishoudelijke gebruiken van haar aangetrouwde familie te leren kennen en om de hennatekening zo lang mogelijk te bewaren. Zwangere Marokkaanse vrouwen laten symbolen met een bijpassend amulet op hun B E enkels aanbrengen. Dit is om moeder en kind bij de geboorte te beschermen. Als de baby geboren wordt en de navelstreng afgebonden, wordt het naveltje afgedekt met een laagje henna vermengd met water en bloem om schoonheid en welvaart te verzekeren. Wanneer in deze streken een man sterft, wordt zijn hoofd besprenkeld met henna. De handen en voeten van een overleden vrouw worden beschilderd met henna om geluk in het hiernamaals te verzekeren. Ook de familie en vrienden van de overledenen dompelen hun handen in henna omdat dit hen zou helpen hun verdriet te verwerken en de dood van de geliefde te aanvaarden.’

Handen vol Het tempo waarmee Nele mijn tattoo zet is verbazingwekkend. Toch heeft ze soms zwaardere taken; een bruid waarvan de handen en voeten helemaal vol staan, duurt gemiddeld twee uur om klaar te krijgen. En dat bruiden een eigen wil hebben, daar kan Nele ook van meespreken. Marokkaanse dames hebben graag dat de handen vol staan, voor Turkse dames mag het net iets minder overdadig. Na een uurtje praten zit mijn kennismaking met henna er op. Als ik Nele bewonderd dank voor haar gastvrijheid, haar tijd, haar tekening en haar uitleg geeft ze me nog net mee dat mijn hand nu even twee uur niets mag raken om de pasta te laten intrekken. Daar had ik aan moeten denken vòòr ik mijn jas uittrok… Ook zin in een tatoeage of een workshop in je Neos-afdeling? Contacteer Nele via [email protected]. Meer info op www.hennatreasure.be.

MIJN MUSEUM R I N G E N de ondergrond

beleven verhalen

ontdekken mijnwerkers

ontmoeten

+32 11 42 15 52

www.mijnmuseum.be www.toerismeberingen.be

1/06/15 23:52

38 CLOSE-UP

VELE TINTEN GRIJS DE VERGRIJZING VAN EEN GEKLEURDE SAMENLEVING VEEL MIGRANTEN DIE NAAR BELGIË ZIJN GEKOMEN, HADDEN NIET HET PLAN OM VOOR ALTIJD TE BLIJVEN. MAAR DE REALITEIT HAALT HEN IN EN VELEN ONDER HEN SLIJTEN HIER HUN OUDE DAG. DE HUIDIGE OUDERENZORG IS DAAR NIET OP VOORZIEN. VERGRIJZING IN EEN SUPERDIVERSE SAMENLEVING: EEN HELE UITDAGING!

SILKE NAUWELAERTS

© Jan Van Bostraeten

Aziza kreeg van haar patiënt een tajine om voor hem Marrokaans te koken

De Belgische ouderen vormen een heterogene groep. Leeftijd, gezondheid en financiële draagkracht spelen een belangrijke rol maar ook sociale en culturele afkomst bepalen in sterke mate de invulling van hun oude dag. Diversiteit viert hoogtij, zeker nu de eerste generatie migranten stilaan bejaard wordt. Binnen de groep van 55-plussers


is 6,5% van vreemde herkomst, in 2022 zal dit percentage oplopen tot 10%. De welzijnssector staat voor een grote uitdaging om dit veelkleurige en verscheiden publiek plaats, aandacht en zorg te geven. Een droom aan diggelen Migranten die er sinds hun aankomst in België van droomden

om uiteindelijk terug te keren naar hun land van herkomst, beseffen vroeg of laat dat ze hun oude dag in ons land zullen doorbrengen en wellicht hier zullen sterven. Hun droom ligt aan diggelen en ze zijn een illusie armer. En dat is lang niet alles. Ook de invulling van hun oude dag ver-andert grondig. In een islamitisch gezin is het de norm dat de famlie- en

1/06/15 23:54

G

R

en es.

