Aan de leden van de Statencommissie Milieu Verkeer en Vervoer en de leden van de Statencommissie Economische Zaken
Nr.: 2002-09314/27/A.17, IEE
Groningen, 9 juli 2002
Behandeld door Telefoonnummer Antwoord op Bijlage
: Vries, de, E./W. Veenstra : (050) 3164939 : :
Onderwerp
: Statenbrief over stand van zaken inzake het Kompasproject Duurzaam Groningen.
Geachte dames en heren, Het project Duurzaam Groningen is inmiddels 2 jaar in uitvoering. Met deze brief willen wij u informeren over de stand van zaken rondom dit project. Duurzaam Groningen is een samenwerkingsverband van verschillende organisaties (provincie, gemeenten, Kamer van Koophandel, VNO/NCW Noord, MKB Noord, TCN, Syntens en enkele ondernemers op persoonlijke titel). In maart 2000 is het Convenant tussen al deze organisaties tijdens een feestelijke openingsmanifestatie ondertekend. Doel van het project Duurzaam Groningen is het versterken van de werkgelegenheid in het MKB en het verminderen van de milieubelasting door het MKB in de provincie Groningen. Voor de projectuitvoering van Duurzaam Groningen is Syntens aangezocht. Zij voeren het projectmanagement (inclusief administratie, communicatie en PR en monitoring) en het projectbeheer. Het project kent een vijftal deelprojecten: • Milieuzorg; • Preventie; • Duurzaam Ondernemen; • Duurzame bedrijventerreinen; • Integraal Ketenbeheer.
In totaal kunnen circa 300 MKB-ondernemingen worden begeleid binnen deze deelprojecten.
Stand van zaken Alle vijf deelprojecten van Duurzaam Groningen zijn inmiddels in uitvoering genomen. Per deelproject volgt een korte beschrijving van de stand van zaken. Deelproject Milieuzorg: Doelstelling Voor dit deelproject zijn 40 individuele trajecten en 4 clusters (van ca. 10 bedrijven) beschikbaar om begeleid te worden bij het opzetten en invoeren van een milieuzorgsysteem. Tussentijds resultaat Inmiddels worden 20 individuele bedrijven begeleid bij het opzetten en invoeren van een milieuzorgsysteem. Daarnaast zijn er 2 clustertrajecten van ca. 10 bedrijven in uitvoering, namelijk: • Een cluster van bedrijven in de grafische industrie; • Een cluster van bedrijven in de gemeente Zuidbroek. Verder is 1 cluster van circa 10 bedrijven in aanvraag. Deelproject Preventie: Doelstelling Voor dit deelproject zijn 30 individuele trajecten en 3 clusters (van ca. 10 bedrijven) beschikbaar om begeleid te worden bij preventie. Tussentijds resultaat Er zijn slechts twee bedrijven die deelnemen aan de individuele trajecten. Het ontkoppelpunt van deelname van de bedrijven aan deze trajecten ligt bij de Groninger gemeenten. Gemeenten komen op een natuurlijk moment bij de bedrijven voor vergunningverlening. Zij kunnen bedrijven stimuleren om een individueel traject in te gaan. Op dit moment zijn er te weinig aanmeldingen. 10 individuele trajecten zijn daarom omgezet naar een extra cluster. Er zijn 4 clustertrajecten van ca. 10 bedrijven in uitvoering, namelijk: • Een cluster van bedrijven in de transportsector; • Een cluster van bedrijven in de klein chemie; • Een cluster van bedrijven in de installateursbranche; Verder is 1 cluster van circa 10 bedrijven in aanvraag. Deelproject Duurzaam Ondernemen: Doelstelling Dit deelproject is gestart in januari 2000 en afgerond in augustus 2001. Doel van het project was het ondersteunen van MKB-bedrijven in de provincie met analyses ten aanzien van milieutechnologie en ondernemingsstrategie om zo te kunnen komen tot een structurele beperking van de milieubelasting in combinatie met een duurzame verbetering van de concurrentiepositie. Het doel was deelname van 30 producerende middelgrote bedrijven uit de volgende sectoren:
• • • • •
Voedingsmiddelenindustrie Agrobusiness Chemie/kunststofverwerking Metaalindustrie & machine- en apparatenbouw Producenten van bouwmaterialen
