6. Schuldhulpverlening Sociale Hulpverlening in de inloophuizen Achtergrond Het komt helaas meer en meer voor dat mensen financieel en/of emotioneel in de zorgen raken of in een sociaal isolement terecht komen en zich alleen voelen. De een spreekt hier gemakkelijker over dan de ander. Vaak zijn er aanwijzingen vanuit de kennissenkring of maatschappelijke hulpverleningsinstanties dat hulp noodzakelijk zou zijn. Praten over zorgen, moeilijkheden of armoede is bij velen toch niet zo gemakkelijk als wordt aangenomen. Ook zijn heel veel mogelijkheden onbekend om enige verlichting te kunnen geven. Vaak is er weinig tijd bij de reguliere instanties en zijn de procedures en de brieven moeilijk te begrijpen. Als laagdrempelige organisatie kunnen de inloophuizen veel betekenen. Doelgroep Medemensen die behoefte hebben aan een huiselijke omgeving, medemenselijkheid, voorlichting en advies. Aanpak Elke dag van maandag tot en met vrijdag is het inloophuis Open Haven open van 10.00 tot 15.00 en Inloophuis Waterwijk van maandag tot en met donderdag van 10.00 tot 16.00 uur. Iedereen kan hier terecht voor een kop koffie of thee. Vier/vijf keer per week verzorgen we voor € 2,00 een warme maaltijd om 12.30 u. Naast gezellige koffiepraat worden er binnen de inloophuizen gerichte gesprekken gevoerd. Bezoekers die hun verhaal kwijt willen en naast een luisterend oor ook behoefte hebben aan iemand die met ze meedenkt. Doel en resultaat Het doel van onze hulpverlening is medemensen van voorlichting en advies te voorzien om te voorkomen dat ze in de problemen raken en om mensen die in problemen zijn geraakt te helpen ( hulp op maat).
Contact leggen tussen instantie en cliënt (inloophuizen) Achtergrond Veel bezoekers van de Inloophuizen zijn niet verbaal genoeg of hebben angst om naar bepaalde instellingen te gaan. Doelgroep Iedere bezoeker van het inloophuis die daar behoefte aan heeft. Aanpak De bezoekers ondersteunen door bijvoorbeeld samen naar de wijkagent te gaan of naar de GGD. Dit in samenwerking met het Leger des Heils en met het MDF (Maatschappelijke Dienstverlening Flevoland). Maar ook samen naar hulpverlenende instanties die dan ondersteuning kunnen bieden. Doel en resultaat Bezoekers in contact brengen met organisaties en instanties die met dezelfde doelgroep werkzaam zijn. Daarnaast biedt dit ook de mogelijkheid naar zelfstandigheid om de drempel alleen over te stappen en hen een weg naar zelfstandigheid te geven. Bovendien biedt deze begeleiding de mogelijkheid om uit het isolement te komen.
Nazorg voor cliënten die gebruik maken van het inloophuis
Achtergrond De opzet is om geboden hulp te continueren in de vorm van gesprekken, in stimulering werk te zoeken, te bemoedigen om kansen te grijpen, te ondersteunen als er iets dreigt mis te lopen. Een en ander vraagt veel aandacht. Er is constante ondersteuning gewenst om daadwerkelijk die hulp te kunnen blijven geven die het afgelopen jaar mogelijk was. Het abrupt laten beëindigen van begeleiding brengt risico’s met zich mee. Door goede nazorg te bieden, kan er preventief gewerkt worden om herhaling te voorkomen. Daar de situatie van elke cliënt verschillend is zal er voor de toekomst een aangepaste vorm van begeleiding nodig zijn. Hierbij is het van belang dat er voor maatwerk gekozen wordt. Doelgroep Cliënten, die gebruik maken van de ondersteuning die het inloophuis hen biedt. Cliënten die dit zelf aangeven, of van wie bekend is, dat zij deze nazorg nodig hebben. Aanpak De vrijwilliger en de cliënt zullen samen een plan van aanpak opzetten. Voor deze specifieke groep cliënten zal een (nieuwe) groep vrijwilligers getraind/opgeleid moeten worden. Doel en resultaat Het is de bedoeling dat deze groep uiteindelijk weer een plek weet te vinden in de maatschappij. Dat wordt in eerste instantie vaak een kamer, omdat de wachttijd voor een kleine woning of een flatje kan oplopen tot twee jaar. De inloophuizen verlenen dan in samenwerking met kringloopwinkel “Het Goed”, hulp bij de inrichting van de nieuwe kamer en vragen daar waar nodig een voedselpakket aan. Dit geeft als resultaat dat deze groep minder vaak terugvalt.
