5 Bedrijfsvoering 5.1 Medewerkers De HRM-visie op het Kadaster in 2016 is een
In samenwerking met een particulier bureau
flexibele, slagvaardige organisatie die gedragen
is het Kadaster in september gestart met
wordt door zijn medewerkers, die breed inzetbaar
een traineeship voor drie jonge academici.
zijn, verantwoordelijkheid voor hun werk nemen,
In twee jaar zullen zij zich ontwikkelen tot
flexibiliteit tonen, kennis ontwikkelen en delen,
Kadasterprofessionals door in drie verschillende
samenwerken, klant- en resultaatgericht zijn en
opdrachten relevante werkervaring op te
zich, vanuit een natuurlijke veranderbereidheid,
doen op het gebied van innovatie en (project)
voortdurend ontwikkelen. Deze medewerkers
management. Gedurende het traineeship zijn de
worden ondersteund door een mensgerichte stijl
medewerkers in dienst van het externe bureau.
van leidinggeven, waarbij het belangrijk is om ruimte te geven, betrokkenheid te creëren, te
In 2011 heeft het Kadaster goed gescoord als
verbinden, te stimuleren en te coachen.
aantrekkelijke werkgever in de ranglijst van Intermediair’s Beste Werkgeversonderzoek.
De HR-activiteiten die het Kadaster in 2011 heeft
Het Kadaster is als nummer drie geëindigd in
ondernomen, dragen bij aan de realisatie van de
de categorie Overheid. Daarnaast heeft het CRF
visie.
Institute het Kadaster in 2011 opnieuw als Top Employer geclassificeerd.
Op gebied van arbeidsvoorwaarden is de weg
Het Kadaster is als vierde geplaatst op de Loflist
naar vereenvoudiging en maatwerk verder
voor Werkende Ouders 2011. Op deze lijst, een
doorgezet in de vorm van een CAO akkoord
initiatief van Lof Media, staan 100 werkgevers
waarin flexibiliteit voorop staat. Het Kadaster
gerangschikt op aantrekkelijkheid voor
Keuze Pakket, een verdere uitwerking van het al
werkende ouders. Het Kadaster scoort goed op
langer bestaande Kadaster à la Carte, is in januari
de categorieën verlofregelingen, kinderopvang,
2012 geïntroduceerd.
flexibele werktijden, werk/privé balans en beleid en cultuur.
Het voltallige management heeft, na het programma Leidinggeven In VErbinding
Op het gebied van diversiteit heeft de focus
(LIVE) uit 2008 en 2009, deelgenomen aan een
gelegen op verbreding van het aandachtsgebied.
vervolgtraject dat in maart 2011 is afgerond
Met name bij het inzetten van mindervaliden
met een slotmanifestatie. Als vervolg hierop
zijn zichtbare resultaten geboekt. In 2011 waren
is een start gemaakt met het programma
continu zes medewerkers uit deze doelgroep
Kadaster in Verbinding. Op initiatief van de
onder begeleiding aan de slag.
medezeggenschap is een groep van ruim 20 mensen uit de organisatie een aantal dagen
Personeelsbezetting en mobiliteit
in gesprek geweest over de identiteit van de
In figuur 5.1 staat het verloop van de
organisatie met als doel de verbinding van mens
personeelsbezetting. Er zijn in 2011 28
en organisatie te versterken.
medewerkers ingestroomd, 179 medewerkers intern doorgestroomd en 118 medewerkers
50
Het Kadasterbrede medewerkersonderzoek,
uitgestroomd. (Potentiële) boventalligheid is
uitgevoerd in november 2010, heeft in 2011
nog altijd een actueel thema op verschillende
geleid tot bespreking van de resultaten in alle
plekken binnen het Kadaster. Naast de zorg
Kadasterteams en tot acties op alle niveaus in de
voor begeleiding van herplaatsingskandidaten,
organisatie. In 2012 zal het onderzoek vervolgd
heeft het Kadaster in het kader van
worden met een tweede meting die ook weer tot
het personeelsprogramma ‘Maatwerk
gerichte verbeteracties moet leiden binnen de
binnen een kader’ in 2011 176 vrijwillige
organisatie.
mobiliteitskandidaten begeleid. Er is een start
“Wat kan en mag je doen met data van het Kadaster?” Op 21 oktober 2011 vond in Zwolle een evenement plaats: ‘ID-in-a-day’. Via LinkedIn werden externe professionals en studenten gezocht die bij het Kadaster konden nadenken over nieuwe producten. Hierbij konden de deelnemers gebruikmaken van gegevens van het Kadaster. De uitdaging was om deze data te combineren met data van andere organisaties. “Ik ken het Kadaster wel een beetje, en weet dan ook wel ongeveer wat ik aan data kan verwachten. Bij het ID-in-a-day project zijn die verwachtingen waargemaakt: er was voldoende beschikbaar om iets leuks te maken. Bij de onderwerpkeuze is snel besloten om de randen van het betamelijke op te zoeken. Hierbij heb ik iets ingebracht dat ik vijftien jaar geleden aan mijn leerlingen op het MBO heb voorgelegd: als ik een selectie maak van percelen met een aankoopprijs van meer dan een miljoen, met daarop één eigenaar van het vrouwelijk geslacht en ouder dan 70, heb ik dan niet de inbrekerspotentiekaart van Nederland gemaakt? En mag dat? Voor deze ID-in-a-day hebben we dit omgezet naar een rijke huwelijkskandidatenservice in de eigen omgeving. Dat spreekt een groot publiek aan en wordt, als de services vrij beschikbaar komen, ook zeker een keer uitgevoerd. De televisierechten vormen een alternatieve inkomstenbron voor het Kadaster. Het leek ons een mooie start voor een ethische discussie. De oude drempels bij dataleveringen voldoen niet meer. Mijn tip: zowel de ethiek van als het verdienmodel achter deze vorm van informatievoorziening vragen om een discussie op het juiste (politieke!) niveau. En die discussie kun je beter vooraf voeren.”
gemaakt met een interne flexpool. En als
in 2011 een start gemaakt met een specifiek
regievoerder van het samenwerkingsverband
project kennismanagement, gericht op een
‘SamenwerkenAanMobiliteit’ is het Kadaster
professionalisering en inbedding in de organisatie
actief betrokken bij de pilot ‘Flexpool Publieke
van kennisontwikkeling en kennisbeheer.
Sector’. Aan deze pilot nemen op dit moment circa 30 organisaties uit de publieke sector deel.
