Aanbod ICT voor transport versnipperd

Kleinschaligheid remt innovatie

Aanbod ICT voor transport versnipperd Transporteurs die willen (her)automatiseren krijgen te maken met een woud aan aanbieders als het gaat om transportmanagement- of fleetmanagementsystemen. Waarom is er in ons land eigenlijk geen ‘Microsoft Transport’ waarin de wensen van het gros van de transporteurs zijn verwerkt?

Het aanbod van transportmanagement- (TMS) en fleetmanagement/ boordcomputersystemen neemt nog steeds toe, zo blijkt uit het leveranciersoverzicht dat TLN afgelopen april publiceerde bij de resultaten van haar ICT-enquête. Het aantal TMS-leveranciers steeg van 21 in 2000 naar 33 in 2004 tot 36 dit jaar. Hetzelfde geldt voor de boordcomputersystemen: in 2000 waren er 11 aanbieders, in vier jaar tijd verdubbelde dat naar 22 en dit jaar zelfs naar 26. Opvallend is dat veel van deze leveranciers relatief kleine organisaties zijn die nationaal opereren.

THEMA ICT

Oorzaken “Deze situatie heeft verschillende oorzaken”, zeggen Harro van der Vlugt,

Gesloten “De systemen binnen de transportsector zijn jarenlang zeer gesloten geweest. Daarin komt maar langzaam verandering”, stellen ICT-adviseurs Harro van der Vlugt (r) en Jan Vieveen. De belangrijkste reden hiervoor zijn de beperkte financiële middelen voor innovatie, zowel bij de ICT-aanbieders als de transportondernemers zelf.

consultant ICT en Logistiek bij TLN, en Jan Vieveen, zelfstandig adviseur ICT in Transport en Logistiek. “De basisfunctionaliteit voor een TMS - de dossieradministratie en facturering - is redelijk eenvoudig te ontwikkelen. Daardoor is de instap in deze markt relatief gemakkelijk.” Leveranciers worden bovendien naar de transportsector ‘gelokt’ door de vermeende omvang van de markt: zo’n 12.000 transportbedrijven. “Men ziet dan over het hoofd dat zo’n 75% daarvan bedrijven zijn met 1 tot 10 wagens, die nauwelijks of geen behoefte aan een TMS hebben.” Daarnaast zijn veel TMS-systemen ont-

Sterk wapen in concurrentiestrijd “De inzet van ICT bij transportbedrijven is in te delen in vier fasen”, vertelt Harro van der Vlugt, consultant ICT en Logistiek bij TLN. Allereerst is er ICT als hulpmiddel: een pakket dat één proces automatiseert. Voorbeelden hiervan zijn facturatiepakketten en routeplanners. Van der Vlugt: “De implementatie hiervan is eenvoudig en je loopt als ondernemer weinig risico als het systeem uitvalt.” Een fase verder wordt ICT als beheersinstrument ingezet. Meerdere processen worden door één systeem ondersteund en verschillende mensen maken er gebruik van. Een TMS-systeem is hier een goed voorbeeld van. Wie echter de kosten wil beheersen via ICT moet nog een stap verder. Verschillende systemen, zoals TMS, internet en boordcomputers, moeten met elkaar gekoppeld worden om zo de processen te verbeteren en versnellen. “Een transporteur moet wel voldoende kennis en kunde in huis hebben of halen om dit goed te laten verlopen”, stelt Van der Vlugt. Met het oog op een betere concurrentiepositie halen transportondernemers het meeste uit ICT als ze – na het helder formuleren van hun strategie - alle processen ondersteunen met ICT en van hieruit zelf nieuwe diensten ontwikkelen. Denk aan het integreren van meerdere schakels in een keten, zoals de logistiek van zowel in- als verkoop.

