44. Bijzonder en Openbaar onderwijs binnen de Algemene Onderwijsbond

44. Bijzonder en Openbaar onderwijs binnen de Algemene Onderwijsbond

Inhoud Inleiding Onderwijs en levenbeschouwelijke vrijheid De afdelingen binnen de Algemene Onderwijsbond De afdelingen dicht bij de scholen De afdelingen Meer informatie

BIJZONDER EN OPENBAAR ONDERWIJS DE ENE SCHOOL IS DE ANDERE NIET

Inleiding Er wordt in Nederland heel verschillend gedacht over het onderscheid tussen bijzonder en openbaar onderwijs. Toch vindt niemand het gek dat de overheid alle scholen voor leerplichtige kinderen bekostigt. Daarnaast wordt algemeen erkend, dat het tot onze democratische tradities behoort, dat groepen burgers zelf het initiatief mogen nemen tot het stichten van scholen. Daardoor hebben we het verschil gekregen: openbare scholen die door de overheid gesticht zijn en bijzondere scholen die ontstaan zijn op basis van een initiatief van burgers zelf. Er is veel discussie over de vraag of openbare en bijzondere scholen tegenwoordig nog voldoende van elkaar te onderscheiden zijn. Sommige mensen vinden de verschillen te klein om het onderscheid nog langer in stand te laten. Anderen zijn heel principieel van mening dat hun kinderen onderwijs moeten kunnen krijgen volgens hun religieuze of opvoedkundige overtuiging.

Onderwijs en levenbeschouwelijke vrijheid Sinds 1917 geldt in Nederland de grondwettelijke regel dat de overheid al het onderwijs in gelijke mate betaalt als men zich houdt aan het landelijk afgesproken programma en voldoet aan allerlei regelingen. De bijzondere scholen (rooms-katholiek, protestants-christelijk, algemeen-bijzonder) mogen dat programma op een eigen wijze organiseren en kleur geven. Openbare scholen gaan uit van respect voor elke levensovertuiging en willen juist ontmoetingsplaats zijn voor alle (democratische) opvattingen in de samenleving. Iedereen begrijpt dat in deze tijd het verschil tussen katholieke, protestants-christelijke, algemeen-bijzondere en openbare scholen niet meer zo groot is als vijftig jaar geleden. Toen was de verzuilde samenleving nog helemaal aanwezig en waren bijvoorbeeld de kinderen van de katholieke school ook bijna allemaal afkomstig uit kerkelijke, katholieke gezinnen. Dat is nu niet meer zo. Maar het is ook niet zo dat je de verschillen zo maar kunt wegpoetsen. De meeste scholen hebben een eigen karakter. Die eigen identiteit is natuurlijk ook afhankelijk van de aanwezige leerlingengroep. Toch vragen ouders en schoolbesturen terecht aan het onderwijspersoneel te laten zien waar de school voor staat. Dat moet zichtbaar zijn in de lessen, in de projecten en in de manier waarop je met elkaar omgaat. Dat is geen eenvoudige opgave. De afdelingen binnen de AOb ondersteunen leden en ledengroepen bij de uitvoering van deze opdracht.

De afdelingen binnen de Algemene Onderwijsbond De Algemene Onderwijsbond is de enige onderwijsvakorganisatie in Nederland die ondersteuning biedt voor de vier grote richtingen in het onderwijs. De bond heeft aparte afdelingen voor algemeen-bijzonder, openbaar, katholiek en protestants-christelijk onderwijs. Dat zijn in die volgorde ABO, AVMO, BONAVENTURA en CVHO. In die afdelingen staat voorop dat collega's elkaar helpen bij het vinden van mogelijkheden op de eigen school inkleuring te geven aan de identiteit. U kunt kosteloos lid worden van de afdelingen.

Een op de vier leden van de AOb is lid van een van de afdelingen. In schema:

Sint-Bonaventura (katholoiek onderwijs) 22%

CVHO (protestantchristelijk onderwijs) 19%

ABO (algemeen bijzonder onderwijs) 21%

AVMO (openbaar onderwijs) 38%

Elke afdeling heeft voor de leden en het scholenveld aparte activiteiten. Maar er zijn ook activiteiten die de afdelingen gemeenschappelijk uitvoeren. De gezamenlijke afdelingen hebben op website www.straksvoordeklas.nl van de AOb een interculturele feestenkalender tot stand te gebracht. Het is een kalender die op alle basisscholen in de lessen gebruikt kan worden. Naar gelang de doelstellingen van de school en de samenstelling van de leerlingen is er op diverse wijze gebruik van te maken. De kalender schenkt aandacht aan zowel nationale als religieuze feesten. Van deze interculturele feestenkalender is in 2005 een cd gemaakt. Die is met name voor beginnend onderwijspersoneel erg aantrekkelijk. De twee confessionele afdelingen Bonaventura en CVHO werken op vele fronten met elkaar samen. Goede voorbeelden daarvan zijn de cd-rom met lessuggesties voor godsdienstlessen en de identiteitsbundels met lesmateriaal voor verschillende vakken in de tweede fase havo en vwo en de webquests voor de nieuwe onderbouw voortgezet onderwijs.