Inloopspreekuur Achtergrond Veel mensen hebben moeite met het invullen van formulieren, het lezen van post, het schrijven van een bezwaarschrift, het aanvragen van een uitkering of kwijtschelding. Ook financiële zorgen kunnen ervoor zorgen dat iemand geen uitweg meer ziet. Doelgroep Iedereen die hulp nodig heeft op maatschappelijk gebied. Aanpak Van maandag tot en met vrijdag tussen 10.00 en 12.00 is er in Open Haven en van maandag tot en met donderdag van 10.00 tot 12.00 op Oostzeestraat 7 een inloopspreekuur. Op volgorde van binnenkomst worden mensen geholpen met hun hulpvraag. Er zijn vrijwilligers aanwezig die de cliënten te woord staan en ondersteunen. Door diverse contacten met hulpverlening- en overheidsinstanties, zorginstellingen en nutsbedrijven kan de vrijwilliger de hulpvragen ondersteuning bieden. De vrijwilligers werken onder de verantwoordelijkheid van de sociaal werker en de bureaumedewerker. Doel en resultaat Cliënten krijgen tips en adviezen naar aanleiding van hun vragen en/of worden doorverwezen naar een andere instantie. Op deze wijze proberen wij mensen te ondersteunen om te voorkomen dat ze in problematische situaties terechtkomen, of om erger te voorkomen.
Voorkomen huisuitzettingen Achtergrond In 2006 is een pilot gestart van een unieke samenwerking tussen ISL en de woningstichting Centrada. Centrada heeft te maken met een groeiend aantal huurders met
betalingsachterstand. Strenge aanpak levert niet altijd het gewenste resultaat op en kost veel geld. ISL heeft te maken met een groeiend aantal mensen dat pas om hulp vraagt als de schulden tot grote hoogte gestegen zijn. Beide instanties hebben belang bij een samenwerking om bovenstaande problemen op te lossen. Op basis van de positieve resultaten van deze pilot, en naar aanleiding van het Stedelijk Kompas (de landelijke afspraak om huisuitzettingen en dakloosheid te voorkomen) werd in 2009 de pilot omgezet in een project voor heel Lelystad door een samenwerkingsverband van ISL, MDF, Vangnet & Advies, Centrada en gemeente Lelystad. Dit project zullen wij in 2013 voortzetten. Doelgroep In principe kunnen alle huurders van Centrada die met een kleinere of grote huurachterstand te maken hebben en voor wie uiteindelijk huisuitzetting dreigt door middel van dit project geholpen worden. Aanpak Er is een plan van aanpak geschreven (mede op basis van ervaringen elders én van de pilot ISL-Centrada), waarbij ISL en MDF de schuldhulpverlening en eventueel budgetbeheer van deze huurders op zich nemen. In het geval van zorgmijders heeft Vangnet & Advies een duidelijke taak. Doel en resultaat Het aantal huisuitzettingen en daarmee dakloosheid drastisch verminderen en tot een minimum terugbrengen is het doel. Als resultaat moet in enkele jaren het aantal huisuitzettingen zijn teruggebracht tot 30% van het aantal in 2006.
Preventie door leren Cursus “Uitkomen met je inkomen” Achtergrond Door het aanbieden van de cursus “Uitkomen met je Inkomen” leren cliënten bewuster en zelfstandig om gaan met hun eigen budget. Bovendien leren ze in een groep ook lotgenoten kennen; ze horen van elkaar allerlei tips om uit te komen met hun geld. Doelgroep Cliënten die bekend zijn bij de ISL worden persoonlijk uitgenodigd, maar ook anderen die belangstelling hebben zijn van harte welkom. Aanpak Samen met MDF-schuldhulpverlening wordt de cursus “Uitkomen met je Inkomen” gegeven in het Inloophuis Waterwijk (vanwege de laagdrempeligheid). De cursus omvat 6 dagdelen. Aan het eind van de cursus ontvangen de cursisten een certificaat. Deelname aan de cursus is gratis. Doel en resultaat Mensen leren verantwoord om gaan met hun geld, nu en in de toekomst. Ze worden gewezen op allerlei mogelijke voorzieningen en door naar elkaar te luisteren leren ze ook van elkaar. Dit kan zijn met financiële tips maar ook met creatieve oplossingen. Het resultaat is dat de cliënten uit hun isolement komen en blijven, hun financiën onder controle krijgen en houden. Verder krijgen zij weer zin om te gaan leren, waardoor misschien scholing en/of omscholing van toepassing kan zijn; met als gevolg een betere positie in de samenleving.