32

staan vanuit een maatwerkpakket voor één transportbedrijf. “Tot eind jaren ’90 zochten transporteurs vaak liever een leverancier in de buurt, met het idee dat ze dan snel geholpen konden worden bij problemen”, lichten beide adviseurs toe. “Vanuit deze vraag zijn veel kleine softwarebedrijven in de transportsector terecht gekomen.” Wat de boordcomputers betreft heeft de techniek een enorme vlucht genomen. Voor het ontwikkelen van een boordcomputersysteem zijn inmiddels bijna allemaal standaardcomponenten beschikbaar. “Dat heeft de drempel om de fleetmanagementmarkt op te gaan sterk verlaagd.” Stijgende vraag Een verklaring voor het groeiende aanbod is ook de stijgende vraag naar ICT. Zo laat TLN’s ICT-enquête dit jaar opnieuw een toename zien in het boordcomputergebruik. Tot de eeuwwisseling schommelde het percentage bedrijven dat boordcomputers inzet jarenlang rond de 10%. Sinds 2000 neemt het boordcomputergebruik jaarlijks zo’n 2% toe en is al bijna verdubbeld ten opzichte van eind jaren ’90. Van der Vlugt geeft aan dat transporteurs ook in TMS-systemen blijven investeren, zowel ter vervanging van bestaande systemen als voor de eerste inzet van een TMS. Dit laatste hangt nauw samen met de grootte van het bedrijf. “Niet zozeer qua wagenpark, maar meer wat betreft functies op kan-

ttm - oktober 2005

le proces, verschijnen maar langzaam in de transportsoftware.

Selectie Door het grote aanbod is de selectie van een passend en volwassen TMS- of boordcomputersysteem een lastige, tijdrovende zaak.Veel transporteurs nemen hiervoor een externe adviseur in de arm.

toor. Als er meerdere functies zijn, waarbij mensen onderling met elkaar moeten communiceren, wordt de inzet van een TMS interessant.”

systemen binnen de transportsector zijn jarenlang zeer gesloten geweest. Daarin komt maar langzaam verandering”, is de ervaring van Vieveen en Van

“Leveranciers worden naar de transportsector ‘gelokt’ door de vermeende omvang van de markt.”

Trage innovatie De trage innovatie is niet alleen een geldkwestie. “Veel transportondernemers gaven bij onze enquête aan ook onvoldoende kennis te hebben van ICTontwikkelingen, vooral het zinvol toepassen daarvan binnen de eigen onderneming”, vertelt Van der Vlugt. Daarom wordt van heel wat aangeschafte systemen maar een klein deel van de functionaliteit gebruikt. Vieveen: “Ook is er de nodige spraakverwarring over uitbreidingen in functionaliteit omdat transportondernemers niet goed kunnen definiëren wat ze willen en leveranciers de informatie niet goed oppikken.” Een reden hiervoor is dat de omvang van kleine en middelgrote transportondernemingen – zo’n 95% van alle transportbedrijven - het financieel meestal niet toelaat om systeembeheer als aparte functie te benoemen. Daardoor zijn ze sterk afhankelijk van de kennis van de leverancier. Al deze factoren maken het een ICTaanbieder lastig een groot marktaandeel te verwerven in de Nederlandse transportsector. Voor buitenlandse aanbieders komt daar bovendien de factor ‘onbekend maakt onbemind’ bij. Van der Vlugt en Vieveen verwachten dan ook voorlopig geen ‘Microsoft Transport’-achtige toepassing die op grote schaal omarmd wordt. ■ Sandra Waenink

Nadelen Een zo groot aantal ICT-aanbieders heeft de nodige nadelen. Zo is de selectie van een passend èn volwassen pakket een lastige, tijdrovende zaak. Veel transporteurs zien zich genoodzaakt hiervoor een extern adviseur in de arm te nemen. Bovendien brengt het versnipperde aanbod een behoorlijk afbreukrisico met zich mee. “Het is moeilijk te voorzien of een leverancier er over een paar jaar nog zal zijn”, stellen beide adviseurs. Ook het koppelen van de systemen onderling blijft een groot knelpunt. “De

der Vlugt. De belangrijkste reden daarvoor zijn de beperkte financiële middelen voor innovatie, zowel bij de ICTaanbieders als de transportondernemers zelf. “Aan beide kanten gaat het veelal om MKB-bedrijven die niet over voldoende middelen beschikken om snel te innoveren.” Niet alleen koppelingen, maar ook andere noodzakelijke ontwikkelingen waarmee transporteurs snel op de wensen van klanten kunnen inspelen, zoals het flexibel indelen van schermen en documenten of de weergave van kosten en opbrengsten tijdens het operationeOverzichtelijk In tegenstelling tot de TMS- en boordcomputersystemen is het aanbod aan rit- en routeplanningssystemen in ons land wel overzichtelijk. Dit heeft vooral te maken met de complexiteit van de software, waardoor er niet gauw nieuwe aanbieders in deze markt stappen.

