8 Typologie productieprocessen en productiesysteem

Auteurs: Jans, Bast, Nijland www.grondslagenaodeelb.noordhoff.nl

8

isbn: 978-90-01-79718-8 © 2012 Noordhoff Uitgevers bv

Typologie productieprocessen en productiesysteem

8.1*

► § 8.1 Bierbrouwerij Hop BV in Maastricht produceert uitsluitend pils van hoge gisting in flesjes van 30 cl. In het productieproces wordt een aantal grondstoffen verbruikt, waaronder gist die in blokken van 50 kg in de productiehal is opgeslagen. De inkoopprijs van gist is aan grote schommelingen onderhevig. A

Welke typologie is van toepassing op Bierbrouwerij Hop BV?

B

Is er ten aanzien van gist sprake van een open of een gesloten magazijn? Welke AO-consequenties zijn hieraan verbonden? Is er een (groot) risico?

C

Is de retrogrademethode toepasbaar bij Bierbrouwerij Hop BV? Zo ja, leg uit hoe dat gebeurt.

8.2*

► § 8.2 Chocoladefabriek Broste BV in Arnhem produceert volgens eigen recepturen chocoladerepen in verschillende gewichten en samenstellingen (melkchocolade, pure chocolade, butterscotch, met rozijnen). Een geproduceerde reep heeft een uiterste verkoopdatum (aan de consument) van drie maanden na de productiedatum; het management van de chocoladefabriek streeft ernaar de producten binnen één maand na productie aan zijn eigen afnemers te leveren. De cacaobonen worden geschild en ondergaan per partij een aantal machinale bewerkingen. Aan het ontstane halffabrikaat worden smaakstoffen en – in verhouding tot het vetgehalte – cacaoboter toegevoegd. Het dan ontstane halffabrikaat van homogene samenstelling wordt cacaomassa genoemd. Het halffabrikaat wordt bewaard in speciale koeltanks, waarbij continue kwaliteitsmetingen worden verricht. Van de cacaomassa worden in een tweede productiefase eindproducten gemaakt. A

Welke typologie is van toepassing op Chocoladefabriek Broste BV? (Beantwoord zo gedetailleerd mogelijk.)

B

Wat kun je opmerken over de seriegrootte in de productie?

C

Ook voor de calculatie is de typologie relevant. Wat kun je voor Broste BV opmerken aangaande de calculatie van de kostprijs?

D

Hoe zit het met het produceren op voorraad? Maatregelen?

Opgaven Grondslagen AO Deel B – Hoofdstuk 8 | 1



Bij de productieverantwoording wordt bij deze chocoladefabriek gebruikgemaakt van de vetbalans. E

Wat betekent dit? Werk de vetbalans uit voor Broste BV.

F

Hoe ziet de productierapportage er per productiefase uit? Het laboratorium vervult in deze onderneming een ‘dubbelfunctie’.

G

Welke dubbelfunctie wordt bedoeld en is deze in strijd met de uitgangspunten van de controletechnische functiescheiding? Motiveer het antwoord.

H

Is bij Broste BV de mogelijkheid aanwezig om een inkoopresultaat te bepalen? Hoe moet dat geschieden en welk nut heeft deze bepaling?

8.3

► § 8.3 Jachtwerf Beachcraft in Heerhugowaard vervaardigt standaardjachten met een lengte tot 8 meter. Ter stimulering van de verkoop heeft de onderneming een catalogus ontwikkeld waarin de standaardmodellen zijn opgenomen. Jachtwerf Beachcraft genereert ongeveer 70% van haar omzet met deze standaardmodellen, terwijl van het resterende deel de helft wordt behaald met de verkoop van zogenoemde specials – dit zijn boten die op basis van klantwensen worden vervaardigd – en de andere helft wordt behaald met het uitvoeren van onderhoudsbeurten. Het onderscheid standaardmodel/special is overigens niet helemaal zuiver te trekken, omdat steeds vaker standaardmodellen worden verkocht waarbij de koper modificaties wil aanbrengen op het standaardontwerp. In dat geval is er sprake van meer/minderwerk. De bouw van een jacht duurt meestal langer dan een kalenderjaar. Ieder jacht wordt verkocht met een garantieperiode van drie jaar. Wanneer het onderhoud niet door Jachtwerf Beachcraft wordt uitgevoerd, wordt de garantietermijn verkort tot één jaar. A

Welke typologie is van toepassing op Jachtwerf Beachcraft?