ch en

CLOSE-UP 39 vriendenkring de bejaarde ondersteunen, helpen en desnoods in huis nemen. Het begrip wederkerigheid ligt aan de basis van deze traditie. Kinderen worden opgevoed in de hoop dat zij later op hun beurt voor hun ouders zullen zorgen. Deze traditionele zorgplicht wordt jaar na jaar, generatie op generatie, minder vanzelfsprekend. De maatschappelijke realiteit verandert in ijltempo. Kinderen lopen al gauw mee in het Westerse model dat gekenmerkt wordt door té weinig tijd en té veel werk. Sommigen onder hen kunnen daardoor niet permanent voor hun ouders zorgen en gaan op zoek naar een alternatief dat ze vinden in de professionele zorg. Een hele aanpassing. Het past immers niet in het cultureel-normatieve kader dat de traditionele familiezorg voorschrijft. Daarom wordt het nog steeds als taboe ervaren als kinderen niet voor hun ouders kunnen of willen zorgen. Van thuis- naar professionele zorg Hoe kan de professionele zorg zo georganiseerd worden dat de overstap van familiale naar professionele zorg voor moslimouderen minder stroef verloopt? Met andere woorden, hoe zorgen we ervoor dat de professionele zorgverlening uit die taboesfeer gehaald wordt? Naziha Maher, Islamdeskundige bij Kom op tegen Kanker, kaart enkele aandachtspunten aan. ‘De islam wordt vaak gebruikt als containerbegrip. De fout die niet-moslims daarbij maken, is dat ze alle islamieten over één kam scheren, terwijl er zoveel verschillen bestaan binnen deze groep. Bij verzorging is interpretatie cruciaal. Het is belangrijk om informatie te putten uit de leefwereld van de ouderen zelf. Wie heb ik voor mij? Wat zijn de noden? Hoe komen we daaraan tegemoet? Met deze informatie gaat men vervolgens aan de slag.’ Els Nolf, beleidsmedewerker interculturaliseren bij de Brusselse Welzijns- en Gezondheidsraad, treedt Naziha bij. ‘Kinderen verwijzen hun ouders steeds vaker door naar een verzorgingstehuis omdat ze de nodige zorg niet meer zelf kunnen geven. Toch stopt de mantelzorg niet aan de deur van het verzorgingstehuis. Familieleden willen nog voldoende inspraak zodat ze erop kunnen toezien dat alles verloopt volgens de islamitische tradities en leefregels. Hen als bondgenoten betrekken in de verzorging van de oudere kan voor beide partijen voordelig zijn.’

Hassan (uit Irak) communiceert met Ingrid via Google Translate © Jan Van Bostraeten Cultuurverschillen respecteren Onderzoekers zijn het er unaniem over eens: verzorgers die de moedertaal kennen, het voorschotelen van voeding volgens de halalvoorschriften en respect voor de godsdienst en de rituelen kunnen een thuisgevoel creëren. De zorgbehoevende ouder kan op die manier het contact

Denk je ook met nostalgie terug aan vakantieplaatsen als Disentis, Lenzerheide, St. Moritz en Maloja? Ga met ons mee op reis naar Graubünden! nl.graubuenden.ch/nostalgie Vakantiegebied nr. 1 van Zwitserland.