Het Kadaster wil zijn ambitie waarmaken als
Het ziekteverzuim bedroeg in 2011 4,9%. Er zijn
kennis- en expertisecentrum, maar ook zijn
geen arbeidsongelukken gebeurd.
medewerkers de ruimte geven om kennis te delen
en hun eigen talent verder te ontwikkelen. Om Kennismanagement
daarin te slagen is het essentieel dat de kennis
Naast de reeds langer lopende activiteiten op het
op orde is. Om die reden is in het afgelopen
gebied van kennisonderhoud heeft het Kadaster
jaar begonnen met het in kaart brengen van
jaarverslag 2011
51
/ figuur 5.1 Personeelsbezetting
de kennis van de organisatie: het Kadaster
1.854
1.943
2.063
2.108
2.072
2011
2010
2009
2008
2007
Kennislandschap. Dit zal leiden tot nieuwe inzichten én samenwerking. In het programma Kennislandschap is op verschillende sporen gewerkt aan het professionaliseren en richten van de
Aantal arbeidsplaatsen (in fte’s)
kennismanagementactiviteiten. Als eerste is een kennisstrategie opgesteld op basis van het meerjarenbeleidsplan. Ook is een gezamenlijke kijk op voor het Kadaster relevante
1.942
2.032
2.158
2.209
2.181
2011
2010
2009
2008
2007
kennis geformuleerd. Dit heeft geleid tot een zogenaamde kennisboom waarin alle Kadaster kennisvelden en definities zijn opgenomen. Deze kennistool is vervolgens bij drie pilotafdelingen gebruikt om zowel de huidige als de gewenste
Aantal medewerkers
kennis in kaart te brengen. Het doel van deze exercitie is tweeërlei, namelijk enerzijds om de 74
organisatie inzicht te bieden in mogelijk hiaten in
79
74
81
81
kennis en anderzijds (kennis-)mobiliteit binnen het Kadaster te vergroten. In 2012 zal hieraan een
26
26
vervolg worden gegeven. 2011
De forse leeftijdsgerelateerde uitstroom die in de komende jaren wordt verwacht, dicteert de noodzaak bepaalde kennis, zoals de juridische
2010
21 2009
19 2008
19 2007
Aantal vrouwelijke medewerkers (in %) Aantal mannelijke medewerkers (in %)
kennis, in de organisatie goed te verankeren, zodat bij vertrek van medewerkers geen kritische kennis verloren gaat voor de organisatie. Het gaat daarbij niet alleen om kennis van het
50,9
50,6
50,0
49,7
49,8
2011
2010
2009
2008
2007
Kadaster, maar ook om kennis van de markt en van relevante stakeholders. In 2011 is doorgegaan met de organisatie en begeleiding van vijftig interne vakdocenten, die ook de komende jaren door middel van docentendagen voortdurend
Gemiddelde leeftijd medewerkers
worden geprofessionaliseerd. Het Kadaster speelt een actieve rol in de
wordt op deze wijze ook aan kennisverbreding
ontwikkeling en verspreiding van kennis. Het
en capaciteitsopbouw van het eigen personeel
onderhoudt hiervoor structurele relaties met
gewerkt. Het betrekken van jonger personeel
kennisinstituten, universiteiten en andere
hierin was in 2011 een nieuw aandachtspunt.
organisaties en zet zijn kennis en expertise in bij de verschillende ontwikkelingen in het vakgebied
Nieuwe kennis en gebruiksmogelijkheden
in nationaal en internationaal verband.
ontwikkelen zich snel door technologische en daarmee gepaard gaande sociale ontwikkelingen.
52
Kadasterpersoneel wordt op regelmatige
Het Kadaster stelt zich open om hier ervaring mee
basis ingezet bij projecten van Kadaster
op te doen door jonge mensen de gelegenheid te
International. Naast de bijdrage aan de
bieden stages te doen, afstudeeropdrachten uit
internationale doelstellingen van het Kadaster
te voeren en traineeships in te vullen.
Het verwachte personeelstekort in de geo-sector
MBO-instituten en middelbare scholen, onder
in Nederland vraagt om een stevige profilering
meer door actief deel te nemen aan de Stichting
in het onderwijs. Met het oog hierop heeft het
Arbeidsmarkt Geo, Edugis, de internationale
Kadaster gekozen voor intensivering van de
School for Land Administration Studies en de
samenwerking met universiteiten, HBO- en
ondersteuning van wetenschappelijke leerstoelen.
5.2 ICT Met ruim € 60 miljoen is ICT een van de grootste
Architectuurmanagement proces door het
kostenposten op de Kadasterbegroting. De
opzetten van een Architectuurboard, het
kosten voor ICT-beheer hebben een stijgende
optimaliseren van Referentie-Architecturen en
tendens. Het Expertise Centrum is gevraagd om
het professionaliseren van het Architectuurteam
de ICT-planning 2012 aan een nader onderzoek te
ICT. Inmiddels is een referentie-architectuur
onderwerpen om de veronderstelling te toetsen
vastgesteld.
dat de toename van de beheerlast een logisch gevolg is van de uitbreiding in beheertaken.
De standaard dienstverlening
In 2011 is ook sprake geweest van een grote
Er is een interne ICT-producten- en diensten-
inspanning voor ICT-projecten, onder andere
catalogus (PDC) opgesteld teneinde meer
voor de vernieuwing van de systemen voor de
standaardisatie en eenduidigheid in de ICT-
kadastrale registratie. De kwaliteit en continuïteit
dienstverlening te realiseren.
van de ICT Dienstverlening is in 2011 over het algemeen boven de afgesproken norm gebleven.
Ontwikkeling ICT kosten De totale ICT kosten blijven een stijgende lijn
Sourcingsstrategie
vertonen. Met name door de uitbreiding van de
Op basis van het in 2010 uitgevoerde onderzoek
Kadastertaken, zoals landelijke voorzieningen,
in hoeverre outsourcing van werkzaamheden kan
is het aantal te beheren diensten en applicaties
bijdragen aan een verminderde kwetsbaarheid en
toegenomen.
een verhoogde flexibiliteit van de bedrijfsvoering. Begin 2011 een start gemaakt met de Europese
Nieuwe mantel inhuur en uitbesteding
aanbesteding van het rekencentrum.
