Aan De leden van de programmacommissie
Utrecht Kenmerk: Betreft: Inlichtingen bij:
16 mei 2012 12-0114/RS Advies verkiezingsprogramma CG-Raad, Rolf Smid (06) 207 447 67 en Platform VG, Xandra van der Swan (06) 222 427 19
Geachte leden van de programmacommissie, U staat voor de taak om het verkiezingsprogramma van uw partij te schrijven. De Chronisch zieken en Gehandicapten Raad en het Platform Verstandelijk Gehandicapten dienen u daarbij graag van advies. Want ú heeft nu een uitgelezen mogelijkheid om chronisch zieken, lichamelijk en verstandelijk gehandicapten nieuwe kansen en perspectieven te bieden. Ruim twee miljoen mensen In Nederland leven ruim twee miljoen mensen met een beperking. Velen van hen zijn maatschappelijk en economisch minder actief dan zij zouden willen, omdat de samenleving onvoldoende rekening met hen houdt. De maatschappelijke achterstanden van deze groep worden vaak met noodverbanden bestreden, zonder al te veel resultaat. Kies voor echte hervormingen Dat moet en kan anders! Het is nu de tijd om te kiezen voor echte hervormingen, waar mensen met een beperking blijvend baat bij hebben. In de bijlage van deze brief leest u welke hervormingen we bepleiten. Het volwaardig meedoen aan de samenleving staat daarin centraal. Verder vragen we u met nadruk om te voorkomen dat onze achterban opnieuw wordt getroffen door een stapeling van bezuinigingsmaatregelen. We zijn uiteraard graag bereid om onze voorstellen mondeling verder toe te lichten.
12-0114 -2Inclusieve samenleving De CG-Raad en Platform VG vertrouwen erop, dat u bij het opstellen van uw verkiezingsprogramma onze hervormingsplannen wilt meenemen. U kunt zo een belangrijke bijdrage leveren aan een werkelijk inclusieve samenleving. Met vriendelijke groet,
Angelique van Dam Interim directeur CG-Raad
Bijlage: ‘De tijd is rijp voor hervormingen’
Wim Drooger directeur Platform VG
12-0114 -312-0114. Bijlage
De tijd is rijp voor hervormingen Algemeen Gelijke rechten en plichten De participatie van chronisch zieken en gehandicapten begint met gelijke rechten en plichten. Het is daarom allereerst noodzakelijk, dat de gelijke behandeling van mensen met een beperking een stevige wettelijke basis krijgt. Wat kunt u eraan doen? • U kunt ervoor zorgen dat het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een handicap wordt geratificeerd binnen enkele maanden na het aantreden van een nieuw kabinet. Daarna kan er geen enkel misverstand meer over bestaan: overheid en samenleving hebben de plicht om volwaardige deelname aan de samenleving voor mensen met een beperking mogelijk te maken. Het VN-Verdrag - met als uitgangspunten autonomie, zelfbeschikking en participatie - is vervolgens een krachtig en logisch fundament voor hervormingen op andere beleidsterreinen. Eigen regie De overheid hamert steeds meer op de eigen verantwoordelijkheid van mensen. Ook als het gaat om mensen met een beperking. Dit kan echter niet van één kant komen. De overheid moet mensen met een beperking dan ook in staat stellen om hun verantwoordelijkheid te nemen. Dit betekent dat zij de kans moeten krijgen om zelf de regie over hun leven te voeren. Wat kunt u eraan doen? • Maak het persoonsgeboden budget een wettelijk recht en maak het pgb ook toepasbaar op andere levensterreinen in de vorm van een integraal participatiebudget. • Geef mensen de regie over hun eigen zorg- en participatieplan. • Garandeer onafhankelijke cliëntondersteuning voor mensen die ondersteuning nodig hebben bij het voeren van hun eigen regie. Decentralisering en burgerparticipatie De rijksoverheid hevelt steeds meer taken over naar de gemeenten. Hierdoor kunnen ongewenste verschillen ontstaan tussen gemeenten als het gaat om de aanspraak op voorzieningen en de medezeggenschap van cliënten- of gehandicaptenraden. In wet- en regelgeving moeten de randvoorwaarden voor decentralisatie stevig worden verankerd. Hiermee wordt een levensbrede integrale aanpak mogelijk.
12-0114 -4Wat kunt u eraan doen? • Neem het compensatiebeginsel, bekend uit de Wmo, als leidend principe voor wet- en regelgeving. • Creëer waarborgen dat mensen de voorzieningen krijgen die ze voor hun participatie nodig hebben. • Regel in één keer de medezeggenschap voor alle beleidsterreinen die mensen met een beperking betreffen, bijvoorbeeld via een integrale inspraakwet. Dit voorkomt dat medezeggenschap steeds opnieuw bevochten moet worden.
Beleidsterreinen Zorg Goede zorg en ondersteuning zijn voor mensen met een beperking basisvoorwaarden om aan de samenleving te kunnen meedoen. Het is daarom van groot belang dat de zorg voor hen toegankelijk blijft. Stapeling van zorgkosten - via bijvoorbeeld een hoger eigen risico en meer eigen bijdragen - moet worden voorkomen. Kostenbeheersing in de zorg is uiteraard noodzakelijk. Hier valt veel te bereiken door verbetering van de doelmatigheid en het wegnemen van perverse productieprikkels. Wat kunt u eraan doen? • Stel een maximum in voor het totaal aan eigen betalingen in de Zorgverzekeringswet, AWBZ en Wmo (eigen risico, eigen bijdragen, eigen betalingen). • Pas het bestaande systeem van risicoverevening aan. Dit houdt zorgverzekeringen toegankelijk voor mensen met een beperking. • Zorg voor kostenbeheersing door te sturen op resultaatgerichte zorg, het versterken van de eerste lijn en het doelmatiger organiseren van de tweede lijn. • Geef patiëntenorganisaties een solide financiële basis door financiering uit ziektekostenpremies mogelijk te maken. AWBZ De AWBZ is cruciaal voor mensen die langdurig onverzekerbare zorg nodig hebben. De CG-Raad en Platform VG vinden dat de AWBZ beter op deze oorspronkelijke doelgroep - mensen met matige tot zware beperkingen - moet worden ingericht. Dat vergt duidelijke keuzes waarbij de behoeften van de gebruiker centraal staan. Wat kunt u eraan doen? • Zorg dat een onafhankelijke indicatie toegang geeft tot de AWBZ. Maak het zorg- en ondersteuningsplan de basis voor kwalitatief goede zorg.