defGRFneos-84x122_260314.indd 1


26.03.15 08:34

1/06/15 23:55

40 CLOSE-UP met zijn vertrouwde thuiscultuur bewaren. Nog belangrijker? Zorgverleners die de eigen waarden, normen en professionele gewoonten in vraag stellen. Wat ze altijd vanzelfsprekend vonden, is dat niet langer. Zo is het voor een islamitische man niet vanzelfsprekend om gewassen te worden door een verpleegster. Met de familie kan dan eventueel afgesproken worden om de dagelijkse zorg zelf toe te dienen, ’s morgens vroeg of na de werkuren. Goede zorg gaat echter verder dan het respecteren van cultuurverschillen. Els Nolf: ‘Rekening houden met cultuurverschillen is maar één onderdeel van kwaliteitszorg. Het is vooral belangrijk om aandacht te hebben voor de persoon. Zorgverleners moeten de tijd krijgen om een band met hun zorgbehoevenden te creëren zodat er een vertrouwensband groeit. Hulpverleners worden momenteel té weinig voorbereid op het werk in een multiculturele zorgsector. Al tijdens hun opleiding zou hen kennis moeten bijgebracht worden over andere culturen.’ 1001 inspirerende verhalen Een efficiënte manier om cultuurverschillen aan te pakken, is de aanwezigheid van zorgverleners die zelf afkomstig zijn uit een ander land. Door hun voeling met de taal en de cultuur kunnen zij er mee voor zorgen dat de kloof tussen de allochtone ouderen en de zorgsector gedicht wordt. Hoewel hun aantal gestaag toeneemt, blijft het aantal allochtone zorgverleners helaas een minderheid. Een in-


tercultureel personeelsbestand zorgt ervoor dat de uiteenlopende situaties en achtergronden in de samenleving binnengebracht worden in de benadering van mensen. Weliswaar, het welzijns- en gezondheidsmagazine voor Vlaanderen, verzamelde in een

speciaal dossier rond ouderenzorg enkele mooie, inspirerende succesverhalen. Zo is er meneer Vercruysse, woonachtig in Antwerpen en vroeger pianist op het conservatorium. ‘Door mijn leukemie heb ik geen gevoel meer in mijn vingertoppen. Toen ik wist dat Aziza mij thuis kwam helpen, heb ik een tajine gekocht. Ze heeft dan speciaal voor mij Marok-

kaans gekookt. Heerlijk!’ Ingrid Debacker zorgt voor de Irakese Hassan. ‘Hassan komt uit Irak en woont hier al een paar jaar alleen, zonder familie. Hij leert woordjes Nederlands op de computer. Om elkaar te verstaan gebruiken we Google Translate.’ De medewerkers van het Maison de Bouzanton, een dagcentrum van het OCMW in Bergen, verwelkomen de mensen altijd in hun moedertaal. Yvonne Simeone, verantwoordelijke interculturalisering: ‘Onze medewerkers spreken samen dertien talen, gaande van Lingala over Burundees tot Vietnamees. De eerste week organiseren we allerlei activiteiten rond de cultuur van de nieuwkomers. We maken een streekgerecht, spelen muziek of tonen een diavoorstelling zodat andere bewoners de vreemde cultuur leren kennen. Ons personeel krijgt dan weer praktische tips over voeding, taal, cultuur, godsdienst, hygiëne, ziektes en rituelen. Door dit warme onthaal en de goede zorgen voelen nieuwkomers zich gerespecteerd en ontstaat er snel een thuisgevoel.’ © Jan Van Bostraeten

Meer info: Weliswaar, nr 120, www.weliswaar.be.

1/06/15 23:55

ONS GEDACHT NEOS IN ACTIE 41

ese

EEN MINISTER VAN VERENIGINGEN

kaar

ERIC BRADT, NATIONAAL SECRETARIS

an zanm Berde un e

Het was een opmerkelijke passage in de Rerum Novarumtoespraak van Patrick Develtere, de voorzitter van Beweging.net (het vroegere ACW). Hij pleitte voor een versterking van ons rijke verenigingsleven. Economische innovatie is belangrijk maar ook maatschappelijk moeten we vernieuwen, stelde de topman van de koepel waar tientallen verenigingen onder vallen. Hij wees erop dat ons land meer dan 100.000 vzw’s telt en maar liefst één miljoen vrijwilligers. Die zijn gemiddeld zo’n vier uur per week actief, met veel energie en vooral veel toewijding. Velen onder ons zijn lid van niet één maar meerdere verenigingen. Verenigingen hebben niet alleen een grote sociale impact: van ontmoeting, over zorg, hobby, actief ouder worden tot zelfhulp en nog zoveel meer. Ze hebben ook een economisch belang: ze zijn goed voor 5 procent van het bnp en 11 procent van de tewerkstelling. Ondanks die indrukwekkende cijfers hebben veel verenigingen - en hun vrijwilligers - het gevoel dat ze niet naar waarde geschat worden en dat ze koudweg moeten delen in een nietsontziende besparingsretoriek. Het voorstel van Patrik Develtere was daarom méér dan symbolisch. Naast een minister van Werk, van Economie, van Middenstand en KMO’s, is volgens hem een minister van Verenigingen en vzw’s géén overbodige luxe maar een absolute noodzaak.

ul-

ken n, a

rste we

n We eek orre mde en. gt e aal, , n

de n

n

120, r.be.

