wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
AANBOD PASTORAAL OP SCHOOL DPB-BRUGGE 2014-2015 BASISONDERWIJS Voor volgend schooljaar voorzien we 8 pastorale impulsen: september 2014 'Wakker voor vrede' (aanbod begin schooljaar) oktober 2014 Een nieuwe rouwkoffer DPB-Brugge - ontworpen vanuit pastorale invalshoek november 2014 De sterk evangelisch bewogen vrouw: uitgave van een nieuw Mariabeeld december 2014 'Het Kerstbestand' (aanzet tot een Kerstwake) januari 2014 Pastorale steekkaarten (reeks 1) februari 2015 -Stille en sacrale ruimte op school: 'Een tent van samenkomst' -Geloof vieren met kinderen op de basisschool: een oriënterende nota maart-april 2015 Goede Week: 'Het eerste woord zal vrede zijn' mei 2015 Pastorale steekkaarten (reeks 2)
Pagina
1
juni 2015 'Uitvliegen is de vrede meenemen' (aanzetten voor eindejaarscelebratie)
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
NIEUWE DOMEINBEGELEIDER PASTORAAL We mogen een nieuwe domeinbegeleider pastoraal, in opvolging van Carmino Bohez, verwelkomen: Hilde Bouckaert. Vanaf volgend schooljaar 2014-2015 zal zij samen met Rik Depré onze scholen in het BaO, BuBaO, SO en BuSO ondersteunen. Hilde wordt halftijds domeinbegeleider pastoraal en blijft haar huidige halftijdse opdracht als schoolbegeleider SO (voor drie scholengemeenschappen) behartigen. We heten Hilde van harte welkom en wensen haar veel enthousiasme bij haar nieuwe opdracht. Er zijn enkele aanpassingen in de ‘verdeling’ van de SG’en en scholen BuSO vanaf 1 september 2014. BASISONDERWIJS HILDE BOUCKAERT SG1 Sint - Trudo (Regio Sint Maarten) SG2 Vrije Scholen t Rycke Velt (Regio Sint - Maarten) SG3 B.O.S (Regio Sint - Maarten) SG4 Brugge - Noord - Haven (Regio Sint - Maarten) SG5 Basisscholen Sint - Lodewijkscollege Brugge (Regio Sint - Donaas) SG6 Gruuthuse (Regio Sint - Donaas) SG7 De Vier winden (Regio Sint - Donaas) SG8 V.B.S. Blankenberge - Wenduine (Regio Ooskust) SG9 Saeftinghe (Regio Ooskust) SG19 Katholieke Basisscholen van Poperinge (Regio Hoppeland) SG24 Sint - Vincentius (Regio Sint - Jan) SG25 Guldenberg (Regio Sint - Jan) SG26 De Graankorrel (Regio Sint - Jan) SG35 Mandel - Leie (Regio St. - Petrus) SG36 VKBO Waregem (Regio St. - Petrus) SG37 Vincentius (Regio St. - Petrus) SG48 De zorg (Regio Jozef de Pelichy SG49 De K.L.E.I (Regio Jozef de Pelichy)
Pagina
De Schuit (Blankenberge) De Berkjes (Brugge) De Boomgaard (Brugge) De Spycker (Brugge) Het Anker (Brugge) Het Noordveld (Brugge) Spermalie (Brugge) Ter Dreve (Brugge) De Vuurtoren (Heist) De Zonnebloem (Izegem) Blijdhove (Menen) Klimrank (Poperinge) Zonneburcht (Waregem)
2
BUITENGEWOON BASISONDERWIJS HILDE BOUCKAERT
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
BASISONDERWIJS RIK DEPRE SG10 De Zeemeeuw (Regio Petrus en Paulus) SG11 Zeebries (Regio Petrus en Paulus) SG12 Noord - West Vrije (Regio Petrus en Paulus) SG13 Novus (Regio Petrus en Paulus) SG14 Het Vlakke Land (Regio Sint - Niklaas) SG15 De Zaaier (Regio Sint - Niklaas) SG16 Kust en Polder (Regio Sint - Niklaas) SG17 De Regenboog (Regio Sint - Niklaas) SG20 De Kollebloeme (Regio O.L.- Vrouw van Tuine) SG21 Scholengemeenschap C.D.I. (Regio O.L.- Vrouw van Tuine) SG23 Ieper Rand (Regio O.L.- Vrouw van Tuine) SG27 Heule - Kuurne (Regio O.L.-Vrouw van Groeninge) SG28 Katholiek Basisonderwijs Harelbeke (Regio O.L.-Vrouw van Groeninge) SG30 Katholiek Basisonderwijs Zwevegem (Regio O.L.-Vrouw van Groeninge) SG31 Deerlijk-Kortrijk (Regio O.L.-Vrouw van Groeninge) SG32 Katholieke Basisscholen Kortrijk (Regio O.L.-Vrouw van Groeninge) SG33 De Wijngaard (Regio O.L.-Vrouw van Groeninge) SG34 Klavertje Vier (Regio O.L.-Vrouw van Groeninge) SG38 Driespan (Regio Molenland) SG39 Basisonderwijs Regio Tielt (Regio Molenland) SG40 Basisscholen Meulebeke - Pittem (Regio Molenland) SG41 Sperregem (Regio Houtland) SG42 De Basis (Regio Houtland) SG43 De Ruidenberg (Regio Houtland) SG45 Arkorum (Regio St. - Michiel) SG46 Staho (Regio St. - Michiel) SG47 Moorsledegem (Regio St. - Michiel)
Pagina
BUITENGEWOON BASISONDERWIJS RIK DEPRE Zonnehart (Aartrijke) Klimop (Diksmuide) De Rietzang (Gistel) Dominiek Savio (Gits) ‘t Vlot (Ieper) Heuvelzicht (Klerken) De Regenboog( Koekelare) Bemok (Kortrijk) De Bloesem (Kortrijk) De Brug (Kortrijk) De Waterlelie (Moorsele) De Hagewinde (Roeselare) St.-Idesbald (Roeselare) De Kindervriend (Rollegem) De Strandloper (Oostduinkerke) Heilig Hart (Oostende) De Vlinder (Tielt) De Torretjes (Torhout) 't Brugje (Veurne)
3
SG48 De zorg (Regio Jozef de Pelichy SG49 De K.L.E.I (Regio Jozef de Pelichy)
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
ENKELE DATA SCHOOLJAAR 2014-2015 2 OKTOBER 2014 (uur nog te bepalen) Infomoment Missio Groenhove, Torhout 4 OKTOBER 2014 WWW-dag (Diocesane verdiepingsdag) Torhout, Sint-Rembertinstituu
9 OKTOBER 2014 Startavond Welzijnszorg KH VIVES - Kortrijk
17 OKTOBER 2014 Dag van de jeugdbeweging 9 NOVEMBER 2014 ‘Vredeswake’ Langemark, kerk Sint-Paulus-Bekering 21 NOVEMBER 2014 Dag van pastoraal SO - (leerkrachten basis ook welkom) DPB Brugge - Assebroek 12 JANUARI 2015 Startavond Broederlijk Delen De Spil - Roeselare MISSIEMAAND OKTOBER 2014 Tijdens onze nieuwe campagne staan we stil bij onze zending vanuit het doopsel en richten we onze blik op de christenen van Myanmar. Wereldwijd begint de geloofsweg met het doopsel. We moeten ons doopsel gestalte geven in onze samenleving. De christenen in Myanmar proberen dat ook, maar ze hebben het niet makkelijk. Myanmar is nog maar net op weg naar godsdienstvrijheid. Maar de christenen blijven niet bij de pakken zitten en proberen hun doopsel concreet te beleven.
Pagina
4
Geloof in de christenen van Myanmar, ze zijn het waard.