B

Voor de specials is in het grootboek een rekening 600 Orders specials met daaraan gekoppelde projectadministratie in gebruik. Welk voordeel is verbonden aan een intracomptabele registratie per project/ per schip?

C

Hoe wordt bij Jachtwerf Beachcraft het onderhanden werk (bijvoorbeeld per balansdatum) opgenomen en gewaardeerd? Bij de orderuitvoering kan bij Jachtwerf Beachcraft sprake zijn van verschuivingsgevaar.




D

Welk verschuivingsgevaar is aanwezig en hoe kan dit gevaar binnen de perken worden gehouden?

E

Zou er een relatie kunnen bestaan tussen de omvang van meer/ minderwerk en hoge efficiencyresultaten bij de standaardproducten? Motiveer het antwoord. Bij de registratie van garantiekosten kan gekozen worden uit een van de volgende alternatieven: 1 Bij iedere order wordt eenzelfde percentage van het kostenbedrag/ de omzet aan een garantievoorziening toegevoegd; de werkelijke garantiekosten worden aan deze voorziening onttrokken. 2 De (werkelijke) garantiekosten worden ten laste van de order gebracht.

F 8.4

Naar welk alternatief gaat je voorkeur uit? Motiveer het antwoord. ► § 8.3 t/m § 8.5 Wegenbouwbedrijf ZOAB BV in Winschoten houdt zich bezig met het asfalteren van betonnen rijkswegen. Op basis van een door haar gepatenteerde methodiek brengt ze ZOAB (= zeer open asfaltbeton) aan op een weg die bestaat uit betonnen platen. De uitvoering is daarbij natuurlijk sterk afhankelijk van de staat van onderhoud van de bestaande betonplatenweg. De activiteiten bestaan voornamelijk uit het aanvoeren van zand, asfaltbeton, betonnen banden als randafsluiting, het egaliseren en vullen van gaten in het bestaande wegdek en het aanbrengen van de ZOAB-laag. De verdere afwerking, zoals het aanbrengen van markeerlijnen, wordt uitbesteed aan een gespecialiseerde lijnentrekker. Verder heeft het wegenbouwbedrijf natuurlijk te maken met het verzorgen van de verkeersafwikkeling door het plaatsen van borden, noodvangrails, enzovoort. De voorbereiding van de verkeersafwikkeling (in de verschillende bouwfasen) gebeurt in nauwe samenwerking met de plaatselijke politie. ZOAB BV schrijft in op projecten die door het Rijk, de provincie en de gemeenten worden aangeboden. Voor ieder project koopt de wegenbouwer een exemplaar van tekeningen en bestek. Aan de hand daarvan en op basis van eigen waarneming van het betreffende weggedeelte, wordt een calculatie opgesteld. De kosten voor het aanbrengen van de wegmarkering en het (opnieuw) plaatsen van verkeersborden zijn meestal in het bestek opgenomen.

A

Welke typologie is hier van toepassing?

B

Kan ZOAB BV gebruikmaken van de techniek van de (globale) of fertecalculatie? Motiveer het antwoord. Een van de fasen in het productieproces is die van ordervoorbereiding.




C

Welke afdeling is bij ZOAB BV belast met de ordervoorbereiding?

D

Wat omvat deze fase bij dit bedrijf zoal? Tijdens het aanbrengen van de weg wordt uiteraard gebruikgemaakt van specifieke machines en gereedschappen, zoals asfaltbetonleggers, walsen, veegmachines, kiepauto’s en loaders. Tevens wordt geavanceerde meetapparatuur gebruikt om te bereiken dat de hellingshoek van het wegdek zodanig is dat de waterafvoer optimaal is.