In 2011 is de mantelovereenkomst voor inhuur
In de preselectie zijn vijf leveranciers geselecteerd
en uitbesteding vernieuwd, waarbij het accent
voor de uitbesteding van de generieke delen
ligt op minder inhuur, meer uitbesteding en een
van het rekencentrum. De leveranciers uit de
duidelijke resultaatverplichting.
preselectie hebben inmiddels een aanbieding gedaan, op basis waarvan naar verwachting in
Beveiliging en continuiteit
het eerste kwartaal 2012 de uiteindelijke selectie
In 2011 is vooral gewerkt aan het op het gewenste
zal plaatsvinden.
peil houden van de beveiliging, waardoor het Kadaster ook in 2011 zijn ISO27001 certificaat wist
Naast de fysieke uitbesteding van delen van
te behouden. Een groot aantal verbeteracties
het rekencentrum is veel aandacht voor de
is hiervoor dit jaar succesvol afgerond. Ook is
aansturing van de ICT organisatie in de vorm van
bij wijze van test een volledige uitwijk van één
een regieorganisatie.
van de twee rekencentra succesvol gerealiseerd. Vanaf 2012 zal dit twee keer per jaar worden
Architectuur
uitgevoerd. Het Kadaster werd in september, net
Mede gezien de voorgenomen stappen
als veel andere overheidsorganisaties, getroffen
in het sourcingsproces wordt ingezet
door de gevolgen van de DigiNotar-crisis.
op een verdere versterking van het
Zowel het Kadaster als veel klanten gebruikten
jaarverslag 2011
53
DigiNotar-certificaten voor het zetten van digitale
Kadastermedewerkers is de dienstverlening
handtekeningen of als authenticatiemiddel.
steeds gewaarborgd geweest.
Dankzij de extra inspanningen van klanten en
5.3 Maatschappelijk verantwoord ondernemen Het Kadaster heeft de ambitie om een moderne
samenwerking op het gebied van onderwijs op
werkgever te zijn met een verantwoorde en
het vakgebied. Het diversiteitsbeleid heeft zich in
duurzame bedrijfsvoering. Hoewel het Kadaster
2011 ontwikkeld van genderdiversiteit naar brede
hierin als zelfstandige organisatie een eigen
diversiteit.
verantwoordelijkheid heeft, zoekt het in de uitvoering actief samenwerking met zijn
Al enkele jaren koopt het Kadaster voor 100%
ketenpartners.
duurzaam in en stimuleert het reizen per openbaar vervoer ten opzichte van reizen
In zijn streven naar maatschappelijk verantwoord
per auto. In 2011 is studie gedaan naar de
ondernemen (MVO) hanteert het Kadaster
mogelijkheden om de CO2-uitstoot verder te
het principe van ‘People, Planet, Profit’, in de
verminderen. Reiskilometers kunnen worden
overtuiging dat een gezonde bedrijfsvoering goed
verminderd door meer gebruik te gaan maken
samen gaat met goed werkgeverschap en zorg
van thuiswerken en video-conferencing.
voor de leefomgeving.
Meer thuiswerken zal op termijn ook leiden tot een reductie van het aantal benodigde m2
De invulling van het werkgeverschap is
kantoorruimte.
beschreven in paragraaf 5.1. De MVOinspanningen op dit vlak hebben in 2011
Ten aanzien van de gebouwen zoekt het Kadaster
geleid tot goede waarderingen in het
naar mogelijkheden om het energieverbruik te
medewerkersonderzoek en in rankingen van TOP
verminderen door actief te monitoren, maar ook
Employers en LOF Media. Lopende activiteiten
door het toepassen van nieuwe technieken en
op dit vlak zijn de bijdragen aan het opzetten van
innovaties.
kadasters in zich ontwikkelende landen en de
5.4 Innovatie Proces- en productinnovatie
Automatische generalisatie
Om zijn klanten optimaal te bedienen en zo
De proefnemingen om de kleinschalige
efficiënt mogelijk te werken is het Kadaster
topografische producten (1:50.000 en 1:100.000)
steeds op zoek naar verbeteringen en
via een automatisch proces te laten genereren
vernieuwingen van de productieprocessen. In
vanuit de TOP10NL (schaalniveau 1:10.000) zijn
2011 zijn enkele belangrijke procesinnovaties
veelbelovend. Een technisch en visueel vrijwel
beproefd en/of gerealiseerd. Onderstaand een
gelijkwaardig product kan in veel minder tijd
overzicht met verwijzingen naar de paragrafen
geproduceerd worden. Dit maakt de productie
waar de innovaties meer uitgebreid beschreven
veel goedkoper en creëert tegelijkertijd de
staan.
mogelijkheid tot een hogere updatefrequentie. (paragraaf 2.2)
54
Voorlopige kadastrale grenzen
integrale herinrichting. Sinds 2011 biedt het
De mogelijkheid tot het vormen van nieuwe
Kadaster aan potentiële opdrachtgevers, onder
kadastrale percelen op basis van voorlopige,
andere provincies, ook de mogelijkheid een
door de rechthebbenden aangegeven, grenzen
herverkaveling uit te voeren zonder aanvullende
is een fundamentele wijziging van het sinds
inrichtingsmaatregelen. Deze nieuwe dienst lijkt
de oprichting van het Kadaster gehanteerde
in een maatschappelijke behoefte te voorzien.
proces van perceelvorming. Hiermee wordt
(paragraaf 2.4)
tegemoetgekomen aan de onvrede onder klanten over het gebruik van deelpercelen in
App rijksgrens
de kadastrale registratie. De rechtszekerheid is
De zorg voor de bewaking van de grenspalen
hiermee verhoogd. (paragraaf 2.1)
die de grens tussen Nederland en Duitsland markeren is vanaf 2011 voor drie jaar bij het
Tekstherkenning erfdienstbaarheden
Nederlandse Kadaster belegd. Ten opzichte
Voor het semi-automatisch extraheren van
van het aantal daadwerkelijke verstoringen
erfdienstbaarheden uit gescande notariële
dat geconstateerd wordt, is de controle een
akten is een geavanceerd, zelflerend
arbeidsintensieve activiteit. Daarom is in 2011
tekstherkenningssysteem gebruikt. Hoewel
het idee ontwikkeld om belangstellende burgers
met de tekstherkenningsmethode nog niet
te laten bijdragen aan de grenspalencontroles.
geheel automatisch erfdienstbaarheden konden
Om deze vorm van ‘crowd sourcing’ mogelijk te
worden opgespoord, heeft deze methode wel een
maken is een applicatie voor smartphones (app)
enorme efficiencywinst opgeleverd ten opzichte
ontwikkeld waarmee de deelnemende burgers
van de voorheen noodzakelijke oplossing via
hun bevindingen aan het Kadaster kunnen
het handmatig doornemen van alle akten. Met
doorgeven. (paragraaf 2.3)
behulp van het tekstherkenningssysteem zijn ruim 2 miljoen erfdienstbaarheden opgespoord en
Open innovatieprogramma Columbus
geregistreerd. (paragraaf 3.1)
Om (open) innovatie binnen het Kadaster en afdelings- en organisatie-overschrijdend te
Solometen
stimuleren heeft het in 2011 gekozen om gebruik
Diverse technologische ontwikkelingen hebben
te maken van het online platform ‘Columbus’.
