Aan: Betreft:
Projectgroep van het Verbeterplanproject Hulpverlening aan kinderen in de vrouwenopvang Notulen bijeenkomst op donderdag 20 januari 2011
Aanwezig: Lian, Judith, Netty, Silvija, Margo, Marijke, Ans, Paula, Jannephine (not.) Afwezig met bericht: Jantien, Danielle R, Danijela P, Bram 1.
Opening, vaststellen agenda • Jantien is verhinderd ivm een landelijke bijeenkomst over ASHG’s. Jannephine notuleert in haar plaats. • Lian wil een kwartier eerder ophouden ivm andere afspraken. • Paula wil graag alsnog reageren op de notitie Van binnenkomst tot afscheid. Is mogelijk, zie verder 4.
2.
Nav notulen dd 25 november 2010: • Pag 2, punt 8: Netty is verbaasd dat het voor de client begrijpelijk moet zijn. Moet zijn: voor de professional begrijpelijk. • Pag 3, punt 6.3: nuancering > dit protocol / meldcode is niet verplicht, maar het hebbenb van een meldcode is wel verplicht. • Pag 4, actie 2: iedereen kijkt na of zij de stukken ontvangen heeft. • Pag 5, actie 9: Netty kijkt alle opmerkingen nog eens goed door, wordt een apart voorstel. • Pag 5, actie 13: Netty heeft nog niets ontvangen, iedereen stuurt alsnog naar Netty, uiterlijk 1 maart • Pag 6, actie 15: iedereen stuurt alsnog naar Jantien
3.
Mededelingen • VieJa Utrecht trekt zich terug als mogelijke pilot voor Verbeterproject Kinderen, omdat de pilot een overvraging van het team inhoudt gezien de ingrijpende veranderingen van het team Kinderwerk. Andere geïnteresseerden voor de pilot zijn: Ans, Silvia, Margo, Paula. •
4.
Terugkoppeling Stuurgroep dd 10 december 2010: o Akkoord met de formulering dat er in iedere instelling iemand verantwoordelijk is o
voor het werken met kinderen (zie eerste pagina notitie Werken met kinderen); Een normering en normbesef is belangrijk voor de concrete invulling van goed
o
genoeg ouderschap; Gezien het huidige politieke klimaat is goed, slim, creatief communiceren over de
o
veiligheid van kinderen strategisch van belang. Alle hulpverleners, inclusief kinderwerkers, worden getraind in Krachtwerk voor
o
een optimale integratie In de Nieuwsflits komt een uitnodiging om mee te doen aan de pilot Kinderen.
o
Er is een bijeenkomst over Krachtwerk en kinderen gepland voor financiers en zorgverzekeraars.
o
Lian zal vragen of delen uit de notulen van de stuurgroep als bijlage bij deze notulen dd 20 januari 2011 gevoegd mogen worden.
Notitie Van binnenkomst tot afscheid •
Pag 17, 4.2.5 definitie van veiligheidsplan: is dit inclusief vader? Ja, zegt Netty, conform Signs of Safety. Is akkoord, maar wel graag een toevoeging: ‘ … risico’s, zorgen en
•
buffers/beschermende factoren …’ in kaart brengen. Het veiligheidsplan van Blijf Groep is slechts een voorbeeld; meerdere plannen zijn
•
mogelijk, als het doel maar hetzelfde is. Stuurgroep merkte op dat het voldoende is om de functie op hoofdlijnen te benoemen (zie ook onder 3 Mededelingen, terugkoppeling Stuurgroep). Wel graag toevoegen: ‘ In deze 1
notitie noemen we dat kinderhulpverlener …’. Netty vlooit de notitie nog door op het eenduidig gebruik van de term kinderhulpverlener. •
•
Wat betreft de term gezinsbegeleiding: hoe je dat doet staat & komt niet in deze notitie, dat is aan de instelling zelf. Het moet duidelijk zijn dat de verantwoordelijkheden bij iemand liggen, maar hoe en in welke functie is vrij om zelf te bepalen. Ans stelt voor om in plaats van begeleidingsplan het woord actieplan (Krachtwerk) te gebruiken, zodat de vrouwen- en kindermethodieken zoveel mogelijk eenduidig zijn waar mogelijk. Iedereen gaat akkoord.