Sollicitatietrainingen voor cliënten
Achtergrond Door de economische teruggang raken steeds meer mensen hun baan kwijt. Vervolgens worden zij door de uitkeringsinstantie verplicht tot sollicitatie. Dat levert vooral voor onze doelgroep problemen op. Niet iedereen blijkt in staat tot het schrijven van een sollicitatiebrief, laat staan tot het schrijven van een adequaat curriculum vitae. Doelgroep In principe al onze cliënten die moeten voldoen aan de sollicitatieplicht en die tijdens het consult bij de medewerker aangeven daar grote moeite mee te hebben. Aanpak Wij gaan een wekelijkse training aanbieden aan groepjes van maximaal vier personen. Daarin komen de volgende punten aan de orde: Hulp bij het schrijven van een sollicitatiebrief waar vooral wordt gelet op de spelling. Hulp bij het opstellen van een volledig en helder curriculum vitae. Mensen die al langere tijd werkloos zijn, kunnen op de huidige arbeidsmarkt moeilijk aan een baan komen. Het vraagt dan wel wat van cliënten om gemotiveerd te blijven. Wij kiezen voor het werken met groepen in de overtuiging dat deze vorm van begeleiding stimulerend en motiverend werkt. Doel en resultaat De deelnemers aan deze vorm van begeleiding een grotere kans bieden op de arbeidsmarkt, zodat zij niet langer afhankelijk zijn van een uitkering
Re-integratie en resocialisatie Achtergrond Mensen die aankloppen voor schuldhulpverlening hebben meestal complexere problemen dan alleen financiële problemen. Vaak zitten deze mensen in een isolement en/of hebben een gebrek aan toekomstperspectief. Het is daarom van belang om deze mensen uit hun isolement te halen, zodat er voor hen een nieuwe, betere en rooskleuriger toekomst is. Het zou te beperkt zijn om alleen te helpen bij het oplossen van schuldenproblemen. Dat biedt namelijk te weinig uitzicht op een werkelijke verbetering van hun situatie en op het voorkomen van herhaling. Doelgroep Dit project richt zich allereerst op cliënten die bij ISL in een langdurig schuldhulpverleningstraject zitten. Daarnaast worden cliënten van ISL die kortdurende hulp behoeven door de vrijwilligers van ISL gewezen op de mogelijkheden die aanwezig zijn voor re-integratie en/of resocialisatie. Aanpak Doordat er regelmatig persoonlijk contact is tussen cliënt en ISL-vrijwilliger ontstaat er een vertrouwensband. Dit is een goede basis om mensen te begeleiden en te stimuleren op weg naar resocialisatie en re-integratie. Samen wordt er een plan van aanpak gemaakt, welke zo strak mogelijk dient te worden nagestreefd. Doel en resultaat Door veel persoonlijke zorg en aandacht van de vrijwillige begeleider wordt de cliënt
gestimuleerd en begeleid op de weg naar re-integratie en resocialisatie in onze samenleving. Door het isolement te doorbreken worden vaak de eerste stappen gezet tot re-integratie en resocialisatie. Dit begint vaak met hen in contact te brengen met “lotgenoten” in bijvoorbeeld het Inloophuis of via een budgetcursus (zie project PREVENTIE DOOR LEREN). Resocialisatie betekent ook een stimulans om (weer) deel te gaan nemen aan betaald werk en biedt hierdoor een perspectief op een betere financiële situatie, en verkleint het risico op terugval in de schuldsanering.
Hulp met perspectief Achtergrond Een probleem waar we al langere tijd tegenaan lopen is dat cliënten de brieven, die zij via de voedselbank krijgen, slecht of niet lezen. Dat kan betrekking hebben op uitnodiging voor een herhalingsgesprek/her intake maar ook bijvoorbeeld op de mogelijkheid van een gratis vakantie of vrijkaarten voor een festiviteit voor hun kinderen. Doelgroep De cliënten die een beroep doen op de Voedselbank van Lelystad. Aanpak De vrijwilligers van Hulp met Perspectief zullen gevraagd worden om op vrijdag aanwezig te zijn op de uitdeelpunten om daar de cliënten van de voedselbank persoonlijk te benaderen met en toelichting te geven bij dergelijke berichten. Doel en resultaat De cliënten die gebruik maken van de voedselbank extra ondersteuning bieden om uitgereikte brieven en informatie te lezen en te begrijpen. Hiermee willen wij de mensen de mogelijkheid bieden om te reageren op extraatjes waar ze gebruik van kunnen maken.