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
BEZINNING VOOR ONDERWIJSMENSEN : 2014-2015 Tijdens dit schooljaar 2014-2015 bieden het VSKO en de Abdij van Averbode opnieuw een bezinningsprogramma aan. Het gaat telkens om een mid-weekend in de abdij van Averbode: van vrijdagavond (om 19u) tot zaterdag na het avondmaal (omstreeks 19u). In drie conferenties brengt de begeleid(st)er een stevige inhoud aan. In de stille en vrije tijd kan je tot rust komen en de aangeboden inhoud laten inwerken. Er is ook tijd voor onderlinge uitwisseling en voor gesprek met de begeleid(st)er. Je kan deelnemen aan de gebedsdiensten in de abdij en meeleven op het ritme van de abdijgemeenschap. • 21 en 22 november 2014 Tom Schellekens “Van Mis-kleun naar Mis-viering” • 23 en 24 januari 2015 Nikolaas Sintobin “Onderscheidend in het leven staan: in de klas, in het persoonlijke gesprek en thuis” • 27 en 28 februari 2015 Veerle Neyens “Gegrepen door hun grote liefde” • 27 en 28 maart 2015 Raymond Minnaert “Geloof in beeld gebracht” Elk midweekend kost €50. Inschrijven gebeurt bij het Bezinningscentrum van de abdij van Averbode (Abdijstraat 1, 3271 Averbode, 013/78 04 40,
[email protected]).
VLAAMSE VREDESWEEK: 21 september – 2 oktober 2014 Van 21 september (de internationale dag van de vrede) tot 2 oktober (de internationale dag van geweldloosheid) is er de 25ste Vlaamse Vredesweek. De Vredesweekpartners willen campagne voeren tegen haatboodschappen in de publieke ruimte. Deze haatboodschappen zijn vaak het resultaat van een verharde samenleving en leiden op hun beurt tot verharding. Een dialoog aangaan met de haatboodschapper is hierbij een moeilijke, maar noodzakelijke stap. De campagneslogan is dan ook: “Stop Haat, Praat!”
Pagina
- Er is ook een ‘zin-aanbod’ voor elke dag van de Vredesweek, een viering voor vredeszondag, de Franciscaanse vredeswake, vredesgebeden en –liederen, info over Vredeswakes Langemark 20142018 en de kerstbestanden… Deze uitgave ‘Praat! Vierend en bezinnend’ wordt door Pax Christi Vlaanderen uitgegeven en is goed bruikbaar op school.
5
- Er is een centrale actie om Vlaanderen en Brussel te verHARTEN. Neem een foto van jezelf, familie, vrienden, collega’s en leerlingen met het ‘No Hate’-logo. Dit logo is het symbool van de Europese ‘No hate’-campagne.
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
Saved by the bell – vrijdag 3 oktober 2014 Schoolbellen luiden voor recht op onderwijs Studio Globo roept scholen op om op vrijdag 3 oktober 2014 de schoolbel extra te laten luiden. Leerlingen en leerkrachten zijn wel eens opgelucht als ze ’s avonds de schoolbel horen. Maar miljoenen kinderen en jongeren op aarde horen de schoolbel zelden of nooit rinkelen. Daarom wil Studio Globo naar aanleiding van de Internationale dag van de Leerkracht (5 oktober) niet alleen de eigen leerkrachten in de schijnwerpers zetten. Overal ter wereld geven leerkrachten, vaak in moeilijke omstandigheden, het beste van zichzelf. Miljoenen kinderen en jongeren hebben vandaag geen toegang tot basisonderwijs. Zij verdienen onze aandacht. Het recht op onderwijs, overal en voor iedereen, is één van de Millenniumdoelstellingen die tegen 2015 zouden moeten gerealiseerd worden. Er is ondertussen al heel wat vooruitgang geboekt op dat vlak, maar er zijn wereldwijd nog steeds 57 miljoen kinderen die niet naar school (kunnen) gaan. Om de actie zichtbaar en hoorbaar te maken bij onze (lokale) beleidsmakers, vraagt Studio Globo om op 3 oktober de bel te laten luiden op zoveel mogelijk scholen. Als voorbereiding op het belmoment kan in de klas stil gestaan worden bij het recht op onderwijs. Daarvoor kunnen de scholen vanaf 5 september gratis lessen en suggesties downloaden op www.savedbythebell.be. Studio Globo -werk aan de wereld in je klas- is gespecialiseerd in mondiaal en intercultureel leren voor het onderwijs. Je kan bij Studio Globo terecht voor ervaringsgerichte inleefateliers en workshops en voor leermiddelen die onmiddellijk bruikbaar zijn in de klas. Met ons aanbod richten we ons op kleuter-, lager, secundair en hoger onderwijs. Meer info op www.studioglobo.be.
Pagina
6
Noteer alvast in de (school)kalender 2014-2015: Vrijdag 3 oktober 2014 Saved by the beel, onderwijs overal en voor iedereen!
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
JAARTHEMA LEEFTOCHT 2014-2015: ‘TUSSEN TAAL EN TEKEN’ Leeftocht is een maandelijkse vierkleurige publicatie van het VSKO. Leeftocht is een maandelijkse ‘tochtgenoot’ die stilstaat bij de ‘spirit ‘van het bewogen bezig zijn op school. Leeftocht put uit de rijke verhalenschat van de joods-christelijke traditie. Leeftocht bevat ernstige en ludieke elementen: een kunstwerk, een bespiegeling, een cursiefje en cartoon, een bezinning of gebed. Leeftocht is in de eerste plaats bedoeld als verdieping van je eigen ‘spirit’. Je kan die ‘spirit’ delen met je collega’s en met je leerlingen. Leeftocht kan je gebruiken als moment van bezinning bij personeelsvergaderingen, pastorale vergaderingen, vakvergaderingen (godsdienst). Leeftocht kan je ook inspireren voor het uitwerken van bezinningsmomenten, gebeds- en eucharistievieringen, een meditatief moment in de klas. ‘Tussen taal en teken’ wordt dit schooljaar het jaarthema van Leeftocht. We leven in een wereld waarin taal belangrijk is. Toch kunnen we niet altijd precies zeggen wat je denkt en voelt. Dit kunnen symbolen wel. Het hele schooljaar lang zal Leeftocht stilstaan bij de kracht van symbolen: september bliksem oktober dans november steen december droom januari wit februari schaduw maart zout april spiegel mei tent juni parfum Dit nieuwe jaarthema van Leeftocht biedt zeker inspiratie voor een (pastoraal) jaarthema op school. Ook kunnen een of meerdere maandthema’s zich lenen tot een pastorale uitwerking. Vanaf 3 exemplaren van de jaargang op éénzelfde adres bieden we een groepsabonnement aan. Driemaal per schooljaar hoort bij Leeftocht een affiche: jaaraffiche (A2), adventsaffiche (A2 en A3), vastenaffiche (A2 en A3). Bij een groepsabonnement omvatten de zendingen slechts één exemplaar van de affiche in elk formaat, ongeacht de omvang van het groepsabonnement. Bijkomende affiches kunnen afzonderlijk worden bijbesteld. Voor scholen, aangesloten bij het VSKO, is de prijs: affiche A2 aan € 0,50 per ex.; affiche A3 aan € 0,30 per ex. (excl. verzendingskosten van € 2,50).
Leeftocht jaaraffiche, Advent of Vasten (A2-formaat) Affiche Advent of Vasten (A3-formaat)
Inclusief verzendkosten
Exclusief verzendkosten: 3 - 5 ex. = € 12,00 € 5,00 per extra exemplaar van 6 - 8 ex. = € 15,00 de jaargang 9 - 19 ex. = € 19,00 20 - 50 ex. = € 32,00 Exclusief verzendkosten: € 0,50 per exemplaar € 2,50 Exclusief verzendkosten: € 0,30 per exemplaar € 2,50
Abonnering gebeurt door overschrijving van het passende bedrag op het rekeningnummer BE 66 4350 3049 3143 - KREDBEBB van het VSKO, Guimardstraat 1, 1040 Brussel met de mededeling “7031/11310 – abonnement Leeftocht” + aantal exemplaren
7
Groepsabonnement voor een jaargang (= vanaf 3 exemplaren van de jaargang)
€ 15,00
Pagina
Individueel abonnement voor een jaargang
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
AANZET tot startviering bij het jaarthema 2014-2015: 'Wakker voor vrede'.
