67ste jaargang, nummer 2, Dikhuiden PAS OP! Vereniging Officieren Cavalerie

67ste jaargang, nummer 2, 2006

D i k h u i d e n PA S O P !

Vereniging Officieren Cavalerie

www.lightronics.nl

Wij willen u en uw omgeving verlichten.

Inhoudsopgave VOC Activiteitenkalender 2006

4

Een nieuwe VOC borrel op komst

4

67ste jaargang, nummer 2, juni 2006

Regelmatig terugkerende

5

Ereleden oud res lkol J. Moes oud res maj E.J. Vinkhuyzen oud res elnt ir. J.J. Heyse bgen bd J.M.A. Thomas

bijeenkomsten

VOC OPGERICHT 25 JULI 1934 Mededelingen Verschijnt 1 x per kwartaal

Dagelijks bestuur bgen jhr. J.H. de Jonge res ritm jhr. ir. M.O.M. van der Goes res elnt drs. R.J. Groot res ritm R.J Oostendorp res elnt F.J.A. Gerards

voorzitter ondervoorzitter secretaris penningmeester ledenadministratie

Van de voorzitter

6

Kaar tleesrit MC AM

6

Overige leden van het bestuur res lkol D.G.G.M. Alexander lkol A. Koppe maj H.A.R. Kampen

De leden wordt verzocht aan dit adres opgave te doen van adreswijzigingen, benoemingen, bevorderingen, onderscheidingen, eervolle ontslagen enz. Inloggegevens voor het besloten (alleen voor leden) deel van de website kunnen alhier worden opgevraagd onder vermelding van uw naam, rang en geboortejaar. Opgave advertenties en banners Via [email protected] Redactie ritm N.B. Hoogsteder (voorzitter) oud res elnt mr. ing. O.G. Maitimu ritm W.B. Schutrups (redactie coördinatie)

14 herdenking gevallenen Cavalerie

Web site: Webmaster e-mail:

www.voc-cavalerie.nl maj H.A.R. Kampen [email protected]

7 8/9 9

Het museum zoekt: PERIODIEKEN

11

Vrijheid voor tdurend “werk in uitvoering” V.O.C. Golfdag

12

Nieuws over het Militair

13

17

Ruiterbewijs maar t 2006

19

Redactieadres Opleidings en Trainingscentrum Manoeuvre Cavalerieschool t.a.v. Ritm W.B Schutrups Postbus 3003, 3800 DA Amersfoort telefoon: 033-4661798, fax: 033-4661849. E-mail: [email protected] Mil mail: OTCMan/Cavalerieschool

Groeten uit Soedan

14

Verslag ALV 15 april 2006

17

De Cavalerie op het slagveld

19

Defilé in Zeven:

21

Laatste zichtbare contact met Zevense bevolking

Dikhuiden PA S OP!

22

“Het was een eer zolang in

25

Duitsland te mogen zijn” Verjaardag Prins Willem-

lkol J.H. Kooij maj X.A.R.M.J. Horbach

Personalia

op 4 mei 2006 Amersfoor t

Kopij voor het volgende nummer inzenden uiterlijk 18 aug 2006

Correspondent maj G.H.E. Schrouff maj F. van der Weijden maj H.F. Westhof ritm M.H.L. de Jongh ritm H. Plakke ritm N.O. Roelen ritm K.R. Meijer

7

10

De redactie dringt er bij de scribenten op aan de kopij aan te leveren per e-mail of diskette in MS Word. Overname van artikelen - met bronvermelding - is toegestaan.

Eenheid 11 Tkbat 42 Tkbat 103 ISTARbat 103 GGVE 104 GGVE 42 BVE 43 BVE Cav School Gev Train School OTCOPN Kenniscentrum GM

In Memoriam

In Memoriam

Secretariaat res elnt drs. R.J. Groot Graaf Florislaan 64 1405 BW Bussum tel: 06 53408840 E-mail: [email protected] Ledenadministratie, aanmelding lidmaatschap res elnt F.J.A. Gerards Postbus 165 3740 AD BAARN fax 036-5475212 E-mail: [email protected] postrekening nummer 159555 t.n.v. VOC te Baarn.

10

Alexander 27 april 2006

26

25 3

VO C A c t i v i t e i t e n k a l e n d e r 2006 Datum 06-07-2006 13-07-2006 26-07-2006 03-08-2006 10-08-2006 23-08-2006 30-08-2006 04-09-2006 07-09-2006 14-09-2006 16-09-2006 17-09-2006 19-09-2006 20-09-2006 27-09-2006 30-09-2006 06-10-2006 06-10-2006 07-10-2006 02-11-2006 03-11-2006 25-11-2006 13-12-2006

Activiteit Koffietafel De Roskam 12.00-14.00 Lunch Pulchri Studio Brabantse Lunch vanaf 11.45 Koffietafel De Roskam 12.00-14.00 Lunch Pulchri Studio Brabantse Lunch vanaf 11.45 Six borrel excursie VOC Golf Koffietafel De Roskam 12.00-14.00 Lunch Pulchri Studio 7e Lustrumfeest Ere Escorte Bereden beëdiging VOCS borrel Lunch KR&ZV ‘de Maas’ Brabantse Lunch vanaf 11.45 Militair Ruiterbewijs examen Cavalerieschooldiner Kaartleesrit Opendag ~Museum Nederlandse Cavalerie VOC-VOA bijeenkomst VOC Symposium Trompetterkorps der Cavalerie-reunieorkest Heinekenborrel Borrel Brussel

Locatie Gorssel Den Haag Boxtel Gorssel Den Haag Boxtel Berlijn Maarsbergen Gorssel Den Haag Den Haag Den Haag Amersfoort Rotterdam Boxtel Houten Amersfoort Wezep Amersfoort Oldebroek Bronbeek Amersfoort Amsterdam Brussel

Contactpersoon maj bd H.A.G. Nix 0575-528002; [email protected] Pulchri: 070-3589474of lkol bd W.F. Anthonijsz 070-3911099 res lkol mr. D. van Zuidam 0411610219;[email protected] maj bd H.A.G. Nix 0575-528002; [email protected] Pulchri: 070-3589474of lkol bd W.F. Anthonijsz 070-3911099 res lkol mr. D. van Zuidam 0411610219;[email protected] oud res ritm tit Th. Van Nierop; [email protected] res ritm W.J. Salomons; [email protected] maj bd H.A.G. Nix 0575-528002; [email protected] Pulchri: 070-3589474of lkol bd W.F. Anthonijsz 070-3911099 res elnt H. Blaauw; [email protected] res ritm M. van der Goes; [email protected] maj J. van Bommel 0334661281; [email protected] res elnt W.J.G. Aalders; [email protected] res lkol mr. D. van Zuidam 0411610219;[email protected] informatie: www.militairruiterbewijs.nl lkol A.J. Petter; 033 4661273; [email protected] [email protected]; www.cavaleriemuseum.nl maj bd W.L. Plink 0578-612138; [email protected] lkol A. Koppe; [email protected] lkol bd K. Huizenga; 033-4753591 res maj H.R.M. Kolpa; [email protected] oud res elnt D. Tromp; [email protected]

Een nieuwe VOC borrel op komst! Geachte Cavalerist, Enige weken geleden zijn Michiel Oortman Gerlings en het bestuur van de Kolonel Six borrel bij elkaar gekomen om de toekomst van de V.O.C. Gooische borrel en de Kolonel Six borrel met elkaar te bespreken. Aanleiding hiervoor was toch het helaas teruglopend aantal bezoekers bij beide borrels en het feit dat door het verplaatsen van de locatie van de Kolonel Six borrel van Amsterdam naar Naarden beide borrels in min of meer dezelfde regio gehouden worden. Al pratende over de toekomst leek het ons een goed idee om de Gooische borrel en de Kolonel Six borrel te “fuseren” tot een nieuwe V.O.C. borrel, waarbij het bestuur van de Kolonel Six borrel heeft voorgesteld om aan deze nieuwe borrel bijeenkomst de naam:

HENK OORTMAN GERLINGS BORREL te verbinden als eerbetoon aan Henk die ruim 50 jaar de “Gooische V.O.C. borrel” georganiseerd heeft. Wat kunt U van ons verwachten ? Vier borrel bijeenkomsten per jaar, twee in de maanden januari en maart in café restaurant ‘t Hert te Naarden en twee in de maanden juni en november in het clubhuis van de Koninklijke Watersport Vereniging Loosdrecht te Loosdrecht. Aan het menu van de borrels willen wij een thema verbinden. Zo is het thema bij de juni borrel de primeurs, te weten

4

de traditionele haring, asperges en aardbeien met slagroom. Tijdens de november borrel zal het thema wild zijn. We denken nog na over de thema’s voor de januari en maart borrel, maar wellicht dat een rijstmaaltijd het thema voor een van deze borrels gaat worden. In de maand september vervalt de voormalige Kolonel Six borrel, omdat dan de traditionele Kolonel Six reis plaatsvindt, dit jaar begin september naar Berlijn. Wij hopen dat deze nieuwe borrel door vele (ook jongere) Cavaleristen bezocht zal (blijven) worden en noteert u alvast in uw agenda dat de eerste Henk Oortman Gerlings borrel in november 2006 (nadere aankondiging met precieze datum (*) volgt nog) in Loosdrecht gehouden zal worden. Na een tijdperk van 143 VOC Gooische borrels en 156 Kolonel Six borrels gaan wij in november 2006 verder met nummer 1 van de gezamenlijke borrel. Mogen wij rekenen op uw komst ! Met vriendelijke groet, De organisatoren van de nieuwe borrel, Frits J.F. Verhaert res lkol Michiel P. Oortman Gerlings, res ritm Raoul E.H.M. Hermens res elnt (*) : mogelijk ligt de datum eind oktober i.v.m. vakantie en de beschikbaarheid van de locatie.

bijeenkomsten regelmatige terugkerende R e g e l m a t i g te r u g k e re n d e b i j e e n k o m s te n

LUNCHES Brabantse Lunch Elke vierde woensdag van de maand v.a. 12.00 uur in auberge de Waag, Markt 32 te Boxtel. Info en opgave bij de res lkol mr. D. van Zuidam, tel: 0411-610219 of e-mail: [email protected].

Amsterdam/ ‘t Gooi

Frankrijk

De Henk Oortman Gerlings borrel in jan, mrt, jun en nov. De borrel wordt altijd gevolgd door een maaltijd. Aanmelden bij res ritm M.P. Oortman Gerlings via [email protected] of bij res elnt R. Hermens via [email protected]

Mornac sur Suedre elke dinsdag bij oud res maj J.H. Goedkoop in Le Mornac, 21 rue des Halles, 17113 Mornac sur Suedre. tel: 0033 546 22 63 20, e-mail : [email protected] Opgave: tel aanmelden 1 dag vooraf .

Frankrijk Tiel

Den Haag Elke tweede donderdag van de maand v.a. 12.00 uur in de Pulchri Studio, Lange Voorhout 15, tel: 070-3589474; inlichtingen en opgave aldaar of bij lkol bd W.F.Anthonijsz, tel 070- 3911099.

In principe om de maand op telkens wisselende lokaties. Informatie bij de oud res elnt G.E. van der Werff, tel: 0344-691943.

BORRELS BUITENLAND

Rotterdam

Australië

Elke derde woensdag in de derde maand van het kwartaal v.a. 12.00 uur in Roei en Zeilvereniging “de Maas”. Info res elnt M. Schaub, e-mail: [email protected] .

Sydney bij de oud res elnt drs. H.A.J. Sprangers, tel: privé: 02 96341822, e-mail: [email protected]

Leden al of niet leden op doorreis zijn welkom bij kol bd mr. C.H. Blok, Château des Loges, 61250 Hauterive, Orne tel 0033 233826756 of, e-mail [email protected]

Iran Teheran bij de res ritm ir. P van Bers, tel: 0098 21 845 7589.

Luxemburg Bij de oud res elnt jhr. T.C.H.N.G. van Rijckevorsel, tel (en fax) 00-(352)-770436.