Voor dit deelproject werd met name integrale aandacht geschonken aan milieugeïntegreerde strategieontwikkeling in combinatie met product- of procesontwikkeling. Eindresultaat • 31 deelnemende bedrijven uit voedingsmiddelenindustrie (9*), biotechnologie/farmaceutische industrie (6*), metaalnijverheid (5*), bouwmaterialenindustrie (4*), • De maatregelen betroffen onder meer water-/biotechnologie (13*), hergebruik/vermindering van afval (5*) en nieuwe materialen (5*), • Conform opgave deelnemende bedrijven worden verder de volgende resultaten gerealiseerd: o In totaal zullen 600 banen behouden blijven en 65½ banen worden geschapen (conform opgave deelnemende bedrijven) o 15 bedrijven verwachten een omzetgroei tot 50% te kunnen behalen o 19 bedrijven verwachten een winstgroei te kunnen realiseren tot 30% o Volume uitgelokte investeringen door dit project bedraagt ca. € 10,4 miljoen. De grootste investeringen worden gepleegd in apparatuur voor productie (€ 7,1 miljoen), onderzoek en ontwikkelingen (€ 1,0 miljoen), ten behoeve van bedrijfsuitbreiding (€ 1,2 miljoen) en in marketing en verkoop (€ 0,9 miljoen) De eerste nulmetingen zijn bij de bedrijven uitgevoerd. Over ca. één jaar volgt een vervolgmeting waardoor meer inzicht wordt verkregen in de behaalde milieueffecten. In ieder geval is bekend dat er positieve resultaten zijn geboekt op op gebied van waterbesparing, hergebruik/vermindering van afval en grondstofbesparing. Kwantitatieve gegevens hierover volgen uit de monitoring. Deelproject Duurzame bedrijventerreinen: Het onderzoek in het kader van de inventarisering van bedrijventerreinen in de provincie Groningen is afgerond. Het rapport ‘Kansen voor duurzame ontwikkeling’ is door het adviesbureau Beco opgeleverd. Binnen de provincie is een separaat onderzoek afgerond, namelijk 'revitalisering bedrijventerreinen’. Een aantal bedrijventerreinen zijn geselecteerd. Doelstelling De doelstelling van dit deelproject is het opstellen van 7 uitvoeringsplannen. De uitvoeringsplannen worden opgesteld door gemeenten in samenwerking met het gevestigde bedrijfsleven of industriekringen. Effecten die worden nagestreefd met revitalisering zijn onder andere: - behoud, en zo mogelijk uitbreiding, van werkgelegenheid op bestaande bedrijventerreinen. - doorvoeren van duurzaamheidsbevorderende maatregelen op bedrijventerreinen. - opzetten van parkmanagement (indien gewenst). In onderstaand kader staat vermeld om welke bedrijventerreinen het gaat. Bedrijventerrein Industriepark Winschoterdiep e.o. Foxhol/Martenshoek Zuid Dideldom/Veenstraat/Vleddermond
Soort terrein Gemengd Gemengd Zwaar/gemengd Gemengd
Gemeente Leek Groningen Hoogezand-Sappemeer Stadskanaal
Industrieweg/Meihuizenweg De Rensel/Hoogebrug 1 Koveltemp/Oosterveld
Zwaar/gemengd Zwaar/gemengd Gemengd
Veendam Winschoten Delfzijl
Tussentijds resultaat De startbijeenkomst van dit deelproject was op 5 oktober 2001. Vanaf deze startbijeenkomst heeft dit deelproject een andere naam gekregen t.w. 'Revitalisering Duurzame Bedrijventerreinen' (RDBT). De overkoepelende organisaties/instanties van de geselecteerde bedrijventerreinen zijn bezocht voor het indienen van plannen. Op de eerste 4 genoemde bedrijventerreinen zijn door de gemeenten in samenwerking met het gevestigde bedrijfsleven de voorbereidende werkzaamheden afgerond om uitwerking te geven aan het revitaliseringsplan+. De verwachting is dat de concrete uitvoeringsplannen eind 2002/begin 2003 gereed zijn en dat dan tot daadwerkelijke uitvoering van de plannen kan worden overgegaan. Deelproject Ketenbeheer: Het deelproject Ketenbeheer is onlangs in uitvoering genomen. Medio mei 2002 is het deelproject Ketenbeheer gehonoreerd voor een bijdrage vanuit het Kompas voor het Noorden. Bij ketenbeheer gaat