•
Paula geeft haar reactie op de notitie: o Pag 13, 4.1.2, mist kind vader? > als je dat vraagt aan een kind, plaats je het kind in een loyaliteitsconflict. Biedt contact met de vader aan, tenzij … > graag anders formuleren om de motivatie van een kind vast te houden en het belang van contact met de vader in het oog te houden. Dus: contact met vader, tenzij…. Vaak zijn moeders huiverig voor contact met vaders, dus ook hen duidelijk maken dat o
het beleid is. Mist punt van gezag: het gaat ook om de positie en rol van de vader in het leven
o
van het kind. Niet tegen kind zeggen ‘ contact als dat veilig is’, maar dat gewoon doen.
Samenvattende reactie Lian: als vo standpunt innemen dat we systemisch werken en dat er dus ook contact met de vader is, tenzij er goede redenen zijn om geen contact te maken. Want er is nu eenmaal een specifieke kwetsbaarheid van moeders en kinderen. Dat betekent dat we in de vo een andere oriëntatie gaan innemen.
• •
•
o
4.1.4: vooraf risico’s in kaart brengen > welke boodschap geef je dan aan een kind mee? Belangrijk dat je op de juiste wijze formuleert en moeder/kind informeert.
o
Pag 14: gesprek hoeft niet per se telefonisch te zijn, als er maar een gesprek is. Telefonisch schrappen.
o Pag 19: graag toevoegen observeren van contact tussen vader en kind. Marijke ziet graag ‘ problemen oplossen’ vervangen door ‘ werken aan problemen’. Netty heeft nog niet helemaal de clou van toekomstgericht werken met kinderen te pakken. Komt bij onderdeel afscheid & vertrek ter sprake. Marijke suggereert om de laatste fase volgens de methode van Margo te gebruiken. Lian vindt dat het een natuurlijke opdracht aan de FO en de vo is om de opgeleverde methodieken Krachtwerk en deze voor kinderen bij elke instelling intern aaneengesloten en afgestemd te gebruiken.
•
5.
De notitie is bij deze akkoord bevonden en vastgesteld. De geaccordeerde notitie gaat ter info naar de stuurgroep.
Voorstel screening Netty heeft Sietske Dijkstra om advies gevraagd wanneer je screening van & bij kinderen inzet. Sietske Dijkstra begeleidt een soortgelijke pilot van Blijf Groep. Daar werken ze met SDQ (ipv KIPPI). • •
SDQ voldoet als screening en is breed inzetbaar. Je kan SDQ en KIPPPI inzetten tussen de eerste 2 en 4 weken na opname.
•
Op internet kun je SDQ in meerdere talen vinden en printen. KIPPI is alleen in het Nederlands beschikbaar, dus moet je met een hulpverlener of een tolk samen invullen.
Paula vraagt of de KIPPPI rekening houdt met de culturele achtergrond van kinderen? Bepaalt namelijk de uitkomsten en dus ook de inschatting en normering daarvan. Volgens Netty is KIPPPI cultuur-neutraal. 2
Netty oppert om de screening standaard bij alle kinderen af te nemen. Dat was immers ook de opdracht en het gaat erom dat je alle kinderen goed in beeld hebt, niet alleen de kinderen die opvallen Reactie Lian: het totale Verbeterplan levert veel nieuwe producten op. Het is niet haalbaar om alles standaard in te zetten, al is het wel steeds de aanbeveling aan de vo-instellingen. Het gaat in deze projectgroep om de vraag: wat is voor kinderen inhoudelijk gezien het meest wenselijke? De praktische en strategische kwesties daarvan worden in andere groepen besproken. Het voorstel zal zijn om de screening van kinderen standaard in te voeren, om daarbij te kijken naar wat er vervangen kan worden aan huidige werkwijzen/middelen (de screening niet erbij maar in plaats van …) en om te zien wat de instelling dan nog aanvullend kan doen. Netty suggereert dat het handigste lijkt als de FO als centraal punt de KIPPI beheert in plaats van elke instelling afzonderlijk.