België Zutphen Elke eerste donderdag van de maand v.a. 12.00 uur in de Roskam te Gorssel, info: maj bd H.A.G. Nix, tel: 0575 528002, e-mail: [email protected] .

Brusselse VOC-borrel vindt plaats op uitnodiging en op wisselende locaties. Info bij oud res elnt D. Tromp, e-mail: [email protected]

Spanje Marbella bij de oud res elnt jhr. M.L. de Blocq van Scheltinga, adres: Finca Linda Vista, E-29110 Monda tel: (0034) 95 211 2739 of (0034) 68 074 9411.

Canada BORRELS NEDERLAND Amersfoort-Bernhardkazerne Vereniging Officieren Cavalerie School (VOCS) organiseert de cavalerieborrel op de Bernhardkazerne, op 19 sept en 23 nov. Uiteraard zijn ook VOC-leden van harte welkom. Opgave en inlichtingen bij maj J. van Bommel, tel: 033-4661281

Kingston, Ontario bij oud res elnt W. Jeronimus, The Deerfield, suite 209, 115 Barret Court, Kingston, Ontario. tel: 613-542-9687, fax: 613-542-5872.

UK Londen in de Cavalry and Guards club, 127 Piccadilly. Afspraken met res elnt G.J. ter Brugge tel: 0044-20-76773875 of e-mail: [email protected].

Curacao Willemstad bij oud res ritm F. Fontein, flexibel qua locatie, datum en tijd. De Ketel One Vodka en Ketel 1 jenever staan altijd koud. Tel: +5999 461 0425 of +5999 529 7027, email: [email protected]

USA New York info bij oud res elnt jhr. Job B.B. Sandberg, (office) tel: 1-646-424-7210, e-mail [email protected], (prive) tel:1-203-655-4003, e-mail: [email protected]. Lancaster (Pennsylvania) bij de oud res elnt W.R.H.M. van Huystee, tel: kantoor (717) 393-1551 en thuis (717) 393-3005.

Reageren op een artikel? G e b r u i k h e t f o r u m o p d e w e b s i t e w w w. v o c - c a v a l e r i e . n l o f via de redactie [email protected]

5

Van de voorzitter te bevechten. Daarom is het terecht dat uiteindelijk onze Poolse bevrijders alsnog de dapperheidsonderscheiding hebben gekregen waar ze recht op hebben. Onze dankbaarheid gaat ook uit naar die VOC-leden die destijds met de Poolse bevrijders ons land binnen kwamen en later een rol in de Nederlandse cavalerie vervulden en vervullen. Zoals de lkol bd. Kohutnicki, die door zijn aanwezigheid op veel VOC bijeenkomsten de leden deelgenoot maakt van zijn ervaringen. Op het moment van dit schrijven dienen cavaleristen van de VOC in Afghanistan, Soedan en Curacao. Niet alleen is daar al lange tijd ons voormalig bestuurslid Frans Fontein ontplooid, maar nu hebben ook tanks van 42 Tankbataljon daar deelgenomen aan een grote oefening, met een landing op het strand. Over expeditionair gesproken! Het tonen van respect voor militairen en eenheden die onder bijzondere omstandigheden goed en dapper hebben opgetreden, is niet alleen een uiting van grote waardering voor hen. Het is een handeling om tot uitdrukking te brengen dat de natie het waardeert dat er militairen zijn die hun leven riskeren om een hoger goed, zoals vrede en veiligheid,

Dit ver van ons vaderland inzetbaar zijn, toont een gelijkenis met het expeditionair optreden van onze Poolse bevrijders. Hun rechtmatige erkenning is nu wederom geaccentueerd. Dat die erkenning voor Nederlandse militairen bij operationele inzet altijd ten-deel mag blijven vallen!

Kaartleesrit MCAM De Militaire Commissie voor Automobiel- en Motorwedstrijden (MCAM) organiseert op vrijdag 6 oktober en in de nacht van 6 op 7 oktober 2006 de jaarlijkse 18-uurs rit kaartlezen voor het defensiepersoneel. Plaats van vertrek is de Prinses Margrietkazerne te Wezep. De eerste equipe (chauffeur en kaartlezer) start om 13.30 uur. Deelname aan deze kaartleesrit staat open voor: - alle militairen in werkelijke dienst van de KL, KLU, KM, en KMAR - reservemilitairen van de vier krijgsmachtdelen - reservemilitairen behorende tot het Korps NATRES - burgers in dienst van Defensie. Deelname aan de rit is mogelijk in twee klassen: de gevorderden (G-klasse) en de beginners (B-klasse). De beste dertig procent van de deelnemers uit de G-klasse krijgen na afloop de MCAMdraagspeld uitgereikt. De lengte van de rit is ongeveer 300 kilometer en de route loopt via goed berijdbare wegen. Deelname kost per equipe € 25,- voor gevorderden en € 15,- voor beginners.

6

Een inschrijfformulier kan worden aangevraagd bij het secretariaat MCAM: - telefonisch MDTN *06-4978661 / PTT 0346-338661, - per e-mail [email protected]

In Memoriam Hans R. G. Schraven Luitenant-kolonel der Cavalerie bd Drager herinneringsmedaille VN-operaties Onderscheidingsteken voor langdurige dienst als officier met het teken X XV Landmachtmedaille 12 september 1946

20 maart 2006

Na een periode van ziekte is hij rustig ingeslapen. Hans ging per 1 januari 2002 met functioneel leeftijd ontslag, na 40 jaar trouwe dienst. Hij was een gedreven officier met oog voor details. Hij startte zijn carrière in 1964 op de KMS. Als jonge onderofficier genoot Hans van het leven, maar werkte hij ook serieus aan zijn toekomst. Op deze wijze mocht hij in 1972 de officiersopleiding aan het OCOSD volgen. In 1976 wordt hij benoemd tot Tweede luitenant en hij vervulde daarna diverse functies bij 42 en 11 ZVE. Hier heb ik hem leren kennen en waarderen om zijn onvermoeibare inzet en werklust. Voor zijn personeel was hij dag en nacht bereikbaar. Na een paar weken oefenen zag hij er dan ook uit als een “vaatdoek”. Na een paar jaar op het OCC te hebben gediend werd hij geplaatst als hoofd Sie S4 bij 104 Verkbat. 104 Verkbat werd aangemerkt als meest verdienstelijke bataljon van de 1e Divisie dank zij o.a. zijn technische kennis en inzet. Als PBC van dit Adderbataljon heeft hij in 1995 als laatste het licht uit gedaan. Hierna werd hij geplaatst bij de G4 van 1 Divisie “7 Dec” en werd hij in 1995 uitgezonden naar het voormalige Joegoslavië. Na zijn terugkeer werd hij bij 103 Verkbat geplaatst als PBC. Van de overste heb ik nooit een onvertogen woord hierover gehoord. Zo was de overste Han Schraven: loyaal en trouw. De organisatie heeft mij nodig en dus zal ik uitvoeren. In deze functie is hij naar Cyprus uitgezonden als stafofficier HQ UNFICYP. Na zijn terugkeer werd hij in 2000 bevorderd tot lkol en werd hij hoofd van het Schiet- en instructie team en tevens Commandant Schietserie Bergen. Net voor zijn FLO in 2002 werd hij getroffen door een beroerte. Maar in 2003 steunde hij het regiment weer op uitstekende wijze tijdens de reünie. Het regiment kon op hem rekenen en hij was ook altijd aanwezig bij alle Corpsdiners. Hier kon men altijd genieten van zijn oude verhalen doorspekt met veel humor. We zullen je missen bij het volgende Corpsdiner. Han, rust in vrede. Wij wensen Marieke en kinderen veel sterkte en troost toe. C-RHB Lkol res J. L. Johan

Personalia Het bestuur geeft met leedwezen kennis van het overlijden van, lgen tit bd jhr. A.W.F. von Balluseck, lid der vereniging. (22-04-2006)

Het bestuur geeft met leedwezen kennis van het overlijden van, oud res elnt ir. F.H. Fentener van Vlissingen, lid der vereniging. (25-03-2006)

Het bestuur geeft met leedwezen kennis van het overlijden van, lkol bd J.A. Spiering, lid der vereniging. (18-04-2006)

Het bestuur geeft met leedwezen kennis van het overlijden van, lkol bd H.R.G. Schraven, lid der vereniging. (20-03-2006)

Het bestuur geeft met leedwezen kennis van het overlijden van, oud res elnt J. Balhuizen (22-04-2006) 7

In Memoriam I r. F r e d e r i k H e n d r i k F e n t e n e r v a n V l i s s i n g e n Oud res eerste luitenant der Cavalerie Düsseldorf 18 juli 1933

It Heidenskip 25 maart 2006

Frits stamde uit een Cavaleriefamilie. Zijn vader was oud res majoor J.M.Fentener van Vlissingen en dus was het logisch dat Frits en zijn beide broers hun dienstplicht ook bij de Cavalerie zouden vervullen. Frits was van de SROC-klas nr. 42 van 10 oktober 1953 tot 9 juni 1954. Na de SROC kwam hij als commandant van het 2e peloton bij 41 Esk Zware Tanks ( RHS ) onder commando van ritm.E.A.Laurillard. Het interessante van een zelfstandig eskadron was dat de pelotons regelmatig afzonderlijk onder bevel van een infanterie-eenheid werden gesteld. De infanterie had vaak de neiging om de tanks afzonderlijk op te willen stellen om ze aldus als kanon te gebruiken. Dat was iets waar je bij Frits niet mee aan moest komen. Hij wist zijn hogere commandant haarscherp uitéén te zetten dat tanks daarvoor niet waren gemaakt maar gezien hun snelheid, beweeglijkheid en slagkracht als eenheid ingezet dienden te worden. Het eskadron was gelegerd in met potkacheltjes verwarmde Romneyhutten in de linkerhoek van de Boskamp, het voormalige Russische krijgsgevangen kamp uit W.O.II, met zijn eigen appelplaatsje achter de barakken van het 4e Bat Zware Tanks ( RHPA ). Dit had tot gevolg dat de officieren van het eskadron zich niet al te zeer met die van het bataljon mengden maar tijdens de pauzes en borrel aanschoven bij hun commandant. Frits is beëdigd op de Standaard van het Regiment Huzaren van Sytzama op 15 januari 1955. Tijdens het Diner de Corps in 1956 bood zijn vader bij gelegenheid van het indrinken van zijn zoon twee zilveren 7-armige kandelabers aan. Hieraan was de voorwaarde verbonden dat na de welkomsttoespraak van de RC twee officieren de kaarsen zouden aansteken onder het uitspreken van de woorden: “Voor generaals, kol’s, lkol’s, majoors, ritmeesters en luitenants, geschaard om de standaard van het Regiment Huzaren van Sytzama in trouw aan Hare Majesteit de Koningin “. De eerste keer werd de ceremonie uitgevoerd door vader en zoon Fentener van Vlissingen en deze vond in juni 2005 voor de 50e keer plaats. Na zijn groot verlof is Frits fysische technologie in Delft gaan studeren. Voor herhalingsoefeningen kwam hij nog regelmatig onder de wapenen. Toen zijn vader zich in de jaren zestig na een hartinfarct terugtrok uit de dagelijkse leiding, koos Frits voor het familiebedrijf, waar hij op zijn 33ste in de raad van bestuur kwam. Voor herhalingsoefeningen had hij toen geen tijd meer maar nog regelmatig gaf hij blijk van zijn belangstelling voor het wapen. Zo was hij op 28 oktober j.l. nog aanwezig bij het VOC symposium. Frits was een bescheiden officier, betrouwbaar en recht door zee met een grote belangstelling voor degenen die onder hem dienden. Hij ruste in vrede. Wij wensen zijn echtgenote, kinderen en kleinkinderen troost en sterkte toe. oud res majoor mr.M.A.van Peski.