8.5

E

De kosten verbonden aan het gebruik van machines en gereedschappen moeten zijn opgenomen in de aanbiedingsprijs van het werk. Op welke manier kan ervoor gezorgd worden dat deze ‘doorbelasting’ correct gebeurt? (Er wordt hier gevraagd naar een stukje procedurebeschrijving.)

F

Welk(e) verschil(len) zie je ten aanzien van de AO rondom een asfaltbetonlegger en rondom een hamer? (Relateer aan vraag C.) Tijdens het productieproces treedt afval en uitval op.

G

Vul de begrippen afval en uitval in voor ZOAB BV.

H

Hoe vindt bij ZOAB BV de kostenbewaking plaats? Kijk vooral naar de AOconsequenties. ► § 8.4 AutoAssurantie NV in Arnhem heeft haar proces schadeafwikkeling geautomatiseerd. Voor iedere schade wordt een zogenoemd elektronisch dossier aangemaakt. Alle documenten die met betrekking tot de betreffende schade van klant, schade-expert en schadehersteller worden ontvangen, worden via een scanner toegevoegd aan het elektronisch schadedossier. Het geautomatiseerde systeem is opgezet vanuit de principes van Workflowmanagement (verder: WFM). Dit impliceert dat het WFMprogramma inventariseert welke dossiers volledig zijn en voor behandeling kunnen worden aangeboden aan de schadebehandelaar van AutoAssurantie NV. Verder houdt het programma bij welke dossiers al geruime tijd wachten op completering. De prioriteitenvolgorde is door de invoer van een aantal variabelen aan het WFM-programma meegedeeld. Wanneer een schadebehandelaar een nieuw schadedossier opvraagt, bepaalt het WFMpakket welk dossier de hoogste prioriteit heeft. Dat dossier wordt ter beschikking gesteld op de pc van de betreffende schadebehandelaar. Deze beoordeelt de (elektronische) documenten en neemt een beslissing omtrent de uitkering en de eventuele verhaalbaarheid op de tegenpartij. Wanneer een dossier gereed is, zorgt het WFM-pakket ervoor dat het wordt aangeboden aan de betalingsorganisatie van de verzekeringsmaatschappij.




A

Welke voordelen zijn verbonden aan deze manier van werken (in vergelijking tot de traditionele manier)? Liggen die vooral op het vlak van effectiviteit, doelmatigheid en/of betrouwbaarheid? Moti veer het antwoord.

B

Stel dat een nieuwe schadebehandelaar in de eerste periode door een ervaren collega ‘in de gaten’ gehouden moet worden. Op welke wijze kan het WFM-programma hierin voorzien?

C

De rappelfunctie (welke dossiers zijn na een x aantal dagen nog steeds niet compleet?) kan als taak bij de schadebehandelaar worden weggehaald en worden uitgevoerd door minder hoog opgeleid administratief personeel. Hoe zou dat (technisch) moeten gebeuren en welk voordeel is hieraan verbonden?

D

Op welke manier is de betalingsorganisatie bij AutoAssurantie NV georganiseerd?

E

Welke managementbemoeienis en -informatie is nodig bij Auto-Assurantie NV? Bij AutoAssurantie NV speelt het management met de gedachte de schadehersteller actief in te schakelen bij de schadeafhandeling. Het idee is om de klant naar de schadehersteller (vooraf door AutoAssurantie NV regionaal te selecteren) te verwijzen, die de klant helpt bij het invullen van het aanrijdingsformulier, de klant meteen een leenauto ter beschikking stelt en verder ook wordt ingeschakeld bij de melding aan de maatschappij. Hiertoe moet hij de schade melden, compleet met onderdelenvermelding en inschatting van het (genormeerde) verbruik van arbeidsuren. Tevens moet hij zogenoemde still-video-beelden meesturen naar de maatschappij. De berichtenuitwisseling geschiedt hierbij geheel elektronisch met behulp van datacommunicatie.