De afdelingen dicht bij de scholen

De vier afdelingen zijn binnen de AOb landelijk georganiseerd. Ook regionaal en op de scholen zijn de afdelingen aanwezig. In de regio's hebben zij hun regionale afdelingsvertegenwoordigers (RAV's) en in de scholen hebben zij een (groeiend) netwerk van instellingscontactpersonen. Deze kaderleden kunnen u actuele informatie geven over de activiteiten binnen de afdelingen. Op www.aob.nl kunt u verder allerlei (actuele) informatie van en over de verschillende afdelingen aantreffen.

De afdelingen

AVMO AVMO (algemene vereniging voor mensen in het onderwijs) is de openbare afdeling van de AOb. De afdeling behartigt de belangen van het personeel (haar leden) in het openbaar onderwijs en haar leden. Allereerst probeert de afdeling de positie van de scholen in de regio’s sterk te maken door contact te houden met het personeel door (G)MR ondersteuning en een helpende hand te bieden bij het lezen van en inzicht krijgen in bestuurlijke stukken. Daarnaast richt de afdeling AVMO zich op zaken die de identiteit en de daarmee samenhangende onderwijszaken betreft. In de praktijk blijken veel scholen (en het personeel) behoefte te hebben bij ondersteuning van het vormgeven van de openbare

identiteit. Het openbaar onderwijs staat vaak bekend als neutraal, dwz. dat men zich op school niet echt uitspreekt over maatschappelijke of levensbeschouwelijke zaken. Maar in de veranderende samenleving merken de kinderen, leerlingen, studenten echter wel dat de wereld om hen heen snel aan het veranderen is. Ouders kunnen dat lang niet altijd opvangen. Van de school, het onderwijzend personeel, wordt verwacht dat zij dan kunnen inspringen. AVMO kan hierbij een helpende hand bieden, doordat het zelf of in samenwerking met allerlei organisaties allerlei materiaal ontwikkeld heeft dat als handreiking kan dienen. Eénmaal per jaar houdt de AVMO een algemene vergadering en een congres. Tijdens de algemene vergadering worden de huishoudelijke zaken van de vereniging besproken. Op het congres komen de identiteit en een actueel thema aan de orde. Naast deze landelijke bijeenkomsten heeft AVMO regelmatig contact met de leden op de scholen door middel van regionale bijeenkomsten over de problematiek in de specifieke regio’s. Wilt u meer informatie over AVMO? Neem dan contact op met Martien Hietbrink, voorzitter van AVMO, tel. 055-5052840 of via [email protected] Sint Bonaventura Sint Bonaventura is de katholieke afdeling van de Algemene Onderwijsbond. De afdeling is vooral geïnteresseerd in nieuwe, zinvolle activiteiten gebaseerd op de opvoedingsidealen van het katholiek onderwijs. Bonaventura stimuleert de discussie over de ideële doelen van het huidige katholiek onderwijs en brengt de leden daarover met elkaar in gesprek. De afdeling doet dat op verschillende manieren: op grote schaal door middel van het jaarlijkse landelijke identiteitscongres en kleinschalig via de sabbatdagen voor telkens een beperkt aantal leden.. De afdeling heeft voor het katholiek onderwijs modern en interessant materiaal gemaakt, waarmee inspirerende lessen te geven zijn..Voor het basisonderwijs is in samenwerking met de protestants-christelijke zusterorganisatie AOb/CVHO de CD-ROM ‘De religieuze cultuur van de schoolomgeving’ (verkrijgbaar bij de afdeling Ledenservice) ontwikkeld. Voor het voortgezet onderwijs krijgen vakinhoudelijke bijdragen aan de katholieke traditie en cultuur vorm in de serie Identiteit in de vakkenlijn waarvan inmiddels de vijfde bundel met kopieerbare lessenseries is verschenen. Die bundels zijn direct bruikbaar in de Tweede Fase Havo/Vwo bij de vakken geschiedenis, Nederlands, culturele en kunstzinnige vorming, algemene natuurwetenschappen en economie. Voor de onderbouw-vo zijn webquests gemaakt die passen bij de leergebieden. Kwalitatief goed katholiek onderwijs wordt gegeven in scholen die hun identiteit durven en willen waarmaken. Bonaventura ondersteunt de leden hierbij en ontwikkelt ook nieuwe mogelijkheden hiervoor door middel van e-mailcontacten en schoolnabije bijeenkomsten. Wilt u meer informatie over de activiteiten van Sint Bonaventura? Neem dan contact op met Frank Seller, voorzitter van AOb/Sint Bonaventura, tel. 030 6060 709 of via [email protected] CVHO CVHO behartigt al ruim vijfentachtig jaar de belangen van werkers in het protestantschristelijk onderwijs. De afdeling staat voor een goede dienstverlening en adequate belangenbehartiging voor zaken die met de eigen identiteit van het protestants-christelijk (pc) onderwijs te maken hebben. Het pc-onderwijs kent een eigen akte van benoeming; een eigen geschillenregeling; een eigen MR-reglement en eigen gedragscodes, zoals een sollicitatiecode.

