VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL 2753
De Standaard 05.06.2010
Circulation: 103507
23fdc7
Page: 29
1969
HIER VLOEKT
MEN NIET EUROPA ZIET U We staan er nauwelijks bij stil maar we worden tegenwoordig gefilmd beloerd gemonitord gescreend en gedatabased dat horen en zien vergaat Het recht op privacy is een mensenrecht maar er blijft geen spaander van heel Dat deert niet zegt u u hebt toch niets te verbergen Iedereen heeft iets te verbergen
mee En ze doet dat niet om u een
gepersonaliseerde promotiefol der toe te kunnen sturen Ga hier maar eens aan staan
een van de
geldschieters van Facebook is vol gens verschillende onderzoeks journalisten het Amerikaanse In Q Tel En In Q Tel is dat schrijft het zelf met zoveel woorden op zijn website een bedrijf dat op zoek gaat naar en investeert in technologie waar de CIA zijn voordeel mee kan doen Wat niet
TOM HEREMANS
Privacy Dat is iets van de twintigste eeuw Aan het woord is Mark Zuckerberg het piepjonge geniaie en inmiddels schatrijke ettertje dat in 2004 de sociaalnet werksite Facebook oprichtte Zuckerberg doelde daarmee in eerste instantie op de motor ach ter het succes van zijn onderne ming de schijnbare nood die mensen hebben om al hun privé gegevens beslommeringen voor keuren en foto s via zijn website met de wereld te delen Intussen
weten we dat hij er nog wat an ders meebedoelde Facebook ver
overheid
was dat niet de
book zit wel dat ze continu die netwerksite screent met allerlei
slimme datamining softwaTe op basis van een reeks sleutelwoor den Zo zou de Amerikaanse in
lichtingendienst uit Facebook maar ook uit Twitter Flickr Ama zon en tal van andere sites systematiseerde inlichtingen in winnen over politici journalis ten academici critici opiniema kers ngo s Only in America Bijlange niet Terwijl Google van Europa voort durend kritiek krijgt omdat het uw surfgedrag monitort gaat de Europese Unie zelf nog een stap verder zij heeft in 2006 de be ruchte dataretentierichtijn uit gevaardigd waarmee ze telecom
tie die eigenlijk uw privacy hoor de te waarborgen kijkt
©AuxiPress s.a./n.v.
koopt al die gegevens aan bedrij ven die er allerlei logaritmische software op loslaten om ze dan door te verkopen aan weer andere bedrijven die tuk zijn op mooi af gelijnde consumentenprofielen
betekent dat de CIA achter Face
Facebook is voor die praktijken al herhaaldelijk op de vingers ge tikt verontschuldigt zich dan tel kens beleefd en probeert het even later op een andere manier op nieuw Niet netjes Google is al niet veel beter De po pulairste zoekrobot ter wereld houdt al uw surfgedrag maanden lang bij achterhaalt zo wat uw in teresses zijn en vuurt op basis van die gegevens gerichte onlinead vertenties op u af Een beetje zo als onlineshops Amazon en ech te supermarkten Colruyt uw koopgedrag screenen en gerichte promotie voeren De marketeers zijn niet de enigen die uw privéleven uitpluizen De
AuxiPress s.a./n.v. Parc Goemaere Chaussée de Wavre 1945 Waversesteenweg B1160 Bruxelles/Brussel T +32(0)2 514 64 91 F +32(0)2 514 64 92
[email protected] www.auxipress.be
Page 1 / 5
VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL 2753
De Standaard 05.06.2010
bedrijven en internetproviders wil verplichten al uw bel en surf gegevens gedurende minstens twee jaar bij te houden en ze vrij te geven zodra overheidsdiensten daar om vragen Enkele Europese lidstaten hebben die richtlijn al in een nationale wet gegoten en werden prompt teruggefloten door hun hoogste rechtsinstan ties In België is die wet er nog niet omdat België in dat opzicht altijd achterop hinkt IEDEREEN VERDACHT
Op andere vlakken loopt België dan weer voorop zegt Raf Jes pers van wie zopas het boek Big brother in Europa verscheen Sinds de aanslagen van 11 sep tember 2001 zijn in navolging van de Amerikaanse Patriot Act in zowat de hele westerse wereld
wetten gestemd die de privacy te rugschroeven België gaat daarin bijzonder ver met de BOM wet van 2003 die de bijzondere op sporingsmethoden van de politie diensten regelt verschoof de macht in het gerechtelijke onder zoek van de onderzoeksrechters