Intro...
We stellen voor deze viering te houden de week voor de Internationale Dag van de Vrede (21 september) Een bijzondere dag om na te denken over vrede en hoe we eraan kunnen meewerken. Wat kan Jezus voor ons hierbij betekenen? We noemen hem toch “Vredevorst”? En zei Hij niet nadrukkelijk:”Vrede laat ik jullie na, mijn vrede geef ik jullie” (Joh. 14,27) En : “Gelukkig die vrede brengen, want zij zullen kinderen van God genoemd worden.” (Matteüs 5)
De weken vooraf sturen we prikkels uit: -een wekker loopt af en toe in elke klas 'zomaar' af...
-bespreek rituelen en gebruiken bij opstaan, wakker worden, ... -verzamel allemaal verschillende wekkers: 'oude' en 'nieuwe' -wit laken met een knoop uit klasraam -vredesduiven laten maken door de kinderen en overal ophangen in de school of met de klas een mobiel maken met vredessymbolen (V-teken, …) -maak met de hele klas een alfabet van vrede op. (A: aandacht, B: broeders, C: ..., D: delen, E..., ...)
Pagina
Wat is vrede en wat is het niet? Wat betekenen vrede, ruzie, vriendschap voor jou? Hoe zou de wereld eruitzien als er meer vrede was? Wat zou jij doen als je burgemeester was van je stad of president van je land om een zo
8
-klasgesprek: 'Voor mij is vrede' + Maak met de klas een logo dat jullie idee illustreert.
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
vredevolle mogelijke samenleving te hebben? Hoe zou je de vrede, vriendschap en harmonie in de klas of bij je thuis kunnen bevorderen? Maak een tekening die laat zien wat er gebeurt als er geen vrede en harmonie zijn. Maak een tekening over wat er gebeurt als er wel vrede en harmonie zijn. Beschrijf in een verhaal of een gedicht en harmonie eruit ziet, klinkt en aanvoelt.
hoe een wereld vol vrede
-de klaskaars 'versieren' met een vredessymbool en deze dan meebrengen naar de openingsviering om ze te laten zegenen
-samen zoeken naar tekens van vrede b.v. Vredesgebaar in de eucharistie: Christenen geven elkaar in de eucharistie een kus of schudden elkaar de hand. Met dit gebaar willen ze elkaar de vrede toewensen. Tegelijk is het ook een gebaar van verzoening. Zo kun je de nieuwe week weer met een propere lei beginnen De vredesgroet bij ontmoetingen: als moslims elkaar ontmoeten, zeggen ze "salaam aleikum" tegen elkaar. Dat betekent: de vrede zij met u. Handdruk: na een grote of kleine ruzie geven kinderen elkaar vaak de hand. Daarmee vragen ze aan de ander of ze terug vrienden willen zijn. Ze herstellen de vrede en hun vriendschap. Veel leuker toch als je samen kunt spelen? Een prijs voor de vrede: elk jaar wordt tijdens de eerste twee weken van oktober in Noorwegen de Nobelprijs voor de vrede uitgereikt. Hij wordt gegeven aan iemand die zich hard inzet voor vrede in de wereld. Ken je enkele Nobelprijswinnaars? Zoek op.
Pagina
9
-vorm het vredesteken op de speelplaats en beluister of zing een lied over vrede
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
-hang op enkele centrale plaatsen in de school / in de klas enkele sprekende en symbolische foto's uit rond vrede.../alle leerlingen verzamelen artikels, krantenkoppen, foto’s uit tijdschriften en kranten ivm. VREDE. Die komen op een bord in de onthaalhoek van de klas of school.
-ga even na welke initiatieven jouw gemeente/dorp/stad concreet neemt rond vrede ('vredesgemeenten') -laat mama's zelf een -reuze- vredesvlag maken voor de school
-http://www.livingvalueseducation.nl/downloads/moduleVrede-kinderen-3-7.pdf Bv.: stil zijn: vredesster oefening, vredespoppen, vrede schilderen, symbolen van vrede, armen dienen om te knuffelen, conflictoplossing in de praktijk, dierenmaskers voor vrede, vredige wereldafbeeldingen duivenspel, ... -bekijk volgende filmpjes met de kinderen en bespreek
BANCO SABADELL - Som Sabadell flashmob - YouTube http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=GBaHPND2QJg#!
Pagina
10
https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=5OVZ-l-HGnY tot 1.48
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
Aanzetten tot Viering:
een geweldIGE school! (Er staat in het decor een bed opgesteld, en duidelijk zichtbaar ook een wekker - cfr. model op de jaarthema affiche.)
Kruisteken en welkom door voorganger (Wekker loopt af.) We zijn samen in het huis van Jezus, (deze kerk/kapel/...). Je bent hier welkom. We groeten Jezus. En samen maken we een kruisteken, in de naam... Op 1 september heeft de schoolbel het startschot van ons nieuwe schooljaar gegeven. We zijn ondertussen al ruim twee/drie weken verder. De klas, de juf/meester en de school zijn jullie al wat gewoon. Vandaag loopt een wekker af. Hij schudt ons wakker. Die wekker stelt plots aan ons een vraag: Wat houdt ons wakker? Waar lig jij wakker van? Waar lig ik wakker van? We zullen nu luisteren naar vijf situaties waarbij kinderen ons vertellen waarvan ze wakker liggen. (Eventueel kunnen deze 5 situaties 'Ik lig wakker van' op voorhand met enkele leerlingen worden ingeoefend in een toneelvorm of rollenspel.)
Pagina
11
(Na elke getuigenis kan een letter worden aangebracht.)
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
(situatie 1) W Wereldoorlog - Oorlog in de wereld Stukje dagboek van Ahmed (Syrië 2014). (Wordt voorgelezen door kind in bed.) Ik groeide op in Aleppo en dat was heel goed totdat mensen begonnen te vechten tegen elkaar. We besloten te vertrekken toen de gebouwen naast ons huis gebombardeerd werden. Ramen sneuvelden. We namen een taxi dezelfde dag dat dit gebeurde, heel vroeg ’s ochtends en vertrokken. Toen we in de auto zaten, zagen we mensen lopen achter ons. Zij wilden ook weg gaan. We hadden maar een koffer. Ik liet al mijn speelgoed en spelletjes achter. Ik mis ze maar kon niets meer meenemen. Voor we in het vluchtelingenkamp kwamen, hoorde ik niets anders dan schoten en ik voelde me zo bang. Nog altijd. Mijn grootouders zijn nog in Aleppo. Ik mis hen. Het is een maand geleden dat ik mijn grootmoeder het laatste sprak. Er zijn veel moorden en geen een dag gaat voorbij zonder angst. Ik herinner me een winkel naast ons huis. Een bom heeft deze vernietigd. De eigenaar was er nog in. Ik zag hem een keer voor hij stierf. Hij hielp gewonde mensen die op straat lagen voor zijn winkel.
Pagina
12
Als ik groot wordt, wil ik een dokter worden om mensen te redden.
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
Voorganger Oorlog in de wereld, de wereld in oorlog. Daar liggen kinderen dus wakker van. (Kind hangt letter W uit.) (Korte streep muziek.)
(situatie 2) R Ruzie (In rollenspel door enkele kinderen gebracht.) Kind 1 Mag ik meespelen? Kind 2 Neen, we zijn al met genoeg. Kind 1 Maar ik wil graag meedoen. Kind 2 Da’s dan jammer, ga maar met iemand anders spelen. Kind 1 Ik mag ook nooit meedoen van jullie! Kind van de groep (op cynische toon) En hoe zou dat komen? Kind 1 Omdat jullie stomme trutten zijn. Kind van de groep Hebben jullie dat gehoord? Zij noemt ons onnozele trutten. En jij bent een onnozele geit. Kind 1 En jullie zijn achterlijk. Kind uit de groep Kijk naar jezelf. Als je dat kan, met die stomme bril van jou.
