9e Symposium
Voor en door staalconstructeurs Rotterdam, 28 november 2013
PROGRAMMA 14.30 uur • Ontvangst
Zonneveld Ingenieurs, Delftseplein 27, 3013 AA Rotterdam
15.00 uur • Opening
door Bert Snijder, dagvoorzitter (TU/e)
15.10 uur • Hotel Mainport Rotterdam
door Arnold Robbemont (Zonneveld Ingenieurs) In het centrum van Rotterdam is op de bestaande fundering van een filmtheater een hotel van 9 verdiepingen gebouwd. De bestaande fundering is versterkt met slechts 70 nieuwe palen. De constructie van het hotel met een vloeroppervlak van 16.000 m2 is uitgevoerd in een lichte staalconstructie met staalplaatbetonvloer.
15.35 uur • Nieuw theater, Sneek
door Marco Moerman (JVZ Ingenieurs) Het nieuwe theater in Sneek is opgebouwd uit een complexe staalconstructie, om zodoende over de bestaande kelder heen te kunnen bouwen. Deze stalen vakwerken dragen het dak van de zaal, het balkon en een deel van de zaalvloer.
16.00 uur • Tijdelijk kerktheater in Helmond
door Bert Offringa (Ingenieursbureau SmitWesterman) De Onze Lieve Vrouwe Tenhemelopneming koepelkerk in Helmond, een rijksmonument uit begin 1900, is omgebouwd tot een tijdelijk theater voor 450 personen. In de kerk zijn een podium, een loopbrug, een tribune voor 290 mensen en een balkon voor 160 mensen ontworpen met een staalconstructie en houten vloeren.
16.55 uur • De Groene verbinding
door René Heller (Gemeente Rotterdam) De Groene verbinding is een nieuwe recreatieve fiets/voetgangersverbinding ten zuiden van Rotterdam. Blikvanger van deze nieuwe verbinding is de kruising over de infra-bundel Betuweroute/A15. Omdat ontwerp en uitvoering van de hoofdoverspanning van de Groene verbinding los van de recente ontwikkelingen rondom de A15 gerealiseerd moesten worden, is een unieke oplossing ontwikkeld waarbij 142 m overspannen wordt met een ruimtelijk buizenvakwerk.
17.20 uur • De Weesperbrug
door Anne Blom (Movares) In het kader van het project Kunstwerken Amsterdam Rijnkanaal Groot Onderhoud van Rijkswaterstaat, worden er een aantal stalen boogbruggen over het Amsterdam Rijnkanaal vervangen. Een van deze bruggen is de Weesperbrug. De nieuwe brug (hoofdoverspanning 96 m en 2 aanbruggen van 24 m) wordt in zijn geheel bij MERCON Steel Structures gebouwd. Vanaf de productielocatie wordt de brug getransporteerd naar Weesp.
17.55 uur • Stadsbrug over de Waal, Nijmegen
door Marc van Hout (Seconed) Seconed is als TIS (Technical Inspection Service) betrokken geweest bij de bouw van de stadsbrug over de Waal in Nijmegen. Deze brug is als één van de eerste bruggen in Nederland ontworpen en gebouwd volgens de regels van de Eurocodes.
18.20 uur • Pauze met snack
Foto: Weesperburg, Amsterdam-Rijnkanaal Foto boven: Tijdelijk kerktheater in Helmond
18.50 uur • NGICT: New Generation
Integrated Container Terminals door Frans Koch (RI bureau F. Koch BV) Dit nieuw gepatenteerdr concept voor containerterminals biedt zowel voor deep-sea als voor inland terminals grote voordelen op logistiek gebied en vergt bovendien lagere investeringen en reduceert tevens de operationele kosten.
19.15 uur •kademuren, local buckling
door Dirk Jan Peters (Haskoning/DHV) In de kademuur bouw hebben stalen combi walls een steeds belangrijker plaats. In opdracht van het Havenbedrijf Rotterdam en CURNET hebben RHDHV, Volker Staal en Funderingen en BAS BV vorig jaar plooi van dunwandige zandgevulde stalen buizen getest. Dit is gedaan middels een programma met 24 stalen buizen, waarvan 12 gevuld met zand.
16.25 uur • Pauze
19.40 uur • Ontwerp en uitvoering van dakconstructie Nationaal Militair Museum
door Frank Huijben (ABT bv) Het ontwerp van het nieuwe Nationaal Militair Museum, wordt momenteel gebouwd op de voormalige vliegbasis Soesterberg. De dakconstructie bestaat uit een gigantisch ruimtevakwerk (vakwerkrooster) van 250 m lang en 110 m breed, bestaande uit 4 m hoge vakwerken die in 2 richtingen dragen, met vrije overspanningen tot 85 m en uitkragingen tot 15 m. De door ABT zelf ontwikkelde Optimalisatie Toolkit is ingezet in alle fases, van ontwerp tot engineering en uitvoering.
