A I K I. Kwartaal 1 K A M I. Het kwartaaltijdschrift van de Vlaamse Aikido Vereniging

Aiki O Kami – Kwartaaltijdschrift van de Vlaamse Aikido Vereniging vzw

1ste kwartaal 2015

2015

A I K I

Kwartaal 1

a

aa

K

Het kwartaaltijdschrift van de Vlaamse Aikido Vereniging

A M I 0


1ste kwartaal 2015

Edito

EEN NIEUW JAAR, EEN NIEUW BEGIN

B

Beste lezers, De start van een nieuw jaar is sedert mensenheugenis een moment van goede voornemens en goedbedoelde wensen, maar ook een periode waarin we – zij het maar even – terugblikken. Wat deden we goed? Wat kan er beter? De stages vorig jaar met Endo Shihan en Osawa Shihan waren succesvol. In maart van dit jaar kijken we uit naar de stage met Yamada Shihan. Ondertussen kreeg ik reeds een reactie op mijn vraag aan clubverantwoordelijken om tekst(en) te leveren. Dit jaar kan ik, verdeeld over de 4 Aiki-O-Kami’s, het reisverslag publiceren van onze gewezen voorzitter, Alain Dujardin, die naar een stage ging in Japan. Ik mag hopen dat er nog clubverantwoordelijken en/of clubleden in hun pen kruipen en hun ervaringen delen met ons. Mijn vraag aan de clubverantwoordelijken was om teksten, eventueel verrijkt met foto’s of andere illustraties, op te sturen over alles wat reilt en zeilt binnen de club. Erik Van Lierde

1


1ste kwartaal 2015

Inhoudsopgave

4 Woordje van de voorzitter

Ter gelegenheid van het nieuwe jaar gunt onze voorzitter zijn toekomstvisie.

5

Vitamine B-complex In dit artikel komt een tweede vitamine, in een lange rij, van in water oplosbare vitaminen besproken. Het betreft riboflavine, die soms de indicatie B-2 krijgt.

9 Theeceremonie

Reeds bekend in de 7de eeuw in China, een eeuw later in Japan geïntroduceerd.

12

Sinterklaasstage Verslag van de stage voor kinderen, die plaatsvond in Aarschot

16 Yamada Shihan

Maak kennis met deze merkwaardige Sensei die in maart voor ons een stage verzorgt.

21

Letsels aan de romp

27

Opdrachten/verplichtingen voor de sportfederaties op het vlak van gezond sporten

Hoewel dit soort letsels zéér weinig voorkomen, staan we er toch even bij stil.

Meer en meer legt de overheid verplichtingen op aan onze clubs.

30 Stageverslag eerste Aikido Vriendschapsstage

Op 7 december 2014 ging de eerste vriendschapsstage door in de Mizu dojo in Lier

discretieplicht 33 Beroepsgeheim, en aangifteplicht binnen de sportclub

2


1ste kwartaal 2015

36 Kruiswoordraadsel

Bij dit kruiswoordraadsel vinden jullie weerom een aantal Aikido-gerelateerde opgaven.

38 Stagekalender

Overzicht van de stages, zoals ze terug te vinden zijn op de website van de VAV.

39 Geslaagden dan examen

Op 30 november 2014 slaagden vier mensen in hun examen

40 Wettige verdediging

In de volksmond wordt dit vaak wettige zelfverdediging genoemd. Wat houdt het in?

43 Korte biografie François Jacquet

45

Japan: het leven zoals het is… Alain Dujardin schetst ons een beeld over Japan en de actuele aikidobeleving in Hombu Dojo.

53 Ontstaan en evolutie van onze aangesloten clubs In dit nummer: Leuven

55 Verschenen in de pers Artikel over Frans Jacobs.

56

Clubnieuws, nieuws over leden, activiteiten, … Aikido Leuven publiceerde een interessant artikel over Kagami Biraki Josiane Cool: 1ste dan (shodan) Eddy Vincx, een van de geslaagden van het dan examen, schetst een portret van zichtzelf

3


1ste kwartaal 2015

WOORDJE VAN DE VOORZITTER

B

Beste aikidoka, Kagami Biraki 2014 is amper achter de rug en er zit er weer een jaartje op. Een jaar van trainen en voor sommigen een jaar van werken voor de federatie. Enkele zaken hebben we toch gerealiseerd zoals er zijn:  Een vernieuwing van de website.  GES en BLOSO werking hebben hard gewerkt om te voldoen aan de criteria, opgelegd door de overheid.  Inspanningen van de TC hebben ertoe geleid dat de Federatie weer enkele yudansha rijker is.  De VTS werking heeft nieuwe initiators gevormd, en dit over de aikidogrenzen heen.  De stages zijn succesvol verlopen. Tony Shihan en Osawa Shihan waren zeer tevreden over het niveau, de inzet en de mentaliteit van de deelnemers.  Ondertussen heeft de VAV ook de Panathlon-verklaring ondertekend. Hierbij verzoeken wij onze clubs om dit voorbeeld te volgen. Het is spijtig dat de opkomst op de stages aan de lage kant is, waardoor we niet vaak samen kunnen trainen. In de organisatie ervan kruipt veel tijd en energie. Tevens is het een opportuniteit om andere aikidoka te leren kennen en ermee te trainen. Door de openheid van het huidige bestuur is er een betere toenadering en dialoog met andere niet-VAV groepen. Oude conflicten kunnen nu besproken en opgelost worden waardoor een goede samenwerking in de toekomst mogelijk wordt. Dit biedt ons de mogelijkheid om samen op zoek te gaan naar de ware boodschap en de zin van aikido. Vanuit de positieve ingesteld van het VAV-bestuur, begrijpen en respecteren wij dat iedereen zoekt naar zijn eigen weg. Om onze weg van 2014 positief te eindigen, wensen wij iedereen prettige feestdagen en een voorspoedig 2015 met veel trainingsplezier. Hopelijk tot op een van de volgende stages. Luc Vermeulen Voorzitter VAV

4


1ste kwartaal 2015

MEDISCH

VITAMINE B-COMPLEX In deze Aiki O Kami komt Riboflavine aan bod. Deze vitamine kent heel veel synoniemen: de anti-dermatitisvitamine, de anti-pellagravitamine, vitamine P-P, vitamine G, lactoflavine, flavine, in water oplosbare vitamine, warmtebestendig B, de oude gele vitamine, en vitamine B-2.

R

Geschiedenis en eigenschappen Riboflavine of vitamine B-2 is een oranjegeel kristalvormig poeder en werd ook wel aangeduid als het “oude geelkleurende enzym”, aangezien haar bestaan werd aangetoond als de kleurstof in melk. Lucht of verdund zuur tasten vitamine B-2 niet aan, basen vernietigen haar daarentegen wel. Riboflavine is oplosbaar in water. Door gewoon licht verliest de stof haar stabiliteit en door ultraviolette stralen valt ze uiteen. Riboflavine is hittebestendig, behalve in basische oplossingen of in verbindingen met basen. De verbinding van riboflavine met eiwit geeft flavoproteïne, een stof die essentieel is voor de celademhaling. Vitamine B-2 wordt in twee co-enzymen omgezet, namelijk in flavine mononucleïde (FMN) en flavine

5

adenine dinucleotide (FAD), die beide in de lever voorkomen. Riboflavine is een coenzym van fosfor. Deze vitamine regelt tevens de uitwisseling van kalium en natrium in de cellen en draagt bij aan het afbreken en assimileren van koolhydraten, vetten en eiwitten. Riboflavine is onmisbaar voor de ijzerassimilatie. Riboflavine wordt zonder problemen door de wanden van de dunne darm geabsor-beerd. De stof wordt door de bloedbaan vervoerd en vervolgens met de urine uitge-scheiden. Kleine hoeveelheden riboflavine worden opgeslagen in hart, lever en nieren, maar dat neemt niet weg dat de vitamine elke dag weer aangevuld moet worden via de voeding. Bondgenoten: Riboflavine werkt effectiever wanneer ze samengaat met de andere vitaminen uit het B-complex en dan in het

Aiki O Kami – Kwartaaltijdschrift van de Vlaamse Aikido Vereniging vzw 1ste kwartaal 2015 belang is voor het omzetten van zuurstof in energie, kunnen tekorten aan deze vitamine de activiteiten van de foetus belemmeren en tot misvormingen leiden. Een tekort aan riboflavine kan ook de potentie van bepaalde geneesmiddelen dusdanig verhogen dat het embryo mogelijk schade oploopt. Mochten tijdens de zwangerschap medicamenten nodig zijn, dan dient de arts zich ervan te verzekeren dat zijn patiënte een zodanig dieet volgt dat zij de juiste hoeveelheid riboflavine krijgt en het embryo gezond blijft. Hoewel bloedarmoede meestal gekoppeld wordt aan een gebrek aan foliumzuur of ijzer, kan ook een tekort aan riboflavine tot anemie leiden. Een riboflavinedeficiëntie houdt het verbinden van co-enzymen tegen en dat betekent dat er minder rode bloedlichaampjes worden aangemaakt. Bovendien kan de voeding wel veel ijzer bevatten, maar als er tekorten aan vitamine B-12 en de andere vitaminen van het B-complex bestaan, dan kan de maag geen zoutzuur afscheiden, wat nodig is om het ijzer op te lossen. Anemie wordt dan een mogelijke ziekte.

Bloem van een boterbloemplant (de bonen van de boterbloemplant worden ook wel limabonen genoemd)

bijzonder met vitamine B-6, niacine, biotine en foliumzuur. Voorts is vitamine C belangrijk omdat ze bescherming biedt tegen oxidatie. Antagonisten: Melk in plastic of glazen verpakking leidt tot het verlies van riboflavine, omdat de verpakking met ultraviolet licht bestraald wordt om vitamine D te vormen en ultraviolet licht de riboflavine vernietigt. Ook in doorzichtige verpakkingen wordt de riboflavine in melk vernietigd, aangezien deze melk de gewone lichtstralen opvangt. Koken, blancheren en afkoelen van voedingsmiddelen die riboflavine bevatten, zal de gunstige werkingen van vitamine B-2 eveneens verminderen. Riboflavine wordt krachteloos wanneer antibiotica of alcohol in het lichaam terechtkomt. Het gehalte aan riboflavine kan daarnaast worden verminderd door het gebruik van orale anticonceptiemiddelen.

Ook een hoge bloeddruk kan met een tekort aan riboflavine in verband worden gebracht. Eén van de vitaminen die het natriumpeil tot aanvaardbare niveaus kan terugbrengen is riboflavine. Tot de oorzaken van een hoge bloeddruk behoort een verstoord evenwicht tussen het kalium en het natrium in het lichaam: te veel natrium betekent dat het kalium via de urine uit het lichaam wordt verwijderd. Bovendien hebben experimenten met ratten aangetoond dat riboflavinedeficiënties kanker in de lymfeklieren en de lever kunnen veroorzaken. Als de ratten vervolgens voldoende riboflavine kregen, werd de kankerontwikkeling tot staan gebracht. De experimenten wijzen ook op een nauwe relatie tussen kanker en het evenwicht tussen riboflavine en vitamine B-6 en groeiden gezwellen daardoor abnormaal snel aan.

Er wordt sterk vermoed dat riboflavine kan bijdragen aan het voorkomen van beschadigingen van het embryo. Bij proeven bleek dat ratten met een tekort aan riboflavine nakomelingen met verkorte ledematen wierpen. Daar riboflavine van essentieel

Een riboflavinetekort kan voorts indirect de secretie van de bijnieren vertragen. Verminderde activiteit van de bijnierschors kan de behandeling van stress bemoeilijken.

Boterbonen in de dop

6

Aiki O Kami – Kwartaaltijdschrift van de Vlaamse Aikido Vereniging vzw 1ste kwartaal 2015 Anders dan bij vele van de andere vitaminen uit het vitamine B-complex hoeft bij een verhoging van de koolhydratenconsumptie geen extra riboflavine genomen te worden.

staat als trichomonas (vaginitis) en veroorzaakt wordt door een tekort aan riboflavine. Deze hinderlijke klachten reageren al goed op geringe doses van zes milligram riboflavine per dag. Een riboflavinedeficiëntie kan tevens oogklachten veroorzaken. Daarbij moet gedacht worden aan abnormale reacties op licht, oogbindvliesontsteking, branderige ogen, hoornvliesveranderingen en het gevoel dat er gruis of zand onder de oogleden zit. Het opvallendste zijn bloeddoorlopen ogen. Deze worden veroorzaakt doordat de ribo-flavine ontbreekt, die noodzakelijk is voor het transport van zuurstof naar de bloed-vaatjes. Andere symptomen zijn tranen, slijmvorming onder de wimpers (vooral tijdens de slaap) en het splijten van de buitenste huidhoeken rond de ogen. Een groot deel van deze symptomen kon worden genezen door niet meer dan vijf milligram riboflavine per dag te nemen.

Giftigheid Het is niet bekend in welke hoeveelheid riboflavine tot vergiftiging leidt: lange tijd achtereen ingenomen doses van 25 milligram of meer kunnen echter de oorzaak zijn van hoge verliezen van de andere vitaminen uit het B-complex, vooral van vitamine B-6, via de urine.

Deficiëntiesymptomen Tot de gebruikelijkste symptomen van een

Ten slotte houdt een riboflavinetekort verband met hypoglykemie (lage bloedsuikerspiegel). Deze ziekte ontstaat wanneer de lever geen enzymen kan produceren die insuline inactief moeten maken. Het overschot aan insuline blijft in het bloed, waardoor zich vet vormt en de bloedsuikerspiegel daalt. Onvoldoende riboflavine leidt vijf tot vijftien uur na iedere maaltijd tot trillen, duizeligheid of traagheid. Als er niet onmiddellijk eiwit wordt verteerd, zullen deze symptomen aanhouden totdat de betrokkene flauwvalt of in een coma raakt, die in ernstige gevallen tot de dood kan leiden. Deze verschijnselen zijn gelukkig in hoge mate beheersbaar met behulp van een juiste voeding en een continue en adequate aanvoer van riboflavine en pantotheenzuur.

Kievitsbonen

riboflavinedeficiëntie behoren sneetjes en wondjes rond de mondhoeken – in medische termen wordt gesproken van stomatitis angularis met transverse kloven. Het slijmvlies van de lippen is abnormaal glimmend rood. De huid rond de neus en ogen, en soms ook rond de oren, is schilferig. De tong kan gezwollen, pijnlijk en purperkleurig zijn. Een milde deficiëntie kan de oorzaak zijn van mee-eters, vet haar en een vettige huid: klachten van deze aard werden bestreden met doses van vijf tot vijftien milligram riboflavine per dag.

Bronnen Groenten: limabonen, wortelgroen, broccoli, kievits-bonen, kool, mosterdgroen, sojabonen, spinazie, knolgroen en witte waterkers. Vruchten en noten: gedroogde abrikozen, bosbessen, mango’s, gedroogde pruimen, mandarijnen en pinda’s.

Hoewel in de regel de gezichtshuid schilfert, kunnen ook het scrotum en de vulva worden aangetast. Vele vrouwen die enkele malen per jaar tijdens de copulatie pijn voelen en waarbij hun vagina jeukt en ontstoken is, hebben een ziekte opgelopen die bekend

Vis en vlees: rundvlees, runderhart, rundernieren, kalfsniertjes, schaapsnieren, runderlever, kalfslever, lamslever en varkenslever.

7


1ste kwartaal 2015

Aanbevolen dagelijkse dosering Zuigelingen

00 tot 02 maanden 02 tot 06 maanden 06 tot 12 maanden Kinderen 01 tot 12 jaar 02 tot 13 jaar 03 tot 14 jaar 04 tot 16 jaar 06 tot 08 jaar 08 tot 10 jaar Mannen 10 tot 12 jaar 12 tot 14 jaar 14 tot 18 jaar 18 tot 22 jaar 22 jaar en ouder Vrouwen 10 tot 12 jaar 12 tot 16 jaar 16 jaar en ouder Zwangere vrouwen Zogende vrouwen

Rijpe kievitsboon in september

0,4 0,5 0,6 0,6 0,7 0,8 0,9 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,3 1,4 1,5 1,8 2,0

Granen: rogge- en tarwekiemen. Zuivelproducten: kaas, ei, eidooiers, volle melk, gedroogde melk en melk met moutextract.