Pagina
Stomme bril? Kijk liever eens naar die beugel van jou. Het lijkt wel een fietsenrek. In je mond, haha!
13
Kind 1
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
Vervolgens geeft ze een kind van de groep een harde duw in de rug. Zo gaat het nog eventjes verder. Het kind gaat wenend in bed liggen. Voorganger Ruzie in de klas, op straat, in de jeugdbeweging, daar liggen kinderen dus soms wakker van. (Kind hangt letter R uit.) (Korte streep muziek.)
(situatie 3) E Echtscheiding (Een kind komt uit het bed -verdrietigschrijft in een dagboek en vertelt:) Dag dagboek, vandaag voel ik me weer verdrietig. Het was wel leuk bij papa, dat wel, maar waarom kan het dan niet leuk zijn met mama en papa samen? Ik vroeg aan papa of mama misschien weer terugkomt. Maar hij zei dat dat niet meer kan. Ze blijven apart wonen. Daarna voelde ik me heel verdrietig. Ik kreeg buikpijn. Ik kom hier even alleen op mijn bed liggen. Ik hoop dat deze dag snel voorbij zal zijn. Voorganger Echtscheiding, mama en papa die uit elkaar gaan, daar lig ik wakker van.
(Kind kruipt in bed,
Pagina
(Korte streep muziek.) (situatie 4) E Elkaar pijn doen, pesten
14
(Kind hangt letter E uit.)
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
tikt op laptop. Kijkt ongelovig en slaat dan de laptop hard toe. Legt de laptop boos aan de kant. Weent in bed.) Leerkracht Elk jaar worden meer dan 30 000 kinderen en jongeren gepest. Niet alleen op school of in de schoolclub, maar ook via de gsm of op het net. Cyberpesten noemen we dat. Pesten slaat wonden. Scheldwoorden en verwijten maken diepe wonden! Het maakt kinderen diep ongelukkig. Voorganger Elkaar pesten, daar lig ik wakker van. (Kind hangt letter E uit.) (Korte streep muziek.)
(situatie 5) D dood (Kind gaat op bed zitten, leest de krant luidop.) “Zondag werd een jongen van 18 doodgestoken op straat”. Eerste wereldoorlog 1914-1918: mèèr dan 20 miljoen slachtoffers. 20 miljoen?
Zoveel doden, jaar na jaar,
Pagina
Voorganger
15
Turkije mei 2014. Bij de mijnramp in Soma zijn nu al 301 doden geteld, wat het de zwaarste mijnramp uit de geschiedenis van Turkije maakt. Er zijn zoveel slachtoffers door de slechte veiligheid. …Zoveel doden!
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
dag na dag, daar liggen grote mensen wel eens wakker van. (Kind hangt letter D uit.) (Korte streep muziek.)
Zo werd nu het woord -WREED- gevormd. Directeur of voorganger Wij kunnen elkaar pijn doen. Mensen kwetsen elkaar. Pesten, jaloezie, kwaadspreken. Oorlog en geweld. Het kwaad kan mensen breken. 100 jaar geleden brak in onze streken een oorlog uit. Oorlog is ruzie in het groot. Die oorlog was héél groot. Bijna alle landen van de wereld deden mee. Daarom noemen we die oorlog groot. De “groote oorlog” Het was de eerste keer dat zoveel landen vochten tegen elkaar. Daarom noemen we die oorlog ook De “eerste” wereldoorlog. 100 jaar geleden: de eerste grote oorlog. Oorlog, ruzie, geweld, … wreed. Daar lig ik wakker van. En jij ?
Pagina
(We beluisteren en/of bekijken een lied of zingen zelf een lied/vers rond vrede. Hierna volgen enkele suggesties.)
16
(Nu klinkt heel luid de WEKKER. WEKKER loopt af.)
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
https://www.youtube.com/watch?v=-ZAFKpUPlK8 https://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=-ZAFKpUPlK8 https://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=vhYhBVK8vKA
https://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=tcUCnG_7oj8
Pagina
17
http://ozewiezewoze.weebly.com/vredeslied.html
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
Voorganger Als we horen en zien waarvan mensen soms allemaal wakker liggen, dan fronsen we toch even de wenkbrauwen hoor, God. Je zou haast durven te denken dat mensen Jou droom met deze wereld vergeten zijn. Zo had Jij, God, dat toch allemaal niet bedoeld? Al die dingen die WREED zijn: -ruzie -oorlog -pesten -echtscheiding -dood. God, zijn we Jou dan vergeten? Dàt is toch niet Jouw droom, God. God, Jij wil toch dat het altijd terug goed wordt tussen de mensen. Geweld is in Jou ogen nooit een oplossing voor geweld. Nooit. Dat wil Jij ons vertellen. Dat heb je ons ook duidelijk door de profeten laten horen.
Pagina
(Bijbelboek nemen om uit voor te lezen. Kinderen kunnen met brandende fakkels of kaarsen het Bijbelboek omringen.)
18
Elia was zo een profeet. Laten we luisteren naar wat de profeet Elia tot de mensen zegde.
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
De roeping van Elia (Gelezen door catechist, diaken, priester, ...) Elia heeft zo ontzettend zijn best gedaan om een een goede profeet te zijn. Hij heeft gedaan wat God van hem vroeg. Koning Achab en koningin Izebel en alle mensen die hen volgden gewaarschuwd dat ze op de verkeerde goden vertrouwden. Ze zijn niet blij met hem. Ze willen hem gevangen nemen en vermoorden. Elia vlucht naar de woestijn, kruipt onder een bremstruik en legt daar het moede hoofd in de schoot. "Wat heb ik toch verkeerd gedaan, God? Ik ben een profeet van niks. Laat mij hier maar doodgaan. Niemand luistert echt naar mij. Iedereen blijft maar achter de verkeerde goden aan gaan. Ik stop ermee." Elia valt in slaap en als hij wakker wordt, hoort hij een strem: "Sta op, Elia, eet en drink, want anders heb je geen kracht genoeg voor je verdere reis". En op een steen ligt een koek en in een kruik zit helder, fris water. Elia eet en drinkt. Staat op en loopt veertig dagen en nachten, totdat hij bij de berg Horeb komt. Dat is berg waar Mozes God ontmoette. Elia verbergt zich daar in een grot. Dan begint het hevig te onweren, er steekt een zware storm op, de rotsblokken rollen van de berg. 'Bent U daar, God?'; roept Elia tegen de storm en de rollende donder in. Nee, in de storm is God niet.
Pagina
Dan wordt het rustig buiten, de storm is uitgewoed. Het is helemaal stil. Elia gaat de grot uit, naar buiten.
19
Dan verschijnt er licht en komt er vuur uit de hemel, maar ook daarin is God niet.
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
Hij voelt alleen nog maar een heel zacht briesje. Hij slaat zijn profetenmantel om. Hij weet en voelt dat God nu aanwezig is en tot hem spreekt. "Ga terug, Elia, want er zijn in Israël nog steeds genoeg mensen die van mij houden. Wel zevenduizend mensen zijn mij trouw gebleven. Je taak is nog niet afgelopen. Je krijgt een leerling, Elisa, hij zal je opvolgen. Want Elia, ik laat mijn volk niet in de steek!" (1 Koningen 19,1-18)
Pagina
20
(Het verhaal van Elia in de woestijn en op de berg Horeb vind je o.a. in "Bijbelse verhalen voor jonge kinderen" pag 214, in "Op weg" pag 132, in "Het hoogste woord" pag 119 en in Bijbel voor Kinderen op pag 125.)
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
Voorganger (aanpassen naar eigen verwoordingstijl!)