20.05 uur • Afsluiting
door Bert Snijder, dagvoorzitter
20.10 uur • Buffet en borrel De zaal en catering worden aangeboden door Zonneveld Ingenieurs. De zaal biedt plaats aan 75 deelnemers.
AANMELDEN: U kunt zich aanmelden via onze website: www.bouwenmetstaal.nl, zie agenda. Het symposium is voor leden van Bouwen met Staal gratis. Niet leden betalen € 120 (excl. BTW). Bij het aanmelden voor het symposium kunt u zich ook aanmelden voor een lidmaatschap Deelname aan het symposium levert 2 ke/pe punt op voor het Constructeursregister. Na aanmelding (s.v.p. vóór 21 november 2013) ontvangt u een bevestiging van deelname, een routebeschrijving en - indien van toepassing - een factuur. Verhindering ná aanmelding graag doorgeven vóór 25 november 2013, via tel.: (079) 353 1277 of e-mail:
[email protected]. Wanneer u zich niet tijdig afmeldt, wordt een bedrag van € 70,00 (excl. btw) in rekening gebracht.
9e symposium Voor en door staalconstructeurs Rotterdam, donderdag 28 november 2013
14.30 uur
Ontvangst bij Zonneveld Ingenieurs, Delftseplein 27, 3013 AA Rotterdam
15.00 uur
Opening door Bert Snijder, dagvoorzitter (TU/e)
15.10 uur
Lichtgewicht vijfsterrenhotel Mainport op bestaande fundering door Arnold Robbemont (Zonneveld Ingenieurs) In het centrum van Rotterdam is op de bestaande fundering van een filmtheater een hotel van 9 verdiepingen gebouwd. De bestaande fundering is versterkt met slechts 70 nieuwe palen. De constructie van het hotel met een vloeroppervlak van 2
16.000 m is uitgevoerd in een lichte staalconstructie met staalplaatbetonvloer. Daarnaast was er de wens van de opdrachtgever om de begane grond geheel kolomvrij uit te voeren, zodat hier een grote feestzaal ontstaat (iets wat ontbrak in het aangrenzende hotel van dezelfde eigenaar). De beddenverdiepingen worden opgevangen met spanten van twee verdiepingen hoog in de kamerwanden. Markant zijn de grote luifel aan de voorzijde en het grote balkon aan de voorzijde. In plaats van te kiezen voor een flexibele indeling is gekozen voor een efficiënt ontwerp met kolommen hart op hart ca. 4m in twee richtingen. Hierdoor is de totale staalhoeveelheid van het 2
gebouw inclusief de grote spanten toch slechts 35 kg/m . 15.35 uur
Nieuw theater, Sneek door Marco Moerman (JVZ Ingenieurs) Het nieuwe theater aan de Westersingel in Sneek, ontworpen door Alberts & van Huut architecten, is gebouwd op de locatie van het voormalige postkantoor. Als randvoorwaarde voor het nieuwe theater werd gesteld dat delen van het oude postkantoor hergebruikt moesten worden. De bestaande kelder was één van de delen die hergebruikt kon
1
worden. In het ontwerp bleek de bestaande kelder zich onder de zaal te bevinden. De belasting uit het dak van de zaal, het balkon en een deel van de zaalvloer is opgevangen middels stalen vakwerken. Deze vakwerken zijn over de bestaande kelder heen gebouwd, met aan weerszijden een nieuwe fundering. Verder zijn stalen vakwerken toegepast om het aantal kolommen in de foyer en het toneel te reduceren. De gevel van de toneeltoren springt op 12m hoogte terug waardoor extra aandacht is uitgegaan naar de stabiliteit van de toneeltoren. In combinatie met de theatertechnische eisen en randvoorwaarden aan de toneeltoren is hier een passende oplossing gecreëerd. 16.00 uur
Tijdelijk kerktheater, Helmond door Bert Offringa, Ingenieursbureau SmitWesterman Algemeen De Onze Lieve Vrouwe Tenhemelopneming koepelkerk in Helmond, een rijksmonument uit begin 1900, is omgebouwd tot een tijdelijk theater voor 450 personen. De entree met garderobe en toiletten enerzijds en de artiestenvoorzieningen en expeditie anderzijds zijn ondergebracht in de aan de kerk aangebouwde gebouwen. Constructief ontwerp In de kerk zijn een podium, een loopbrug, een tribune voor 290 mensen en een balkon voor 160 mensen ontworpen met een staalconstructie en houten vloeren. De borstweringen zijn hierbij uitgevoerd als vakwerkliggers. Bijzonder is ook de staalconstructie voor de trekkenconstructie van de theatertechniek. Hier moest voldaan worden aan strenge doorbuigingseisen onder diverse belastingcombinaties. De bijgebouwen zijn ontworpen met een lichte staalconstructie en stalen dakplaten. De staalconstructie is hier grotendeels in het zicht gebleven en maakt onderdeel uit van het architectonisch ontwerp. De complete constructie is zo ontworpen dat de deze na 5 of 10 jaar weer eenvoudig verwijderd kan worden en dat de kerk weer in zijn originele staat kan worden hersteld. SmitWesterman heeft hier eerst de capaciteit bepaald van de bestaande constructie. Een groot deel van de bestaande fundering kon worden gebruikt om de nieuwe constructies op te zetten. Verder is er gezorgd voor een eenvoudige snel te produceren en te monteren constructie. Ontwerp en uitvoering hebben plaatsgevonden in een tijdsbestek van acht maanden.