naar de parketten en werd voor het eerst officieel het geheime dossier ingevoerd Dat betekent dat niemand nog kan achterhalen welke bijzondere methodes de politie gebruikt in bepaalde on derzoeken En die bijzondere me thodes zijn ook ongezien tele foontaps afluisterapparatuur on der je bed brieven meelezen Met de BIM wet kreeg kort daar na de Staatsveiligheid meer arm slag Voeg daar de antiterroris mewet aan toe die zo vaag is dat
zondere methodes zullen worden
Door die nieuwe wetten is ieder
een verdacht zegt Jespers In de ANG database van de federale
politie zitten fiches over 1 6 mil joen Belgen Dat is toch halluci nant
Die ANG database is trou
wens gelinkt met zowat alle soortgelijke databases in de EU Maar dat is toch een goede zaak zegt Europarlementslid Ivo Belet CD V Denk maar aan Fourni ret Die zat als moordenaar in de
bestanden van de Franse politie de Belgische overheid wist ner gens van Zulke dingen kunnen nu niet meer gebeuren Voor het opsporen van crimine len is die samenwerking inder daad een zegen zegt Jespers Maar er zijn in totaal een half miljoen computerterminals van waarop al die gegevens kunnen worden geraadpleegd Wie con troleert wie daar allemaal toe
gang toe heeft Toen de zangeres Yasmine overleed bleken meteen honderden agenten haar privége gevens in de database te hebben geraadpleegd
Overdreven
De Orde van Vlaam
se Balies besloot in maart naar
het Grondwettelijk Hof te stap pen om de BIM wet aan te vech ten De inlichtingendiensten
dreigt fout te lopen Bewakingscamera s zijn alomte genwoordig zegt Jespers In tien jaar tijd is het gebruik ervan hele maal geëxplodeerd samen met de budgetten die ervoor worden uit getrokken In Mechelen is burge meester Bart Somers erg trots op zijn uitgebreide en peperdure ca meranetwerk er komen er ook steeds meer op het openbaar ver voer zelfs op trajecten nooit wat gebeurt terwijl Groot Brittannië waar de steden al tien jaar vol camera s hangen intussen duidelijk wordt dat die investering niets oplevert Stu dies wijzen uit dat camerabewa king geen enkel preventief effect heeft op misdaad en geweld en dat er nauwelijks misdrijven wor den opgelost aan de hand van de opgenomen beelden In specifieke contexten kunnen bewakingscamera s wel nuttig zijn zegt Paul De Hert crimino loog aan de VUB In parkeergara ges bijvoorbeeld of op het open baar vervoer in probleemwijken Maar het klopt dat een overvloed aan camera s in de publieke ruim te weinig resultaat oplevert Maar als ze dan wel een keer iets
HEIMWEE NAAR DE BOB
De voorbije vijftien jaar heeft de technologie zo n onwaarschijnlij ke vlucht genomen dat de big brothermaatschappij haast on vermijdelijk is geworden Waar is de tijd toen betogingen werden vergezeld van een roedel witte R4 tjes van waaruit grijze BOB agenten ijverig foto s zaten te trekken
je eigenlijk elke activist een terro rist kunt noemen en je krijgt een politieapparaat dat alleen nog zijn gelijke vindt in Turkije
ook in straf
rechtelijke onderzoeken gebruikt
Binnenkort
worden
vanuit een helikopter of een drone een onbemand vliegtuig je slimme camera s op de men senmassa gericht Er bestaan al camera s die gezichten in een me nigte kunnen herkennen er be staan er zelfs die op basis van de manier waarop mensen bewegen kunnen
inschatten
waar
iets
opleveren zoals bij de moord op Joe Van Holsbeeck dan is de in vestering toch terugverdiend Dat is nog maar de vraag vindt Jespers Misschien is het interes santer om een deel van het budget dat naar camerabewaking gaat te investeren in preventie bemid delaars onderwijs Veiligheid is synoniem geworden met techno logie en dat is verontrustend Op zich is technologie niet goed of slecht maar de overheid mag de zaken niet hypothekeren door haar drang naar controle Het is inderdaad ontoelaatbaar
dat er willekeurig camera s ge plaatst worden zegt De Hert Maar als de plaatsing van die ca mera s een wettelijke basis heeft
kunnen door die wet de funda
©AuxiPress s.a./n.v.