J o n k h e e r A d o l f Wi l l e m Fe l i x vo n B a l l u s e c k Luitenant-generaal der Cavalerie tit Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw Ridder in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden Oorlogsherinneringkruis met de Gesp Nederland mei 1040 Onderscheidingsteken voor langdurige dienst als officier met het getal X X XV G r o o t k r u i s va n Ve r d i e n s t e i n d e O r d e va n v e r d i e n s t e va n d e D u i t s e B o n d s r e p u b l i e k Commandeur van de Nationale Orde van Ivoorkust G r o t e G o u d e n S t e r i n d e m i l i t a i r e Ve r d i e n s t e va n Z u i d - S l a v i ë 18 mei 1915

22 april 2006

Ruim 71 jaar geleden werd hij als 19 jarige ingedeeld bij het 2e Regiment Huzaren, het begin van een carrière binnen de Cavalerie en in de krijgsmacht, die meer dan 38 jaar zou duren. Na de Koninklijke Militaire Academie en enkele luitenantsfuncties binnen de Cavalerie en na zijn betrokkenheid bij de inzet Nederlandse Cavalerie in de meidagen van 1940 raakte hij in krijgsgevangenschap.

8

In Memoriam Na de tweede wereldoorlog werd hij luitenant bij het pantserwapen, volgde zijn verdere opleiding in Engeland en werd in 1947 als Ritmeester ingedeeld bij het regiment huzaren van Boreel en geplaatst in Amersfoort. Het had echter ook heel anders kunnen gaan, als hij er in 1947 voor had gekozen om concertpianist te worden. Gelet op zijn grote talent een zeer reële mogelijkheid. Muziek is voor hem altijd een uitgesproken hartstocht gebleven. Bij diverse gelegenheden, gaf hij pianoconcerten, ook al tijdens zijn krijgsgevangenschap. Zijn scherpe en analytische geest hebben er toe geleid, dat hij niet alleen de Hogere Krijgsschool volgde, maar ook in Amerika de cursus aan het Command and General Staff College te Leavenworth. Waar hij zich helemaal in thuis voelde waren functies als instructeur en leraar. Niet alleen weten of aanvoelen wat een goede oplossing is, maar deze ook kunnen beargumenteren. Zijn diplomatieke begaafdheden in combinatie met zijn belangstelling voor het inlichtingengebied brachten hem in een aantal Generale staf functies, zowel nationaal als internationaal. Na een tweejarig verblijf als landmachtattaché geaccrediteerd in Bonn en Kopenhagen keerde hij in 1965 weer terug in de Cavalerie en nu in de functie van Inspecteur van de Cavalerie te Den Haag, waarin velen hem hebben gekend. Hij kreeg niet alleen deze functie, waaraan de rang van brigadegeneraal was verbonden, hij was de Inspecteur. Hij heeft de Cavalerie beschermd maar ook krachtiger gemaakt. Hij was zich als geen ander bewust van de ambtelijk politieke en andere bedreigingen voor de Cavalerie, hij wist ook de Cavalerie vanuit eigen kracht de argumenten te laten ontwikkelen om zaken beter voor elkaar te krijgen. Na het opheffen van de inspectie, wat hem erg aan het hart ging, vervulde hij eerst nog de functie van Territoriaal Bevelhebber West om vervolgens te worden belast met de functie van Assistent Director Plans and Policy bij de NAVO. Op 1 mei 1973 werd hij bijna 58 jaar oud eervol ontslagen uit de militaire dienst en werd hem voor “de belangrijke diensten door hem den lande bewezen” de titulaire rang van luitenant-generaal toegekend. Na zijn dienstverlating bleef hij zeer betrokken bij de Cavalerie. Als zijn agenda dat toestond was hij bij welke Cavalerie gelegenheid dan ook aanwezig, variërend van inauguratiediners van cadetten op de Koninklijke Militaire Academie, bijeenkomsten van de Vereniging Officieren Cavalerie, tot de jaarlijkse regimentsdiners, de diners van de Cavalerieschool en andere Cavalerie-evenementen. Het Cavalerie Ere Escorte had een speciale plaats in zijn hart. Een Cavalerie Ere Escorte dat er vermoedelijk niet zou zijn geweest als ook niet de generaal Von Balluseck, zelf een goed ruiter, zich er in 1966 bij het huwelijk van onze koningin en in 1967 bij het huwelijk van HKH Prinses Margriet zo voor had ingezet. Hij bezocht de escorte-evenementen trouw. Tot voor een paar jaar was hij steeds te vinden, laatstelijk onder begeleiding van zijn dochter Agnes, bij de strandoefening en de bereden beëdiging. Hij genoot er van. Zijn bescheidenheid leidde er toe dat hij eigenlijk in niets wilde worden geholpen of bijzondere privileges zou krijgen. Geen vervoer of een bijzonder plaats, nee laat mij maar. We zagen hem onlangs nog lopen bij de begrafenis van brigadegeneraal titulair Beelaerts van Blokland. Klein, kwetsbaar, maar blij om er te zijn en omringd door zijn Cavalerie. Een groot cavalerieofficier is heengegaan. Wij wensen zijn partner, mevrouw Knight, zijn kinderen, Agnes, Sander en Hélène, kleinkinderen en achterkleinkinderen veel troost en sterkte toe. Wapenoudste der Cavalerie Luitenant-generaal der Cavalerie J.A. van Diepenbrugge



Het museum zoekt: PERIODIEKEN!!! De Bibliotheek van het Museum is doende met het verzamelen van periodieken welke in ons Wapen zijn uitgegeven. Zo werd onlangs een nummer 4, tweede jaargang van october 1994 van Staf-Staf-Verslag van 103 Verkenningsbataljon verkregen; een tot nu toe in de Bibliotheek onbekend blad. Voor de geschiedschrijving zijn dergelijke periodieken van groot belang. Iedereen kent de “Mededelingen” van de V.O.C., een belangrijke bron voor de historie van ons Wapen. Maar minder bekend zijn misschien De Trompetterkorps-

koerier, De Voorste Ruiter, De Oprechte Volendammer (scheepskrant troepenschip naar Indië), Trakehner Journaal, Orgaan 6 PAW, Nieuwspaard, Cerebellum, de Tong-Tong, De Huzaar (uit Catherick Camp, Engeland) en het Dertiende Eskadron.

Help het Museum verzamelen; voorkom dat periodieken verloren gaan !

9

Herdenking gevallenen Cavalerie op 4 mei 2006 Amersfoort



10

Vrijheid voortdurend “werk in uitvoering” In zowel Hamburg als in Bergen-Belsen werden de slachtoffers van de tweede wereldoorlog weer herdacht. Dit jaar stond de dodenherdenking in het teken van het blijven herdenken. In tijden van uitzendingen is het zaak om ook de slachtoffers van vredesmissies en conflicten –waar ook ter wereld- te gedenken.

Hamburg

Een kleinere, maar niet minder indrukwekkende herdenkingsdienst werd gehouden op

Om half acht liep de stoet, de militairen voorop, naar het plein bij de obelisk. Daar speelde de blaaskapel een ingetogen melodie. Nadat de militairen opgesteld waren, namen ook de burgeraanwezigen hun plaats in. Tot vijf minuten voor acht sloten zich nog mensen aan om de ceremonie bij te wonen. Daarna werd op het teken van brigadeadjudant Johann Breukelman de ‘Last Post’ gespeeld. Aansluitend twee minuten stilte. Er ontstond een mooie, serene sfeer. De zon daalde achter de bomen en alleen de roep van een koekoek en een paar zangvogels was te horen. Iedereen richtte zijn of haar blik op een ander punt, maar ieders gedachte ging uit naar de slachtoffers van de wrede gebeurtenissen van inmiddels 61 jaar geleden.

de internationale begraafplaats in Hamburg.

Toen de twee minuten voorbij waren gaf adjudant Breukelman de dirigent van de kapel het sein om met waardige klanken het volgende onderdeel van de ceremonie in te luiden. Raadsman Ben van der Linden hield een toespraak waarin hij het belang van de jaarlijkse dodenherdenking onderstreepte. En benadrukte dat we daar niet zomaar mee moeten stoppen. ‘Een spreuk uit de oude Joodse traditie zegt: Vergeten is ballingschap, herinneren een verlossing’, zo vertelde Ben van der Linden. ‘Wie zijn verleden vergeet, ook het collectieve verleden van een gemeenschap, van een volk, geeft nieuwe kansen aan de latente dreiging van overheersing van de ene mens over de andere. Wie verhalen van bevrijding herinnert, gedenkt en viert, houdt de geest levend en de aandacht scherp op alles wat de mens knecht en beschadigd. Vrijheid is een voortdurend “werk in uitvoering”.’

waarin hij inging op de grote betekenis van

Op een klein perceel waar oorlogsslachtoffers begraven zijn ligt een gedenksteen waaromheen de aanwezigen zich scharen. Alvorens aangevangen werd met de kranslegging hield de heer Halff, Consul-Generaal der Nederlanden te Hamburg een rede

het hedendaagse herdenken.

Na de toespraak van raadsman Ben van der Linden vond de kranslegging plaats. Generaal de Jonge legde namens 41 Mechanische Brigade de eerste krans. Na hem was de commandant van de Brigade Koninklijke Marechaussee Seedorf, kapitein Langes aan de beurt om namens zijn brigade een krans te leggen. Twee afgevaardigden van de Nederlandse Traditievereniging legden de derde en laatste krans in naam van de Nederlandse gemeenschap in Bergen. Na deze plechtigheid werden de burgers als eerst verzocht om in defilé langs het monument met de kransen terug te lopen naar de ontvangstlocatie.



11

V.O.C. GOLFDAG Maandag 4 september 2006 Locatie

Prijsuitreiking en diner

De V.O.C. Golfdag zal dit jaar plaatsvinden op de schitterende en uitdagende baan van Golf Club Anderstein, Woudenbergseweg 13a, 3953 ME Maarsbergen, tel. 0343-431330. (route: A12 Utrecht-Arnhem afrit 22 Maarsbergen, linksaf richting Woudenberg, na spoorwegovergang 2e weg links golf).

Na de wedstrijd vindt tijdens de borrel om +/- 18.30 uur de prijsuitreiking plaats. De bestemming van de baten van deze wedstrijd gaan naar een goed Cavalerie doel! Hierna is er in het uitstekende restaurant van het clubhuis een gezamenlijk diner.

Inschrijfgeld per persoon

Deelname staat open voor alle leden van de V.O.C., hun partners en voor begunstigers uit Cavaleriekring in het bezit van een geldig NGF Handicap- of Golfvaardigheidsbewijs.

Deelname golfwedstrijd en diner € 70,Alleen deelname golfwedstrijd € 45,Alleen diner € 30,(Deelnemers die de leeftijd van 26 jaar nog niet bereikt hebben betalen gereduceerd tarief. Alleen wedstrijd € 35,-

Spelvorm

Betaling dient als inschrijving

De wedstrijd is 18 holes stableford in de categorieën dames en heren. Maximale handicap is 36 (bij de wedstrijd verrekening), maximum aantal deelnemers is 48.

Het inschrijfgeld dient voor 26 augustus a.s. op bankrekening 63.04.68.915 t.n.v. Cavaleriegolf te Zeist te zijn overgemaakt. In verband met de indeling van de startlijst dient u bij de overmaking uitdrukkelijk te vermelden: Naam (de heer en/of mevrouw), Handicap(s), en Regiment A, B, O of S. U wordt dringend verzocht zo vroeg mogelijk aan te melden via de agenda op de website www.voc-cavalerie.nl Bij annulering na 1 september a.s. kan helaas geen restitutie van het inschrijfgeld plaatsvinden.

Deelnemers

Starttijd De Golfclub heeft exclusief starttijd voor ons gereserveerd vanaf 12.00 uur. U dient zich een half uur voor uw starttijd bij de wedstrijdtafel te melden. Na betaling ontvangt u een aantal dagen voor de wedstrijd een startlijst met starttijd en flightindeling.