F

8.6

Uit welk(e) oogpunt(en) is het voor AutoAssurantie aantrekkelijk om op dit uitgebreidere systeem over te stappen? ► § 8.5 Meubelfabriek Waalwijk BV in de gelijknamige plaats produceert bankstellen, tafels en stoelen volgens standaardspecificaties. De verkoop vindt plaats door eigen winkels, die door het hele land verspreid staan. De levertijd voor de klant bedraagt maximaal tien weken. De aflevering van de meubelen geschiedt door een transportbedrijf. Het productieproces is seriegewijs ingericht. Periodiek worden dezelfde producten vervaardigd. Het productieproces wordt aangestuurd door een geautomatiseerd planningsysteem. In het productieproces is recentelijk fors geïnvesteerd in kostbare afzuig- en opvangapparatuur voor hout- en spaanderplaatstofdeeltjes.

A

Welke typologie is van toepassing op Meubelfabriek Waalwijk BV?




B

In welk kader kun je de recentelijke investering in afzuig- en opvangapparatuur plaatsen?

C

Zijn er AO-consequenties verbonden aan het gebruik van die apparatuur? Motiveer het antwoord.

D

Op basis van welke gegevens verloopt de aansturing van het productieproces? Waardoor worden bijvoorbeeld de productievolgorde en het aantal te vervaardigen producten bepaald?

E

Welke informatiebehoeften hebben bij deze meubelfabriek betrekking op de doelmatigheid van de productie-uitvoering? De ervaring leert dat de klanten steeds meer ‘inspraak’ willen hebben bij de productie/afwerking van de meubelen die ze willen kopen. In eerste instantie had dit alleen te maken met de keuze van de stoffering, maar ook wensen ten aanzien van de zithoogte en zitdiepte (die ver ingrijpen op de constructie van het meubelstuk) komen steeds vaker voor. In dit kader wordt bij logistiek gesproken over het dieper in het productieproces ingrijpen van het KOOP (= KlantOrderOntkoppelPunt).

F

Wat zou bedoeld worden met het KOOP?

G

Wat zijn de AO-consequenties van het naar voren brengen van het KOOP? (Het KOOP grijpt hierbij dus dieper in het productieproces in.)

8.7

► § 8.6 Thermotime BV in Rotterdam vervaardigt klokthermostaten voor cvinstallaties. Het assortiment bestaat uit zes verschillende modellen. Ieder model kan in tien verschillende kleuren worden geleverd, zodat de consument de thermostaat kan kiezen die qua kleurstelling het best in zijn interieur past. Door vérgaande miniaturisatie van elektronische componenten is men erin geslaagd het aantal componenten per eindproduct terug te brengen tot 30 à 40 (afhankelijk van het model). De ontwikkelingen in deze technologie gaan zo snel dat het regelmatig nodig is de productspecificatie aan te passen, omdat bepaalde componenten niet meer leverbaar zijn. Hiervoor wordt gebruikgemaakt van CAD/CAMtechnieken. A

Welke typologie is van toepassing op Thermotime BV?

B

Wordt het productieproces rechtstreeks aangestuurd door de ontvangen klantorders? Motiveer het antwoord.

C

Welk gedeelte van het totale productiesysteem heeft betrekking op de CAD-techniek en welk gedeelte op de CAM-techniek?

D

Welke relatie bestaat er tussen CAD en MRP?



E


Welk voordeel is verbonden aan het gebruiken van een ERP-systeem in dit productiebedrijf? Binnen het geautomatiseerde systeem is een aantal (geprogrammeerde) controles opgenomen, zoals controletotalen en verbandscontroles.

F

Met welke reden zijn deze controles ingebouwd?

G

Geef een aantal voorbeelden van dergelijke controles.


8 Typologie productieprocessen en productiesysteem

Recommend Documents