mentele rechten en vrijheden van de burgers drastisch beknotten zegt Jo Stevens de voorzitter van de Orde Wij vrezen dat de bij
AuxiPress s.a./n.v. Parc Goemaere Chaussée de Wavre 1945 Waversesteenweg B1160 Bruxelles/Brussel T +32(0)2 514 64 91 F +32(0)2 514 64 92
[email protected] www.auxipress.be
Page 2 / 5
VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL 2753
De Standaard 05.06.2010
en als de ingezette middelen evenredig zijn met het gestelde doel dan zie ik het probleem niet Privacy is ook geen absoluut recht De wetgeving 2007 terza ke is een stap in de goede richting En ze werkt zo blijkt uit de heisa over de camera s in sauna s en op de werkvloer
MIJN GEDACHT
Camerabewaking is volgens Raf Jespers maar een klein deel van het verhaal Iedereen is tegen
woordig traceerbaar via zijn gsm zijn gps via RFID chips radio frequentie identificatie in me troabonnementen noem maar op En dan hebben we het nog niet over nieuwe ontwikkeiingen in de biometrie vingerafdruk ken gezichtsherkenning DNA Er wordt zelfs gewerkt aan syste men die de hersenactiviteit in
beelden kunnen omzetten de ge dachtecontrole is dus niet ver
meer af Dat laatste is nog sci encefiction maar dat was biome trie tot voor enkele jaren ook We worden dus overal en altijd in de gaten gehouden waar we ons bevinden wat onze interesses
allochtonen
daklozen
maar dat is weer een ander ver
haal In verband met die digitale tsunami mag je ook weer de tech nologie niet onderschatten er be staat software die alle digitale ge gevens in een recordtempo kan screenen volgens bepaalde crite ria Denk maar aan Echelon het Amerikaanse systeem dat wereld wijd miljarden e mails faxbe richten telefoongesprekken en internettransacties screent op be paalde trefwoorden Denk aan het SWIET schandaal waaruit bleek dat diezelfde Amerikanen
ontelbare Europese bankreke ningen en transacties konden in kijken DE LOBBYIST BESLIST SWIET toont inderdaad aan dat
je goed moet toezien op het even wicht tussen privacy en misdaad bestrijding zegt Belet Je zit daar op een dunne lijn Denk ook aan de naaktscanners waarover nu zoveel debat heerst Je moet ook
altijd weten wie toezicht houdt wie toegang heeft tot informatie en daar moet controle op zijn Jongere generaties die zijn opge groeid met het internet liggen niet wakker van privacy Ook de politiek ligt er nauwelijks van wakker geen enkele Belgische partij rept erover in haar verkie zingsprogramma Het zijn alleen nog enkele mensenrechtenorga nisaties die weerwerk proberen te bieden Het ergste is dat de na tionale politiek zich verstopt ach ter Europa zegt Jespers En als we de EU laten begaan dan gaat het van kwaad naar erger De Europese Commissie heeft in zake binnenlandse veiligheid grotendeels de kaart van de con trolerende technologie getrok ken Denk maar aan de SIS VIS en
EURODAC databanken
Er
zijn de voorbije jaren in het kader
van het veiligheidsonderzoek ad viesorganen opgericht die de Eu ropese Commissie moesten raad geven bij het opstellen van een onderzoeksprogramma naar vei ligheid Als je nagaat wie er in die adviesraden zetelt dan breekt je klomp zegt Jespers In de eerste ESRAB zwaaiden vertegenwoor digers van de grote wapen en technologiebedrijven de plak on der meer BAE AEDS en Einmec canica
De eerste voorzitter van
ESRAB was Markus Hellenthal