Ken jij zulke mensen? Vandaag? … Het zijn mensen die helen/genezen en verbinden…. Rond zo’n mensen groeien dikwijls groepen met warme, bezielde mensen. Mensen die het beter willen, ànders. Jezus van Nazareth was zo een man. Hij was als een pelgrim die al goeddoend rondtrok. Ook Mohammed kwam om het goede tussen mensen te laten groeien. Hoe ze dat deden lezen we in de boeken uit de Bijbel met hun verhalen. In de Koran en in de Bijbel lezen we over die droom van God. Maar vandaag word ook jij wakker geschud! Vandaag zegt God jou: ik heb je nodig! Komaan, word wakker. Wakker voor vrede. Kijk eens om je heen: er is werk aan de winkel. Ik heb een droom over deze wereld. Daarvoor heb ik jou nodig.
Dat is Gods droom. Die wij kunnen waarmaken. Maar… God heeft ons ook de vrijheid gegeven om daar al dan niet op in te gaan. Om zijn uitnodiging tot vrede aan te nemen of naast ons neer te leggen. Telkens opnieuw moeten wij zèlf een keuze maken. Iedereen. Want in elk van ons zit een boos beestje dat af en toe wil losbreken… ...woede ...jaloersheid ...kwaad spreken ...ruzie willen maken ... Laat je dat boze beest uitbreken? Jij beslist. Je maakt zelf een keuze. Gelukkig maar! Want als God in onze plaats besliste, zouden wij gewoon trekpoppen in zijn handen zijn. Kijkt God dan alleen maar toe? Neen! God zal doen wat Hij kan om ons op de goede weg te zetten. Telkens opnieuw zal Hij ons tonen wat wij kunnen doen om geweld te vermijden en voor vrede te kiezen. Maar nooit zal Hij de verantwoordelijkheid van ons afnemen en in onze plaats beslissen. De vrijheid die hij ons gegeven heeft, blijft voor Hem heilig!
Samen leven in vrede, dat is mijn droom zegt God. Aanbrengen van de slogan én de themaaffiche voor elke klas:
-'WAKKER VOOR VREDE'-
21
En zo zijn er altijd mensen geweest die ons door God gestuurd werden. Profeten noemen we ze. Het zijn mensen die zich verzetten tegen kwaad en dood, tegen onrecht en honger.
Vrede. Sjaloom. Salam.
Pagina
Elia werd wakkergeschud door God. Hij werd geroepen door God. God heeft hem nodig. Om te vertellen over Zijn droom. Zijn rijk.
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
of lied 'bouwen aan vrede, steen voor steen' Bouwen aan vrede steen voor steen, een huis van vrede voor iedereen. ‘t Wordt een huis voor alle mensen, die de echte vrede wensen. Vind je het een goed idee? Help je dan een handje mee? Steen voor steen. Steen voor steen. Iedereen gelukkig. Niemand meer alleen. Maar je moet er hard aan werken, voor je daarvan iets gaat merken. 't Wordt een huis voor alle mensen, die de echte vrede wensen. Vind je het een goed idee? Help je dan een handje mee? Steen voor steen. Steen voor steen. Iedereen gelukkig. Niemand meer alleen.
Pagina
22
Bouwen aan vrede steen voor steen, een huis van vrede voor iedereen. Iedereen mag binnen komen, ‘t wordt een huis van ieders dromen. Steen voor steen. Steen voor steen. Iedereen gelukkig. Niemand meer alleen.
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
Directeur Als we proberen te doen wat Jezus zegt, werken we aan die droom van Vrede. Als iedereen bij zichzelf begint, zijn we op de goede weg. Bv. als dat boze beest die in jou wil losbreken? Bv. je bent héél boos op je broer. Woedend. Dan kun je zorgen dat je die gevoelens kwijt kunt zonder die ander pijn te doen. Bv. eens heel hard gillen. Boksen op een boksbal. Keihard lopen. Een blad in duizend snippers scheuren. Dan wordt het beest in jou weer een beetje rustiger. En kun je misschien wel rustig praten met je broer. VREDE, het is niet altijd gemakkelijk. Het begint vaak met kleine stapjes zetten. Maar we willen er dit schooljaar wel aan werken. Samen. Voor vrede op aarde kun je niet in je eentje zorgen. Maar als iedereen bij zichtzelf begint, als ieder een kleine stap wil zetten, zijn we goed op weg! Werk jij mee aan vrede? En hoe? In duizend kleine dingen!
Pagina
DE LETTERS WREED WORDEN OMGEVORMD TOT -VREDE-
23
Bv. Door vertrouwen te hebben in je buren. Door na te denken over de manier waarop je ruziemaakt. Door na te gaan wat je voelt wanneer iets uit de hand loopt. Door blij te zijn dat je buurmeisje goede punten haalt. Door te delen. Door blij te zijn met wat een ander kan of heeft.
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
Leerkracht Op een avond vertelde een oude Cherokee-indiaan: "In een volk is er steeds een strijd aan de gang, een strijd tussen twee wolven. De ene is een kwade wolf. Hij is slecht. Hij bestaat uit woede, egoïsme, leugen en hoogmoed. De andere wolf is goed. Hij bestaat uit: vreugde, vrede, vriendschap, liefde en medeleven. Zijn kleinzoon dacht hierover na. Toen vroeg hij aan zijn grootvader: “Welke wolf zal het gevecht winnen?” De oude Cherokee zei: “De wolf die je eten geeft.”
slotgebed (Allen bidden samen het slotgebed.) God, Soms lijkt het wel alsof er overal in de wereld narigheid is. 100 jaar geleden, maar ook vandaag. Mensen zijn boos en maken oorlog. Ook op school is ruzie en geweld.
Je roept ons om dit schooljaar
Pagina
Oorlog kan niet en mag niet.
24
Vandaag schud Jij ons wakker.
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
stappen van vrede te zetten. God, help ons, om ècht te werken aan die vrede. In vele kleine dingen. Geef ons daartoe de kracht en inspiratie. Opdat er vrede komt, hier en overal. Amen. zending door voorganger
Pagina
25
('Vredesmuziek' bij het einde.)
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
verdiepende teksten en gebeden om met kinderen te gebruiken tijdens de maanden september/oktober Gelukkig de mens die geen voet zet op de wegen van het kwaad, maar dag en nacht luistert naar het woord van de Heer. Hij is als een boom aan het water geplant in de liefde van God. Vrede en hoop zijn zijn vruchten. Nooit zal hij verdorren! naar psalm 1
God, het lukt me niet een vriend te zijn. Elk woord valt verkeerd. Al wat ik doe, zit fout. Ik begrijp het niet. Ik begrijp mezelf niet. Ik begrijp jou niet. Help jij me vrede zoeken? Bij mezelf? Bij de anderen? Bij Jou!
Pagina
Vrede is doen, meer nog dan laten, Vrede is samen drinken, zingen en praten. Vrede is sorry zeggen en vergeven. Vrede is samen met anderen leven.
26
Vrede begint tussen jou en mij En daar is God een beetje bij.
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
Als ik een keer God was dan zou ik wel even alle slechte mensen laten stoppen met leven. Mensen die alleen maar kwaad verzinnen. Mensen die zomaar een oorlog beginnen. Mensen die nooit eens delen kunnen. Mensen die dieren geen leven gunnen. Maar ja, God is God. En die gaf ze het leven. En God wil nu eenmaal zo graag vergeven. uit “Het geheim van vuur” Bijbelverhalen en versjes voor tieners
Op tv zie ik altijd honger en oorlog. Ik denk: waar blijft de vrede dan toch? Kan ik het geloven? Blijven wensen? De wereld een feest voor alle mensen? Al zit het alleen maar ergens van binnen, vrede kan wel heel klein beginnen. Maar dat kan gaan groeien. Dat is wat ik droom. Zo gaat het toch ook bij het begin van een boom? uit Beginnen maar – Bijbelverhalen voor jonge kinderen
Pagina
Geweld zorgt voor meer geweld, maar ook: goedheid zaait goedheid! Liefde, vriendschap, dienstbaarheid,... zijn besmettelijk. Alleen, het zijn geen ziektes: je wordt er alleen maar beter van. http://youtu.be/nwAYpLVyeFU
27
Filmpje/lied (eventueel bruikbaar voor personeelsvergadering)
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
BLIJVEN DROMEN Na de dood van Jezus bleven een heleboel mensen doorgaan. Met elkaar, met de droom van God en de mensen. Johannes was er zo eentje. Hij had het niet makkelijk! Ze zaten achter hem aan. Toch hield hij de moed erin. Al mijn dromen gingen kapot en toch geloof ik in de droom van God: ooit zal de wereld in vrede zijn nergens meer honger nergens meer pijn al gaat het op aarde soms flink tekeer eens bestaat de dood niet meer dit is de droom die ik bewaarde -een nieuwe hemel komt op aardeniemand meer pijn niemand meer bang God veegt de tranen gewoon van je wang overal komt er een nieuw begin God woont zomaar tussen ons in blijf het geloven doen en dromen dan zal die wereld zeker komen!