het mogelijk gemaakt om de traditionele
Aan de hand van een centraal gestelde vraag
tweemans-landmeetploegen te vervangen
kunnen genodigden in het Columbus platform
door sololandmeters. Uiteraard levert dit een
ideeën plaatsen, deze verrijken en hun stem
besparing van mensuren op. Verder efficiëntie
uitbrengen. Wanneer dat past, worden ook
is bereikt door het faciliteren van locatie-
externe partijen uitgenodigd om mee te denken.
onafhankelijk werken; de landmeter hoeft niet
Een dergelijke challenge heeft een looptijd van 4
meer per se naar kantoor voor het voorbereiden
tot 6 weken, waarna een selectie wordt gemaakt
en afwerken van zijn/haar meetopdrachten. Het
uit de ingebrachte ideeën.
in het terrein door de landmeter opmaken van het relaas van bevindingen verloopt daarbij inmiddels
Ervaringen 2011
volledig digitaal. (paragraaf 2.2)
In 2011 zijn er twee challenges georganiseerd: ‘Klant centraal’ en ‘Modern werkgeverschap’.
Snelle, sobere herverkaveling Herverkaveling op basis van de Wet Inrichting
De eerste challenge met als thema ‘Klant
Landelijk Gebied gebeurt in de regel in combinatie
centraal’ vond plaats in het voorjaar van 2011
met andere inrichtingsmaatregelen in het
en was direct een groot succes. 46% van de
gebied. Hiermee wordt het realiseren van onder
medewerkers heeft gekeken in Columbus. Een
andere agrarische structuurverbetering geheel
deel daarvan heeft iets gepubliceerd, in totaal 85
afhankelijk gemaakt van de beschikbaarheid
ideeën en een veelvoud daarvan aan verrijkingen.
van budget en bestuurlijk draagvlak voor een
De cyclus vanaf de initiatie tot en met de selectie
jaarverslag 2011
55
en eerste uitwerking van ideeën is geheel
Vitae, CJIB, TU Delft, Achmea, Interpolis en de
doorlopen. Ook zijn enkele ideeën die op korte
Sociale Verzekerings Bank (SVB). Vanuit de SVB
termijn gerealiseerd konden worden, al direct
heeft zelfs één medewerker zitting genomen in
geïmplementeerd.
het Challengeteam. Open Innovatie heeft zo daadwerkelijk een ‘open’ karakter gekregen. De
De tweede challenge ‘Modern Werkgeverschap’
externe betrokkenheid was een groot succes;
eindigde medio december. De selectie en
ruim 30% van de ideeën is afkomstig van externe
uitwerking van de 35 ingezonden en verrijkte
betrokkenen. Duidelijk werd dat ideeën en
ideeën uit deze challenge vindt plaats in 2012.
verrijkingen vanuit de eigen organisatie en die
Bij deze challenge hebben ook 14 externe
van de externen elkaar konden versterken.
partijen meegedacht, waaronder Manpower,
5.5 Huisvesting en archieven Huisvesting De criteria waaraan huisvesting op efficiëntie
energieverbruik beter kan worden geanalyseerd
wordt getoetst zijn vastgesteld. Deze hebben er
en het verbruik significant wordt verminderd.
toe geleid dat de huisvesting van de vestigingen Rotterdam, Eindhoven en Amsterdam opnieuw
Archieven
is beoordeeld. De huisvesting van Rotterdam
In aansluiting op het verdere digitaliseren
kon met circa 1.000 m2 worden gereduceerd en
van de kadastrale archieven is besloten om de
is inmiddels afgestoten. Verwacht wordt dat
resterende analoge archieven van de vestigingen
ook in de vestigingen Eindhoven en Amsterdam
centraal op te slaan. De archiefruimte van de
substantieel kan worden gereduceerd,
vestiging Arnhem is eind 2011 hiertoe ingericht
maar hierover is de besluitvorming nog niet
en gedurende het eerste kwartaal van 2012 zal de
afgerond. De efficiëntie van de vestigingen
overbrenging van de archiefstukken plaatsvinden.
worden bewaakt door middel van periodieke
Ook zal hier een ruimte voor archiefonderzoekers
bezettingsgraadmetingen.
worden ingericht die in hun onderzoek zullen worden bijgestaan door Kadastermedewerkers.
Het kantoor van de vestiging Arnhem is heringedeeld en ingericht conform het open
Het gepubliceerde besluit tot vernietiging
werkplekconcept. Tijdens de verbouwing is vooral
van de veldwerken en de hulpkaarten als
de klimaatinstallatie opgewaardeerd waardoor
vervolg op de verleende machtiging door de
deze nu efficiënter en energiezuiniger kan worden
Algemene Rijksarchivaris heeft geleid tot
geregeld.
enkele bezwaarschriften. Deze zijn eind 2011 afgehandeld. De vernietiging is voorzien in 2014.
In 2011 zijn de steunpunten Goes en Maasbracht, die bedoeld waren voor de locale ondersteuning van landmeters in het veld, gesloten. Door de verbeterde automatisering kan de landmeter vanuit huis of elders inloggen. Het beheer van de nieuwe huisvestingsportefeuille is geoptimaliseerd en voor het technisch beheer en onderhoud is een nieuw centraal landelijk contract afgesloten. Er is een energiemonitoring systeem opgezet waarmee het
56
5.6 Samenwerkingsverbanden Het Kadaster heeft in het MBP vastgelegd dat
optimaliseren. Ook dit traject heeft een Europese
het in toenemende mate wil samenwerken met
evenknie, namelijk CROBECO (zie paragraaf 2.1).
andere organisaties om de doelstellingen te bereiken. In 2011 zijn bestaande samenwerkings-
Met het bedrijfsleven onderhoudt het Kadaster
relaties voortgezet en is een aantal nieuwe
veelal een opdrachtgever-opdrachtnemerrelatie
initiatieven ontplooid.
of een leverancier-klantrelatie. Belangrijke
In de publieke sector is het programma
ontwikkelingen in de rol als opdrachtgever
Publieke Dienstverlening op de Kaart een
waren de aanbesteding van ICT-diensten (zie
belangrijjk samenwerkingstraject om de
paragraaf 5.2) en de gezamenlijke aanbesteding
geoinformatievoorziening te verbeteren. Meer
van beeldmateriaal (onder andere luchtfoto’s, zie
over dit programma staat vermeld in paragraaf
paragraaf 2.2). Met Funda is in het voorjaar van 2011
3.3. In het verlengde hiervan heeft het Kadaster
een pilot gestart die tot het einde van 2011 doorliep.