Therapeutische dosering

Kruiden: blaaswier, fenegriek en saffraan.

Dr. Tom Spies van de Kliniek voor Voedingszaken van het Hillman Ziekenhuis te Birmingham in de Verenigde Staten, heeft meer dan 5000 mensen met riboflavinedeficiënties behandeld. Zijn cijfers geven aan dat een dagelijkse dosering vitamine B-2 ongeveer 3,5 milligram behoort te bedragen. Andere artsen hebben doseringen van 25 milligram gebruikt.

Natuurlijke aanvullingen: gist, rijstzemelen, eetbaar zeewier en kelp.

Werkzame eenheid

Megadosering: Onder medische begeleiding wordt een dosis van 25 tot 50 milligram aanbevolen.

De gebruikelijkste maat voor riboflavine is de milligram.

Synthetische vormen Riboflavine (bereid uit ribose, een suikersoort).

8


1ste kwartaal 2015

CULINAIR

Theeceremonie (chadô) Thee was al een lange tijd bekend in China maar pas in de 7e eeuw steeg het uit tot een hooggewaardeerd genotsartikel. De theebladeren werden gestoomd, fijngewreven, en tot koeken geperst. Hiervan sneed men stukjes om thee te zetten. De stukjes werden dan gekookt en het aftreksel werd gedronken. Dit was de thee die de monniken in de 8e eeuw in Japan introduceerden.

9


L

1ste kwartaal 2015

Later (vanaf de 13e eeuw in gevoel van nederigheid. Japan) werd poederthee Eerst wordt er een eenvoudig (matcha) gebruikt. Van maal bereid en pas daarna speciale theeplanten worden de volgt de theeceremonie. theeblaadjes verpulverd, en dit Hierbij gebeurt alles volgens poeder wordt overgoten met strikte rituelen en heet water en geklopt met een voorgeschreven handelingen. speciale bamboe theekwast Het is een manier om een (chasen). Dit levert een dikke, bepaalde geestelijke groene en bittere thee op. gemoedstoestand (wabi) te Zoals de monniken de eersten bereiken. waren die in Japan thee De poederthee wordt in een lakdoos De theeceremonie wordt in drinken, zo waren het ook de ('natsume') bewaard het Japans wel met (Zen)monniken die de thee verschillende begrippen aangeduid, zoals met gebruikten bij hun rituelen, en waarbij ook chadô of sadô, dat 'de weg van de thee' het zetten en drinken van de thee volgens betekent, maar ook bijv. met 'cha no yu'. strikte rituelen verliepen. De boeddhistische Letterlijk vertaald staat hier monnik Jukô (1422-1502) was 'heet water voor de thee'. de eerste die een aantal regels voor de theeceremonie Het thee maken op zich is opstelde, maar het was Sen no geen ingewikkeld proces en Rikyu (1522-1591) die de wordt uiteraard uitgevoerd regels en de ceremonie tot een door de gastheer/gastvrouw. ware kunst verhief. Andere Het is meer het ritueel er bekende theemeesters waren omheen plus de exact Murata Mokichi Shukô (1423vastgelegde gebaren die 1502) en Takeno Jôô (1502gracieus en op 1555). Zij hebben bijgedragen voorgeschreven wijze aan de wijze waarop de Met een lange dunne lepel, de “chaskhaku”, uitgevoerd dienen te theeceremonie nog heden ten wordt de groene theepoeder uit de “natsume” worden, die het tot een dagen wordt uitgevoerd, in een theekom geschept ceremonie maken. In het meestal in een speciaal Japans heet thee: 'cha'. Met theehuisje van de gastheer. spreekt echter van 'o-cha', wat 'eerbiedwaardige thee' betekent. Met 'ocha' De theeceremonie wordt expliciet de Japanse Een dergelijk theehuisje groene thee bedoeld, de (chashitsu) ligt ver in een groene thee die we hier ook tuin, zodat de gast direct bij kennen. De buitenlandse het betreden van de tuin, op (zwarte) thee, zoals de weg naar het theehuisje, Engelse, wordt 'kôcha' direct in een andere wereld genoemd. Voor de terecht komt. Na het reinigen theeceremonie gebruikt men van de handen en het gezicht echter, zoals boven al met water betreedt men genoemd, fijne groene samen met de andere poederthee, die weer 'matcha' genodigden het theehuisje. wordt genoemd, maar ook Door een lage opening moet 'kocha' (zonder accent men gebukt (en vroeger ook circonflexe). Met een speciale lepel, de “hishaku”, zonder wapens) en meestal op Voor de theeceremonie wordt heet water op de groene poeder gegoten de knieën het huisje gebruikt men allerlei speciale en vervolgens gebruikt men de “chasen” binnengaan. Deze wijze van gereedschappen. Voor een om te roeren… binnengaan bevorderde het 'echte' theeceremonie wordt

10


1ste kwartaal 2015

men alleen of met slechts Met de 'chashaku', een een paar mensen door de lange dunne lepel van gastheer uitgenodigd. Dit bamboe, wordt de groene gebeurt dan in een theehuis poeder in een 'chawan' (de of in ieder geval in een theekom) geschept. traditioneel Japans vertrek Vervolgens wordt met een met tatami op de vloer. grotere bamboelepel (de Met zit op Japanse wijze, 'hishaku') heet water uit de dus op de knieën, op de ketel in de theekop op de vloer. De ceremonie ademt groene poeder gegoten. De een sfeer van rust, 'chasen' (een sereniteit en traditie bamboekwast) wordt waarbij een gepaste gebruikt om te roeren tot conversatie wordt gevoerd. een schuimige groene De gastheer is over het substantie is ontstaan. algemeen een liefhebber De gastheer zet de bereide …tot een schuimige, groene, licht dikke thee is van de theeceremonie en kom met thee voor de gast ontstaan. Bij ontvangst van de thee buigt men, zet de met een beetje geluk is hij neer en maakt daarna een kom op de palm van de linkerhand en draait met 3 in het bezit van een zeer buiging (nog steeds, net als korte bewegingen de kom met de klok mee. oud en traditioneel alle andere aanwezigen, op serviesstuk, zoals een theekop of ketel. Het is zijn knieën). De gast dient, eveneens na het dan gepast om enige lovende opmerkingen maken van een buiging, de kom te pakken en hierover te maken, richting gastheer. Deze op de palm van zijn linkerhand te plaatsen. originele, oude serviesstukken zien er Met de rechterhand wordt de kom met 3 overigens vaak niet perfect uit (bijv. net niet kleine draaiingen, met de klok mee, gedraaid helemaal symmetrisch), maar het is juist die en kan er, met gepaste eerbied, gedronken niet-perfectie die men als perfect beschouwt. worden. Na het drinken wordt het deel van de Tijdens de ceremonie wordt ter plekke het kom waar men gedronken heeft met de water gekookt in een ketel, ('kama') op een rechterhand schoongeveegd en de kom wordt, oventje, de ('furo'). De watervoorraad wordt na weer 3 kleine draaiingen, nu tegen de klok bewaard in een 'mizusashi'. Dit water wordt in, op de grond neergezet. niet alleen gebruikt om de thee te zetten maar kanji: ook om de theekommen, 'chawan', schoon te cha = 茶 ; o-cha = お茶 ; cha no yu = 茶の湯 spoelen. ; chadô = sadô = 茶道 ; chashitsu = 茶室 (Tekst afkomstig van Uchiyama’s website over Japan).

11


1ste kwartaal 2015

SINTERKLAASSTAGE

GROTE SINTERKLAASSTAGE op 29 november in Aarschot

O

Op zaterdag 29 november vond de Sinterklaasstage plaats in Aarschot. De stage was een samenwerking tussen de VAV-jeugdcel en de club van Aarschot. Er waren een 80-tal deelnemers die toch een hele trip maakten vanuit alle hoeken van Vlaanderen om deel te kunnen nemen aan de stage. De kinderen werden opgesplitst in 3 groepen, telkens op een aparte tatami. Het lerarenkorps was International, er waren mensen van Aikikai Flanders uitgenodigd en er kwam ons zelfs een groep uit Duitsland helpen lesgeven op dit gezamenlijk evenement. Voor de allerkleinsten was er voornamelijk spelenderwijs Aikido. De middengroep kreeg een combinatie van spel en techniek, terwijl de oudsten (+12 jaar) het meer serieuze werk moesten aanleren.

12

Natuurlijk waren de Sint en zijn pieten ook van de partij, die maar al te graag hun snoepgoed uitdeelden, en af en toe wel eens iemand in de zak van Sinterklaas wilden steken. Iedere deel-nemer kreeg dan ook zijn stagecerti-ficaat van de Sint. Na het Aikido was er een leuke zwempartij voorzien in het Stedelijk zwembad van Aarschot, aangeboden door de stad Aarschot, en daarna kon men pannenkoeken smullen. Het was een meer dan geslaagd evenement. Hopelijk mogen we volgend jaar iedereen opnieuw verwelkomen op het feest van de Sint. Chris Verhaeren Verantwoordelijke Jeugd VAV


13

1ste kwartaal 2015


14

1ste kwartaal 2015


15

1ste kwartaal 2015


1ste kwartaal 2015

KENNISMAKING

Yamada Shihan Op 21 en 22 maart gaat er een stage door onder leiding van Yamada Shihan. Veel aikidoka’s volgden reeds stage bij hem. Voor anderen is het een eerste gelegenheid. Zoals ik in de vorige Aiki O Kami deed met Osawa Shihan, doe ik nu met Yamada Sensei: graag laat ik onze lezers nader kennismaken met deze Sensei die in maart 77 jaar jong zal zijn.

16


Y

Yoshimitsu Yamada werd geboren op 17 februari 1938 in Tokio. Zijn vader, Ichiro, was een academische professor en zijn moeder, Michio, droeg zorg voor het huis. Door de verwantschap met de familie Abe langs vader kant werd Ichiro, bij het verlies van zijn ouders, door hen geadopteerd. Door de moeilijke situatie van Japan tijdens de Tweede Wereldoorlog, werden beide families gedwongen om te emigreren naar Korea. Daar vestigden ze zich in Chinju, een klein stadje op een 200 mijl (± 320 km) van Seoul. Kazo, hoofd van de familie Abe, verhuurde er land en leidde zijn eigen zaken, Ichiro Yamada deed zaken in de mijnbouw. Ze bleven tot het einde van de oorlog in Korea. Tadashi Abe, de neef van Ichiro Yamada, beoefende sinds 1942 aikido. Deze samenloop van omstandigheden heeft ongetwijfeld het leven van Yoshimitsu beïnvloed. Toen Yoshimitsu slechts enkele jaren oud was, heeft hij reeds contact gehad met O Sensei. De eerste keer zelfs vóór de reis naar Korea, tijdens een presentatie van martial arts ten huize van de familie Abe. De presentatie maakte een onvergetelijke indruk op hem. Hij herinnert zich, alsof het gisteren was, een mooie, rustige, bejaarde man die O Sensei op het eerste gezicht was en die, op de mat compleet veranderde in een ongrijpbare en mysterieuze meester van martial arts.

Dit was te danken aan een aanbeveling van Tadashi Abe, vermits de jonge adept nooit eerder martial arts had getraind. Zijn eerste dag als ushi-deshi was ook zijn eerste dag op de mat. Hij raakte onmiddellijk bevriend met sempai Nabuyoshi Tamura en Sadateru Arikawa. Hombu Dojo bevond zich op een totaal andere plaats dan nu. Het huis van de familie Ueshiba behoorde tot de dojo, en Morihei zelf verscheen vrij veel, hoewel onregelmatig, op de mat. O Sensei presenteerde zich als een ongeëvenaarde autoriteit voor alle ushideshi. Met zijn houding was hij de verpersoonlijking van alle kwaliteiten waar jonge Japanners in die tijd naar streefden. De trainingen waren veeleisend en het leven in de dojo bijna ascetisch in de natuur. Dit hield verband met de moeilijke economische situatie van het land na de Tweede Wereldoor-log. Hombu Dojo stak niet echt uit boven het gemiddelde niveau van het algemene leven in Japan. Het gebouw werd niet verwarmd waardoor de temperatuur tijdens de winter onder het nulpunt ging en tijdens de zomer verstikkend heet. Deshi hadden geen eigen kamer of ook niet veel persoonlijke spullen, hun leven was onderworpen aan het ritme van de dojo en privémomenten waren zeer zeldzaam. Elke ushi-deshi moest bepaalde taken uitvoeren en actief deelnemen aan privélessen. Yoshimitsu Yamada herinnert zich zelfs het schema van toen. De eerste training, die werd geleid door Kisshomaru Ueshiba, begon om 6:30, een andere om 8:00, geleid door Koichi Tohei of Kisburo Osawa, die een keer in de week werden vervangen door Kenji Tomiki, Hiroshi Tada of Seigo Yamaguchi. De trainingen van 15:00, 16:00 en 18:30 werden geleid door verschillende leraars. Koichi Tohei was

De dojo werd niet verwarmd waardoor de temperatuur tijdens de winter onder het nulpunt ging

De bijeenkomst heeft wellicht de keuze beïnvloed van een 18-jarige Yoshimitsu om in 1955 toe te treden tot Hombu Dojo als een ushi-deshi.

17

1ste kwartaal 2015

Aiki O Kami – Kwartaaltijdschrift van de Vlaamse Aikido Vereniging vzw een afgod van veel cursisten omdat hij indruk maakte met zijn karakter en zijn technische vaardigheden. Heel veel ushdeshi hadden spijt omdat Tohei zich meer en meer inliet met het leiden van een school in Hawaii waardoor hij nog zelden naar Tokio kwam. Met de tijd groeide de groep van studenten: Yasuo Kabayashi, Kazuo Chiba, Mitsunari Kanai en Seichi Sugano kwam erbij en samen met Yoshimitsu werden ze een hechte groep van vrienden. Ondanks de ongelooflijke betrokkenheid bij de trainingen en het dojo-leven, elk van hen droomde stilletjes over het verlaten van Japan, een land dat, na de periode van de Amerikaanse bezetting, zich opende voor de wereld. Yoshimitsu Yamada, als afgevaardigde van Hombu Dojo, gaf Aikido in de Amerikaanse

militaire basis. Hij legde zich toe op het goed praten van Engels en ontdekte cultuur en tradities die hem fascineerden. Hij wilde naar de Verenigde Staten. Hij kreeg hiertoe de kans begin jaren zestig. Het initiatief van een groep Amerikaanse enthousiastelingen die geïnteresseerd waren in Aikido was het voorwendsel. Eddie Hagihara uit New York, die Yoshimitsu persoonlijk in Japan ontmoette, contacteerde Hombu Dojo. In 1964 werd het Aikidohoofdkwartier gevraagd om een Aikidoshow te presenteren voor de wereldtentoonstelling in New York City. Aanvankelijk zou Hombu Dojo vertegenwoordigd zijn geworden door Koichi Tohei, maar vanwege een blessure moesten de plannen worden veranderd en werd

18

1ste kwartaal 2015

Yoshimitsu Yamada gestuurd. Hij greep de gelegenheid te baat en hij ontmoette zijn Amerikaanse vrienden. Hiermee ging hij akkoord om voor de New York Aikikai School te zorgen. Echter, zijn lot had volledig anders kunnen zijn – op dat moment is Tadashi Abe al in Frankrijk geweest en Yoshimitsu maakte aanspraak op zijn opvolging. Echter, zijn vriend en sempai, Nabuyoshi Tamura, die nog steeds de belangrijkste persoon is in het Europese Aikido, was hem te vlug af. Yoshimitsu Yamada wordt overgedragen aan de Eastern Seaside (de Oostkust) van de Verenigde Staten. Hij koos New York voor zijn hoofdkwartier. Alle begin is moeilijk, maar de confrontatie met New York vergde van de jonge leraar enorm veel inzet, geduld en veel inspanningen. De groep in New York was slecht georganiseerd, niemand had ervaring in het leiden van een Aikidoschool en Yoshimitsu moest van nul beginnen, moest zich ontfermen over de organisatorische kwesties en bovendien de juiste technieken aanleren. Het gebrek aan financiële middelen maakte de situatie er niet gemakkelijker om. Samen met de eerste ushi-deshi, Angel TineoAvarez, leefde en sliep hij in de kleedkamer, waar zij enkel konden dromen van het huren van een flat. Al hun geld ging naar het onderhoud van de school en de vooruitzichten waar niet veelbelovend. Aikido was niet erg bekend aan de oostelijke kust van de Verenigde Staten en de mogelijkheid om deze martiale kunst te promoten via de traditionele methoden, waren sterk beperkt als gevolg van financiële redenen. Adver-tenties in de media waren te duur. Het enige middel presentaties waren open-bare presentaties. Gelukkig, dankzij de goedheid van andere martial arts scholen, kregen ze de gelegenheid om op talrijke openbare presentaties demon-straties te geven, bijvoorbeeld tijdens karatekampioenschappen. Dat is de reden waarom veel leerlingen afkomstig zijn van andere martial arts scholen en die zichzelf wilden testen op nieuwe gronden. De eerste jaren waren een grote uitdaging voor Yoshimitsu, maar hij werd zeer sterk ondersteund door de