Pagina
28
uit Beginnen maar – Bijbelverhalen voor jonge kinderen
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
Een gesprekje over vrede Papa? Ja. Was het maar overal vrede. Dat zou heel mooi zijn. En het zou nog mooier zijn als iedereen genoeg te eten had. En deelde. En vrij kon zijn. Papa? Ja. Waarom doen grote mensen dat dan niet? Tja, we proberen het wel, maar het is moeilijk om het vol te houden. Maar ik vind het zo gek. Waarom gaan mensen elkaar eigenlijk doodmaken en oorlog voeren en zo? Mensen kunnen nu eenmaal goed èn slecht zijn. Soms willen ze meer hebben. Of de baas zijn over anderen. Maar er zijn toch ook mensen die wel goed zijn. O ja. Er zijn gelukkig veel mensen die het anders willen. En die het ook doen. Maar er zijn er maar weinig die het helemaal tot aan het einde toe vol kunnen houden. Papa? Was Jezus zo iemand? Ja. Die zeker.
Pagina
Jij bent heel anders dan ik. Je haar is kroezig en je huid is bruiner. Je ogen zijn diep en donker. In je armen en benen zit elastiek. Jij viert feest op andere dagen. Het eten bij jou thuis ruikt vreemd. De muziek die je draait klinkt naar woestijn. Je houdt van fellere kleuren. Maar als je lacht, ben je net zo blij als ik. Jouw God is vast dezelfde als de mijne. Ook al heeft Hij een andere naam. Jij hoort bij mij en ik hoor bij jou. Ook al zijn we allebei anders. Tussen ons ligt een wereld van verschil. Maar voor de vrede, daar kiezen jij en ik samen voor.
29
uit: Ga je mee? Bijbelverhalen en versjes voor kinderen.
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
VREDE is …? Vrede begint tussen jou en mij en daar is Jezus een beetje bij. Hij maakte vrede, waar Hij maar kwam, telkens als Hij iets op zich nam. Op de bruiloft in Kana maakte Hij wijn zodat het nog heel lang feest kon zijn. Al zou je het niet zo bedenken: VREDE is ook … een wijntje schenken. Hij stilde de storm op het woeste meer, want zijn vrienden riepen: "Help ons, heer!" Al valt het niet zomaar te verklaren: VREDE is ook … de rust bewaren. Er zat eens een duivel in een man en Jezus bevrijdde hem daarvan. Al vind je het niet in woordenboeken: VREDE is ook … een mens opzoeken. Een vrouw had iets heel verkeerds gedaan Jezus zei zacht: "Niet meer doen voortaan." Al zou je het zelf niet zo verzinnen: VREDE is ook … opnieuw beginnen. Er kwamen steeds kinderen naar Jezus toe, Hij bleef geduldig, ook al was hij moe. Al hou je een ander liever buiten: VREDE is ook … niemand buitensluiten. Vrede is doen, meer nog dan laten, Vrede is drinken, zingen, praten, Vrede is 'sorry zeggen' en vergeven, Vrede is samen met anderen leven.
Pagina
30
VREDE is … vriendschap met God erbij. En het begint tussen jou en mij.
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
Het lijkt wel alsof er overal in de wereld narigheid is. Mensen zijn boos en vol haat; ze maken oorlog en veel ruzie. Dat kan en mag zo niet doorgaan. Waarom kunnen ze niet gewoon ophouden met al dat vechten? God, help ons, om vrede te maken in de wereld. Geef ons de kracht om aardig en liefdevol te zijn. Opdat er vrede komt, hier en overal. Amen.
Kleurenruzie. Op een dag zei groen: ik ben de belangrijkste. Ik ben de kleur van het gras, van de bomen en van de bladeren. Zonder mij zouden de bomen sterven. Blauw zei: ik ben onmisbaar. Ik ben de kleur van het water. Zonder mij zou er geen leven zijn. Geel zei: ik ben de zonnigste. Ik breng kleur en warmte in de wereld. Rood zei: ik ben de kleur van het bloed en van de liefde. De mensen kunnen niet zonder mij. Oranje riep: ik ben de gezondste kleur. Zonder de vitaminen in sinaasappelen, wortelen en pompoenen zouden de mensen ziek worden. En paars wist: ik ben de kleur van de koningen. Jullie moeten naar mij luisteren. Toen donderde het verschrikkelijk. De regen nam het woord en zei: "Beste kleuren, weten jullie dan niet dat God jullie allemaal verschillend geschapen heeft en dat jullie daardoor elkaar aanvullen? De mensen hebben elk van jullie nodig. Samen kunnen jullie prachtige dingen maken. Kom..."
Pagina
31
En de regen gaf aan elk van de kleuren een plaats aan de hemel. En toen de zon begon te schijnen, zagen de mensen de pracht van een regenboog.
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
De burgemeester maakte zich zorgen: 'Waarom zijn de mensen in mijn stad zo ongelukkig?' Een rondtrekkende fluitspeler zei: 'Er is hier geen vrede.' Toen riep de burgemeester iedereen bijeen op het stadsplein en vroeg: 'Wil er iemand vrede gaan zoeken?' Een oude tuinman stond op. 'Ik zal wel gaan,' zei hij. Een paar weken later, was hij nog steeds niet terug. Zijn tuin stond vol onkruid. Zijn stokoude buurvrouw kon het niet meer aanzien. Met een hark en een schoffel ging ze aan de slag in de tuin van haar buurman. Een paar moeders zeiden tegen hun grote jongens: 'Dat gaat niet, jullie de hele tijd voor de T.V. en die oude vrouw maar in de tuin werken.' 'Ach dat wil ze toch zelf,' mopperden ze. Maar na een tijd gingen ze toch stilletjes naar de tuin. Het werk viel best wel mee. Het werd zomer en alles groeide en bloeide. De jongens hadden meer hulp nodig. Hun vrienden wilden wel, maar niet als die of een ander erbij was. 'Ho,' riepen de jongens, ' we hebben zoveel handen nodig, dat het niet uitmaakt van wie ze zijn.' De tuin werd een juweeltje. De bloemen werden gebracht naar wie oud of ziek was, en met de groenten en het fruit werd een groot feest gehouden. Tijdens dat feest kwam de tuinman terug. 'Ik heb nergens vrede kunnen vinden,' zei hij. 'Maar het gekke is: de laatste tijd stuurden ze me steeds naar hier als ik om vrede vroeg.' naar een verhaal van H. VAN UDEN
Ik had een kleurdoos met schitterende, felle en heldere kleuren. Ik had een kleurdoos sommige kleuren warm, andere heel kil.
uit "samenspel of tegenspel", uitgave Scouting Nederland
Pagina
Maar ik had oranje voor het plezier in het leven. En groen voor de bloemknoppen en de vogelnestjes. En blauw voor het stralen van de heldere hemel. En rose voor dromen en rust. Toen ben ik gaan zitten en heb ik geschilderd: De VREDE
32
Ik had geen rood voor het bloed van de gewonden. Ik had geen zwart voor de tranen van de weesjes. Ik had geen wit voor de handen en de gezichten van de doden. Ik had geen geel voor het hete zand.