van wapenfabrikant EADS Bij ESRIF de opvolger van ESRAB zijn 660 consultants betrokken Amper negen van hen vertegen woordigen de civiele maatschap pij meer dan tweederde heeft banden met technologie en wa penbedrijven De lobbyisten hoe ven niet meer te lobbyen ze ne men gewoon de beslissingen De gevolgen laten zich raden het Eu ropese budget voor veiligheids onderzoek is in enkele jaren ver tienvoudigd naar meer dan 200 miljoen euro per jaar en bijna al le onderzoeksprojecten gaan over controletechnologie De Europe se veiligheid wordt zo helemaal gemilitariseerd Sta me toe in dat verband van het veiligheidsin dustriële complex te spreken NIEMAND IS HEILIG
De hamvraag blijft in welke mate beïnvloedt deze evolutie het le
ven van de modale burger Wie niets te verbergen heeft hoeft toch niets te vrezen
Iedereen
heeft wel iets te verbergen zegt Jespers Niemand is een heilige En misschien is het boek dat je vandaag bij Amazon koopt on schuldig maar wie weet vindt de overheid over tien jaar dat het misdadig is Denk maar aan de tijd van het McCarthyisme in de VS Enige argwaan tegenover het gezag is toch een gezonde basis houding Waarom zouden wij de overheid zeker de Europese ver trouwen als zij ons duidelijk niet vertrouwt Bovendien privacy staat nog altijd ingeschreven als
©AuxiPress s.a./n.v.
zijn met wie we waarover mailen het zit allemaal in databanken het staat allemaal op servers ge parkeerd Maar leidt dat totale gebrek aan privacy niet tot een nieuwe vorm van privacy Want als iedereen constant wordt ge controleerd dan wordt eigenlijk niemand gecontroleerd Dat klopt gedeeltelijk zegt Jespers De sector spreekt zelf van een digitale tsunami er zijn te veel gegevens om alles ook te gaan doorploegen Een bewaker die via zestig monitors een hele stad in de gaten moet houden die kan ei genlijk niets in de gaten houden Daardoor gaat hij ook alleen groepen in de gaten houden die hij sowieso verdacht vindt
geren
AuxiPress s.a./n.v. Parc Goemaere Chaussée de Wavre 1945 Waversesteenweg B1160 Bruxelles/Brussel T +32(0)2 514 64 91 F +32(0)2 514 64 92
[email protected] www.auxipress.be
Page 3 / 5
©AuxiPress s.a./n.v.
VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL 2753
De Standaard 05.06.2010
een mensenrecht in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens Het is een basisrecht geen vodje papier Alle maatregelen die getroffen zijn in de nasleep van 11 september hoorden tijdelij ke uitzonderingsmaatregelen te zijn Intussen zijn de uitzonderin gen overal de regel geworden De jongere generaties beseffen in derdaad nauwelijks hoe drama tisch het gesteld is en dat stemt me weinig optimistisch Zij zullen wellicht pas inzien hoe belangrijk privacy is als het te laat is Ander zijds merk ik een groeiend be wustzijn bij de Liga s voor Men senrechten bij de Ordes van Ad vocaten en bij mondige burgers Misschien komt er toch nog een kentering Big brother in Europa van Raf Jespers Epo ligt nu in de winkel
In de database van de 4
politie zitten fiches over 1 6 miljoen Belgen Dat is toch hallucinant
We zullen pas inzien hoe belangrijk onze privacy is als het te laat is
Veel schermen dus moeilijk in de gaten te houden Vergeet het Met software die digitaie
gegevens in recordtempo screent is het zo gefikst AuxiPress s.a./n.v. Parc Goemaere Chaussée de Wavre 1945 Waversesteenweg B1160 Bruxelles/Brussel T +32(0)2 514 64 91 F +32(0)2 514 64 92
[email protected] www.auxipress.be
Page 4 / 5
VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL 2753
De Standaard 05.06.2010
BIG BROTHER IN DE EU ZEG MAAR DAG TEGEN UW PRIVACY
©AuxiPress s.a./n.v.
©
AuxiPress s.a./n.v. Parc Goemaere Chaussée de Wavre 1945 Waversesteenweg B1160 Bruxelles/Brussel T +32(0)2 514 64 91 F +32(0)2 514 64 92
[email protected] www.auxipress.be
Page 5 / 5