1ste kwartaal 2015

van sensei Yamada. Hij reisde zo veel – naar Boston, Southern New Jersey, Pennsylvania en Canada – dat zijn leerlingen begonnen te klagen dat hij helemaal niet meer in NYC was. Hoewel hij de enige persoon was met een behoorlijke ervaring, moest hij voor alles zelf zorgen. De acties van Yoshimitsu Yamada gebeurden met voorbedachtheid – het werk in de stichtingen resulteerde na verloop van tijd in talrijke grote leraren, die tot op heden hun eigen scholen leiden.

studenten die betrokken waren bij de dojo-aangelegenheden, onder andere door: Mike Abrams, Harvey Konigsberg, Harry McCormack. Er trainden gemiddeld ongeveer 50 personen in de dojo in de jaren zestig. De belangrijkste instructeur van NY Aikikai had niet veel geluk. De culturele uitwisseling visakaart die hij bezat, verstrekte hem geen garantie voor een langer verblijf in de Verenigde Staten, waardoor de dreiging ontstond met deportatie terug naar Japan. Er ontstonden nieuwe problemen door de geboorte van zijn kinderen. De twee, die in de Verenigde Staten werden geboren, kregen Amerikaanse staatsburgerschap waardoor ze in het land konden blijven. Yoshimitsu zelf, zijn vrouw en zijn eerste dochter, die geboren waren in Japan, konden niet blijven. In een poging om zijn familie te beschermen tegen de zielloze emigratiewet maakten zij een moeilijke beslissing: de vrouw zou terugkeren naar het vaderland met de kinderen. De scheiding met zijn meest dierbaren is een van de dingen die Yamada sensei tot op heden het meest betreurt.

De grote betrokkenheid bij de realisatie van een missie, waarmee hij naar de Verenigde Staten was gestuurd, begon vruchten af te werpen. Wanneer de situatie van de NY dojo stabiel werd, aikido meer populair, en de individuele dojo doeltreffend werkten, was de tijd gekomen om een organisatie op te richten, met de bedoeling om vorm te geven aan een samenwerking op een administratief niveau. Zo werd in 1968 de USAF (United States Aikido Federation) opgericht. Dit was het resultaat van een samenwerking tussen de docenten overgedragen door Hombu Dojo naar de Verenigde Staten. Deze organisatie is de grootste in Noord-Amerika.

De New York dojo is de enige school in de

wereld waarin twee directe

studenten van

De visaproblemen eindigden pas in 1972. Sensei Yamada begon intensief gebruik te maken van zijn verworven vrijheid door buiten de Verenigde Staten te reizen om aikido te promoten. Een van zijn eerste buitenlandse reizen gebeurde op uitnodiging van Tamura sensei naar Frankrijk in 1973.

O Sensei

tegelijkertijd lesgaven

Langzaamaan begon Aikido mensen te bekoren, niet alleen in New York, maar ook over de hele Oostkust. Dit was vooral dankzij de ongelooflijke betrokkenheid

19

De jaren tachtig zijn een periode van relatieve stabilisatie. Twee decennia na de oprichting van de dojo in de USA, vond er in 1984 een groot zomerkamp plaats met aikido Doshu Kisshomaru Ueshiba. Dit bewijs van appreciatie was een stimulans tot meer bewust werk. Sensei reisde meer en meer, en in 1992 nodigde hij Seichi Sugano Sensei uit om


samen te werken. Zijn vriend uit de Hombu Dojo-periode voegde zich bij New York Aikikai, waardoor de school een unieke plaats innam. De New York dojo is de enige school in de wereld, waarin twee directe studenten van O Sensei tegelijkertijd lesgeven. Sensei Yamada herinnert zich dat hij pas na 20 jaar de resultaten zag van zijn werk. De eerste 10 jaren besteedde hij aan de New York School, en de volgende 10 jaren aan de ontwikkeling van het aikido aan de Eastern Seaside. Hij beweert dat dankzij de moeilijkheden en de problemen die hij op zijn weg vond, hij meer volwassen werd. Toen hij vijftig was, begon hij zelfs te aanvaarden dat mensen hem “Sensei” noemden. Daarvoor stelde hij zichzelf de vraag: “heb ik het recht verdiend om mij zo te laten aanspreken door mensen?”. Yoshimitsu Yamada bracht ongeveer zeven jaar door aan Hombu Dojo. Sinds die tijd heeft de set van de aangeleerde technieken significante veranderingen

20

1ste kwartaal 2015

ondergaan, en Aikido zelf is een iets andere martiale kunst dan die aan de eerste ushi-deshi van Morihei Ushiba werd aangeleerd. Ondanks deze evolutie probeert Sensei Yamada toch dingen die hij in die tijd leerde door te geven. Rechtzinnig in het onderwijs, leert hij de basistechnieken aan zoals hij ze destijds zelf leerde: dit wil zeggen dat hij probeert om ze ongewijzigd aan te leren. Hij is van mening dat een stevige basis nodig is voor een goede ontwikkeling. Hij is een liefhebber van intensieve training als het middel voor lichamelijke én geestelijke ontwikkeling. Hij verzet zich niet tegen harde trainingen, volgens de budogeest, maar hij is wel tegen wreedheid en domheid op de mat. Hij reist nog steeds intensief en bezoekt bijna alle continenten in de wereld. Hij is voorzitter van de American Aikido Federation en van de South American Aikido Federation. Hij is de auteur van verschillende boeken en DVD’s over Aikido. Wanneer wordt gevraagd naar de dingen waar hij het meest trots is, lijst Sensei Yamada het volgende op: zijn eigen dojo, het feit dat hij heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van Aikido in de wereld en dat hij velen hielp om een grote Aikidoleraar te worden. Vrije vertaling van de biografie over Sensei Yamada zoals men ze kan terugvinden op Aikido Sansuikai, Sensei Yamada’s Official Website for Europe. Degene die graag de originele versie leest, kan op de hiernavolgende link klikken (http://www.aikidoyamada.eu/index.php/sens ei/biography/). EVL


1ste kwartaal 2015

MEDISCH

Letsels aan de romp schildklier luchtpijp bovenste holle ader grote lichaamsslagader

rechter long

linker long hart middenrif maag milt

lever

dikke darm

dunne darm

urineblaas bekken

Tot de romp behoren de borstkas, het bekken en de onderbuik, voor zover zij geen onderdeel uitmaken van de wervelkolom en de ledematen. Letsels aan de romp omvatten naar schatting minder dan één procent van alle geregistreerde sportletsels. 21


1ste kwartaal 2015

lichamelijk contact met de tegenstander mogelijk is, kan de kracht van deze energie soms slechts op een klein oppervlak inwerken, waardoor de lokale schade aanzienlijk kan zijn. Dit geldt niet alleen voor blessures die bij tegenstanders kunnen worden veroorzaakt, maar ook voor acute overbelasting van delen van het eigen lichaam.

I

In wezen verschillen deze sportletsels niet met letsels die men in het dagdagelijkse leven kan oplopen. Men kan zelfs zeggen dat de letsels aan de romp die men oploopt bij het sporten minder ernstig zijn dan letsels als gevolg van een verkeersongeval bij hoge snelheid. Maar evenals bij een auto-ongeval bij zeer lage snelheid een ernstige verwonding kan ontstaan, kan ook bij een sportongeval een soms zelfs dodelijk rompletsel optreden. De wijze waarop het ongeval plaatsvindt, bepaalt uiteindelijk de ernst. Vooral de enorme energie die vrijkomt bij een krachtsexplosie van een sporter mag daarbij niet worden onderschat. Bij sporten waarbij

Iedereen weet dat de romp niet beschikt over dezelfde verscheidenheid aan ingewikkelde gewrichten als de ledematen. Daarentegen bevat de romp een aantal vitale organen (zoals de milt en de lever) die bij een letsel beschadigd kunnen worden, met als gevolg tijdelijke of soms blijvende invaliditeit. De romp is bovendien dat deel van het lichaam waaraan de ledematen zijn bevestigd, waardoor aanzienlijke krachten op de romp kunnen worden overgebracht. Vooral de wervelkolom is nauw betrokken bij de bewegingsketen van de bovenste en de onderste ledematen. Letsels aan de romp kunnen overeenkomstig aan letsels van andere delen van het lichaam worden onverdeeld in acute en chronische letsels. In dit artikel worden achtereenvolgens de acute en chronische letsels van de borstkas, de onderbuik, de nieren en de geslachtsorganen behandeld, met aandacht voor de manier waarop de letsels kunnen ontstaan, diagnostiek, behandeling en met uitspraak omtrent het vermoedelijk verloop van het letsel en de vooruitzichten op de beterschap ten aanzien van het sporten. Uiteraard wordt vooral bij de chronische overbelastingsletsels ook aandacht geschonken aan de preventie.

De borstkas

Functionele ontleedkunde De borstkas (“kooi”) bestaat uit het borstbeen (bestaande uit het handvat, het lichaam en het zwaardvormig uitsteeksel), de ribben en de wervels. Door de

22

Aiki O Kami – Kwartaaltijdschrift van de Vlaamse Aikido Vereniging vzw stijfheid van de borstkas kan een negatieve inwendige druk worden gecreëerd, wat noodzakelijk is voor de longventilatie. Tevens biedt deze stijfheid bescherming voor het hart, de longen, de slokdarm en een deel van de buikorganen. De beweeglijkheid en elasticiteit van de ribben worden mogelijk gemaakt door de kraakbenige gedeelten tussen de ribben en het borstbeen en in mindere mate door de gewrichtjes tussen de ribben en de wervels.

1ste kwartaal 2015

scan de voorkeur verdient. Bij een ontwrichting is er vooral bij jonge actieve sporters een strikte indicatie tot operatieve behandeling. Chronische klachten na een letsel kunnen het gevolg zijn van een beschadiging van de in dit gewricht gelegen kraakbeenschijf, waarvoor operatieve behandeling kan zijn aangewezen.

Het is belangrijk om rekening te houden met het feit dat ook een deel van de buikorganen in de borstkas liggen. Letsels aan de borstkas onder het niveau van de tepels kunnen een letsel in de onderbuik tot gevolg hebben.

Breuken van het borstbeen, in het bijzonder ter plaatse van de overgang van het lichaam naar het handvat, ziet men bij verscheidene contactsporten als gevolg van een direct trauma, bijvoorbeeld door de elleboog van de tegenstander. Daarbij moet aan een begeleidend letsel van de organen in de borstholte worden gedacht (zie verder bij inwendige letsels van de borstkasholte).

Letsels aan het borstbeen

Letsels aan de ribben

Letsels aan het borstbeen betreffen het sternoclaviculaire gewricht en het borstbeen (sternum) zelf.

Een eenvoudige ribbenbreuk wordt door een arts meestal beoordeeld als een eenvoudig letsel. Toch duidt een ribbenbreuk bij een jonge sporter op een trauma met een aanzienlijke kracht. Daarbij moet rekening worden gehouden met beschadiging van het longvlies en de long, met als gevolg een hemothorax en/of pneumothorax, dat wil zeggen bloed en/of lucht in de vrije borstholte, die daar onder normale omstandigheden niet aanwezig dienen te zijn.

Sternoclaviculaire letsels bij sport komen niet veelvuldig voor. Het letsel ontstaat veelal op dezelfde wijze als een letsel van het acromioclaviculair gewricht, nl. door een val op de arm of op de schouder. Een enkele keer zal een fors directe lichamelijke verwonding, zoals kan worden veroorzaakt door een schop, een ontwrichting van het sleutelbeen ten opzichte van het borstbeen veroorzaken. De meeste ontwrichtingen vinden plaats naar de achterzijde van het borstbeen, maar ook ontwrichtingen naar de voorzijde zijn beschreven. Evenals bij het acromioclaviculaire gewricht betreft het een verstuiking, een gedeeltelijke ontwrichting of een volledige ontwrichting van het sleutelbeen ten opzichte van het borstbeen. Om het onderscheid te kunnen maken tussen een verstuiking en een ontwrichting, levert lichamelijk onderzoek dikwijls te weinig informatie op. De klassieke röntgenfoto’s zijn meestal ontoereikend, zodat bij verdenking van een ontwrichting een CT-

23

Ribbenbreuken linksonder gaan in 20% van de gevallen gepaard met een miltletsel, ribbenbreuken rechtsonder gaan een enkele keer gepaard met een leverletsel (10%). De bovenste ribben worden beschermd door het sleutelbeen, het schouderblad, de armen en de stevige spieren van het bovenste deel van de borstkas. Een ribbenbreuk in deze regio duidt dan ook op een ernstig trauma met een verhoogde kans op inwendige letsels van de borstkasholte (zie verder bij inwendige letsels van de borstkasholte).

Aiki O Kami – Kwartaaltijdschrift van de Vlaamse Aikido Vereniging vzw De diagnose ribbenbreuk wordt gestemd op geleide van gelokaliseerde pijn aan een rib, die verergert bij hoesten. Bij lichamelijk onderzoek is er lokale drukpijn op de rib en soms zelfs een knetterend geluid hoorbaar bij het over elkaar heen bewegen van de rib ter plaatse. Voor-achterwaartse druk op de borstkas veroorzaakt bovendien ook pijn ter plaatse en maakt onderscheid mogelijk met een letsel van een tussenribspier, waardoor ook acute pijnklachten kunnen ontstaan. Bij dit laatstgenoemde letsel is er echter geen pijn bij voor-achterwaartse compressie. Als gevolg van de pijn zijn aan de zijde van de ribbenbreuk de ademhalingsexcursies vaak verminderd. Belangrijk is dat bij een geïsoleerd ribletsel het onderscheid tussen een kneuzing, barst of breuk in feite van weinig betekenis is voor de behandeling, die in alle gevallen uitsluitend symptomatisch zal zijn. Het voornaamste is namelijk een juiste inschatting te maken van het feit of er sprake is van een bijkomend longletsel. Bij jonge mensen met een geïsoleerde ribbenbreuk is een afwachtend beleid zonder een röntgenfoto van de borstholte verantwoord indien observatie op longcomplicaties mogelijk is. Bij oudere slachtoffers, met de verdenking op verscheidenen ribbenbreuken, moet een röntgenfoto van de borstkas worden gemaakt. De behandeling van een ribbenbreuk bestaat uit lokaal koelen en pijnstilling. Over het nut van tapen, waarbij brede stroken tape dakpansgewijs over de borstkas worden aangebracht over de breuk, wordt verschillend gedacht. Adequaat aangebrachte tape hindert ongetwijfeld de ademhaling. Bij een aantal sporten zal verder sporten misschien mogelijk zijn. Aparte vermelding verdienen letsels aan de overgang van de rib naar het borstbeen, die uit kraakbeen bestaat, en van de overgang van de wervelkolom, die wordt gevormd door het costovertebrale

24

1ste kwartaal 2015

gewricht. Het kraakbeen aan de voorzijde van de rib kan door een trauma scheuren. Onvoldoende rust vertraagt de genezing en veroorzaakt vorming van pijnlijk littekenweefsel rond het kraakbeen, waardoor een pijnlijke zwelling ontstaat op de overgang van rib naar borstbeen. Aangenomen moet worden dat bij een trauma aan de rug, dat met voldoende kracht inwerkt, een letsel kan optreden van het gewricht tussen rug en wervelkolom, vooral wanneer de rib sterk naar binnen wordt gebogen, zoals bij een breuk. Gezien het feit dat het costovertebrale gewricht wordt omgeven door straffe ligamenten en door een ruime hoeveelheid spieren, is een ontwrichting aldaar een zeldzaamheid. Een spontane ontwrichting bij inspanning moet om die reden dan ook onwaarschijnlijk worden geacht. Stressfracturen zeldzaam.

van de

ribben zijn

Inwendige letsels van de borstkasholte Bij elk letsel van de borstkas dat bij het sporten ontstaat en dat gepaard gaat met een aanzienlijke hoeveelheid geweld, moet worden gezocht naar een bijkomend letsel van de longen en/of het hart. In het bijzonder bij geweld dat ter plaatse van het borstbeen inwerkt moet rekening worden gehouden met een kneuzing van de spierwand van het hart. De begeleidende kenmerken zijn identiek aan die van myocardischemie (= toestand waarbij de kransslagaders vernauwd zijn, waardoor het hart onvoldoende zuurstof krijgt) die optreedt bij bijvoorbeeld een hartinfarct. Afhankelijk van de ernst ziet men pijn op de borst, ritmestoornissen, ECG-afwijkingen en ten slotte tekenen van een hartfalen. Doorverwijzen naar het ziekenhuis is hier uiteraard aangewezen. Over de mogelijkheid van een longletsel werd reeds gesproken bij de ribbenbreuken (zie letsels aan de ribben). De belangrijkste verschijnselen van een

Aiki O Kami – Kwartaaltijdschrift van de Vlaamse Aikido Vereniging vzw traumatische pneumothorax zijn pijn en benauwdheid. Uiteraard kunnen deze verschijnselen ook optreden bij iemand die door pijn aan de borstkaswand niet meer durft door te ademen. Men zal dan 1= heiligbeen - 2 = darmmoeten letten op de kenmerken been - 3 = zitbeen van een ribbenbreuk die de 4 = schaambeen aanwezigheid van een pneumo5 = symfyse (schaamthorax waarschijnlijker maakt. beensvoeg) - 6 = heupkom Met een stethoscoop luisteren naar 7 = foramen obturatum verminderd ademgeruis zal langs 8 = staartbeen - rode het sportveld veelal niet mogelijk stippellijn: linea terminalis zijn en is ook in de klinische omgeving niet altijd betrouwbaar. Een goede regel is dat, wanneer een sporter is gekalmeerd en lokale pijnstilling is gegeven (= koelen) en er toch verdenking op een pneumothorax blijft bestaan door aanhoudende benauwdheid, verder onderzoek in het ziekenhuis gerechtvaardigd is.