in 2011 samen met andere overheidspartijen het
Op de Funda-site werd de kadastrale kaart getoond
voorstel ‘Open Kaart’ opgesteld om te komen
met de mogelijkheid om door te klikken naar
tot een Shared Service Center Geoinformatie.
andere kadastrale informatie. Deze constructie zal
Vermeldenswaard in dit verband is ook het
in de toekomst ook voor andere bedrijven mogelijk
3D-onderzoeksprogramma (zie paragrafen 2.1
worden gemaakt. Een aantal andere bedrijven
en 2.2) waarin het Kadaster samenwerkt met
neemt kadastrale informatie af om dit in bewerkte
overheidspartijen, bedrijven en wetenschap.
of onbewerkte vorm door te leveren aan hun klanten. Het Kadaster maakt dit mogelijk onder
Het notariaat is van oudsher een belangrijke
de voorwaarde dat zij duidelijk aangeven dat ze dit
samenwerkingspartner. Het programma
niet namens het Kadaster doen. In 2011 is het in
Ketenintegratie Inschrijving Kadaster is
enkele gevallen nodig geweest om een beroep op
erop gericht die samenwerking verder te
die voorwaarde te doen.
5.7 Risico’s en risicobeheersing Het Kadaster heeft bij het uitvoeren van zijn
Het Kadaster opereert in het algemeen niet
activiteiten en het bereiken van de gestelde doelen
op politiek-gevoelige beleidsterreinen. Wel
te maken met risico’s en onzekerheden. Het
ondersteunt het Kadaster de minister van IenM
Kadaster onderkent een aantal risicogebieden,
met het realiseren van de beleidsdoelstellingen
waarop in de reguliere bedrijfsvoering de
met name op het gebied van geoinformatie.
noodzakelijke beheersmaatregelen zijn genomen.
Ook zijn er contacten met andere ministeries
Periodiek worden de risico’s en de daarvoor
vanwege specifieke taken. Voorbeelden hiervan
genomen maatregelen door het management
zijn Economische Zaken, Landbouw en Innovatie
beoordeeld.
(WION en gebiedsinrichting), Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (E-overheid en
Strategische en politieke risico’s
open databeleid) en Veiligheid en Justitie
Wijzigingen in politieke prioriteiten, besturings-
(fraudebestrijding).
en bekostigingswijze, beleid, wet- en regelgeving kunnen gevolgen hebben voor de mate waarin
De financiële afhankelijkheid neemt toe doordat
het Kadaster zijn doelen kan realiseren. Binnen
een aantal taken vanuit een centraal budget
het Kadaster zijn public affairs-functionarissen
wordt gefinancierd. In verband met de financiële
actief om tijdig zicht te krijgen op deze risico’s en
situatie bij de rijksoverheid brengt deze manier
vindt overleg met de betreffende budgethouders
van financieren grotere onzekerheden met zich
plaats.
mee dan tarieffinanciering.
jaarverslag 2011
57
Financiële risico’s ten opzichte van
wordt opgezocht om aan de maatschappelijke
het eigen vermogen
behoeften te kunnen voldoen. Het belang van
Het Kadaster zal voor zijn solvabiliteit moeten
het pro-actief managen van verwachtingen van
beschikken over een toereikend eigen vermogen
externe én interne stakeholders neemt hierdoor
volgens de uitgangspunten die onder meer zijn opgenomen in de Organisatiewet Kadaster. Het
toe;
••Risicomanagement: structurele borging zal
eigen vermogen raakte eind 2011 de onderkant
ertoe bijdragen dat het Kadaster nog beter
van de norm, maar de financieel-economische
in staat is om pro-actief op organisatie – en
situatie en de situatie op de vastgoedmarkt,
programma-risico’s in te spelen én indien nodig
en daarmee de inkomsten van het Kadaster,
bij te sturen;
zijn nog steeds onzeker. Het Kadaster heeft al veel maatregelen genomen om het kostenniveau omlaag te brengen en bewaakt
••Quality Assurance: borging dat alle ‘producten’ worden opgeleverd met de gewenste kwaliteit;
••Business case en Benefits-management:
in de planning- en controlcyclus nauwlettend
door expliciete sturing en bijsturing op het
de kostenontwikkeling. Door de verhouding
realiseren van de beoogde baten wordt beter
tussen de vaste kosten en de variabele kosten
inzicht verkregen in de afhankelijkheden en/of
is de kostenstructuur echter nog niet flexibel genoeg om een grote terugval in inkomsten op
oorzaken bij achterblijvende realisatie;
••Innovatie: het kunnen blijven volgen van en
te kunnen vangen. Dit onderwerp is onderdeel
meegaan met technologische ontwikkelingen
van de agenda van de periodieke overleggen met
en innovaties als ook het op termijn kunnen
de minister van IenM, de Raad van Toezicht,
borgen van deze aspecten binnen de organisatie
opdrachtgevers en klanten.
en voortbrengingsproces;
••Resourcemanagement: beperkte personele Programma- en projectrisico’s
middelen (kwalitatief en kwantitatief).
Binnen het Kadaster wordt een groot aantal projecten uitgevoerd. Het welslagen van
Operationele risico’s
deze projecten is van cruciaal belang voor het
Juridische en kwaliteitsrisico’s
Kadaster, gezien de bijdrage die zij leveren aan
Het maken van fouten in de uitvoering van de
realisatie van onze organisatiedoelstellingen
wettelijke taken wordt zoveel mogelijk beperkt
(MBP). Risico’s op dit gebied zijn gerelateerd aan
door onder meer het kwaliteitssysteem en
het realiseren van de relevante doelstellingen in
maatregelen in de administratieve organisatie
termen van kwaliteit, tijd en geld. Door middel
(interne beheersingsmaatregelen). Gezien het
van risicoanalyses en toetsing door (externe)
maatschappelijke belang van een betrouwbare
audits worden proactief de belangrijkste risico’s
dienstverlening en producten, zal een
in kaart gebracht en kunnen tijdig adequate
periodieke onafhankelijke toetsing integraal
beheersmaatregelen genomen worden. Indien
onderdeel uit blijven maken van ons systeem
nodig vindt bijsturing plaats.
van risicobeheersing en controle. Het huidige economische klimaat leidt ertoe dat in het
In zijn algemeenheid kan over het
algemeen een toegenomen kritische houding
afgelopen jaar worden geconcludeerd dat
merkbaar is. Des te meer zal een verscherpte
verbeteringen zijn doorgevoerd in de project-/
aandacht voor het blijven verbeteren, optimaliseren
programmabeheersing. Gebieden die ook in de
van de interne beheersing / kwaliteitsborging
toekomst blijvende aandacht zullen vergen, zijn:
richting de toekomst cruciaal zijn.