16.20 uur
Pauze
2
16.55 uur
De Groene verbinding door René Heller (gemeente Rotterdam) De Groene verbinding is een nieuwe recreatieve fiets/voetgangersverbinding ten zuiden van Rotterdam. Blikvanger van deze nieuwe verbinding is de kruising over de infra-bundel Betuweroute/A15. Omdat ontwerp en uitvoering van de hoofdoverspanning van de Groene verbinding los van de recente ontwikkelingen rondom de A15 gerealiseerd moesten worden, is een unieke oplossing ontwikkeld waarbij 142 meter overspannen wordt met een ruimtelijk buizenvakwerk. Het ontwerp van de stalen overspanning bestaat uit een gelast driedimensionaal buizenvakwerk dat er globaal uitziet als een ‘netkous’. Om de bijna zes meter worden stripvormige vlakke spantringen met de buisknooppunten en koppelingen met de meewerkende dekconstructie gevormd. De doorsnede aan de uiteinden is een liggende ellips die naar het midden van de overspanning verloopt naar een staande ellips om de overspanning van 142 meter te halen. Verder is het principe van een doorgaande ligger aangehouden door de nevenvelden van elk 24 meter buigstijf te verbinden. De functionele dekbreedte verloopt van 6,5 meter aan de uiteinden tot 4,6 meter in het midden van de overspanning. In totaal wordt circa 700 ton constructiestaal toegepast.
17.20 uur
De Weesperburg door Anne Blom (Movares) In het kader van het project Kunstwerken Amsterstdam Rijnkanaal Groot Onderhoud (KARGO) van Rijkswaterstaat, worden er een aantal stalen boogbruggen over het Amsterdam Rijnkanaal vervangen. Een van deze bruggen is de Weesperbrug. Hierbij heeft Movares voor de aannemerscombinatie KWS/MERCON het definitief ontwerp en het uitvoeringsontwerp verzorgt. Daarnaast heeft Movares de engineering uitgewerkt voor de montage- en transportfase. De nieuwe brug (hoofdoverspanning 96 m en 2 aanbruggen van 24 m) wordt in zijn geheel bij MERCON Steel Structures gebouwd. Vanaf de productielocatie in Gorinchem vervoerd naar Weesp. Om dit mogelijk te maken dient de boog los te worden vervoert van het rijdek. Dit is een complex proces, wat vooraf veel voorbereiding en engineering vereist. De oude en nieuwe brug zijn begin oktober 2013 uitgewisseld. Tijdens het symposium, zal het uitvoeringsproces in beeld worden gebracht, aangevuld met een presentatie over het engineering van deze fase.
3
De bestaande brug op de bouwlocatie
De nieuwe brug in aanbouw op de yard bij Mercon Steel Structures
17.55 uur
Stadsbrug over de Waal, Nijmegen door Marc van Hout (Sewconed) Seconed is als TIS (Technical Inspection Service) betrokken geweest bij de bouw van de stadsbrug over de Waal in Nijmegen. Deze brug is als één van de eerste bruggen in Nederland ontworpen en gebouwd volgens de regels van de Eurocodes. De presentatie is opgedeeld in een aantal korte secties telkens geïllustreerd met snapshots uit het rekenmodel en foto’s van de productie en montage. De volgende aspecten komen aan bod: • Het bepalen van de gevolgklasse en de consequenties dat dit heeft gehad. • De bepalende factoren voor de dimensionering van de brug. Het zal blijken dat bijna alle onderdelen van de brug maatgevend zijn in één of andere buitengewone of tijdelijke toestand. • De belangrijke invloed van de tweede orde effecten (zeer lage α-kritiek) daar we te maken hebben met een enkelvoudige boog die bijna 285 meter overspant. • De aanpak van de aansluiting tussen de enkelvoudige boog en de portaal waarbij er enkele kunstgrepen doorgevoerd zijn om zowel aan de eisen van de staalbouwer als aan de eisen van de architect te voldoen. • Enkele foto’s van de productie van de brug in het werkhuis. • Enkele foto’s van de productie van de brug op de bouwplaats (met de verschillende montagefases) waarbij we kort willen ingaan op de problemen van het lassen van zeer dik staal in de kwaliteiten S355, S420 en S690 in de winter.