ttm - oktober 2005

Trends in ICT voor transport Boordcomputers en fleetmanagementsystemen staan bij transporterend Nederland het sterkst in de belangstelling als het gaat om investeren in ICT. Toepassingen voor mobiele communicatie en plaatsbepaling vormen de belangrijkste trend in ICT voor de transportsector, zo concludeert Cap Gemini in haar rapport ‘Transportation Software 2005’. Cap Gemini interviewt elke twee jaar een aantal leveranciers van transportmanagement- en ritplanningssystemen over hun marktpositie en de belangrijkste trends. Het adviesbureau bevestigt dit jaar de bevindingen van TTM: het aanbod aan ICT voor de transportsector in ons land is versnipperd en de meeste aanbieders opereren lokaal. Interessant is dat Cap Gemini’s onderzoek zich nu niet alleen richt op Nederland, maar op Europa. Aangegeven wordt welke ICT-aanbieders sterk zijn in welke landen. Ook internationaal opererende ICT-dienstverleners komen aan bod, zoals DCS, G-Log, Manhattan Associates, Manugistics en SAP. Het rapport ‘Transportation Software 2005’ kan gratis worden aangevraagd bij Cap Gemini, tel. (030) 6898853, e-mail: [email protected]. ■

33

Roland Ratsma, Rollema Transport:

“Transpas helemaal te kneden naar eigen organisatie” Ondanks de grote concurrentie implementeerde Art Systems haar transportmanagementsysteem Transpas de afgelopen zes jaar bij ruim 140 transporteurs en logistiek dienstverleners. De motor achter deze groei? “Een pakket dat je zelf kunt aanpassen aan je eigen situatie, een vaste prijs en altijd direct contact met de ontwikkelaar”, aldus Roland Ratsma van Rollema Transport uit Delft.

Bij binnenkomst op het kantoor van Rollema Transport valt de rust op die het werk van de vier planners kenmerkt. Ieder met twee schermen voor zich, links de orders en rechts het planbord en een telefoon waarmee ze klanten bellen over aanstaande leveringen. De planners plannen niet alleen de veertien eigen wagens van Rollema in. “Wij doen veel meer dan alleen transport”, zegt Roland Ratsma, die samen met Wim Rollema het bedrijf leidt. Het bedrijf legt zich toe op het opslaan, vervoeren en plaatsen van apparatuur die speciale handling nodig heeft, zoals brandkasten, UPS-systemen, frisdrankautomaten en medische apparatuur voor ziekenhuizen. Van een aantal producten, waaronder de brandkasten,

THEMA ICT

Versnellen “Je kunt Transpas helemaal naar je eigen hand zetten”, zegt Roland Ratsma van Rollema Transport. Hij heeft samen met Art Systems een groot aantal handigheden bedacht die het werk op kantoor vereenvoudigen en versnellen.

specialiseerd personeel, maar ook op maat ontwikkeld intern transportmaterieel in huis. In totaal werken er 42 mensen bij Rollema Transport.