Als vereniging met een enorme maatschappelijke meerwaarde kan Neos zo’n voorstel alleen maar toejuichen. De rijkdom van ons verenigingsleven en de stimulerende kracht van onze vrijwilligers moet gekoesterd worden. Een ondernemersvriendelijk klimaat? OK, maar vergeet dan ook de vele sociale ondernemingen en ondernemers, vzw’s en hun vrijwilligers niet. Wat het vrijwilligersbeleid betreft, kijken we hoopvol naar minister Gatz. Hij wil een rem zetten op de bureaucratisering van het vrijwilligerswerk en vrijwilligers een betere bescherming bieden. Want wie zich vandaag engageert, moet een half wetboek kennen (wet op het vrijwilligerswerk, btw, Sabam, fiscale verplichtingen, verzekeringen, vergunningen enz.). Gelukkig biedt een goed gestructureerde vereniging als Neos een duidelijke juridische omkadering zodat onze bestuursvrijwilligers zich kunnen bezighouden met waar het in een vereniging écht om draait: het verenigen. Verzuip vrijwilligers niet in administratieve paperasserij maar geef ze vleugels. Ze zijn in staat dromen waar te maken!

COLOFON: Neos vzw, Willebroekkaai 37, 1000 Brussel Hoofd- en eindredactie: Grete Cornelis VU: Eric Bradt, nationaal secretaris Neos vzw Administratie: Heidi Jacobs, tel. 02/21 22 491, [email protected] Uw persoonsgegevens worden door Neos vzw in een bestand opgenomen, zodat wij u op de hoogte kunnen houden van onze uitgaven en activiteiten. Overeenkomstig de wet van 8/12/92 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer willen we op uw verzoek kennis geven van uw gegevens in ons bestand en eventueel corrigeren. Reclame: Publicarto nv, Driehoekstraat 18, 9320 Aalst, tel. 053/82 60 80, fax 053/82 60 90, [email protected], www. publicarto.be Oplage: 25.000 exemplaren


1/06/15 23:55

42 NEOS IN ACTIE REIZEN

ONTDEK DE PELGRIM IN U EN STAP MET NEOS NAAR COMPOSTELA Al voor de elfde keer zal een bonte Neos-bende een deel van de eeuwenoude Camino Frances naar Santiago de Compostela afstappen. Chris De Saveur, ervaren Compostela-wandelaar en voorzitter van Neos Oost Vlaanderen, begeleidt de tocht. Chris: ‘De ervaring leert dat onze formule uitdagend, maar toch perfect haalbaar is. Met een luxebus rijden we naar Zuid-Frankrijk, van waaruit we in elf stapdagen van telkens ongeveer 20 km diverse stukken van de camino in Noord-Spanje afleggen. De bus blijft ter beschik-

king en voert ons telkens naar de startplaatsen en comfortabele hotels. Er stapt ook een ervaren verpleger mee. Als deelnemer krijg je dus in perfecte omstandigheden een heel mooi beeld van wat de Camino te bieden heeft.’