CVHO is vertegenwoordigd in het Netwerk Christelijk Onderwijs (NCO), waar ouders, bestuurders en personeelsvertegenwoordigers elkaar ontmoeten. Leden hebben dus direct invloed op afspraken die gemaakt worden voor het personeel en de onderwijskundige aanpak in het pc-onderwijs. U kunt als CVHO-lid een beroep op de afdeling doen als u vragen heeft over uw werk in het pc-onderwijs. Daarnaast kunt u deelnemen aan de landelijke bijeenkomsten en het jaarlijkse congres dat CVHO organiseert om de discussie rond de eigen identiteit van het pc-onderwijs levend te houden en inhoud te geven. De afdeling vindt ook het contact met leden op school heel belangrijk. Via regionale of desgewenst schoolspecifieke bijeenkomsten helpt de afdeling leden op pc-scholen bij de bezinning op hun taak. Op pc-scholen heeft CVHO contactpersonen die u een overzicht kunnen geven van wat CVHO haar leden te bieden heeft. De activiteiten vindt u natuurlijk op de pagina van CVHO op www.aob.nl Mocht u nog vragen hebben, dan kunt u contact opnemen met Leo van Luik, voorzitter van AOb/CVHO, bel 0180 623 655 of via [email protected] ABO ABO is de afdeling binnen de AOb die de belangen behartigt van de leden in het algemeenbijzonder onderwijs. Het algemeen-bijzonder onderwijs kent een enorme diversiteit aan schoolsoorten: van kleine autonome basisscholen tot grote clusters voor beroepsonderwijs. Kenmerkend is het privaatrechtelijk karakter van het algemeen-bijzonder onderwijs: bestuur, personeel, ouders en leerlingen maken samen de schoolgemeenschap. ABO zorgt ervoor dat de stem van het personeel aan deze scholen doorklinkt in het landelijke overleg met andere algemeen-bijzondere organisaties, zoals besturen en oudergroeperingen. De afdeling speelt in op actuele onderwijsontwikkelingen die het algemeen-bijzonder onderwijs raken. Zo stelde ABO onderwerpen aan de orde als effecten van schaalvergroting, witte en zwarte scholen, ICT en leraar, etc. ABO organiseert halfjaarlijks regionale bijeenkomsten om te overleggen over de contacten met andere algemeen-bijzondere onderwijsorganisaties. Daarnaast wordt een keer per jaar een landelijk congres voor leden en belangstellenden georganiseerd. Deze congressen zijn niet opgezet als eenmalige bijeenkomsten maar zijn bedoeld als aanzet voor langerlopende acties in het algemeen-bijzonder onderwijsveld. Wilt u meer informatie? Dan kunt u contact opnemen met de voorzitter van de ABO, Henny Manders, tel. 0499 391497 [email protected]

Meer informatie Heeft u een vraag over uw rechtspositie? Bent u lid van de MR en wilt u een advies over iets dat op uw school speelt? Wilt u weten welke cursussen u kunt volgen bij de AOb? Heeft u een algemene vraag of wilt u informatie ontvangen over het AOb lidmaatschap? Een brochure opvragen? Leden kunnen met alle vragen en verzoeken terecht bij het Informatie en Advies Centrum van de Algemene Onderwijsbond. Wij zijn van maandag tot en met vrijdag bereikbaar van 8.30 tot 17.00 uur op 0900 - 463 62 62 ofwel 0900 - Info AOb (5 eurocent per minuut) en 24 uur per dag via [email protected] . U kunt ook faxen naar 030 - 2989862. Meer informatie vindt u ook op www.aob.nl. Nu lid worden? Klik hier.