Cava l e r i e o f f i c i e r s da s s e n VAN SYTZAMA • PRINS VAN ORANJE • PRINS ALEXANDER • BOREEL

F.G. VAN DEN HEUVEL LATE VOGELS 1882 TOURNOOIVELD

DEN HAAG

Telefoon: (070) 346 08 87 • Fax: (070) 362 84 40 • E-mail: [email protected]

12



Nieuws over het Militair Ruiterbewijs maart 2006 Met ingang van 1 juli 2006 zullen enkele regels ten aanzien van het Militair Ruiterbewijs (MRb), het Militair Ruiterbewijs in Zilver (MRbZ) en het Militair Ruiterbewijs in Goud (MRbG) veranderen. Samengevat gaat het onder meer om de volgende wijzigingen: - aan het theorieonderdeel voor MRb zal een militair gedeelte worden toegevoegd, dat voor het eerst zal worden afgenomen op het MRb-examen op 30 september 2006 in Houten; - de MRb-theorie en de MRb-rijproef zullen maximaal 2 jaar geldig blijven als examenonderdeel om het MRb te behalen; - de MRbZ-Caprilliproef zal op enkele punten gewijzigd worden; - MRbZ en MRbG kunnen alleen verworven worden indien de ruiter óók MRb heeft behaald; - voor het behalen van MRbZ door tijdens de Militair Ruiterkampioen-schappen (MRK) Dressuur of Springen (al dan niet in handicap) Militair Ruiterkampioen of Winnaar Zwaarste Wedstrijd te worden zal minimaal respectievelijk niveau L1 of L vereist zijn, en dient de ruiter te zijn uitgekomen in een klasse niet lager dan die waarin deze volgens het KNHS-reglement startgerechtigd is; - voor het behalen van MRbG door tijdens de MRK Samengestelde Wedstrijd (al dan niet in handicap) Militair Ruiterkampioen of Winnaar Zwaarste Wedstrijd te worden zal minimaal niveau L vereist zijn, en dient de ruiter te zijn uitgekomen in een klasse niet lager dan die waarin deze volgens het KNHS-reglement startgerechtigd is; - waar van toepassing zullen de handicapregels van de KNHS worden gevolgd; - voor het behalen van MRbG door de MRK Samengestelde Wedstrijd driemaal uit te rijden wordt vereist dat dit steeds in de zwaarst uitgeschreven klasse gebeurd moet zijn; - aanvragen voor MRbZ of MRbG op basis van prestaties bij MRKs in het verleden zullen schriftelijk moeten worden ingediend uiterlijk drie jaar na de (laatste voor de aanvraag) relevante prestatie; - een ruiter die naast MRb ook MRbZ of MRbG heeft verworven draagt alleen het vaardigheidsembleem van respectievelijk MRbZ of MRbG. Deze aanvullende regels zullen nog niet van toepassing zijn op de volgende gelegenheden om MRb, MRbZ of MRbG te behalen:

Militair Ruiterbewijs - 2 april 2006: MRb-examen in Seedorf - 9 april 2006: MRb-examen in Rotterdam - 28 mei 2006: MRb-examen in Hardenberg

Militair Ruiterbewijs in Zilver -

2 april 2006: MRbZ- Caprilliproef in Seedorf 28 mei 2006: MRbZ-Caprilliproef in Hardenberg 2 juni 2006: MRK Springen in Amersfoort 2 juni 2006: MRK Dressuur in Amersfoort 23 juni 2006: MRK Samengestelde Wedstrijd in Maarsbergen

Militair Ruiterbewijs in Goud - 23 juni 2006: MRK Samengestelde Wedstrijd in Maarsbergen. MRb-examens staan open voor ruiters uit alle krijgsmachtonderdelen. Ga naar www.militairruiterbewijs.nl om je in te schrijven voor een MRb-examen. Kol G.E. Wassenaar, Stalmeester van HM de Koningin, behaalde de eisen voor MRb, MRbZ èn MRbG Het aantal beroepsmilitairen met een Militair Ruiterbewijs, een Militair Ruiterbewijs in Zilver of een Militair Ruiterbewijs in Goud boven de 50 uitgekomen. De score werd verhoogd door Kapitein-luitenant-ter-zee J.C.M. van der Meulen (Adjudant van H.M. de Koningin), Cadet-sergeant J. Landman en Cadet-korporaal S.J.C.M. Wildenberg (voorzitter van de Cadetten Rij- en Voltigevereniging ‘Sint-Joris’), die voor het Militair Ruiterbewijs slaagden. Verder slaagden de volgende acht ruiters voor de Caprilliproef van het Militair Ruiterbewijs in Zilver: Lkol A.T.J.M. Wildenberg, Maj P.M.G. Lukken, Maj M.H.M. van de Watering, Elnt M.J. Wenker, Oud Res Kpl A.C. van Stek, Cdt-Kpl S.J.C.M. Wildenberg, Res Huz1 drs G. Kampman en Oud Res Huz H.H. Eising. Het examen werd verreden op Manege Hoogenweg in Hardenberg en onder de uitmuntende leiding van AOOI R. van Bladeren georganiseerd door de Militaire Ruitersportvereniging ‘Te Paard!’, Regio Noord-Oost. In totaal werden 17 proeven verreden, waarvan 14 door actief dienende beroepsmilitairen. Door de uitslag groeit het percentage beroepsmilitairen naar 50% uit een totaal van meer dan 100 militairen met een Militair Ruiterbewijs, een Militair Ruiterbewijs in Zilver of een Militair Ruiterbewijs in Goud. Luitenant-generaal A.J.G.M. Blomjous, Chef Militaire Huis en Adjudant-generaal van H.M. de Koningin: ‘Inmiddels hebben drie Adjudanten van H.M. de Koningin het Militair Ruiterbewijs behaald. De Stalmeester heeft bovendien het Militair Ruiterbewijs in Goud behaald. Wij zijn hier reuze trots op! De recente groei van het aantal beroepsmilitairen met een Militair Ruiterbewijs en met name ook de deelname vandaag door cadetten van de Nederlandse Defensie Academie is fantastisch. Voor bereden diensten ten behoeve van bijvoorbeeld Prinsjesdag is het cruciaal dat meer beroepsmilitairen goed leren paardrijden. Ik wil graag iedere militair die kan of wil leren paardrijden enthousiasmeren om deel te nemen aan het Militair Ruiterbewijs.’ Het eerstvolgende examen van het Militair Ruiterbewijs wordt georganiseerd in samenwerking met het Bereden Escorte Koninklijke Marechaussee op 30 september 2006 in Houten. De examens staan open voor actief dienende en voormalige beroeps- en reservemilitairen uit alle krijgsmachtonderdelen.

13



Groeten uit Soedan Door: Maj J. de Jong

B e s t e c o l l e g a ’s , e v e n e e n g r o e t v a n u i t A f r i k a . S i n d s 4 m a a r t j l b e n i k t i j d e l i j k v o o r d e d u u r v a n 5/6 maanden werkzaam in Afrika voor de United Nations Mission in Sudan 1(NL)det UNMIS en wel in Khartoem de hoofdstad van Soedan. Honger, vluchtelingen, volkerenmoord, afpersing zijn allemaal kenmerken die min of meer gelinkt zijn aan het land Soedan. Ongetwijfeld zal datgene wat zich hier afspeelt niet geheel aan de aandacht zijn ontsnapt, dus beperk ik mij tot de hoofdlijnen. Soedan is zo groot als geheel WestEuropa en verdeeld in diverse provincies (± 20) die qua oppervlak aardig met NL/BE kunnen wedijveren. Het inwonertal wordt geschat op dertig miljoen maar ik kan er één of twee miljoen naast zitten. Het conflict dat zich afspeelt heeft wortels die al stammen uit de negentiende eeuw. Aan het begin van deze eeuw bereikten Arabisch-Islamitische invloeden Soedan vanuit het Midden Oosten. Deze opmars werd gestuit aan het einde van de negentiende eeuw bij Khartoem. Vooral namen als Gordon en Kitchener liggen gevoelig. Het werd een Britse kolonie tot de onafhankelijkheid in 1956. Vanaf dat moment brak er een burgeroorlog uit die als een afscheidingsoorlog kan worden beschouwd tussen Noord en Zuid. Met name op cultureel-religieus gebied bestaat er een groot verschil. Het Noorden is voornamelijk ArabischIslamitisch georienteerd en het Zuiden – Christelijk-Animistisch. Het Noorden wilde haar “zienswijze” aan het Zuiden opleggen wat leidde tot vele (bloedige) ongeregeldheden. Stel je voor dat iemand uit Noord-Holland zou bepalen wat er in Friesland zou moeten gebeuren. Eind 2004 komt een “comprehensive peace agreement”(CPA) tot stand en kan de UN met “onze” Jan Pronk als Special Representative een missie opstarten met behulp van personeel uit de Standing High Readiness

14

Brigade (SHIRBRIG), standplaats Kopenhagen. Dit opstarten bestaat uit het uitwerken van de uitgangspunten van dit CPA. Bijvoorbeeld: troepenreducties, samenwerking, politieke zelfstandigheid; maar ook om eigen troepen te ontplooien en op te werken. De situatie lijkt onder controle en wordt door een kleine 10.000 man sterke troepenmacht bewaakt. Deze zijn hoofdzakelijk in het zuidelijk deel verspreid. De troepen leverende landen zijn o.a. India, Kenia, Bangladesh, Pakistan, Zambia en Egypte. Deze eerder genoemde landen leveren daarnaast een aandeel door het sturen van waarnemers (UNMO’s) en stafofficieren (SO). Ook Westerse landen dragen een steenje bij. Er zijn nu bijna 750 UNMO waarnemers werkzaam, waaronder 7 NL militairen. Dit aantal wordt binnenkort uitgebreid naar 15. Aan Stafofficieren zijn er 153 waarvan twee -loggies: Kap Hazes RNAF, als Airops werkzaam in Juba en ondergetekende SO JLOC Plans in Khartoem. Ook Darfur, een provincie van Soedan in het westen en grenzend aan Tsjaad/Libië, baart zorgen door voortdurende

onlusten. Darfur probeert door de ontstane omstandigheden ook op eigen benen te staan en wil mee profiteren van de voorziene uitkomsten van de onderhandelingen tussen Noord en Zuid. De (Noordelijke) centrale regering is echter een andere mening toegedaan en de interne strijd doet deze provincie geen goed. Darfur valt tot op heden wel onder de paraplu van de UN maar niet onder de missie van UNMIS en kent een eigen missie opgezet door de Afrikaanse Unie (AMIS). Wel zijn er bureaus door de UN aanwezig die “meer” dan een oogje in het zeil houden en wordt er dagelijks in de morningbriefing HQ Khartoum aandacht besteed aan de ontwikkelingen in deze provincie. Honderdduizenden zijn op de vlucht geslagen en thans ondergebracht in vluchtelingenkampen zowel in Darfur als ook over de grens met Tsjaad. Een consolidatie van de situatie hangt in de lucht en inmiddels is er een akkoord bereikt in Abuja (Nigeria). De situatie blijft echter “tense” en er zijn velen noodruftig om over de kansen voor het kunnen opbouwen van een toekomst voorlopig maar even te zwijgen.