6
Notitie Werken met kinderen Rondje plus/min • •
Ans vindt de notitie goed en herkenbaar. Geen vragen. Margo: vindt ‘ aandacht voor onveiligheid die geweest is’ iets te kort door de bocht. Ze mist het individueel werken met een kind als apart onderdeel. Onderzoek heeft daarnaast aangetoond dat vooral creatief werken helend is, ipv praten. Verder vindt ze de notitie
•
goed en uitgebreid. Silvia: goede notitie.
• •
Marijke: niet gelezen (niet ontvangen in mail?). Judith: vindt notitie heel compleet maar wel uitgebreid; de voorbeelden in kaders kunnen
•
er uit. Vraagt zich wel af of dit haalbaar is voor alle vo-instellingen? Paula stelt tegenover de visie van Van Boer & Lieshout (pag 4) de visie van Francine Lamers die zegt dat je niet moet wachten met pleisters plakken op emotionele wonden maar juist meteen moet handelen. Verder gaat het meer om ‘ veilig’ dan om ‘ rustig’ volgens haar. Reactie Lian: het gaat erom dat er niet meteen een psychiatrisch stempel op een kind wordt gezet, maar dat hulpverleners wel alert zijn op signalen en dan meteen handelen. Niet alles is meteen PTSS. Motto: je moet niet niet-handelen als het wel nodig is (en andersom). Als rust en veiligheid niet genoeg is voor een kind, dan moet je verder handelen.
•
Netty zal de tekst van 2.1 evenwichtiger formuleren. Gaat ook om zelfherstellend vermogen en de eigen kracht van kinderen versus diagnostiek (en problematiseren)
van kinderen. Paula mist hechting als probleemgebied bij kinderen. Haar ervaring is dat alle kinderen als onveilig gehecht worden gediagnosticeerd (DSM 0). Reactie Lian: iedereen in vo heeft ogen voor de signalen van kinderen, maar niet iedereen hoeft ook zelf te diagnosticeren of te behandelen, wel dat je handelen inzet. Netty: de basis/visie van de notitie is gebaseerd op Krachtwerk en Signs of Safety, dus positief, toekomst- en oplossingsgericht. Reactie Lian: dat is de basis, maar we moeten alert blijven op signalen van ernstigere problemen vanwege de specifieke kwetsbaarheid van kinderen. Toevoegen aan tekst: risico’s benoemen, eventueel met cijfers, om alert te blijven op PTSS en hechtingsproblemen.
Schrappen: voorbeelden in kaders. 3
Details: de notitie is uitgebreid genoeg, het hoeft niet nog gedetailleerder. Het gaat bij het beschrijven om de gulden middenweg tussen oude rotten in het vak en nieuwkomers. Programma’s: daarvoor is de toolkit bedoeld, hoeft niet in deze notitie. De toolkit kan je actualiseren in de loop van de tijd. Praktijkvoorbeelden: kijk eens op www.semmie.net
7.
Notitie Ouderschap en opvoeding Rondje plus/min: • •
Jannephine: goede opbouw, mist niets, gaat om bespreekpunten Paula: o
3.3 Wat hebben vaders nodig? Graag vaders toevoegen + notitie goed doorkijken oftie wel recht doet aan vaders.
o o
5.1 kopje Partnergeweld > vaders zijn ook slachtoffers, graag anders formuleren. 5.2 fijn dat achtergronden waarom vaders schuld afschuiven erin staat, want
herkenbaar. Reactie Lian: de notitie is niet gender-neutraal, want vrouwen en kinderen blijven de grootste groep (en ernstigste) slachtoffers van huiselijk geweld. Wel is het zaak om open en zonder oordeel naar een gezin te kijken. o
Pag 15: blij dat psychopathologie erin staat. Mist wel de KOPP-problematiek > dat belemmert het inlevingsvermogen van moeders.