“We wilden het pakket eigenlijk achterstevoren gebruiken” verzorgt Rollema ook het onderhoud. Voor al deze werkzaamheden heeft de logistiek dienstverlener niet alleen ge-

“Wij bellen elke klant voordat we er iets gaan afleveren”, vertelt Ratsma. Dat is nodig want als er bijvoorbeeld een kluis

Jong bedrijf met no-nonsense aanpak Het Groningse Art Systems werd opgericht in 1998 en is sinds 1999 op de markt met transportmanagementsysteem Transpas. “Transpas is gebaseerd op Windows en ontwikkeld in samenwerking met verschillende typen transportbedrijven”, vertelt Willie Bruining, verantwoordelijk voor de verkoop bij Art Systems (zie ook www.artsystems.nl). De kleine organisatie - er werken veertien mensen – staat voor een no-nonsense aanpak. Bruining: “Elke ontwikkelaar heeft een vaste groep klanten onder zijn hoede. Met vragen kunnen gebruikers direct bij deze ontwikkelaar terecht.” En belt een klant voor een aanpassing in de software, dan gaat niet meteen de ‘teller’ lopen. “We leveren elke Transpas-module, inclusief de implementatie, tegen een vaste prijs”, zegt Bruining. “Daarna vallen aanpassingen binnen het jaarlijkse onderhoudstarief. Zo weten gebruikers precies waar ze aan toe zijn.” ■

34

of medische apparatuur geplaatst gaat worden, moet de situatie bij de klant precies bekend zijn. Lange tijd werden alle afspraken verwerkt in een Excel spreadsheet. Ratsma: “Eind jaren negentig voldeed dat niet meer. We konden de groeiende orderstroom er niet meer in kwijt en ook een koppeling met internet was niet mogelijk.” Drie jaar lang zocht Rollema naar een passend TMS. “Overal stuitten we op de beperking dat we de software niet zelf konden aanpassen aan onze situatie.” Bedenkingen “Aanvankelijk hadden we ook onze bedenkingen over Transpas”, vertelt Ratsma. “We wilden het pakket eigenlijk ‘achterstevoren’ gebruiken.” Hij doelt op het planbord dat eind 2002 nog een korte planhorizon had. “Wij hebben nu al orders die staan gereserveerd voor het tweede kwartaal van 2006. Toen Art Systems ons kon garanderen dat dit in Transpas in te bouwen was, hebben we ‘ja’ tegen het pakket gezegd.”

ttm - oktober 2005

De implementatie van Transpas, begin 2003, nam bij Rollema een maand of drie in beslag. Ratsma heeft zich samen met een collega die ook alle interne processen goed kent, verdiept in Transpas en het systeem zo praktisch mogelijk ingericht. Zo vindt de orderinvoer plaats op maar één scherm, waarop Ratsma de belangrijkste invoervelden heeft gezet. Alle detailinformatie is op te vragen door op één van de ‘tabbladen’ of velden te klikken. “Iedereen ziet alleen de meest relevante informatie, terwijl alle overige gegevens toch snel op te vragen zijn.” Internet-koppeling Belangrijk voor Rollema is de standaard-koppeling van Transpas met internet. “We kunnen orders volledig

voorraadstatus en informatie over de leveringen kunnen opvragen. Ratsma: “We scannen alle goederen bij binnenkomst en voor vertrek. De gescande gegevens worden direct in Transpas verwerkt. Bij een wijziging in de voorraad kunnen we klanten desgewenst per email waarschuwen, rechtstreeks vanuit het TMS.” De status van de leveringen past Transpas zelf op de site aan, dankzij de koppeling met het CarrierWeb tracking & tracingsysteem, waarmee alle wagens zijn uitgerust. Ook de planners gebruiken CarrierWeb, zowel om te bekijken waar de wagens zijn als om orderinformatie naar de chauffeurs te sturen. Op basis van de actuele statusinfo uit de auto’s wordt ook het planbord automatisch bijgewerkt.

Actueel Via de koppeling met CarrierWeb wordt het planbord automatisch bijgewerkt met actuele statusinformatie. De kleur geeft aan wat de status van een order is.

elektronisch ontvangen en verwerken.” Met één frisdrankenleverancier staat zelfs continu een online-verbinding open om orders binnen te halen en de orderontvangst te bevestigen. Ratsma zorgt ervoor dat alle informatie die opdrachtgevers aanleveren in Transpas wordt geregistreerd. Ratsma: “Hierdoor zijn we in staat onze opdrachtgevers specifieke rapportages te leveren over bijvoorbeeld de omzet van een filiaal of in een regio.” Ratsma maakt hiervoor ‘achter’ het orderscherm een aantal speciale velden aan. Daarin wordt klantspecifieke informatie opgeslagen zonder dat deze op het orderscherm verschijnt, maar die wel is op te vragen in bijvoorbeeld een rapport. “Het kost een halve tot een hele dag ‘knobbelen’, maar dan heb je ook precies wat je wilt”, is Ratsma’s ervaring. Alle rapporten en werkbonnen kunnen in Transpas volgens klantspecificatie of naar eigen inzicht worden samengesteld. Rollema heeft bovendien voor elk type werkbon een aparte printer neergezet, die de juiste layout en kleuren voor één opdrachtgever print.