Mijn werk in een Joint Logistic Center (JLOC) vanuit het hoofdkwartier in Khartoem omvat het plannen, bewaken en begeleiden van het logistieke proces van UNMIS vanaf de ontplooiing van de troepen, tot het bouwen van kampen en het bevoorraden. Gelukkig ben ik niet de enige, maar werk ik binnen een team van 16 mensen, zowel national staff als international staff, zowel civiel als militair met diverse achtergronden en kennis (al uitdagend genoeg). Een enorm grote missie die mede door de afstanden en (omloop)tijden logistiek beslist uitdagend is. Logistieke middelen moeten grotendeels van buiten Soedan komen; even om de hoek wat bij de Gamma of de Martkauf halen is er niet bij. Dit geldt voor bijvoorbeeld autobanden, voeding, etc. UN heeft daarom naast het gebruik van een zeehaven Port Soedan ook de beschikking over een Logistic Base in El Obeid waar alle goederen zowel van de troop contributing countries (TCC) als eigen aanvoer eerst wordt verzameld ( ingevlogen), geregistreerd en daarna wordt verspreid. Het verspreiden gebeurt met de luchtvloot van de UN of in konvooi verband over de weg. Vervoer over water is ook een optie, afhankelijk van de waterstand en daarnaast is er een spoorlijn (smalspoor en breedspoor- echt iets voor liefhebbers van het merk Märklin) die gedeeltelijk gebruikt kan worden. Voor beheerders en transporteurs is dit een enorme klus. Ongeveer vergelijkbaar met het afbouwen, tellen, gereedstellen en verhuizen van de onderdelen van de 41 brigade naar elders.

antwoording. Ik had nog wel zo’n hekel aan sommige controllers en het materieelbeheer nieuwe stijl; beste mensen dit is nog een graadje erger. Ik hang daarboven als plans en probeer met “tasking” en “pushing” de trein te laten rijden, op tijd de wissels om te zetten, in plaats van te laten ontsporen. De uitdaging is in deze de touwtjes aan elkaar vastknopen en weten wat er op welk moment gebeurt. Uitdagingen genoeg, zeker gezien het grote aantal korte termijn wijzigingen. Mijn conclusie na twee maanden is vooral niet achterom kijken naar wat had moeten worden gedaan, maar vooruitkijken en desnoods opnieuw beginnen. Om mijn werk goed in te kunnen schatten en mijn situation awareness te vergroten heb ik al een aantal reizen mogen maken. Indrukwekkend om al vliegend de Nijl onder je langs te zien stromen en droge rivierbeddingen als aderen te zien liggen wachten, smachtend naar de eerste regen. Regen die in het Zuiden vanaf april (regenperiode 3 maanden) de zaak af en toe flink laat overstromen en onder water zet en pas later in juli/augustus in het Noorden arriveert. Regen die de toegankelijkheid in het gebied, vooral in het Zuiden, ernstig beperkt en het

vervoer via de weg (bijna) onmogelijk maakt. De mensen die ik mocht ontmoeten, zijn vreselijk aardig en met name the kids. Ik heb mij nog geen moment onveilig gevoeld. Er is een groot verschil tussen rijk en arm, bijna vanzelfsprekend zou je zeggen, zij die het geld hebben “krijgen” alleen maar meer en kunnen profiteren van de niet stop te zetten economische ontwikkelingen en er zijn geen melkertbanen. In Khartoem is nieuwbouw booming business en verrijzen al verscheidene appartementen, terwijl daartussen de vluchtelingen hun heil moeten zoeken met karton en jute onder primitieve omstandigheden. Bij dat alles leer je je eigen Nederland wel weer waarderen en relativeer je de dagelijkse NL soap onderwerpen. Khartoem is best wel een moderne stad; buiten Khartoem staat de tijd stil en zeker als je dieper het gebied in gaat. Een gigantisch land, warm zeg maar rustig gewoon heet. De temperaturen bereiken gemakkelijk 40-50+ graden overdag in het noorden en geen frisse zeewind die zorgt voor een beetje verkoeling, maar een constante fohn op standje drie (van een goed A-merk). Het is een droge constante hete adem, dit in tegenstelling tot het zuiden waar het iets koeler is maar dat

Het land Soedan en met name het UNMIS gedeelte, is verdeeld in 6 sectoren waarin de Deskofficers (DO)van JLOC werkzaam zijn. Zij onderhouden de kontakten met de lokale UN autoriteiten met als voornaamste aanspreekpunt de Regional Administration Officer(RAO). Eén ding is mij namelijk wel duidelijk geworden en dat is het belang van een goede financiële ver-

 15

Vervolg van pagina 15 een hogere luchtvochtigheid kent, te vergelijken met het krijgen van een warm servet bij de Chinees na afloop van een etentje. Met een vast ritme van zonopkomst tot zonsondergang. ’sAvonds om 19.30 uur gaat het licht uit om s’ochtends om 06.00 uur weer op te gaan en ik verzeker u het is geen spaarlamp. Ziektes: noem alle ziektes die er zijn en je vindt ze hier. Word je in Khartoem, als je niet oppast, van de sokken gereden door het gemotoriseerde verkeer, met veel Japanse merken, zo regeert buiten de stad de ezelkar en in de provinciehoofdsteden de fiets. Aan keuze van voedsel in Khartoem geen gebrek, met een beetje zoeken kom je wel een potje Nutella tegen en peanutbutter. Daarbuiten is het schaars goed en is de keuze van ander voedsel seizoens gebonden en beperkt. Fruit kun je in de hoofdstad en daarbuiten wel krijgen, maar zal niet voor iedereen betaalbaar zijn – zoals zovele andere zaken. Gelukkig stuurt het “thuisfront” mij de “echte” koffie op en andere “luxe” artikelen, zoals koeken van Snelle Jelle die het leven hier voor mij extra veraangenamen. Idem word ik

door de collega’s uit Seedorf en uit Ermelo niet vergeten. Ik ben dan welliswaar geen verkenner maar als cavalerist wil je natuurlijk wel wat meer zien dan de geijkte routes en het is zeker niet altijd dienst wat de klok slaat. Op een van mijn tochtjes in Khartoem ontdekte ik een prachtige Koptische kerk en tot mijn grote verbazing zag ik op de muur een prachtige afbeelding van een St Joris.

Onmiddelijk heb ik daar een plaatje van gemaakt – ik zag verder een aantal mannenportretten waarvan ik dacht dat ze Sytzama trekken vertoonden, (had ook Boreel kunnen zijn). Echter, bij eerdere studies heb ik nog nimmer mannen met zulke baarden aangetroffen, maar wie weet: en DNA onderzoek doet tegenwoordig wonderen. Het zilver van de kerk was goed opgeborgen dus ik kon niet checken of zij ook in het bezit waren van “indrinkbekers”. Wie weet mag ik bij een volgend bezoek deze schatten wel bekijken en zal ik u misschien wat meer kunnen vertellen over mogelijk nieuwe aanknopingspunten betreffende de indrinkbeker RHvS. Ik denk dat ik het hierbij moet laten. Ik vond het leuk om jullie te laten weten, hoe het mij hier vergaat. Voor een borrel hoeft u niet langs te komen, een colaatje daarentegen kan er wel vanaf. Napo 625 3509VP UTRECHT



16

Verslag AV 15 april 2006

Op 15 april j.l. kwamen vele VOC leden van heinde en verre naar de goede oude bakermat van velen, Amersfoort, voor een feestelijke dag rond de ALV der vereniging. In het stemmig gelegen en stijlvolle gebouw van Sociëteit Amicitia, vele jaren geleid door VOC lid lkol bd Jaap Eleveld, verzamelden allen zich, velen met echtgenote. Na de eerste goede verhalen, begroetingen en door kol bd Cees Kuypers aangevoerde Oud Kampen sigaren was het alras tijd om de dames uit te zwaaien voor een vermakelijk programma in de voor ons allen zo bekende binnenstad. De heren schoven aan en na een geengageerde vergadering met een aantal heugelijke besluiten (zie verder in deze editie voor het vergaderverslag) werd er afgemarcheerd naar het restaurant Pallas Athene voor een eenvoudige doch voedzame maaltijd.

De organisatoren, Cees Kuypers, Jan Daan Meyer en Teun Jordaan hadden zich kordaat gekweten van hun taken en het middagprogramma verliep ondanks de rijkbesprenkelde dis vlekkeloos. In twee groepen opgesplitst werd er kennisgenomen van de Amersfoorter historie in Museum Flehite -iets dat velen in hun langjarige verblijf in deze aloud garnizoenstad toch vaak over het hoofd gezien hadden- en een pittoreske rondvaart door het uitgebreide grachtensysteem van de stad. Hoewel er alom ontevredenheid heerste over de gapende leegte die het slopen der Koning Willem III kazerne had achtergelaten en bovenal over de beperkte schootsvelden, had men recentelijk op het VOC Symposium voldoende kennis genomen van urban warfare om naast de historische en culinaire waarden, ook de militaire aspecten van deze (na vorig jaar op het IJsselmeer) wel érg nautische rondgang voor paardenvolk.

 17

Al deze kennis en watertochten maakten dorstig, dus na afloop vertrok het gezelschap in een lichte galop naar Amicitia waar de bar tot in de kleine uurtjes open diende te blijven om de heren en hunne eega’s te laven. Volgend jaar overweegt het VOC Bestuur om enkele veranderingen in de programmering van de ALV en het flankerende programma aan te brengen, en zal U allen daar tijdig over informeren. Op dit moment gaan echter vooral woorden van dank uit naar de organisatoren, die met een stevige fles whisky bedankt werden voor hun wederom voortreffelijke zorgen. Notulen op website, eventueel hardcopy opvraagbaar via secretaris



De Cavalerie op het slagveld Door: Drs. H.M.C. van Overbeek, Medewerker Museum Nederlandse Cavalerie

Afbeelding cavalerie Veel kunstenaars hebben charges van de cavalerie afgebeeld. Bij het kijken naar zo’n schilderij krijgt men bewondering voor de krijgshaftige actie, maar ook huiver voor het geweld van mannen en paarden. Veelal worden de laatste momenten van de charge afgebeeld en de mêlee, het gevecht met blanke wapens dat op de aanval volgt. Velen beseffen niet meer hoeveel tactische kennis en oefening achter zo’n aanval schuil gingen.

Aanval De hoofdzaken bij aanval van de cavalerie waren verrassing, snelheid van beweging en de onstuimige hevigheid van de schok (confrontatie met het vijandelijke leger). Cavalerieofficieren en onderofficieren kenden uiteraard de tactieken, formaties en bewegingen. De cavaleristen werden voor de uitvoering eindeloos gedrild. Het herstellen van fouten was met een grote groep ruiters nagenoeg ondoenlijk. Dit was slechts één kant van de zaak. Paarden kennen in het gebruik beperkingen. Een paard wordt moe. Bovendien blijft het een kuddedier en ondanks alle gewenning aan bewegingen en geluiden, tot vluchten geneigd. Wat met een paard kan worden gedaan is afhankelijk van africhting en training, maar ook van de rijkunst van de ruiters. Alle formaties en bewegingen zijn op dit gegeven afgestemd.

Snel De cavalerie was eeuwen lang het snelste wapen van het leger. Het cavaleriepaard was door zijn snelheid, kracht en gewicht eenvoudig in staat om alles omver te lopen. Met hun paarden waren cavaleristen in staat een verrassend snelle aanval, uitlopend op een heftige en onstuimige schok waar te maken.

Aanvoerder Het facet van de verrassing lag vooral in de bekwaamheid van de cavalerieaanvoerder en in mogelijkheden in het gevechtsterrein. Niet zelden bood een verkeerde manoeuvre van de vijand een kans, die uiteraard door de aanvoerder moest worden opgemerkt en onmiddellijk benut. Het was dus van belang dat de aanvoerder zich op een plaats bevond vanwaar hij het slagveld kon overzien. Op grond van waarneming, en de bedoelingen van zijn opperbevelhebber kennende, moest hij gunstige omstandigheden van te voren voelen en enigermate zien aankomen. Als hij wachtte op een duidelijk gunstige gelegenheid was het vaak al te laat. De cavalerieaanvoerder kreeg meestal een zekere vrijheid te anticiperen, dat wil zeggen met zijn eenheid dicht bij de vijand te komen in een goede aanvalspositie. Hoe kleiner de afstand, hoe minder de paarden vermoeid waren en hoe

minder men last had van vijandelijk vuur. Veelal kwam de cavalerie eerst tegen het einde van de veldslag in actie en bracht dan de beslissing. “De geest des aanvoerders gaat tot den laatste ruiter over. Waar de kavalerie niets uitgevoerd heeft, ligt, van tien keren, de schuld negen maal aan den aanvoerder. Een bekwaam kavalerie-generaal is een even zoo aangenaam als zeldzaam verschijnsel, en elke armée, die zoo een mist, beklagenswaardig” (Von Decker, 1831). Rooseboom schrijft dat geen troep zo moeilijk aan te voeren is als de cavalerie. “De eischen, waaraan een goed cavalerie-aanvoerder moet voldoen, zijn zoo groot, dat men kan beweren, dat de noodige eigenschappen hem enigermate aangeboren moeten zijn”.