Praktisch •van 19 september tot 3 oktober •een goede fysieke conditie en sportieve ingesteldheid zijn noodzakelijk •de heenreis is met de bus, de terugreis met het vliegtuig • deelnemers: min 20, max 30 Deelnameprijs 1.950 euro (op basis van tweepersoonskamer). Een singlekamer is uitzondering, en kost 375 euro extra. Info en inschrijvingen Neos, Luc Vandewalle, tel. 057/22 86 80, [email protected]

L

RELAX EN GENIET VAN DE NATUUR MET NEOS IN OL FOSSE D’OUTH Logeren met zicht op de Ourthe of de vallei ervan, uitgebreide buffetten in een vernieuwd restaurant, zwembaden met sauna, fitness, een bar met live muziek en een animatieprogramma waar je naar wens kan op inpikken. Dat is, in een notendop, de Neosmidweek van Vayamundo naar Houffalize. Praktisch •van 14 tot 18 september •dag 1: drink en viergangenbuffet •dag 2: workshop over slapeloosheid of beverwan-

deling, degustatie plaatselijke kazen en bieren of initiatie Nordic Walking •dag 3: workshop gezonde voeding of wandeling, bezoek Bastogne War Museum en Clervaux, seniorenshow

en natuurfilm •dag 4: workshop of bospaddenstoelenwandeling, dansavond •dag 5: wandeling

Deelnameprijs 325 euro (op basis van tweepersoonskamer), toeslag single: 60 euro Info en inschrijvingen Vayamundo, tel. 078/15 61 00 Vraag de infofolder bij Neos, tel. 02/21 22 491, [email protected]

07 Neos Magazine 040.indd 42

1/06/15 23:56

g-

g,

REIZEN NEOS IN ACTIE 43

NEOS VERWELKOMT 30.000STE LID Voor Frida Vanrenterghem (61) werd het een mooi welkomstgeschenkje. Als jonge zestiger besloot ze aan te sluiten bij Neos en werd er meteen in de bloemen gezet als 30.000ste lid. Nationaal voorzitter Thijs Streng hield eraan om, samen met plaatselijk voorzitter Mireille Vansteenkiste, het boeket persoonlijk te overhandigen. Thijs Streng: ‘Met het halen van het 30.000ste lid realiseren we met Neos de ambitie die we ons drie jaar geleden stelden. We zetten toen in op een jaarlijkse groei in het ledenaantal van telkens een paar procent.’

Frida (uit Bellegem) sloot zich aan bij de dynamische Neosafdeling die de gemeentes Bellegem, Kooigem en Rollegem omvat. Het ruime activiteitenaanbod met voordrachten, sport, ontspanning, cultuur maar ook uitstappen, bedrijfsbezoeken en een meerdaagse reis (dit jaar naar de Cotswolds met o.a. een bezoek aan Oxford) spraken haar geweldig aan. ‘Het sociaal contact en het feit dat je er nieuwe vrienden maakt, vormen de kers op de taart van deze geweldige club’ aldus het kersvers lid. Op zoek naar een Neos-club in uw omgeving? Surf naar www.neosvzw.be

e

LONDEN SEPT./DEC. 2015

3 DAGEN • Renaissance Heathrow Hotel**** • volpension

NU € 347,50* pp *op basis van een dubbele kamer

070-35 08 18 Neos Magazine 040.indd 43

(€ 0,30 p/m)

• www.lauwers.be • Nijverheidsstraat 17 • B-2530 Boechout

Lic A 1297

Incl. vervoer met luxe autocar Reizen Lauwers van en naar Neos-afdeling - Nederlandstalige reisbegeleider

1/06/15 23:56

0

Sint-Petersburg Sint-Petersburg – Het venster op het Westen Opstapplaaten:

21 – 25 september 2015: Limburg en Antwerpen 28 september – 2 oktober 2015: West-Vlaanderen 5 – 9 oktober 2015: Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant

Deze prachtige stad werd in 1703 gesticht door Peter de Grote als ‘venster op het Westen’ en werd hoofdstad van Rusland. De Parel der Russische steden is een stad van wereldformaat vooral op gebied van cultuur, literatuur en muziek. Een onvergetelijke uitstap doorheen de Barok, Art-Nouveau en Renaissance nodigt u uit. Prachtige paleizen, de romantische kanalen, de Hermitage, de Petrus en Paulusvesting, idyllische kerken,... Peter de Grote, Catharina II en Dostojevski heten u welkom!!!