De organen in het mediastinum

1ste kwartaal 2015

deling hiervan bestaat uit lokale afkoeling en eenvoudige pijnstilling. Chronische letsels van de buikwand ziet men voornamelijk aan de onderste aanhechting van de rechte buikspier aan het bekken. Zij komen vaak voor in combinatie met een insertietendinitis van de adductoren ter plaatse van het schaambeen, aangezien deze spieren een functionele keten vormen. De behandeling bestaat uit het tijdelijk voorkomen van explosieve belasting van de betreffende spieren, alsook uit adviezen over warming-up, stretchen en buikspierversterkende oefeningen. Fysiotherapeutische behandeling kan voorts bestaan uit lokale dwarse fricties. Uit ervaring blijkt dat het dragen van een strakke neopreen broek vaak ook verlichting geeft van de klachten, hoewel het werkingsmechanisme hiervan (nog) niet goed is verklaard.

Luchtlekkage naar het mediastinum (= de ruimte tussen de beide longen in, die aan de borstzijde wordt begrensd door het borstbeen en aan de rugzijde door de wervelkolom. In deze ruimte bevinden zich onder andere het hart, de luchtpijp, de slokdarm, de aorta, een aantal grote bloedvaten, een groot aantal zenuwen, de thymus en vele lymfeklieren) en de nek als gevolg van beschadiging van de longblaasjes komt voor bij extreem hard persen tegen een gesloten keel, zoals bij krachtsporten. De verschijnselen hiervan zijn zwelling in de halsregio en knisperen van het onderhuidse weefsel bij het betasten van de huid.

De onderbuik

Letsels aan de buikwand Acute letsels aan de buikwand bij sport komen voor als gevolg van een direct trauma of door acute overbelasting van de buikspieren. Vooral de aanhechting van de rechte buikspier (m. rectus abdominis) ter plaatse van de ribbenboog is een voorkeurslokalisatie. De behan-

25

Op jonge leeftijd kan chronische pijn bij de aanhechting van de schuine buikspieren aan het darmbeen het gevolg zijn van een recidiverend overbelastingsletsel van het botuitsteeksel van de bovenste rand aan de rugzijde van het darmbeen waardoor klachten ontstaan die aanvankelijk als rugklachten als gevolg van spierpijnen worden geïnterpreteerd.

Aiki O Kami – Kwartaaltijdschrift van de Vlaamse Aikido Vereniging vzw Bij alle chronische pijnklachten moeten uiteraard altijd worden gedacht aan afwijkingen die ook bij niet-sporters voorkomen, zoals de verschillende soorten buikwandbreuken waaronder hernia epigastrica (buikwandbreuk boven de navel), hernia umbilicalis (navelbreuk) of hernia inguinalis (liesbreuk). Mogelijk hebben krachtsporters een verhoogde kans op weinig voorkomende hernia, zoals die van Petit of Van den Spieghel (breuken in de flank of rug).

1ste kwartaal 2015

of buikvaten die bij het sporten ontstaan, is niet anders dan van maag-darmletsels die thuis of in het verkeer ontstaan. Een meer exotisch darmletsel is het “douche” letsel dat ontstaat wanneer bij het waterskiën water met grote kracht via de anus in de endeldarm wordt gespoten. Ook vaginaletsels en zelfs salpingitis (eileiderontsteking) zijn hierbij beschreven. Chronische maag-darmklachten komen vooral bij duursporters voor.

Nierletsels Inwendige letsels van de buikholte Inwendige letsels van de buikholte kunnen bij alle sporten voorkomen; ze zijn meestal het gevolg van een ongeluk. In het bijzonder de toenemende belangstelling voor fietscross en mountainbiking heeft de afgelopen jaren gezorgd voor een toename van deze letsels als gevolg van een stomp letsel door het stuur van de fiets bij een val. Daarbij kan schade worden toegebracht aan lever, milt, nieren en aan het maagdarmstelsel. Zoals eerder vermeld moet ook bij een letsel laag op de borstkas altijd worden gedacht aan een lever- of miltletsel. Een kneuzing van de lever uit zich door pijn rechts boven in de buik, die gepaard gaat met een tijdelijke verhoging van de zogenaamde leverfunctieproeven. Sportongevallen die miltletsels met bloeding veroorzaken, gaan in vergelijking met verkeersongevallen meestal met minder geweld gepaard. Daarom zal een conservatieve behandeling, dat wil zeggen niet-operatief, vaker mogelijk zijn. Indien een operatie wel noodzakelijk is, zal bij deze veelal laag energetische letsels vaak een miltsparende ingreep mogelijk zijn, waarbij dus het grootste deel van de milt behouden kan worden. Een dergelijke ingreep vereist echter wel opname en observatie in het ziekenhuis. De diagnostiek en behandeling van acute maag-darmletsels of van letsel van darm-

26

Lichte kneuzingen van de nier kunnen bij sporten als boksen, motorcross en zelfs bij duurlopen frequent voorkomen, en uiten zich dan vaak uitsluitend door een geringe, niet met het blote oog waarneembare hoeveelheid bloed in de urine. Over gevolgen van deze letsels op de langere termijn is weinig bekend. Zichtbaar bloed in de urine na een sportongeval duidt op een ernstiger letsel aan de nieren en wettigt verder onderzoek.

Genitale letsels Vooral de mannelijke genitalia zijn kwetsbaar en dienen bij een aantal sporten te worden beschermd. Bij letsels die optreden bij bijvoorbeeld fietscross moet soms rekening worden gehouden met ernstige verwondingen zoals scheurwonden aan de balzak of letsels van de urethra (plasbuis). Daarbij kunnen zelfs milde letsels op termijn een vernauwing van de urethra veroorzaken. Het dragen van een protector of zogenaamde “tok” is dan ook bij een aantal sporten, zoals cricket, hockey of honkbal al lang gebruikelijk. EVL


1ste kwartaal 2015

ETHISCH VERANTWOORD SPORTEN

Opdrachten/verplichtingen voor de sportfederaties op het vlak van gezond sporten Met ingang van 1 januari van dit jaar zijn de “opdrachten/verplichtingen” voor de sportfederaties (en dus ook voor de clubs die tot die federaties behoren) op het vlak van gezond sporten gewijzigd. Opdat iedere clubverantwoordelijke zou weten dat er een nieuw decreet is, publiceren we hierna enkele wetenswaardigheden. Zo organiseerde het Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media een studiedag op 29 april 2014, en de Vlaamse Sportfederatie (VSF) informeerde uw federatie al, onder andere via een nieuwsbericht en het VSFmagazine (editie 2-2014: p; 18-19). Geïnteresseerden kunnen de volledige tekst van de studiedag van 29 april 2014, alsook het nieuwsbericht en de tekst van het VSF-magazine lezen via de volgende hyperlinks: http://www.cjsm.be/gezondsporten/them as/actieplan-gezond-sporten/studiedaggezond-en-ethisch-sporten, http://www.vlaamsesportfederatie.be/nie uws/nieuw-decreet-gezond-en-ethischsporten-concrete-impact-voor-defederaties en

http://www.vlaamsesportfederatie.be/pu blicatie/vsf-magazine-2-2014 . Opdat elke federatie goed zou weten wat verwacht wordt binnen het nieuwe decreet, maakten VSF en de overheid samen een checklist op. Deze checklist voor erkende Vlaamse sportfederaties is een hulpmiddel om na te gaan of de nodige elementen voor een onderbouwd gezond en ethisch sportenbeleid aanwezig zijn in de organisatie. De checklist geeft de minimale verplichtingen voor federaties mee, vanuit het decreet inzake gezond en ethisch sporten (20 december 2013) en het bijhorende besluit ter uitvoering, maar stimuleert ook in het algemeen een onderbouwd beleid in de federatie. In de checklist zijn de hiernavolgende aandachtspunten opgenomen: Gezond Sporten – definitie en beginselen Gezond gaat over sporten op een verantwoorde en verantwoordelijke manier, waar zorg wordt besteed aan iemands fysieke en psychische integriteit, maar ook aan maatschappelijke verantwoordelijkheid en sociaal welzijn. Gezond sporten wordt dan ook gedefinieerd als sporten in omstandigheden die in overeenstemming zijn met iemands fysiek, psychisch en sociaal welbevinden. De sport en de sporter staan daarbij centraal. Gezond en ethisch sporten moeten geïntegreerd deel uitmaken van alle initiatieven tot sportbeoefening, de

27

Aiki O Kami – Kwartaaltijdschrift van de Vlaamse Aikido Vereniging vzw organisatie van de sport en het sportbeleid. Het decreet en het beleid inzake gezond sporten doet een beroep op eenieders verantwoordelijkheid om bij te dragen tot een kwalitatieve sportbeoefening. Elke sportorganisatie werkt mee aan het beleid van de Vlaamse overheid inzake gezond en ethisch sporten en aan de initiatieven en maatregelen ter uitvoering van dat beleid. Het kaderdecreet van 20 december 2013 vertrekt vanuit vier centrale uitgangspunten: 1. Respecteren en stimuleren van autonomie en responsabilisering van de sportgemeenschap; 2. Maximaal ondersteunen en faciliteren als overheid (bijvoorbeeld via informatie, kennis en subsidiëring); 3. Bewaken van stroomlijning en kwaliteit; 4. Nemen van sturende maatregelen als laatste optie om problemen corrigerend aan te pakken. Elke sportorganisatie heeft bovendien de maatschappelijke opdracht om bij te dragen tot de ontwikkeling van een sportklimaat waarbij rekening wordt gehouden met de leeftijd, de draagkracht, de behoeften en de mogelijkheden van de minderjarige sporter, onder meer door de organisatie en de werking van participatiestructuren voor minderjarigen te bevorderen en te ondersteunen.

Beleid Gezond Sporten – uitgangspunten

1ste kwartaal 2015

matige initiatieven en gepaste maatregelen. Elke sportorganisatie heeft de verantwoordelijkheid om voor sporters toegankelijke en relevante informatie te verschaffen over: 1. de preventie van specifieke risico’s, verbonden aan het beoefenen van de desbetreffende sport; 2. de initiatieven die genomen zijn om het gezond sporten voor de sporter te bevorderen. Voor de minderjarige sporter wordt de informatie ook beschikbaar gesteld aan diens ouders of voogd of de persoon die de bewaring over de minderjarige heeft.

Verplichtingen Gezond Sporten – concreet Om het gezond sporten te bevorderen, moet elke sportorganisatie een beleid uitwerken dat minstens: 1. een keuze bevat over het al dan niet aanbevelen of opleggen van een sportmedisch geschiktheidsonderzoek; 2. een keuze bevat over het al dan niet toepassen van leeftijdsgrenzen; 3. een analyse van de sport specifieke risico’s bevat die zich kunnen voordoen bij de beoefening van de betreffende sport, alsook de maatregelen en initiatieven die zijn genomen ter voorkoming en bestrijding ervan; 4. voorziet in een continue doorstroming van informatie erover bij haar leden;

Elke sportorganisatie bevordert het gezond sporten, rekening houdend met de aard en de context van de sportbeoefening, onder meer door de omstandigheden en toestanden die negatief inwerken op de fysieke of psychische integriteit van de sporter daadwerkelijk te voorkomen en te bestrijden door doel-

28

5. beschikbaar is in een vorm waarin, in voorkomend geval, schriftelijk of digitaal gerapporteerd kan worden aan de administratie. Voor sportfederatie die erkend willen worden, komen daar nog twee opdrachten bij:

Aiki O Kami – Kwartaaltijdschrift van de Vlaamse Aikido Vereniging vzw 6. informatie in geanonimiseerde en statistische vorm bijhouden van sportspecifieke risico’s en lichamelijke schade met een weergave van de evolutie daarvan in de tijd; 7. voorzien in een duurzame betrokkenheid van minstens één arts in de totstandkoming en uitwerking van haar gezond sportenbeleid.

Rapportering Elke sportorganisatie kan door de administratie worden verzocht, om haar op de hoogte te brengen van alle initiatieven en maatregelen die genomen zijn om te voldoen aan de verplichtingen zoals hierboven vermeld. De sportorganisatie moet deze informatie ter beschikking houden om deze binnen de dertig dagen na het verzoek schriftelijk of digitaal aan te leveren aan de administratie. Deze informatie bevat minstens een beschrijving van:

1ste kwartaal 2015

woordelijkheid valt. Voor het opleggen van een sportmedisch geschiktheidsonderzoek aan sporters, houdt de sportorganisatie rekening met de aard en de context van de sportbeoefening, zoals de leeftijd van de sporter, de aard van de beoefende sport, de intensiteit van de sportbeoefening en de, in voorkomend geval, toepasselijke reglementaire en internationale voorwaarden voor de desbetreffende sportbeoefening. Ingeval een sportmedisch geschiktheidsonderzoek opgelegd is, verschaft de sportorganisatie aan de sporter toegankelijke en relevante informatie over de inhoud en de draagwijdte van dat sportmedische geschiktheidsonderzoek. Voor de minderjarige sporter wordt de informatie, vermeld in het tweede lid, ook beschikbaar gesteld aan diens ouders of voogd of de persoon die de bewaring over de minderjarige heeft. Het sportmedische geschiktheidsonderzoek heeft uitsluitend tot doel de lichamelijke geschiktheid van de sporter te evalueren met het oog op sportbeoefening. Het sportmedische geschiktheidsonderzoek wordt uitgevoerd door een arts.

1. de toepasselijke reglementen over het beleid voor gezond sporten van de sportorganisatie; Toelichtingen bij de leidraad voor het beleidsplan 2015-2016 / Erkende sportfederaties 9 2. het beleid van de sportorganisatie, en de doorstroming van informatie daarover bij haar leden; 3. de sportmedische geschiktheidsonderzoeken en, in voorkomend geval, de soorten sportmedische geschiktheidsonderzoeken die worden aanbevolen of opgelegd, en de sporters of sportcontexten waarvoor die gelden. Sportmedisch geschiktheidsonderzoek Een sportorganisatie kan een sportmedisch geschiktheidsonderzoek opleggen aan sporters die deelnemen aan een sport die onder haar rechtstreekse verant-

29

Meer informatie over het beleidskader rond ethisch sporten: www.ethischsporten.be. Meer informatie, het volledige rapport en de uitgebreide bijlagen zijn te raadplegen op: http://www.ethicsandsport.com/nl/x/582 (Bron: Nieuwsbrief Gezond Sporten van 5 september 2014, jaargang 2, nummer 5).