Reactie Netty: de notitie zoomt bewust niet teveel in op stoornissen e.d., want het kind staat centraal, wat zijn beschermende en risicofactoren voor het kind. • •
Marijke: niet gelezen, reactie komt nog. Judith: goed, maar uitgebreid. En moet Triple P zo uitgebreid? Mist Aware.
•
Reactie Lian: Aware hoort eigenlijk bij veiligheid > aandacht voor in die betreffende notitie. Margo: goede notitie, wel moeite met pag 11, laatste vier bolletjes > mogen weg of minder voorzichtig formuleren. Tip: samen met moeder doen: de hulpverlener begint en heeft voorbeeldfunctie. Vindt Triple P onduidelijk.
•
Ans: vindt checklist Goed genoeg ouderschap eerder een lijst Perfect ouderschap. Verder goed. Jannephine wijst op websites van/via BBC over goed genoeg ouderschap. Margo heeft een quiz voor moeders, kan Netty ook gebruiken.
Triple P: Voordeel van Triple P is dat het heel breed wordt ingezet in Nederland: door gemeenten in de jeugdzorg. Het heeft 5 verschillende niveaus (dus verschillende doelgroepen), heldere uitgangspunten en gaat uit van positief opvoeden. Jannephine: kijk eens op www.positiefopvoeden.nl > Nederlandse variant van Triple P. Lian: ketenpartners werken op verschillende niveaus, dus vo-instellingen vinden via Triple P overal aansluiting. Triple P is een belangrijk ordeningsstructuur in de opvoeding; sluit aan bij gemeentes die de jeugdzorg volgens Triple P willen gaan inrichten – en dus zorg inkopen – en daarvoor aanbieders in het lokale netwerk zoeken.
We moeten kijken hoe het gedachtegoed van Triple P aansluit bij de lijn die wij nu voor kinderen uitzetten. Triple P biedt de vo kansen om op niveau 3 zorg aan te bieden. Gezien de maatschappelijke betekenis en de verwachte ontwikkelingen is het 4
belangrijk om Triple P te kennen en deels te hanteren in de vo. Omgangsbegeleiding • Marijke: wij doen dat al, kinderen vinden het prettig. • •
Margo: bij ons is het mislukt, we hadden last van het imago dat we partijdig zouden zijn. Lian: begeleide omgang is nodig/moet mogelijk zijn in het belang van kinderen en vaders, maar hoe je dat doet is aan de instelling (doe je dat zelf, samen met een andere instelling, verwijzing). Je moet wel je best doen om dat te organiseren.
Praktijkvoorbeelden: • •
Signs of Safety biedt aanknopingspunten. Lian: eigenlijk zijn vaders ook klant, want ze zijn onderdeel van het systeem rond het kind. Bovendien blijft de vader in het leven van het kind, ook als dat weer uit de opvang is. Er zijn nu nog te weinig mogelijkheden voor (begeleide) contacten met vaders.
•
Jannephine: in Gouda schijnt de vo-instelling ook groepsbijeenkomsten voor vaders over opvoeding te hebben.
•
Paula: observatie van het contact tussen vader en kind is ook belangrijk. Soms is een kind wel veilig gehecht aan z’n vader, maar niet aan z’n moeder. Soms ontstaan hechtingsproblemen bij een kind juist door de breuk met de vader.
8.