Prijs Leden: € 1225 per persoon Prijs niet-leden: € 1260 per persoon Single supplement € 180.00 per persoon

EXCLUSIEF VOOR

Exclusieve Neos riviercruise 2016

16-22 juni 2016

Cruise langs de Donau

Passau – Melk - Wenen – Esztergom - Budapest Deze Donaucruise is een unieke gelegenheid om de in alle talen beschreven en bezongen “blauwe Donau” te leren kennen. De Donau is na de Wolga de langste rivier van Europa. We maken een droomcruise langs tal van roemrijke burchtruïnes, kastelen en abdijen in Oostenrijk. Voor we van boord gaan, maken we ook nog een uitstap in het centrum van Boedapest.

Prijs: € 1395 per persoon Single supplement € 280.00 per persoon

Supplement Pont Superieur: € 150 per persoon

Voor meer informatie en inschrijvingen contacteer: City Trip Travel bvba Provinciebaan 45 Tel. 056 505 986 www.ctt.be 8880 Ledegem Fax 056 504 089 [email protected]


1/06/15 23:57

AGENDA NEOS IN ACTIE 45

CULTUUR MET NEOS NAAST DE LOKALE CLUBS BIEDEN OOK DE VIJF PROVINCIALE VERBONDEN EN HET NATIONAAL SECRETARIAAT HEEL WAT CULTURELE EVENEMENTEN WAAR NEOS-LEDEN VIA HUN CLUB OP KUNNEN INTEKENEN. NEOS NATIONAAL Zondag 14 juni 2015, 14 .00u (Antwerpen) War Horse Zondag 12 en zondag 26 juli 2015, 14.30u (Tegelen, NL) Passiespel, Lente in Galilea Donderdag 27 augustus 2015, 21.00u (Berlare, Donkmeer) Festivaria: Sacco & Vanzetti Vrijdag 25 september en zondag 25 oktober, Cirque du Soleil Zaterdag 21 november, Night of the Proms, 20.30u, (Antwerpen, Sportpaleis)

NEOS VLAAMS-BRABANT Woensdag 10 juni 2015, 20.00u (Lemmensinstituut, Leuven) Elisabethiade

NEOS LIMBURG Zaterdag 30 juni 2015 (Kasteel Printhagen, Kortessem) Festival van Vlaanderen

NEOS WEST-VLAANDEREN Zondag 2 augustus 2015 (Lissewege) MA Festival

Meer info? Contacteer uw clubsecretaris of neem contact met Neos, tel. 02/21 22 491, [email protected], www.neosvzw.be


1/06/15 23:57

46 NEOS IN ACTIE CLUBNIEUWS Poseren bij een windmolen… … betekent bij onze Noorderburen op bezoek zijn. Neos Eernegem beleefde een uiterst aangename tweedaagse in hoofdstad Amsterdam.

Tegen de wind in De jassen waren goed dichtgeritst bij de sportievelingen van Neos Geluwe. Zo kon de gure wind hen niet deren tijdens hun laatste fietstocht van het voorbije jaar.

Focus op de bal De foto spreekt boekdelen: alle ogen gericht op de baan van de bal en de voeten van de speler. Het petanquetournooi bij Neos Harelbeke wordt dan ook serieus genomen. En tegelijkertijd wordt er evenveel plezier gemaakt!

Van oud naar nieuw Neos Hasselt greep de jaarwisseling aan om ook een wissel in het voorzitterschap door te voeren. Tijdens de feestelijke nieuwjaarsontmoeting gaf André Devoge de fakkel door aan Jacques Janssens. Deze zette de voormalige voorzitter en enkele afscheidnemende bestuursleden in de bloemetjes voor hun tomeloze inzet gedurende vele jaren. De schepen van seniorenbeleid was getuige, en zag dat het goed was.

In actie! Er zit beweging in bij de dames van Neos Houthalen-Helchteren. Een actiefoto van hun sportieve turngroep als ultiem bewijsmateriaal.