18.20 uur
Pauze met snack
4
18.50 uur
NGICT: New Generation Integrated Container Terminals door Frans Koch, Raadgevend Ingenieursbureau F. Koch bv) Dit nieuwe gepatenteerde concept voor containerterminals biedt zowel voor deep-sea als voor inland terminals grote voordelen op logistiek gebied en vergt bovendien lagere investeringen en reduceert tevens de operationele kosten. Ook de modernste containerterminals kampen nog steeds met de problematiek van oneconomisch ruimtegebruik, een te lage handlingsnelheid waardoor de schepen te lang in de havens liggen en hele dure kadeconstructies. Van het gehele proces omvattende NGICT concept zijn voor constructeurs de twee meest interessante onderdelen, het alternatief voor de ship-to-shore kranen (de kadekranen) en het alternatief voor de stack kranen. In het NGICT concept worden in de STS-area de huidige zware 1
en 27 m brede kadekranen die rijden op rails op kadeniveau vervangen door een groter aantal 1
lichte en 12 m smalle kraanmodules die rijden op hooggelegen rails die ondersteund worden door een vaste draagstructuur op een eigen fundering. In de stack area worden de huidige zware RMG’s (portaalkranen), die rijden over rails op kadeniveau, vervangen door heel speciale lichte OHC’s (bovenloopkranen) die rijden over een hooggelegen railsysteem. 19.15 uur
Kademuren, local Buckling door Dirk Jan Peters (HaskoningDHV) CURNET ontwikkelt een nieuwe versie van het Handboek Kademuren. In de kademuur bouw hebben stalen combi walls een steeds belangrijker plaats. In opdracht van het Havenbedrijf Rotterdam en CURNET hebben RHDHV, Volker Staal en Funderingen en BAS BV vorig jaar plooi van dunwandige zandgevulde stalen buizen getest. Dit is gedaan middels een programma met 24 stalen buizen, waarvan 12 gevuld met zand. Evaluatie van deze proeven geeft een interessante mogelijkheid om met gebruikmaking van ‘Design assisted by testing’ in de Eurocode en plooiregels in Eurocode 1993-1-6 aan te scherpen. Ik het kader van het onderzoeksproject zijn daarvoor aanbevelingen gedaan die zullen worden gepubliceerd in de nieuwe versie van het Handboek kademuren dat in November 2013 zal verschijnen.
5
19.40 uur
Ontwerp en uitvoering van dakconstructie Nationaal Militair Museum te Soesterberg door Frank Huijben (ABT bv) Het ontwerp van het nieuwe Nationaal Militair Museum, dat momenteel wordt gebouwd op de voormalige vliegbasis Soesterberg, is tot stand gekomen in een PPS traject. Nieuwe optimalisatietechnieken van ABT hebben hierbij geresulteerd in een materiaalbesparing van de dakconstructie. Naast een uiterst duurzame toepassing kon het Consortium van Heijmans hierdoor inzetten op ambitie. Claus en Kaan architecten ontwierp de nieuwbouw en ABT tekende voor de draagconstructie en de geotechniek. De dakconstructie bestaat uit een gigantisch ruimtevakwerk (vakwerkrooster) van 250 m lang en 110 m breed, bestaande uit 4 m hoge vakwerken die in 2 richtingen dragen, met vrije overspanningen tot 85 m en uitkragingen tot 15 m. De door ABT zelf ontwikkelde Optimalisatie Toolkit is ingezet in alle fases, van ontwerp tot engineering en uitvoering. In de lezing zal met name worden ingegaan op de volgende onderwerpen: • Geautomatiseerde optimalisatie van de staalconstructie op basis van diverse randvoorwaarden (o.a. esthetisch en productietechnisch); • Volautomatische informatieoverdracht van een staalconstructie bestaande uit circa 8000 staven; • Relatie tussen ontwerp, engineering en uitvoering (o.a. met injectiebouten).
20.05 uur
Afsluiting door Bert Snijder, dagvoorzitter
20.10 uur
Buffet en borrel
6