Handigheden Samen met Art Systems’ ontwikkelaar Willem van de Vis wist Ratsma een groot aantal handigheden in Transpas in te bouwen die het werk op kantoor vereenvoudigen. “Als ik denk dat iets gemakkelijker kan, bel ik Willem en

CarrierWeb Art Systems ontwikkelde ook het deel van Rollema’s website waar klanten hun

Machinetransport

ttm - oktober 2005

Rust Het overzicht dat het TMS via het order- en planscherm geeft, zorgt voor rust op de planning.

meestal is het op korte termijn voor elkaar”, licht Ratsma toe. Een goed voorbeeld hiervan is de mogelijkheid om rechtstreeks vanuit Transpas naar klanten en chauffeurs te bellen. “Art Systems heeft een koppeling ontwikkeld tussen Transpas en de telefooncentrale. Als iemand nu op het scherm op een telefoonnummer klikt, wordt dit automatisch via zijn of haar telefoon gebeld.” Binnenkort gaat Rollema ook werken met het scannen van de getekende werkbonnen en met de map&guide routeplanner, die Art Systems heeft geïntegreerd in haar TMS. Ratsma: “Scannen neemt weer een stukje handwerk weg en versnelt het administratieve proces.” De routeplanner is onder andere van belang voor de berekening van de verwachte aankomsttijd, die Rollema haar klanten meldt. “De planners voeren zelf de werktijden bij de klanten in. De software berekent dan de reistijd en een nauwkeurige aankomsttijd.” ■ Sandra Waenink

Rollema verzorgt opslag, onderhoud, transport en het plaatsen van apparatuur die speciale handling nodig heeft, zoals brandkasten, UPS-systemen en medische apparatuur.

35

Integratie Quattro Plus en Nachon TMS

‘Grip op Maut- en brandstofkosten’ Deze maanden vervangt Wolter Koops de Transics Quattro boordcomputers in al haar wagens door de nieuwere Quattro Plus. Met navigatie en CANbusaansluiting voor een nauwkeurige brandstofverbruiksregistratie. “Zo krijgen we meer grip op de Maut- en brandstofkosten.”

Wolter Koops startte zes jaar geleden met boordcomputers. “Onze insteek was een sluitende emballage-administratie en tijdsregistratie voor klanten”, vertelt directielid Kees Koops. Wolter Koops is gespecialiseerd in internationaal geconditioneerd groupagevervoer en warehousing en heeft vestigingen in Nederland, Duitsland en Polen. Alle vestigingen hebben een eigen planning, maar werken wel op één centraal transportmanagementsysteem, Nachon TMS. De Transics boordcomputer is helemaal geïntegreerd met

THEMA ICT

Nachon. “Dat was ook één van de belangrijkste selectiecriteria voor de boordcomputer”, zegt Koops. “De Quattro is gebaseerd op Windows CE en daardoor goed te koppelen met Nachon.” Integratie Na een periode van stand-alone draaien en intensieve begeleiding van de chauffeurs werd de Transics Quattro vanaf 2002 stapsgewijs geïntegreerd met Nachon. Dit betekent dat de planners nu alle ritopdrachten rechtstreeks vanuit het Nachon-planscherm naar de boordcomputers versturen. Andersom wordt ook de actuele statusinformatie vanuit de wagens meteen op het planbord in Nachon weergegeven. Op een digitale kaart volgen de planners de positie van de wagens. Het berichtenverkeer tussen kantoor en boordcomputers verloopt via GPRS datacommunicatie. Op basis van de boordcomputergegevens werkt Nachon daarnaast de dossiers en urenadministratie van de chauffeurs automatisch bij.