1/06/15 23:58

CLUBNIEUWS NEOS IN ACTIE 47 Lanaken: wissel aan de top Het traditionele nieuwjaarsfeest van Neos Lanaken kreeg dit jaar een extra feestelijk tintje. Gerard Stoffels nam de voorzittershamer over van Gerard Vranken en Rina Raddoux werd tot ondervoorzitter gebombardeerd. Hulde aan de afscheidnemende voorzitter en zijn echtgenote konden daarbij niet ontbreken. XXL In het kader van ‘Allemaal beestjes’ reisde Neos Lichtervelde naar Zeeland. Geen enkele van de 90 plaatsen in de XXL-bus bleef onbezet. Het dagprogramma was dan ook groots: bezoek aan een mosselbedrijf, oesterputten en bessenwijnmakerij in Yerseke, een wandeling in Goes en het obligate, heerlijke mosselmenu.

Normandië Lachende gezichten, weidse achtergrond, blauwe lucht… U bent getuige van Neos Marke die trots haar vlag in de lucht steekt in Normandië, alwaar ze een mooie clubreis beleefden.

Feesten in stijl Neos Ninove bewijst te feesten in stijl. Lekker eten en enkel tevreden gezichten op het laatste geslaagde feest van 2014.

Wandeling Een stevig paar stapschoenen, een rustig weertje, de weidse natuur, en goed gezelschap: meer heeft Neos Zele niet nodig om te genieten van een deugddoende wandeling.

20 jaar! Heel Neos Vlaams-Brabant kon afgelopen najaar meegenieten van de feestelijkheden rond het vierde lustrum van Neos Tervuren. Zo kreeg men de kans om de gesmaakte voordracht ‘Darwin’s tocht naar de Zuidpool’ door bekend bioloog Dirk Draulans bij te wonen. Een gezellige receptie vormde de perfecte afsluiter. Proficiat!


1/06/15 23:58

48 NEOS IN ACTIE CLUBNIEUWS Cruise Neos Zwijndrecht-Burcht liet deze boot niet aan haar voorbij gaan. Ze genoten afgelopen jaar van een fantastische cruise op de Loire.

Verbroedering De hernieuwde ploeg van Neos Willebroek lanceerde een succesvol initiatief: een gezellig etentje rond de jaarwisseling. Het werd een verbroedering tussen de oudere leden en tal van nieuwe aanwinsten.

(Fiets)pech… … is een relatief begrip bij Neos Aartrijke. Tijdens hun maandelijkse fietstocht zijn er altijd genoeg fietsherstellers present. En zo is die platte band snel verleden tijd. Wat een geluk!

De sixties Met bijna 60 aanwezigen en velen in de zestig. Als dat niet hét ideale, voorbestemde publiek is voor de boeiende voordracht ‘De sixties’ door Marc Brillouet, weet Neos Buggenhout het ook niet meer!

Kaartkampioenen Maar liefst 33 gespeelde partijen kaart brachten uiteindelijk twee terechte kaartkampioenen voort. De trotse Paula Callens en Norbert Vanderbauwhede worden op foto geflankeerd door hun bestuursleden tijdens de huldiging bij Neos Wielsbeke.


1/06/15 23:59

ve

CLUBNIEUWS NEOS IN ACTIE 49 ‘In my head’ Neos Geluwe trok gericht naar Gent voor een bezoek aan de tentoonstelling ‘In my head’ van Carll Cneut. Met de moeder van deze getalenteerde, alom geprezen illustrator onder haar leden, was de keuze snel gemaakt.

(Zonnige) aanrader Een aanrader van jewelste als tussenstop: een bezoek aan de Notre-Dame de Fourvière in Lyon. Eén van de vele hoogtepunten van Neos Halle tijdens hun geslaagde, zonnige 8-daagse riviercruise naar de Camargue.

Allemaal beestjes Een beestige, leerzame uitstap voor Neos Hulste. Met de trein herkent u de monumentale stationstrap? - richting Zoo Antwerpen. Een verkenning van de dieren op eigen tempo, om daarna een ongehinderde blik achter de schermen van de dierentuin te werpen onder gidsbegeleiding. Of wat een modale bezoeker aan de Zoo anders niet te weten komt.