••Governance: het maken van heldere afspraken
58
omtrent de governance, proces en aanpak om
Risico’s t.a.v. de informatiebeveiliging
de project-doelstellingen te realiseren;
Het Kadaster heeft een uitgebreid stelsel
•• Stakeholdermanagement: in toenemende
van maatregelen getroffen om de toegang
mate bevindt het Kadaster zich op terreinen
tot informatie te beschermen en de risico’s
waarbij de samenwerking met andere partijen
verbonden met de uitval van ICT-systemen
te beheersen. Als gevolg van de ‘DigiNotar-
landmeetkundige sector en op een aantal
problematiek’ heeft het Kadaster aanvullende
andere kennisgebieden (bijvoorbeeld ICT).
maatregelen moeten nemen. Ondanks de directe
Onderzoek naar de mogelijkheden van sourcing
gevolgen voor de operatie en de nasleep van
wordt uitgevoerd. In algemene zin is goed
deze crisis, is onder leiding van het crisisteam
werkgeverschap, inclusief arbeidsvoorwaarden,
de continuïteit van de dienstverlening geborgd
een belangrijke maatregel om dit risico te
gebleven.
beheersen. Op landmeetkundig gebied heeft het Kadaster aanvullende maatregelen
Afhankelijkheid van derden
genomen in samenwerking met onderwijs en
De goede uitvoering van uitbestede
bedrijfsleven. Ons personeelsbeleid is erop
werkzaamheden aan externe organisaties is van
gericht de ontwikkeling en doorstroming van
groot belang voor het Kadaster uit oogpunt van
personeel te ondersteunen en te faciliteren.
financiële- en bedrijfsbeheersing. De performance
Constant wordt de balans gezocht tussen de
van leveranciers wordt nadrukkelijk gemonitord
persoonlijke ontwikkeling van de medewerker
vanuit de regie-functie. Third Party Mededelingen
en de ontwikkeling van de Kadasterorganisatie
of vergelijkbare rapportages verschaffen het
als geheel. Het project ‘Kennismanagement’ is
Kadaster extra inzicht of risico’s adequaat worden
gestart om een nadere inventarisatie te maken
afgedekt door getroffen maatregelen van de
welke kennis benodigd is voor het realiseren
leverancier en dienen mede als input voor de
van de organisatiedoelstellingen en ambities
periodieke overleggen.
en welke kritische kennis nu aanwezig is. Onderzocht wordt in hoeverre bij variabele
Personele risico’s
werkvolumes inhuur van capaciteit kan worden
Het ontbreken van voldoende personeel
ingezet als een flexibele schil. In samenwerking
(kwalitatief en kwantitatief) vormt een risico, het
met externe partners in de publieke sector wordt
vertrek van personeel vormt een afbreukrisico.
onderzocht of een flexibele schil tussen diverse
Toekomstige knelpunten liggen vooral in de
organisaties verder vormgegeven kan worden.
5.8 Kwaliteit Voor de kwaliteit van de services, de registraties,
mutatieproces zorgen voor verbetering. In enkele
de producten en de processen zijn normen
landmeetkundige processen hebben dergelijke
vastgelegd in het Kwaliteitshandvest. De scores
100%-controles een aanzienlijke verbetering van
op de normen van het Kwaliteitshandvest en
de kwaliteit opgeleverd.
de analyses ervan zijn elders in dit jaarverslag opgenomen (onder andere in hoofdstuk 2.1 en
Als onderdeel van het kwaliteitsmanagement
6.3). In figuur 5.2 zijn de scores bij elkaar gezet.
hebben de managementteams en de Raad van
Indien beschikbaar zijn de vergelijkbare gegevens
Bestuur in 2011 een directiebeoordeling uitgevoerd.
uit 2010 bijgevoegd. De realisatie van de servicenormen wordt continu
ISO 9001
dan wel periodiek gevolgd en geanalyseerd.
Het kwaliteitsmanagementsysteem wordt
De kwaliteit van de processen wordt getoetst
extern getoetst aan de norm ISO 9001-2008.
door interne audits, zoals afgesproken in een
Het lopende certificaat is geldig tot april 2012.
auditjaarplan. De kwaliteit van de mutaties in de
In 2011 is de jaarlijkse controle audit uitgevoerd,
registraties wordt steekproefsgewijs gemeten. In
waarin de invulling van de directiebeoordeling
de regel worden steekproeven genomen met een
(onderdeel van de norm) centraal stond. Naar
omvang van 5%. Als de resultaten niet voldoen
aanleiding hiervan zijn maatregelen genomen om
aan de norm, dan kunnen extra controles in het
de grip van de Raad van Bestuur op de opvolging
jaarverslag 2011
59
/ figuur 5.2 Scores op kwaliteitshandvest Beschrijving Handvest
Norm / belofte in Handvest
Realisatie 2011
2010
Servicenormen Beantwoording van vragen
Binnen 3 dagen
Afhandeling klachten
Binnen 5 werkdagen (binnen 6 weken in overleg)
98%
96%
Afhandeling bezwaar
Binnen 5 werkdagen (uiterlijk wettelijke termijn)
98%
96%
Actualiteit registratie Opnemen in Openbare Registers
Binnen 24 uur (80%)
95,2
99,7
Publicatie
Voor 9 uur volgende dag
94,8
95,1
Bijwerking registratie
Binnen 6 werkdagen
99,8
99,8
Inmeting nieuwe grens
Binnen 3 maanden na aanwijs
34%
Actualiteit topografische kaart
2 jaar
81%
Kwaliteit registratie Ontsluiting Openbare Registers
100% goed
99,9%
Kwaliteit overige gegevens
99,5% goed
99,4%
Kadastrale kaart (perceelnr.= obj.verw)
100% goed
99%
Kadastrale kaart (overige gegevens)
95% goed
Oppervlakte
cf HTW
99%
Top10NL (volledig en juist)
95% goed
95%
99,9%
van de kwaliteitsdoelstellingen te vergroten.
aan kwaliteitsaspecten. De externe toetsing
In de maandelijkse rapportage voor het bestuur
levert derhalve een positieve bijdrage aan het
wordt meer en expliciet aandacht gegeven
verbeteren van de interne besturing.
5.9 Financiën Resultaat 2011 Het boekjaar 2011 is afgesloten met een resultaat
resultaat van € 18,5 miljoen. Het resultaat ligt
van € 18,5 miljoen. In verkorte vorm is de winst- en
€ 8,2 miljoen lager dan het gerealiseerde
verliesrekening in figuur 5.3 gepresenteerd.
resultaat over 2010. Weliswaar waren de
Het resultaat over 2011 is € 12,5 miljoen hoger
bedrijfsopbrengsten in 2011 3% hoger, maar daar
dan de begroting 2011, zoals opgenomen in het
stonden 6% hogere bedrijfslasten tegenover.