het om samenwerking tussen ketenpartners om milieuverbeteringen te realiseren in de keten. Ketenrelatie s kunnen bestaan bij de volgende bedrijfsfuncties: inkoop, verkoop, logistiek en productontwikkeling. Ketenbeheer omvat de volgende thema's: • Integraal Ketenbeheer (IKB): milieuverbeteringen realiseren in een keten van bedrijven; • Milieugerichte productontwikkeling (MPO): het milieuvriendelijk ontwerpen en ontwikkelen van producten; • Productgerichte milieuzorg (PMZ): een managementinstrument om bovengenoemde thema's op een gestructureerde wijze op te nemen in de bedrijfsvoering. IKB en MPO zijn vaak eenmalige activiteiten en kunnen met PMZ worden geborgd. In 2001 is een onderzoek uitgevoerd naar kansrijke initiatieven op het gebied van IKB, MPO en PMZ binnen de provincie Groningen. 9 initiatieven zijn geselecteerd. Deze initiatieven zijn gepresenteerd tijdens een bijeenkomst Integraal ketenbeheer medio april 2001. De geselecteerde initiatieven zijn bezocht voor het indienen van plannen. In het deelproject Ketenbeheer zijn 6 IKB/MPO trajecten beschikbaar. Daarnaast zijn er 2 individuele PMZ trajecten en 1 cluster van ongeveer 5 bedrijven voor PMZ beschikbaar. Inmiddels zijn twee plannen ingediend en goedgekeurd. Het betreft een clusterproject van ca. 4 bedrijven die worden begeleid en ondersteund bij het opzetten en invoeren van PMZ en een project IKB in de wegenbouw, waar 2 bedrijven samenwerken.
Conclusies Voorbereiding en opstart deelprojecten Het eerste jaar hebben de voorbereiding en de planvorming veel energie en tijd gekost, meer dan we hadden verwacht. Dit komt mede door de deelname van het grote aantal partijen aan Duurzaam Groningen. Samenwerking tussen partijen en zorgvuldigheid kost nu eenmaal tijd. Maar we zijn nu goed op stoom. De samenwerking is uitmuntend te noemen. Een aantal deelprojecten verloopt goed, namelijk duurzaam ondernemen (afgerond), milieuzorg en revitalisering duurzame bedrijventerreinen. Preventie is bijgestuurd nadat bleek dat er te weinig individuele aanmeldingen waren. Bijsturing heeft plaatsgevonden door individuele trajecten om te zetten in een clustertraject. Deelname bedrijven Wij gingen het project in met de ambitie om 300 bedrijven te helpen op het gebied van
duurzaamheid. Op dit moment zijn er 150 bedrijven betrokken bij Duurzaam Groningen. Wij verwachten dat wij het aantal van 300 bedrijven zullen halen. Met name komt dit door de deelname van bedrijvenkringen, waardoor veel bedrijven actief betrokken zijn bij het deelproject revitalisering duurzame bedrijventerreinen. Alhoewel de doelstelling van 300 deelnemende bedrijven zal worden gehaald, hadden wij de stille wens dat er meer belangstelling voor de projecten zou zijn. Immers Duurzaam Groningen is opgesteld als voorbeeldtraject dat als stimulans of katalysator voor het bedrijfsleven zou werken. Helaas lijkt deze verwachting niet uit te komen en moeten wij constateren dat onze doelstelling erg irrealistisch is gesteld.
Doelstellingen inzake effecten Daadwerkelijke kwantitatieve gegevens kunnen pas vermeld worden na monitoring van de deelnemende bedrijven. De eerste gegevens hierover verwachten wij begin 2003.
Presentaties Statencommissies Voorafgaande aan de vergadering van de Statencommissie Milieu,Verkeer en Vervoer van 26 augustus 2002 en in de vergadering van de Statencommissie Economische Zaken van 29 augustus 2002 zal de projectleider van Duurzaam Groningen, de heer J.F.H. Horvath van Syntens een presentatie geven over de stand van zaken van het project. Voorafgaande aan deze presentatie zal een korte toelichting geven worden over duurzame ontwikkeling binnen de provincie Groningen. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, Gedeputeerde Staten der provincie Groningen:
, voorzitter.
, griffier.