Verrassing Het spiksplinternieuwe bestuur van Neos Sint-Truiden stond meteen een eerste grote verrassing te wachten, alvorens ze konden verzamelen voor een statige, mooie groepsfoto. Zo had erevoorzitter Frans Reymen prins carnaval uitgenodigd om enkele leden in de ridderorde te verheffen. Een adellijk gezelschap!


1/06/15 23:59

50 PUZZEL

Zweedse puzzel PL. IN VLAANDEREN SPEL

Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk.

KRENG

DRANK

WAGEN

SCHEEPSVLOER

DRANK

LICHT BRUINROOD

NIET BEZET

PLAGERIJ KATHOLIEK

WILDBRAAD AANVATTEN DICHTERBIJ

KLEUR

STRAKHEID

WEEFSEL TEER ZONDER GEUR

HEMELLICHAAM

SOORT MERGEL

DEEL VAN EEN EG

EUROPEAAN

AANSPREEKTITEL AANTAL

TIJDMAAT

SNOET

FRANKRIJK

BETAALKAART

KOL

VRUCHTENNAT

GROND

SCHIL

NOOT

PAS

KLAK

LEESTEKEN

GEHOORORGAAN

PLUISJE GARD

LAND IN AZIË NEON PITSEN OLIEDOM TOESTEL

Sudoku

Sudoku

GESCHREVEN STUK

TIJDVAK

Vul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van 3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen.

2 9

5

1 2 ; S ; K ; W; V ; T ; O ; M3 I K A6 D O; R E5 E RUG ; N A D E R B IJ ; R O Z E S T R A K T E; B R OO S 2R A 7A M ; A ; 1 L; V; E G S A T E L L I E T; S I R ; U U R; S N U I T; E; ; R F ; B A N K K3 A A R9 T H E K S; P E L; L A; R ; I R A N; N O P ; R O E 9 8 ; N IJ P E N ; O E R D O M T S T; T E K S T; E R A 6 2 4 5 7 8

1

1 3

4 7

5 6 9

8 2 2 3 6 9 5 3 4 2 6



Vul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van 3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met © DENKSPORT PUZZELBLADEN 9 precies één keer voorkomen.

7 2 5 9

9 8

5 6

4 5 8 1 2

9 3

2 1 8 6

3 7

4


Oplossing p33

2/06/15 00:00

Advertentie N

Winterpret met Neos en Intersoc

Reis samen met ons naar het knusse en gezellige Intersoc-hotel Châlet l’Oërinne in Aussois en geniet van een vakantie boordevol winterpret en culturele ontdekkingen. Tijdens deze exclusieve charme-vakantie leggen we je heerlijk in de watten met o.a. een lekkere Belgische keuken, een apero bij het avondmaal, avondanimatie met live-muziek en georganiseerde excursies vanuit het hotel met gids.

N

Periode en prijzen Vertrek op zaterdag 19 maart 2016 Terugkeer op zaterdag 26 maart 2016 827 euro inclusief busreis Toeslag single: 98 euro Meer informatie: www.intersoc.be/neos of 0473 88 11 98 (Vera Verbeeck)

33

Advertentie NEOS-magazine_2015_boog.indd 1 Neos Magazine 040.indd 51

19/05/2015 10:44:51 2/06/15 00:00

MET NEOS NAAR

NIGHT OF THE PROMS Zaterdag 21 november 2015 Sportpaleis Antwerpen, 20.30u

MUSIC MAESTRA PLEASE Night of the Proms pakt op zijn 31e editie uit met een opmerkelijke artistieke wissel. Niet Robert Groslot maar de Braziliaanse Alexandra Arrieche zal dit najaar in het Sportpaleis de dirigeerstok ter hand nemen. Naast de nieuwe dirigente tekenen tenor Fernando Varela en singer-songwriter Gavin Degraw present als klassiek artiest en poptalent. www.notp.com/belgie


U kan met Neos naar Night of the Proms aan bijzondere voorwaarden Neem contact met uw clubsecretaris en reserveer snel uw ticket!

2/06/15 00:01

TURKSE GASTVRIJHEID IN BELGIE

Recommend Documents