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
Een man had twee zonen. Toen hij stierf, kregen beiden de helft van zijn land. Nu was de ene zoon rijk, maar had geen kinderen. De andere zoon had zeven zonen maar was arm. Die nacht kon de rijke zoon niet slapen. Hij dacht: ‘Mijn vader heeft zich vergist. Ik ben rijk, maar mijn broer is arm. Hij heeft niet genoeg land voor zoveel zonen'. Hij stond op en ging op weg om nog voor de dageraad de grenspalen te verzetten. Ook de arme zoon lag wakker die nacht. Hij dacht: ‘Mijn vader heeft zich vergist. Ik heb zeven zonen, maar mijn broer heeft niemand om voor hem te zorgen.’ Hij stond op en ging op weg om nog voor de dageraad de grenspalen te verzetten. Toen de dag aanbrak, ontmoetten zij elkaar. Men zegt dat op die plaats de stad van de vrede* zal verrijzen. * ‘Stad van vrede’ is de vertaling van ‘Jeruzalem’. In ‘zalem’ kun je ‘sjaloom’ (vrede) herkennen.
Vrede is een dak boven je hoofd en op de tafel een brood, iemand die je wat warmte geeft en je koestert op schoot.
Vrede is een tuin vol bloemen met hier en daar een pad, iemand die samen met je wandelt en met je praat over dit en dat.
33
Vrede is miljoenen handen, die bouwen steen voor steen aan een wereld van vrede voor mij, voor jou, voor iedereen.
Pagina
Vrede is een rode roos in de plaats van een granaat, iemand die je geen vijand noemt en je toelacht zonder haat.
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
God is de eerste actief geweldloze … En dan het geloof, het vertrouwen, dat God zelf zo is zoals Jezus Hem zijn leven lang in beeld bracht. Dat God van ons houdt. Ook van mensen die ik moeilijk kan verdragen, die mij op de zenuwen werken, die mij stokken in de wielen steken, mijn plannen dwarsbomen, mij tegenwerken. Ik begrijp hen vaak niet – vooral als het om mensen gaat die ook hun “best doen om goed te zijn”. “Gij peilt mijn hart en Gij kent mij – aan uw liefde vertrouw ik me toe.” (Psalm 139)
Vrede, we zouden ze willen, zonder moeite kant en klaar geschonken. We dromen van vrede. Soms, ontgoocheld door de werkelijkheid, komen we tot het besluit dat het 'een land is dat niet bestaat, een droom die verloren gaat, een luchtkasteel'. Vragen we God teveel? Om het helemaal cadeau te krijgen? Misschien wel. Ik zoek een land. Ik zal moeten 'zoeken' in mijn eigen relaties, mijn eigen familie, mijn eigen zelf met mijn tegenstrijdigheden, onduidelijkheden verlangens, noden, belangen, conflicten. De ‘strijd’ is buiten mij. De ‘strijd’ is in mij. De echte vijand is binnen in mezelf. Hoe maken we een broer, zus, tochtgenoot, plots tot vijand? Welk ras, klasse, uiterlijk of taal schept plots afstand? De muur zit in mijn hoofd, in mijn overtuiging, in mijn eigen gedacht, dat van mijn volk, mijn familie, mijn godsdienst. De muur zit in mijn hart, dat hardvochtig en gekwetst is. Mijn hart heeft inzicht, ruimte, ommekeer nodig.
Pagina
Het is een groot wonder dat ik niet al mijn verwachtingen heb opgegeven, want ze lijken absurd en onuitvoerbaar. Toch houd ik ze vast, ondanks alles, omdat ik nog steeds geloof in de innerlijke goedheid van de mens. Het is me ten enemale onmogelijk, alles op te bouwen op basis van dood, ellende en verwarring. Ik zie, hoe de wereld langzaam steeds meer in een woestijn herschapen wordt, ik hoor steeds harder de aanrollende donderdag die ook ons eens zal doden. Ik voel het leed van miljoenen mee en toch, als ik naar de hemel kijk, denk ik dat alles weer ten goede zal wenden. Dat ook deze hardheid zal ophouden. Dat er weer rust en vrede en bevrijding zal komen. Intussen moet ik mijn denkbeelden en idealen hoog en droog houden. In de tijden die komen zijn ze misschien nog uit te voeren.
34
Uit het dagboek van Anne Frank
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
Vroeg of laat zullen alle volkeren een manier van leven moeten ontdekken om samen te leven in vrede! Daarbij zal men haat moeten veranderen in creatieve naastenliefde. Ik weiger het standpunt te aanvaarden dat de mensheid zo gebonden is aan de duisternis van racisme en oorlog dat de brede dageraad van vrede en naastenliefde nooit werkelijkheid zou kunnen worden!
Desmond Tutu
Pagina
"Gelovigen zeggen dat we beter het grootste deel van de menselijke geschiedenis zouden kunnen omschrijven als een zoektocht naar de harmonie, vriendschap en vrede waarvoor we geschapen lijken te zijn. De Bijbel beschrijft het allemaal als een door God geregisseerde campagne om de oorspronkelijke harmonieuze toestand te hervinden opdat de leeuw zich weer naast het lam neervlijt en de mens niet langer oorlogen zal kennen, omdat zwaarden zijn omgesmeed tot ploegscharen en speren tot snoeimessen. Ergens in ons diepste innerlijk lijken we te weten dat we voor iets beters zijn voorbestemd. Af en toe vangen we een glimp op van het betere waarvoor we zijn geschapen bijvoorbeeld wanneer we samenwerken om de gevolgen van natuurrampen te bestrijden en de wereld geprikkeld raakt door een geest van medeleven en edelmoedigheid."
35
M.L. King
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
Zij weten van beter! Het loopt als een rode draad doorheen de oude verhalen die in de bijbel opgetekend staan, dat dood en duister nooit het laatste woord hebben. Angst en onmacht evenmin. Dat leven goed kan worden, en vrede bereikbaar is. Dat ieder mens rechtop kan komen om beeld van Liefde te zijn. Een droom van ieder mens die in de loop der eeuwen een belofte werd, waar God zelf borg voor staat. Tot op vandaag zet die belofte mensen in beweging. Geen duister of zij zien een lichtpunt, geen vastgeroeste situatie of zij vinden een uitweg. Klaar en helder zien zij de werkelijkheid onder ogen, maar leggen zich niet neer bij de feiten. Ze blijven hopen, gaandeweg. Zij weten van beter. Carlos Desoete
verzet begint niet met grote woorden maar met kleine daden zoals storm met zacht geritsel in de tuin of de kat die de kolder in zijn kop krijgt zoals brede rivieren met een kleine bron verscholen in het woud zoals een vuurzee met dezelfde lucifer die een sigaret aansteekt zoals liefde met een blik een aanraking iets dat je opvalt in een stem
Remco Campert
Pagina
en dan die vraag aan een ander stellen
36
jezelf een vraag stellen daarmee begint verzet
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
Maak ons, Heer, ontvankelijk voor de tekenen van deze tijd. Laat ons het goede zien, de goodwill, het zoeken naar vrede, de drang naar gelijkheid, de medemenselijkheid en de verdraagzaamheid, als zovele tekenen van uw Geest die werkt in mensen van nu. Laat ons de werking ontdekken van uw Geest in onze groeiende en zich vernieuwende Kerk. Leer ons ingaan op de goede verlangens die in onszelf geboren worden, en laat ons geluk brengen aan elkaar. Laat uw Geest van ons bezit nemen, zodat vrede, vriendschap en vreugde aanwezig zijn waar mensen samenleven. Amen.
Anthony de Mello sj
Pagina
Tegen een leerling die constant klaagde over anderen zei de wijze: “Wanneer je vrede wilt, probeer dan jezelf te veranderen, niet de anderen. Het is makkelijker je voeten met slippers te beschermen dan de aarde met tapijt te bedekken.”