Ervaring Wolter Koops heeft al zes jaar boordcomputer-ervaring.“Een belangrijk hulpmiddel”, vindt Kees Koops.Vooral vanwege de emballage-administratie, de nauwkeurige urenregistratie van de chauffeurs en het actuele zicht op de positie van de auto’s en de status van zendingen.

Emballage In het vragenpad op de Transics Quattro heeft Wolter Koops ook de emballage-administratie verwerkt. De chauffeurs voeren na het laden of lossen altijd in hoeveel stuks van welk type emballage er zijn geladen of gelost. Deze gegevens komen vanuit de boordcomputer binnen op de server van Wolter Koops en worden doorgezet naar de website www.wolterkoops.com. Hier kunnen klanten niet alleen hun emballagesaldo opvragen, maar ook de tijdsregistratie: op welke plaats en tijd is een bepaalde zending geladen of gelost.

Vergelijken Wolter Koops vergelijkt het brandstofverbruik van de wagens met het aantal getankte liters, onder meer om fraude met tankpassen tegen te gaan.

38

Goedkoopste route Koops geeft aan dat de chauffeurs accuraat met de boordcomputers werken. “De verloning is gebaseerd op de urenregistratie op de boordcomputer. De chauffeurs hebben er dus zelf belang bij dat ze die goed invullen. Dat gebeurt in de praktijk ook.” Gezien de goede ervaringen met de Transics Quattro breidt Wolter Koops de

ttm - oktober 2005

Navigatie Op de Transics Quattro Plus boordcomputer draait nu ook het Truck Navigator navigatiesysteem, dat is ontwikkeld door PTV.

stap van de Quattro - zonder kleurenscherm - naar de Quattro Plus boordcomputer. “Een behoorlijke investering”, geeft Koops toe. “Maar de boordcomputer is inmiddels onmisfunctionaliteit steeds verder uit. Koops: “We wilden graag navigatie op de boordcomputer om ervoor te zorgen dat de chauffeur steeds de goedkoopste route rijdt. Vooral om de Mautkosten strak in de hand houden.” Via het navigatiesysteem, dat is gebaseerd op de Truck Navigator van PTV, besparen de chauffeurs op zoektijd en omrijkilometers. Wat de Maut betreft berekent de planning de goedkoopste route, inclusief Mautkosten, met routeplanner map&guide en geeft deze, als dat nodig is, door aan de chauffeur. In een volgende release van de Quattro Plus kan de met map&guide berekende route ook worden verstuurd naar het navigatiesysteem. De chauffeur wordt dan volgens de opgegeven route naar zijn bestemming genavigeerd. Verbruik matchen Op de Transics boordcomputer voeren de chauffeurs altijd het aantal getankte liters in. Nieuw is dat nu via de CANBus koppeling ook het actuele brandstofverbruik wordt geregistreerd. In het Transics Management Systeem is voor elke truck een verbruiksrapport op te vragen. “Wij matchen het verbruik van de auto met de opgegeven getankte liters, vooral om fraude met tankkaarten te voorkomen”, licht Koops toe. “Als er afwijkingen worden geconstateerd,

ttm - oktober 2005

“We wilden navigatie op de boordcomputer om ervoor te zorgen dat de chauffeur steeds de goedkoopste route rijdt” kunnen we direct ingrijpen.” Het matchen gebeurt voorlopig nog handmatig, maar gewerkt wordt aan een automatische vergelijking. Het navigatiesysteem, dat een kleurenscherm nodig heeft, en de CAN-Bus koppeling waren de reden voor de over-

baar in onze bedrijfsvoering. Met de nieuwe functies kunnen we direct op de operationele kosten besparen. Dat maakt de overstap voor ons de moeite waard.” ■ Sandra Waenink