Wijze van aanvallen De cavalerie viel veelal aan in linie. Een linie bestond uit twee gelederen van naast elkaar rijdende ruiters. Bij een grote aanval werd in twee linies gereden. De tweede linie volgde de eerste op korte afstand. Paarden in het eerste gelid, die de vijand goed konden zien probeerden niet zelden de gang te vertragen, uit het gelid te komen en te keren. De paarden van het tweede gelid stuwden de paarden van het eerste gelid op. Er is niets wat een paard tot een grotere snelheid aanzet, dan wanneer het door een ander paard wordt gevolgd. Toch moest de tweede linie steeds rekening houden met uitgebroken paarden, die hun ruiter hadden afgeworpen of waarvan de ruiter was gesneuveld. Ook vond de tweede linie ruiters die hun paard niet meer meester waren op zijn weg. Algemeen was de opvatting, dat de gelederen goed gesloten moesten zijn; men reed knie aan knie. Een gesloten gelid ging wel ten koste van de snelheid. De cavalerieaanvoerder kon een keuze maken. Een open gelid kon slechts met heel goede ruiters worden gereden. Er mochten geen openingen ontstaan, en er mocht zeker geen golvende linie ontstaan. Een golvende linie werd als “half geslagen” beschouwd. Het wijzigen van de richting was een moeilijke zaak. Het kon alleen als er nog in draf werd

19

gereden. Een cavalerieaanval werd in principe nooit gereden zonder een reserve achter de hand. Veel cavalerieaanvallen werden een succes door op het juiste tijdstip de reserve in te zetten. Een cavalerieaanval werd ongeveer over de volgende afstanden en in de genoemde tempi gereden: - 600 à 700 meter in draf; - 600 à 700 meter in galop; - 80 à 100 meter in rengalop. De vijand werd dus in de hoogste snelheid bereikt. Dat was het belangrijkste punt. De gehele aanval in genoemde drie fasen werd binnen vijf minuten gereden. De cavalerie moest bezield en doordrongen zijn van haar onweerstaanbaar geweld. “Buigen of barsten!, dit is de leuze van de kavalerie” (Von Decker).

weinig leiding te geven, maar bij het verzamelen, opnieuw aanvallen of achtervolgen des te meer. Officieren moesten overzicht houden en kunnen ingrijpen zodra weer greep op het geheel kon worden gekregen. Het moment van de schok en het daaropvolgende gevecht was de meest kwetsbare situatie voor de cavalerie. Vriend en vijand verkeerden korte tijd in wanorde. Zo spoedig mogelijk moest worden verzameld. Het verzamelen moest de cavalerist een tweede natuur zijn. Het was daarbij van groot belang, dat hij zijn paard meester bleef; de afdelingen moesten in beweging blijven, want dan ging dat beter. De cavalerieaanvoerder en zijn officieren vervulden bij het “herzamelen” een cruciale rol. Het was vooral de taak van de onderofficieren daarbij de discipline te handhaven.

Inleiding van de aanval Voor aanvallen op infanterie, artillerie en cavalerie bestonden verschillende technieken. Het aanvallen van infanterie was het moeilijkst. Een cavalerieaanval had de meeste kans van slagen als de tegenstander in beweging was of in wanorde verkeerde. Een aanval moest vaak met een artilleriebeschieting worden ingeleid. De bereden artillerie was daarvoor bij uitstek geschikt. Dit wapen kon in galop naar voren komen, stelling nemen, vuur uitbrengen en op deze manier ook voor verrassing zorgen. Deze werd door de cavalerie dan uitgebuit.

Literatuur Bij de cavalerie waren, in vergelijking met andere wapenen, de bewegingen het snelst, de handelingen het kortst op elkaar volgend en de omstandigheden dringender. De cavalerieaanvoerder had dus niet veel tijd om commando’s te overwegen en te geven. Hij moest het zien! Frederik de Grote bijvoorbeeld stond nooit toe dat officieren van andere wapenen naar de cavalerie werden overgeplaatst. Een cavalerietacticus moest zijn opleiding al in zijn vroege jeugd beginnen. “Jeugd en frischheid zijn karakteristieke teekenen van de kavalerie, en een zelfde stempel moet ook haar Taktiek dragen” (Graf von Bismark).

1. W. Rooseboom, Kapitein van den Generalen staf. Het Hedendaagsche Gevecht. Gevechtsvormen der Infanterie, Cavalerie, Artillerie. Tweede deel. ’s-Gravenhage: Gebroeders Van Cleef; 1880. 2. C. von Decker. Uit het Hoogduitsch vertaald door L. Baron van Boecop, Kapitein der infanterie bij de Koninklijke Militaire Akademie, Ridder M.W.O. Taktiek der drie wapens: Infanterie, Kavalerie en Artillerie op zich-zelve en verbonden, in de geest der Nieuwere Krijgsvoering. ’s-Gravenhage en Amsterdam: Gebroeders Van Cleef; 1831.

Slagveld De eerder genoemde afstanden waarover een cavalerieaanval werd gereden lijken wel heel erg kort, maar de slagvelden waren niet zo groot. De slag, afgezien van voorhoede gevechten, speelde zich af op enkele vierkante kilometers. Een grote veldslag zoals die bij Waterloo werd uitgevochten op negen à tien vierkante kilometer. De opstellingen van de legers waren slechts anderhalf tot twee kilometer van elkaar verwijderd.

Leiding Tijdens de aanvallen hoorden de officieren aan het hoofd van hun troep te rijden. “Voor het front is de officier aanvoerder, in het front medevechter” (Graf von Bismark). De officieren bleven buiten de mêlee. In het gevecht viel

20



Defilé in Zeven:

Laatste zichtbare contact met Zevense bevolking Ze marcheerden nog een keer door de straten van Zeven: de militairen van 41 Gemechaniseerde Brigade. Met opgeheven hoofd maar soms ook met een brok in hun keel, namen ze afscheid van de Zevense bevolking. Hieronder volgt een fotoimpressie van hen die Zeven verlaten gaan. Als eerste komen kolonel Bas van Hoof en adjudant Johan Breukelman de brigade aanmelden bij brigadegeneraal Harm de Jonge. Deze staat samen met de burgemeesters Zeven en de aangrenzende gemeenten op een podium voor het Rathaus in Zeven. Nadat de brigade is aangemeld, kunnen de eerste eenheden voorbij marcheren. Allereerst komt dan de regimentsfanfare ‘Garde Grenadiers en Jagers’ die het defilé muzikaal ondersteunt. Nadat zij hun plekje hebben ingenomen tegenover het podium komen dan de militairen eenheidsgewijs de Bäckerstrasse ingelopen. Achtereenvolgens kunnen de toeschouwers kijken naar 41 Stafstafcompagnie, 103 Grondgebonden Verkenningseskadron, 42 Bataljon Limburgse Jagers, 41 Pantsergeniecompagnie zwaar, 41 Herstelcompagnie, 41 GNK, 41 Afdeling Veldartillerie en 101 Tankbataljon. De meeste militairen hadden van tevoren van Zevense schoolkinderen een roos gekregen. Hieronder kunt u de cavalerie eenheden nog een keer in volle glorie aanschouwen. Het zal de laatste keer zijn dat ze door de straten van Zeven liepen. Per eenheid kunt u kort hun wapenfeiten vanaf inlijving bij de 41ste brigade tot nu lezen.

103 Grondgebonden verkenningseskadron 103 Grondgebonden verkenningseskadron onder leiding van Majoor Bos. Tot december 2005 heette deze eenheid nog 41 Brigade Verkennings Eskadron. Dit eskadron is in 1999 voortgekomen uit 103 Verkenningsbataljon, dat sinds de oprichting van de kazerne Seedorf hier was gestationeerd. Het eskadron zet de tradities van 41 Zelfstandige Verkenningseskadron (41 ZVE) voort, waarvan in 1948 de grondslag werd gelegd, en draagt nog steeds vol trots de Indiaan als embleem. Belangrijke uitzendingen waaraan het eskadron heeft deelgenomen zijn: SFOR-11, van november 2001 tot mei 2002 in Bosnië en SFOR-16 van mei 2004 tot november 2004 in Bosnië. 103 Grondgebonden verkenningseskadron zal in juni 2006 terugkeren naar Nederland en is een onderdeel van 103

ISTAR-Bataljon. Het eskadron zal in de komende twee jaren gedeeltelijk naar Afghanistan uitgezonden worden.

101 Tankbataljon-Regiment Huzaren Prins Alexander 101 Tankbataljon-Regiment Huzaren Prins Alexander. Dit bataljon, ontstaan in 1957, is op 01 juli 1999 met zijn Leopard 2A5 tanks van Soesterberg naar Seedorf verhuisd. In de zomer van 2000 is het bataljon in het kader van SFOR 8 naar Bosnië-Herzegovina uitgezonden. In februari 2003 kreeg het bataljon als eerste Nederlandse eenheid de beschikking over de Leopard 2A6. Met dit pantservoertuig werkte een groot deel van de eenheid tijdens missie SFOR 15 (november 2003 - mei 2004), ook weer in BosniëHerzegovina. In hetzelfde tijdsbestek ging het Alfa-eskadron mee met SFIR 3 naar Irak. Daar trad dit eskadron, verdeeld over de compagnieën, op als infanteriepelotons. Daarnaast keerde deze groep in 2005 terug naar Irak met als taak het leveren van force-protection voor de vertrekkende Nederlandse militairen. Het bataljon had tijdens zijn verblijf in Duitsland een partnerschap met 334 Panzerlehrbataillon uit Celle. Op de foto ziet u eerst het Staf staf- verzorgingseskadron, dat als Staf stafcompagnie 45 Pantser infanteriebataljon wordt geplaatst in Ermelo. De tweede eenheid is het Alfa eskadron dat als Charlie eskadron 11 Tankbataljon naar Oirschot verhuist. Als laatste volgt het Bravo eskadron welke als Charlie eskadron 42 Tankbataljon in Havelte neergestreken is. Met de opheffing van de Brigade is een einde aan het bestaan van 101 Pantserbataljon Regiment Huzaren Prins Alexander gekomen.



21

Dikhuiden PA S OP! Door: Maj C.W.B.J. Tempelaars, Smi M.J.A. Walravens.

Korte historie De (pantser) infanterie is sinds langere tijd uitgerust met de DRAGON en de AT-4 als draagbaar anti tank wapen voor de (zeer) korte afstand. Omdat het einde van de technische levensduur van de DRAGON in zicht was, werd het project Short Range Anti Tank (SRAT) gestart in 1996. Het project voorzag in een behoefte voor (pantser) infanterieverkenningseenheden en de Korps CommandoTroepen. Marine en Luchtmacht onderkenden op dat moment geen behoefte. De voorstudiefase leverde in oktober 1997vijf kandidaten op: de Predator van Lockheed-Martin (US), MBT/LAW van Bofors(Zweden), Panzerfaust van Dynamit Nobel (Duitsland), Alcotan van Instalaza (Spanje) en de Eryx (Frankrijk). Deze laatste was te zwaar en te duur en viel af. De kandidaten werden verder bestudeerd in het jaar 2000. Ook werd de behoeftestelling van het Korps Mariniers opgenomen terwijl de behoefte van het KCT verviel. De gehouden studie stond ook in het teken van de vergelijking tussen “Overflying Top Attack” -wapens (OTA-wapens: Predator en MBT/LAW) en “direct attack” wapens (DA wapens: Panzerfaust en Alcotan). De OTA-wapens waren allen nog in ontwikkeling, en al snel werd duidelijk dat het een forse technische inspanning is om een raket zo te bouwen dat hij over een doel vliegt, deze detecteert wanneer hij er “recht boven zit” en vervolgens van boven aanvalt. Dit maakte de raketten duur en het feit dat deze wapens nog in ontwikkeling waren maakte bovendien de gewenste levertijd onzeker Tenslotte werd een ander fenomeen steeds belangrijker namelijk dat: Nederlandse troepen steeds vaker optreden in verstedelijkt gebied en te maken krijgen met tegenstanders die zich verschuilen in bunkers, gebouwen of veldversterkingen. Omdat het SRAT wapen tot op laag niveau (de groep) wordt ingedeeld is dit wapen bij uitstek geschikt om tegen

22

dit soort doelen in te zetten. En OTAwapens zijn daar niet of minder geschikt voor. Om al deze redenen viel de keuze daarom op het Direct Attack-principe en werd het project voortgezet met de kandidaten Panzerfaust-3 en Alcotan. Na goedkeuring van het C document schafte de KL in 2001 bij de Duitse kandidaat een aantal exemplaren aan van de Panzerfaust-3 (raketten van het type 3iT en afvuureenheden Pzf-3/Dynarange) en bij de Spaanse kandidaat werd de Alcotan-100 met de VOSEL afvuureenheid gekocht. Bij de beproevingen in 2001 en 2002 bleek dat de Duitse kandidaat de betere was. Midden 2002 waren de technische evaluatie, in de vorm van de beproevingen, en de commerciële evaluatie afgerond. Gedurende dat jaar was echter al duidelijk dat Defensie financieel krap zat. Met de defensiebegroting van Prinsjesdag viel het besluit dat het project SRAT werd geschrapt.