Toolkit Voorkeur voor een digitale vorm, graag centraal verzamelen bij de FO. Bijv hetzelfde als hoe nu de website van de FO werkt: iedereen kan er bestanden op plaatsen en downloaden. Lian nuanceert dat het wel gaat om een toolkit voor kinderen in de opvang met geweldservaringen, dat is dus een specifieke beperking van programma’s en projecten. Vragen om toolkit verder uit werken: -
Toolkit voorlopig low profile houden? Iedereen kan plaatsen? Kwaliteitscheck ontwikkelen, aan de hand van welke criteria?
-
Toetst instelling zelf of doet collega-instelling dat voor programma in toolkit wordt opgenomen?
- 1x per jaar oproep van FO om toolkit te actualiseren? Lian legt dit voor aan de stuurgroep; de uitkomsten worden dan weer doorgegeven aan Netty, de projectgroep Kinderen en het Verbeterteam. Idee: soort matrix/overzicht maken met daarin categorieën als leeftijd, thema, programma, materiaal en bron.
9. • • • • • • •
Afsluiting en wat verder ter tafel komt Agenderen bij de stuurgroep: Toolkit Diverse notities Triple P Screeners voor kinderen Pilot Begeleide omgang als taak van vo (on)mogelijkheden inzake vaders (hulp, advies, opvang)
Rondvraag Margo: wordt dit allemaal 1 boekwerk? Ja, zegt Netty. Netty: bedankt voor deze constructieve vergadering. 80% van de methodiek is er inmiddels. Marijke: vergeet de centra voor jeugd en gezin niet, worden belangrijke partners. Volgende vergadering: dinsdag 5 april, over externe samenwerking, losse eindjes en totaalconcept. 5
Actiepuntenlijst Projectgroep Kinderen Nummer 1
Actie Aanleveren cijfers over prevalentie PTSS
Wie Paula
Deadline z.s.m.
Netty
z.s.m.
Netty, Jannephine
z.s.m.
Iedereen
z.s.m.
Allen, Jantien
1 maart 2011
Allen, Netty
1 maart 2011
en hechting(sproblemen) i.v.m. aanscherpen tekst 2.1 van notitie Werken met kinderen 2
Opzoeken voorbeelden in ggz-sector en op website semmie.net om toe te voegen aan notitie Werken met kinderen.
3
Site van BBC over opvoeden en goed genoeg ouderschap navlooien op bruikbare ideeën voor notitie Ouderschap en opvoeden
4
Websites www.positiefopvoeden.nl en www.triplep-nederland.nl navlooien op aanknopingspunten
5
We spreken af dat de projectgroepleden aan FO (Jantien) brochures met juridische zaken (bijv omgangsrecht) sturen en ander materiaal dat de VO nu gebruikt. FO analyseert en bekijkt of er aan de stuurgroep Projecten geadviseerd moet worden om een apart hoofdstuk/annex inzake juridisch kader ontwikkeld moet worden.
6
Themabespreking externe samenwerking: We spreken af dat we best practices uit de eigen landsdelen aan Netty mailen. Bijv. afspraken met scholen, bureau jeugdzorg, consultatiebureaus e.d.
7 8
5 april 2011
Notitie Werken met kinderen vaststellen Er zijn veel vragen over de formulieren die de projectgroep over de post heeft
Allen, Netty
5 april 2011
Jantien, Netty, Lian
Looptijd pilot
Jantien, Netty
Zie notitie Werken met kinderen
FO ism Van Montfoort
pm
ontvangen. We spreken af dat alle opmerkingen aan Netty verstuurd worden. 9
Consequenties en haalbaarheid methodiek: Dit pakken we op in het kader van implementatie en randvoorwaarden.
10
Kindparticipatie, risico’s van betrekken van vaders: Komen terug op de agenda van de projectgroep
11
Voorkomen dat er een overlap ontstaat met formulieren die in Krachtwerk 6
gebruikt worden. Een idee is ook om tzt in de implementatiefase pilots te draaien. Dit soort knelpunten komen dan vanzelf boven water 12
pm
Hulpverleners vaardiger maken in ‘ ja, tenzij-contact’ met vaders (zie verder notulen 20 jan 2011)
7