Internationaal geconditioneerd vervoer en warehousing Wolter Koops is gespecialiseerd in internationaal geconditioneerd groupagevervoer en warehousing. De logistiek dienstverlener heeft vestigingen in Nederland (Zeewolde), Duitsland en Polen. Wolter Koops biedt een dagelijkse groupagedienst naar diverse bestemmingen binnen Europa, zoals Duitsland, Oostenrijk, Groot Brittannië, Ierland, Polen, Tsjechië, Slowakije, Hongarije, Slovenië en Kroatië. Naast transport worden in verschillende warehouses producten geconditioneerd, op- en overgeslagen. Het onderhoud aan de voertuigen en koelinstallaties voert Wolter Koops in eigen beheer uit. ■

Gekoppeld Bij Wolter Koops zijn de Transics boordcomputers, waarmee alle vrachtwagens zijn uitgerust, gekoppeld aan het Nachon TMS-systeem en Wolter Koops’ website.

39

Snelle strategische en tactische planning

MLS optimaliseert vast rittenplan met intertour Vaste afspraken rondom het beleveren van de 227 Nederlandse McDonald’s restaurants geven MLS weinig ruimte om te schuiven in de dagelijkse planning. De inzet van een ritoptimalisatiesysteem op dagniveau is dan ook niet zinvol. Toch wist de logistiek dienstverlener van McDonald’s op de transportkosten te besparen door intertour op een ander niveau te laten rekenen.

Begin 2002 stapte MLS over van drie keer in de week naar het dagelijks beleveren van de Nederlandse McDonald’s restaurants. “Dat bracht meer stops, een verschuivende fluctuering in de volumes, andere venstertijden en extra wensen van de individuele restaurants met zich mee. We kregen te maken met meer variabelen die een goed rittenplan beïnvloeden”, stelt Herjon Conen, Manager Transport bij MLS in Nijkerk. MLS maakt deel uit van de Alpha Group en verzorgt exclusief het logistieke traject voor McDonald’s in Nederland. Ook in 26 andere Europese landen is de Alpha Group verantwoordelijk voor de logistiek van McDonald’s. Per jaar vervoert MLS zo’n 80.000 ton koel-, vriesen drooggoederen – eigenlijk alles wat bij McDonald’s ge- en verbruikt wordt richting de restaurants. In de situatie van dagelijkse belevering bleek het doorrekenen van een grote wijziging in het vaste rittenplan maar liefst 40 tot 60 manuren in beslag te nemen. Conen: “We zijn daarom op zoek gegaan naar een hulpmiddel waarmee we de transportbewegingen en –kosten snel zichtbaar konden maken.” Een proef met EVO Ritplan liet eind 2002 al zien dat een ritoptimalisatiesysteem zijn geld waard was bij het doorrekenen van het vaste rittenplan. “Onze moederorganisatie in Duitsland was gelijktijdig met eenzelfde traject bezig en kwam uit bij intertour van PTV, dat meer mogelijkheden heeft dan Ritplan”, vertelt Conen. “Besloten is toen dat we binnen de hele Alpha Group hetzelfde ritplanningssysteem zouden inzetten. Na een test met

THEMA ICT 40

Rit minder “MLS is bij de seizoensplanning stapsgewijs overgeschakeld van een handmatige naar een geautomatiseerde aanpak”, aldus Herjon Conen (links) van MLS en Edwin Manintveld (rechts) van PTV-Ordis.“De planning voor drukke dagen bleek prima.Voor de rustige dagen wist intertour een rit minder te plannen.”

intertour zijn we vanaf september 2003 gezamenlijk met dit systeem verdergegaan.”

shifts: tussen 4.00 en 6.00 uur vertrekt de eerste shift, waarna de wagens tussen 12.00 en 15.00 uur weer terug zijn in

Twee niveau’s MLS maakt op twee niveau’s gebruik van intertour: strategisch en tactisch. Strategisch wil zeggen dat MLS met het planningssysteem berekent wat de gevolgen zijn van mogelijke wijzigingen in de logistieke structuur, zoals het toevoegen van een extra DC, de inzet van een ander type vrachtwagen of wijzigingen in de wettelijke venstertijden of geluidsnormen. De tactische inzet houdt in dat het rittenplan voor elk seizoen wordt doorgerekend en waar mogelijk verbeterd. MLS belevert alle McDonald’s restaurants dagelijks met 15 wagens in twee Doorrekenen Een wijziging in MLS’ vaste rittenplan met de hand doorrekenen kost 40 tot 60 manuren. Met intertour is planner Martin Bouw er al na een paar uur mee klaar.