MBP 2011-2015. Dit hogere resultaat ten opzichte
De stijging van de bedrijfsopbrengsten wordt
van de begroting wordt veroorzaakt door hogere
veroorzaakt door een hogere afzet in 2011. De
bedrijfsopbrengsten ad € 12,5 miljoen.
tarieven zijn gelijk gebleven. De productgroepen
Het boekjaar 2011 is afgesloten met een positief
akten en hypotheken laten een daling in afzet
/ figuur 5.3 Winst- en verliesrekening Realisatie 2011
Begroting 2011 in MBP 2011-2015
Realisatie 2010
268,5
256,0
261,6
-249,9
-249,0
-234,3
18,6
7,0
27,3
Rentebaten en rentelasten
-0,1
-1,0
-0,6
Resultaat
18,5
6,0
26,7
in miljoenen euro’s Bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Bedrijfsresultaat
60
zien, terwijl splitsingen en akteposten een forse
en kostenbeheersing om zoveel mogelijk de
stijging vertonen.
conjunctuurgevoeligheid te verminderen en kostendekkend te kunnen werken, waarbij de
De toename van de bedrijfslasten ten opzichte
missie ‘tegen zo laag mogelijke kosten’ één
van 2010 met € 15,6 miljoen wordt voornamelijk
van de twee uitgangspunten is bij de besturing
veroorzaakt door de hogere overige bedrijfskosten.
en de daarvoor ingerichte instrumenten. Het
Hierin zit een bijzondere last van € 10 miljoen
tweede uitgangspunt is het behouden van een
opgenomen betreffende een door de rechter
gezonde financiële positie om de continuïteit
opgelegde te betalen schadevergoeding.
te waarborgen en ruimte te scheppen voor
Daarnaast is een stijging in de kosten van
vernieuwing. Door verdergaande automatisering
uitbesteed werk en andere externe kosten
is de kostenflexibiliteit uiteindelijk beperkt.
zichtbaar van € 9,1 miljoen, waarvan ruim € 6 miljoen omzetgerelateerd is.
Omzet wettelijke taken De producten die de omzet wettelijke taken
Aan het einde van het jaar 2011 kan worden
in belangrijke mate beïnvloeden bevinden
geconcludeerd dat na toevoeging van het
zich in de kerntaak Vastgoedinformatie. Dit
resultaat 2011, het eigen vermogen is gekomen
betreft voornamelijk de registratie van akten en
op € 55,7 miljoen, waarna een vermogenstekort
hypotheekstukken, het verwerken van akteposten
resteert van € 0,4 miljoen ten opzichte van de
en splitsingen en de informatieverstrekking via
structurele reserve.
Kadaster-on-line. De netto-omzet van Rechtzekerheidsproducten
Omzet en kosten algemeen
over 2011 ligt € 5,7 miljoen boven het niveau van
Het Kadaster is voor een groot deel een
2010. Deze stijging is een resultante van een stijging
tariefgefinancierde organisatie. Dit betekent
in de omzet van akteposten, verificatieposten en
dat de producten en diensten bij de klanten in
splitsingen van € 9,0 miljoen tegenover een daling
rekening worden gebracht. Bij de Basisregistratie
in de omzet akten en hypotheekstukken van € 1,5
Topografie en de bijhouding van de technische
respectievelijk € 2,4 miljoen.
voorziening van de Basisregistraties
Ten opzichte van 2010 is het werkaanbod akten
Adressen en Gebouwen (BAG) is sprake van
met 3,9% en hypotheekstukken met 4,3%
budgetfinanciering. Voor de wettelijke taken is in
gedaald. Het werkaanbod akteposten is met
beginsel kostendekkendheid het uitgangspunt.
11,2% afgenomen, terwijl de productie akteposten
Daar waar sprake is van nevenactiviteiten dienen
met 5,1% gestegen is. Om deze productie
deze zodanig plaats te vinden dat een redelijk
te bereiken zijn landmeters ingehuurd en
rendement, maar minimaal kostendekkendheid
meetposten uitbesteed. Het aanbod splitsingen
op de langere termijn, is verzekerd. De wettelijke
vooraf is gestegen met 6,2%. De afzet van
taken en de nevenactiviteiten worden afzonderlijk
producten van Kadaster-on-line is ten opzichte
van elkaar gefinancierd. De hoogte van de
van 2010 gestegen met 3,4%.
tarieven voor de wettelijke taken dient zodanig te zijn dat meerjarig gezien sprake is van een
De omzet Landinrichting en Gebiedsontwikkeling
evenwichtssituatie tussen omzet en kosten.
is gedaald met € 0,1 miljoen. De in 2010 door het
De omzet is slechts in beperkte mate te
Rijk doorgevoerde bezuinigingen, blijven ook in
beïnvloeden. Door het verbeteren van de
2011 zichtbaar.
toegankelijkheid en de ontsluiting van informatie, bijvoorbeeld via internet, en het ontwikkelen
Omzet nevenactiviteiten
van klantspecifieke informatieproducten is
De netto-omzet van de nevenactiviteiten
de kwantiteit van de informatieverstrekking
bedraagt over 2011 € 4,4 miljoen (2010 € 5,1
deels beïnvloedbaar. Het werkaanbod akten
miljoen). Deze daling wordt voornamelijk
is geheel niet beïnvloedbaar en is in hoge
veroorzaakt door een lagere omzet op
mate conjunctuurafhankelijk. Het financieel
internationale activiteiten.
beleid is daarom gericht op kostenflexibiliteit
jaarverslag 2011
61
/ figuur 5.4 Kostprijzen
Integrale kostprijs realisatie 2011
Integrale kostprijs planning 2011
Integrale kostprijs realisatie 2010
€ 104,82
€ 98,37
€ 78,60
€ 57,83
€ 45,45
€ 41,41
€ 775,00
€ 637,00
€ 768,00
€ 0,49
€ 0,75
€ 0,65
Akten Hypotheekstukken Akteposten Kadaster-online
Kostprijzen
De integrale kostprijs van Kadaster-online
De gerealiseerde kostprijzen over 2011 zijn afgezet
producten is ten opzichte van 2010 met 25%
tegen de kostprijzen zoals gepland voor 2011 en
afgenomen, dit onder meer door lagere kosten
gerealiseerd in 2010.
voor automatiseringsprojecten.
Figuur 5.4 geeft inzicht in de ontwikkeling van de
Eigen vermogen
integrale kostprijs.