De herstart Omdat de operationele noodzaak, door het steeds ouder (en aantoonbaar slechter) worden van de DRAGON, steeds duidelijker werd, herstartte het project in januari 2004. Inmiddels had de minister aangekondigd dat de Defensieorganisatie weer fors zou wijzigen. Onder meer reduceerde de KL van 3 gemechaniseerde brigades naar 2. Dat hield in dat de behoeftestelling opnieuw bepaald moest worden. Bovendien was er steeds sprake van de SRAT zou instromen bij “gevechtseenheden” en dat de AT-4 zou doorschuiven naar “niet-gevechtseenheden”. Echter de voorraad AT-4 liet dat, mede door de vertraging in het project, inmiddels niet meer toe. Het

projectbudget had wel financiële ruimte om, naast de bekende behoefte aan SRAT-middelen, ook de AT-4 als VSRAT (Very Short Range) AT-wapen voor nabijbeveiliging en pantsernabijbestrijding, volledig te vervangen. Ook de Carl Gustav (nog in gebruik bij het het Korps Mariniers) kon geheel worden vervangen. De Spaanse kandidaat offreerde niet op de gewijzigde behoeftestelling en daarom viel in mei 2004 het besluit om met maar 1 kandidaat door te gaan: de Panzerfaust-3. Op dinsdag 2 november 2004 werd het contract met Dynamit Nobel Defence getekend. Bij het verschijnen van dit artikel zullen de eerste instructeurs opgeleid zijn. In 2006 en 2007 stroomt het wapensysteem vervolgens in bij alle eenheden. Op dit moment moeten ook nog drie soorten simulatoren worden aangepast (Klein Kaliber Wapen Simulator KKWsim, Tactical Indoor Simulator TACTIS en het Mobile Combat Training Centre MCTC).

Modulariteit De leverancier Dynamit Nobel bouwt al sinds 1960 de Panzerfaust 2 en daarna de “Lanze”, beide uitsluitend voor de Duitse Bundeswehr. Om met name het pantserniveau van de T 72 te kunnen bestrijden werd de Panzerfaust-3 (Pzf-3) ontwikkeld. Alle wapens van de Pzf-3 familie maken gebruik van dezelfde lanceerkoker. Dit is een eenvoudige holle buis, gemaakt van met glasfiber versterkt polyester. Het voortdrijvende deel (dat zich binnen de koker bevindt) is ook in alle gevallen hetzelfde. Dit voortdrijvende deel maakt gebruik van het zgn. “Davisgun principe”, aangevuld met een tegengewicht, bestaande uit ijzervijlsel of ijzerpoeder. De voortdrijvende lading bevindt zich in het midden van de koker, ingesloten tussen het projectiel en de tegengewicht. Bij afgaan van het schot vertrekt het projectiel naar voren en gaat het tegengewicht naar achteren waarna het tegengewicht onder invloed van de druk uiteenvalt en verspreid

wordt in de gevarenzone achter het wapen. Dit mechanisme maakt het wapen niet alleen terugstootloos maar verschaft bovendien de zgn. “confined space capability”. Dat houdt in dat de uitstoot aan de achterzijde (hitte, luchtdruk, verbrandingsgassen) zo gering is dat het wapen vanuit een besloten ruimte (minimaal 24 m3) kan worden afgevuurd, zonder gevaar voor de schutter. De gevechtskop bevindt zich buiten de lanceerkoker. Dit maakt het mogelijk om mogelijke nieuwe ontwikkelingen te integreren op de Pzf-3 munitie. Dynamit Nobel hanteert al jaren een eenvoudige afvuureenheid voor de Pzf3 familie. Deze bestaat uit een metalen handgreep (waarin pistoolgreep en trekkergroep) en een eenvoudige telescoopvizier. De rmunitie van de Panzerfaust familie wordt afgevuurd door ze aan de afvuureenheid te klikken. Nadat de raket is afgevuurd kun je de (dan lege) lanceerkoker weer van de afvuureenheid losklikken en weggooien. Om echter voldoende trefkans op grotere afstanden te bieden, volstond dit systeem niet meer. Ook het raken van bewegende doelen was moeilijk. Daarom werd, samen met de Noorse firma Simrad, de afvuureenheid Pzf3/Dynarange ontwikkeld. Deze bevat een laser afstandsmeter, een dynamische voorhoudshoekrekenaar, een ballistische rekenaar en een “head up display” (HUD). De schutter richt met zijn vizier op het doel, drukt een knop in en volgt het (bewegende) doel een paar seconden. Het apparaat meet de afstand tot het doel en de snelheid van het doel en de ballistische rekenaar berekent vervolgens het richtpunt. Zodra dit proces is voltooid krijgt de schutter een nieuw richtmerk in zijn optiek (HUD) geprojecteerd. Hij moet dan het nieuwe richtmerk op het doel richten en afdrukken. De afvuureenheid Pzf-3/Dynarange zorgt voor een veel grotere trefkans (vooral op bewegende doelen) op grotere afstand tot 600 meter. Voor gebruik in het donker is de Pzf3/Dynarange uit te rusten met een (op te klikken) helderheidversterker (HVkijker).

De Pzf-3 munitie (de mono) is in grote getale bij de Bundeswehr ingevoerd. Nederland krijgt dezelfde.

Alle Pzf-3 munitiesoorten kunnen met beide afvuureenheden worden afgevuurd.

Panzerfaust: de mogelijkheden De Pzf-3 familie kent diverse munitiesoorten. De Panzerfaust-3: een raket van de 3e generatie met een enkelvoudige holle lading (in onze terminologie noemen we dit ook wel de “mono”). Deze is opgewassen tegen het pantserniveau van de T72. Het kenmerk van het holle lading principe is dat de ontsteker zich vrij ver vóór de lading moet bevinden omdat de koperstraal de tijd moet krijgen om zich te vormen. Projectielen met een holle lading hebben dan ook vaak een afstandsbuis voorop. Bij de Panzerfaust-3 familie is deze afstandsbuis inschuifbaar. Dat gaat eenvoudig met de hand, er is geen gereedschap voor nodig. Het inschuiven van de afstandsbuis maakt niet alleen de munitie kleiner (handig voor opslag en transport) maar voegt ook een nieuwe functionaliteit toe: met ingeschoven afstandsbuis slaat de Pzf 3 munitie een gat van 50-60 cm groot in een dubbelsteens baksteen muur. Dit is bekend als de HESH-mode (High Explosive Squash Head).

De volgende ontwikkeling in de wereld van “pantser en anti-pantser” was de ERA-box (Explosive Reactive Armor). Deze vorm van adaptieve bescherming bestaat uit een kleine springlading die, in de vorm van “doosjes”, aan de buitenzijde van en pantservoertuig wordt bevestigd. Deze ERA biedt effectieve bescherming tegen aanvallen met een holle lading en de T 72 werd er mee uitgerust.. Het antwoord van Dynamit Nobel was om de Panzerfaust-3 met twee holle ladingen uit te rusten, achter elkaar, in “Tandem”. De eerste holle lading brengt de ERA-box tot ontploffing, de tweede doorboort het hoofdpantser. Deze versie heet de Panzerfaust-3T (van “tandem”), is in grote getale bij de Bundeswehr ingedeeld maar door Nederland niet gekocht. De 3T is opgewassen tegen het pantserniveau van de T 72 met ERA.

23

In het (toenmalige) Warschau-Pact werd daarop een nieuw type tank waargenomen: de T 80. Deze was nog zwaarder gepantserd. Om deze tank te kunnen bestrijden koos Dynamit Nobel voor een andere explosieve stof en een iets gewijzigde geometrie. Daardoor kreeg de hoofdlading van deze raket nog meer doorborend vermogen. Dit projectiel wordt de Panzerfaust-3 iT ( voor “improved Tandem”) genoemd. De Pzf3 iT is opgewassen tegen het zwaarst gepantserde niveau, met ERA.

Bunkerfaust, ook wel “ BDM (Bunker Defeat Munition)” ontwikkeld. Deze raket kent een holle lading en een “follow through grenade”. De holle lading maakt een gat in max. 24 cm beton waarna de “follow through grenade” door het zojuist gemaakte gat de bunker binnendringt en daar een werking heeft die vergelijkbaar is met een handgranaat. Overigens is de Bunkerfaust ook effectief tegen (licht) pantser. Ook de Bundeswehr heet deze versie in de bewapening. Voor opleiding en training worden ook nog Target Practise munitie (echte raket maar met inerte gevechtskop) en een subkaliber systeem (18 mm) ingevoerd.

De techniek, samenvattend

Er was nog geen land ter wereld dat deze versie heeft ingevoerd en daarom heeft Nederland deze versie beproefd en een typeclassificatie uitgevoerd. Dit proces is uitgevoerd door de Afdeling Beproevingen van Wapensystemen en Munitie (ABWM) in ’t Harde. Nederland wordt het eerste land dat deze versie gaat invoeren.

Alle Panzerfaust-3 munitie kan verschoten worden met beide afvuureenheden. Alle munitiesoorten hebben ook dezelfde dracht. De afvuureenheid Pzf3/Dynarange biedt daarbij ook nog voldoende trefkans op 600 meter, tegen bewegende doelen en in het donker. Alle munitiesoorten zijn bruikbaar tegen gepantserde doelen en secundaire doelen, zij het dat ieder munitiesoort zijn “specialiteit” heeft. Alle munitiesoorten kunnen vanuit een besloten ruimte worden verschoten (confined space).

Onderhoud De munitie is onderhoudsvrij, afgezien van de in de munitiewereld gebruikelijke Periodieke Inspectie en Periodiek Onderzoek die steekproefsgewijs worden uitgevoerd. Het onderhoud aan de afvuureenheden zal zich op het 3e niveau beperken tot kleinigheden (oogdopje, rubbertje etc.) en controle van de justering. Wanneer de raket in de afvuureenheid wordt geklikt moet de zichtlijn door de kijker immers parallel lopen aan de lengte-as van de raket. De krijgsmacht zal op het 3e onderhoudsniveau een instrument krijgen om dit te controleren. Dat is een envoudige go/ no-go test. Als de justering niet klopt moet de afvuureenheid worden aangeboden aan het 4e niveau. Hetzelfde geldt voor overige storingen. Het 4e niveau onderhoud wordt uitgevoerd in Den Helder. De werkplaats daar zal gaan beschikken over instrumenten om de justering te herstellen en een geringe hoeveelheid reservecomponenten en testapparatuur. Hoger onderhoud wordt uitbesteed aan de industrie.