1ste kwartaal 2015

STAGEVERSLAG

Eerste Aikido Vriendschapsstage is een feit

Op zondag 7 december 2014 vond het eerste Aikido Friendship Seminar plaats in Lier De organisatie was in handen van de Belgische tak van de Aikido Association

International. De Aikido Mizu dojo in de Predikherenlaan te Lier, had de eer om dit evenement te mogen verwelkomen in zijn club. Deze stage was in samenwerking met de Vlaamse Aikido Vereniging en Aikilibre. Er waren een 60 tal deelnemers uit heel Vlaanderen om een hele dag stage te volgen onder leiding van vier verschillende meesters in het Aikido.

30

1ste kwartaal 2015

Aiki O Kami – Kwartaaltijdschrift van de Vlaamse Aikido Vereniging vzw Als laatste had Michel Vandenberghe Shihan de eer om deze prachtige dag af te sluiten. Speciaal voor deze gelegenheid is de voorzitter van de Aikido Association International, Tatsuo Toyoda naar België afgereisd om les te komen geven. Verder was er de aanwezigheid van Michel Vandenberghe, Luc Vermeulen en Gaetan Francken, die elk op hun beurt een zeer aangename stage verzorgden. Toyoda sensei opende de les met een verwelkoming voor iedereen. Zoals gewoonlijk begon hij de les met Tai sabaki, Daarna ging hij over tot een basistechniek ( Kihon Waza), vervolgens een toegepaste techniek (Oyo Waza) en een verandering van techniek (Henka Waza). Dit alles gebaseerd op dezelfde basistechniek. Gaetan Francken, Aiki Libre, ging vervolgens verder met de voormiddag. Zijn les ging vooral over het juist aanvallen van uke, en de samenwerking tussen uke en nage (tori), om zo tot een mooie en vloeiende techniek te komen.

Michel begon met katatedori Kaitennage en sokumen iriminage, waarna hij overging naar de wapentechnieken die hij grondig beheerst. Ichi no ken van Sugano sensei, daarna enkele kumijo werptechnieken. Zoals gewoonlijk zeer precies en krachtig uitgevoerd. Het was een prachtige dag, maar vooral een bewijs dat aikidoka graag van elkaar leren en met elkaar trainen. Wij zijn zeer blij en dankbaar aan iedereen die zich heeft ingezet, en aan iedereen die heeft deelgenomen aan dit evenement. Chris Verhaeren Voorzitter AAI Division Belgium Penningmeester Vlaamse Aikido Vereniging

‘s Middags was er de mogelijkheid om een broodje te eten. De namiddag startte met een zeer dynamische les van Luc Vermeulen. Luc benadrukte dat het belangrijk is om eerst goed te verplaatsen, en het centrum te nemen. Daarna zie je de technieken vanzelf verschijnen.

31


1ste kwartaal 2015

Van links naar rechts: Staf Kostermans, Gaetan Francken, Luc Vermeulen, Tatsuo Toyoda, Michel Vandenberghe en Chris Verhaeren

32


1ste kwartaal 2015

GES

Beroepsgeheim, discretieplicht en aangifteplicht binnen de sportclub

Wat doe je als begeleider in een sportorganisatie met informatie over (mogelijk) seksueel grensoverschrijdend gedrag? Is hij gebonden door het beroepsgeheim of zijn er andere regels van toepassing die bepalen of hij zulke informatie mag delen met andere personen of instanties?

33


H

Het beroepsgeheim geldt enkel voor personen die door hun beroep of functie geheimen vernemen omdat mensen zich tot hen moeten wenden. De beroepscategorieën die onder het beroepsgeheim vallen zijn onder meer artsen, apothekers en psychologen. Bestuurders, trainers, begeleiders en andere medewerkers van een sportorganisatie hebben geen beroepsgeheim (enig voorbehoud: (sport)artsen vallen door de aard van hun functie uiteraard wel onder het beroepsgeheim). Ook de vrijwilligers die als aanspreekpersoon integriteit optreedt binnen de sportorganisatie is niet gebonden door beroepsgeheim. Er zijn wel andere regels van toepassing, waardoor ze toch vertrouwelijk moeten omgaan met bepaalde informatie.

Discretieplicht De discretieplicht is een afspraak tussen de organisatie en de vrijwilliger of werknemer. Een medewerker is op basis van de vertrouwelijkheidsclausule in de vrijwilligers- of arbeidsovereenkomst gebonden door een discretieplicht. Dit betekent dat hij de informatie die hij krijgt via zijn activiteiten vertrouwelijk moet behandelen. Als hij de discretieplicht schendt, staat daar geen strafrechtelijke sanctie tegenover zoals bij het beroepsgeheim. Schending van discretieplicht kan enkel aanleiding geven tot tuchtrechtelijke sancties (waarschuwing, schorsing, ontslag, ). Daarnaast gaat de discretieplicht niet zover als het beroepsgeheim, aangezien geen geheimhouding tegenover oversten en/ of collega’s beloofd kan worden. Let wel: de discretieplicht geldt enkel ten aanzien van derden, maar kan niet worden ingeroepen tegenover gerechtelijke instanties. Voorbeeld: een vrijwilliger van een sportclub komt naar aanleiding van zijn activiteiten te weten dat een trainer zich seksueel grensoverschrijdend heeft gedragen. In de vrijwilligersovereenkomst staat een vertrouwelijkheidsclausule. Door zijn discretieplicht moet de

34

1ste kwartaal 2015

vrijwilliger deze informatie vertrouwelijk behandelen tegenover derden (andere sportclubs, pers, ). Maar hij volgt uiteraard verder de stappen en procedures conform het reactieplan van de sportorganisatie. Hij kan advies vragen aan een expert. Als de vrij-williger echter wordt opgeroepen om te getuigen tijdens een rechtszaak, dan geldt de discretieplicht niet en zal hij moeten melden wat hij weet. Een sportorganisatie kan het model Vrijwilligersovereenkomst van het Dynamo Project gebruiken. Dat model omvat standaardclausules zoals de vertrouwelijkheidsclausule (www.dynamoproject.be).

Beroepsgeheim Artikel 4 van de wet betreffende de rechten van vrijwilligers van 3 mei 2005 vermeldt dat ook vrijwilligers door hun organisatie moeten worden geïnformeerd dat ze onder het beroepsgeheim kunnen vallen. De organisatie die een beroep doet op de vrijwilliger moet deze informatie opnemen in de informatienota voor of vrijwilligersovereenkomst met de vrijwilliger. Binnen een sportorganisatie zullen de meeste personen echter niet onder het beroepsgeheim vallen, omdat sportorganisaties geen deel uitmaken van de hulpverlenings-sector (enig voorbehoud: (sport)artsen vallen door de aard van hun functie uiteraard wel onder het beroepsgeheim). Daarom kunnen specifieke regels over bijvoorbeeld discretieplicht aan de vrijwilligersovereenkomst worden toegevoegd. Personen die wel gehouden zijn door het beroepsgeheim, hebben in bepaalde situaties het recht om dit beroepsgeheim te doorbreken. Enkele voorbeelden:  Getuigenis in rechte;  Algemene hulpverleningsplicht;  Aangifterecht bij misbruik van minderjarigen of kwetsbaren;  Noodtoestand.


Algemene hulpverleningsplicht Artikel 422bis van het Strafwetboek beschrijft de algemene hulpverleningsplicht van elke burger. Wie aan die plicht verzaakt, kan veroordeeld worden voor schuldig verzuim. Alle burgers, dus ook houders van het beroepsgeheim, zijn verplicht om hulp te bieden aan een medeburger in nood, indien:  Ze zelf hebben vastgesteld dat deze persoon in groot gevaar verkeert of deze toestand hen werd beschreven door degenen die hun hulp inroepen (tenzij ze, op grond van de omstandigheden waarin ze werden verzocht om te helpen, kon geloven dat het verzoek niet ernstig was of dat er gevaar aan verbonden was);  Ze kunnen helpen zonder ernstig gevaar voor zichzelf of voor anderen.

35

1ste kwartaal 2015

Men dient zelf hulp te verlenen of door tussenkomst van een derde hulp verschaffen (voorbeeld: een gespecialiseerde hulpverlener ter hulp roepen). Aangifte bij de gerechtelijke instanties is niet noodzakelijk. Bij een melding, onthulling of vaststelling van seksueel misbruik is het dus geen optie om niets te doen. Zelf hulp verlenen of melding doen bij 1712 is een plicht, het volgen van het reactieplan is daarbij ten sterkste aangeraden.

Aangifteplicht Wanneer je getuige bent van een aanslag op de openbare veiligheid, iemands leven of iemands eigendom, moet je de politie melden waar het misdrijf heeft plaatsgevonden of waar de verdachte zich bevindt. Het gaat over het aangeven van ernstige misdrijven die je zelf hebt vastgesteld, zoals een bomaanslag, een gewapende overval of een steekpartij.

1ste kwartaal 2015


KRUISWOORDRAADSEL 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

HORIZONTAAL

1 Slappe buikzijde van een vis – valbreken, rollen (Aikidoterm) - dronken; 2 unieke adres waarmee de locatie van een webpagina op internet wordt weergegeven of een e-mailadres – Europeaan – bloeiwijze; 3 muzieknoot – vogel – kostuum - muzieknoot; 4 rivier in de provincie Antwerpen – zware tegel zoals gebruikt voor stoepen -

5 Japanse Shihan – lange soldatenjas - meisjesnaam; 6 luitenant – gallium – oud Spaans zilveren muntstuk - jongensnaam; 7 snelheid (Aikidoterm) – naald (van naaldhout); 8 het vlezige deel van het menselijk bovenbeen (van knie tot bil) – boom – munteenheid van Bulgarije - boom; 9 houten oefenzwaard (Aikidoterm) – tijd met minder druk verkeer; 10 ondernemingsraad – slee – onderricht – kandidate bij “Wie wordt Junior 2013”; 11 sluwheid, misleiding – glinsterende druppel – persoonlijk voornaamwoord; 12 aanspreekvorm voor krankzinnig;

een meisje dat nog kind is – ontstaan uit de verbinding (he)t en doet, waarin “en” de ontkenning is - voorzetsel;

13 oude Japanse afstandsmaat – boom – droog – Frans lidwoord; 14 lofdicht – deel van een etmaal; 15 dierentuin – zeer hevige wind – voornaam van de voorzitter van de VAV.

36


1ste kwartaal 2015

VERTICAAL

1 uitroep om paarden en andere trekdieren aan te zetten – gebogen priem – werk van Maurice Ravel; 2 technieken tegen aanvallen met tanto (Aikidoterm, 2 woorden); 3 Europese Unie – à, tegen (Lat.) – mening, inzicht, visie – sint - onderofficier; 4 mineraalwater – creatief en uniek fotowandsysteem – huisdier - wereldtaal; 5 roede, penis – venijnig persoon (fig.) – oceaan; 6 harsachtige stof – sullig persoon – jonge hond; 7 universele energie, levenskracht (Aikidoterm) – jong dier – ingezet stuk - muzieknoot; 8 vroeger – schaakterm – afgelegen - tweetal; 9 Franstalige liberale partij – printpuntje (Eng.) – locatie waar filmopnamen worden gemaakt – onder het nodige voorbehoud (Lat.); 10 pan, kookpot – lichtgevende diode - onderricht; 11 paling – snedig, ad rem – vervalst, bedrieglijk; 12 sluiphaven (zeew.) – lende – jong van een schaap; 13 slee – familienaam van de voorzitter van de VAV - thans;

14 voorzetsel – iemand die alles goed vindt - reeds; 15 Japanse Sensei die

volgend jaar in maart 77 jaar wordt – toestel om de beweging van een werktuig te vertragen - daar.

OPLOSSING KRUISWOORDRAADSEL AOK 4de kwartaal -LEG-OSAWA-ETSU-LEI-TAL-ENE-T TV-IDO-L-LEG-ME -OP-AMA-REN-G-M NOOR-ARMEE-LEEP ER-IS-AAL-MELEE EDMOND-N-GELD-L -EA-EIS-HET-BESLIERT-K-MELOEN TI-ET-MET-ROERT OGEN-KANON-GT-I R-N-LAT-PEN-ERES-VAT-W-PAS-EN N-MET-NOG-T-I-A -OLE-WAKEN-ENG-

37


1ste kwartaal 2015

STAGEKALENDER 1ste kwartaal VERKLARING VAN DE CODES R = regionale stage

F = federale stage

S = seniorenstage

J = jeugdwerking

I = interfederale stage

O = open stage

De kalender met de stages hierna geeft een globaal overzicht, zoals u ze kunt terugvinden op de website van de VAV (weergave van 13/09/2014).

JANUARI Datum

Code

Leraar(s)

Locatie

Zondag 4 januari

O

Hubert Eerdekens

Dojo Sporthal Kattenbroek, Kattenbroek 14, 2650 Edegem 10:00-12:00

Zaterdag 10 januari

O

Christian Tissier

Sportcomplex “Molenslop”, Gemeentelaan, 2381 Ravels 10:00-12:00 – 14:00-16:00

Zaterdag 31 januari

F

Kagami Biraki

Sporthal “De Bres”, Monseigneur Senciestraat 13, 1500 Halle 14:00-17:00

Datum

Code

Leraar(s)

Locatie

Zondag 1 februari

O

Hubert Eerdekens

Dojo sporthal Kattenbroek, Kattenbroek 14, 2650 Edegem 10.00-12.00 uur

Zaterdag 28 februari

O

Jacques Horny

Sporthal Ninove, Parklaan 15, 9400 Ninove 15:00-17:00

FEBRUARI

38


1ste kwartaal 2015

MAART Datum

Code

Leraar(s)

Locatie

Zondag 1 maart

O

Hubert Eerdekens

Dojo Sporthal Kattenbroek, Kattenbroek 14, 2650 Edegem 10.00-12.00 uur

Zaterdag 21 maart

I

Y. Yamada

Halle des Sports « Baudouin 1er », Chaussée de Tirlemont 79, 1370 Jodoigne 10 :00-12 :00 – 15 :00-17 :00

Y. Yamada

Halle des Sports « Baudouin 1er », Chaussée de Tirlemont 79, 1370 Jodoigne 10:00-12:00

Zondag 22 maart

I

GESLAAGDEN DAN EXAMENS 30 NOVEMBER 2014

O

Op 30 november 2014 slaagden er vier mensen in hun proeven tot het verwerven van een hogere graad. Als verantwoordelijke voor de AOK schreef ik de geslaagden aan om hen enerzijds te feliciteren en anderzijds om hen te vragen of zij – weliswaar vrijblijvend – iets over zichzelf wilden schrijven. Omdat ik mij er ten volle van bewust ben dat mensen verschillen en daarom de ene zich geroepen voelt om aan mij verzoek gevolg te geven en de andere liever niet, ben blij dat er toch iemand van de geslaagden reageerde (zie verder). Als federatie zijn we verheugd te kunnen melden dat er bij de geslaagden een dame is. Zij behaalde de graad van Shodan Aikikai en luistert naar de naam Josiane Cools.

39

In de proeven om de graad van Nidan Aikikai te behalen slaagden twee kandidaten, luisterend achtereenvolgens naar de naam van Marouane Belekrati en Eddy Vincx. Laatstgenoemde voelde zich geroepen om een klein stukje proza te schrijven over zichzelf. Zijn verhaal kunnen jullie lezen op bladzijde 55. Tot slot behaalde Pascal Simons de graad van Sandan Aikikai. Wij feliciteren deze mensen andermaal en hopen dat zij nog lang onze geliefde sport kunnen blijven beoefenen en dat zij goede propagandisten zijn en blijven voor onze sport. Erik Van Lierde Verantwoordelijke AOK


1ste kwartaal 2015

WETGEVING

WETTIGE VERDEDIGING In de volksmond spreekt men van wettige zelfverdediging. Het is een enigszins misleidende term omdat het recht om zich te verdedigen – wat we direct zullen zien niet alleen het eigen leven betreft maar ook het leven van derden en zelfs hun eerbaarheid. Daarom houden we het liever bij wettige verdediging. Men spreekt ook van noodweer.