Het eigen vermogen van het Kadaster is op basis van bepalingen in de Organisatiewet Kadaster
Integrale kostprijzen
genormeerd. Met de minister van VROM zijn in
Bij de integrale kostprijzen worden alle
2007 de geldende afspraken over de omvang
kosten meegenomen, ook de kosten die niet
van het normvermogen herbevestigd. Binnen
rechtstreeks zijn toe te wijzen aan de ingezette
het financiële beleid wordt gestuurd op dit
productiecapaciteit. Het betreft kosten die door
normvermogen. Indien meerjarenprognoses
middel van een kostenallocatiemodel worden
substantiële overschotten of tekorten op het
toegerekend aan de producten.
normvermogen laten zien, kunnen de tarieven worden aangepast.
De integrale kostprijs van zowel akten als hypotheekstukken is hoger ten opzichte van
Het normvermogen bestaat uit de volgende drie
zowel de realisatie over 2010 als de planning
onderdelen:
voor 2011. Voor beide producten geldt dat in de planning 2011 rekening is gehouden met een
de structurele reserve
stijging van het aantal aangeleverde stukken voor
Rekening houdend met de (financiële)
automatische akteverwerking. In 2011 is deze
verzelfstandiging, bedrijfseconomische
stijging achtergebleven waardoor de kostprijzen
overwegingen en de gevolgen voor de hoogte van
hoger uitvallen. Ook de DigiNotar problematiek
de tarieven, heeft het Kadaster een structurele
heeft bijgedragen aan een stijging van de kosten.
reserve gevormd. In de Memorie van Toelichting
Bovendien geldt voor beide producten dat de
op de Organisatiewet Kadaster is aangegeven
kosten voor automatisering ten opzichte van 2010
dat de structurele reserve een derde deel van het
zijn toegenomen, ondermeer als gevolg van de
structurele balanstotaal dient te bedragen.
vernieuwing van het primaire systeem. de conjuncturele reserve Ook voor de akteposten geldt dat de integrale
De conjuncturele reserve van het eigen vermogen
kostprijs hoger ligt dan de kostprijs van 2010 en
wordt gevoed in tijden van hoogconjunctuur
de planning 2011. Deze stijging heeft te maken
in de vastgoedmarkt. Tijdens laagconjunctuur
met hogere capaciteitskosten doordat een
wordt hier uit geput. Op basis van lineaire
groter aandeel van de productie is afgedaan door
meerjarenprognoses van omzetten, de aanname
externe partijen. Daarnaast zorgen de hogere
inzake conjuncturele schommelingen en de
projectkosten, onder andere voor implementatie
kostenflexibiliteit is een conjuncturele reserve
voorlopige kadastrale grenzen, voor de stijging
berekend van maximaal € 34,0 miljoen.
van de kostprijs.
62
de reserve nevenactiviteiten
investeringsniveau heeft voornamelijk betrekking
De reserve nevenactiviteiten wordt opgebouwd
op minder investeringen onder de post andere
uit overschotten die uit de nevenactiviteiten
vaste activa.
(GBKN en internationale consultancyactiviteiten) worden gegenereerd. Deze component blijft
Tariefontwikkeling
gescheiden van de structurele en conjuncturele
In verband met de slechte situatie op de
componenten voor de wettelijke taken en is aan
vastgoedmarkt zijn de kadastrale tarieven
een maximumbedrag van
in 2008 en 2009 enkele malen verhoogd. Bij
€ 3,6 miljoen gebonden. Eventuele tekorten op
de laatste verhoging, medio 2009, heeft de
de nevenactiviteiten worden afgeboekt van de
toenmalige minister van VROM aan de Tweede
reserve nevenactiviteiten.
Kamer toegezegd dat de tarieven voorlopig niet worden verhoogd. Ook voor 2011 is een aantal
De structurele reserve bedraagt per 31 december
inhoudelijke aanpassingen in de tarievenregeling
2011 € 56,1 miljoen (31 december 2010 € 58,7
voorgesteld, zonder structurele wijziging van het
miljoen). Het eigen vermogen per 31 december
tariefniveau. De wijzigingen zijn door de minister
2011 bedraagt € 55,7 miljoen.
van I&M vastgesteld en zijn ingegaan per 1
Het vermogenstekort dat met name door
januari 2011.
verliezen in 2007 en 2008 is ontstaan, is ultimo 2011 vrijwel opgeheven en bedraagt € 0,4 miljoen
Vooruitzichten
(€ 21,5 miljoen ultimo 2010). Het resultaat van de
Op basis van het Meerjarenbeleidsplan (MBP)
nevenactiviteiten bedraagt in 2011 € 1,3 miljoen
2011-2015 zou het eigen vermogen ultimo 2015
negatief (€ 1,3 miljoen negatief in 2010). De
circa € 115 miljoen bedragen. Voor de schatting
reserve nevenactiviteiten is ultimo 2011 uitgeput.
van de omzet wordt een ramingsmodel gebruikt. De financieel-economische situatie en de situatie
Liquide middelen
op de vastgoedmarkt, veroorzaakt door de
Op basis van de liquiditeitsprognose, de
kredietcrisis, achten wij nog steeds onzeker. Eind
renteontwikkelingen en de rentevisie wordt
2011 is de vermogenspositie flink verbeterd, maar
maandelijks beoordeeld of overtollige gelden
nog wel lager dan het gewenste niveau om tot
op deposito’s bij het ministerie van Financiën
een financieel gezonde organisatie te komen.
kunnen worden gezet. De rentetechnische
De liquiditeit is in 2011 fors verbeterd, waardoor
looptijden worden daarbij afgestemd op de
de afgesproken kredietfaciliteit met de minister
liquiditeitsbehoefte.
van Financiën niet hoeft te worden aangesproken. Het investeringsniveau voor 2012 van immateriële
Rentebaten en rentelasten
en materiële vaste activa bedraagt circa € 25,9
In 2011 bedragen de rentebaten € 0,6 miljoen,
miljoen.
zijnde rente op deposito’s. In 2010 bedroegen de rentebaten € 0,2 miljoen, hetgeen koersresultaten betrof. De rentelasten bedragen in 2011 € 0,7 miljoen (in 2010 € 0,8 miljoen). Betreffend bedrag heeft voornamelijk betrekking op de oprenting van de voorzieningen. Investeringen De investeringen in 2011 bedragen € 18,8 miljoen. Hiervan is voor € 11,3 miljoen geïnvesteerd in software en licenties en € 7,5 miljoen in gebouwen en terreinen, andere vaste bedrijfsmiddelen en vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering. Het voorgenomen investeringsniveau voor 2011 bedroeg € 24,2 miljoen. Het lagere
jaarverslag 2011
63