Nawoord Ook de afstandsbuis van de Pzf-3 iT is inschuifbaar, en ook de Pzf-3 iT is bruikbaar in de HESH-mode. De afstandsbuis is bij de Pzf-3 iT dikker en langer (er moet immers nog een holle lading in) en daarom telescopisch uitgevoerd. Met name in de recente geschiedenis wordt steeds duidelijker dat militaire conclicten zich in verstedelijkte gebieden afspelen. De tegenstander bevindt zich daarbij niet meer in pantservoertuigen maar in gebouwen, bunkers of veldversterkingen. En hoewel de Panzerfaust-3 familie (met ingeschoven afstandsbuis) redelijk effectief is tegen beton, steen en zandzakken, is het “achter de plaat effect” beperkt. Daarom werd speciaal hiervoor de

24

Indeling Pantserinfanteriebataljons, Luchtmobiele bataljons, Mariniersbataljons, en Verkenningseskadrons krijgen de beschikking over alle leden van de Panzerfaust-familie (zowel de Dynarange als de eenvoudige afvuureenheden, 3iT, mono en Bunkerfaust munitie). Tankbataljons, afdelingen veldartillerie, genie-, herstel-, bevoorradings- en brigadestafeenheden krijgen de beschikking over de eenvoudige afvuureenheid en de Pzf 3 (de mono) munitie voor pantsernabijbestrijding en zelfverdediging.

De Panzerfaust-3 familie zal de DRAGON, de AT-4 en de Carl Gustav (bij de Mariniers) gaan vervangen. De Landmacht en het Korps Mariniers krijgen daarmee een zeer effectief wapen dat is opgewassen tegen dreigingen achter staal (pantser), beton, steen en zand. Het systeem is groter en zwaarder dan zijn voorgangers maar de winst in effectiviteit is formidabel. En de ervaring van collega’s in bijvoorbeeld Irak en Afghanistan is dat zij graag met wat extra kilo’s “betalen” voor een wapen waar je echt wat mee kunt.



“Het was een eer zolang in Duitsland te mogen zijn” 41 Gemechaniseerde brigade heeft afscheid genomen van haar ‘Heimat’. De onderdeelsvlag is neergehaald en overhandigd aan Commandant Landstrijdkrachten luitenantg e n e r a a l Va n U h m e n d e o p d r a c h t i s o p c e r e moniële wijze aan hem teruggegeven. Hiermee is een einde gekomen aan 43 jaar Nederlandse troepen in Seedorf. Op de brigadeappèlplaats staan de verschillende eenheden van 41 Gemechaniseerde brigade (41 Mechbrig) opgesteld. Onder hen ook de inmiddels opgeheven 41 Afdeling Veldartillerie en een detachement van Panzerlehrbrigade 9. De Nederlandse en Duitse genodigden zitten op de tribune. Het is 6 mei 2006, een dag die alle aanwezigen zich zullen blijven herinneren. Het is namelijk de dag dat het doek valt voor 41 Mechbrig. “41 Mechbrig neemt afscheid van haar tweede ‘Heimat’.” De minister van Defensie, Kamp, begint zijn toespraak in het Duits. “Ik heb groot respect voor de loyaliteit van de militairen die zij ondanks de sluiting nog steeds hebben.” Dan vervolgt hij zijn speech in zijn moerstaal. “Ik kan me goed voorstellen dat de beslissing om weg te gaan bijzonder moeilijk voor u is geweest. Ik ben (en de Nederlandse regering is) u dankbaar voor de wijze waarop u uw werk heeft gedaan en ik heb respect voor uw professionaliteit.” Kamp duikt even in het verleden en haalt de beginperiode van de Duits-Nederlandse samenwerking aan. “Sinds 1958 werken deze landen samen. Toen Duitse militairen hun intrek namen in Budel klonken er heftige protesten uit de Nederlandse samenleving, maar dat duurde niet lang. Uiteindelijk heeft de uitwisseling Budel-Seedorf bijgedragen aan het herstel van de band tussen Nederland en Duitsland na de Tweede Wereldoorlog. Tussen deze twee landen bestaat al sinds jaar en dag een goede band op militair gebied.” “Met de teruggaven van Seedorf en Budel sluiten Nederland en Duitsland een era af. Ik ben blij dat deze kazerne weer in de goede handen van 31 Luftlandebrigade terechtkomt. De vogel vliegt weer terug naar huis!” Tegen de Nederlandse militairen in Seedorf zegt Kamp: “Welkom terug in

Nederland. Wij hebben u hard nodig.” Ook de Duitse minister van Defensie, de heer Jung, spreekt de Nederlandse troepen in Seedorf toe. “Toot siëns (tot ziens)”, begint hij zijn toespraak in het Nederlands. “Na meer dan veertig jaar verlaten de Nederlandse militairen Seedorf. Wij willen jullie danken met een ‘Zapfenstreich’. Het afscheid valt niet mee, niet voor de Duitse militairen en niet voor de inwoners van Zeven. Jullie hebben zij aan zij geleefd met de Duitsers. Nergens anders in Duitsland is een buitenlandse gemeenschap zo geïntegreerd in de Duitse samenleving. Denk alleen maar aan de feesten: een Nederlandse ‘Schützenkönig’, het ‘Matjesfest’ en de ‘Vier Abend Märche’.” “Samen staan we sterk”, vervolgt Jung zijn rede. “De geest van 41 Mechbrig en uw verdiensten zullen ons altijd bijblijven. Ik bedank iedereen die in die 43 jaar hier heeft gediend voor uw inzet in Duitsland.” Vervolgens gaat de Duitse minister van Defensie over op de uitreiking van een erekruis. “Brigadegeneraal De Jonge krijgt van mij het ‘Ehrekreutz des Bundeswehr in Gold’ uitgereikt als dank voor alles wat hij heeft gedaan.” Vervolgens neemt De Jonge zijn plaats in achter de microfoon. De officiële opheffing gaat beginnen. “Over een paar minuten geef ik de onderdeelsvlag aan Van Uhm. Daarmee geef ik de opdracht na 43 jaar terug aan mijn chef.” Daarmee is de opheffing van 41 Mechbrig een feit. “Ik heb deze brigade leren kennen als professioneel, daadkrachtig en vakbekwaam. Alle kwaliteiten van de eenheden afzonderlijk hebben deze brigade haar daadkracht gegeven.” De generaal bedankt voor de laatste keer ‘zijn’ mannen en vrouwen en overhandigt vervolgens de onderdeelsvlag van 41 Stafstafcompagnie aan Van Uhm met de woorden: “Met deze vlag, die symbool staat voor de brigade, geef ik mijn operationele opdracht na 43 jaar terug.” Om 19.30 uur wordt de brigadevlag neergehaald en in ontvangst genomen door de heer Brandt, burgemeester van de ‘Samtgemeinde’ Selsingen (Kaserne Seedorf valt onder zijn gemeente). “Het was een eer om zo lang hier te mogen zijn”… De laatste klanken van het Wilhelmus sterven weg. De brigade is opgeheven na 43 jaar Seedorf. Kamp zei het al: een era is hierbij afgesloten.

25



Verjaardag Prins WillemAlexander 27 april 2006 Door: Elnt P. de Bock, Plv-ec C-esk 42 Tkbat (voormalig B-esk 101 Tkbat)

“Spontaan bleek de reactie van de officieren van het Regiment Huzaren Prins Alexander op het voorstel de gevoelens van aanhankelijkheid en vreugde bij de geboorte van Prins Willem-Alexander in een geschenk tot uitdrukking te brengen.” In 1967 kopte de Regimentscommandant van het RHPA, de lkol J.A. Spiering met de bovenstaande tekst in de VOC Mededelingen. Prins Willem-Alexander was geboren en kreeg de traditionele zilveren geboortebeker van het Regiment voorzien van de gestileerde gekroonde A uit handen van de deputatie van het Regiment RHPA. Nu, negenendertig jaar later, is het nog steeds een goede traditie en een grote eer om op de verjaardag van Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Willem-Alexander met een deputatie van het Regiment RHPA, hem en zijn geliefden de hartelijke gelukwensen persoonlijk over te mogen brengen. Helaas heeft lkol Spiering de negenendertigste verjaardag van de Prins niet meer kunnen vieren, daar hij op 17 april jl. te Amstelveen is overleden. Dit jaar was de deputatie wederom onder leiding van onze Regimentscommandant, de lkol res D.G.G.M. Alexander. Hij heeft zich onder meer laten vergezellen door huz1 Martin van Dinther, wmr1 Arko Schoonbergen en de elnt Peter de Bock. Zij zijn actief dienend bij het (voormalig) B-eskadron 101 Tkbat. Voorts waren aanwezig, owi Ronald Krietemeijer werkzaam bij OTC Manoeuvre en de res elnt Haaike Blaauw, actief dienend bij de cavalerie ere-escorte.

stad woont en werkt de Argentijnse kunstenaar Elbio Gutiennez Celi, afkomstig uit Santa Fe. Iedere dag vervaardigt deze kunstenaar in zijn atelier middels een Chinese techniek uit de 10e eeuw dat ‘Cartapesta’ heet een uniek beeldje. Voor het maken van de beeldjes gebruikt hij vrijwel alleen de Staatscourant die hij iedere dag leest. In opdracht van het Regiment RHPA heeft hij een beeldje gemaakt van Hare Majesteit de Koningin Beatrix.

Op 27 april begaf dit gezelschap zich in het begin van de middag naar het privé-verblijf, villa Eickenhorst te Wassenaar. Nadat de Prins aan de Regimentscommandant vroeg: ”en welk origineel cadeau heeft U dit jaar weer weten mee te brengen”, is de deputatie overgegaan tot het overhandigen van het verjaardagscadeau. Elnt Blaauw heeft een kunstig beeldje dat exclusief vervaardigd is voor Prins Willem-Alexander over laten komen vanuit Madrid. In deze

Nadat de Regimentscommandant nogmaals de gelukswens en de gevoelens van verknochtheid aan het Huis van Oranje had uitgesproken, was het de eer aan huzaar van Dinther om het beeldje te overhandigen. Het Prinselijk paar was blij verrast met het exclusieve en originele cadeau. Het beeldje lijkt zelfs zo sprekend dat toen de Prins aan Amalia vroeg wie het beeldje voorstelde, zij antwoordde met: “Oma!”.

Boekbeschrijving " Kompas voor het leven". Checklist voor de navigatie in het dagelijks leven. Dit beknopte boekje geeft een overzicht over de leefregels die te vinden zijn in filosofie, theologie, psychologie en andere wetenschappen. Auteur: oud res ritm mr. Th. A. van Nierop. ISBN-13: 978-90-806112-4-5

26



Robuuste inzet vraagt om een optimale dekking Inzet van militair personeel hoger in het geweldsspectrum is realiteit. De kans dat u met gevolgen van molest te maken krijgt neemt toe. Om die reden heeft DFD De Financiële Dienstverleners met AIG Europe een ongevallenverzekering ontwikkeld die molest niet uitsluit. DFD Optimaal. Molest is de verzamelnaam van een aantal buitengewone omstandigheden waar u als militair mee te maken kunt krijgen. Onder molest wordt onder andere verstaan: gewapend conflict, burgeroorlog, opstand, binnenlandse onrusten, oproer en muiterij. Maar ook optreden in VN-verband. Molest is vaak uitgesloten op uw verzekeringen. De verzekeraar keert in geval van schade niet uit!

DFD Optimaal biedt wel dekking. Neemt u deel aan een vredesoperatie (VN) of een niet-oorlogsoperatie (NAVO: military operations other than war), dan keert AIG wel uit. Ook als de schade het gevolg is van molest. Neem contact op met DFD, vraag het informatiepakket aan. Overtuig uzelf of DFD Optimaal u de dekking biedt die u wenst voor die momenten dat het echt spannend begint te worden. Bel met (040) 20 73 100 (keuzemenu 5) of mail naar: [email protected]. Op de site van DFD De Financiële Dienstverleners: www.dfd.nl vindt u ook meer informatie.

DFD Optimaal Assurantiën • Hypotheken • Arbeidsvoorwaardenadvies Tel: (040) 20 73 100 • E-mail: [email protected] • Internet: www.dfd.nl