V

Van oudsher hanteren alle rechtssystemen de notie wettige verdediging als een rechtvaardigingsgrond die op het natuurrecht is gebaseerd, namelijk wie aangevallen wordt, heeft het recht zich te verdedigen. Een maatschappij heeft geen alternatief. Waar de mogelijkheid onbestaande is dat het rechtssysteem de slachtoffers van misdrijven beschermt, moet deze in de mogelijkheid gesteld worden zichzelf te beschermen. De theorie van de wettige verdediging wordt uit de doeken gedaan in de art. 416 en 417 van het Strafwetboek. Beginnen we met art. 416: ‘Er is noch misdaad, noch wanbedrijf, wanneer de doodslag, de verwondingen en de slagen geboden zijn door de ogenblikkelijke noodzaak van de wettige verdediging van zichzelf of van een ander’.

40

Aiki O Kami – Kwartaaltijdschrift van de Vlaamse Aikido Vereniging vzw Willen we van wettige verdediging kunnen spreken dan moeten volgende voorwaarden verenigd zijn:

1ste kwartaal 2015

verdediging mag geen weerwraak zijn. Wanneer er geen ogenblikkelijke is, kunnen de slagen eventueel wel gerechtvaardigd zijn door morele dwang, of verschoond door provocatie, en kunnen in alle geval natuurlijk steeds verzachtende omstandigheden in aanmerking worden genomen.

1) Er moet een aanslag met geweld tegen personen of ten minste een nakend gevaar van aanranding bestaan. De aanranding mag niet voor doel hebben goederen of rechten op zaken te beschermen. De aanslag moet gericht zijn tegen personen en deze, hetzij in hun leven, hetzij in hun lichaam of in hun eerbaarheid bedreigen.

5) De verdediging moet in verhouding zijn met het gepleegde geweld. De verhouding tussen de aanval en het verweer is een feitenkwestie die door de rechter niet in enge zin beoordeeld wordt. Hij zal rekening houden met de subjectieve toestand, dit is de geestesgesteldheid, van het slachtoffer dat zich teweerstelde. Hij die een klap in het gezicht krijgt, is niet gerechtigd de andere een messteek toe te brengen. Een paar vuistslagen zullen geen doodslag kunnen wettigen.

2) De aanranding moet onwettig zijn. Men mag zich niet te weer stellen tegen bijvoorbeeld politieagenten die handelen in de regelmatige uitoefening van hun ambt. Weerstand zou enkel toegelaten zijn als ze klaarblijkelijk buiten alle recht en buiten elke bevoegdheid optreden. 3) De aanval moet ernstig zijn. De voorwaarde dat de aanval ernstig moet zijn is eveneens een verdere uitwerking van de noodzaak van de verdediging. Voor de beoordeling van die voorwaarde moet men zich in de toestand van de aangevallene plaatsen. Hij is immers die in de eerste plaats het ernstig karakter van de aanval moet afwegen. Zijn beoordeling dient echter redelijk te zijn. Het criterium van de ernst van de aanval is essentieel afhankelijk van de wisselende sociale toestanden en wijzigt zich bijgevolg wat de inhoud ervan betreft naargelang de tijd en de omstandigheden. De aanval die de dood of zware verwondingen tot gevolg kan hebben, is ongetwijfeld ernstig, maar ten aanzien van andere gevallen als lichte slagen of het geweld gebruikt naar aanleiding van andere misdrijven als aanranding van de eerbaarheid, zal de beantwoording afhangen van de sociale toestand in zijn geheel. Voor de aanranding van de eerbaarheid en poging tot verkrachting wordt aanvaard dat deze het ernstig karakter vertonen, zoals vereist voor de aanwezigheid van wettige verdediging. Hetzelfde wordt aanvaard voor de aanslagen op de persoonlijke vrijheid.

6) De aangewende middelen moeten noodzakelijk zijn. Er moet een onmogelijkheid bestaan om op een andere wijze het gevaar af te weren. Er bestaat noodzaak wanneer men zich in de onmogelijkheid bevindt de bijstand van bijvoorbeeld de politie in te roepen en dat men bovendien de aanranding op geen andere wijze kan afweren. De noodzaak verdwijnt zodra het gevaar ophoudt of de daad voltrokken is. Noodweer mag niet verder gaan dan datgene wat nodig is om zich te verdedigen. Indien de verdediging te ver gaat dan is zij strafbaar, doch in mindere mate aangezien er een reden van wettige verschoning voorhanden zou zijn (art. 411 SWB). Het recht tot wettige verdediging kan op twee manieren teniet gedaan worden: 1. De aangevallene kan voortgaan met zich te verdedigen, ook als het gevaar al geweken is. 2. De aangevallene kan tot zijn verweer een middel gebruiken dat in de gegeven omstandigheden niet noodzakelijk is. In beide gevallen kan de aangevallen persoon artikel 71 SWB in zijn voordeel in roepen, nl. ‘een drang waaraan hij niet kon weerstaan’. Als het aanvaard wordt door de rechtbank dan gaat betrokkene vrijuit.

4) De verdediging moet ogenblikkelijk zijn. Men mag de aanslag op het ogenblik dat hij zich voordoet afweren, zelfs met wapens. Eenmaal de aanslag voorbij – zo de aanrander zich bijvoorbeeld terugtrekt – dan is er geen wettige verdediging meer mogelijk. Stel dat de aangerande persoon zijn aanrander achtervolgt en slaat of verwondt, dan kan er wel verschoning bestaan op grond van uitdaging maar geen wettige verdediging. Met andere woorden wettige

Doodslag is gerechtvaardigd zelfs indien de aangerande persoon door te vluchten aan het gevaar kon ontsnappen. Vluchten is inderdaad geen wettelijke verplichting. Het recht moet immers niet buigen voor het onrecht.

41

Aiki O Kami – Kwartaaltijdschrift van de Vlaamse Aikido Vereniging vzw Onderzoeken we nu art. 417 SWB dat twee gevallen van ogenblikkelijke noodzaak van de verdediging voorziet:

1ste kwartaal 2015

In het tweede geval is de verdediging tegen diefstal of plundering met geweld ook op een vermoeden gebaseerd. De strafwetgever heeft het criterium van de ernst van de aanval en van het gebruikte geweld bij voorbaat opgelost. De reden ervan is de afschrikking van plunderaarsbenden. Vandaar ook dat het vermoeden als juris et de jure (= geen tegenbewijs te leveren - is bijgevolg een wettelijk vermoeden) voorkomt. Sommige juristen vinden een dergelijk vermoeden overdreven en opteren hier slechts voor een vermoeden juris tantum.

1. Wanneer de doodslag gepleegd wordt, wanneer de verwondingen of de slagen toegebracht worden bij het afweren, bij nacht, van de beklimming of de braak van afsluitingen, muren of toegangen van een bewoond huis of appartement of de aanhorigheden ervan, behalve wanneer blijkt dat de dader niet kon geloven aan een aanranding van personen, hetzij als rechtstreeks doel van hem die poogt in te klimmen of in te breken, hetzij als gevolg van de weerstand welke diens voornemen mocht ontmoeten.

Met diefstal met geweld dient de afpersing gelijkgesteld te worden. De verdediging tegen misdrijven tegen de eigendom daarentegen wordt niet aanvaard, behoudens in het uitzonderlijk geval voorzien bij art. 417 SWB waar de voorwaarde gesteld wordt dat een aanval tegen de persoon eveneens te vrezen was. De tekst van art. 416 SWB laat de verdediging van goederen niet toe, ook niet volgens de ruimste interpretatie.

2. Wanneer het feit plaats heeft bij het zich verdedigen tegen de daders van diefstal of plundering die met geweld tegen personen wordt gepleegd. Deze twee gevallen vergen wat toelichting omdat de wetgever de noodzaak van de verdediging laat volgen uit een vermoeden. Vooreerst is de afwering bij nacht van de inklimming in een bewoond huis gebaseerd op het vermoeden door wie zich in het huis bevindt, van de kwade bedoelingen van de inbreker. Dit vermoeden is echter slechts juris tantum (= omstootbaar vermoeden door tegenbewijs te leveren) en kan weerlegd worden door het bewijs dat een aanranding van de persoon in geen enkel opzicht te vrezen was.

Slagen toegebracht ter verdediging van goederen kunnen echter in voorkomend geval gerechtvaardigd zijn door dwang. Tevens moet aanvaard worden dat wanneer de dader van een misdrijf tegen de eigendom zich met geweld verzet tegen de pogingen van het slachtoffer om dit te verhinderen, deze laatste wettige verdediging zal kunnen inroepen. Bronvermelding

Men mag echter de woorden ‘afwering van de inklimming’ niet letterlijk opnemen: ook als de inklimming nog niet begonnen, doch manifest voorbereid of al voltooid is, zullen de slagen aan de inbreker gerechtvaardigd zijn.

42

1.

Belgisch Strafrecht, deel II – C.J. Vanhoudt en W.

2.

Strafrecht en Strafvordering – E. Van de Vliedt – School voor Criminologie en Criminalistiek Brussel, 1975.

Calewaert – Story-Scientia Gent,1968.


1ste kwartaal 2015

Korte biografie van onze Sensei’s François Jacquet Chris Van San ShidoindoorYondan Aikikai

François Jacquet Shidoin Yondan Aikikai Sensei, waar en wanneer bent u geboren, en wanneer bent u begonnen met Aikido? Ik ben geboren op 04/06/1931 en begonnen met Aikido in 1963 zoals de meeste pioniers van Aikido in België bij Naessens in de Koningstraat in Brussel.

Welke leraren had u, Sensei? Naessens en De Bruyne.

Voor dit interview waren we te gast bij Jacquet François Shidoin Yondan Aikikai op vrijdag 04 april 2014 te Leuven.

S

Sensei, hartelijk dank voor dit interview in de rij “Korte biografie van onze Sensei’s”. Onze biografieën zijn van zeer groot belang voor onze archieven van de VAV, maar ook voor onze jeugd, zodat ze later weten wie voor hen de weg geëffend heeft in onze federatie als leraar.

43

Wanneer bent u begonnen met lesgeven? In 1976.


1ste kwartaal 2015

Wat wenst u persoonlijk nog te bereiken of te verwezenlijken, Sensei? Aangezien mijn leeftijd, nog zolang mogelijk actief blijven en les geven. Want Aikido is toch een stuk van mijn leven en ik heb dat altijd met volle overgave en plezier gedaan, en dit nog altijd. Sensei, bedankt voor dit gesprek. Graag gedaan en tot dan.

Schets u even in ’t kort de evolutie van uw Aikidoleven? Wel, ik vond Aikido van het begin af een boeiende krijgskunst en had toen nooit gedacht leraar te worden. Aangezien ik heel veel trainde en al de stages volgde, werd ik voorgesteld door toenmalige leraren om zelf les te gaan geven. Het is allemaal niet vanzelf gegaan, je word een beetje in die richting gestuurd.

42 jaar AiKiDo

44


1ste kwartaal 2015

REISVERSLAG

Japan: Het leven zoals het is… gezien door de ogen van een westerse Aikidoka (deel 1)

Alain Dujardin

Waar ging de tijd naartoe?

bedoeling van mijn vroeg vertrekuur was om de verkeersdrukte voor te zijn... yeah right, you wish...

Gisterenavond heb ik nog de dojo-training verzorgd (een plichtgetrouwe leraar probeert immers steeds zijn/haar afwezigheden in de dojo tot een minimum te beperken.)

Ondanks mijn goede bedoelingen bereikte ik Zaventem pas rond 8u00. Het inchecken verliep vlot en we mochten meteen doorlopen naar de gate omdat de boarding aanving om 8u35…

Daarna probeerde ik dan om snel in te slapen want vanochtend wou ik om 5u00 opstaan opdat ik ten laatste om 6u00 zou kunnen vertrekken naar Zaventem. De

Take Off om 9u05 en we waren vertrokken voor een lange reis (ik kwam immers maar de volgende ochtend om 6u30 aan in Tokyo).

Dinsdag 14/10/2014

G

45


Dinsdag 14 oktober eindigde dus zeer snel en 15 oktober 2014 begon een 7-tal uurtjes vroeger dan in België. Waar ging de tijd?

Woensdag 15/10/2014-

Deze keer, dankzij de ondertussen opgebouwde kennissenkring daar, had ik een logement aangeboden gekregen in een huis, een onder verdieping dat werd verhuurd voor maximum 1 maand. Op dit aanbod kon ik moeilijk negatief antwoorden, want dat zou wat gevoelig liggen. Ik verwachtte natuurlijk geen hotel. Het is een piepklein 1-persoons gebouwtje, alles is aanwezig, zij het dan stokoud en fantastisch in elkaar verweven. Even spookte de veiligheidsinspectie, die mij beetje bij beetje op het werk is ingelepeld, door mijn hoofd en dan zou je eigenlijk meteen terug moeten buiten lopen. Stokoude elektriciteit die met goed geleidende plakband een beetje afgeschermd is tegen waterspatten bijvoorbeeld... maar goed, de mensen leven daar nu eenmaal zo, op elkaar geperst, alles in elkaar geflanst en zo goed als geen privacy. Het venster van de badkamer staat net niet recht tegenover de living van de buur, enz. ... En als privacy doet zo een rieten gordijntje wel dienst, door beide kanten bedienbaar want de huizen staan net niet tegen elkaar

Soemiemaaseeeeen… Deze keer vloog ik naar Haneda. Misschien was het toeval, maar het vliegtuig was bijna leeg ==> joepie, meer zetels beschikbaar! Dit betekende dat elke reiziger er drie in beslag kon nemen en zo in half liggende toestand de vlucht kon meemaken, wat toch aanzienlijk comfortabeler is dan wanneer het toestel volzet is. De weg naar de trein connectie gevonden alsof het een alledaagse route was, inclusief de overstap. Geen stress dus tussen al dat schoolgaande en/of naar het werk gaande deel van de populatie, want daar sta je immers met je volle bagage tussen alle andere mensen geperst. Zorg dan maar dat je tijdig hoort welke stop er aan komt, welke deuren zullen openen, en ten slotte dat je tijdig buiten geraakt. Anders moet je een of enkele haltes terugkeren.

46

1ste kwartaal 2015

Waka sensei


1ste kwartaal 2015

gebouwd (is zo om aardbeving bestendiger te zijn)

belletje en de "soemiemaaseeeeen" klaar op het puntje van mijn tong.

Niettemin zet ik deze gedachten maar meteen opzij, betaal en bedank de eigenaar voor de kans die ik krijg om het te huren. Er is gelukkig een fiets in de huur begrepen, want ik zit deze keer een beetje verder van Hombu dojo, met de fiets een 20-25 tal minuutjes.

Toen ik toekwam in Hombu dojo, trachtte ik aan een dame uit te leggen dat ik vandaag kwam betalen met de bedoeling om morgenvroeg onmiddellijk deel te kunnen nemen aan de training van 6u00. Het juffrouwtje begreep er niets van en ze zei mij dat ik pas morgenvroeg moest betalen. Ik probeerde op mijn beurt uit te leggen, in mijn beste JapEngels, dat ik wou deelnemen aan de volledige sanshuukan en niet voor slechts 1 dag. Dat is toch niet zo moeilijk om te verstaan, niet?

Eerst de route een beetje voorbereiden via google en met de hulp van de politie (waar je in Japan met plezier een Koban binnenspringt, want ze werken zich uit de naad om je ter hulp te zijn) en dan maar het risico nemen om op de fiets op zoek te gaan naar Hombu dojo. Even dacht ik er nog aan om broodkruimeltjes achter te laten, maar dat werkt zelfs niet in sprookjes. Bijgevolg liet ik het maar zo. Na ongeveer de helft van de weg te hebben afgelegd, terwijl ik voortdurend zocht naar referentiepunten die zichzelf niet herhaalden om de zoveel meter (je moet je bijvoorbeeld niet baseren op een 7-Eleven want zo staan er 7 op Eleven en nog wat meters), vond ik plots een vertrouwd beeld terug: ik herkende de laan en het hotel in de verte waar ik voorgaande jaren verbleef. Vanaf dan was het een fluitje van een cent en reed ik als een echte Japanner tussen de voetgangers door met mijn vinger op het

Nog had ze het moeilijk, maar toen kwamen er gelukkig enkele, voor mij bekende, shihans in de hall en enkele medewerkers van Intl Department. Nadat de konnichiwa's en de O Genki desu ka's door de lucht waren gevlogen, zweeg de receptioniste wijselijk, maakte ze de betaling en registratie in orde en ik kon met een mata ashita terug mijn fietske op om nog wat boodschappen te gaan doen in de supermarkten onderweg.