12-0114 -5• •
Regel dat mensen kunnen kiezen of zij een pgb willen of zorg in natura; het zijn volwaardige alternatieven voor elkaar. Voer de IQ-maatregel niet in; die ondermijnt de zelfredzaamheid van veel mensen met een verstandelijke beperking.
Werk Voor de samenleving is het economisch en sociaal gezien erg belangrijk dat het arbeidspotentieel van mensen met een (arbeids)beperking beter wordt benut. Veel politieke partijen willen de gemeenten hiervoor verantwoordelijk maken. De CG-Raad en Platform VG vinden dit acceptabel als het ook echt leidt tot betere arbeidskansen. Wat kunt u eraan doen? • Neem het compensatiebeginsel, bekend uit de Wmo, op in de Wet werken naar vermogen. Gemeenten krijgen dan de plicht om de arbeidsbeperkingen van mensen zo goed mogelijk te compenseren. • Leg vast dat er voor alle mensen met een arbeidsbeperking en hun werkgevers een basispakket aan reïntegratie-instrumenten gegarandeerd is. Dit om te voorkomen dat ‘dure’ of kansarme groepen buiten de boot vallen. Onderwijs Ieder kind heeft recht op goed onderwijs. Voor kinderen met een beperking is dit recht vaak moeilijk te verzilveren. Goed onderwijs vergroot de kans op een betaalde baan, de zelfredzaamheid en de mogelijkheden om mee te doen in de samenleving. Een groot deel van de Kamer hoopt dit nu te bereiken door de invoering van passend onderwijs. Écht passend onderwijs kan echter alleen verwezenlijkt worden bij werkelijke betrokkenheid van ouders en goede kwaliteit van ondersteuning. Dit is in het huidige wetsvoorstel niet goed geregeld. Wat kunt u eraan doen? • Versterk de positie van ouders in het onderwijs, zodat ouders en school gezamenlijk partner zijn in de ontwikkeling van een kind. • Garandeer in de wet de keuzevrijheid van ouders voor een passende school en het instemmingsrecht van ouders wat betreft de ondersteuning voor hun kind. • Zorg voor onafhankelijke en integrale indicatiestelling voor kinderen met een handicap of chronische ziekte. Inkomen Citaat uit het VN-verdrag: “De staat erkent het recht van personen met een handicap op een behoorlijke levensstandaard voor hen en hun gezinnen.” De praktijk in Nederland: het inkomen van mensen met een beperking is gemiddeld aanzienlijk lager dan dat van de gemiddelde Nederlander.
12-0114 -6De laatste jaren is die inkomenspositie nog verder verslechterd door een stapeling van bezuinigingsmaatregelen. Dit blijkt uit onderzoek van het Nibud. Wat kunt u eraan doen? • Verbetering inkomenspositie chronisch zieken en gehandicapten vaststellen als beleidsdoel voor komend kabinet. • Opzetten van een gehandicapten-effectrapportage voor nieuwe wetgeving • Jaarlijkse monitor van inkomen- en koopkrachtontwikkeling. Mobiliteit en toegankelijkheid De fysieke toegankelijkheid van de samenleving is een basisvoorwaarde voor participatie. De samenleving hierop inrichten is niet zo moeilijk en duur als het lijkt. En helemaal niet als er steeds tijdig bij het maken van plannen en het ontwerpen rekening wordt gehouden met de diverse gebruikers, waaronder mensen met een functiebeperking. Dan zijn dure aanpassingen achteraf niet meer nodig. Investeren in toegankelijkheid betekent sowieso een belangrijke economische impuls. Een optimaal toegankelijke samenleving stelt meer burgers in staat zelfstandig te reizen, te shoppen, uit te gaan, websites te bezoeken enzovoort. Wat kunt u eraan doen? • Schrijf voor dat het OV-ketenvervoer (bus, trein, tram/metro, taxibus) uiterlijk in 2020 zelfstandig toegankelijk moet zijn, inclusief het overstappen van het ene vervoermiddel op het andere. • Verbeter per direct de bruikbaarheid van de OV-chipkaart voor mensen met een beperking. • Verbeter het Bouwbesluit 2012 de komende jaren zodanig, dat het beter toepasbaar is in de praktijk en ook beter gehandhaafd kan worden. • Neem in de komende Omgevingswet heldere regels op voor een toegankelijke openbare buitenruimte. • Maak informatie meer toegankelijk. Dit kan al beginnen door uw verkiezingsprogramma zo te schrijven dat mensen die moeilijk lezen het kunnen begrijpen.
Nadere informatie We zijn uiteraard graag bereid om deze voorstellen nader toe te lichten. Daarvoor kunt u contact opnemen met Rolf Smid van de CG-Raad: (06) 207 44767, of met Xandra van der Swan van Platform VG: (06) 222 427 19.