ttm - oktober 2005

Nijkerk. Dan wordt opnieuw geladen en vertrekken de wagens tussen 15.00 en 17.30 uur voor de tweede shift. “Ons rittenplan bleek prima te voldoen voor de hoogvolume dagen”, vertelt Conen. MLS reed de 15 dag- en avondroutes aanvankelijk ook op laagvolume dagen. Intertour becijferde echter dat hier één rit vanaf kon: 15 dagroutes om 14 avondroutes. Op rustige dagen wordt nu dit routeschema aangehouden. Bestelschema Om voor MLS tot een optimale planning te komen heeft intertour verschillende gegevens nodig: historische gegevens, het dagelijkse bestelschema en de vensterdata zoals de openingstijden van de restaurants, de aanwezigheidstijden van het personeel in de restaurants en de wettelijke venstertijden. “Aanvankelijk gingen we ervan uit dat deze gegevens handmatig moesten worden ingevoerd”, licht Conen toe. “Gelukkig bleek het mogelijk om ze via een ODBC-koppeling vanuit ons eigen ILOS ERP-systeem in intertour te laden.” Handmatig worden daar alleen nog enkele specifieke transportgegevens aan toegevoegd, zoals afhaalopdrachten bij toeleveranciers. Bij de start van het project, begin 2004, werd gebruik gemaakt van historische gegevens uit 2003. Dankzij de koppeling met ILOS en het doorsluizen van de dagelijkse bestelgegevens bouwt intertour de historische database zelf verder op. Seizoensplanning Voor elk seizoen rekent een planner bij MLS het hele rittenplan door. Dit vergt nu slechts enkele uren. Conen: “Als we een efficiëntere transportoplossing vinden, werken we enkele alternatieven uit, waarin de verschillende wensen

Dagelijks MLS belevert de Nederlandse McDonald’s restaurants dagelijks. Bij het maken van een vast routeschema voor deze dagelijkse ritten spelen diverse factoren een rol.

voor de aflevertijden en de gevolgen daarvan voor de transportkosten zichtbaar worden. Op basis daarvan gaan we overleggen met de restaurants.” Dit laatste heeft nogal wat voeten in de aarde. “Als het om communicatie gaat, hebben we niet één, maar 227 klanten”, zegt Conen. “Maar nu we via intertour snel en helder zichtbaar kunnen maken wat het belang van het hele netwerk is, gaan de individuele restaurants daar ook in mee.” Is een wijziging in het rittenplan eenmaal in de praktijk doorgevoerd, dan volgt de planning deze een tijdlang om te bekijken of de nieuwe routes daadwerkelijk goed gepland zijn. Hiervoor worden onder andere de dagelijkse bestelvolumes in intertour geladen en de routes opnieuw doorgerekend. Extra lading Dankzij de inzet van intertour kan MLS wijzigingen snel in haar rittenplan verwerken. “Daardoor is ons routeschema minder star en komen we steeds dichter bij een optimale kwartaalplanning”, vindt Conen. Ook is er één planner minder nodig, die binnen de transportafdeling nieuwe en andere taken heeft gekregen. De vrijgekomen capaciteit op de laagvolume dagen staat overigens niet stil.

ttm - oktober 2005

“Anders heeft een rit minder uiteraard geen zin”, zegt Conen. “We kunnen op die dagen meer ladingen bij toeleveranciers ophalen.” MLS werkt zelfs aan vervoer voor derden en zet daarvoor al capaciteit in. Conen: “De benodigde vergunning is binnen, maar de activiteiten van een extra opdrachtgever moeten wel goed in te passen zijn in het leverschema aan de McDonald’s restaurants.” ■ Sandra Waenink

Strategisch Voor de strategische en tactische planning maakt intertour gebruik van historische gegevens, het dagelijkse bestelschema en de vensterdata.

41