Donderdag 16-10-2014

Biologische klok en een ellendige hoest Vannacht was ik wakker om 23, 01 en 03 uur en daarna kon ik niet meer inslapen. Maar het voelde niet zo erg aan als het klinkt, mijn biologische klok dacht immers dat het dag was. En het laatste uurtje stak een ellendige hoest weer de kop op... Ik liep enkele dagen voor mijn vertrek in België nog met een hardnekkige hoofdverkoudheid rond (als het niet meer was), ik raakte er een beetje door, net genoeg eigenlijk om de

47


1ste kwartaal 2015 reeds 1 jaar in Tokyo woont, volledig gesubsidieerd, en die hierdoor alle dagen én alle lessen volgt. Het is aangenaam werken met hem en als hij vernam dat ik bijna vijftig ben, zei hij aangenaam verrast dat ik zijn vader kon geweest zijn maar dat we toch evenwaardig kunnen trainen: dat is het mooie aan Aikido, alle generaties door en met elkaar. Vittorio werkt zeer zacht ondanks zijn grootte en zijn spierkracht.

reis te kunnen aanvatten. Maar ik raakte er dus niet van af. En hier met de regen en de wind van gisteren én ongetwijfeld door de vermoeidheid van de reis, stelde mijn verkoudheid zich zo goed als terug in zijn oorspronkelijke staat, met heel de dag door vervelende hoestbuien. Ik sta nu om 5u00 op, eet de klassieke banaan, maak mijn “kitzak” (plunjezak) klaar, en vertrek al fietsend door de ochtendlijke spits die al langzaam op gang komt. Ik zei het in België al op mijn werk, wie neemt nu 3 weken verlof om aan het andere einde van de wereld alle dagen (behalve de zondag) om 5u00 op te staan? Juist ja. Hier gaat het droog blijven vandaag, de komende dagen gaan we naar de 25 graden en zon.

Dit komt steeds weer terug: wie ernstig traint en dagelijks de tatami opzoekt, begint vanzelf zacht te werken want het is de enige manier om dit vol te houden. Werken op kracht is maar voor een korte tijd en bovendien voor wie niet dagelijks traint, anders eindigt je carrière sowieso door een blessure. Daarna naar "huis" fietsen, wat ook een training op zich is. Ik kreeg zelfs een spierkramp in mijn linker quadriceps, stel je voor... de fiets is immers een 1versnellingstype, veel te laag ingesteld voor westerlingen, en Tokyo is nu eenmaal niet plat. Zelfs redelijk "vals" plat om het in wielertermen te zeggen. En naar verluidt had O'Sensei destijds gezocht naar een hoger gelegen locatie voor de bouw van zijn Kobukan, nu Hombu dojo.

Zo geraak ik hopelijk van die ellendige hoest af...

Mijn ontbijtje genuttigd (twee rijstdriehoekjes in zeewier) en twee grote koppen warme, groene thee waarmee ik het slijm in de keel probeer te bestrijden.

De trainingen deze morgen waren een balseming voor lichaam en geest: dit was thuiskomen, zelfs mijn hoest hield zich zo goed als afwezig, af en toe eens een kuchje maar dat was het. Eerst Waka sensei en daarna Osawa sensei. Mijn eerste partner was Vittorio, een jonge man van 20 die

Wanneer het hier ongeveer 10u00 was, voelde ik mijn ogen zwaar worden want mijn lichaam dacht nog dat het 3u00 's nachts was, of misschien 4u00, je weet wel (1 dag aanpassing per uur tijdverschil), en aangezien ik hier in een eigen plekje ben, besloot ik gevolg te geven aan wat

48


1ste kwartaal 2015

mijn lichaam vroeg en ging slapen, niet continue maar in stukjes kon ik toch wat bijslapen tot 13u00.

Ik spring uit mijn bedje, neem en eet mijn banaan, maak mijn kitzakje klaar, en rij al fluitend naar Hombu.

Nu ga ik eerst een nashipeertje soldaat doen en dan rij ik terug naar shinjuku center om een beetje inkopen te doen in de mij reeds bekende supermarkten. Een mens houdt van gewoontes, nietwaar.

De enige spierpijn die ik voel is toch wel aan mijn achterwerk zeker, zadelpijn van het fietsen. Voor de rest ben ik “pico bello” in orde, en zo voel ik me ook.

Vrijdag 17-10-2014

Mijn wekker en mijn zadelpijn Ik word wakker gemaakt door mijn wekker, nu kun je zeggen "dat is toch de bedoeling van een wekker?" en je hebt gelijk ook. Maar ik schrok ervan dat ik de hele nacht aan een stuk door heb kunnen slapen, fantastisch... Én het betekent bovendien dat mijn ellendige hoest achterwege is gebleven, nog meer fantastisch. Je ziet, het weer verbetert hier en meteen ben ik zo goed als van mijn klachten af, het kan verkeren.

49

Deze morgen staan Doshu en Irie Shihan op het programma en ik wil ze allebei volgen. Tijdens de opwarming voor Doshu’s les, begin ik een conversatie met Yamashima sensei, iemand die ik enkele jaren geleden leerde kennen in Hombu. Hij was echter vorig jaar in België geweest, en we raakten aan de praat over zijn verblijf in België, de plaatsen waar hij was en de mensen die hij leerde kennen. Ik denk dat ik er vanaf nu een dagelijkse conversatie mee zal hebben, want hij ondervond tot zijn genoegen dat ik toch al een klein beetje Japans kan praten en hij wil dat ik meer Japans probeer te praten. Hij plaatste zelfs een assistent bij mij die hij, volgens mij, de opdracht gaf om de komende dagen met mij Japans te praten, beetje bij beetje... Ok, kan alleen maar goed zijn, dus waarom niet? Ik blijf sowieso tot Juu Ichi Gatsu Mi Ka. Mijn trainingspartner in Doshu's class is een zevende dan zeventig-plusser, een van de vertrouwelingen die er als eerste zijn om de dojo te inspecteren, de kamiza te verzorgen, plantjes water geven, enz... Dat zijn toffe mannen om mee te trainen voor zover je intenties goed zijn, anders kan het een hels uurtje zijn. Ze hebben immers ervaring te over om eender wie van die "jonge gastjes" even op hun plaats te zetten. Ik werk er graag mee, want je kan er veel van leren. Maar, vergis je niet: ze nemen evenveel ukemi hoor. Zoals ik hier menig bezoeker zie ondervinden; als ze dachten een gemakkelijk uurtje te hebben door een oudere te vragen als partner, zie je ze na een halfuurtje zuchtend en zwetend en helemaal rood aangelopen denken dat ze er beter niet waren aan begonnen.

Aiki O Kami – Kwartaaltijdschrift van de Vlaamse Aikido Vereniging vzw Het tweede uurtje bij Irie Shiha is mijn trainingspartner is een Russische vrouw die in Tokyo werkt en woont, en waarmee ik reeds jaren bevriend ben. Irie sensei heeft een zeer mooie stijl en hij toont zeer duidelijk de details die belangrijk zijn in een beweging. Ik zei het aan mijn partner na de les. Ik werk graag met vrouwen, omdat je dan minder werkt en denkt met kracht zodat je vanzelf zacht werkt en je kan toeleggen net op die details en verplaatsingen. Dus heel graag veel meer vrouwen in de aikido! Ik verneem trouwens dat Vittorio, waar ik gisteren mee trainde, momenteel een beetje een fenomeen is in Hombu. Hij traint, zoals eerder gezegd, alle dagen in Hombu wat dus vijf uren per dag betekent, volgt tussenin dagelijks een uur Japanse les. En bovendien traint hij op zondag zelfs negen uren! Naast de lessen in Hombu gaat

50

1ste kwartaal 2015

hij dan nog wat bijtrainen in een andere dojo. Maar hij is lief en vriendelijk naar iedereen die dat ook is naar hem toe en dat siert hem. Ik ben benieuwd wat ik in de toekomst nog over hem zal horen, wanneer hij na zo'n 10-tal jaren aan dit trainingsritme, bijvoorbeeld terug naar Europa zou komen. Hij zal dan misschien “nog” maar een yondan zijn, maar hij zal veel hogere graden het nakijken geven, wees maar gerust. Het is hem in ieder geval gegund hoor. Zoals ik steeds zeg tegen mijn leerlingen: Aikido heeft geen geheimen, er is alleen Keiko. Wie ernstig traint gaat vooruit, wie de impressie geeft dat hij traint krijgt dan ook maar de impressie dat hij vooruit gaat. En dat heeft niets met de graad te maken. Logischerwijs volgt het een met het ander, maar wie de graad nastreeft zonder er het werk voor te doen, bedriegt uiteindelijk

Aiki O Kami – Kwartaaltijdschrift van de Vlaamse Aikido Vereniging vzw zichzelf. Ik leer hier steeds weer: dangraad promoties hoger dan yondan zijn mogelijk om vele diverse redenen. Ik feliciteerde hier vanmorgen trouwens Dany Leclerre die naar hier is gekomen om zijn zevende dan in ontvangst te nemen van de Doshu. Hij is iemand die er steeds voor gewerkt heeft en dat zie je uiteindelijk ook. Ik werd ook gevraagd om eens te komen praten bij Intl Department, wat ik dan ook deed. Ik vernam er een en ander waar ik toch een beetje van opkeek, alhoewel. Maar ik hield me neutraal in mijn antwoorden, sinds ik voorzitter af ben, wil ik me enkel nog proberen toeleggen op wat belangrijk is voor de aikido zelf, en dat is keiko en het doorgeven van wat ik

ondertussen, naar ik hoop, aan kennis heb vergaard. Ik nam mij voor om mij te distantiëren van wat er achter de schermen gebeurt. Een boom die groeit zonder eerst diep ingeworteld te zijn, valt toch vroeg of laat omver. Dus waarom zou ik mij er druk over maken? Men moet enkel zorgen dat men uit de buurt is als hij omvalt. Vanavond nog een superdrukke les; de vrijdagavond les met de Doshu is altijd enorm druk bezet: als je ooit eens wil trainen waarbij het zoeken is naar een plekje om te kunnen werken, is dit een mooie ervaring. En toch wordt er druk en ernstig getraind, maar erbij komend is attent zijn op wat en wie rondom jou bezig is. Een extra dimensie zeg maar.

51

1ste kwartaal 2015

Zaterdag 18-10-2014

Het huis kraakte… en super coole shampoo... Gisterenavond gebeurde wat stond te gebeuren; die Japanse woninkjes zijn zo klein voor een westerling dat deurbalken een reëel risico vormden: en ja hoor... Bij het verlaten van de badkamer hoor ik ineens een enorm gekraak, ik denk dat de deurbalk gescheurd werd, maar na het zien en voelen van de buil op mijn hoofd en de hoofdpijn die erop volgde, kon het ook mijn schedel zijn die kraakte. “Amai”, als je zo op volle "snelheid" knal ergens tegenaan loopt... Maar deze ochtend is alles al terug wat genormaliseerd, de buil trekt wel weg en de scheur hersteld zich wel. Op naar Hombu. Vanmorgen goede training gehad met Sakurai san, een zevende dan die ik al kende van enkele jaren geleden. Daar moet je zacht mee werken want die botten en gewrichten hebben al enige foltering meegemaakt. Ik bedacht me dat ik met hem werkte zoals een bibliothecaris waarschijnlijk zeer omzichtig omgaat met een stuk oud perkament. Zeer waardevol, maar zeer breekbaar. Na de lessen even rondwandelen in de buurt, ben op jacht naar postkaarten, wil je geloven dat ze dat hier niet hebben? Heb mij zonet een pasta-menuutje gekocht en ben dat nu aan het opeten. Is eens iets anders dan rijst en het smaakt heerlijk. Daarna op naar Shinjuku Center, met de fiets deze keer. En de postkaartenjacht is eindelijk gelukt! Ben naar de Isetan gereden. Er is een zeer groot koopcentrum. En ik ben er toch wel weer in geslaagd er in verloren te lopen zeker... Goed weten waar ik binnen ga, goed onthouden waar ik naar links en naar rechts stap. Maar na enkele liften en verdiepingen kom ik dan beneden en herken niets meer.


1ste kwartaal 2015

Ik moest een winkelbediende vragen om mij te begeleiden naar de uitgang Meiji dori, waar ik mijn fiets tussen alle andere fietsen had gesteld. En lap, er hing een ticketje of twee aan met veel Japans gebrabbel, maar eens ik zo wat cijfers zag met JPY erachter wist ik hoe laat het was natuurlijk... mijn eerste verkeersboete in Japan was een feit ;) Maar goed, dat zal mijn humeur niet bederven. Ik hoop dat ik wat zal afvallen, maar herinner me vorige keer dat er juist niets af was. Voorlopig houd ik het goed uit met sushi en andere rijstgerechten, hopelijk kan ik het hele verblijf zo doen Dat samen met trainen en fietsen zou toch enig positief effect moeten hebben. Hoewel ik me best wel goed voel is 83 kg toch wat te zwaar voor mij, er zou dus wat af mogen (maar ja, join the club zeker? ) Ik heb me hier een shampoo gekocht: sea breeze, “amai”, wat is dat zeg... Er staat op: super cool

Terwijl je je wast is er niets aan de hand (prikt een beetje in de ogen) Maar nadat je je afdroogt, krijg je nu toch een koel gevoel, deze avond zat ik enkele minuten echt te bibberen en trillen van de kou, niet normaal. Vraag me af wat daar bij zit, moet iets zijn dat even op je lichaam blijft, na enkele minuten is het over maar toch is geen shampoo voor in de winter hoor. Dus na eerst nog even voor de verwarming te zitten, ga ik slapen...

Natural + Aid for the body

52


1ste kwartaal 2015

Ontstaan en evolutie van onze aangesloten clubs door Chris Van San

Voor dit interview waren we te gast bij Jacquet François Shidoin Yondan Aikikai op vrijdag 04 april 2014 te Leuven

S

oor Chris Van San

S

Sensei, hartelijk dank voor de ontvangst hier. Wanneer is Aikido Leuven opgericht? De club werd opgericht in 1977 in een oude dojo met keiharde tatami’s. Hoe waren de omstandigheden toen? Hoeveel leden en welke leraren waren er? We zijn gestart met een 15 tal leden, met ikzelf als leraar.

53

Waren er naamsveranderingen aan de club? Neen Hoe ziet u de evolutie - groei van de club, Sensei? Is er stagnatie geweest of een periode van geweldige aangroei? We zijn gegroeid met ups en downs. Leuven is een studentenstad met heel veel mogelijkheden om te sporten en daarom is het nooit gemakkelijk geweest om Aikido te promoten. Welk is de visie van uw club wat betreft Aikidorichting, Sensei? Hoe ziet u dit zelf? Omdat ikzelf leerling was van Tamura Sensei en Sugano Sensei komen deze

Aiki O Kami – Kwartaaltijdschrift van de Vlaamse Aikido Vereniging vzw beide stijlen hier aan bod. De stijl Tamura Sensei wordt wel het meest onderwezen. Wat wens je nog te bereiken met je club in de toekomst, Sensei? Om nog lang mijn leerlingen en vrienden wegwijs te maken in Aikido Sensei, wordt er aan jeugd- en seniorenwerking gedaan? Neen. Laatste woordje Sensei? Wel, ik heb er dit jaar 50 jaar Aikido opzitten, waarvan 37 jaar als leraar. Ik hoop nog vele jaren zo verder te kunnen werken met mijn club. Sensei, hartelijk dank voor dit interview.

De foto’s in dit interview zijn van F. Jacquet en Tim Van San.