37
Ward Bruyninckx
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
Dromen over het verhaal van vrede. Toen op een zekere dag, flitste de kogel terug naar het geweer, hij werd gevolgd de door de scherven van een granaat die zich verzamelden in de hand van een soldaat. Toen volgden alle kogels, bommen en granaten, alle zwaarden, speren en messen. Ze volgden en flitsten de oude weg van haat en angst terug, en de commando’s bestierven op de lippen van verbaasde generaals. Kom mee, riepen de wapens tegen de brandstapel, en de brandstapel waarschuwde de elektrische stoel, en de elektrische stoel de leeuwenkuil en de leeuwenkuil het schavot. Kom mee, riepen ze tegen de citadel, en de citadel waarschuwde de bunker en de bunker de valkuil. Pesticiden en gifgassen volgden in hun spoor. Kom mee, roepen ze met z’n allen, en ze slurpten de olie op van de watergolven, en ze zogen de stank weg boven de steden. Bloed en tranen trokken mee, het angstzweet en het koude vuur, modder en etter van eeuwenlang, en de stoet werd gesloten door het duister van de nacht. Zo werd het morgen en klaarlicht begon de nieuwe dag. Edel metaal kwam het melden aan oud roest, de populier gaf het door aan sprokkelhout, en de roofvogel seinde het verder naar de vlieg. Toen bouwde de kat een nest voor de muis, de giraf speelde uitkijktoren voor de slang en de wolf en het lam spraken af voor een middagwandeling, de hazewind hield zijn pas in, en begroette de schildpad, en de geit viel in slaap in het hol van de leeuw. De vuilnisman reed voorbij in een gouden koets, de bedelaar gekleed in oude ridderorde; kreeg een kamer in een eerste klas hotel. De koning bracht het eerste kievitsei naar een boer op het platteland. Een slachtoffer legde tegen de middag een bloemenkrans bij het graf van de verrader.
Pagina
38
Tegen de avond wilde de zon niet onder, en een lang vergeten Stem riep: “Blijf maar, want ik zie dat alle goed is wat ik gemaakt heb!”
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
De gitarist Het zijn maar zes snaren. Maar wil je uit het instrument muziek krijgen dan moet je oefenen. Toonladders, naar boven en naar beneden. Intervaloefeningen, net zolang tot je vingers bijna van je handen afvallen. Ik hoor de jongen oefenen, elke dag weer. Het is hard werken, leren gitaarspelen. Net zo hard werken en veel geduld hebben is het werken aan v r e d e. Zo is het oefenen van die jongen voor mij een troost. Want geduld wordt beloond, het gaat steeds beter. Zo gaat dat dus, geduld en blijven oefenen. Gerit van den Nieuwendijk
OM MILDE MENSEN TE ZIJN...
We hebben elkaar veel meer te zeggen dan we uitspreken. We kunnen elkaar veel meer troosten dan we beseffen. We kunnen elkaar veel meer danken dan wij vermoeden. We kunnen elkaar veel meer steunen dan we tot nog toe deden.
We zullen elkaar veel beter begrijpen indien we aandachtig zijn. We zullen elkaar veel meer verdragen indien we rustig zijn. We zouden elkaar veel meer moeten aanmoedigen in het goede. We zouden elkaar veel meer moeten bewonderen in het schone. We zouden elkaar veel meer moeten helpen in het moeilijke.
39
We hebben elkaar veel meer te bieden dan we gewoonlijk geven.
We zullen elkaar veel meer vergeven indien we onszelf kennen.
Pagina
We hebben elkaar veel meer nodig dan we laten blijken.
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
Wie aan oorlog begint zal ooit over vrede moeten spreken. Oorlog, klein of groot het begint met een woord dat teveel of te weinig werd gesproken. Het begint met een daad verkeerd bedoelt of verkeerd overgekomen. Woord of daad beiden leiden tot afstand, afkeer en afgunst waarmee men elkaar naar het leven staat. Maar ooit komt de dag of de nacht waar men voelt dat het zo niet blijven kan. Men zoekt een uitweg een woord of een daad waarmee alles tot stilstand komt. Het wordt een woord klein of groot dat vertrouwen schept. Het wordt een daad bedoeld en weloverwogen die samenbrengt. Het wordt een gebeuren moeilijk en geladen waar elkeen van hoopt dat men zich weer aan elkaar in vertrouwen kan geven. Ja, elke oorlog eindigt met spreken over vrede waardoor het leven weer verder kan.
Pagina
40
Antoon Vandeputte Bijschrift Muurkranten, Jeugdkrant, oktober-november 2013
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
Pagina
41
Lieve God, net als Jij, droom ik van een wereld waar er VREDE is voor iedereen! Maar als ik de tv aanzet, of de krant lees, dan merk ik dat er nog hard gewerkt moet worden. En niet alleen ver weg, maar ook dichtbij: in mijn klas in mijn school in mijn straat. Zelfs thuis kan het vaak beter. Geef mij elke de moed om door te gaan en te blijven werken aan een wereld zonder ruzie, jaloezie en pijn. Zo wordt jouw en mijn droom ooit echt waar.
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
Er bestaan ontzettend veel sites met materiaal om te werken rond het thema VREDE en ruimer rond de herdenking van de oorlog 14-18. Zeker de moeite zijn: www.vredesweek.be www.jeugdenvrede.be www.nooitmeeroorlog.be Hele goede site rond WOI die werkt met dagboekfragmenten van kinderen. Voor kleuter en lager! In juni komt er een didactische handleiding. Men is bereid het project te komen voorstellen op jullie school. www.paxchristi.be www.vredeseducatie.nl Vredeseducatie betekent dat mensen vrede kunnen leren. Mensen van altijd en overal hebben oorlogen met elkaar gevoerd, maar mensen kunnen ook vrede maken. Mensen hebben veel ervaring in vrede maken, zeker wanneer ze in een democratie leven waar verschillende belangen, idealen en overtuigingen met elkaar kunnen botsen. Vrede en democratie lijken zo vanzelfsprekend, maar dat is het niet. Het is mensenwerk en moet ontdekt en geoefend worden. Dat kan met de projecten van de Stichting Vredeseducatie. De Stichting Vredeseducatie ontwikkelt op eigen initiatief of in opdracht van andere organisaties interactieve tentoonstellingen in binnen- en buitenland. www.look4.be
Een beklijvend bezoek!
Pagina
www.kazernedossin.be (Mechelen)
42
Zoekwoord vrede
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO
Kazerne Dossin heeft het niet enkel over de 'Belgische casus', maar is ook een museum over massageweld. Vanuit de Holocaust gaat Kazene Dossin op zoek naar de tijdloze mechanismen van groepsdruk en collectief geweld die in sommige omstandigheden kunnen uitlopen op massamoord en genocide... BASISONDERWIJS
PARCOURS 10-12: HET VERHAAL VAN SIMON Voor de jongste bezoekers heeft Kazerne Dossin een bijzonder, participatief bezoek ontwikkeld. Centraal staat de 11-jarige Simon die uit de deportatietrein wist te ontsnappen. Een gids stelt jullie Simon voor. Wie was hij? Wanneer leefde hij? Waar woonde hij? Daarna ga je in groepjes aan de slag om meer te weten te komen over Simons verhaal. Zo knutsel je je eigen tentoonstelling in elkaar. Daarna neemt de gids jullie mee op stap in en rond het museum en memoriaal. Je eindigt met een kort evaluatie- en reflectiemoment. Geschikt voor kinderen uit het vijfde en zesde leerjaar.
Pagina
43
Een mooie kortfilm (thema WO II) voor volwassenen en eventueel derde graad: speelgoedland http://youtu.be/a8-WKkFWqqU
Hilde Bouckaert – Rik Depré DPB-Brugge domeinbegeleiding pastoraal@school BaO - BuBaO – SO - BuSO
Pagina
website pastoraal op school www.kobrugge.be/pastoraal
44
wakker voor vrede - aanbod DPB Brugge (Bu)BaO