54

1ste kwartaal 2015


1ste kwartaal 2015

VERSCHENEN IN DE PERS

Op 9 december verscheen op de website van de stad Lier het hiernavolgende bericht:

Bron: http://www.lierbelicht.be/content/internationale-aikido-vriendschpasstage-lier

55


1ste kwartaal 2015

CLUBNIEUWS, NIEUWS OVER LEDEN, ACTIVITEITEN, … Op de valreep kreeg ik via een omweg (zijnde Ulrich d’Haese) nog een artikel aangeboden om op te nemen in de AikiO-Kami, waarvoor dank. Frederick Franken schreef op 28 december 2014 het volgende:

Deze ceremonie wordt vaak verward met hetgeen in oorsprong gebruikt werd binnen martiale scholen. De herkomst van ‘spiegel’ krijgt dan ook een andere invulling.

Beste Ulrich , Ik heb onderstaande mail ontvangen via aikido Leuven , via hun nieuwsbrief waar iedereen kan op inschrijven . De uitleg over Kagami Biraki zou als dit nog niet al eerder is gebruikt , interessant kunnen zijn voor het V.A.V. blad . Groeten , Frederick Franken Hierna volgt het artikel zoals het kan worden gelezen op de website van Aikido Leuven (https://aikidoleuven. wordpress.com/author/aikidoleuven/ ).

O

Kagami mochi – Kagami Biraki Waar komt het vandaan en wat blijft er nog van over? En wat heeft deze koek ermee te maken?

Op 31 januari vieren we Kagami Biraki te halle. Allen daarheen :). Kagami biraki, letterlijk het openbreken van de spiegel (of de ceremonie van het breken van de rijst) is een traditioneel Japans feest dat door vele Japanse krijgsscholen gehouden wordt. Dit gebeurt normaal gezien op de tweede zaterdag of zondag van de maand januari.

Kagami wari – Kagami biraki – Kagami mochi? Allemaal termen met een andere herkomst die soms verward worden. De eerste gaat terug op een oude samoerai traditie. “De vierde Tokugawa Shogun verzamelde zijn hoogste krijgslieden daimyo (大名) in zijn kasteel te Edo (江戸). Hij brak een vat sake open en iedereen dronk op de nakende strijd. De oorlog werd overtuigend gewonnen, waarna het ritueel werd ingevoerd in de hoop de afloop van de strijd te beïnvloeden.” (cfr. wikipedia). De spiegel verwijst naar het deksel van het vat van de sake alsook het ‘oppervlak’ van de sake dat gebroken wordt.

56

Gekoppeld aan het nieuwe jaar verschijnt een vreemd gebak, kagami mochi. De ceremonie hier rond is een variant op kagami wari en veel ouder (Muromachi periode – 14de-16de eeuw). Om de ware betekenis te vinden vallen we terug op de aanvankelijk rurale Japanse samenleving die z’n bestaan uitbouwde rond de rijstcultuur. De Japanse nieuwjaarstraditie komt voort uit volksgeloof (China). Om zich te verzekeren van een goeie oogst moest de bijgelovige landbouwer een warme, humane omgeving creëren waarin de gewassen konden groeien. Belangrijk hierbij waren de familiebanden en relaties met de gemeenschap. Deze waren gebaseerd op bloedband, verplichting en werk. Door te vieren en offers te delen werden deze banden terug versterkt.


1ste kwartaal 2015

Het gebruik evolueerde verder tot geloof in Toshigama, een kami (bovennatuurlijk wezen of geest). Deze bezocht ieder huis op nieuwjaar. Door haar te aanbidden kon de landbouwer zich verzekeren van een succesvolle oogst van verschillende soorten graan waaronder rijst.

De kagami mochi bestaat uit 2 koeken, de een iets kleiner dan de ander met daarbovenop een bittere Japanse sinaasappel. Doorboven op prijkt een blad.

Om haar komst voor te bereiden werd het huis helemaal gekuist en versierd. Er werden gebeden opgezegd en bellen geluid om eventuele kwade geesten te verdrijven. Nieuwjaar begon met het bezoeken van familieschrijnen en ceremonies rond Toshigama. Als offergave werd een speciaal ‘gebak’ gegeven aan de kami, vandaar de kagami mochi. De mochi wordt traditioneel thuis gemaakt en is een soort ronde rijstkoek.

Laten we het bij de mochi houden, de kleine en grote koek slaan op het komende en gaande jaar, yin en yang, de verschillende generaties. De kagami mochi wordt traditioneel gebroken en gegeten tijdens een shinto ritueel (kagami biraki) op de tweede zaterdag of zondag van januari. Dit bestaande ritueel werd geïntroduceerd binnen de Japanse martiale kunsten door Jigoro Kano, grondlegger van Judo in 1884. Ueshiba nam dit eveneens over binnen aikido.

Binnen martiale scholen verliep de viering met de Kagami Mochi volgens een strikt schema. Het doel is een nieuw jaar inwijden. Studenten engageren zich opnieuw voor het komende jaar, de banden tussen sensei en leerlingen wordt vernieuwd (cf. landbouwsamenleving). Het verloop van de dag verschilt onderling maar er zijn toch een paar terugkerende elementen te vinden.  voorbereidend werk: reiniging van de dojo (fysiek-spiritueel)

57

Aiki O Kami – Kwartaaltijdschrift van de Vlaamse Aikido Vereniging vzw  moment van meditatie (zazen)  toespraak van het hoofd van de school waarbij z’n visie op de krijgskunst uit de doeken gedaan werd.  intense training (sommige scholen gaven 10 à 12 uur training waarvan de duur en felheid symbool stonden voor het komende jaar).  breken van de kagami mochi en verdeling van de stukken  tijdens de trainingen werden oud-leerlingen, leraars maar ook prominente figuren (vaak investeerders – politici) uitgenodigd. Hiermee probeerde de dojo sponsors te overtuigen dat hun investeringen zinvol waren.  voor niet inwonende studenten was dit het enige moment van het jaar om ‘promotie’ te krijgen  Uitzonderlijk kwam het volgende voor: Binnen oude scholen waren er leraren die ‘officieel’ niets vroegen voor het geven van lessen. Op kagami biraki lieten de studenten financiële giften in anonieme enveloppes achter voor de leraar.

Kigami Biraki Tegenwoordig weten weinigen nog waar de Shinto rituelen voor staan ook al blijven ze uiterlijk aanwezig tijdens de feestdagen. De beeldspraak van de ‘spiegel’, die centraal staat bij de Kagami Biraki gaat terug op ontstaansmythologie van Japan (trilogie zwaard, spiegel, juweel waarover in een volgende post meer).

1ste kwartaal 2015

Tegen de 15de eeuw werden binnen het Shintoïsme het zwaard en de spiegel als belangrijke symbolen ingelijfd. Ze stonden symbool voor de keizer en als uitbreiding ervan de samoerai klasse (feodaal stelsel).  Een spiegel laat de mens toe de dingen te zien zoals ze zijn en staat symbool voor eerlijkheid en rechtvaardigheid. Het is eveneens het teken van de zonnegodin.  Het zwaard kreeg onder de samoerai spirituele kenmerken toegedicht en het bezit ervan droeg bij tot een gevoel van zin en doel in het leven eigen aan de samoerai cultuur. Een bron van wijsheid.Sommige zwaarden waren zo legendarisch dat men geloofde dat het zwaard een eigen ‘geest’ of kami bezat. Het zwaard bevestigde eveneens de samoerai in z’n status en positie. Deze twee symbolen samen (zwaard en spiegel) staan voor de chinese yin en yang, de ‘oerkrachten van het universum’, die de keizer (en als verlengde van z’n macht, de samoerai) legitimiteit gaven. Het is rond die periode (15de eeuw), dat de traditie van Kagami Biraki ontstond. Het evolueerde tot een Shinto ritueel eigen aan de samoerai klasse. Op de dag van Kagami Biraki kwam het huishouden van de samoerai samen om wapens en harnas te reinigen en op te blinken. Voor het nieuwe jaar werden Kagami Mochi (rijstgebak) voor de wapenuitrusting of schrijn geplaatst. Deze zuiverden de wapens en het harnas. Naast wapenuitrusting was er steevast een ander element aanwezig in een schrijn: een kleine ronde spiegel uit opgeblonken zilver, brons of tin. Het was een symbool van de zonnegodin en erin zouden de ‘geesten van de overleden voorouders’ gevat zijn. Het geloof in de spiegel was zo sterk dat het net voor het overlijden van familieleden tegen de neusopening gehouden werd om de ‘geest’ van de stervende op te vangen. De ronde rijstkoekjes werden geofferd aan de overleden familieleden door ze bij het familieschrijn te plaatsen. Hierdoor is Kagami Biraki ook gekend als ‘wapendag’. Dit vindt z’n weerklank

58

Aiki O Kami – Kwartaaltijdschrift van de Vlaamse Aikido Vereniging vzw in het kernidee van krijgskunsten. Centraal staat het zuiverende doel van krijgskunsten, het werken aan jezelf en perfectioneren van het ‘zelf’ en het reduceren van ‘ego’. Het concept gaat terug op het oude gebruik van opblinken van spiegels om de geest zuiver te houden. Op de dag van Kagami Biraki werden de ronde rijstkoekjes (soms gekleurd om verschil in clan of regio aan te duiden) ‘gebroken’. Hun ronde vorm staat symbool voor de spiegel, en het openbreken staat voor het ‘openen’ van de spiegel.

1ste kwartaal 2015

Door de kagami mochi op te eten eigen je jezelf de aura toe van de ‘overleden’ en voorvaders maar ook die van Toshigama. Als gevolg hiervan werd de act gezien als een nieuwe start, van het nieuwe jaar, het openbreken van de aarde, de voorbereiding van een nieuw landbouwseizoen. Het is een fysieke vorm van bezinning. De rijstkoek betekende eveneens de overgang naar het alledaagse leven: na een week van festiviteiten en uitspattingen werd het geheel afgesloten met een sober maal. Bestaande uit het basisingrediënt van de Japanse keuken: rijst. Om het vermoeide lichaam te zuiveren van de overdaad werden kruiden en planten toegevoegd die de spijsvertering moesten bevorderen. De rijst had voor de samoerai klasse een bijkomende betekenis. Rijkdom werd niet gemeten met geld maar wel met eigendom uitgedrukt in landbouwarealen. Een rijk kan vallen of opstaan door een tekort of overschot aan rijst.

Deze handeling verwijst naar een stukje uit de Japanse mythologie. De zonnegodin (soms Toshigama) komt hierbij uit een grot en brengt op deze wijze licht in de wereld; het begin van een nieuwe tijd. Het breken van de rijstkoek (grot) staat dus symbool hiervoor, het naspelen van de scheppingsdaad.

Aan deze rijst werd dan ook een goddelijke status verleend. Landbouwers geloofden dat rijst leefde, ademde in het veld. Als gevolg hiervan bestond er een kami die de velden bezielde. Het is duidelijk dat rijst de ruggengraat vormde van de Japanse samenleving. Vandaar ook z’n aanwezigheid in vele rituelen. Zoals je kan zien, in Japan is er een ongelooflijke gelaagdheid in rituelen. Het spirituele neemt dan ook heel belangrijke plaats in, ook binnen aikido.

Josiane COOL 1ste dan (shodan)

59


1ste kwartaal 2015

CLUBNIEUWS, NIEUWS OVER LEDEN, ACTIVITEITEN, …

Eddy VINCX

V

Van in mijn kindertijd werd ik reeds aangetrokken tot het mystieke van de Oosterse krijgskunsten. Ik herinner me dat ik mij als kind verkleedde met een witte pyjama en één of andere gordel rond mijn midden;-) Op zestienjarige leeftijd ben ik met Judo begonnen bij Fernand Fastenaeckels en heb dit beoefend tot mijn drieëntwintigste. Het technisch judo onderricht van Fernand vond ik wel heel aangenaam maar het opkomende belang van het competitiegebeuren trok mij minder aan. Ik was op zoek naar iets anders. Op mijn eenendertigste (in 1987) ben ik uiteindelijk met Aikido begonnen in de Aikido Club Groot-Bijgaarden. Dit moet de periode geweest zijn dat Sugano sensei naar New-York vertrokken is. In die tijd waren de clubleraars Guy van der Hoeden (toen 3de Dan, nu zaakvoerder van Ippon sport) en Ghislain Van Rossem (toen 2de Dan en vandaag 5de Dan). De dagen dat Guy les gaf ontfermde Ghislain zich vol geduld over mij. Ongeveer een jaar en een half later vroeg mijn moeders neef of ik naar zijn nieuwe club in Dilbeek wou komen trainen. Ik ben daar dan een tweetal jaar gaan trainen. Deze club was aangesloten bij Naessens te Brussel. Ik had nog maar

weinig ervaring, maar merkte toch dat de beoefende stijl te Groot-Bijgaarden me beter lag. Ik ben dan terug naar mijn eerste club getrokken waar ik vandaag nog steeds met plezier train. Ook ben ik er sinds 1995 bestuurslid. In november 2002 behaalde ik mijn Shodan bij Sugano Sensei. In de jury zetelden eveneens Prosper Hiel (†), Michel Vandenberghe en Antoine Vermeulen. Gezien enkele jaren onderbreking wegens familiale en beroepsredenen, heb ik er 12 jaar over gedaan om uiteindelijk de volgende stap naar Nidan te zetten. Op 58 jarige leeftijd is het wel serieus zweten om dergelijk examen af te leggen. Het was een leerrijke tocht waarop ik veel vriendschap heb gekregen van vele Aikidoka sensei en -beoefenaars die ik langs deze weg wens te bedanken. Deze vriendschap vind ik op zijn minst even belangrijk als het trainen zelf. Een ander hoogtepunt was ook om met enkele leden van onze club en echtgenoten op uitnodiging van Iwagaki sensei eind 2001 naar Japan te trekken. Dit is een onvergetelijke reis geworden. We werden echt heel gastvrij ontvangen door zowel de sensei als door vele landgenoten en persoonlijke vrienden van Iwagaki sensei. Hij was een meester met wie ik persoonlijk een heel goede band had. Spijtig genoeg is hij veel te vroeg van ons heengegaan. Sinds oktober volg ik occasioneel Ghislain naar de Halse Aikido Club Musashi waar hij eveneens les geeft. Dit geeft me de gelegenheid met andere personen te trainen en eveneens het aantal trainingen per week te verhogen. De sfeer te Halle is eveneens zeer aangenaam.

60

Aiki O Kami – Kwartaaltijdschrift van de Vlaamse Aikido Vereniging vzw Naar de toekomst toe wil ik graag verder blijven oefenen en me ontwikkelen in Aikido. We hebben nu het geluk meerdere Shihan in België te hebben. Ook help ik graag andere Aikidobeoefenaars met minder ervaring. Ik heb het geluk af en toe eens les te mogen geven als Ghislain naar Japan reist of naar Kroatië trekt om aldaar Aikido les te geven. Om les te geven moet je wel wat denkwerk verrichten wil je het goed

Colofon

Redacteur

Erik Van Lierde Ontwerp voorblad

In dit nummer Woordje van de voorzitter Vitamine B-complex

Dana Caluwaerts

Theeceremonie

Vormgeving

Sinterklaasstage

Erik Van Lierde Taalzuiveraar Tobias Cap Werkten mee aan dit bondsblad Ulrich d’Haese Alain Dujardin Frederick Franken François Jacquet Chris Van San Chris Verhaeren Luc Vermeulen

1ste kwartaal 2015

kunnen tonen en uitleggen. Op die manier draag ik mijn steentje bij en ontwikkel ik mijzelf ook weer een beetje. Ook stel ik telkens weer vast dat er nog een lange weg te gaan is en dat op zich houdt het boeiend. Eddy, bedankt dat je gevolg gaf aan de vraag om iets over jezelf te willen schrijven naar aanleiding van het behalen van jouw Nidan Aikikai. Erik Van Lierde

Stagekalender Geslaagden dan examen Wettige zelfverdediging Korte biografie van onze sensei’s: François Jacquet Japan: het leven zoals het is…

Yamada Shihan Letsels aan de romp Opdrachten/verplichtingen voor de sportfederaties op het vlak van gezond sporten Beroepsgeheim, discretieplicht en aangifteplicht binnen de sportclub Stageverslag eerste Aikido Vriendschapsstage Kruiswoordraadsel

Eddy Vincx

61

Ontstaan en evolutie van onze aangesloten clubs: Leuven Verschenen in de pers Clubnieuws, nieuws over leden, activiteiten, …

A I K I. Kwartaal 1 K A M I. Het kwartaaltijdschrift van de Vlaamse Aikido Vereniging

Recommend Documents